Avukatlar İçin Ceza Yargılamasında İstinaf ve Temyiz El Kitabı

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Fidan BALCI - Seyithan ÖZTÜRK
ISBN: 9786257088756
194,40 TL 216,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Fidan BALCI , Seyithan ÖZTÜRK
Baskı Tarihi 2020/07
Baskı Sayısı 1
Boyut 13,5x21 cm (Roman Boyu)
Cilt Karton kapak

Avukatlar İçin Ceza Yargılamasında İstinaf ve Temyiz El Kitabı

Fifan BALCI, Seyithan ÖZTÜRK

2020/07 1. Baskı, 295 Sayfa

ISBN 978-625-708-875-6

Bölge adliye mahkemelerinin 20 Temmuz 2016 tarihinde faaliyete başlamasıyla, CMK’nın istinaf ve temyiz kanun yoluna ilişkin hükümleri yürürlüğe girmiş, istinaf sonrası temyiz kanun yolunda esaslı değişiklikler yapılmıştır.

20 Temmuz 2016 tarihi itibariyle ilk derece mahkemelerinden verilen hükümler, önce istinaf kanun yoluyla bölge adliye mahkemesinin maddi ve hukuki denetiminden sonra da temyiz kanun yoluyla Yargıtayın hukuki denetimden geçecektir.

Kitabımız, üç bölümden oluşmakta olup birinci bölümünde kanun yollarına ilişkin genel hükümler; ikinci bölümünde istinaf kanun yolu; üçüncü bölümünde ise temyiz kanun yolu incelenmiştir. Temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerinin gösterilmesinin zorunlu hale getirilmesi, temyiz nedeninin hükmün hukuki yönüne ilişkin olmasının gerekmesi, istinafta maddi ve hukuki denetim yapılmasına rağmen temyizde sadece hukuki denetim yapılacak olması ve bu itibarla temyiz incelemesinde hukuki denetimin sınırları gibi yeni ve esaslı değişiklikler üzerinde durulmuştur.

Temyiz incelemesinde temyiz layihası anahtar rol oynamaktadır. Temyiz nedenlerinin iyi, gerekçeli ve mevzuat ile ilişkilendirilerek açıklanması çok önemlidir. 1412 sayılı CMUK’dan farklı olarak 5271 sayılı CMK’da hem temyiz gerekçelerinin bildirileceği süre hem de temyiz sebepleri konusunda sınırlamalar getirilmiştir. Yargıtay, temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerinin nelerden ibaret olduğunun açıkça gösterilmemesi, somut sebepler ileri sürülmemesi, ne kastedildiği belli olmayan genel ifadelerle yapılan temyiz isteklerini reddetmektedir. Bu nedenle kitapta istinaf ve temyiz kanun yoluna başvurulurken dikkat edilmesi gereken hususlara değinilmiştir.

Daha önce yapılan yasa değişiklikleri ile son olarak 24/10/2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 17/10/2019 tarih ve 7188 sayılı Yasa ile istinaf ve temyiz kanun yolunda yapılan değişiklikler ele alınmış, Yargıtayın konu ile ilgili uygulamaları okuyucuya aktarılmıştır.

İstinaf ailesi ile ilk olarak Türkiye Adalet Akademisi tarafından 23 Mayıs-06 Haziran 2016 yılında Ankara’da düzenlenen “İstinaf Temel Eğitimi” seminerinde tanıştık. İstinaf ile ilgili yapılan ilk eğitimlerde çok sayıda Akademisyen ve meslektaşımız ile birlikte eğitici olarak görev aldık. 30-31 Ekim 2017 tarihinde Adana, 09-10 Kasım 2017 tarihinde Bursa, 03-04 Kasım 2018 tarihinde Konya, 17-18 Kasım 2018 tarihinde Sakarya, 04-05 Ekim 2019 tarihinde Van, 11-12 Ekim 2019 tarihinde Trabzon, 18-19 Ekim 2019 tarihinde Diyarbakır ve son olarak 25-26 Ekim 2019 tarihinde Kayseri’de faaliyete başlayan bölge adliye mahkemelerinde yapılan meslek içi eğitim programlarında eğitici olarak meslektaşlarımızla bir araya geldik. Seminerlerde uygulayıcılar tarafından bize iletilen ve uygulamada en çok karşılaşılan sorunları da dikkate alarak çözüm üretmeye çalıştık. Gerek eğitim çalışmaları öncesi gerekse sonraki süreçte konuyla ilgili ciddi kaynak sıkıntısı olduğunu fark edince konuyla ilgili birikimimizi “Yargıtay Kararları Işığında Ceza Yargılamasında İstinaf ve Temyiz” isimli ilk eserimize yansıtmaya çalıştık. Ardından avukat meslektaşlarımızdan gelen talep üzerine bu el kitabını kaleme aldık. Kitap, Yargıtay kararları ışığında uygulayıcılara yol göstermek amacıyla hazırlanmıştır.


ÖNSÖZ 5

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR21

 

BİRİNCİ BÖLÜM

KANUN YOLLARINA İLİŞKİN

GENEL HÜKÜMLER

 

I. KANUN YOLU NE DEMEKTİR? 23

A. Ceza Yargılamasında Hangi Kanun Yolları Vardır?  23

1. Olağan Kanun Yolları 23

2. Olağanüstü Kanun Yolları. 24

II. KİMLER KANUN YOLLARINA BAŞVURABİLİR?.24

1. Cumhuriyet Savcısı  25

2. Şüpheli. 25

3. Sanık 25

4. Katılan ve Suçtan Zarar Gören . 26

5. Diğer Kişiler 27

6. Avukatın Başvurma Hakkı.27

7. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı . 30

8. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması . 30

III. KANUN YOLUNUN BELİRLENMESİNDE YANILMA31

IV. CUMHURİYET SAVCISININ BAŞVURU SONUCUNUN KAPSAMI 33

V. BAŞVURUDAN VAZGEÇİLMESİ VE ETKİSİ 35

 

10 İçindekiler

 

İKİNCİ BÖLÜM

İSTİNAF

 

I. İSTİNAF KAVRAMI VE NİTELİĞİ  39

II. İSTİNAFIN DİĞER OLAĞAN KANUN YOLLARINDAN FARKI  41

1. İstinaf ve İtiraz41

2. İstinaf ve Temyiz.41

III. BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVE

BAŞLAMASI. 43

A. Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluşu .43

B. Bölge Adliye Mahkemelerinin Yetki Çevresi .45

C. Bölge Adliye Mahkemelerinin Yapısı 47

IV. İSTİNAF DAVASI. 48

A. Hangi Kararlara Karşı İstinaf Kanun Yoluna Başvurulabilir?.48

1. Hükümler .49

2. Hükümden Önce Verilip Hükme Esas Teşkil Eden veya

Başkaca Kanun Yolu Öngörülmemiş Olan Mahkeme

Kararları51

3. Diğer Kanunlarda Aleyhine Temyiz Kanun Yoluna

Başvurulacağı Belirtilen Karar ve Hükümler .52

B. İlk Derece Mahkemelerince Verilen Hangi Kararlar Kesin

Niteliktedir? .52

C. İlk Derece Mahkemesince Verilen Hangi Kararlara Karşı

Doğrudan Temyiz Kanun Yoluna Başvurulabilir? 57

1. Suçluların İadesine İlişkin Hükümler 57

2. Yargıtay İlgili Ceza Dairesinin İlk Derece Mahkemesi

Sıfatıyla Verdiği Hükümler57

3. Yargıtaydan Verilen Bozma Kararı Üzerine İlk Derece

Mahkemesi Tarafından Verilen Hükümler58

D. Bölge Adliye Mahkemelerinin Göreve Başlama Tarihinden

Önce İlk Derece Mahkemelerince Verilen Kararlar Hangi

Kanun Yoluna Tabidir?60

 

İçindekiler 11

V. İSTİNAF DAVASININ AÇILMASI .62

A. Kimler İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilir?. 62

B. İstinaf İstemi ve Süresi. 63

1. İstek Şartı. 64

a) İstinaf İstemi ve Otomatik İstinaf. 64

b) Başvuru Şekli ve Mercii 65

c) İstinaf Başvurusunda Sebep Göstermesinin Zorunlu

Olup Olmadığı.70

2. Süre Şartı 72

a) Genel Olarak İstinaf Süresi72

b) Hükmün Yüze Karşı Açıklanması Halinde İstinaf Süresi 75

c) Hükmün Başvurma Hakkı Olanların Yokluğunda

Açıklanması Halinde İstinaf Süresi 76

d) Eski Hâle Getirme Süresi İçinde İstinaf Süresinin İşlemesi 77

VI. İSTİNAF DAVASINDAN VAZGEÇME VE İSTİNAF DAVASININ GERİ

ALINMASI 83

VII. İSTİNAF KANUN YOLUNA BAŞVURMANIN SONUÇLARI 83

A. Hükmün Kesinleşmesine Engel Olması 83

B. Aktarma Etkisi . 84

C. Yayılma Etkisi . 84

D. Gerekçeli Kararın Tebliği  85

E. İstinaf Aşamasında Davaya Katılma . 85

VIII. İSTİNAF YARGILAMASI .87

A. Hükmü Veren İlk Derece Mahkemesince Yapılacak İşlemler 87

1. İstinaf İsteminin Hükmü Veren İlk Derece Mahkemesince

İncelenmesi 87

2. İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı 89

B. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine Gönderilmesi . 91

C. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısının Koruma

Tedbirleri Konusunda Yetkisi . 91

 

12 İçindekiler

IX. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNCE YAPILACAK İŞLEMLER 92

A. Tebligat Eksikliklerinin Giderilmesi.92

B. Bölge Adliye Mahkemesinin Koruma Tedbirleri Konusunda

Karar Vermesi.92

C. Ön İnceleme.95

1. Yetki Yönünden Ön İnceleme .96

2. Kabul Edilebilirlik Yönünden Ön İnceleme .98

D. İstinaf Başvurusunun Esastan İncelenmesi ve Kovuşturma99

1. Genel Olarak Esastan İnceleme102

2. İncelemenin Şekli .102

3. İncelemenin Kapsamı .103

E. Dosya Üzerinde Yapılan İnceleme Sonucu Verilebilecek

Kararları105

1. İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı 106

2. Hukuka Aykırılığın Düzeltilerek İstinaf Başvurusunun

Esastan Reddi Kararı.107

a) CMK’nın 303. maddesinin 1. fıkrasının (a), (c), (d), (e),

(f), (g) ve (h) bentlerinde yer alan ihlallerin varlığı

hâlinde hükmün düzeltilerek istinaf isteminin esastan

reddi (CMK m.280/1-a).108

b) Cumhuriyet savcısının istinaf yoluna başvurma nedenine

uygun olarak mahkumiyete konu suç için kanunda yazılı

cezanın en alt derecesinin uygulanmasını uygun görmesi

hâlinde hükmün düzeltilmesi (CMK m.280/1-b) 109

c) Başka bir araştırmaya ihtiyaç duyulmadan cezayı

kaldıran veya cezada indirim yapılmasını gerektiren

şahsî sebeplere ya da şahsî cezasızlık sebeplerine bağlı

olarak daha az ceza verilmesini veya ceza verilmesine

yer olmadığına karar verilmesini gerektiren hallerde

kararın düzeltilmesi (CMK m.280/1-c) .110

d) Olayın daha fazla araştırılmasına ihtiyaç duyulmadan

davanın reddine karar verilmesi veya güvenlik tedbirlerine

ilişkin hatalı kararın düzeltilmesi (CMK m.280/1-d)111

 

İçindekiler 13

3. Bozma Kararı . 112

a) Hukuka Kesin Aykırılık Halleri Nedeniyle Bozma (CMK

m.280/1-e). 112

b) Kesin Hukuka Aykırılık Sebepleri ile Birlikte Başka

Hukuka Aykırılık Sebeplerinin Bulunması  114

c) Diğer Bozma Sebepleri (CMK m.280/1-f). 116

d) Bozma Üzerine İlk Derece Mahkemesince Yapılacak İşler 117

aa) Direnme Yasağı  117

bb) Bozma Üzerine Yeniden Yargılama Yapılması . 118

4. Davanın Düşmesi Kararı. 121

5. Davanın Durması Kararı . 121

a) Suçun Uzlaştırma Kapsamında Olması Halinde

Verilecek Kararın Niteliği . 122

b) Suçun Önödemeye Tâbi Olması Halinde Verilecek

Karar  123

6. Davanın Reddi Kararı . 124

7. Görevsizlik ve Yetkisizlik Kararı  124

8. Birleştirme Kararı. 125

9. Davanın Yeniden Görülmesi Kararı  126

a) Davanın Yeniden Görülmesini Gerektiren Haller Nelerdir?

. 126

b) Davanın Yeniden Görülmesi Halinde Gerekli

Tedbirlerin Alınması. 132

X. İSTİNAF KANUN YOLUNDA KOVUŞTURMA EVRESİ .134

A. Duruşma Hazırlığı  134

1. Duruşma Hazırlığına İlişkin Genel Bilgiler 134

2. Keşif Yapılması, Bilirkişi ve Tanık Dinlenmesi . 135

3. Diğer Delillerin Toplanması 135

4. Duruşma Gününün Belirlenmesi . 136

5. Çağrıların Yapılması 137

 

14 İçindekiler

B. Duruşma Yapılması.139

1. İnceleme Raporu ve Gerekçeli Kararın Anlatılması 141

2. Sanığın Sorgusu 142

3. Delillerin Ortaya Konması.145

a) Tutanak ve Raporların Anlatılması146

b) Tanık ve Bilirkişi Dinlenmesi, Keşif Yapılması147

XI. DAVANIN YENİDEN GÖRÜLMESİ ÜZERİNE VERİLEBİLECEK

KARARLAR  150

A. Duruşma Aşamasında Verilebilecek Kararlar .151

B. Duruşma Sonunda Verilebilecek Kararlar.152

1. İlk Derece Mahkemesi Kararı Kaldırılmadan Verilebilecek

Kararlar.152

2. İlk Derece Mahkemesinin Kararının Kaldırılarak Yeni

Hüküm Kurulması.154

XII. ALEYHE DEĞİŞTİRME YASAĞI  156

XIII. İSTİNAF MAHKEMESİ KARARININ DİĞER SANIKLARA ETKİSİ

(SİRAYET)  158

XIV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARINA KARŞI KANUN

YOLLARI  160

A. Olağan Kanun Yolları 160

1. İtiraz .160

2. Temyiz 161

B. Olağanüstü Kanun Yolları .161

1. Bölge Adliye Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı 161

a) Aleyhine İtiraz Yoluna Başvurulabilecek Kararlar

Hangileridir?.162

b) İtiraz Yetkisi 164

c) İtiraz Süresi.166

d) İtiraz Mercii 166

e) İtiraz Sebepleri .167

 

İçindekiler 15

f) İtiraz Şekli .170

2. Kanun Yararına Bozma170

3. Yargılamanın Yenilenmesi.172

XV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDA MEYDANA

GELEN İÇTİHAT AYKIRILIKLARININ GİDERİLMESİ. 174

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TEMYİZ

 

I. TEMYİZ KAVRAMI VE NİTELİĞİ .177

A. Temyiz Kavramı 177

B. Temyizin Amacı.178

C. Temyize İlişkin Kanuni Düzenlemeler  179

II. TEMYİZ DAVASI180

A. Temyiz Davasının Konusu  180

1. Hükümler. 183

2. Hükümden Önce Verilip Hükme Esas Teşkil Eden veya

Başkaca Kanun Yolu Öngörülmemiş Olan Mahkeme

Kararları. 184

B. Temyiz Edilebilen ve Edilemeyen Kararlar . 184

1. Doğrudan Temyize Tâbi Olan İlk Derece Mahkemesi

Kararları. 185

a) Suçluların İadesine İlişkin Kararlar . 185

b) Yargıtay İlgili Ceza Dairesinin İlk Derece Mahkemesi

Sıfatıyla Verdiği Kararlar  186

c) Yargıtaydan Verilen Bozma Kararı Üzerine İlk Derece

Mahkemesi Tarafından Verilen Kararlar  186

d) Bölge Adliye Mahkemelerinin Göreve Başladığı

Tarihten Önce İlk Derece Mahkemesi Tarafından Verilen

Hükümler 189

2. Temyizi Mümkün Olan İstinaf Mahkemesi Kararları  190

 

16 İçindekiler

3. Temyize Tâbi Olmayan İstinaf Mahkemesi Kararları .194

a) İlk Derece Mahkemelerinden Verilen Beş Yıl veya

Daha Az Hapis Cezaları ile Miktarı Ne Olursa Olsun

Adlî Para Cezalarına Karşı İstinaf Başvurusunun

Esastan Reddine Dair Bölge Adliye Mahkemesi

Kararları (CMK m.286/2-a) 198

b) İlk Derece Mahkemelerinden Verilen Beş Yıl veya

Daha Az Hapis Cezalarını Artırmayan Bölge Adliye

Mahkemesi Kararları (CMK m.286/2-b).204

c) Hapis Cezasından Çevrilen Seçenek Yaptırımlara

İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararları İle İlgili Olarak

Bölge Adliye Mahkemesince Verilen; Seçenek

Yaptırımlara İlişkin Her Türlü Kararlar ve İstinaf

Başvurusunun Esastan Reddine Dair Kararlar (CMK

m.286/2-c) 210

d) İlk Defa Bölge Adliye Mahkemesince Verilen ve 272

nci Maddenin Üçüncü Fıkrası Kapsamı Dışında Kalan

Mahkûmiyet Kararları Hariç Olmak Üzere İlk Derece

Mahkemelerinin Görevine Giren ve Kanunda Üst

Sınırı İki Yıla Kadar (İki Yıl Dâhil) Hapis Cezasını

Gerektiren Suçlar ve Bunlara Bağlı Adli Para

Cezalarına İlişkin Her Türlü Bölge Adliye Mahkemesi

Kararları (CMK m.286/2-d) 211

e) Adlî Para Cezasını Gerektiren Suçlarda İlk Derece

Mahkemelerinden Verilen Hükümlere İlişkin Her Türlü

Bölge Adliye Mahkemesi Kararları (CMK m.286/2-e) 214

f) Sadece Eşya veya Kazanç Müsaderesine veya Bunlara

Yer Olmadığına İlişkin İlk Derece Mahkemesi Kararları

İle İlgili Olarak İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine

Dair Kararlar (CMK m.286/2-f) 214

g) On Yıl veya Daha Az Hapis Cezasını veya Adlî Para

Cezasını Gerektiren Suçlardan, İlk Derece

Mahkemesince Verilen Beraat Kararları ile İlgili Olarak

(.) İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine Dair

Kararlar (CMK m.286/2-g) .215

 

İçindekiler 17

h) Davanın Düşmesine, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına,

Güvenlik Tedbirine İlişkin İlk Derece Mahkemesi

Kararları ile İlgili Olarak Bölge Adliye Mahkemesince

Verilen Bu Tür Kararlar veya İstinaf Başvurusunun

Esastan Reddine Dair Kararlar (CMK m.286/2-h) 217

i) Yukarıdaki Bentlerde Yer Alan Sınırlar İçinde Kalmak

Koşuluyla Aynı Hükümde, Cezalardan ve Kararlardan

Birden Fazlasını İçeren Bölge Adliye Mahkemesi

Kararları (CMK m.286/2-ı)  217

C. Temyiz Nedenleri. 218

1. Maddi Hukuka İlişkin Temyiz Nedenleri. 219

2. Muhakeme Hukukuna İlişkin Temyiz Nedenleri. 220

a) Mutlak Temyiz Nedenleri (Hukuka Kesin Aykırılık Halleri) 221

b) Nispi Hukuka Aykırılık Nedenleri . 223

D. Temyizde Gerekçe Gösterme. 223

1. Temyizde Gerekçe Göstermek Zorunlu mudur?  224

2. Gerekçeli Temyiz Dilekçesi Ne Zaman Verilir? . 225

E. Temyiz Davasının Açılması 227

1. Temyiz Davası Açmaya Hakkı Olanlar227

2. İlk Derece Mahkemesi Kararını İstinaf Etmeyen Kişinin,

Bölge Adliye Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna

Başvurma Hakkı Var mıdır? 228

3. Temyiz İstemi ve Süresi 229

a) İstek Şartı. 230

b) Başvuru Şekli ve Mercii 230

c) Süre Şartı . 234

aa) Hükmün Yüze Karşı Açıklanması Halinde Temyiz

Süresi . 239

bb) Hükmün Başvurma Hakkı Olanların Yokluğunda

Açıklanması Halinde Temyiz Süresi  240

cc) Eski Hâle Getirme Süresi İçinde Temyiz Süresinin

İşlemesi  242

 

18 İçindekiler

F. Temyiz Davasından Vazgeçme ve Temyiz Davasının Geri

Alınması .243

G. Temyiz Başvurusunun Etkisi .244

H. Gerekçeli Kararın Tebliği.244

I. Temyiz Davasına Katılma 245

İ. İstinaf Mahkemesinin Temyiz Koşullarını Araştırması 246

J. Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet

Başsavcılığının Görevi.248

K. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Tebliğnamesi .249

L. Yargıtayda Kabul Edilebilirlik Yönünden Yapılan Ön İnceleme250

III. TEMYİZ İNCELEMESİ 252

A. Duruşmalı İnceleme .252

B. Temyiz İncelemesinin Kapsamı.256

1. Temyizde İncelenecek Hususlar256

2. Temyizde Hukuki Denetim260

3. Temyiz İncelemesi Sonucunda Verilen Kararlar267

a) Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararı (Onama).268

b) Bozma Kararı 269

c) Yargıtayın Düzeltme Kararları .270

aa) Beraat, Düşme, Sabit Cezaya Hükmetme Halleri 272

bb) Cezanın En Alt Derecesinin Uygulanmasının

Gerekmesi Durumunda 272

cc) Kanunun Madde Numarasının Yanlış Yazılması.272

dd) Sonradan Yürürlüğe Giren Kanun .272

ee) Yaş Küçüklüğü .273

ff) Cezada Artırım veya İndirim Hatası.273

gg) TCK m. 61’deki Sırada Hata .273

hh) Yargılama Gideri273

d) Düşme Kararları274

 

İçindekiler 19

4. Yargıtay Kararının Gönderileceği Merci 274

a) Onama ve Islah (Düzeltme) Kararlarında276

b) Bozma Kararı Verilmesi Halinde276

5. Yargıtayda Hükmün Açıklanması.277

C. Aleyhe Değiştirme Yasağı .278

D. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi279

E. Mahkemenin Bozmadan Sonra Vereceği Kararlar . 281

1. Bozma Kararına Uyma . 283

2. Direnme Kararı  284

IV. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZ YETKİSİ 285

A. Genel Olarak 286

B. İtiraz Yetkisi, Süresi, Şekli ve Mercii 287

C. İtiraz Sebepleri  288

KAYNAKÇA . 291


Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar