Avrupa Birliği Temel Kurum ve Değerleri

Avrupa Birliği Temel Kurum ve Değerleri

Dr. Ali Cenk KESKİN

2019/08 1. Baskı, 148 Sayfa

ISBN 978-605-7820-41-9

Avrupa'nın Avrupa Kömür Çelik Topluluğu'ndan Avrupa Birliği'ne uzanan bütünleşme süreci dinamik özelliği gereği sürekli gelişimine devam etmektedir. Bu gelişmenin son aşamasını ise Avrupa Birliği anayasal düzenini oluşturan temel unsurları tek bir metin halinde toplamaktan geçmektedir. Ekonomik birlikten siyasi birliğe doğru evrilmin temel bütünleşme aracı, kuşkusuz her zaman hukuk olmuştur. Devlet - Avrupa Birliği arasındaki ilişki ağı çerçevesinde amaç, bireylere özgür, güvenli ve adil bir yaşam alanı sunmaktır. Avrupa Birliği'nin temel varoluş ve süregeliş nedeni öncelikle demokratik düzen içinde bireylerin özgür tercihlerini kullanabilecekleri ortamın sağlanmasıdır. Bu eser söz konusu süreci irdelemeyi amaçlamaktadır.(ARKA KAPAK)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
1. AB'nin temelleri: Tarihte Avrupa'nın birlik olması fikri
A. Etimolojik olarak "Europa" kelimesi
B. Modern devletin ortaya çıkması ve Avrupa Projeleri

2. İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun (AKÇT) kuruluşunu teşvik eden ulusal – uluslararası gelişmeler
A. İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa kıtasındaki konjonktür
I. Yalta Konferansı 4-11 Şubat 1945
II. 19 Aralık 1946 tarihinde Churchill'in Zürih Üniversitesi'ndeki konuşması
III. Şubat 1948 Prag darbesi
IV. 17 Mart 1948 BAB (İngiltere, Fransa, BENELUX)
V. 16 Nisan 1948 OECE (1962'de OECD'ye dönüşüyor)
VI. Mayıs 1948 Lahey Kongresi
VII. 5 Mayıs 1949 Avrupa Konseyi (Council of Europe/Conseil de l'Europe)
VIII. 4 Nisan 1949 NATO
B. AKÇT'nin kuruluş aşaması: Kurucu devletlerin çıkar hesapları
I. Fransa
II. Almanya
III. İngiltere
IV. Hollanda - Belçika - Lüksemburg

3. Jean Monnet ve Robert Schuman'ın AKÇT Projesi (1951 Paris)
A. Hazırlık safhası, imza ve yürürlük
B. AKÇT sistemi: organlar ve işleyiş

4. CED ( Avrupa Savunma Topluluğu)
A. Hazırlık safhası, ratifikasyonlar ve Fransa'nın kendi projesini sabote etmesi
B. Başarısızlığın Sonuçları
I. Avrupa savunmasında B Planı
II. Avrupa Projesi'nin mimarlarının istifaları

5. Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) - (1957 Roma)
A. Yeni hedefe doğru: Ortak Pazar
B. Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu Andlaşmaları'nın imzalanması

6. Avrupa'nın inşasında derinleşme süreci
A. Avrupa Topluluğu'na katılımlar
B. Katılımların kurucu andlaşmalara etkisi: Revizyon çalışmaları
I. Andlaşmaların revizyonu: Topluluktan Birliğe geçiş
II. Avrupa Birliği'nin transformasyonu

7. Avrupa Birliği Kurumları ve işleyişleri
A. Siyasi kurumlar
I. Avrupa Parlementosu
II. Avrupa Konseyi
III. Konsey
IV. Komisyon
B. Teknik işlevi olan temel kurumlar
I. Avrupa Merkez Bankası (European Central Bank – Banque Centrale Européenne)
II. Sayıştay (European Court of Auditors - Cour des comptes européene)
III. Diğer teknik organlar
C. Yargısal Kurumlar: Avrupa Birliği Adalet Divanı
I. Adalet Divanı (Court of Justice of the European Union – Cour de justice de l'UE)
II. Genel Mahkeme
III. Uzmanlık Mahkemeleri

8. Kurumsal prosedürler
A. Kurumsal denge prensibi
B. Avrupa Birliği'nin yasama prosedürü
I. Danışma Görüşü Prosedürü (Advisory Opinion - Procédure d'avis consultatif)
II. Olağan yasama usulü (Ordinary legislative procedure – procédure législative ordinaire)
III. Uygun görüş usulü (Conformity Procedure - Procedure d'avis conforme)
IV. Avrupa Birliği bütçesi ve kabul usulü
C. Avrupa Birliği'nde yürütme erki

9. Avrupa Birliği kurumlarına devredilen yetkiler
A. AB'ye devredilen yetkilerin doğası
I. Yetki dağılımı
II. Yetki dağılımını düzenleyen genel ilkeler

10. AB hukuk düzeni
A. AB hukuk düzeni kökenli kaynaklar
I. Asli Kaynaklar: Andlaşmalar
II. Kurucu andlaşmaların Avrupa Birliği Mahkemesi içtihadı ile anayasal seviyeye çıkartılması ve sonuçları
III. Türev kaynaklar
IV. Atipik kaynaklar
V. İçtihad ile ortaya çıkan normlar : Hukukun genel prensipleri
B. Uluslararası hukuk kökenli kaynaklar
I. Uluslararası hukukun genel kaynakları
II. AB'nin taraf olduğu andlaşmalar
III. AB üyelerinin taraf olduğu ve AB'yi bağlayan andlaşmalar

11. AB hukuk düzeni ve üye devlet hukuk düzenleri ilişkisi
A. AB Hukuku'nun doğrudan uygulanırlığı
I. AB Hukuku'nda doğrudan uygulanma koşulları
II. AB Hukuku'nda Andlaşma, Tüzük, Yönerge ve Kararların doğrudan uygulanması
B. AB Hukuku'nun üstünlüğü
I. Prensibin içtihadlarla ortaya çıkışı
II. AB Hukuku'nun ulusal hukuklara üstünlüğünün sonuçları

12. AB'de Temel Hak ve Özgürlüklerin korunması
A. İlk yıllarda Temel Hak ve Özgürlüklerin korunması
I. Katalog metin yokluğunda koruma sağlama çabası
II. AB Temel Haklar Şartı
B. AB'nin AİHS'ye katılım süreci
I. Lizbon Andlaşması öncesi dönem
II. Lizbon Andlaşması sonrası yürürlüğe girme sürecinde yaşanan problemler
III. AB kurucu andlaşmalarının AİHM tarafından incelenmesi ihtimali
C. AB İnsan Hakları kriterlerinin üye devletleri bağlayıcılığı sorunu
D. 11 Eylül 2001 sonrası uluslararası THÖ hukuku alanındaki gelişmelerin AB'de yansıması

KAVRAM DİZİNİ