Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ersin ERDOĞAN
ISBN: 9786050505627
255,00 TL 300,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ersin ERDOĞAN
Baskı Tarihi 2020/03
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi
Doç. Dr. Esin ERDOĞAN
2020/03 2. Baskı, 309 Sayfa
ISBN 978-605-05-0562-7


Devlet mahkemesi kararları açısından kesin hüküm kurumu, hukukumuzda pek çok monografik çalışmaya konu olmuştur. Ancak, insan ilişkilerinin yerel boyutların, hatta maddî gerçekliğin ötesine taşındığı 21. yüzyılda, farklı ülkelerdeki insanların, karşı tarafın tâbiiyetini taşıdığı mahkemelere olan güven sorunu ve sürâtle uyuşmazlıkların giderilmesi ihtiyacı sebebiyle, devlet yargısı yanında, bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak tahkim yaygınlaşmaktadır. Taraflar, uyuşmazlıklarının, devlet mahkemesi yerine, kendilerinin belirleyeceği hakemler eliyle çözülmesini tercih etmektedir. İşte hakemler tarafından tahkim yargılamasının sonunda, söz konusu uyuşmazlık hakkında verilen nihaî kararın kesin hüküm vasfı sorununun, ayrı bir monografik çalışmanın konusunu teşkil etmesi gerektiği düşüncesiyle bu kitap hazırlanmıştır.

Çalışmamızda Türk hukuku açısından hakem kararlarının kesin hüküm (res judicata) vasfı konusuna ilişkin, tespit edebildiğimiz kadarıyla, hem millî literatür tüketilmiş hem de tahkimin bünyesine uygun olarak çeşitli hukuk düzenleri ile mukayeseli bir inceleme yapılmıştır.

Bu çerçevede, ilk bölümde tahkimin hukukî niteliğine ilişkin tartışmalar üzerinde durulmuştur. Daha sonra ise, kesin hüküm vasfının tespiti açısından önem taşıyan, millî-yabancı hakem kararı ayrımı yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde millî hakem kararlarının, üçüncü bölümde ise, yabancı hakem kararlarının kesin hüküm etkisi üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın kapsamı dışında olmasına rağmen, konuyla sıkı irtibatı sebebiyle, hakem mahkemesi ile devlet mahkemesi arasındaki yetki uyuşmazlıkları ve derdestlik meselesi, Exkurs olarak son bölümde incelenmiştir... (ÖNSÖZ'den)

İÇİNDEKİLER

İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ7

İÇİNDEKİLER13

KISALTMALAR21

Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi

GİRİŞ25

Birinci Bölüm:
Temel Kavramlar

I.TAHKİM KAVRAMI VE TAHKİM KURUMUNUN
HUKUKÎ NİTELİĞİ
27

A.Genel Olarak27

B.Tahkim Kurumunun Maddî Hukuka Ait Olduğu Görüşü29

C.Tahkim Kurumunun Usûl Hukukuna Ait Olduğu Görüşü32

D.Tahkim Kurumunun Karma Nitelikte Olduğu Görüşü36

E.Tahkim Kurumunun Otonom Nitelikte Olduğu Görüşü38

F.Değerlendirme38

II.MİLLÎ VE YABANCI HAKEM KARARI AYRIMI43

A.Giriş43

B.Millî Hakem Kararı Kavramı44

C.Ayrım İçin Kullanılacak Ölçüt46

1.Hakem kararının tevdi edildiği mahkemenin
 bulunduğu yer46

2.Tarafların veya hakemlerin tâbiiyeti46

3.Tahkim yeri (Sitztheorie)47

4.Devlet mahkemesinin yetkisi53

5.Uygulanan usûl hukuku (Verfahrenstheorie)54

6.Değerlendirme57

III.MADDÎ ANLAMDA KESİN HÜKÜM KURUMUNUN DOGMATİK OLARAK TASNİFİ62

A.Genel Olarak62

B.Mahkeme Kararlarının Etkileri63

1.Genel olarak63

2.Şeklî anlamda kesin hüküm etkisi64

3.Maddî anlamda kesin hüküm etkisi64

a.Maddî hukuk teorisi65
b.Usûl hukuku teorisi66
c.Değerlendirme67
d.Maddî anlamda kesin hükmün sonuçları67
i.Kesin hükmün menfî etkisi (Ne bis in idem)68
ii.Kesin hükmün müspet etkisi – kesin delil etkisi – bağlayıcı etkisi73
iii.Kesin hükmün müspet etkisi ile unsur etkisinin karşılaştırılması76
e.Kesin hüküm teorilerinin çalışma açısından önemi78

IV.ÖN SORUN: HAKEM KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN POZİTİF VE DOGMATİK TEMELİ79

A.Genel Olarak79

B.Kesin Hüküm Kurumunun Amacı80

1.Kesin hükmün kamusal amaçları81

a.Hükmün içeriğinin bağlayıcılığı suretiyle
hukukî barış ve güvenlik81
b.Mahkemelerin Saygınlık ve Otoritesinin Korunması82
c.Usûl Ekonomisi83

2.Kesin hükmün taraflar açısından amacı83

3.Kesin hükmün kamu ve taraf menfaatleri açısından
amaçları arasındaki ilişki84

C.Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Milletlerarası
Tahkim Kanunu ve Diğer Kanunlardaki Pozitif
Düzenlemeler85

D.Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisine İlişkin
Yargıtay Kararları87

E.Öğretideki Görüşler89

F.Değerlendirme90

İkinci Bölüm

V.HAKEM KARARININ KESİNLEŞMESİ93

A.Hakem Kararı Kavramı93

1.Genel olarak93

2.Hakem kararı94

3.Hakemlerin verebilecekleri kararlar95

a.Hakemlerin ara kararları95
i.Usûlî sorunlar hakkında verilen ara kararları96
ii.Ön sorun olarak incelenen diğer konular
hakkında verilen hakem ara kararları96
b.Hakemlerin nihaî kararları97
c.Hakem Mahkemesinin Yetkisi Hakkında
Verilen Kararlar97
d.Kısmî hakem kararları99
e.Geçici Hukukî Koruma Tedbiri Kararları100

4.Etkisiz/Yok hakem kararı100

B.Maddî Anlamda Kesin Hükmün Koşulları101

1.Hakem kararının şeklî anlamda kesinleşmesi102

a.Genel olarak102
b.Kanun yolu kavramı104
c.Hakem kararının tavzihi, düzeltilmesi ve
tamamlanması106
d.Yargılamanın iadesi108
e.Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru109
f.İptal dâvâsı110
i.Genel olarak110
ii.İptal dâvâsının konusu111
iii.İptal dâvâsının kanun yolu niteliği taşıması sorunu111
iv.Değerlendirme115
g.Taraf iradesi ile kanun yolu117
h.Taraf iradesi ile hakem kararının kesinleşeceği
tarihin düzenlenmesi119

2.İcra edilebilirlik şerhi alınmasının hakem kararının bağlayıcılığı ve kesinliği açısından önemi120

a.Genel olarak120
b.Değerlendirme122

3.Kamu düzenine açıkça aykırı hakem kararının denetimi123

a.Genel olarak123
b.Denetim ihtiyacı124
c.Denetim ihtiyacına ilişkin görüşlerin
değerlendirilmesi126
d.Muhtemel çözüm önerileri128
e.Muhtemel çözüm önerilerinin değerlendirilmesi130

VI.HAKEM KARARININ MADDÎ ANLAMDA
KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN SONUÇLARI
132

A.Genel Olarak132

B.Menfî Etki (Ne bis in idem)133

C.Müspet Etki136

VII.HAKEM KARARI AÇISINDAN KESİN HÜKMÜN OBJEKTİF SINIRLARI138

A.Genel Olarak138

1.Alman hukukundaki durum139

2.Türk hukukundaki durum142

3.Türk hukukundaki durumun değerlendirmesi ve
görüşümüz145

B.Hakem Kararları Açısından Özelliği153

VIII.HAKEM KARARLARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN SÜBJEKTİF SINIRLARI157

A.Genel Olarak157

B.Kesin Hüküm Etkisinin Üçüncü Kişilere Genişlemesi157

1.Küllî ve cüz’î halefler üzerine genişleme157

2.Açık kanun hükmü ile üçüncü kişinin kapsama alınması158

3.İnşaî hükümlerin etkisi158

4.Kesin hükmün taraf olmayan üçüncü kişi lehine
müspet etkisini doğurması158

C.Hakem Kararının Kesin Hüküm Etkisinin Sübjektif
Sınırlarına İlişkin İleri Sürülen Görüşler162

D.Değerlendirme165

1.Genel olarak165

2.Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 303’üncü
maddesinin amacı165

3.Hakem kararı açısından sonuçları166

IX.HAKEM KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN
ZAMAN İTİBARİYLE SINIRLARI
168

A.Devlet Mahkemesi Kararları Açısından Zaman
İtibariyle Sınır168

B.Hakem Kararının Kesin Hüküm Etkisinin Zaman
İtibariyle Sınırı172

X.HAKEM KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN
DEVLET MAHKEMESİNCE DİKKATE ALINMASI
174

A.Genel Olarak174

B.Öğretide İleri Sürülen Görüşler174

1.Hakem kararının tarafın itirazı üzerine dikkate alınması görüşü174

2.Hakem kararını devlet mahkemesi kararına
denk tutan görüş179

3.Hakem kararının içeriği ve denetlenmesine göre
ayrım yapan görüş181

C.Değerlendirme ve Görüşümüz182

XI.HAKEM KARARININ TARAF İRADESİ İLE
ORTADAN KALDIRILMASI SORUNU
187

XII.HAKEM MAHKEMESİ KARARI İLE
HAKEM/DEVLET MAHKEMESİ KARARI
ARASINDAKİ ÇELİŞKİ
191

A.İki Devlet Mahkemesi Kararı Arasındaki Çelişki192

1.Kesin hükmün menfî etkisinin dikkate alınmaması193

2.Kesin hükmün müspet etkisinin dikkate alınmaması199

B.Önceki Hakem Kararı İle Çelişen Sonraki
Devlet Mahkemesi Kararı200

C.Önceki Devlet Mahkemesi Kararı İle Çelişen
Sonraki Hakem Kararı202

1.Genel olarak202

2.Önceki kesin hüküm ile hakem mahkemesinin
bağlı olması203

3.Hakem mahkemesinin önceki kesin hükmü
dikkate alması204

4.Kesin hükme rağmen hakem mahkemesinin
karar vermesi205

a.Genel olarak205
b.İptal dâvâsı yolu206
i.Tahkim sözleşmesinin geçersizliği sebebiyle
iptal dâvâsı açılması206
ii.Kamu düzenine aykırılık sebebiyle
iptal dâvâsı açılması208
c.Yargılamanın iadesi yolu211
d.İptal dâvâsı ve yargılamanın iadesi yolunun
yarışması sorunu212

5.Hakem kararında devlet mahkemesi kararının müspet etkisinin dikkate alınmaması215

6.Devlet mahkemesinin tahkim ilk itirazına
rağmen karar vermiş olması216

D.Önceki Hakem Kararı İle Çelişen Sonraki Hakem Kararı217

Üçüncü Bölüm

XIII.YABANCI HAKEM KARARININ MİLLÎ MAHKEMELER ÖNÜNDE KESİN HÜKÜM ETKİSİ219

A.Genel Olarak219

B.Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında
Kanun’a Göre Yabancı Hakem Kararlarının Kesin
Hüküm Etkisi220

1.Genel olarak220

2.Şeklî anlamda kesin hüküm220

3.Maddî anlamda kesin hüküm221

a.Genel olarak221
b.Ön sorun olarak tanıma talebinin ileri sürülmesi222
c.Yabancı mahkeme/hakem kararının kesin hüküm
etkisinin re’sen dikkate alınması225

C.Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında
Kanun’un 60’ıncı ve New York Sözleşmesi’nin 3’üncü Maddesine Göre Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması Açısından Tanıma Teorilerinin Önemi227

D.Kesin Hüküm Etkisinin Belirlenmesinde Dikkate
Alınacak Hukuk228

1.Genel olarak228

2.Yabancı devlet mahkemesi kararının kesin hüküm
etkisinin tabi olduğu hukuk229

a.Genel olarak229
b.Değerlendirme232

3.Yabancı hakem kararının kesin hüküm etkisinin
tabi olduğu hukuk235

a.Öğretide ileri sürülen görüşler ve mahkeme kararları235
b.Değerlendirme238

4.Yabancı hakem kararının tanınması talebinin
ret sebepleri239

a.Genel olarak239
b.Hakem kararının verildiği ülke hukukuna göre
sadece sözleşmesel etki doğurması durumunda
tanınması sorunu240
i.Sorunun tespiti ve öğretide ileri sürülen çözüm önerileri240
ii.Türk hukuku açısından çözüm önerilerinin değerlendirilmesi245
c.Millî hakem veya devlet mahkemesi kararı ile
çelişen yabancı hakem kararının tanınabilirliği248
i.Genel olarak248
ii.Millî devlet mahkemesi kararı veya
hakem kararı ile yabancı hakem kararının
çelişmesi249
iii.Yabancı iki hakem kararının çelişmesi durumu251
iv.Yabancı devlet mahkemesi kararı ile
yabancı hakem kararının çelişmesi durumu252

Dördüncü Bölüm

XIV.EXKURS: HAKEM MAHKEMESİNİN YETKİSİNE
İLİŞKİN DEVLET MAHKEMESİ KARARI İLE
HAKEM KARARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİ VE DERDESTLİK SORUNU
255

A.Genel Olarak255

B.Yetki Uyuşmazlıkları259

C.Derdestlik Açısından Değerlendirme262

1.Alman hukuku262

a.Önce devlet mahkemesinde dâvâ açılması262
b.Önce hakem mahkemesinde dâvâ açılması263

2.İsviçre hukuku266

3.Avusturya hukuku267

4.Türk hukukunda ileri sürülen görüşler268

5.Değerlendirme270

Sonuç279

Kaynakça283


İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 7

İÇİNDEKİLER 11

KISALTMALAR 19

Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi

GİRİŞ 23

Birinci Bölüm:

Temel Kavramlar

I. TAHKİM KAVRAMI VE TAHKİM KURUMUNUN HUKUKÎ NİTELİĞİ 27

A. Genel Olarak 27

B. Tahkim Kurumunun Maddî Hukuka Ait Olduğu Görüşü 29

C. Tahkim Kurumunun Usûl Hukukuna Ait Olduğu Görüşü 32

D. Tahkim Kurumunun Karma Nitelikte Olduğu Görüşü 35

E. Tahkim Kurumunun Otonom Nitelikte Olduğu Görüşü 37

F. Değerlendirme 38

II. MİLLÎ VE YABANCI HAKEM KARARI AYRIMI 43

A. Giriş 43

B. Millî Hakem Kararı Kavramı 44

C. Ayrım İçin Kullanılacak Ölçüt 45

1. Hakem kararının tevdi edildiği mahkemenin  bulunduğu yer 45

2. Tarafların veya hakemlerin tâbiiyeti 46

3. Tahkim yeri (Sitztheorie) 46

4. Devlet mahkemesinin yetkisi 52

5. Uygulanan usûl hukuku (Verfahrenstheorie) 53

6. Değerlendirme 56

III. MADDÎ ANLAMDA KESİN HÜKÜM KURUMUNUN DOGMATİK OLARAK TASNİFİ 61

A. Genel Olarak 61

B. Mahkeme Kararlarının Etkileri 63

1. Genel olarak 63

2. Şeklî anlamda kesin hüküm etkisi 63

3. Maddî anlamda kesin hüküm etkisi 64

a. Maddî hukuk teorisi 64

b. Usûl hukuku teorisi 65

c. Değerlendirme 66

d. Maddî anlamda kesin hükmün sonuçları 67

i. Kesin hükmün menfî etkisi (Ne bis in idem) 67

ii. Kesin hükmün müspet etkisi – kesin delil etkisi – bağlayıcı etkisi 72

iii. Kesin hükmün müspet etkisi ile unsur etkisinin karşılaştırılması 75

e. Kesin hüküm teorilerinin çalışma açısından önemi 78

IV. ÖN SORUN: HAKEM KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN POZİTİF VE DOGMATİK TEMELİ 78

A. Genel Olarak 78

B. Kesin Hüküm Kurumunun Amacı 79

1. Kesin hükmün kamusal amaçları 80

a. Hükmün içeriğinin bağlayıcılığı suretiyle hukukî barış ve güvenlik 80

b. Mahkemelerin Saygınlık ve Otoritesinin Korunması 82

c. Usûl Ekonomisi 83

2. Kesin hükmün taraflar açısından amacı 83

3. Kesin hükmün kamu ve taraf menfaatleri açısından amaçları arasındaki ilişki 84

C. Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Milletlerarası Tahkim Kanunu ve Diğer Kanunlardaki Pozitif Düzenlemeler 85

D. Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisine İlişkin Yargıtay Kararları 87

E. Öğretideki Görüşler 88

F. Değerlendirme 89

İkinci Bölüm

V. HAKEM KARARININ KESİNLEŞMESİ 93

A. Hakem Kararı Kavramı 93

1. Genel olarak 93

2. Hakem kararı 94

3. Hakemlerin verebilecekleri kararlar 95

a. Hakemlerin ara kararları 95

i. Usûlî sorunlar hakkında verilen ara kararları 96

ii. Ön sorun olarak incelenen diğer konular hakkında verilen hakem ara kararları 96

b. Hakemlerin nihaî kararları 97

c. Hakem Mahkemesinin Yetkisi Hakkında Verilen Kararlar 97

d. Kısmî hakem kararları 99

e. Geçici Hukukî Koruma Tedbiri Kararları 100

4. Etkisiz/Yok hakem kararı 100

B. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Koşulları 101

1. Hakem kararının şeklî anlamda kesinleşmesi 102

a. Genel olarak 102

b. Kanun yolu kavramı 104

c. Hakem kararının tavzihi, düzeltilmesi ve tamamlanması 106

d. Yargılamanın iadesi 108

e. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru 109

f. İptal dâvâsı 109

i. Genel olarak 109

ii. İptal dâvâsının konusu 110

iii. İptal dâvâsının kanun yolu niteliği taşıması sorunu 111

iv. Değerlendirme 115

g. Taraf iradesi ile kanun yolu 117

h. Taraf iradesi ile hakem kararının kesinleşeceği tarihin düzenlenmesi 119

2. İcra edilebilirlik şerhi alınmasının hakem kararının bağlayıcılığı ve kesinliği açısından önemi 120

a. Genel olarak 120

b. Değerlendirme 122

3. Kamu düzenine açıkça aykırı hakem kararının denetimi 123

a. Genel olarak 123

b. Denetim ihtiyacı 124

c. Denetim ihtiyacına ilişkin görüşlerin değerlendirilmesi 126

d. Muhtemel çözüm önerileri 128

e. Muhtemel çözüm önerilerinin değerlendirilmesi 130

VI. HAKEM KARARININ MADDÎ ANLAMDA KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN SONUÇLARI 132

A. Genel Olarak 132

B. Menfî Etki (Ne bis in idem) 133

C. Müspet Etki 136

VII. HAKEM KARARI AÇISINDAN KESİN HÜKMÜN OBJEKTİF SINIRLARI 138

A. Genel Olarak 138

1. Alman hukukundaki durum 139

2. Türk hukukundaki durum 142

3. Türk hukukundaki durumun değerlendirmesi ve görüşümüz 145

B. Hakem Kararları Açısından Özelliği 153

VIII. HAKEM KARARLARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN SÜBJEKTİF SINIRLARI 157

A. Genel Olarak 157

B. Kesin Hüküm Etkisinin Üçüncü Kişilere Genişlemesi 157

1. Küllî ve cüz’î halefler üzerine genişleme 158

2. Açık kanun hükmü ile üçüncü kişinin kapsama alınması 158

3. İnşaî hükümlerin etkisi 158

4. Kesin hükmün taraf olmayan üçüncü kişi lehine

müspet etkisini doğurması 159

C. Hakem Kararının Kesin Hüküm Etkisinin Sübjektif

Sınırlarına İlişkin İleri Sürülen Görüşler 162

D. Değerlendirme 165

1. Genel olarak 165

2. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 303’üncü

maddesinin amacı 165

3. Hakem kararı açısından sonuçları 166

IX. HAKEM KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN

ZAMAN İTİBARİYLE SINIRLARI 168

A. Devlet Mahkemesi Kararları Açısından Zaman

İtibariyle Sınır 168

B. Hakem Kararının Kesin Hüküm Etkisinin Zaman

İtibariyle Sınırı 172

X. HAKEM KARARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN

DEVLET MAHKEMESİNCE DİKKATE ALINMASI 174

A. Genel Olarak 174

B. Öğretide İleri Sürülen Görüşler 174

1. Hakem kararının tarafın itirazı üzerine dikkate alınması görüşü 175

2. Hakem kararını devlet mahkemesi kararına

denk tutan görüş 179

3. Hakem kararının içeriği ve denetlenmesine göre

ayrım yapan görüş 182

C. Değerlendirme ve Görüşümüz 182

XI. HAKEM KARARININ TARAF İRADESİ İLE

ORTADAN KALDIRILMASI SORUNU 188

XII. HAKEM MAHKEMESİ KARARI İLE

HAKEM/DEVLET MAHKEMESİ KARARI

ARASINDAKİ ÇELİŞKİ 192

A. İki Devlet Mahkemesi Kararı Arasındaki Çelişki 192

1. Kesin hükmün menfî etkisinin dikkate alınmaması 193

2. Kesin hükmün müspet etkisinin dikkate alınmaması 199

B. Önceki Hakem Kararı İle Çelişen Sonraki

Devlet Mahkemesi Kararı 200

C. Önceki Devlet Mahkemesi Kararı İle Çelişen

Sonraki Hakem Kararı 202

1. Genel olarak 202

2. Önceki kesin hüküm ile hakem mahkemesinin

bağlı olması 203

3. Hakem mahkemesinin önceki kesin hükmü

dikkate alması 204

4. Kesin hükme rağmen hakem mahkemesinin

karar vermesi 206

a. Genel olarak 206

b. İptal dâvâsı yolu 206

i. Tahkim sözleşmesinin geçersizliği sebebiyle

iptal dâvâsı açılması 206

ii. Kamu düzenine aykırılık sebebiyle

iptal dâvâsı açılması 208

c. Yargılamanın iadesi yolu 211

d. İptal dâvâsı ve yargılamanın iadesi yolunun

yarışması sorunu 212

5. Hakem kararında devlet mahkemesi kararının müspet etkisinin dikkate alınmaması 215

6. Devlet mahkemesinin tahkim ilk itirazına

rağmen karar vermiş olması 216

D. Önceki Hakem Kararı İle Çelişen Sonraki Hakem Kararı 217

Üçüncü Bölüm

XIII. YABANCI HAKEM KARARININ MİLLÎ MAHKEMELER ÖNÜNDE KESİN HÜKÜM ETKİSİ 219

A. Genel Olarak 219

B. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında

Kanun’a Göre Yabancı Hakem Kararlarının Kesin

Hüküm Etkisi 220

1. Genel olarak 220

2. Şeklî anlamda kesin hüküm 220

3. Maddî anlamda kesin hüküm 221

a. Genel olarak 221

b. Ön sorun olarak tanıma talebinin ileri sürülmesi 222

c. Yabancı mahkeme/hakem kararının kesin hüküm

etkisinin re’sen dikkate alınması 225

C. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında

Kanun’un 60’ıncı ve New York Sözleşmesi’nin 3’üncü Maddesine Göre Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması Açısından Tanıma Teorilerinin Önemi 227

D. Kesin Hüküm Etkisinin Belirlenmesinde Dikkate

Alınacak Hukuk 228

1. Genel olarak 228

2. Yabancı devlet mahkemesi kararının kesin hüküm

etkisinin tabi olduğu hukuk 229

a. Genel olarak 229

b. Değerlendirme 232

3. Yabancı hakem kararının kesin hüküm etkisinin

tabi olduğu hukuk 235

a. Öğretide ileri sürülen görüşler ve mahkeme kararları 235

b. Değerlendirme 238

4. Yabancı hakem kararının tanınması talebinin

ret sebepleri 239

a. Genel olarak 239

b. Hakem kararının verildiği ülke hukukuna göre

sadece sözleşmesel etki doğurması durumunda

tanınması sorunu 240

i. Sorunun tespiti ve öğretide ileri sürülen çözüm önerileri 240

ii. Türk hukuku açısından çözüm önerilerinin değerlendirilmesi 245

c. Millî hakem veya devlet mahkemesi kararı ile

çelişen yabancı hakem kararının tanınabilirliği 248

i. Genel olarak 248

ii. Millî devlet mahkemesi kararı veya

hakem kararı ile yabancı hakem kararının

çelişmesi 249

iii. Yabancı iki hakem kararının çelişmesi durumu 251

iv. Yabancı devlet mahkemesi kararı ile

yabancı hakem kararının çelişmesi durumu 252

Dördüncü Bölüm

XIV. EXKURS: HAKEM MAHKEMESİNİN YETKİSİNE

İLİŞKİN DEVLET MAHKEMESİ KARARI İLE

HAKEM KARARI ARASINDAKİ ÇELİŞKİ VE DERDESTLİK SORUNU 255

A. Genel Olarak 255

B. Yetki Uyuşmazlıkları 259

C. Derdestlik Açısından Değerlendirme 262

1. Alman hukuku 262

a. Önce devlet mahkemesinde dâvâ açılması 262

b. Önce hakem mahkemesinde dâvâ açılması 263

2. İsviçre hukuku 266

3. Avusturya hukuku 267

4. Türk hukukunda ileri sürülen görüşler 268

5. Değerlendirme 270

Sonuç 279

Kaynakça


Giriş

Devlet yargısı ile tahkim yargılaması, pek çok açıdan farklılık içermektedir. Buna karşılık her iki yargılamanın da işlevini yerine getirebilmesi, neticede ortaya çıkan kararın kesinlik ve bağlayıcılığının sağlanmış olmasına bağlıdır.

Devlet mahkemesi kararları, devletin egemenlik yetkisinin kullanımı niteliğinde olduğundan, verildiği ülkede kendiliğinden ve doğrudan sonuç doğurur. Keza egemenlik işlemi olmasının sonucu olarak, kesinlik ve bağlayıcılığının kapsamı da her hukuk sisteminde özel olarak düzenlenir. Buna karşılık hakem mahkemesi, tarafların iradesiyle kurulur ve gücünü devletin egemenlik yetkisinden değil, taraf iradesinden alır. Dolayısıyla hakem kararı, devletin egemenlik işlemi değildir. Bu sebeple, tarafların iradesiyle teşkil edilen hakem mahkemesi tarafından verilen kararın tıpkı devlet mahkemesi kararı gibi etki doğurabilmesi, ilgili hukuk düzenince bu gücün hakem mahkemesi kararlarına da tanınmasına bağlıdır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun on birinci kısmında taraflar arasındaki uyuşmazlığın devlet mahkemeleri ve yargılaması yerine tarafların anlaşmasına dayalı olarak çözülmesine imkân tanıyan tahkim kurumu yer almaktadır. Keza 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu da yabancılık unsuru içeren uyuşmazlıklarda tahkim yargılamasını düzenlemektedir. Ayrıca 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında Kanun’un 60’ıncı maddesinde “yabancı” hakem kararlarının tanınması ve tenfizinden söz edilmektedir. Bununla birlikte, sözü edilen kanunların hiçbirisinde hakem kararlarının kesin hüküm etkisine ilişkin açık bir düzenleme bulunmamaktadır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 439’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında, hakem kararına karşı iptal dâvâsı açılmasının kararın icrasını durdurmayacağı ifade edilmektedir. Diğer taraftan Milletlerarası Tahkim Kanunu, iptal dâvâsı açılmasının hakem kararının icrasını kendiliğinden durduracağını düzenlemektedir. Söz konusu düzenlemelerin muhtevasından, hakem kararlarının “icra” kabiliyeti olduğu sonucuna varılabilir. Ancak hakem kararının, maddî anlamda kesin hüküm etkisi ile devlet mahkemesi kararının sahip olduğu diğer etkileri gösterip göstermeyeceği konusunda açıklık yoktur. Dolayısıyla Türk hukuku açısından hakem kararının, devlet mahkemesi kararı gibi kesin hüküm[1] gücünü haiz olup olmadığının ayrıca tartışılması gerekmektedir.

Türk hukuku açısından henüz pozitif bir düzenleme veyahut monografik bir çalışma bulunmadığı için, bu çalışmanın birinci amacı, hakem kararının kesin hüküm etkisi gösterip göstermediğini tespit etmektir. Şayet birinci amaç çerçevesinde, hakem kararının kesin hüküm etkisi olduğu sonucuna varılacak olursa, tahkim yargılamasının temelinde yer alan tarafların irade serbestîsinin hakem kararının etkisi için hangi ölçüde geçerli olduğu da sorgulanacaktır. Bu çerçevede, irade serbestîsinin anlamlandırılabilmesi için hakem kararının kesin hüküm etkisi gösterip göstermediği tartışılmadan önce, kavramsal olarak tahkim sözleşmesinin hukukî niteliği üzerinde durulmaktadır. Bu bölümde ayrıca kesin hüküm etkisinin tespiti açısından da önem taşıması sebebiyle, millî ve yabancı hakem kararı ayrımının esası incelenmektedir. Üçüncü olarak, millî hukukta devlet mahkemesi kararları açısından öngörülen kesin hüküm kurumunun dogmatik temeli üzerinde durulmaktadır. Son olarak, tahkimin ve kesin hüküm kurumunun dogmatik temelinden hareketle, çalışmanın birinci amacı olan hakem kararının maddî anlamda kesin hüküm teşkil edip etmediği sorusu tartışılmaktadır.

İkinci bölümde, hakem kararının nasıl kesinleşeceği incelendikten sonra, sırasıyla hakem kararının kesin hüküm etkisinin objektif, sübjektif ve zaman itibariyle sınırları incelenmektedir. Bu kısımda, çalışmanın ikinci amacı çerçevesinde, irade serbestîsinin kesin hüküm kurumu noktasında hakem kararı açısından farklılık gösterip göstermediği devlet yargısı ile karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır.

Nihayet üçüncü bölümde, yabancı hakem kararlarının ülke içerisinde kesin hüküm etkisi göstermesi konusu incelenmektedir. Tahkim yargılaması özellikle sınır-ötesi uyuşmazlıklarda etkin bir yöntem olarak tercih edilmekte ve pek çok durumda “yabancı” hakem kararları ile millî mahkemeler uğraşmak durumunda kalmaktadır. Taraf iradesinin yine ön planda olduğu yabancı hakem kararlarının kesin hüküm etkisi de, hem Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında Kanun hem de 10 Haziran 1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi[2] hükümleri çerçevesinde incelenmektedir.

Dördüncü bölümde ise, doğrudan çalışma konumuz olmamakla beraber, bu çalışmanın içerisinde değinilmesinin isabetli olacağını düşündüğümüz derdestlik konusu ele alınmaktadır. Bu çerçevede hakem mahkemesi ile devlet mahkemesi arasındaki ilişki ve yetki meselesi karşılaştırmalı hukuk da dikkate alınarak tartışılmaktadır.



[1]      Bu çalışmada, yalnızca “kesin hüküm” ifadesinin kullanıldığı yerlerde, “maddî anlamda kesin hüküm” kastedilmektedir.

[2]      Resmî Gazete, 25.9.1991, S. 21002.


Ahmet Cevdet Paşa, Mi’yâr-ı Sedât, sad. Feyizli, Hasan T., Ankara 1998.

Akıncı, Ziya, Milletlerarası Tahkim, İstanbul 2013.

Akıncı, Ziya, “Hakemlerin Esasa Uyguladıkları Hukukun Devlet Yargısınca Denetlenmesi”, BATIDER 1994, C. XVII, S. 3, s. 119-147 (BATIDER).

Akıncı, Ziya, Milletlerarası Ticari Hakem Kararları ve Tenfizi, Ankara 1994 (1994).

Akil, Cenk, İstinaf Kavramı, Ankara 2010.

Akkan, Mine, “Medeni Usul Hukukunda Tarafların Farklı Olması Durumunda Kesin Hükmün Delil Niteliği”, DEÜHFD 2009, C. 11, Özel Sayı, s. 3-61.

Akkaya, Tolga, Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Ankara 2009.

Alangoya, Yavuz, Vakıa ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, İstanbul 1979 (İlkeler).

Alangoya, Yavuz, Medenî Usûl Hukukumuzda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi, İstanbul 1973.

Alangoya, Yavuz/Yıldırım, M. Kâmil/Deren-Yıldırım, Nevhis, Medenî Usûl Hukuku Esasları, İstanbul 2009.

Altenrath, Johannes, Grundlage und Wirkung des Schiedsspruches, Berlin 1907.

Amro, Ihab, Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards in Theory and in Practice: Comparative Study in Common Law and Civil Law Countries, Newcastle 2013.

Andrews, Neil, Arbitration and Contract Law, Cambridge 2016.

Ansay, Şakir S., Hukuk Yargılama Usulleri, Ankara 1957.

Arslan, Ramazan, “Kesin Hüküm İhtiyacı ve Yanılma Gerçeği”, ABD 1988, S. 5-6, s. 722-737 (Kesin hüküm ihtiyacı).

Arslan, Ramazan, Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Ankara 1977.

Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar-Ayvaz, Sema, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2017.

Atalay, Oğuz, “Delil Kavramı Üzerine”, Haluk Konuralp Anısına Armağan, C. I, Ankara 2009, s. 129-137.

Atalı, Murat, “Beachtung auslaendischer Rechtshaengigkeit im türkischen Recht”, ZZPInt 2005, s. 417-431 (Rechtshaengigkeit).

Atalı, Murat, Medenî Usûl Hukukunda Aleyhe Bozma Yasağı, Ankara 2014.

Atalı, Murat, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2017 (Pekcanıtez Usûl).

Ataman-Figanmeşe, İnci, “Milletlerarası Ticari Hakem Kararlarının İptal ve Tenfiz Dâvâları Yoluyla Mahkemelerce Mükerrer Kontrole Tabi Tutulmaları Sorunu ve Bu Sorunun Giderilmesine Yönelik İki Öneri”, MHB 2011, S. 2, s. 35-81.

Aygül, Musa, Milletlerarası Ticarî Tahkimde Tahkim Usûlüne Uygulanacak Hukuk ve Deliller, İstanbul 2014.

Baertsch, Philippe/Petti, Angelina M., “Chapter 3: Arbitration Agreement”, International Arbitration in Switzerland: A Handbook for Practitioners, edt. Geisinger, Elliott/Voser, Nathalie, Den Haag 2013, s. 25-50.

Balcı, Muharrem, İhtilafların Çözüm Yolları ve Tahkim, http://www.muharrembalci.com/yayinlar/kitaplar/37.pdf

Baptista, Luiz O., “Chapter 5. Parallel Arbitrations – Waivers and Estoppel”, Parallel State and Arbitral Procedures in International Arbitration, edt. Sanz-Pastor, Bernardo M. C./Lew, Julian D. M., Paris 2005,           s. 127-151.

Barnett, Peter R., Res Judicata, Estoppel, and Foreign Judgments: The Preclusive Effects of Foreign Judgments in Private International Law, Oxford 2001.

Basler Kommentar – Internationales Privatrecht, edt. Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim p./Schnyder, Anton K./Berti, Stephen V., Basel 2013 (BSK-IPRG/Yazar, § X).

Baumbach, Adolf/Lauterbach, Wolfgang/Albers, Jan/Hartmann, Peter, Zivilprozessordnung, München 2017 (Baumbach/Lauterbach/Albers/ Hartmann, § X)

Baumbach, Adolf, Das privatrechtliche Schiedsgerichtsverfahren. Systematischer Kommentar zu den einschlägigen Vorschriften der ZPO, Berlin 1931.

Baumgaertel, Gottfried, Wesen und Begriff der Prozesshandlung einer Partei im Zivilprozess, Frankfurt 1957.

Baur, Fritz, “Rechtshaengig-Schiedshaengig” Festschrift für Hans W. Fasching zum 65. Geburtstag, Wien 1988, s. 81-92.

Bayraktaroğlu-Özçelik, Gülüm, Milletlerarası Usûl Hukukunda Paralel Davalar, Ankara 2016.

Beck’scher Online Kommentar-ZPO, München 2017 (BeckOK-ZPO/Yazar, Art. X).

Beitzke, Günther, “Zustaendigkeit zwischen staatlichem Gericht und Schiedsgericht”, ZZP 60 (1936/37), s. 317-333 (ZZP 60).

Belgesay, Reşit M., “Hakem Kararlarının Hukukî Mahiyeti”, Tahkim IV. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası (Ankara 29 Kasım – 4 Aralık 1965), Ankara 1965, s. 41-55.

Belgesay, Reşit M., Devletler Hususi Hukukunda Adliye, İstanbul 1937/38 (Devletler hususi).

Belgesay, Reşit M., Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu: Rasyonel Tefsirler – Gerekli Tadiller – Bir Proje, İstanbul 1948 (Kanun).

Berger, Peter, “Sitz des Schiedsgerichts oder Sitz des Schiedsverfahrens”, RiW 1993, s. 8-12.

Berner Kommentar, edt. Becker, Hermann, Allgemeine Bestimmungen, Art. 1-183 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, Bern 1945. (BK/Yazar, OR Art. X).

Berner Kommentar, edt. Boog, Christopher/Buhr, Axel/Gabriel, Simon/Lazopoulos, Michael/Marugg, Daniel/Pfisterer, Stefanie/Stacher, Marco/Stark-Traber, Sonja/Wehrli, Daniel, Schweizerische Zivilprozessordnung Art. 353-399 ZPO und Art. 407 ZPO, Bern 2014 (BK-ZPO/Yazar, § X).

Bernet, Martin/Meier, Philipp, “Chapter 10: Recognition and Enforcement of Arbitral Awards”, International Arbitration in Switzerland:          A Handbook for Practitioners, edt. Geisinger, Elliott/Voser, Nathalie, Den Haag 2013, s. 199-222.

Berti, Stephen V., Einführung in die schweizerische Zivilprozessordnung, Basel 2011.

Bettermann, August, “Anmerkung zu BayVerGH, 2.2.1962 – Vf. 109 – VI – 61”, JZ 1962, s. 673- 678.

Bilge, Necip, Medenî Yargılama Hukuku, Ankara 1967.

Blomeyer, Arwed, “Rechtskrafterstreckung infolge zivilrechtlicher Abhaengigkeit”, ZZP 75 (1962), s. 1-27 (ZZP 75).

Blomeyer, Jürgen, Rechtskraft und Rechtsmittel bei Klagabweisung, NJW 1969, s. 587 vd.

Blomeyer, Jürgen, Zum Streit über Natur und Wirkungsweise der materiellen Rechtskraft, JR 1968, S. 11, s. 407-411 (Rechtskraft).

Blomeyer, Karl, Betrachtung über die Schiedsgerichtsbarkeit, Festgabe für 70. Geburtstag von Leo Rosenberg, München 1949, s. 51 vd. (München 1949).

Borges, Georg, “Die Anerkennung und Vollstreckung von Schiedssprüchen nach dem neuen Schiedsverfahrensrecht”, ZZP 1998,            C. 111, s. 487-513.

Borges, Georg, Doppelexequatur von Schiedssprüchen, Berlin 1997 (Doppelexequatur).

Born, Gary B., International Commercial Arbitration, Kluwer Law International 2014.

Bosch, Wolfgang, Rechtskraft und Rechsthaengigkeit im Schiedsverfahren, Tübingen 1991.

Bower, George S./Handley, Keith R., The Doctrine of Res Judicata, London 2009.

Böckstiegel, Karl H., “Zur Vollstreckung eines Schiedsspruchs nach der Schiedsordnung der Internationalen Kammer”, IPRax 1982, s. 137-138.

Böhm, Peter, “Die Rechtsschutzformen im Spannungsfeld von lex fori und lex causae”, Festschrift für Hans W. Fasching für 65. Geburtstag, Wien 1988, s. 107-138 (FS Fasching).

Böhm, Peter, “Zur Rechtsnatur des Schiedsvertrages unter nationalen und internationalen Gesichtspunkten”, ZfRV 1968, s. 262-287.

Bötticher, Eduard, Kritische Beitraege zur Lehre von der materiellen Rechtskraft im Zivilprozess, Aalen 1970.

Braun, Johann, “Schuldnerschutz durch Rechtskrafterstreckung gegen den Zessionar”, ZZP 117 (2004), s. 3-30 (ZZP 117).

Bredow, Jens, “Das neue 10. Buch der ZPO – ein Überblick”, BB 1998, s. 2-6.

Breetzke, Ernst, “Vertrag und Vergütung des Schiedsrichters”, NJW 1968, s. 1113-1117 (NJW 1968).

Brekoulakis, Stavros, “The Effect of An Arbitral Award and Third Parties in International Arbitration: Res Judicata Revisited”, The American Review of International Arbitration 2005, V. 16, s. 177-209.

Brekoulakis, Stavros/Shore, Larry, “The UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration”, Concise Commentary on International Arbitration, edt. Mistelis, Loukas A., Bedfordshire 2010, s. 581-655.

Bruns, Rudolf, “Zum Problemkreis des Wiederaufnahmerechts”, FamRZ 1957, s. 201-206.

Budak, Ali C./Karaaslan, Varol, Medenî Usûl Hukuku, Ankara 2017.

Budak, Ali C., “Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Tahkim Hükümleri”, UTTDER 2012, S. 1, s. 31-60.

Bunsen, X, “Prozessrechtsgeschaefte”, ZZP 35 (1906), s. 401-423.

Bülow, Oscar, “Die neue Prozessrechtwissenschaft und das System des Civilprozessrechts”, ZZP 27, s. 201-260.

Carlston, Kenneth S., “Theory of the Arbitration Process”, Law and Contemporary Problems 1952, V. 17, S. 4, s. 631-651.

Coester-Waltjen, Dagmar, Internationales Beweisrecht: Das auf den Beweis anwendbare Recht in Rechtstreitigkeiten mit Auslandsbezug, München 1983 (Beweisrecht).

Cox, Kristof, Arbitration Awards and Third Parties: Res Inter Alios Arbitrata Aliis Neque Nocet Neque Prodest?, X 2009, https://lirias.kuleuven.be/bitstream/123456789/251689/1/KristofCoxDoctoraat%255b1%255d.pdf (s.e.t. 25.9.2017).

Çelikel, Aysel/Erdem, Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, İstanbul 2016.

Davidson, Fraser P., “Where is an Arbitral Award Made?: Hiscox v. Outhwaite”, ICLQ 1992, Cilt:41, S. 3, s. 637-645.

De Ly, Filip/Sheppard, Audley, “ILA Final Report on Res Judicata and Arbitration”, Arbitration International 2009, V. 25, S. 1, s. 67-82 (Final Report).

De Ly, Filip/Sheppard, Audley, “ILA Interim Report on Res Judicata and Arbitration”, Arbitration International 2009, V. 25, S. 1, s. 35-66 (Interim Report).

Demonsthenes, “Against Midias”, Against Meidias, Androtion, Aristocrates, Timocrates, Aristogeiton, (Orations XXI-XXVI), çev. Vince, James H., London 1935.

Deren-Yıldırım, Nevhis, Türk, İsviçre ve Alman Medeni Usul Hukukunda Kesin Hükmün Sübjektif Sınırları, İstanbul 1996.

di Brozolo, Luca G. R., “Res Judicata and International Arbitral Awards”, ASA Special Series 2011, s. 1-23.

Dohm, Christian, Die Einrede ausländischer Rechtshängigkeit im deutschen internationalen Zivilprozessrecht, Berlin 1996.

Doğan, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2016.

Durhan, İbrahim, Hakem Kararlarının Milliyeti, İstanbul 1987.

Ekşi, Nuray, “Milletlerarası Tahkimde Paralel Dâvâlar”, UTTDER 2013, S. 2, s. 15-51 (Paralel dâvâlar).

Ekşi, Nuray, “Yargıtay Kararları Işığında ICC Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi”, Ankara Barosu Dergisi, 2009/Kış, s. 54-74.

Erdoğan, Ersin, “Anglo-Sakson Hukukunda Maddî Hukuk Kuralı-Usul Hukuku Kuralı Ayrımı”, Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan, Ankara 2014, s. 841-865.

Erdoğan, Ersin, Medenî Usûl Hukuku Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması, Ankara 2016.

Erdoğan, Ersin/Erdoğan, Canan, “Türkiye’den Yurt Dışına Götürülen İşçiler Hakkındaki Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi”, Legal İSGHD 2016, S. 50, s. 955-988.

Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2017.

Ergönen, Onur, “Milletlerarası Tahkim Kanunu Sonrası Hakem Kararlarının Milliyeti Meselesi: Otorite Kanunu Kriteri’nin Sonu”, UTTDER 2014, S. 1, s. 207-245.

Erk-Kubat, Nadja, Parallel Proceedings in International Arbitration:              A Comparative European Perspective, Den Haag 2014.

Ermenek, İbrahim, “Hakem Yargılamasında Bağlantılı Dâvâlar”, DEÜHFD 2014, Özel Sayı, s. 1215-1252 (Bağlantılı Dâvâlar).

Ertaş, Şeref, “Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi”, DEÜHFD 1988, C. III, S. 1-4, s. 365-438.

Esen, Emre, “Uluslararası Tahkime Tabi Bir Uyuşmazlığın Devlet Mahkemelerine Götürülmesi Hâlinde Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine İlişkin İtirazların İncelenmesi ve Kompetenz-Kompetenz Prensibi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2011, S. 1, s. 35.

Fischer, Gerfried, “Objektiven Grenzen der Rechtskraft im internationalen Zivilprozessrecht”, Festschrift für Wolfram Henckel zum 70. Geburtstag, Berlin 1995, s. 199-213.

Foerste, Ulrich, “Zur Rechtskraft in Ausgleichszusammenhaengen”, ZZP 108 (1995), s. 167-191 (ZZP 108).

Gaul, Hans F., “Die Bindung an die Tatbestandswirkung des Urteils”, Festschrift für Albrecht Zeuner, Tübingen 1994, s. 317-351 (FS Zeuner).

Gaul, Hans F., “Die Entwicklung der Rechtskraftlehre seit Savigny und der heutige Stand”, Festschrift für Werner Flume, C. I, Köln 1978, s. 443-525 (Rechtskraftlehre).

Gaul, Hans F., “Die Rechtskraft und Aufhebbarkeit des Schiedsspruchs im Verhaeltnis zur Verbindlichkeit des staatlichen Richterspruchs”, Festschrift für Otto Sandrock zum 70. Geburtstag, Heidelberg 2000,               s. 285-328.

Gaul, Hans F., Die Grundlagen des Wiederaufnahmerechts und die Ausdehnung der Wiederaufnahmegründe, Bielefeld 1956 (Wiederaufnahmerecht).

Gaul, Hans F., “Der betrügerisch erwirkte Schiedsspruch”, Festschrift für Dieter Leipold zum 70. Geburtstag, Tübingen 2009, s. 881-931 (FS Leipold).

Geimer, Reinhold, “Das Anerkennunsverfahren gemaess Art. 26 Abs.              2 des EWG-Übereinkommens vom 27. September 1968 (I)”, JZ 1977,             s. 145-150 (JZ 1997).

Geimer, Reinhold, “Schiedserichtsbarkeit und Verfassung (aus deutscher Sicht)”, Integritaetsprobleme im Umfeld der Justiz, Bielefeld 1994, (Schiedserichtsbarkeit und Verfassung).

Geimer, Reinhold/Geimer, Ewald/Geimer, Gregor, Internationales Zivilprozessrecht, Köln 2009 (Geimer, para. X).

Geisinger, Elliott/Mazuranic, Alexandre, “Chapter 11: Challenge and Revision of the Award”, International Arbitration in Switzerland: A Handbook for Practitioners, edt. Geisinger, Elliott/Voser, Nathalie, Den Haag 2013, s. 223-274.

Ghosh, Varun N., “An Uncertain Schield: Res Judicata in Arbitration”, Arbitration International, V. 31, S. 4, s. 661-668.

Gilles, Peter, Rechtsmittel im Zivilprozess, Frankfurt 1972.

Girsberger, Daniel/Voser, Nathalie, International Arbitration: Comparative and Swiss Perspectives, Den Haag 2016.

Girsberger, Daniel/Heini, Anton/Keller, Max/Kostkiewicz, Jolanta K./Siehr, Kurt/Vischer, Frank/Volken, Paul, Zürcher Kommentar – Kommentar zum Bundesgesetz über das Internationale Privatrecht vom 18. Dezember 1987, Zürich 2004 (ZK-IPRG/Yazar, Art. X).

Glossner, Ottoarndt/Bredow, Jens/Bühler, Michael B., Das Schiedsgericht in der Praxis, Heidelberg 1990.

Goldschmidt, James, Der Prozess als Rechtslage, Berlin 1925.

Gottwald, Peter, “Praejudizialwirkung der Rechtskraft zugunsten Dritter?”, Festschrift für Hans-Joachim Musielak zum 70. Geburtstag, München 2004, s. 183-194 (FS Musielak).

Gottwald, Peter, “Grundfragen der Anerkennung und Vollstreckung auslaendischer Entscheidungen in Zivilsachen”, ZZP 103 (1990), s. 257-293 (ZZP 103).

Gottwald, Peter, “Internationale Gerichtsstandsvereinbarungen - Vertraege zwischen Prozessrecht und materiellem Recht”, Festschrift für Wolfram Henckel zum 70. Geburtstag, Berlin 1995, s. 295-309 (Gerichtsstandsvereinbarungen).

Görgün, Şanal L., Medeni Usûl Hukuku, Ankara 2014.

Gözler, Kemal, “Res Iudicata’nın Türkçesi Üzerine”, AÜHFD 2007,               S. 2, s. 45-61.

Grunsky, Wolfgang, “Lex fori und Verfahrensrecht”, ZZP 89 (1976),              s. 241-259 (ZZP 89).

Grunsky, Wolfgang, Grundlagen des Verfahrensrecht, Bielefeld 1974 (Grundlagen).

Guldener, Max, Schweizerisches Zivilprozessrecht, Zürich 1979.

Gül, Mehmet A., New York Sözleşmesi Bağlamında Usuli Tenfiz Engelleri, İstanbul 2016.

Gündner, Otto, Die Abaenderlichkeit formel rechtskraeftiger Beschlüsse der streitigen Zivilgerichtsbarkeit, Giessen 1935.

Gürdoğan, Burhan, Medeni Usûl Hukukunda Kesin Hüküm İtirazı, Ankara 1960.

Haas, Ulrich, Die Anerkennung und Vollstreckung auslaendischer und internationaler Schiedssprüche, Berlin 1991.

Habscheid, Walther J., Schweizerisches Zivilprozess- und Gerichtsorganisationsrecht, Basel 1986 (Zivilprozess).

Habscheid, Walther J., “Das neue Recht der Schiedsgerichtsbarkeit”, JZ 1998, s. 445-450 (JZ 1998).

Habscheid, Walther J., “Aus der höchstrichterlichen Rechtsprechung zur Schiedsgerichtsbarkeit”, KTS 1958, s. 177-181 (KTS 1958).

Habscheid, Walther J., “Aus der höchstrichterlichen Rechtsprechung zur Schiedsgerichtsbarkeit”, KTS 1957, s. 161-167 (KTS 1957).

Habscheid, Walther J., “Die Rechtsnatur des Schiedsvertrages und ihre Auswirkungen”, KTS 1955, s. 33-39.

Hahn, Karl, Die gesammten Materialien zur Civilprozessordnung und dem Einführungsgesetz zu derselben vom 30. Januar 1877, C: II, Kısım 1, Berlin 1880.

Handkommentar zum Schweizer Privatrecht – CHK, Edt. Furrer, Andreas/Schnyder, Anton K., Obligationenrecht Allgemeine Bestimmungen, Zürich 2012 (CHK/Yazar, OR Art. X).

Hausmann, Rainer, “Die Aufhebung von Schiedssprüchen nach neuem deutschen Schiedsverfahrensrecht”, Festschrift für Hans Stoll zum 75. Geburtstag, Tübingen 2001, s. 593-617.

Heger, Susanne, “Internationale Schiedsgerichtsbarkeit in Osteuropa”, RiW 1999, s. 481-487.

Heini, Anton/Keller, Max/Siehr, Kurt/Vischer, Frank/Volken, Paul, Kommentar zum Bundesgesetz über das Internationale Privatrecht vom 1. Januar 1989, Zürich 1993 (Heini/Keller/Siehr/Vischer/Volken/Yazar, IPRG Kommentar, § X).

Hellwig, Hans J., Zur Systematik des zivilprozessrechtlichen Vertrages, Bonn 1967.

Henckel, Wolfram, Prozessrecht und Materiellesrecht, Göttingen 1970.

Henn, Günter, Schiedsverfahrensrecht, Heidelberg 1991.

Hess, Burkhard, Europaeisches Zivilprozessrecht, Heidelberg 2010.

Hilbig, Katharina, “Schiedsvereinbarungen über GmbH-Beschlussmaengelstreitigkeiten Zugleich Anmerkung zu BGH Urteil 6.4.2009, Az. II ZR 255/08 “Schiedsfaehigkeit II”, SchiedsVZ 2009,                s. 247-258.

Hober, Kaj, Res Judicata and Lis Pendens in International Arbitration, Leiden 2014.

Hober, Kaj, “Chapter 9. Parallel Arbitration Proceedings – Duties of the Arbitrators: Some Reflections and Ideas”, Parallel State and Arbitral Procedures in International Arbitration, edt. Sanz-Pastor, Bernardo M. C./ Lew, Julian D. M., Paris 2005, s. 243-267 (Parallel arbitration).

Hofmann, Kurt, Über das Wesen und die subjektiven Grenzen der Rechtskraft, Leipzig 1929.

Huber, Peter, “Das Verhaeltnis von Schiedsgericht und staatlichen Gerichten bei der Entscheidung über die Zustaendigkeit”, SchiedsVZ 2003, s. 73-75.

Huber, Ulrich, “Rechtskrafterstreckung bei Urteilen über praejudizielle Rechtsverhaeltnisse”, JuS 1972, s. 621-628 (JuS 1972).

Ildır, Gülgün, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara 2003.

Ischia, Hannes/Mayr, Peter G., “Das neue österreichische Schiedsverfahrensrecht”, RiW 2006, s. 881-889.

İmam Gazali, El-Mustasfa, çev. Apaydın, Yunus, İslam Hukukunda Deliller ve Yorum Metodolojisi, Cilt I, Kayseri 1994.

İyilikli, Cahit A., Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm, Ankara 2016.

İyilikli, Cahit A., “Hukuk Yargılamasında Dâvâ Sebebi Üzerine Bir İnceleme”, TBBD 2013, s. 139-204 (TBBD 2013).

Jacobson, Alfred, Die Rechtskraft von Schiedssprüchen, Leipzig 1914.

Jacoby, Florian, Der Musterprozessvertrag Tübingen 2000.

Jaeckel, Fritz, Die Reichweite der lex-fori-Regel im internationalen Zivilprozessrecht, Berlin 1995.

Jauernig, Othmar, “Materielles Recht und Prozessrecht”, JuS 1971,              s. 329-334 (JuS 1971).

Jauernig, Othmar, “Subjektive Grenzen der Rechtskraft und Recht auf rechtliches Gehör”, ZZP 101 (1988), s. 361-384 (ZZP 101).

Kalpsüz, Turgut, “Hakem Kararlarının İcrası”, BATIDER 2009, S. 25,      s. 5-26 (BATIDER 2009).

Kalpsüz, Turgut, “Hakem Kararlarının Milliyeti”, BATIDER 1978, S. 9, s. 601-654 (BATIDER 1978).

Kalpsüz, Turgut, “Türk Hakem Kararı Kavramı”, II. Tahkim Haftası Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, Ankara 1984, s. 35-53.

Karadaş, İzzet, 6100 sayılı HMK’da Düzenlenen Ulusal (İç) Tahkim, Ankara 2013.

Karayalçın, Yaşar, “Milletlerarası Tahkimde Muhakeme Usulü”, BATIDER 1998, S. 19, s. 3-54.

Karslı, Abdurrahim, Medeni Muhakeme Hukuku, İstanbul 2014, (Ders Kitabı).

Karslı, Abdurrahim, Medeni Usul Hukukunda Usuli İşlemler, İstanbul 2001.

Keller, Friedrich L., Ueber Litis Contestationund Urtheil nach classischem Römischen Recht, Zürich 1827.

Keser-Berber, Leyla, Uluslararası Ekonomik Tahkimde Çok Taraflı Tahkim Sorunu, İstanbul 1999.

Kessler, Joachim, Schiedsgerichtsvertrag und Schiedsverfahren, München 1970.

Kilgus, Stefan, Zur Anerkennung und Vollstreckbarerklaerung englischer Schiedssprüche in Deutschland, Berlin 1995.

Kisch, Wilhelm, “Einige Bemerkungen zum Wesen des Schiedsvertrages”, ZZP 51 (1926), s. 321-334 (ZZP 51).

Kocayusufpaşaoğlu, Necip, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme, İstanbul 2010.

Kohler, Josef, Der Prozess als Rechtsverhaeltnis, Mannheim 1888.

Kojovic, Tijana, “Court Enforcement of Arbitral Decisions on Provisional Relief – How Final is Provisional?”, Journal of International Arbitration 2001, S. 5, s. 511-532.

Koller, Christian, Aufrechnung und Widerklage im Schiedsverfahren, Wien 2009.

Kommentar zur Schweizerischen Zivilprozessordnung, edt. Sutter-Somm, Thomas/Hasenböhler, Franz/Leuenberger, Christoph, Basel 2016 (Sutter-Somm/Hasenböhler/Leuenberger/Yazar, Art. X).

Konuralp, Haluk, “Fransız Hukukunda Kanun Yolları Arasında İstinafın Yeri (Hukuk Dâvâları Açısından)”, AÜHFD 2001, S. 1, s. 25-39 (İstinafın yeri).

Koral, Rabi, “Hakem Kararlarının Milliyeti ve Milletlerarası Hakem Kararı Teriminin Yeni Anlamı”, II. Tahkim Haftası Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, Ankara 1984, s. 19-30 (II. Tahkim Haftası).

Koral, Rabi, “Hakemliğin Hukukî Mahiyetinin Tayininde Kullanılan Kriterler ve Bir Seminerin Bıraktığı İzlenimler”, İÜHFM 1982-1983,             S. 1-4, s. 75-98 (İÜHFM 1982).

Koral, Rabi, “Hakemlik Münasebetine İzafe Edilecek Yerli veya Yabancılık Vasıfları Hakkındaki Türk Sistemi ve 1951 Tarihli Yargıtay Genel Kurulunun Otorite Kanunu Kriteri”, İÜHFM 1977, Cilt: 42, S. 1-4,             s. 155-199 (Otorite Kanunu Kriteri).

Koral, Rabi, “Yabancı Kanunlara Teb’an Verilen Hakem Kararlarının Türkiye’de İcrası”, İÜHFM 1951, Cilt 17, S. 1-2, s. 149-185 (İÜHFM 1951).

Koral, Rabi, Yabancı Hakem Kararlarının İcrası Hakkında Birleşmiş Milletler New York Konferansı ve 10 Haziran 1958 Tarihli Sözleşme, İstanbul 1961.

Kornblum, Udo, “Ordre public transnational, ordre public international, und ordre public interne im Recht der privaten Schiedsgerichtsbarkeit”, Festschrift für Heinrich Nagel zum 75. Geburtstag, Münster 1987, s. 140-156.

Koussoulis, Stelios, Beitraege zur modernen Rechtskraftlehre, München 1986.

Krause, Rainer, Urteilswirkungen gegenüber Dritten im US-amerikanischen Zivilprozessrecht, Tübingen 1994.

Kremer, Michael J.R./Weimann, Thomas, “Die Aufhebbarkeit von Schiedssprüchen, insbesondere Zwischen- oder Teilschiedssprüchen über den Anspruchsgrund – Widerspruch zu Prinzipien der Prozessökonomie?”, SchiedsVZ 2007, s. 238-245.

Kronke, Herbert, “Internationale Schiedsverfahren nach der Reform”, RiW 1998, s. 257-265.

Kröll, Stefan, “Die Entwicklung des Rechts der Schiedsgerichtsbarkeit 2001/2002”, NJW 2003, s. 791-797.

Kummer, Max, Grundriss des Zivilprozessrechts, Bern 1974.

Kuru, Baki, “2008 Tarihli Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hakkında Genel Değerlendirme”, Legal MİHDER 2009, S. 12, s. 13-50 (Genel değerlendirme).

Kuru, Baki, “Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 445. Maddesinin 10. Bendindeki Sebebe İstinat Eden İadei Muhakeme”, Makaleler, İstanbul 2006, s. 387-394 (İadei muhakeme).

Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usûlü, C. II, İstanbul 2001 (C. II).

Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. V, İstanbul 2001 (C. V.).

Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. VI, İstanbul 2001 (C. VI.).

Kuru, Baki, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2016 (İstinafa göre).

Kuru, Baki, “Medeni Usul Hukukunda Dâvâ Sebebi”, AD 1967/4,              s. 239-268 (Dâvâ sebebi).

Kurz Kommentar Zivilprozessordnung, edt. Oberhammer, Paul/ Domej, Tanja/Haas, Ulrich, Basel 2014 (KUKO-ZPO/Yazar, Art. X).

Kuttner, Georg, Die privatrechtlichen Nebenwirkungen der Zivilurteile, München 1908.

Lachmann, Peter J., Handbuch für die Schiedsgerichtspraxis, Köln 2008.

Larenz, Karl, Methodenlehre der Rechtswissenschaft, Berlin 1992.

Lazic, Vesna, “The Commission’s Proposal to Amend the Arbitration Exception in the EC Jurisdiction Regulation: How ‘Much Ado about Nothing’ Can End Up in a ‘Comedy of Errors’ and in Anti-suit Injunctions Brussels-style”, Journal of International Arbitration 2012, V. 29, S. 1, s. 19-47.

Lenenbach, Markus, Die Behandlung von Unvereinbarkeit von rechtskraeftigen Zivilurteilen nach deutschem und europaeischem Zivilprozessrecht, Berlin 1997.

Lent, Friedrich, “Besprechung – Baumgaertel, Wesen und Begriff der Prozesshandlung einer Partei in Zivilprozess, Verlag Franz Vahlen GmbH, Berlin und Frankfurt, 1957”, ZZP 71 (1958), s. 151-155 (ZZP 71).

Lent, Friedrich, Die Gesetzeskonkurrenz im bürgerlichen Recht und Zivilprozess, C. II, Aalen 1970.

Lew, Julian D. M./Mistelis, Loukas A./Kröll, Stefan M., Comparative International Commercial Arbitration, Den Haag 2003.

Liatowitsch, Manuel, Schweizer Schiedsgerichte und Parallelverfahren vor Staatsgerichten im In- und Ausland, Basel 2002.

Lindacher, Walter, “Schiedsspruch und Parteidisposition”, KTS 1966,              s. 153-157.

Lorenz, Werner, Die Rechtsnatur von Schiedsvertrag und Schiedsspruch, Archiv für die civilistische Praxis, 157. Bd., H. 3 (1958/1959), s. 265-302.

Loritz, Karl G., “Probleme der Rechtskraft von Schiedssprüchen im deutschen Zivilprozessrecht”, ZZP 105 (1992), S. 1–19.

Lukits, Rainer, “Die private Schiedsgerichtsbarkeit im römischen Recht und heute”, SchiedsVZ 2013, s. 269-274.

Lühmann, Tobias B., Die Rechtskraft des Schiedsspruchs im deutschen und US-amerikanischen Recht, Tübingen 2014.

Lüke, Gerhard, “Präjudizielle Bindungswirkung der materiellen Rechtskraft und nichtige Gesetzesnorm”, JuS 1996, s. 782-783

Mankowski, Peter, “Kann ein Schiedsspruch ein Hindernis für die Anerkennung einer auslaendischen Entscheidung sein?”, SchiedsVZ 2014,                s. 209-216.

Mann, Francis, A., “The UNCITRAL Model Law – Lex Facit Arbitrum”, Arbitration International 1986, S. 2, s. 241-261.

Marks, Ludger, Der verfahrensrechtliche ordre public bei der Anerkennung und Vollstreckung auslaendischer Schiedssprüche in Deutschland, Frankfurt 1994.

Martens, Joachim, “Rechtskraft und materielles Recht”, ZZP 79 (1966), s. 404-450 (ZZP 79).

Mayer, Pierre/Sheppard, Audley, “Final ILA Report on Public Policy as a Bar to Enforcement of International Arbitral Awards”, Arbitration International 2003, V. 19, S. 2, s. 249-263.

Meijer, Gerard J./Paulsson, Marike R. P., “National Report for The Netherlands (2012)”, ICCA International Handbook on Commercial Arbitration, edt. Paulsson, Jan/Bosman, Lise, X 2012, s. 1-74.

Meriç, Nedim, “Türk Hukukunda Maddî Anlamda Kesin Hükmün Objektif Sınırları”, Legal MİHDER 2007, S. 2, s. 377-434 (Objektif sınırları).

Mevlâna, Mesnevi, çev. Gölpınarlı, Abdülbaki, Mesnevi Tercemesi ve Şerhi, Cilt: 3, İstanbul 1983.

Mezger, Ernst, “Überblick über das französische Recht der Schiedsgerichtsbarkeit nach dem Reformdekret vom 14.5.1980”, ZZP 94 (1981),                s. 117-165.

Milleker, Erich, “Inlandswirkungen der Streitverkündung im auslaendischen Verfahren”, ZZP 80, s. 288-310.

Musielak, Hans J. ve diğer yazarlar, Kommentar zur Zivilprozessordnung, München 2016 (Musielak/Yazar, Art. X).

Müller, Klaus, “Zum Begriff der “Anerkennung” von Urteilen in § 328 ZPO”, ZZP 79 (1966), s. 199-245 (ZZP 79).

Müller-Chen, Markus/Egger, Rahel, Kommentar zur schweizerischen Zivilprozessordnung, Zürich 2016.

Münchener Kommentar zum ZPO, Band 1, München 2013 (MüKo-ZPO/Yazar, Art. X).

Münchener Kommentar zum ZPO, Band 3, München 2013 (MüKo-ZPO/Yazar, Art. X).

Münzberg, Reinhard, Die Schranken der Parteivereinbarungen in der privaten internationalen Schiedsgerichtsbarkeit, Berlin 1970.

Namlı, Mert, “Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Tekrar Başvurma Yasağı”, DEÜHFD 2014, Özel Sayı, s. 1645-1668.

Nedden, Jan H./Herzberg, Axel B., Praxis Kommentar zu den Schiedsgerichtsordnungen ICC SchO – DIS SchO, Köln 2014 (Nedden/        Herzberg/Yazar, DIS X).

Neef, Manfred, Die Rechtskraft des Schiedsspruch, Halle 1933.

Nelle, Andreas, Anspruch, Titel und Vollstreckung im internationalen Rechtsverkehr, Tübingen 2000.

Neuner, Robert, “Zum Problem der auslaendischen Schiedssprüche”, RabelsZ 1929, s. 37-62 (RabelsZ 1929).

Neuner, Robert, Privatrecht und Prozessrecht, Mannheim 1925.

Niedermaier, Tilmann, Schieds- und Schiedsverfahrensvereinbarungen in strukturellen Ungleichgewichtslagen, Tübingen 2013.

Nieva-Fenoll, Jordi, “Das Prinzip der Rechtskraft und seine Mythen”, ZZP 129 (2016), s. 89-108.

Nomer, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, İstanbul 2015.

Nussbaum, Arthur, “Probleme des internationales Schiedsgerichtswesens, IJbSGW 1926, s. 7-37.

Oetker, Hartmut, “Die materielle Rechtskraft und ihre zeitlichen Grenzen bei einer Aenderung der Rechtslage”, ZZP 115 (2002), s. 3-24.

Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, İstanbul 2015.

Özbay, İbrahim, “Hakem Kararlarında Gerekçe”, BATIDER 2001, S. 21, s. 299-324 (Gerekçe).

Özbay, İbrahim, “Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Teşkil Etmesi”, Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, İstanbul 2003, s. 281-304.

Özçelik, Barış Ş., “Sözleşmeden Doğan Borçların İfasında Hukukî İmkânsızlık ve Sonuçları”, AÜHFD 2014, S. 3, s. 569-621.

Özekes, Muhammet, Pekcanıtez Usûl Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2017.

Özekes, Muhammet, “Dâvâ Dilekçesinde Hukuki Sebep Bildirmek Zorunludur”, Haluk Konuralp Anısına Armağan, C. I, Ankara 2009, s. 745-781 (Hukuki sebep).

Özel, Sibel, Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri, İstanbul 2008.

Özgenç, Zeynep, “Milletlerarası Ticari Tahkimde Hakemin veya Hakem Kurulunun Ex Aequo Et Bono Karar Verme Yetkisi”, MHB 2014, S. 1,    s. 31-71.

Özkaya-Ferendeci, Özden H., “Alman Medeni Usul Hukuku’ndaki Ara Tespit Dâvâsı ve Buna İlişkin Düşünceler”, MÜHF-HAD 2007, S. 1-2,             s. 193-209 (Ara tespit dâvâsı).

Pawlowski, Hans M., “Aufgabe des Zivilprozessrecht”, ZZP 80, s. 345-391.

Pekcanıtez, Hakan, “Milletlerarası Tahkim Kanunu’na Göre Verilen Hakem Kararlarının İcrası”, Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, http://lib.lexpera.com.tr/Books/Content.aspx?SOPI=KI801Y2017N9786051524672V1P2PG571&Doc=BOOK_TR (s.e.t. 3.7.2017 – Lexpera Veri Bankası) (Hakem kararlarının icrası).

Pekcanıtez, Hakan, “Tahkim İlk İtirazı”, MİHDER 2015, C. 11, S. 32,             s. 21-52 (İlk itiraz).

Pekcanıtez, Hakan, Simil, Cemil, İcra-İflâs Hukukunda Şikâyet, İstanbul 2017.

Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2016.

Pekcanıtez, Hakan/Yeşilırmak, Ali, Pekcanıtez Usûl Medeni Usûl Hukuku, İstanbul 2017.

Peters, Egbert, “Zur Rechtskraftlehre Zeuners”, ZZP 76 (1963), s. 229-243 (ZZP 76).

Plato, “Crito”, Plato in twelve volumes, V. 1 (Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, Phaedrus), çev. Fowler, Harold N., Cambridge 1966.

Pohl, Julia C., Doppelte Rechtshaengigkeit im schiedsgerichtlichen Verfahren, Frankfurt 2015, s. 96.

Pohle, Rudolf, “Gedanken über das Wesen der Rechtskraft, Scritti giuridici in memoria di Piero Calamandrei, Padova 1958, s. 377-402.

Prütting, Hanns/Gehrlein, Markus ve diğer yazarlar, ZPO Kommentar, Köln 2017 (Prütting/Gehrlein/Yazar, § X).

Rau, Alan S., “The Culture of American Arbitration and the Lessons of ADR”, Texas International Law Journal 2005, V. 40, S. 3, s. 449-535.

Rechberger, Walter H., “Die Reform des österreichischen Schiedsrechts”, Ritsumeikan Law Review 2008, S. 25, s. 111-122.

Reichel, Hans, “Anmerkung – OLG Hamburg, 9.10.1934 – II ZS 463/34”, ZZP 59 (1935), s. 185-188.

Riegler, Stefan/Petsche, Alexander/Fremuth-Wolf, Alice/Platte, Martin/Liebscher, Christoph, Arbitration Law of Austria, New York 2007.

Riezler, Erwin, Internationales Zivilprozessrecht und prozessuales Fremdenrecht, Berlin 1949.

Rimmelspacher, Bruno, Zur Prüfung von Amts wegen im Zivilprozess, Göttingen 1966.

Rosenberg, Leo/Schwab, Karl H./Gottwald, Peter, Zivilprozessrecht, München 2010.

Roth, Herbert, “Materielle Rechtskraft und rechtliche Qualifikation”, ZZP 124 (2011), s. 3-27 (ZZP 124).

Roth, Günther H., Der Vorbehalt des Ordre Public gegenüber fremden gerichtlichen Entscheidungen, Bielefeld 1967.

Rubellin-Devichi, Jacqueline, L’Arbitrage nature juridique, droit interne et droit international privé, Paris 1965.

Saenger Zivilprozessordnung: Handkommentar, Baden-Baden 2013 (Hk-ZPO/Yazar, Art. X).

Sanz-Pastor, Bernardo M. C./Cairns, David J. A., “Chapter 1. Contract and Treaty Claims and Choice of Forum in Foreign Investment Disputes”, Parallel State and Arbitral Procedures in International Arbitration, edt. Sanz-Pastor, Bernardo M. C./Lew, Julian D. M., Paris 2005, s. 13-41.

Sargın, Fügen/Erten, Rıfat, “MÖHUK Hükümleri Dairesinde Tanımanın Hukukî Niteliği, Usulü ve Karşılaşılan Bazı Sorunlar: Yeni Bir Düzenleme Yapma Gereği”, UTTDER 2014, S. 2, s. 37-136.

Sarısözen, M. Serhat, Medenî Usûl Hukukunda Hakem Yargılaması, İstanbul 2005.

Sauer, Wilhelm, Juristische Methodenlehre, Aalen 1970.

Sauser-Hall, M. G., “L’arbitrage en droit international privé”, Institut de Droit International Annuaire 1952, C. 44, s. 469-601.

Schack, Haimo, “Drittwirkung der Rechtskraft?”, NJW 1988, s. 865-873 (NJW 1988).

Schack, Haimo, Internationales Zivilverfahrensrecht, München 2014.

Schaefer, Ulrike A., “Die Einrede der Kompetenz-Kompetenz des Schiedsgerichts”, Festschrift für Wolfram Henckel zum 70. Geburtstag, Berlin 1995, s. 723-736.

Schaffstein, Silja, The Doctrine of Res Judicata Before International Arbitral Tribunals, New York 2016.

Schiedermair, Gerhard, Vereinbarungen im Zivilprozess, Bonn 1935.

Schiedermair, Gerhard, “Zum Verhaeltnis von Wiederaufnahmeverfahren und Vorprozess”, Festschrift für Hans Dölle, C. I, s. 329-356 (FS Dölle).

Schlosser, Peter, “Die perpetuatio litis als rechtsstaatlicher Leitgedanke des nationalen und internationalen Zivilprozessrechts”, Festschrift für Heinrich Nagel zum 75. Geburtstag”, Münster 1987, s. 352-372 (FS Nagel).

Schlosser, Peter, “Schiedsgerichtsbarkeit und Wiederaufnahme”, Festschrift für Hans F. Gaul, Bielefeld 1997, s. 679-689 (Schiedsgerichtsbarkeit und Wiederaufnahme).

Schlosser, Peter, Das Recht der internationalen privaten Schiedsgerichtsbarkeit, Tübingen 1989 (Schiedsgerichtsbarkeit).

Schmidt, Felix, “Der Schiedsspruch”, SchiedsVZ 2013, s. 32-41 (Schiedsspruch).

Schmidt, Felix, Typologie von Schiedssprüchen, Köln 2012.

Schmidt, Holger, “Innenbindungswirkung, formelle und materielle Rechtskraft”, Rpfleger 1974, s. 177-182 (Rpfleger 1974).

Scholz-Mantel, Heidemarie, Zum Begriff des Rechtsnachfolgers im Sinne des § 325 ZPO, Würzburg 1969.

Schroder, Hans-Patrick, “Zur Aufhebung von Scheinschiedssprüchen und anderen formellen Schiedssprüchen durch staatliche Gerichte - Ein Beitrag zur Auslegung des Begriffes „Schiedsspruch” in § 1059 ZPO”, SchiedsVZ 2005, s. 244-250.

Schroeter, Ulrich, “Der Antrag auf Feststellung der Zulaessigkeit eines schiedsrichterlichen Verfahrens gemaess § 1032 Abs. 2 ZPO”, SchiedsVZ 2004, s. 288-296.

Schroth, Hans J., “Einstweiliger Rechtsschutz im deutschen Schiedsverfahren”, SchiedsVZ 2003, s. 102-109.

Schultzenstein, Max, “Verhaeltnis zwichen schiedsrichterlichem und zivilprozessualem Verfahren”, ZZP 41 (1911), s. 351-369.

Schütze, Rolf A., Schiedsgericht und Schiedsverfahren, München 2016 (Schiedsverfahren).

Schütze, Rolf A., Deutsches internationales Zivilprozessrecht unter Einschluss des Europaeischen Zivilprozessrecht, Berlin 2005.

Schütze, Rolf A./Tscherning, Dieter/Wais, Walter, Handbuch des Schiedsverfahrens, Berlin 1985.

Schwab, Karl H./Walter, Gerhard, Schiedsgerichtsbarkeit, München 2005.

Schwab, Karl H., “Das Uncitral – model law und das deutsche Recht”, Festschrift für Heinrich Nagel zum 75. Geburtstag, Münster 1987, s. 427-445 (FS Nagel).

Schwab, Karl H., “Rechtskrafterstreckung auf Dritte und Drittwirkung der Rechtskraft”, ZZP 77 (1964), s. 124-160 (ZZP 77).

Schweizerische Zivilprozessordnung – Orell Füssli Kommentar, edt Gehri, Myriam A./Jent-Sorensen, Ingrid/Sarbach, Martin, Zürich 2015 (OFK-ZPO/Yazar, Art. X).

Schweizerische Zivilprozessordnung – Staempflis Handkommentar, edt. Baker & McKenzie, Bern 2010 (SHK-ZPO/Yazar, Art. X).

Scott, Austin W., “Collateral Estoppel by Judgment”, Harvard Law Review 1942, C. 56, S. 1, s. 1-29.

Sebük, Tahir, “Hakem, Hakem Bilirkişi ve Kanunî Hakem Kararlarının Mukayesesi ve Tahkim Şartı”, Ankara Barosu Dergisi, 1966/3-4, s. 501-506.

Serozan, Rona, “Hukukta Yöntem”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, İstanbul 2013, s. 2423-2440.

Shell, Richard G., “Res Judicata and Collateral Estoppel Effects of Commercial Arbitration”, UCLA Law Review 1988, C. 35, S. 4, s. 623-675.

Sheppard, Audrey, “Chapter 8. Res Judicata and Estoppel”, Parallel State and Arbitral Procedures in International Arbitration, edt. Sanz-Pastor, Bernardo M. C./Lew, Julian D. M., Paris 2005, s. 219-242.

Simons, Thomas/Hausmann, Rainer ve diğer yazarlar, unalex Kommentar zur Brüssel I-VO und zum Übereinkommen von Lugano, München 2012 (Yazar, unalex Kommentar zur Brüssel I-VO, Art. X).

Soehring, Kay, “Die Nachfolge in Rechtslagen aus Prozessvertraegen”, NJW 1969, s. 1093-1096.

Solomon, Dennis, Die Verbindlichkeit von Schiedssprüchen in der internationalen privaten Schiedsgerichtsbarkeit, München 2007.

Sophocles, Ajax, ed. Jebb, Richard, http://www.perseus.tufts.edu/             hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0184%3Acard%3D1223

Söderlund, Christer, “Lis Pendens, Res Judicata and the Issue of Parallel Judicial Proceedings”, Journal of International Arbitration 2005, C. 22,        S. 4, s. 301-322.

Spellenberg, Ulrich, “Prozessführung oder Urteil: Rechtsvergleichendes zu Grundlagen der Rechtskraft”, Festschrift für Wolfram Henckel zum 70. Geburtstag, Berlin 1995, s. 841-862.

Spohnheimer, Frank, Gestaltungsfreiheit bei antezipiertem Legalanerkenntnis des Schiedsspruchs, Tübingen 2010.

Spühler, Karl/Dolge, Annette/Gehri, Myriam, Schweizerisches Zivilprozessrecht, Bern 2010.

Stacher, Marco, Die Rechtsnatur der Schiedsvereinbarung, Zürich 2007.

Staehelin, Adrian/Staehelin, Daniel/Grolimund, Pascal, Zivilprozessrecht, Zürich 2013.

Stein, Friedrich/Jonas, Martin ve diğer yazarlar, Kommentar zur ZPO, Tübingen 2012 (Stein/Jonas/Yazar, § X).

Sturges, Wesley A., “Arbitration, What Is It?”, New York University Law Review 1960, s. 1031-1047.

Süral, Ceyda, “Hakem Kararlarının İcrası ve İptal Dâvâsı”, DEÜHFD 2014, Özel Sayı, s. 1377-1411.

Şanlı, Cemal, “25 Nisan 1985 tarihinde İ.Ü. Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Münasebetler Araştırma ve Uygulama Merkezinde 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin Hükümlerinin Uygulamada Ortaya Çıkardığı Sorunlara Dair Yapılan Tartışmalı Toplantının Özeti”, MHB 1984, S. 2, s. 121-124 (MHB 1984).

Şanlı, Cemal, “New York Konvansiyonuna Göre Hakem Kararlarının Kesinleşmesi Sorunu”, MHB 1994, S. 1-2, s. 91-97 (MHB 1994).

Şanlı, Cemal, Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Ankara 1986.

Şanlı, Cemal/Esen, Emre/Ataman-Figanmeşe, İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, İstanbul 2015.

Şekerci, Ersin, “Medeni Usul Hukukunda ve İdari Yargılama Usulünde Derdestlik”, Yargıtay Dergisi 1986, S. 3, s. 206-226.

Tanrıver, Süha, Medenî Usûl Hukuku, Ankara 2016.

Tanrıver, Süha, Medenî Usûl Hukukunda Derdestlik İtirazı, Ankara 2007.

Taşpınar, Sema, Medeni Usul Hukukunda Amaç Sorunu, Faruk Erem Armağanı, Ankara 1999, s. 759-787 (Amaç sorunu).

Taşpınar-Ayvaz, Sema, “Asliye Ticaret Mahkemeleri Hakkında Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Tahkimde Görevli Mahkeme”, DEÜHFD 2014, Özel Sayı, s. 469-482.

Tekinay, Sulhi S./Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1993.

Tercier, Pierre/Pichonnaz, Pascal/Develioğlu, Murat H., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2016.

Terhalle, Dominik, Die Reichweite der Rechtskraft klageabweisender Urteile, Hamburg 2011.

Tessmer, Hugo, Der Schiedsvertrag als Voraussetzung und Grundlage des schiedsrichterlichen Verfahrens nach deutschem Rechte, Leipzig 1915.

Thomas, Heinz/Putzo, Hans ve diğer yazarlar, Zivilprozessordnung, München 2016 (Thomas/Putzo/Yazar, § X)

Tiryaki, Fuat, “Derdestliğin Şartları”, ABD 1979, S. 1, s. 34-40.

Tiryakioğlu, Bilgin, Yabancı Boşanma Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, Ankara 1996.

Praxishandbuch Schiedsgerichtsbarkeit, edt. Torggler, Hellwig, Wien 2007 (Torggler/Yazar, Kapitel)

Trappe, Johannes, “Revision au fond bei der Vollstreckung eines Schiedsspruchs – eine Anmerkung”, BB 2000, s. 7-9.

Triebel, Volker/Coenen, Tilman, “Parallelitaet von Schiedsverfahren und staatlichem Gerichtsverfahren”, BB 2003, S. 25, s. 2-8.

Tuluay, Metin, “Medeni Yargılama Hukukunda Dâvâ İlişkisi”, DÜHFD 1983, S. 1, s. 101-132.

Turner, Ray, Arbitration Awards, Oxford 2005.

Türk Hukuk Lûgatı, Ankara 1991.

Tyler, Timothy/Parasharami, Archis A., “Finality over Choice: Hall Street Associates, L.L.C. v. Mattel, Inc. (US Supreme Court)”, Journal of International Arbitration 2008, C. 25, S. 5, s. 613-621.

Ulukapı, Ömer, “Medeni Usul Hukukunda Derdestlik ve Sonuçları”, Yargıtay Dergisi 1995, S. 4, s. 395-445.

Umar, Bilge, “Türk Medeni Usul Hukukunda İadei Muhakeme”, İÜHFM 1963, S. 1-2, s. 261-298 (İadei muhakeme).

Umar, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Ankara 2014 (Şerh).

Üstündağ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, İstanbul 2000.

Üstündağ, Saim, “Hakemlerin Israr Hakkı Var Mıdır?”, YHİMD 1996, S. 171/2, s. 217-223 (Israr hakkı).

Üstündağ, Saim, “Yabancı Hakem Kararı Kavramı”, II. Tahkim Haftası, Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, Ankara 1984 (Yabancı Hakem).

Üstündağ, Saim, Medenî Usûl Hukukunda Kanun Yolları ve Tahkim, İstanbul 1968 (Tahkim).

Üstündağ, Saim, İddia ve Müdafaanın Değiştirilmesi Yasağı, İstanbul 1967 (Yasak).

v.Arnauld, Andreas, Rechtssicherheit, Tübingen 2006.

v. Dickhuth-Harrach, Hans J., Gerechtigkeit stat Formalismus, München 1986.

v. Moschzisker, Robert, “Res Judicata”, The Yale Law Journal 1929,              V. 38, S. 3, s. 299-334.

v. Savigny, Friedrich C., System des heutigen Römischen Rechts, C. VI, Berlin 1847.

v. Saucken, Alexander, Die Reform des österreichischen Schiedsverfahrensrechts auf der Basis des UNCITRAL-Modellgesetzes über die Internationale Handelsschiedsgerichtsbarkeit, Frankfurt 2004.

v.Schlabrendorff, Fabian/Sessler, Anke, “Part II: Commentary on the German Arbitration Law (10th Book of the German Code of Civil Procedure), Chapter VI: Making of the Award and Termination of the Proceedings, § 1055 – Effect of Arbitral Award”, Arbitration in Germany, edt. Böckstiegel, Karl H./Kröll, Stefan M., New York 2014, s. 348-359            (§ 1055).

Van den Berg, Albert J., “When is An Arbitral Award Nondomestic Under the New York Convention of 1958?”, Pace Law Review 1985, Cilt:6, S. 1, s. 25-65.

Van den Berg, Albert J., The New York Arbitration Convention of 1958, The Hague 1981.

Voit, Wolfgang, “Privatisierung der Gerichtsbarkeit”, JZ 1997, s. 120-125.

Voser, Nathalie/Raneda, Julie, “Recent Developments on the Doctrine of Res Judicata in International Arbitration from a Swiss Perpective: A Call for a Harmonized Solution”, ASA Bulletin 2015, s. 742-779.

Wach, Adolf, Handbuch des deutschen Civilprozessrechts, Band. I, Leipzig 1885.

Wagner, Gerhard, “Dispositionen über die Verbindlichkeit von Schiedssprüchen – Verzicht auf Rechtskraft und Aufhebungsgründe”, Festschrift für Eberhard Schilken zum 70. Geburtstag, s. 553-571 (Verzicht auf Rechtskraft).

Wagner, Gerhard, Prozessvertraege: Privatautonomie im Verfahrensrecht, Tübingen 1998.

Waincymer, Jeffrey, Procedure and Evidence in International Arbitration, Kluwer Law International 2012.

Walters, Gretta L., “Fitting a Square Peg into a Round Hole: Do Res Judicata Challenges in International Arbitration Constitute Jurisdictional or Admissibility Problems?”, Journal of International Arbitration 2012,              V. 29, S. 6, s. 651-680.

Wassmuth, Guido, Richtigkeitskontrolle und Rechtskraft des Schiedsspruchs mit vereinbartem Wortlaut, 2013.

Wenger, Werner, “Zur Anwendbarkeit des New Yorker Übereinkommens über die Anerkennung und Vollstreckung auslaendischer Schiedssprüche auf einen “freien” Schiedsspruch (lodo irrituale) des italienischen Rechts”, IPRax 1982, s. 135-137.

Wieczorek/Schütze Zivilprozessordnung und Nebengesetze – Gross Kommentar, edt. Schütze, Rolf A., Bd. 11, Berlin 2014 (Wieczorek/Schütze/Yazar, § X).

Wolff, Reinmar, “Anmerkung zu BGH, 1.3.2007 – III ZB 7/06”, ZZP 120 (2007), s. 371-377 (ZZP 120).

Wolff, Reinmar, New York Convention – Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards of 10 June 1958 Commentary, München 2012.

Wolff, Reinmar/Falk, Georg D., “Anmerkung zu BGH, 30.3.2006 – III ZB 78/05”. SchiedsVZ 2006, s. 278-281.

Wong, Jarrod, “Court or Arbitrator –Who Decides Whether Res Judicata Bars Subsequent Arbitration Under the Federal Arbitration Act”, Santa Clara Law Review 2005, V. 46, s. 49-92.

Wurzer, Gustav, Die Rechtskraft – eine Idee im Dienste des Rechts, Leipzig 1925.

Wünsch, Horst, Schiedsgerichtsbarkeit in Handelssachen, Graz 1968.

Yaşar, Ali/Özkan, Ömer, “Hakem Kararlarının Hukukî Niteliği: Yabancı, Yerli ve Milletlerarası Hakem Kararları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016, S. 29, s. 1-22.

Yeşilova, Bilgehan, “Lex Loci Arbitri ve Tahkim Yeri Kavramları Işığında Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Yer İtibariyle Uygulama Alanı (MTK m. 1/II)”, UTTDER 2013, S. 1, s. 99-163.

Yeşilova, Bilgehan, “Milletlerarası Tahkimin Hukukî Niteliği Üzerine Düşünceler ve Güncel Gelişmeler”, TBB 2008, S. 76, s. 83-164 (TBB 2008).

Yılmaz, Alper, “Milletlerarası Tahkim Kanunu Uyarınca Yabancılık Unsuru”, Ankara Barosu Dergisi, 2002/1, s.239-249 (ABD).

Yılmaz, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Şerhi, Ankara 2013.

Yılmaz, Ejder, Medenî Yargılama Hukukunda Islah, Ankara 2011 (Islah).

Yu, Hong-lin, “A Theoretical Overview of the Foundations of International Commercial Law”, CAAJ 2008, s. 255-286.

Zaugg, Niklaus J., Verfahrensgliederung in der internationalen Schiedsgerichtsbarkeit, Zürich 2014.

Zeiss, Walter/Schreiber, Klaus, Zivilprozessrecht, Tübingen 2014.

Zeuner, Albrecht, Die objektiven Grenzen der Rechtskraft im Rahmen rechtlicher Sinnzusammenhaenge, Tübingen 1959.

Zitelmann, Ernst, Lücken im Recht, Leipzig 1903.

Zöller, Richard ve diğer yazarlar, Zivilprozessordnung: ZPO Kommentar, Köln 2016 (Zöller/Yazar, § X).

Zürcher Kommentar – Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, C. V, 1h/1, Zürich 1991 (ZK-OR/Yazar, Art. X). 

İkinci Baskıya Önsöz

Hakem kararlarının kesin hüküm etkisini incelediğimiz elinizdeki çalışmanın ilk baskısı, 2017 yılında gerçekleştirilmiştir. Kesin hüküm kavramı açısından Türk öğretisinde karşılık bulduğunu gördüğümüz bu çalışmanın, mevcut baskının tükenmiş olması sebebiyle, güncellenmiş yeni bir baskısının yapılmasına karar verilmiştir.

Bu baskıda, çalışmanın ilk baskısından sonra verilen 13.04.2018 Tarih ve 2016/2 Esas, 2018/4 Karar Sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Hukuk Genel Kurulu kararı mevcut metne işlenmiştir. Bağlayıcı niteliği nedeniyle önem taşıdığını düşündüğümüz söz konusu karar ile tahkim sözleşmesinin bir usûl sözleşmesi olduğu hususu (karşı oylara rağmen) ortaya konulmuştur. Ayrıca, ilk baskıda istifade ettiğimiz ve sonrasında yeni baskıları gerçekleştirilen eserlerin güncel halleri ile bazı Yargıtay kararları da incelenerek metne işlenmiştir.

Çalışmanın Türk akademisi ve uygulamasına faydalı olmasını temenni ederim.

Doç. Dr. Ersin Erdoğan

([email protected])

Şubat 2020, Etlik

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.