İktibas veya İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz Suçu

İktibas veya İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz Suçu

Av. Özkan Burak ÖZMEN

2020/07 1. Baskı, 160 S ayfa

ISBN 978-6252-708-855-8

Ticaret ve ekonomi hayatının bir parçası olması nedeniyle marka kavramı, özel hukuk düzenlemeleri ile daha sık anılmaktadır. Sadece hukuk boyutu kapsamında değerlendirilmesi böylesine önemli bir konunun eksik incelenmesine sebebiyet verecektir. Marka ihlallerine yönelik caydırıcılığın sağlanabilmesi için kanuni düzenleme zorunlu olduğundan 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu yürürlüğe girmiştir. Çalışmamızda iktibas veya iltibas suretiyle marka hakkının ihlali halinde ceza hukuku koruması ele alınmaya çalışılmıştır.

Çalışmamızda hukuk düzenlemelerinden faydalanılarak temel kavramlar üzerinde durulmuştur. Bu temel kavramlardan hareketle marka hakkının ihlali ve bu ihlal sonucunda cezai sorumluluğun ne şekilde olacağı detaylarıyla irdelenmiştir.

Bu anlamda 556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri ile 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümleri arasında karşılaştırma yapma imkanı bulunmuştur. Bu karşılaştırmalar sadece madde hükümleri üzerinde kalmamış, özellikle yeni tarihli Yargıtay kararları ile zenginleştirilmeye çalışılmıştır.

KHK düzenlemelerinden sonra yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu ile marka hakkı kanuni zemine oturtularak büyük bir eksiklik giderilmiştir. Yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu’na ilişkin eleştirilerimiz ve önerilerimiz çalışmamızda yer almaktadır. Sadece teorik olarak değil, Yargıtay kararlarına konu olmuş olaylar ve uygulamada karşılaşılan örnekler ile konunun anlaşılır nitelikte olması amaçlanmıştır.

ÖNSÖZ  5

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR LİSTESİ. 11

GİRİŞ .13

BİRİNCİ BÖLÜM

MARKA KAVRAMI, MARKA HAKKI VE

MARKA HUKUKUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

I. MARKA KAVRAMI 17

A. Markanın Unsurları 21

1. Sicilde Gösterilebilir Bir İşaretin Mevcut Olması. 21

a. Kişi Adları 22

b. Sözcükler  23

c. Şekiller 24

d. Harfler ve Sayılar 25

e. Renkler . 25

f. Ses, Melodi ve Koku . 27

g. Hareketler  28

h. Malların Biçimi ve Ambalajları . 29

ı. Marka Olarak Kullanılamayacak İşaretler. 31

2. İşaretin Ayırt Edici Olması . 33

II. MARKA HUKUKUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER35

A. Genel Açıklamalar 35

B. Marka Hukukuna İlişkin Kıta Avrupası Düzenlemeleri  37

C. Marka Hukukuna İlişkin Uluslararası Alandaki Düzenlemeler  38

D. Marka Hukukuna İlişkin Türk Hukukundaki Düzenlemeler 40

8 İçindekiler

III. MARKANIN İŞLEVLERİ .44

A. Ayırt Etme İşlevi. 44

B. Kaynak Belirtme İşlevi . 46

C. Garanti İşlevi 47

D. Reklam İşlevi 48

IV. MARKANIN TÜRLERİ.48

V. MARKA HAKKI 51

A. Marka Hakkının Hukuki Niteliği . 51

B. Marka Hakkının Başlangıcı. 54

C. Marka Hakkının Koruma Kapsamı . 55

D. Marka Hakkının Sona Ermesi. 56

VI. MARKA HAKKINA YÖNELİK SUÇLARA İLİŞKİN DÜZENLEMELER .57

A. Genel Açıklamalar 57

B. Marka Hakkına Yönelik Suç Tipleri  58

C. İktibas veya İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz Suçu ile İlgili

Genel Açıklamalar 60

D. Suçla Korunan Hukuki Değer . 61

İKİNCİ BÖLÜM

İKTİBAS VEYA İLTİBAS SURETİYLE

MARKA HAKKINA TECAVÜZ SUÇUNUN UNSURLARI

I. SUÇUN MADDİ UNSURLARI 63

A. Fail . 63

B. Suçun Konusu  65

C. Mağdur 67

D. Fiil  68

1. Marka Hakkına Tecavüz 70

2. İktibas ve İltibas  73

a. İktibas. 73

b. İltibas . 78

3. Marka Hakkını İhlal Eden Seçimlik Hareketler 87

a. Mal Üretme 88

b. Hizmet Sunma 88

İçindekiler 9

c. Mal veya Hizmeti Satışa Arz Etme 89

d. Mal veya Hizmeti Satma. 91

e. Mal veya Hizmeti İthal Etme  92

f. Mal veya Hizmeti İhraç Etme . 93

g. Mal veya Hizmeti Satın Alma . 94

h. Mal veya Hizmeti Bulundurma. 94

i. Mal veya Hizmeti Nakletme . 95

j. Mal veya Hizmeti Depolamak  96

II. SUÇUN MANEVİ UNSURU.96

A. Genel Açıklamalar 96

B. Ticari Amaç  99

C. Kastı Kaldıran Hata. 101

III. SUÇUN HUKUKA AYKIRILIK UNSURU. 102

A. Genel Açıklamalar 102

B. İlgilinin Rızası . 103

C. Kanun Hükmünü İcra . 104

D. Hakkın Kullanılması 105

1. Marka Hakkının Dürüstçe Kullanılması . 105

2. Marka Hakkının Tüketilmesi . 107

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KUSURLULUK, SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ,

CEZALANDIRMAYI ETKİLEYEN SEBEPLER, YAPTIRIM,

SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ

I. KUSURLULUK . 111

A. Genel Açıklamalar 111

B. Kusurluluğu Etkileyen Hata 112

C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Hata . 113

II. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ . 114

A. Teşebbüs 114

1. Gönüllü Vazgeçme  118

B. İştirak . 119

C. İçtima. 120

10 İçindekiler

III. CEZALANDIRILABİLİRLİĞİN DİĞER ŞARTLARI126

A. Etkin Pişmanlık  126

1. Genel Açıklamalar. 126

2. Etkin Pişmanlık Uygulamasının Şartları. 127

a. Başkasına Ait Tescilli Markaya Tecavüz Edilerek Üretildiği

Bilinen Malın Satışa Arz Edilmesi veya Satılması 128

b. Malın Nereden Temin Edildiğinin Fail Tarafından

Bildirilmesi . 128

c. Üretenin Ortaya Çıkarılmasını Sağlama . 128

d. Gerçekleştirilen Bildirimin Ürünlerin Ortaya Çıkarılmasını

ve Üretilmiş Mallara El Konulmasını Sağlaması . 129

IV. YAPTIRIM .132

A. Genel Açıklamalar 132

B. Cezalar. 132

C. Güvenlik Tedbirleri  134

V. MUHAKEME KURALLARI .136

A. Şikayet . 136

B. Uzlaştırma . 140

C. Kovuşturma Aşaması, Görevli ve Yetkili Mahkeme . 142

D. Hüküm ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması. 146

VI. ZAMANAŞIMI .148

SONUÇ.149

KAYNAKÇA 155