Elinizdeki metin, tarafımdan kaleme alınan ve 7’nci Basısı 2014 yılında yayınlanan Genel Vergi Hukukunun Kamu İcra Huku-ku bölümünden kaynaklanmaktadır. Bu çalışmanın ilk nüvesini, 2000’li yılların başında Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu’nda tarafımdan okutulan Kamu İcra Hukuku Bilgisi dersi için derlenmiş ders notları oluşturmaktadır. Şüphesiz ilk Basıların, içinden ayrıldıkları Ana metinle çok bü-yük benzerlik, hatta geniş ölçüde aynılık göstermesi mümkün-dür. Ancak, yapılabilmesi halinde, her yeni Baskıda başlangıç metni geliştirilecek, değiştirilecek ve güzelleştirilecektir.

Genel Vergi Hukuku’nun Kamu İcra Hukuku bölümünün ayrı bir metin olarak yayınlanmasının ilk gerekçesi, ana metin içinde daha fazla genişletmenin uygun ve mümkün olmamasıdır. İkinci gerekçesi ise, ana metin içindeki hacmi ile bile artık ayrı bir kitap olacak genişliğe ulaşmış olan metne, birçok Hukuk Fakültesinde ve İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi/Siyasal Bilgiler Fakülte-si’nin Maliye Bölümlerinde ve Meslek Yüksekokullarda zorunlu ve/ya da seçimlik ders olarak okutulmakta olan Kamu (Vergi) İcra Hukuku’na ilişkin ders notu/malzemesi olarak duyulan ihtiyaçtır.

Kamu İcra Hukuku, genel anlamda Devletin yerine getirmesi gereken kamu hizmetlerinin kaynağını oluşturan kamu alacak-larının tahsilini ve korunmasını konu alan bir hukuk dalıdır. Kamu alacaklarının kamu borçluları tarafından kendi rızaları ile vadesinde ya da vadesinden sonra ödenmesi de Kamu İcra Huku-kunun konusuna girmektedir. Ancak, kamu borçlusunun kamu borcunu zamanında ödememesi halinde başlatılması gereken cebren tahsil süreci asıl incelenmesi gereken konudur.

Bu metinde, hem kamu alacağının ne olduğu, kimlerin ka-mu borçlusu sayıldığı ve kamu alacağının tahsilini teminat altı-na almak için kabul edilen güvence önlemleri, kamu alacağının cebren tahsil süreci ve buna bağlı olarak ortaya çıkan hususlar ana hatları ile ele alınmaktadır.

Çalışmanın amacı, okuyucuya inceleme konuları hakkında temel bilgilerin verilmesidir. Bu nedenle, ayrıntıdan olabildiğin-ce kaçınılmıştır.

İnsanoğlunun kaleme aldığı hiçbir metnin kutsallığı yoktur. Yapılan yayınların kutsal metine dönüşmemesi için sürekli yeni-lenmesi, değiştirilmesi, geliştirilmesi gerekir. Bunun yapılabil-mesi, çalışmanın yayınlanmasına, yeni baskıların yapılmasına bağlıdır.

Yetişmemde tarifi imkânsız sıkıntılara katlanan cefakâr (rah-metli) annem ile fedakâr (rahmetli) babama; çalışmanın yapılması ve basılı metin haline dönüştürülmesi sürecinde her türlü nazıma katlanan ve sıkıntılarımı paylaşan sevgili eşim Doç. Dr. İrem Ka-rakoç ile biricik kızım Dr. Ayşe Zehra ve biricik oğlum Ömer Fa-ruk'a sabır, destek ve hoşgörülerinden dolayı sonsuz teşekkürler ediyorum.

Metnin basım ve yayımını üstlenen ve bunu çok kısa bir sü-rede gerçekleştiren Yetkin Basım Yayım ve Dağıtım A.Ş.'nin sahibi Muharrem Başer ile basımevi çalışanlarına çok teşekkür ederim.

Mükemmel iyinin düşmanıdır. Elinizdeki çalışma, mütevazı bir başlangıç olsun diye bir araya getirilmiş derleme ve müsvette bir metindir. Düzeltilmesi, değişmesi, gelişmesi ve olgunlaşması zamana bağlıdır. (Varsa) bir boşluğu doldurur, duyulan bir ihti-yacı giderebilirse, çalışma amacına ulaşmış olacaktır. Marifet iltifata tâbidir; iltifatsız meta zayidir. Eleştirileriniz yolumuza ışık tutacaktır.

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ 25

BİRİNCİ BÖLÜM

KAMU İCRA HUKUKU

(Kavram-Nitelik-İlkeler ve Genel İcra Hukuku İle İlişkisi)

I. GENEL ÇERÇEVE 29

II. KAMU İCRA HUKUKU KAVRAMI 31

III. KAMU İCRA HUKUKUNUN NİTELİĞİ 35

IV. KAMU İCRA HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 39

A. Genel Açıklama 39

B. Hukuk Devleti İlkesi 40

C. Re’sen Harekete Geçme İlkesi 41

Ç. Malvarlığı İle Sorumluluk İlkesi 42

D. Menfaatler Dengesinin Gözetilmesi İlkesi 42

E. Usûl/Takip Ekonomisi İlkesi 43

F. Ölçülülük İlkesi 44

G. Hukukî Güvenlik İlkesi 47

1. Genel Olarak 47

2. Belirlilik İlkesi 48

3. (Aleyhe) Düzenlemelerin Geçmişe Yürü(tül)memesi İlkesi 49

4. Kıyas Yasağı İlkesi 51

İKİNCİ BÖLÜM

KAMU ALACAĞI KAVRAMI ve KAPSAMI

I. GENEL ÇERÇEVE 53

II. KAMU ALACAĞI KAVRAMI 53

III. KAMU ALACAĞININ KAPSAMI 55

A. Genel Açıklama 55

B. Alacağın Kime Ait Olduğu Bakımından 56

C. Alacağın Niteliği Bakımından 57

1. Genel Olarak 57

2. Aslî Kamu Alacakları 57

3. Fer'i Kamu Alacakları 58

4. Kamu Hizmeti Yapılmasına Bağlı Olarak Doğan Alacaklar 58

Ç. Tahsili Emval Kanunu'na veya Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna Göre Tahsil Edileceği Belirtilen Alacaklar Bakımından 61

D. Değerlendirme 63

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KAMU ALACAĞININ TARAFLARI,

KAMU ALACAĞININ TAHSİLİ, KAMU ALACAĞININ TAHSİLİNDE GÖREV ve YETKİ, KAMU İCRA HUKUKUNDA SÜRELER ve TEBLİGAT

I. GENEL ÇERÇEVE 65

II. KAMU ALACAKLARININ TARAFLARI 65

A. Genel Açıklama 65

B. Kamu Alacaklısı 65

C. Kamu Borçlusu 67

III. KAMU ALACAĞININ TAHSİLİ 67

A. Genel Açıklama 67

B. Tahsil İşleminin Hukukî Niteliği 70

C. Tahsil İşleminin Unsurları 72

1. Genel Olarak 72

2. Yetki 73

3. Şekil 74

4. Sebep 75

5. Konu 76

6. Amaç 77

IV. KAMU ALACAKLARININ TAHSİLİNDE GÖREV ve

YETKİ 77

V. KAMU İCRA HUKUKUNDA SÜRELER ve TEBLİGAT 79

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KAMU ALACAĞININ KORUNMASI

I. GENEL ÇERÇEVE 81

II. TEMİNAT 81

A. Genel Açıklama 81

B. Teminat Olarak Kabul Edilecek Eşya – Şahıs 82

1. Aynî Teminat 82

2. Şahsî Teminat 83

3. Teminat Hükmünde Sayılan Eşya 83

C. Teminat İsteme Süresi 84

III. İHTİYATÎ HACİZ 85

A. Genel Açıklama 85

B. İhtiyatî Haciz Sebepleri 86

C. İhtiyatî Haciz İşleminin Uygulanması 87

Ç. İhtiyatî Haciz İşlemine Karşı Dava Açılması 88

D. İhtiyatî Haczin Kaldırılması 89

IV. İHTİYATÎ TAHAKKUK 89

A. Genel Açıklama 89

B. İhtiyatî Tahakkukun Şartları 90

C. İhtiyatî Tahakkuk İşleminin Yapılması 91

Ç. İhtiyatî Tahakkuka Dayanan İhtiyatî Haciz İşlemine Karşı Dava Açılması 92

V. RÜÇHAN HAKKI 92

VI. GERİ VERİLECEK PARALARLA MAHSUP [TAKAS]

ESASI 94

VII. HÜKÜMSÜZ SAYILAN İŞLEMLER ve TASARRUFUN

İPTALİ DAVASI 95

A. Genel Açıklama 95

B. Tasarrufun İptali Davası 96

1. Genel Olarak 96

2. Davanın Konusu 96

3. Davanın Tarafları 97

4. Dava Açma Süresi 97

5. Davanın Karara Bağlanması 97

VIII. KAMU ALACAĞININ SORUMLU SIFATIYLA

ÖDENMESİ 98

A. Genel Açıklama 98

B. Mirasçıların Sorumluluğu 99

C. Kesinti Yapanların Sorumluluğu 101

Ç. Kamu Alacağı Ödenmeden İşlem Yapanların Sorumluluğu 102

D. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu 103

E. Limited Şirketlerde Ortakların Sorumluluğu 104

F. Kanunî Temsilcilerin Sorumluluğu 106

G. Şirketlerin Birleşmesi, Devri, Bölünme ve Şekil Değiştirmesi Halinde Sorumluluk 107

Ğ. Sermayesi Paylara Bölünmemiş Şirketin Feshini İsteme 108

BEŞİNCİ BÖLÜM

KAMU BORCUNUN SONA ERMESİ

I. GENEL ÇERÇEVE 109

II. ÖDEME 110

A. Genel Açıklama 110

B. Ödeme Yeri 110

C. Ödeme Şekli 112

1. Genel Olarak 112

2. Özel Ödeme Şekilleri 113

a. Genel Olarak 113

b. Kamu Alacağının Banka ve/ya da Postane Tarafından Toplanması 113

c. Kamu Alacağının Çizgili Çekle Ödenmesi 115

ç. Kamu Alacağının Kaynakta Kesme/Stopaj Yöntemiyle Toplanması 116

Ç. Ödeme Zamanı 117

1. Genel Olarak 117

2. Özel Ödeme Zamanları 118

a. Genel Olarak 118

b. İkmalen, Re'sen veya İdarece Tarh Edilen Vergiler 119

c. Ülkeyi Terk ve Ölüm Gibi Mükellefiyeti Kaldıran Hallerde 119

ç. Vergi Mahkemesinde Dava Açılması

Halinde 120

d. Uzlaşmaya Başvurulması Halinde 120

e. Özel Ödeme Şekillerinde Ödeme Tarihi 122

f. Diğer Özel Ödeme Zamanları 122

3. Gecikme Faizi Uygulaması 123

a. İkmalen, Re’sen veya İdarece Vergi Tarhında Gecikme Faizi 123

aa. Genel Olarak 123

bb. Uygulanma Süresi 124

cc. Gecikme Faizinin Oranı ve Hesaplama Yöntemi 125

b. İhtirazî Kayıtla Beyana Dayanan Vergi Tarhında Gecikme Faizi 125

D. Ödeme Zamanlarının Uzatılması 126

E. Ödemenin İsbatı 128

F. Ödemenin Mahsup Edileceği Alacaklar 128

G. Verginin Vadesinde Ödenmemesinin Hukukî Sonuçları 129

1. Genel Olarak 129

2. Gecikme Zammı Uygulanması 129

3. Cebren Tahsil Yoluna Başvurulması 130

III. TAKAS 131

A. Genel Açıklama 131

B. Takas Beyanında Bulunabilmenin Şartları 133

C. Takas Beyanında Bulunabilecekler 135

IV. TERKİN 137

V. TAHAKKUKTAN VAZGEÇME 138

VI. ZAMANAŞIMI 138

VIII. DİĞER NEDENLER 139

A. Genel Açıklama 139

B. Hata Düzeltme 139

C. Uzlaşma 140

Ç. Cezalarda İndirim 141

D. Ölüm 142

E. Pişmanlık ve Islah 143

F. Af 144

ALTINCI BÖLÜM

KAMU ALACAKLARININ CEBREN TAHSİLİ

I. GENEL ÇERÇEVE 145

II. TEMİNATIN PARAYA ÇEVRİLMESİ ve KEFİLİN

TAKİBİ 146

A. Genel Açıklama 146

B. Teminatın Paraya Çevrilmesi 146

C. Kefilin Takibi 147

III. HACİZ YOLUYLA TAKİP 148

A. Genel Açıklama 148

B. Ödeme Emri 149

1. Genel Olarak 149

2. Ödeme Emrine Karşı Dava Açılması 150

a. Dava Nedenleri 150

b. Dava Açma Süresi 152

c. Görevli ve Yetkili Mahkeme 152

ç. Davanın Sonuçları 153

C. Mal Bildiriminde Bulunma 154

Ç. Haciz 155

1. Genel Olarak 155

2. İstihkak İddiaları 157

a. Borçlu Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları 157

b. Üçüncü Şahıs Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları 157

c. İstihkak İddiaları İle ilgili Diğer Hükümler 158

ç. Değerlendirme 158

3. Kamu İdareleri Arasında Hacze İştirak 159

4. Haczedilemeyen Mallar 159

5. Kısmen Haczedilebilen Gelirler 161

6. Yetişmemiş Mahsullerin Haczi 161

7. Haczin Sonuçları 162

8. Paraya Çevirme 162

9. Aciz Hali 163

10. Menkul Malların Haczi ve Satışı 163

a. Genel Olarak 163

b. Üçüncü Kişilerdeki Menkul Malların, Alacak ve Hakların Haczi 164

c. Zor Kullanma 168

ç. Hacizde Değerleme 168

d. Haczedilen Malların Korunması 168

e. Menkul Malların Satışı 169

11. Gayrimenkul Mallar İle Gemilerin Haczi ve

Satışı 171

a. Genel Olarak 171

b. Satış ve Satış Komisyonları 171

c. Satış Hazırlıkları 172

ç. Gayrimenkul Mallarda Artırma ve İhale 173

d. İhalenin Yapılamaması 174

e. Gayrimenkul Satış Bedelinin Tahsili 174

f. Gayrimenkullerin Teferruğu ve Geri Verilmesi 175

ğ. İhalenin Sonucu, Fesih ve Tescil 177

IV. İFLÂS YOLU İLE TAKİP ve KONKORDATO 178

A. İflâs Yolu İle Takip 178

B. Konkordato 180

V. GECİKME ZAMMI-GECİKME FAİZİ-TECİL FAİZİ 181

A. Genel Açıklama 181

B. Gecikme Zammı 181

1. Genel Olarak 181

2. Hukukî Niteliği 181

3. Gecikme Zammı Uygulamasına Konu Olan Kamu Alacakları 183

4. Gecikme Zammının Oranı ve Hesaplanması 183

5. Gecikme Zammının Gecikme Faizi ve Tecil Faizi İle Karşılaştırılması 185

a. Genel Olarak 185

b. Gecikme Zammı 185

c. Gecikme Faizi 186

ç. Tecil Faizi 187

YEDİNCİ BÖLÜM

KAMU BORÇLUSUNA TANINAN KOLAYLIKLAR

I. GENEL ÇERÇEVE 189

II. KAMU ALACAĞININ ERTELENMESİ 189

A. Genel Açıklama 189

B. Tecil (ve Taksitlendirme) 190

1. Genel Olarak 190

2. Tecilin Şartları 191

a. Genel Olarak 191

b. Çok Zor Duruma Düşme 191

c. Talepte Bulunma 191

ç. Teminat Gösterme 192

d. İdarenin Takdiri 193

e. Süre 193

f. Faiz 193

3. Tecil Taleplerinin Reddi ve Tecil Şartlarına Uyulmaması 194

a. Tecil Talebinin Reddi 194

b. Tecil Şartlarına Uyulmaması 195

C. İcranın Yargı Organları Tarafından Tehiri/Ertelenmesi 195

Ç. Ölüm Halinde Takibin Geri Bırakılması 196

D. Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecili 196

V. TERKİN 199

A. Genel Açıklama 199

B. Tabiî Afetler Nedeniyle Terkin 200

1. Genel Olarak 200

2. Vergi Borçları ve Vergi Cezalarının Terkini 200

3. Diğer Kamu Alacaklarının Terkini 203

C. Tahsil İmkânsızlığı Nedeniyle Terkin 205

Ç. Yargı Kararı Gereği Terkin 206

VI. TAHAKKUKTAN VAZGEÇME 207

V. ZAMANAŞIMI 208

A. Genel Açıklama 208

B. Zamanaşımı Çeşitleri 209

1. Genel Olarak 209

2. Tarh Zamanaşımı 210

3. Tahsil Zamanaşımı 211

4. Düzeltme Zamanaşımı 212

5. Ceza Kesme Zamanaşımı 212

C. Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi 213

1. Genel Olarak 213

2. Tarh Zamanaşımı Süresinin Durması ve Kesilmesi 213

a. Durması 213

b. Kesilmesi 214

3. Tahsil Zamanaşımı Süresinin Durması ve Kesilmesi 214

a. Durması 214

b. Kesilmesi 215

Ç. Tahsil Zamanaşımının Sonuçları 216

SEKİZİNCİ BÖLÜM

KAMU İCRA HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIKLAR

ÇÖZÜM YOLLARI

I. GENEL ÇERÇEVE 219

II. KAMU İCRA HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN

UYUŞMAZLIKLARIN SINIFLANDIRILMASI 221

A. Genel Açıklama 221

B. Uyuşmazlığın Kaynağını Oluşturan Hukukî İlişki Bakımından 221

C. Uyuşmazlığın Kaynağını Oluşturan Kurumun Tahsil Sürecindeki Yeri Bakımından 223

III. KAMU İCRA HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN

UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE GÖREVLİ

YARGI ORGANLARI 224

A. Genel Açıklama 224

B. Kamu İcra Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Vergi Yargısında Çözümü 226

C. Kamu İcra Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Adlî Yargıda Çözümü 227

KAYNAKÇA 231

İlgili Yayınlar

Stoklara Girince Haber Ver

Kamu İcra Hukuku Bilgisi

Yorum Yap

Bilgiler

Müşteri Servisi

Ekstralar

Hesabım

Onay