Dijital Devlet Teorisi

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Mehmet ÇATLI
ISBN: 9786257467834
207,00 TL 230,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Mehmet ÇATLI
Baskı Tarihi 2021/10
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 215

Genel kamu hukuku, çalışma alanı olarak, “Devlet” konusunu belirlemiş ve bu belirleme, bu disiplinde çalışan akademisyenlere oldukça esnek bir alanda çalışma yapabilmesine zemin hazırlamıştır. Çünkü devlet, birçok bilim dalının konusu olmuştur. Her bilim dalının yaptığı inceleme ve araştırmalar, ortaya konulan veriler, diğer bilim dallarını da etkilemiş ve birbirlerinden faydalanabilecekleri bir zemin sağlamıştır.

Hukukun diğer alanlarına kıyasla, bir norma bağlı olmayan; ama devletin ürettiği tüm hukuk normlarını, kendi disiplini içinde, inceleme/yorumlama/değerlendirme imkânı sunan genel kamu hukuku, bu anlamda geniş bir yaklaşımla konularının çalışılmasına imkân sunmaktadır.

Bir görüşe göre, genel kamu hukukunun, anayasa hukuku, idare hukuku, ceza hukuku, yargılama hukuku ve uluslararası hukuk gibi alanlardan farklı olarak, devleti yalnızca belirli bir alandaki işlevleri açısından değil, bütün niteliklerini ve işlevlerini kapsayan, bir bütün olarak ve güncel pozitif hukuk metinlerine bağlı kalmadan tarihsel gelişimi içinde incelemeyi amaçladığı kabul edilmektedir4. Bu görüşe göre, devlet olgusunun incelenmesinde uygun yöntem şöyle belirlenmiştir: Tarihin akışı içinde maddi gerçeklik ortamındaki gelişmeler ve bu gelişmelerden etkilenen ama aynı zamanda o gelişmeler üzerinde etkili olan felsefi görüşleri de kapsayan bir yaklaşım belirlenmelidir5. Pozitif hukukla beraber, başka disiplinlerin – özellikle siyasal ve iktisadi tarih, sosyoloji ve felsefe gibi alanların- verilerinin önemi vurgulanmıştır.

Bir başka görüş, insan ile siyasal iktidarın karşılıklı etki-tepki ilişkisini, diyalogunun belirlenip sergilendiği bir çerçeveyi genel kamu hukukunun inceleme alanı olarak tespit etmektedir6. Bu yaklaşımda inceleme, iki boyutta yapılmaktadır: Devlet Kuramı ve hak ve özgürlükler.

Üçüncü bir yaklaşım ise devlet teorisi isimlendirmesi ile yapılmaktadır. Buna göre devlet teorisinin ilk konusu, devletin ne zaman, nerede, nasıl ve niçin ortaya çıktığının incelenmesidir. Devamında devlet gücünün niteliği üzerinde durulması gerektiği ve bu gücün kaynağı, meşruiyeti ve sınırlarının tarihsel süreçte geçirdiği değişimi yansıtacak biçimde ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Devletin bütünsel olarak kavranmasına yapılan vurguda, bunun ancak sosyoloji, antropoloji, siyaset bilimi, kamu hukuku ve hukuk felsefesi gibi disiplinlerin devlet hakkında sağladığı verilerin değerlendirilmesi ve senteziyle mümkün olabileceği değerlendirilmiştir.

Yukarıda değinilen üç görüş de birbirinden değerlidir ve birbirini tamamlayıcıdır. Çalışmada, temelde, bu üç görüşün ortaya koyduğu değerli yaklaşım yöntemlerinden faydalanılmaya çalışılmıştır.

Birinci bölümde, II. Dünya Savaşı sonrasında oluşturulan uluslararası kamu düzeni, tarihsel olaylar ve uluslararası sözleşmeler ışığında değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu bölümde, pozitif hukukun verileri ile siyasal ve iktisadi tarihin, sosyolojinin verileri karşılaştırmalı bir analize tabi tutularak günümüzde ortaya çıkan dijital devletin temellerinin nasıl atıldığı tespit edilmeye çalışılacaktır.

İkinci bölümde, Dijital devletin gücünün niteliği üzerinde durulacaktır. Ortaya çıkan gücün, kaynağı, meşruiyeti ve sınırlarının tarihsel süreç içerisinde geçirdiği dönüşümü yansıtacak olaylar, olgular ele alınacaktır. Bu bölümde, “toplum”, “iktidar”, “devlet”, “ulus” ve “egemenlik” gibi bazı kavramlara sıklıkla değinilecektir. Bu kavramların dijital devlet teorisindeki anlamları/karşılıkları tartışılmaya çalışılacaktır.

Üçüncü bölümde, Dijital devletin, insan ile siyasal iktidarın etkileşiminin çerçevesi belirlenmeye çalışılacak ve bu yapılırken hak ve özgürlüklerin dijital devlette nasıl konumlandırıldığı incelenecektir.

İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ .................................................................................................... 7

İÇİNDEKİLER.......................................................................................... 13

KISALTMALAR ....................................................................................... 17

GİRİŞ ..................................................................................................... 19


BİRİNCİ BÖLÜM


DİJİTAL DEVLETİN ORTAYA ÇIKIŞI VE KURUMSALLAŞMA SÜRECİ

I. I.KÜRESEL DEVLETTEN DİJİTAL DEVLETE GİDEN YOLDA İLK

AŞAMA......................................................................................25

Birinci Dünya Savaşının (1914 -1918) Sonuçları ve İkinci

Dünya Savaşına Hazırlık.................................................................. 25

II. İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI (1939-1945) SONRASI

ULUSLARARASI VE ULUSAL KAMU DÜZENLERİNİN İNŞASI ..........33

A. Savaş Hakkında Genel Bilgiler .................................................. 33

B. Dijital Devlete Giden Yolda Uluslararası Kamu Düzeninin

ve Ulusal Devletlerin İnşası ...................................................... 37

1. Uluslararası Kamu Düzeninin Siyasi/Felsefi Altyapısı ........ 37

2. Uluslararası Kamu Düzenini Kur’an Antlaşmalar ve

Egemenliğin Tahsisi ........................................................... 45

a. Birleşmiş Milletler Antlaşması..................................... 45

b. Avrupa Konseyi Statüsü............................................... 51

3. Ulusal Kamu Düzenlerinin İnşası ....................................... 54

III. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ (1947-1991) VE DİJİTAL DEVLETE

GEÇİŞ.........................................................................................62

A. Soğuk Savaş Hakkında Genel Bilgiler........................................ 62


14 İçindekiler

B. Soğuk Savaş Döneminin Uluslararası Kamu Düzeni ve

Ulusal Kamu Düzenlerine Etkileri .............................................66

IV. DİJİTAL DEVLETİN DOĞUŞU (İLK SÜRÜMÜ) (1991-2020).............73

V. DİJİTAL DEVLETİN KURUMSALLAŞMA SÜRECİNİN

BAŞLANGICI (İKİNCİ SÜRÜMÜ): KÜRESEL SALGIN (2020-?) .........81


İKİNCİ BÖLÜM

DİJİTAL DEVLETİN UNSURLARI


I. DİJİTAL DEVLETTE İNSAN (ULUS)................................................92

A. Genel Olarak.............................................................................92

B. Dijital Vatandaşlık.....................................................................95

C. Dijital Eğitim .............................................................................99

II. DİJİTAL DEVLETTE ÜLKE ...........................................................104

A. Genel Olarak...........................................................................104

B. Dijital Devletin Ülkesi .............................................................105

III. DİJİTAL DEVLETTE EGEMENLİK .................................................110

A. Genel Olarak...........................................................................110

B. Dijital Devletin Egemenlik Araçları.........................................113

IV. DİJİTAL DEVLET BİR DİKTATÖRLÜK MÜDÜR?............................119

A. Diktatörlük ve Tarihi Roma.....................................................119

B. Dijital Devlet ve Diktatörlük ...................................................122


İçindekiler 15


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


DİJİTAL DEVLETTE HAK VE HÜRRİYETLER


I. İNSAN HAKLARI DÜŞÜNCESİ ....................................................132

A. Batıdan İnsan Hakları Düşüncesine Bir Katkı Örneği:

Hammurabi Kanunları ............................................................ 139

B. Doğudan İnsan Hakları Düşüncesine Bir Katkı Örneği:

Veda Hutbesi.......................................................................... 142

II. İNSAN HAKLARI HUKUKU.........................................................148

A. Uluslararası İnsan Hakları Belgelerinin Semantik

Değerlendirilmesi................................................................... 150

B. Uluslararası ve Ulusal Mahkemelerin Yaklaşımı .................... 160

III. DİJİTAL DEVLETE KALAN MİRAS ...............................................166

A. İnsan Hakları Hukuku İle İlgili Bir Bilimsel Araştırmanın

Sonuçları................................................................................. 166

B. Dijital Devletin İnsanı: Dig-insa ve Hukuku ............................ 173

SONUÇ ................................................................................................ 181

KAYNAKLAR ........................................................................................ 193

DİZİN................................................................................................... 209

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar