Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu Davası

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Üstün KÖPRÜCÜ
ISBN: 9789750277993
513,00 TL 570,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Üstün KÖPRÜCÜ
Baskı Tarihi 2022/06
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 272

Yönetim kurulu üyeleri, anonim şirketlerin yönetimde en üst düzeyde yetkili kişilerdir. Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu TTK m. 549 vd. hükümlerde düzenlenmiştir. Bu çalışmada, yönetim kurulu üyelerine ve yöneticilere karşı açılacak sorumluluk davalarındaki usul hukuku problemleri incelenmektedir. Zira sorumluluk sebepleri birçok çalışmada kapsamlı olarak değerlendirilmiştir.

Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde usul hukuku bakımından sonuç doğuran maddi hukuka ilişkin temel meseleler incelenmektedir. Bu bölümde maddi hukuk bakımından temel hususlara değinildikten sonra pay sahiplerinin ve şirket alacaklılarının dava hakkının niteliği tartışılmaktadır.

İkinci bölümde, davanın tarafları incelenmektedir. Öncelikle davacı tarafta kimlerin yer alabileceği belirlenmektedir. Akabinde de davalı tarafta yer alabilecek yönetim kurulu üyeleri ile yöneticiler değerlendirilmektedir.

Üçüncü bölümde dava türleri, dava şartları ve ilk itirazlar ele alınmaktadır. Dava türleri bağlamında özellikle belirsiz alacak davası ve kısmi dava üzerinde durulmaktadır. İkinci olarak, sorumluluk davası bakımından özellik arz eden dava şartları değerlendirilmektedir. Son olarak, ilk itiraz oluşturabilecek hususlar ve bu kapsamda tahkim yargısına ilişkin problemler de incelenmektedir.

Son bölümde ise, medeni usul hukuku bakımından özellik arz eden diğer hususlara değinilmektedir. Bu kapsamda yargılama usulü, feri müdahale ve davanın ihbarı, davaların birleştirilmesi ve sübjektif dava yığılması, ispat ve deliller, davayı sona erdiren işlemler, yargılama giderleri ve kanun yoluna başvurulmasına ilişkin sorunlar değerlendirilmiştir.

Konu Başlıkları
Dava Hakkının Niteliği
Davanın Tarafları
Dava Türleri, Dava Şartları, İlk İtirazlar
Medeni Usul Hukuku Bakımından Özellik Arz Eden Diğer Hususlar
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar  17
GİRİŞ  21
BİRİNCİ BÖLÜM
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUK SEBEPLERİ,
ZARAR KAVRAMI, PAY SAHİPLERİ VE ALACAKLILARININ
SORUMLULUK DAVASI AÇMA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ
§ 1. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TANITILMASI  25
I. GENEL HÜKMÜN TANITILMASI  25
II. ÖZEL HÜKÜMLERİN TANITILMASI  26
§ 2. DOĞRUDAN ZARAR İLE ŞİRKET ZARARI KAVRAMI VE BORÇ İLİŞKİSİNİN KAYNAĞI  28
I. ÖN AÇIKLAMALAR  28
II. ZARAR KAVRAMI  29
A. Doğrudan Zarar Kavramı  30
B. Şirket Zararı [Dolayısıyla Zarar] Kavramı  32
III. BORÇ VE BORÇ İLİŞKİSİNİN KAYNAKLARI  34
A. Ön Açıklamalar  34
B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Anonim Ortaklığa Karşı Sorumluluk Kaynağının Belirlenmesi  34
C. Yönetim Kurulu Üyelerinin Pay Sahiplerine ve Alacaklılara Karşı Sorumluluk Kaynağının Belirlenmesi  35
1. Doğrudan Zararın Varlığı Halinde Borcun Kaynağının Belirlenmesi  36
2. Şirket Zararının [Dolayısıyla Zararın] Varlığı Halinde Borcun Kaynağının Belirlenmesi  38
§ 3. PAY SAHİPLERİNİN VE ALACAKLILARIN DAVA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ  39
I. ŞİRKET ZARARININ [DOLAYISIYLA ZARAR] VARLIĞI HALİNDE  39
A. Ön Açıklamalar  39
B. İflas Öncesinde Pay Sahiplerinin Dava Açma Hakkının Hukuki Niteliği  40
1. Pay Sahiplerinin Dava Hakkının Şirketin Dava Hakkından Kaynaklandığına Yönelik Görüş  40
2. Pay Sahiplerinin Maddi Hukuktan Kaynaklanan Bağımsız Dava Hakkına Sahip Olduğuna Yönelik Görüş  42
3. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz  44
C. İflas Halinde Pay Sahiplerinin ve Alacaklıların Dava Hakkının Hukuki Niteliği  48
1. İflas İdaresinin Öncelikli Olarak Dava Açma Hakkı  48
2. İflas İdaresinin Dava Açma Hakkından Vazgeçmesinin Hukuki Niteliği  49
3. Şirket Alacaklılarının Dava Hakkının Hukuki Niteliği  51
a. Ön Açıklamalar  51
b. Alacaklıların Dava Açma Hakkının İki Farklı Hukuki Dayanağı Bulunduğunu İleri Süren Görüş  51
c. Şirketin Dava Hakkından Kaynaklandığına Yönelik Görüş  53
d. Alacaklıların Dava Hakkının Alacaklılar Topluluğuna Tanınan Dava Hakkından Kaynaklandığına Yönelik Görüş [Raschein Doktrini]  53
e. Görüşümüz: Alacaklıların Dava Açma Hakkı Tali Niteliktedir ve İki Farklı Hukuki Dayanağı (doppelte Klagegrundlage) Bulunmaktadır  54
4. Pay Sahiplerinin Dava Hakkının Hukuki Niteliği  58
II. DOĞRUDAN ZARARIN VARLIĞI HALİNDE  59
İKİNCİ BÖLÜM
DAVANIN TARAFLARI
§ 4. DAVACI TARAFIN BELİRLENMESİ  62
I. ŞİRKET ZARARININ [DOLAYISIYLA ZARARIN] VARLIĞI HALİNDE DAVACI TARAFIN BELİRLENMESİ  62
A. İflas Hali Dışında  62
1. Anonim Ortaklık  62
a. Anonim Ortaklığı Temsilen Yönetim Kurulu ve Temsil Kayyımı  62
b. Diğer Kişiler  64
aa. Tasfiye Memurlarının Sorumluluk Davası Açma Yetkisi  64
bb. Özellikli Bir Durum: Ek Tasfiye İçin Atanan Tasfiye Memuru  66
cc. Kayyım  67
aaa. Özel Hukuk Çerçevesinde Atanan Yönetim Kayyımı  67
bbb. Ceza Muhakemesi Hukuku Kapsamında Atanan Kayyım  68
c. Yapısal Değişiklik Halinde Anonim Ortaklığın Dava Açma Hakkı  70
aa. Birleşme  70
bb. Bölünme  71
cc. Tür Değiştirme  74
2. Pay Sahipleri  76
a. Pay Sahibi Olma Zorunluluğu ve İspatı  76
aa. Pay Sahibi Olma Zorunluluğu  76
aaa. Ön Açıklamalar  76
bbb. Pay Devrinin Sorumluluk Davası Açma Hakkı Üzerindeki Etkisi  77
aaaa. Ön Açıklamalar  77
bbbb. Sorumluluk Davası Açılmadan Önce Payın Devredilmesi Halinde  77
aaaaa. Hamiline Yazılı Paylar ve Bağlamsız Nama Yazılı Paylar  77
bbbbb. Bağlı Nama Yazılı Paylarda  79
cccc. Sorumluluk Davası Sırasında Payın Devredilmesi Halinde  81
ccc. Özel İktisap Halleri ve Külli Halefiyet ile İntikalin Sorumluluk Davası Açma Hakkı Üzerindeki Etkisi  83
bb. Pay Sahipliği Sıfatının İspatı  85
cc. Pay Sahipliği Sıfatının Çekişmeli Olduğu Durumlar  87
b. Pay Sahiplerinin Dava Açması Bakımından Özellik Arz Eden Haller  91
aa. Payın Birden Fazla Maliki Olması Halinde Sorumluk Davası Açılması  91
bb. Pay Üzerinde Sınırlı Ayni Hak Bulunması Halinde Sorumluluk Davası Açılması  92
aaa. Pay Üzerinde İntifa Hakkının Varlığı Halinde Sorumluluk Davası Açılması  92
bbb. Pay Üzerinde Rehin Hakkının Varlığı Halinde Sorumluluk Davası Açılması  95
ccc. İntifa Senedi Sahiplerinin Sorumluluk Davası Açması  96
ddd. Katılma İntifa Senedi Sahipleri (Partizipationsschein) ve Oydan Yoksun Pay Sahiplerinin (Stimmrechtslosen Aktie) Sorumluluk Davası Açması  98
B. İflas Halinde  99
1. Öncelikli Olarak İflas İdaresinin Davacı Olması  99
2. Şirket Alacaklıları  101
a. Şirket Alacaklılarının Dava Hakkı  101
b. Şirketten Alacaklı Olma Zorunluluğu  102
aa. Temel Esas: Alacağın Hangi Hukuki İlişkiden Doğduğunun Bir Öneminin Bulunmaması  102
bb. Özellik Gösteren Alacaklar  103
aaa. Vadesi Gelmemiş ve Alacakları Şirkete Ait Taşınmaz Rehniyle Teminat Altına Alınmamış Alacaklar  103
bbb. Rehinle Teminat Altına Alınmış Alacaklar  103
ccc. Şarta Bağlı Alacaklar ve Belirsiz Vadeye Bağlı Alacaklar  104
ddd. Kefalet İlişkisinden Kaynaklanan Alacaklar  105
c. Şirket Alacaklılığı Sıfatının İspatı ve Çekişmeli Haller  106
3. Pay Sahipleri  107
a. Pay Sahiplerinin Dava Hakkı  107
b. Pay Sahiplerinin Dava Açma Hakkı Bakımından Özellik Gösteren Haller  108
II. DOĞRUDAN ZARARIN VARLIĞI HALİNDE DAVACI TARAFIN BELİRLENMESİ  109
A. Pay Sahipleri  109
1. Doğrudan Zarara Uğrayan Pay Sahibi Olma Zorunluluğu  109
2. Pay Sahipliği Sıfatının İspatı  110
3. Pay Sahiplerinin Doğrudan Zarar Sebebiyle Dava Açması Bakımından Özellik Gösteren Haller  111
a. Payın Birden Fazla Maliki Olması Halinde  111
b. Pay Üzerinde Sınırlı Ayni Hak Bulunması Halinde  111
aa. Pay Üzerinde İntifa Hakkı Bulunması Halinde  111
bb. Pay Üzerinde Rehin Hakkı Bulunması Halinde  112
c. İntifa Senedi Sahipleri ve Oydan Yoksun Pay Sahipleri  113
d. Pay Geçişi Halinde Doğrudan Zarar Sebebiyle Sorumluluk Davası Açma Hakkı  113
B. Alacaklılar  114
1. Şirket Alacaklılarının Doğrudan Zarar Sebebiyle Dava Hakkı  114
2. Şirketten Olan Alacağın Devredilmesi ve Alacaklılık Sıfatının İspatı  115
§ 5. DAVALI TARAFIN BELİRLENMESİ  116
I. ÖN AÇIKLAMALAR  116
II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE ÖZELLİK GÖSTEREN HALLER  117
A. Yönetim Kurulu Üyeleri  117
B. Yönetim Kurulu Üyeleri Açısından Özellik Gösteren Haller  119
1. Tüzel Kişilerin Yönetim Kurulu Üyesi Olması Halinde  119
a. Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulu Üyesi Olması Halinde  119
b. Kamu Tüzel Kişilerinin Yönetim Kurulu Üyesi Olması Halinde  121
2. İnançlı Yönetim Kurulu Üyeleri  121
3. Belirli Grup Pay veya Pay Sahibi ya da Azınlığın Yönetim Kurulundaki Temsilcileri  123
III. YÖNETİCİLER  124
A. Yönetici Kavramı ve Anlamı  124
B. Yetki Devri Suretiyle Şeklen Atanmış Yöneticiler  126
1. Yetki Devrinin Amacı  126
2. Yetki Devrinin Usulü  126
a. Yönetim Yetkisinin Devri  126
b. Temsil Yetkisinin Devri  128
3. Yetki Devrinin Sorumluluğa Etkisi  129
a. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu  129
b. Yetki Devri Yapılan Kişilerin Sorumluluğu  130
4. Tacir Yardımcıları  131
a. Ticari Temsilci ve Genel Yetkili Ticari Vekil  131
b. Sınırlı Yetkiye Sahip Ticari Vekil ve Diğer Tacir Yardımcıları  133
C. Fiili Organ Olarak Yönetime Katılan Kişiler  135
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SORUMLULUK DAVASINDA DAVA TÜRLERİ,
DAVA ŞARTLARI VE İLK İTİRAZLAR
§ 6. DAVA TÜRLERİ  139
I. ÖN AÇIKLAMALAR  139
II. KISMİ DAVA VE BELİRSİZ ALACAK DAVASI  139
§ 7. DAVA ŞARTLARI VE İLK İTİRAZLAR  143
I. DAVA ŞARTLARI  143
A. Ön Açıklamalar  143
B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu Davasında Özellik Arz Eden Dava Şartları  145
1. Genel Dava Şartları  145
a. Görev  145
b. Yetkinin Dava Şartı Olup Olmadığı Sorunu  146
aa. Ön Açıklamalar  146
bb. Sorumluluk Davalarında Yetkili Mahkeme ve Yetki Kuralının Niteliği  146
cc. Yetkili Mahkemeyi Değiştirmek Amacıyla Şirket Merkezinin Taşınması veya Başka Bir Kişinin Davalı Gösterilmesi  149
dd. Yetki Sözleşmesi  150
ee. De Lege Feranda: Kesin Yetki Kuralı  152
c. Dava Takip Yetkisi  154
aa. Kavram ve Türleri  154
bb. İflas Öncesinde Pay Sahiplerine Tanınan Dava Takip Yetkisinin Türü  157
cc. İflas Halinde İflas İdaresine, Pay Sahiplerine ve Alacaklılara Ait Dava Takip Yetkisinin Türü  158
aaa. İflas İdaresine Ait Dava Takip Yetkisinin Türü  158
aaaa. Doktrindeki Görüşler  158
bbbb. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz  160
bbb. Şirket Alacaklılarına ve Pay Sahiplerine Tanınan Dava Takip Yetkisinin Türü  162
dd. Şirket Zararı Sebebiyle Açılan Sorumluluk Davasında Tazminatın Şirkete Ödenmesi Zorunluluğu  163
aaa. Sorunun Ortaya Konulması  163
bbb. Yargıtay İçtihatları ve Doktrindeki Görüşler  163
ccc. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz  165
d. Derdestlik ve Kesin Hüküm  167
aa. Sorunun Ortaya Koyulması  167
bb. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu Davasında Derdestlik ve Kesin Hüküm Etkisi  168
2. Özel Dava Şartları  172
a. Sorumluluk Davası Açılmasına Karar Vermeye Yetkili Makam  172
aa. Sorunun Ortaya Konulması  172
bb. Genel Kurulun Yetkili Olduğuna Yönelik Görüş  173
cc. Yönetim Kurulunun Yetkili Olduğuna Yönelik Görüşü  176
dd. Görüşümüz: Sorumluluk Davası Açma Yetkisi Kural Olarak Yönetim Kuruluna Aittir  178
b. Ticari Davalarda Arabulucuya Başvurma Zorunluluğu  182
aa. Arabulucuya Başvuru ve Bunun Sonuçları  182
bb. Arabuluculuk Görüşmesinin Sonuçlanması  184
aaa. Tarafların Anlaşması  184
aaaa. Ön Açıklamalar  184
bbbb. Şirket Adına Anlaşmaya Yetkili Makam ve Anlaşmanın Talep Hakkı Yarışan Kişilere Etkisi  185
bbb. Tarafların Anlaşamaması  186
II. İLK İTİRAZLAR  187
A. Ön Açıklamalar  187
B. Yetki İtirazı  187
C. Tahkim İtirazı  188
1. Ön Açıklamalar  188
2. Sorumluluk Davasının Tahkime Elverişliliği  189
3. Tahkim Sözleşmesi ve Etkisi  191
4. Tahkim İtirazının İleri Sürülmesi  193
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MEDENİ USUL HUKUKU AÇISINDAN
ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER HUSUSLAR
§ 8. YARGILAMA USULÜ  195
§ 9. FER’İ MÜDAHALE VE DAVANIN İHBARI  196
I. FER’İ MÜDAHALE  196
II. DAVANIN İHBARI  198
§ 10. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ VE SÜBJEKTİF DAVA YIĞILMASI  200
I. ÖN AÇIKLAMALAR  200
II. BİRDEN FAZLA KİŞİNİN BİRLİKTE VEYA AYRI AYRI DAVA AÇMASI  201
III. BİRDEN FAZLA KİŞİYE KARŞI BİRLİKTE VEYA AYRI AYRI DAVA AÇILMASI  203
§ 11. İSPAT VE DELİLLER  205
I. İSPAT YÜKÜ  205
A. Ön Açıklamalar  205
B. Sorumluluk Davasında İspat Yükü  206
1. İspat Faaliyetinin Kapsamı  206
2. Özellikli Bir Durum: Kusurun İspatı  206
II. DELİLLER  210
§ 12. DAVAYI SONA ERDİREN İŞLEMLER  214
I. SULH VE FERAGAT  214
II. ŞİRKET ADINA SULH ve FERAGAT KARARI VERMEYE YETKİLİ MAKAM  216
III. SULH VE FERAGATİN TALEP HAKKI YARIŞAN KİŞİLERE ETKİSİ  218
A. İflas Hali Dışında Şirketin Davayı Sulh ve Feragat Yoluyla Sona Erdirmesinin Etkisi  218
1. Doktrindeki Görüşler  218
2. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz  220
B. İflas Halinde İflas İdaresi Tarafından Yapılan Sulh ve Feragatin Etkisi  221
C. Pay Sahibi ve Alacaklılar Tarafından Yapılan Sulh ve Feragatin Etkisi  223
§ 13. YARGILAMA GİDERLERİ  224
I. ÖN AÇIKLAMALAR  224
II. DAVA AÇILIRKEN HARÇ VE MASRAFIN YATIRILMASI  225
III. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK  226
A. Davacının (veya Davacıların) Haklı Çıkması  226
B. Davalının (veya Davalıların) Haklı Çıkması  228
C. Davacının (veya Davacılar) Kısmen Haklı Çıkması  231
§ 14. KANUN YOLUNA BAŞVURULMASI  232
SONUÇ  233
Kaynakça  249
Kavram Dizini  271

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar