| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Ahmet BOZGEYİK |
| Baskı Tarihi | 2021/03 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 223 |
Bilişim ağları genişledikçe siber güvenlik yönetimi kişilerden işletmelere, kurumlardan devletlere kadar herkes için gün geçtikçe daha önemli bir konu haline gelmektedir. Bu sürecin artan bir hızla devam edeceğini öngörmek mümkündür.
Günümüzde kişiler ve işletmeler için değer ifade eden her şey siber saldırıların hedefi haline gelmektedir. Siber tehditler, herkesin er veya geç yüzleşeceği bir tehdide dönüşmektedir. İlk zamanlarda, bir sisteme izinsiz girme, izinsiz davranışta bulunma, önemli önemsiz bazı bilgilere izinsiz erişme şeklinde gerçekleşen eylemler gün geçtikçe oldukça komplike bir boyut kazanmakta ve çeşitlenmektedir.
Siber tehditler, önceleri hedefindeki kişi veya işletmeler bakımından kısa vadede veya hiç belirti vermeyen münferit eylemler şeklinde iken günümüzde bir sürece dönüşmüştür. Bu nedenle belli bir süre bir siber eyleme maruz kalmamak bu tehdidin söz konusu olmadığı veya ortaya çıkmayacağı anlamına gelmemektedir. Bir siber tehdit veya eyleme maruz kaldığı halde bunun farkında olmamak ise işin daha vahim boyutudur.
Bu nedenle siber tehditlere maruz kalmamak için alınan önlemler ve herhangi bir saldırı durumunda tahribatların bertaraf edilmesi veya en az zararla atlatılması için alınacak tedbirler çok önemlidir.
Günümüzde siber güvenlik konusunda dikkat edilmesi gereken üç temel özellik söz konusudur. Bunlar; (1) siber tehditlere karşı farkındalık, (2) faaliyetlerin yürütüleceği güvenli ortam oluşturulması ve (3) saldırılara karşı dirençli olunmasıdır. Bir kurumun yüzde yüz güvenli olması mümkün olmasa da bu üç temel özelliğe odaklanmak suretiyle siber tehditlerin etkilerini azaltarak, potansiyel zararları en aza indirmek mümkün olabilir. Bu nedenle çalışmanın kurum ve işletmelerde siber güvenlik farkındalığına katkı yapmasını ve bu alanda yapılacak bilimsel çalışmalara bir zemin oluşturmasını ümit ediyorum.
SUNUŞ................................................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER ......................................................................................................................... 7
TABLOLAR LİSTESİ ............................................................................................................ 13
ŞEKİLLER LİSTESİ .............................................................................................................. 15
KISALTMALAR..................................................................................................................... 17
GİRİŞ.................................................................................................................................... 19
BİRİNCİ BÖLÜM
KURUMSAL
SİBER GÜVENLİK YÖNETİMİNİN ÖNEMİ.......................................................................... 27
1.1. GENEL OLARAK......................................................................................................... 27
1.2. SİBER TEHDİTLERLE MÜCADELE YÖNTEMLERİ................................................... 32
1.2.1. Teknolojik Yöntem ve Araçlarla Mücadele........................................................ 35
1.2.1.1. Donanım Güvenliği .......................................................................... 36
1.2.1.2. Yazılım Güvenliği ............................................................................. 37
1.2.1.3. Ağ Güvenliği..................................................................................... 38
1.2.2. Teknoloji Dışı Yöntem ve Araçlarla Mücadele.................................................. 39
1.2.2.1. Kurumsal Siber Güvenlik Kural ve Yönergeleri................................ 41
1.2.2.2. Prosedür ve Kontrol Bileşenleri........................................................ 43
1.2.2.3. Mücadele Araç ve Metotları ............................................................. 43
1.2.2.4. Farkındalık Çalışmaları .................................................................... 44
1.3. SİBER GÜVENLİKTE ON ADIM KURALI ................................................................... 45
1.3.1. Birinci Adım: Siber Güvenlik Risk Yönetim Sisteminin Belirlenmesi................. 47
1.3.2. İkinci Adım: Güvenli Yapılandırma.................................................................... 47
1.3.3. Üçüncü Adım: Ağ Güvenliği.............................................................................. 48
1.3.4. Dördüncü Adım: Kullanıcı Yetki Yönetimi......................................................... 48
1.3.5. Beşinci Adım: Kullanıcı Eğitimi ve Farkındalık.................................................. 49
1.3.6. Altıncı Adım: Olay Yönetimi.............................................................................. 49
1.3.7. Yedinci Adım: Kötü Niyetli Yazılımlardan Korunma.......................................... 50
1.3.8. Sekizinci Adım: İzleme...................................................................................... 50
8 İçindekiler
1.3.9. Dokuzuncu Adım: Taşınabilir Depolama Aygıtlarının Kontrolleri ......................51
1.3.10. Onuncu Adım: Evden veya Mobil Çalışma........................................................51
1.4. SİBER GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİN MUKAYESESİ ..................................................51
1.4.1. ISM Benchmark Analiz Sonuçları......................................................................53
1.4.1.1. Serpilme Diyagramı..........................................................................53
1.4.1.2. Radar Grafikleri ................................................................................54
1.4.2. ISM Benchmark Kullanılarak Yapılan Araştırmalar ...........................................56
İKİNCİ BÖLÜM
KURUMSAL SİBER GÜVENLİK YÖNETİMİNİN
KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ
2.1. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ.........................................................................59
2.1.1. Siber Güvenlik Bağlamında BİT’in Tarihçesi.....................................................60
2.1.2. İşletmeler İçin Bilişim ve İletişim Teknolojilerinin Önemi...................................66
2.2. BİLGİ GÜVENLİĞİ........................................................................................................68
2.3. SİBER GÜVENLİK .......................................................................................................74
2.3.1. Siber Güvenliğin Temel Kavramları ..................................................................75
2.3.1.1. Siber Varlık.......................................................................................75
2.3.1.2. Siber Olay.........................................................................................76
2.3.1.3. Siber Uzay........................................................................................77
2.3.1.4. Siber Zorbalık ...................................................................................78
2.3.1.5. Siber Savaş ......................................................................................78
2.3.1.6. Siber Casusluk .................................................................................79
2.3.1.7. Siber Silah ........................................................................................79
2.3.1.8. Siber Terörizm..................................................................................80
2.3.1.9. Siber Saldırı ve Aşamaları................................................................81
2.3.1.9.1. Birinci Aşama: Keşif ve Tanıma...................................82
2.3.1.9.2. İkinci Aşama: Tarama ..................................................83
3.3.1.9.3. Üçüncü Aşama: Erişim Sağlama .................................83
2.3.1.9.4. Dördüncü Aşama: Erişimi Sürdürme............................84
2.3.1.9.5. Beşinci Aşama: İzleri Saklama.....................................84
2.3.1.9.6. Engelleme Saldırıları....................................................84
2.3.1.10. Siber Tehdit........................................................................................86
2.3.2. Siber Tehdit Yöntem ve Çeşitleri.......................................................................87
2.3.2.1. Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware) ....................................................89
İçindekiler 9
2.3.2.1.1 Bilgisayar Virüsleri....................................................... 90
2.3.2.1.2. Solucan ve Truva Atı ................................................... 90
2.3.2.1.3. Klavye İzleme (Key Logger) Yazılımları ...................... 91
2.3.2.1.4. İstem Dışı Ticari Reklam ve Tanıtım (Adware)
Yazılımları ................................................................... 91
2.3.2.1.5. Bilgi Toplayan Casus/Köstebek (Spyware)
Yazılımları ................................................................... 92
2.3.2.2. Web-Tabanlı ve Web Uygulamalı Siber Saldırılar ........................... 92
2.3.2.3. Botnet / Zombi Bilgisayar ................................................................. 94
2.3.2.4. Hizmet Dışı Bırakma (Denial of Service – DOS).............................. 96
2.3.2.5. Fiziksel Zarar / Hırsızlık / Kayıp ....................................................... 97
2.3.2.6. İç Tehdit ........................................................................................... 98
2.3.2.7. Oltalama........................................................................................... 98
2.3.2.8. İstenmeyen e-posta ......................................................................... 99
2.3.2.9. İstismar Kiti ...................................................................................... 99
2.3.2.10. Veri İhlalleri .................................................................................... 101
2.3.2.11. Kimlik Hırsızlığı .............................................................................. 103
2.3.2.12. Bilgi Sızıntısı .................................................................................. 104
2.3.2.13. Fidye Yazılımları ............................................................................ 104
2.3.2.14. Siber Casusluk............................................................................... 105
2.3.2.15. Gelişmiş Siber Tehdit..................................................................... 106
2.3.2.16. Ağ Dinleme .................................................................................... 107
2.3.2.17. ARP Zehirlenmesi .......................................................................... 108
2.3.2.18. IP Aldatması................................................................................... 109
2.3.2.19. Ortadaki Adam Saldırısı (Man in the Middle Attack) ...................... 109
2.3.2.20. Kabloya Saplama Yapma .............................................................. 110
2.3.2.21. Sosyal Mühendislik ........................................................................ 111
2.3.3. Siber Güvenlik Vakaları .................................................................................. 112
2.3.3.1. Estonya Vakası .............................................................................. 112
2.3.3.2. Gürcistan Saldırısı ......................................................................... 113
2.3.3.3. Kırgızistan Saldırıları...................................................................... 113
2.3.3.4. Stuxnet Vakası............................................................................... 113
2.3.3.5. Türkiye’ye Yapılan Saldırılar .......................................................... 113
2.4. SİBER GÜVENLİK STANDARTLARI........................................................................ 114
2.4.1. Uluslararası Standartlar Teşkilâtı ISO 27000 Standartlar Serisi..................... 116
10 İçindekiler
2.4.1.1. ISO 27001 ......................................................................................117
2.4.1.2. ISO 27002 ......................................................................................120
2.4.2. Bilgi ve İlgili Teknolojiler İçin Kontrol Hedefleri (COBIT) .................................121
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KURUMSAL SİBER GÜVENLİK YÖNETİMİ ARAŞTIRMASI
3.1. ARAŞTIRMANIN PROBLEM VE ALT PROBLEMLERİ ............................................125
3.2. ARAŞTIRMANIN AMACI............................................................................................126
3.3. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ...........................................................................................127
3.4. ARAŞTIRMANIN HİPOTEZLERİ................................................................................128
3.5. ARAŞTIRMANIN VARSAYIMLARI............................................................................132
3.6. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI ............................................................................133
3.7. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ.......................................................................................133
3.8. ARAŞTIRMANIN EVREN VE ÖRNEKLEMİ...............................................................134
3.9. VERİ TOPLAMA ARAÇLARI .....................................................................................135
3.10. PİLOT ÇALIŞMA ........................................................................................................135
3.10.1. Pilot Uygulama Keşfedici Faktör Analizi .........................................................138
3.10.2. Pilot Uygulama Güvenilirlik Analizi..................................................................140
3.11.FAKTÖR ANALİZLERİ...............................................................................................141
3.11.1. Keşfedici Faktör Analizleri...............................................................................141
3.11.1.1. Siber Güvenliğine Kurumsal Yaklaşım Ölçeği KFA........................142
3.11.1.2. Fiziksel ve Çevresel Güvenlik Tedbirleri Ölçeği KFA .....................144
3.11.1.3. Bilişim Sistemleri ve İletişim Ağlarının İşletim ve Bakım
Kontrolleri Ölçeği KFA ....................................................................145
3.11.1.4. Yazılım Geliştirme ve Destek Aşamalarında Bilgi Sistemleri
Erişim Kontrolü Güvenlik Tedbirleri Ölçeği KFA.............................146
3.11.1.5. Siber Güvenlik İhlalleri ve İş Sürekliliği Yönetimi Ölçeği KFA.........147
3.11.2. Doğrulayıcı Faktör Analizleri ...........................................................................148
3.11.2.1. Siber Güvenliğine Kurumsal Yaklaşım Ölçeği DFA........................150
3.11.2.2. Fiziksel ve Çevresel Güvenlik Tedbirleri Ölçeği DFA .....................152
3.11.2.3. Bilişim Sistemleri ve İletişim Ağlarının İşletim ve Bakım
Kontrolleri Ölçeği DFA....................................................................152
3.11.2.4. Yazılım Geliştirme ve Destek Aşamalarında Bilgi Sistemleri
Erişim Kontrolü Güvenlik Tedbirleri Ölçeği DFA.............................153
3.11.2.5. Siber Güvenlik İhlalleri ve İş Sürekliliği Yönetimi Ölçeği DFA ........154
İçindekiler 11
3.12. GÜVENİLİRLİK ANALİZİ........................................................................................... 156
3.13.NORMAL DAĞILIM TESTİ ........................................................................................ 157
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KURUMSAL SİBER GÜVENLİK ANALİZİ
4.1. DEMOGRAFİK BULGULAR...................................................................................... 159
4.2. TANIMLAYICI İSTATİSTİKLER................................................................................. 165
4.3. T TESTİ ...................................................................................................................... 166
4.4. ANOVA (F) TESTİ...................................................................................................... 170
4.5. HİPOTEZ SONUÇLARI.............................................................................................. 182
SONUÇ VE ÖNERİLER
SONUÇLAR........................................................................................................................ 187
ARAŞTIRMACILARA ÖNERİLER ...................................................................................... 195
İŞLETMELERE ÖNERİLER ............................................................................................... 196
KAYNAKÇA ........................................................................................................................ 199
EKLER
EK-1 UDHB KURUMLAR TARAFINDAN ALINMASI GEREKEN SİBER
ÖNLEMLER ............................................................................................................ 215
EK-2 ANKET SORULARI ................................................................................................ 219
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
