Türk Borçlar Kanununda Aşırı İfa Güçlüğü

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Elif PAK
ISBN: 9789750259104
234,00 TL 260,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Elif PAK
Baskı Tarihi 2020/02
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Türk Borçlar Kanununda Aşırı İfa Güçlüğü

Av. Elif PAK

2020/02 1. Baskı, 128 Sayfa

ISBN 978-975-02-5910-4

Hukukun tüm alanlarına ilişkin özel düzenlemelerin belirlenmesine yardımcı olan dinamiklerin sosyal yaşamın gereksinimlerinden doğduğu kuşkusuzdur. Hukuk normları da, kendine özgü dinamizmi ve hareketliliği içerisinde barından; toplumsal, siyasal ve ekonomik süreçlerin neticesinde, olgunluk kazanır ve yaşam alanı bulur. Bunu hukukun (normların) yaşam alanı olarak da özetlemek yanlış olmayacaktır. Normların yaşam alanlarını bulması ve yargısal enstrümanlar ile desteklenmesi neticesinde sistemsel entegrasyon sağlanmış, adeta çarklar işlemeye başlamıştır.
Hukuk bu matematiğin içerisinde her şeyi etkileyen bir bilim dalı olduğu gibi, hukukun işlediği sistemsel yapılarda da ‘'hukuk'' dış faktörlerden en az etkilenen bilim dalı olma özelliğini devam ettirecektir.

Belki de, bu durum hukuk matematiğini bize anlatmaktadır.

Dünyada etkisini gösteren siyasal dalgalanmaların neticesinde, ekonomik ve finansal anomaliler baş göstermektedir. Buna bağlı olarak ortaya çıkan döviz hareketleri ve düzenlemeleri durumunda ‘'ifa borcu'' en önemli ve çok az tartışılmış bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada Hukukun temel unsurlarından olan ‘'sözleşmeye bağlılık '' ilkesinin istisnası olarak değerlendirilebilecek ‘'aşırı ifa güçlüğü'' kurumunun dayanak noktaları, uygulanma motivasyonu ve yasal mevzuat açısından uygulanabilirlik unsurlarının genel çerçevesi tartışılmıştır.

Sözleşme hukukuna ilişkin en güncel ve istisnai durumlardan birini ele alan bu çalışmanın teori ve uygulama açısından tüm hukukçulara katkı sağlamasını dileriz.

Konu Başlıkları

Sözleşmenin Uyarlanması,
Sözleşmenin Uyarlanmasının İlkesel Temelleri
Geliştirilen Teoriler İle TBK 138 Hükmünün Hukuki Temeli
TBK.138. Maddesinde Düzenlenen Aşırı İfa Güçlüğü Kavramı
Yakın Kavramlarla İlişkisi ve Uygulanma Şartları
Aşırı İfa Güçlüğünün Sonucu Olarak Uyarlama
Sözleşmenin Sona Erdirilmesi

İçindekiler

Önsöz  5

Özet  7

Kısaltmalar  13

Giriş  15

Birinci Bölüm

SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI,

SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ

İLKESEL TEMELLERİ VE GELİŞTİRİLEN TEORİLER İLE

TBK 138 HÜKMÜNÜN HUKUKİ TEMELİ

1.1. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI KAVRAMI  17

1.1.1. Genel Olarak  17

1.1.2. Sözleşmenin Uyarlanmasının Amacı  19

1.2. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ İLKESEL TEMELLERİ  20

1.2.1. Genel Olarak  20

1.2.2. Pacta Sunt Servanda İlkesi  20

1.2.3. Clasula Rebus Sic Stantibus İlkesi  22

1.3. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI İLE İLGİLİ GELİŞTİRİLEN TEORİLER  24

1.3.1. Subjektif Teoriler  25

1.3.1.1. Dar Anlamda Clausula Rebus Sic Stantibus Teorisi (Zımni İnfisahi Şart)  25

1.3.1.2. Şart Teorisi  26

1.3.1.3. Sözleşmenin Esaslı Unsurlarında Hata Teorisi  28

1.3.1.4. İşlem Temelinin Çökmesi Teorisi  32

1.3.2. Objektif Teoriler  34

1.3.2.1. İmkansızlık Teorisi  34

1.3.2.2. Gabin Teorisi  39

1.3.2.3. Sebepsiz Zenginleşme Teorisi  41

1.3.2.4. eBK 365/2’nin Kıyasen Uygulama Teorisi  42

1.3.2.5. Objektif İyiniyet Teorisi  43

1.4. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ ÇEŞİTLERİ  44

1.4.1. Sözleşmesel Uyarlama  44

1.4.2. Kanuni Uyarlama  46

1.5. SÖZLEŞME BOŞLUĞU, SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI, TAMAMLANMASI VE BU KAVRAMLARIN SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI KAVRAMI İLE OLAN İLİŞKİSİ  48

1.5.1. Sözleşme Boşluğu Kavramı  48

1.5.2. Sözleşmenin Tamamlanması ve Yorumlanması  49

1.5.3. Sözleşmenin Uyarlanması ile Tamamlanması ve Yorumlanması Arasındaki İlişki  51

1.6. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ TÜRK HUKUKUNDAKİ HUKUKİ GELİŞİMİ VE DAYANAĞI  52

1.6.1. Genel Olarak  52

1.6.2. Eski Borçlar Kanunu Dönemi  53

1.6.2.1. Yargıtay’ın Kira Sözleşmeleri Yönünden Verdiği Kararlarının Değerlendirilmesi  57

1.6.2.2. Yargıtay’ın Banka Kredi Sözleşmeleri Yönünden Verdiği Kararlarının Değerlendirilmesi  58

1.6.2.3. Yargıtay’ın Eser Sözleşmeleri Yönünden Verdiği Kararlarının Değerlendirilmesi  60

1.6.3. Türk Borçlar Kanunu Dönemi  62

İkinci Bölüm

TBK 138. MADDESİNDE DÜZENLENEN

AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI,

YAKIN KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ VE

UYGULANMA ŞARTLARI

2.1. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI  65

2.2. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMININ YAKIN KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ  70

2.2.1. Genel Olarak  70

2.2.2. Mücbir Sebep – Beklenmeyen Hal  70

2.2.3. Haklı Sebep  72

2.2.4. Edimler Arası Dengenin Bozulması  73

2.2.5. Sözleşme İle İzlenen Amacın Boşa Çıkması  76

2.3. TBK M.138 HÜKMÜNÜN UYGULANMA ŞARTLARI  77

2.3.1. Genel Olarak  77

2.3.2. Sözleşmenin Geçerli Bir Şekilde Kurulmuş Olması  80

2.3.3. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Değişen Hal ve Şartların Olağanüstü Nitelikte Olması  80

2.3.3.1. Objektif Nitelikte Olağanüstü Değişiklikler  81

2.3.3.2. Subjektif Nitelikte Olağanüstü Değişiklikler  84

2.3.4. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Gelen Değişikliğin Öngörülmez ve Öngörülmesinin Beklenemez Olması  85

2.3.5. Kusurun Bulunmaması  91

2.3.6. Edimler Arası Dengenin Aşırı Bozulmasından Dolayı İfanın Beklenememesi  93

2.3.7. Edimin İfa Edilmemiş Olması veya Hakların Saklı Tutularak İfa Edilmiş Olması  96

2.3.8. Öngörülemeyen Değişiklik ile İfa Edilememe Arasında Uygun İlliyet Bağı Olması  98

Üçüncü Bölüm

AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜNÜN SONUCU OLARAK

UYARLAMA VE SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ

3.1. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI  99

3.1.1. Genel Olarak  99

3.1.2. Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliği  100

3.1.2.1. Yenilik Doğuran Hak Niteliği  100

3.1.2.2. İnşai Karar – Tespit Kararı  102

3.1.3. Sözleşmenin Uyarlanması Talebi Hakkında Hakimin Vereceği Karar  103

3.1.3.1. Dar Anlamda Sözleşmenin Uyarlanması  104

3.1.3.2. Geniş Anlamda Sözleşmenin Uyarlanması  104

3.1.4. Uyarlama Yapılırken Hakimin Gözönünde Tutması Gereken Esaslar  105

3.1.4.1. Hakimin Kararı Daima Yedek Çözüm Niteliğinde Olmalıdır  106

3.1.4.2. Hakim Kararının Sözleşmeye Yönelik Olması Gerekir  106

3.1.4.3. Tarafların Farazi İradeleri Esas Alınmalıdır  107

3.1.4.4. Hakim Kararını Hakkaniyet Ölçüsüne Göre Vermelidir  108

3.1.4.5. Hakim Kararını Verirken Örf ve Adeti Dikkate Alacaktır  109

3.1.4.6. Hakim Kararını Verirken Kıyas Yoluna Başvurabilecektir  109

3.1.5. Uyarlama Hakkı Sahibi ve Muhatabı  110

3.1.6. Uyarlama Hakkının Kullanılmasının Usulü ve Süresi  111

3.1.7. Uyarlama Hakkının Sona Ermesi  112

3.2. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ  113

3.2.1. Genel Olarak  113

3.2.2. Sözleşmeden Dönme  114

3.2.3. Sözleşmenin Feshi  115

Sonuç  117

Kaynakça  119

Kavramlar Dizini  127

 


Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.