| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Mustafa YILMAZ |
| Baskı Tarihi | 2022/03 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Sert Kapak (İplik Dikiş) |
| Sayfa Sayısı | 372 |
Otonom Gemilerin Hukuki Boyutu
Mustafa YILMAZ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ..................................................................................................................... 7
İÇİNDEKİLER ...................................................................................................... 11
KISALTMALAR ................................................................................................... 21
TABLO LİSTESİ ................................................................................................... 27
GİRİŞ ...................................................................................................................... 29
BİRİNCİ BÖLÜM
TERMİNOLOJİ VE HUKUKİ NİTELİK........................................................... 35
1. OTONOM GEMİLER (MASS) ...................................................................... 37
1.1. Genel Olarak .............................................................................................. 37
1.2. Tanımı ve Türleri ....................................................................................... 40
1.2.1. Genel Olarak................................................................................... 40
1.2.2. Otonom ve İnsansız Kavramları ..................................................... 43
1.2.3. Deniz Yolu Bazlı Teknoloji Platformu (Waterborne TP)............... 45
1.2.4. Ağ Zekâsı ile İnsansız Seyrüsefer (MUNIN).................................. 47
1.2.5. Norveç Otonom Gemiler Forumu (NFAS) ..................................... 49
1.2.6. Lloyd’s Register Otonomluk Seviyeleri ......................................... 49
1.2.7. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)............................................ 51
1.2.7.1. IMO’nun MASS ile İlgili Çalışmaları .............................. 51
1.2.7.2. MASS ve Otonomluk Seviyeleri ...................................... 53
1.2.7.2.1. MASS-1: Otomatikleştirilmiş Süreç ve
Karar Destek Sistemleri Olan Gemi ................ 53
1.2.7.2.2. MASS-2: Gemi Adamının Bulunduğu
Uzaktan Kumandalı Gemi ............................... 53
1.2.7.2.3. MASS-3: (Geminin Sevk ve İdaresinden
Sorumlu) Gemi Adamının Bulunmadığı
Uzaktan Kumandalı Gemi ............................... 54
12 İçindekiler
1.2.7.2.4. MASS-4: Tamamen Otonom Gemi..................54
1.3. Otonom Gemicilik ve Yapay Zekâ .............................................................55
1.3.1. Yapay Zekânın Tanımı ve Türleri ...................................................56
1.3.2. Yapay Zekâ Teknolojisi ve Tamamen Otonom Gemilerde
(MASS-4) Gemi Kontrol Sistemi....................................................57
2. KONTROL MERKEZİ (CONTROL CENTRE)...........................................58
2.1. Terminoloji.................................................................................................58
2.1.1. Genel Olarak ...................................................................................58
2.1.2. Uzaktan Kontrol / MASS-3 Kontrol Merkezi .................................59
2.1.3. Denetleyici Kontrol / MASS-4 Kontrol Merkezi ............................60
2.2. Hukuki Nitelik ............................................................................................60
3. OTONOM GEMİLER İLE İLGİLİ BELLİ BAŞLI PROJELER
VE ÇALIŞMALAR...........................................................................................62
3.1. Genel Olarak...............................................................................................62
3.2. Otonom Gemiciliği Teknik, Ekonomik ve/veya Hukuki Açılardan
Ele Alan Projeler/Çalışmalar ......................................................................63
3.2.1. MUNIN ...........................................................................................63
3.2.2. AAWA ............................................................................................67
3.2.3. Uluslararası Denizcilik Komitesi (CMI) MASS Çalışma Grubu ....68
3.3. Otonom Gemi Projeleri ..............................................................................69
3.3.1. Svitzer Hermod ...............................................................................69
3.3.2. YARA Birkeland.............................................................................70
3.3.3. ReVolt .............................................................................................72
3.3.4. Nippon Foundation..........................................................................73
3.3.5. Shone...............................................................................................74
3.3.6. Falco................................................................................................74
3.3.7. Jin Dou Yun 0 Hao..........................................................................75
3.3.8. Zhi Fei .............................................................................................76
3.3.9. ASKO..............................................................................................76
3.3.10. Mayflower Autonomous Ship (MAS400) .......................................77
İçindekiler 13
4. OTONOM GEMİLERİN ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
KAPSAMINDA ‘GEMİ’ NİTELİĞİ .............................................................. 78
4.1. Genel Olarak .............................................................................................. 78
4.2. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS) ........................ 80
4.3. Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait
Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78).................................................. 83
4.4. 1974 Denizde Can Emniyeti Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS 74) .......... 85
4.4.1. Genel Olarak................................................................................... 85
4.4.2. Uluslararası Emniyet Yönetimi Kodu (ISM Kodu) ........................ 87
4.5. 1972 Denizde Çatışmanın Önlenmesine İlişkin Uluslararası Kurallar
Hakkında Sözleşme (COLREG 72) ........................................................... 87
4.6. 1978 Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Tutma
Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme (STCW 78) ........................ 90
4.7. Lahey/Lahey-Visby Kuralları .................................................................... 92
4.8. Hamburg Kuralları..................................................................................... 94
4.9. Rotterdam Kuralları ................................................................................... 95
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK TİCARET KANUNU’NUN GEMİ VE İLGİLİ KONULAR İLE
DONATANIN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN BAZI HÜKÜMLERİNİN
OTONOM GEMİLER BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ.................. 99
1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 101
2. GEMİNİN TANIMI ....................................................................................... 101
2.1. Bir Aracın ‘Gemi’ Sayılabilmesi İçin Aranan Şartlar.............................. 102
2.1.1. Araç (Kendiliğinden Hareket Etmese Bile) .................................. 102
2.1.2. Pek Küçük Olmama...................................................................... 103
2.1.3. Suda Hareket................................................................................. 104
2.1.4. Suda Hareket Etmeyi Gerektiren Tahsis Amacı ........................... 104
2.1.5. Yüzme Özelliği............................................................................. 105
2.2. Ticaret Gemileri....................................................................................... 106
2.3. Otonom Gemilerin Türk Ticaret Kanunu Kapsamında ‘Gemi’ Niteliği .. 108
14 İçindekiler
3. BAĞLAMA LİMANI .....................................................................................109
3.1. Genel Olarak.............................................................................................109
3.2. Otonom Gemiler.......................................................................................110
3.2.1. Bağlama Limanının Bulunduğu Yer..............................................110
3.2.2. Gemi Bağlama Limanında Bulunduğu Sırada Kontrol
Merkezindeki Operatörün Donatanı Temsil Yetkisi
(TTK m. 1103) ..............................................................................111
3.2.3. Gemi Bağlama Limanı Dışında Bulunduğu Sırada Kontrol
Merkezindeki Operatörün Donatanı Temsil Yetkisi
(TTK m. 1104) ..............................................................................112
4. GEMİ SİCİLLERİ..........................................................................................115
4.1. Genel Olarak.............................................................................................115
4.2. Milli Gemi Sicili (MGS)...........................................................................117
4.2.1. Milli Gemi Siciline Tescil İçin Aranan Şartlar..............................118
4.2.2. Otonom Gemilerin Milli Gemi Siciline Tescili.............................120
4.3. Yapı Hâlindeki Gemilere Özgü Sicil (YPS) .............................................120
4.3.1. Genel Olarak .................................................................................120
4.3.2. Yapı Hâlindeki Otonom Gemilerin Tescili ...................................121
4.4. Türk Uluslararası Gemi Sicili (TUGS).....................................................121
4.4.1. Genel Olarak .................................................................................121
4.4.2. Otonom Gemilerin Türk Uluslararası Gemi Siciline Tescili.........123
5. KILAVUZLUK ...............................................................................................125
5.1. Genel Olarak.............................................................................................125
5.2. Donatanın Kılavuzun Kusurlu Fiillerinden Sorumluluğu.........................127
5.3. Otonom Gemilerde Kılavuzluk.................................................................129
5.3.1. Otonom Gemi Tasarımı ve Kılavuzun Alınması...........................129
5.3.2. Otonom Gemilerde ‘Danışman Kılavuz - Sevk Kılavuz’
Ayrımı ...........................................................................................129
5.3.3. Otonom Gemilerde Kılavuz Muafiyeti..........................................131
5.3.4. Uzaktan Kılavuzluk (Remote Pilotage).........................................132
5.3.4.1. Genel Olarak ...................................................................132
İçindekiler 15
5.3.4.2. Donatanın Kıyı Bazlı Kılavuzun (Shore-Based Pilot)
Kusurundan Sorumluluğu............................................... 133
6. DONATANIN GEMİ ADAMLARININ KUSURLU FİİLLERİNDEN
SORUMLULUĞU.......................................................................................... 136
6.1. Sorumluluk Şartları.................................................................................. 137
6.2. Sorumluluğun Niteliği ............................................................................. 138
6.3. Otonom Gemiler ...................................................................................... 141
6.3.1. Kontrol Merkezi Personelinin Türk Ticaret Kanunu
Kapsamında Gemi Adamı Niteliği................................................ 141
6.3.2. Donatanın Kontrol Merkezindeki Personelin Kusurlu
Fiillerinden Sorumluluğu.............................................................. 144
6.3.3. Donatanın Tamamen Otonom Gemilerde (MASS-4) Gemi
Kontrol Sisteminin Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluğu ........... 147
7. OTONOM GEMİLERİN İŞLETİLMESİNDEN KAYNAKLI
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN UĞRADIĞI ZARARDAN SORUMLULUK ....... 149
7.1. Genel Olarak ............................................................................................ 149
7.2. Otonom Gemilerin İşletilmesinden Doğan Zararın Hukuki
Sorumluluğu ile İlgili Uluslararası Sözleşme (MASS Sorumluluk
Sözleşmesi) .............................................................................................. 150
7.2.1. Genel Olarak................................................................................. 150
7.2.2. Sorumluluğun Esası: Kusur Sorumluluğu mu yoksa Kusursuz
Sorumluluk mu?............................................................................ 151
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
OTONOM GEMİLERDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU ........................... 157
1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 159
2. TAŞIYANIN GEMİYİ SEFERE ELVERİŞLİ HÂLDE
BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ........................................................... 161
2.1. Sefere Elverişlilik Kavramı...................................................................... 161
2.1.1. Tanımı........................................................................................... 162
2.1.2. Kapsamı........................................................................................ 168
2.1.2.1. Denize Elverişlilik .......................................................... 168
16 İçindekiler
2.1.2.2. Yola Elverişlilik ..............................................................172
2.1.2.2.1. Gemi Adamları Bakımından Yola
Elverişlilik (Human Seaworthiness)...............177
2.1.2.2.2. Gemide Bulundurulması Gereken Belgeler
Bakımından Yola Elverişlilik
(Documentary Seaworthiness)........................182
2.1.2.3. Yüke Elverişlilik .............................................................184
2.1.3. Sefere Elverişlilik Kavramının İzafiliği ve Denizcilik
Sektöründeki Teknolojik Gelişmeler.............................................186
2.2. Lahey/Lahey-Visby Kuralları’nda Sefere Elverişli Gemi Bulundurma
Yükümlülüğü............................................................................................188
2.2.1. Genel Olarak .................................................................................188
2.2.2. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) .......................................190
2.2.2.1. Gemiyi Gereği Gibi Gemi Adamı ile Donatma
(Properly Manning).........................................................190
2.2.2.2. Sefere Elverişliliğin Mevcut Olacağı Zaman Dilimi.......193
2.2.2.3. Başlangıçtaki Sefere Elverişsizlikten Taşıyanın
Sorumluluğu ile İspat Yükü ve Sırası..............................194
2.2.3. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) .........................................198
2.3. Hamburg Kuralları’nda Sefere Elverişli Gemi Bulundurma
Yükümlülüğü............................................................................................201
2.3.1. Genel Olarak .................................................................................201
2.3.2. Otonom Gemiler............................................................................202
2.4. Rotterdam Kuralları’nda Sefere Elverişli Gemi Bulundurma
Yükümlülüğü............................................................................................203
2.4.1. Genel Olarak .................................................................................203
2.4.2. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) .......................................206
2.4.3. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) .........................................207
2.5. Uluslararası Emniyet Yönetimi Kodu (ISM Kodu) ..................................207
2.5.1. Genel Olarak .................................................................................207
2.5.2. Emniyet Yönetim Sistemi (EYS) ..................................................210
2.5.3. Sefere Elverişlilik ve Otonom Gemiler .........................................210
İçindekiler 17
2.6. Türk Ticaret Kanunu’nda Sefere Elverişli Gemi Bulundurma
Yükümlülüğü ........................................................................................... 213
2.6.1. Genel Olarak................................................................................. 213
2.6.2. Başlangıçtaki ve Sonraki Elverişsizlik.......................................... 215
2.6.3. Sorumluluğun Niteliği .................................................................. 217
2.6.4. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) ...................................... 220
2.6.5. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) ........................................ 221
2.6.6. Gemi Adamlarının Sayısal Yeterliliğine İlişkin Yönetmelik
ve Yönergeler ............................................................................... 222
2.7. Genel Değerlendirme: Sefere Elverişliliğin Dördüncü Unsuru Olarak
‘Kontrol Merkezinin Elverişliliği’ ........................................................... 225
3. TAŞIYANIN YÜKE ÖZEN GÖSTERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ................. 227
3.1. Genel Olarak.............................................................................................. 227
3.2. Sorumluluğun Niteliği, Şartları ve Süresi ................................................ 228
3.3. Otonom Gemiler ...................................................................................... 229
3.3.1. MASS-3 ve MASS-4’te Yükün Yönetimi .................................... 229
3.3.2. MASS-3 ve MASS-4’te Taşıyanın Yüke Özen Borcuna
Aykırılık Sebebiyle Meydana Gelen Zarardan Sorumluluğu........ 231
3.3.2.1. Taşıyandan Beklenen Dikkat ve Özenin Derecesi ve
Kapsamı.......................................................................... 231
3.3.2.2. Taşıyanın Kontrol Merkezi Personelinin Kusurundan
Sorumluluğu ................................................................... 232
3.3.2.3. Taşıyanın Sonraki Elverişsizlikten Kaynaklı Zarardan
Sorumluluğu ................................................................... 233
3.4. Otonom Konteyner Gemileri ve Akıllı Konteynerler............................... 234
3.4.1. Otonom Konteyner Gemilerde Akıllı Konteynerlerin Önemi....... 234
3.4.2. Akıllı Konteynerler....................................................................... 235
3.4.3. Taşıyanın Sorumluluğu................................................................. 236
3.4.3.1. Taşıyanın Tedarik Ettiği Akıllı Konteynerin
Elverişsizliğinden Kaynaklanan Zararlardan
Sorumluluğu ................................................................... 237
3.4.3.2. Diğer Sorunlar ................................................................ 241
18 İçindekiler
4. TAŞIYANIN GEMİNİN SEVKİ VE BAŞKACA TEKNİK
YÖNETİMİNDEKİ KUSURDAN SORUMSUZLUK HÂLİ......................243
4.1. Genel Olarak.............................................................................................243
4.2. Otonom Gemiler.......................................................................................246
4.2.1. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) .......................................246
4.2.2. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) .........................................247
4.2.2.1. Klasik Öğrenme Algoritmalarının Kullanıldığı
Gemi Kontrol Sistemi......................................................247
4.2.2.2. Makine Öğrenmesi Algoritmalarının Kullanıldığı
Gemi Kontrol Sistemi......................................................248
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER BAĞLAMINDA OTONOM
GEMİLER.............................................................................................................251
1. GENEL OLARAK ..........................................................................................253
2. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ
(BMDHS) .........................................................................................................253
2.1. Otonom Gemi ile Bayrak Devleti Arasındaki ‘Gerçek Bağ’ ...................253
2.2. Bayrak Devletinin Yükümlülükleri ..........................................................257
2.2.1. Otonom Gemilerde Gemi Adamı ..................................................259
2.2.1.1. Kontrol Merkezindeki Operatör ile Kaptanın
Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi ...................................259
2.2.1.2. Kontrol Merkezinde Hizmet Gören Personel ile
Gemi Mürettebatının Karşılaştırmalı
Değerlendirilmesi............................................................263
2.2.2. Otonom Gemilerin Kendi Hukuki Kişiliği ve Yapay Zekâ ...........266
2.3. Otonom Gemilerde Kaptanın Yardım Etme Yükümlülüğü ve
Cankurtaran Ekipmanı..............................................................................270
2.3.1. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) .......................................275
2.3.2. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) .........................................277
2.4. Liman Devleti Yargı Yetkisi ....................................................................280
İçindekiler 19
3. DENİZLERİN GEMİLER TARAFINDAN KİRLETİLMESİNİN
ÖNLENMESİNE AİT ULUSLARARASI SÖZLEŞME
(MARPOL 73/78) ........................................................................................... 282
3.1. Genel Olarak ............................................................................................ 282
3.2. Otonom Gemiler ...................................................................................... 282
4. 1974 DENİZDE CAN EMNİYETİ ULUSLARARASI SÖZLEŞMESİ
(SOLAS 74) ..................................................................................................... 284
4.1. Gemi Adamları ile Donatma (Bölüm V-Kural 14) .................................. 286
4.2. Otonom Gemilerde ‘Sanal Köprü’ ile Köprü Üstü Timi ve Kılavuz ....... 289
4.3. Otonom Gemilerde Serdümen ile Pruva ve/veya Rota Kontrol
Sistemleri ................................................................................................. 295
5. 1972 DENİZDE ÇATIŞMANIN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN
ULUSLARARASI KURALLAR HAKKINDA SÖZLEŞME (COLREG 72)
.......................................................................................................................... 298
5.1. Otonom Gemilerde Özen Yükümlülüğü ve İyi Gemicilik
(Good Seamanship) Prensibi.................................................................... 298
5.1.1. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) ...................................... 299
5.1.2. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) ........................................ 302
5.2. Gözcülük (Kural 5) .................................................................................. 307
5.2.1. Uzaktan Kumandalı Gemiler (MASS-3) ...................................... 308
5.2.2. Tamamen Otonom Gemiler (MASS-4) ........................................ 311
5.3. Gemiler Arasındaki Sorumluluklar (Kural 18) ........................................ 312
6. 1978 GEMİ ADAMLARININ EĞİTİM, BELGELENDİRME VE
VARDİYA TUTMA STANDARTLARI HAKKINDA
ULUSLARARASI SÖZLEŞME (STCW 78) ............................................... 317
6.1. Açık Deniz Gemisi ve Gemi Adamı ........................................................ 317
6.2. Vardiya Tutma ......................................................................................... 320
7. OTONOM GEMİ KODU (MASS CODE) ................................................... 323
SONUÇ ................................................................................................................. 325
KAYNAKÇA........................................................................................................ 331
Günümüzde, teknolojideki değişim ve gelişmeler sayesinde, otonom
gemilerin (Otonom Deniz Yüzey Gemileri, Maritime Autonomous Surface
Ship, MASS) deniz taşımacılığında kullanılabileceği önermesi, denizcilik
sektöründe tartışmaların odak noktası hâline gelmiştir. Geliştirilen yapay
zekâ destekli dümen sistemleri ve kameralar, otomatik tanımlama ve dinamik konumlandırma sistemleri, sensörler ve bir dizi proje kapsamında inşa
edilen prototip otonom gemiler göstermektedir ki, bu yeni nesil gemilerin
deniz taşımacılığında kullanılabileceği ideali yakın gelecekte gerçeğe dönüştürülecektir.
Gemide geminin sevk ve idaresinden sorumlu gemi adamının bulunmadığı uzaktan kumandalı (MASS-3) ve tamamen otonom gemiler
(MASS-4) gemilerde otomasyona geçiş zincirinin son halkaları olmakla
birlikte, deniz taşımacılığında bir dönüm noktası niteliği taşımaktadır. Otonom gemilerin kullanımının ise muhafazakâr yapısı ile bilinen deniz ticareti hukukunda önemli etkileri bulunmaktadır. Otonom gemilerin hukuki
boyutu söz konusu olduğunda; otonom gemi teknolojisinin unsurlarının
hukuki niteliği incelenmeli, gemide insan unsuru dikkate alınarak hazırlanmış olan ulusal ve uluslararası hukuk düzenlemeleri gözden geçirilmeli
ve bilhassa sorumluluk konuları yeniden ele alınmalıdır. Başta otonom
gemiler olmak üzere, teknolojideki değişim ve gelişmelerin hukuk alanına
yansımalarını gereği gibi inceleyebilmek için ise konunun teknik boyutunun iyi anlaşılması önemli ve gereklidir. Otonom gemi ve kontrol merkezine ilişkin projelerin düzenli olarak takip edilmesi ve literatür taraması da
son derece önemlidir. Öyle ki, bu çalışmanın gerçekleştirildiği yaklaşık iki
yılı bulan süre zarfında dahi, otonom gemi teknolojisinde birçok kayda
değer gelişme meydana gelmiştir.
Otonom gemilerin çalışma konusu olarak belirlenmesinin sebeplerinden
biri bu konuda Türk hukuk literatüründe yeterince çalışma bulunmamasıdır.
Yabancı literatürde bu konuda yapılmış çalışmalara bakıldığında ise uluslararası sözleşmelerde bu yeni nesil gemilere aykırılık teşkil edebilecek hükümlerin tespiti üzerinde durulurken, otonom gemi, kontrol merkezi ve burada hizmet gören personel gibi bu teknolojinin odak noktalarının hukuki
niteliği ile sorumluluk meselelerinin ikinci plana atıldığı görülmektedir. Esasen, MASS-3 ve MASS-4 otonom gemi türlerinin ulusal düzenlemelere ve
8 Önsöz
uluslararası sözleşmelere uygunluğunun araştırılması önem arz etmektedir.
Ne var ki, otonom gemi, kontrol merkezi ve burada çalışan personelin hukuki niteliğinin araştırılması ve özellikle sorumluluk sistemi bakımından ne
ölçüde ve hangi noktalarda yeni hukuk normlarının ihdas edilmesi gerektiğinin ortaya konulması bir o kadar önemlidir. İşte bu çalışmada, otonom gemilerin farklı türleri dikkate alınarak; otonom gemi teknolojisinin odak noktalarının hukuki niteliği, sorumluluk konuları ve yürürlükteki ulusal ve uluslararası düzenlemelerin bu tür gemilere uygulanabilirliği incelenmiş, otonom
gemiciliğe bağlı hukuki sorunlar tespit edilerek bunların çözümüne ilişkin
önerilerde bulunulmuştur.
“Otonom Gemilerin Hukuki Boyutu” başlıklı bu kitap; Ankara Sosyal
Bilimler Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Tezli Yüksek
Lisans Programında hazırlamış olduğum, 15 Haziran 2021 tarihinde Prof.
Dr. Mehmet Emin BİLGE, Prof. Dr. İsmail DEMİR ve Prof. Dr. Mahmut
YAVAŞİ’den oluşan jüri huzurunda savunulan ve oy birliği ile başarılı bulunan “Deniz Ticareti Hukukunda Otonom Gemiler” başlıklı tezimin; jüri
üyelerinin değerli görüş ve önerileri çerçevesinde düzenlenmiş, yeni kaynaklar ile güncellenmiş ve geliştirilmiş hâlidir.
Yüksek lisans tezimin oluşumunda ufuk açıcı tavsiyeleriyle ilgi ve
desteğini esirgemeyen değerli danışman hocam Prof. Dr. Mehmet Emin
BİLGE’ye teşekkürü borç bilirim. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Deniz Hukuku Programında yüksek lisans yaptığım dönemde,
“Legal Assessment of Seaworthiness in Autonomous Marine Vehicles”
başlıklı dönem projemin danışmanlığını üstlenen, her daim bilgi ve tecrübesinden yararlandığım değerli hocam Prof. Dr. İsmail DEMİR’e teşekkür
ederim. Bu çalışmanın gerçekleştirilmesi sürecinde ilgi ve desteklerini
esirgemeyen değerli hocalarım Prof. Dr. Hakan KARAN’a, Prof. Dr.
Mahmut YAVAŞİ’ye ve Dr. Öğr. Üyesi Ceren CERİT DİNDAR’a teşekkür ederim. Bu çalışmayı BİDEB 2210-A burs programı ile destekleyen
TÜBİTAK’a teşekkürlerimi sunarım. Kitabın yayına hazırlanması ve basılmasında emeği geçen Yetkin Yayınevi’nin değerli çalışanlarına teşekkür ederim. Desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen kıymetli aileme de
sonsuz teşekkür ederim.
Çalışmalarda hata ve eksiklik her zaman bulunabilir <errare humanum
est - nemo sine vitio est>. Bu çalışmadaki tüm hata ve eksiklikler ise tabiatıyla bana aittir. Bununla birlikte, eser hakkındaki görüş, eleştiri ve önerilerinizi ‘[email protected]’ adresine göndermenizden memnuniyet
duyacağımı belirtmek isterim.
Önsöz 9
Son olarak, yakın gelecekte ulusal ve uluslararası düzenlemeler ile yasal
zemininin oluşturulacağını düşündüğüm otonom gemilerin Türk denizcilik
camiasında daha fazla yer edinmesini temenni eder, bu kitabın tüm okuyuculara faydalı olmasını dilerim.
1. KİTAPLAR VE MAKALELER
ADEMUNI - ODEKE: “Are Bareboat Charter Registrations Flags of
Convenience?”, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz’e Armağan, Ankara 2003,
321- 356.
AHVENJÄRVI, Sauli: “The Human Element and Autonomous Ships”, The
International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea
Transportation 2016, Vol. 10, N. 3, 517-521.
AIKENS, Richard/LORD, Richard/BOOLS, Michael: Bills of Lading, 2nd
edn, Abingdon 2016.
AKAN, Pınar: Deniz Taşımacılığında Taşıyanın Yüze Özen Yükümlülüğünün
İhlalinden Doğan Sorumluluğu (TTK m. 1061), Ankara 2007.
AKAN, Pınar: “Taşıyanın Gemiyi Sefere Elverişli Halde Bulundurma Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, İstanbul
2000, 1-13.
AKINCI, Sami: Deniz Hukuku Navlun Mukaveleleri, İstanbul 1968.
AKİPEK, Şebnem/KÜÇÜKGÜNGÖR, Erkan: “İngiliz Hukukunda İşçilerin Haksız Fiilleri Dolayısıyla İşverenin Kusursuz Sorumluluğu”,
Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, İzmir 2000, 741-751.
AKKURT, Sinan Sami: “Yapay Zekânın Otonom Davranışlarından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 2019,
Y. 7, S. 13, 39-59.
AKSOY, Sami: Taşıma Hukukunda Fiili Taşıyıcı, İstanbul 2015.
ALADWANI, Talal: “Effect of Shipping Standards on Seaworthiness”,
European Journal of Commercial Contract Law 2011, Vol. 3, N. 2, 33-
45.
ALLEN, Craig: “Determining the Legal Status of Unmanned Maritime
Vehicles: Formalism vs Functionalism”, Journal of Maritime Law &
Commerce 2018, Vol. 49, N. 4, 477-514.
ALLEN, Craig: “The Seabots are coming here: Should they be treated as
vessels”, Journal of Navigation 2012, Vol. 65, N. 1, 749-752.
332 Kaynakça
APHORNSUVAN, Thanet: “ASEAN Dialogue on International Law:
Strengthen the Rule of Law in the Regions on International Law on
the Sea”, Thammasat University Journal 2016.
APOSTOL-MATES, Raluca/BARBU, Alina: “Human Error-The Main
Factor in Marine Accidents”, Mircea cel Batran Naval Academy
Scientific Bulletin 2016, Vol. 19, N. 2, 451-454.
ATAMER, Kerim: “Türkiye’nin COLREG’e Taraf Olma Süreci ve Tüzüğün Hükmü”, DEHUKAMDER 2020, C. 3, S. 2, s. 485-532.
ATAMER, Kerim: Deniz Ticareti Hukuku: Deniz İcra Hukuku, C. IV, 2.
Baskı, İstanbul 2019.
ATAMER, Kerim: Deniz Ticareti Hukuku: Gemilerin Eşya Hukuku, C. II, 1.
Baskı, İstanbul 2018.
ATAMER, Kerim: Deniz Ticareti Hukuku, C. I, 1. Baskı, İstanbul 2017.
ATAMER, Kerim/SÜZEL, Cüneyt: Yeni Deniz Ticareti Hukuku’nun Kaynakları, C. 1, 1. Baskı, İstanbul 2013.
ATAMER, Kerim: “Gemi Adamlarına İlişkin Türk Ticaret Kanunu Hükümlerinin Kaynakları ve Görevli Mahkeme Sorunu - 2. Bölüm”, Yaşar
Üniversitesi Dergisi 2013, C. 8, Özel Sayı, 405-485.
ATAMER, Kerim: “Bağlama Kütüğü: Yasama Amacı, Uygulama Alanı ve
Özel Hukuk Kurallarına Etkisi”, BATİDER 2009, C. XXV, S. 4, 297-
366.
ATAMER, Kerim: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Deniz Hukukunda
Cebri İcra, 1. Baskı, İstanbul 2006.
ATAMER, Kerim: “Parça Başı Sınırlı Sorumluluk ve 1924 Brüksel Sözleşmesi”, Deniz Hukuku Dergisi 2002, C. 5, S. 1-4, 57-94.
ATAMER, Kerim: “Donatanın TTK m. 947-948’de Düzenlenen Sınırlı Sorumluluğu ile BK m. 55’de Düzenlenen Adam Çalıştıranın Sorumluluğunun Karşılaştırılması”, Murat Sarıca Armağanı, İstanbul 1988,
197-208.
AYDIN OKUR, Derya: Deniz Hukukunda Liman Devleti Yetkisi ve Denetimi: Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliğinin Önlenmesinde Değişen Yetki
Dengeleri Bağlamında Liman Devletinin Artan Önemi, İstanbul 2009.
BAATZ, Yvonne: “Charterparties” in Maritime Law, Yvonne BAATZ (ed.),
117-177, 3rd edn, Abingdon 2014.
Kaynakça 333
BAGSHAW, Roderick: “Product Liability: Autonomous Ships” in Artificial
Intelligence and Autonomous Shipping: Developing the International
Legal Framework, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.),
119-138, Oxford 2021.
BAK, Başak: “Medeni Hukuk Açısından Yapay Zekânın Hukuki Statüsü ve
Yapay Zekâ Kullanımından Doğan Hukuki Sorumluluk”, Türkiye
Adalet Akademisi Dergisi 2018, Y. 9, S. 35, 212-232.
BAKER, Charles: “The Wreck of the Hesperus Revisited: A review of the
obligation of seaworthiness in contracts of affreightment” in The
Evolving Law and Practice of Voyage Charterparties, Rhidia
THOMAS (ed.), 79-95, Abingdon 2014.
BARRETT, Jill/BARNES, Richard: Law of the Sea: UNCLOS as a Living
Treaty, London 2016.
BAŞARAN, Tuğba: “The Saved and the Drowned: Governing Indifference
in the Name of Security”, Security Dialogue 2015, Vol. 46, N. 3,
<https://doi.org/10.1177/0967010614557512> (E.T.: 06/07/2021).
BAUGHEN, Simon: “Unmanned Vessels and International Conventions for
the Carriage of Goods by Sea” in Artificial Intelligence and
Autonomous Shipping: Developing the International Legal
Framework, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.), 81-98,
Oxford 2021.
BAUGHEN, Simon/TETTENBORN, Andrew: “International Regulation of
Shipping and Unmanned Vessels” in Artificial Intelligence and
Autonomous Shipping: Developing the International Legal
Framework, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.), 7-21,
Oxford 2021.
BAUGHEN, Simon: “Who is the master now? Regulatory and Contractual
Challenges of Unmanned Vessels” in New Technologies, Artificial
Intelligence and Shipping Law in the 21st Century, Barış SOYER &
Andrew TETTENBORN (eds.), 129-148, Abingdon 2020.
BAUGHEN, Simon: Shipping Law, 6th edn, Abingdon 2015.
BAYAMLIOĞLU, Emre: “Akıllı Yazılımlar ve Hukuki Statüsü: Yapay
Zekâ ve Kişilik Üzerine Bir Deneme”, Uğur Alacakaptan’a Armağan,
İstanbul 2008.
BERGSTROM, Martin/BANDA, Osiris/HIRDARIS, Spyros/KUJALA,
Pentti: “Towards the Unmanned Ship Code”, International Maritime
Design Conference, Conference Paper, Helsinki 2018.
334 Kaynakça
BERLINGIERI, Francesco: International Maritime Conventions:
Navigation, Securities, Limitation of Liability and Jurisdiction, Vol. 2,
Abingdon 2015.
BERLINGIERI, Francesco: “The History of the Rotterdam Rules” in The
United Nations Convention on Contracts for the International
Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea- An Appraisal of the
“Rotterdam Rules”, M. Deniz GÜNER (ed.), 1-62, Heidelberg 2011.
BERTRAM, Volker: “Towards Unmanned Ships”, DNV GL, Norwegian
University of Science and Technology, 2013.
BİCAN, Buğrahan: Denizde Yük Taşımacılığında Konteyner Kaynaklı Zararlardan Doğan Sorumluluk, Ankara 2020.
BİLGE, Mehmet Emin: Ticaret Sicili, İstanbul 1999.
BOLAT, Fırat/KOŞANER, Özgün: “İnsansız Gemilerin Güncel Statüleri”,
Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 2021, S. 23, 341-358.
BORDAHANDY, Pierre-Jean: “Containers: a conundrum or a concept?”,
The Journal of International Maritime Law 2005, Vol. 11, N. 5, 342-
371.
BOZKURT, Yüksel/ARMAĞAN, Ebru/BAK, Başak: Yapay Zekâ, İstanbul
2018.
BROWN, Edward/GASKELL, Nicholas: The Operation of Autonomous
Underwater Vehicles: Report on the Law, Vol. 2, London 2000.
BRUNO, Karl/LÜTZHÖFT, Margareta: “Shore-Based Pilotage: Pilot or
Autopilot? Piloting as a Control Problem”, The Journal of Navigation
2009, Vol. 62, 427-437.
BURMEISTER, Christoph/BRUHN, Wilko/RØDSETH, Ørnulf/PORATHE,
Thomas: “Can Unmanned Ships Improve Navigational Safety?”,
Transport Research Arena, Paris 2014.
BURMEISTER, Christoph/BRUHN, Wilko/RØDSETH, Ørnulf/PORATHE,
Thomas: “Autonomous Unmanned Merchant Vessel and its
Contribution towards the E-Navigation Implementation: The MUNIN
Perspective”, International Journal of E-Navigation and Maritime
Economy 2014, Vol. 1, N. 13.
CAMPHELL, Saple/ABU-TAIR, Mamun/NAEEM, Wasif: “An Automatic
COLREGs-compliant Obstacle Avoidance System for an Unmanned
Surface Vehicle”, Journal of Engineering for the Maritime
Environment 2014, Vol. 228, N. 2.
Kaynakça 335
CAN, Mertol: Deniz Ticareti Hukuku Ders Kitabı, C. I: Giriş - Gemi - Deniz
Hukuku Kişileri, Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, Ankara 2003.
CAREY, Luci: “All Hands off Deck? The Legal Barriers to Autonomous
Ships”, CML Working Paper Series 2017, N. 17/06.
CERİT-DİNDAR, Ceren: “An Analysis of Well-Accepted Slow Steaming
Trends in Time Charterparties from an English Law Perspective”,
BATİDER 2015, C. 31, S. 4, 181-192.
CHACÓN, Víctor: The Due Diligence in Maritime Transportation in the
Technological Era, New York 2017.
CHAE, Chong-Ju/KIM, Mingyu/KIM, Hyung-Ju: “A Study on
Identification of Development Status of MASS Technologies and
Directions of Improvement”, Applied Science 2020, Vol. 10, N. 13,
<https://doi.org/10.3390/app10134564> (E.T. 12/07/2021).
CHO, George: “Unmanned Aerial Vehicles: Emerging Policy and
Regulatory Issues”, Journal of Law and Information Science 2013,
Vol. 22, N. 2, 201-236.
CHWEDCZUK, Michal: “Analysis of the Legal Status of Unmanned
Commercial Vessels in U.S. Admiralty and Maritime Law”, Journal of
Maritime Law & Commerce 2016, Vol. 27, N. 2, 123-170.
CİĞER, Selim: “Mürettebatsız Gemiler ve Kaptan - TTK Hükümleri Bağlamında Bir İnceleme” İç 2020 Sonrasında Deniz Ticareti ve Sigorta
Hukuku: Olası Sorunlar, Sezer ILGIN & Bülent SÖZER (eds.), 463-
501, İstanbul 2021.
CLARK, Julian/THOMSON, Jeffrey: “Exclusions of Lability” in The
Carriage of Goods by Sea under the Rotterdam Rules, Rhidian
THOMAS (ed.), 141-162, New York 2014.
CLARKE, Malcolm A.: Aspects of the Hague Rules: A comparative Study
in English and French Law, The Hague 1976.
COCKCROFT, Alfred N./LAMEIJER, Jan: A Guide to the Collision
Avoidance Rules, 7th edn, Oxford 2012.
COLLINS, David: “Comments on the American Rule In Rem Liability”,
Maritime Lawyer 1985, Vol. 10, N. 1, 71-90.
COOPER, Simon: “Cyber Risk, Liabilities and Insurance in the Marine
Sector” in Maritime Liabilities A Global and Regional Context, Barış
SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.), 103-117, Abingdon 2019.
336 Kaynakça
CUMALIOĞLU, Emre: Kırkambar Sözleşmesi, Ankara 2011.
ÇAĞA, Barbaros: “Gemi Adamlarının Üçüncü Kişilere Verdikleri Zararlardan Donatanın Sorumluluğu” BATİDER 1973, C. VII, S. 2, 449-465.
ÇAĞA, Tahir/KENDER, Rayegân: Deniz Ticareti Hukuku I: Giriş, Gemi,
Donatan ve Kaptan, 16. Baskı, İstanbul 2010.
ÇAĞA, Tahir/KENDER, Rayegân: Deniz Ticareti Hukuku II: Navlun Sözleşmesi, 10. Baskı, İstanbul 2010.
ÇEKİN, Mesut Serdar: “Otonom Araçlar ve Hukuki Sorumluluk”, Türkiye
Adalet Akademisi Dergisi 2018, Y. 9, S. 33, 283-301.
DAUM, Oliver: “The Implications of International Law on Unmanned
Naval Craft”, Journal of Maritime Law & Commerce 2018, Vol. 49,
N. 1, 71-104.
DEAN, Paul/CLACK, Henry: “Autonomous Shipping and Maritime Law”
in New Technologies, Artificial Intelligence and Shipping Law in the
21st Century, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.), 67-90,
Abingdon 2020.
DEFOSSEZ, Delphine: “Seaworthiness: The Adequacy of the Rotterdam
Rules Approach”, University of San Francisco Maritime Law Journal
2015, Vol. 28, N. 2, 237-252.
DEMİR, İsmail: Deniz Ticareti Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2021.
DEMİR, İsmail/KARA, Özgenur: “COSTA CONCORDIA Deniz Kazasının Deniz Emniyeti Bakımından Sonuçları”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2020, Y. 11, S. 2, 633-648.
DEMİR, İsmail: “Türk Hukukunda Deniz Emniyetine İlişkin Düzenlemelere
Genel Bakış”, Prof. Dr. Sabih Arkan’a Armağan, İstanbul 2019, 341-
398.
DEMİR, İsmail: “Deniz Kazalarını ve Olaylarını Araştırma ve İnceleme
Yönetmeliği Üzerine Değerlendirmeler”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a
Armağan C. I, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 2016, C. 22, S. 3, 879-904.
DEMİR, İsmail: “Yeni Bağlama Kütüğü Rejimi Üzerine Değerlendirmeler”,
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2015, Y. 64, S. 1, 103-
169.
DEMİR, İsmail: Nairobi Sözleşmesi Çerçevesinde Enkaz Kaldırma, Ankara
2013.
Kaynakça 337
DEMİR, İsmail: “Türk Hukukunda Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetleri”,
Deniz Hukuku Dergisi 2011, Y. 11, S. 1-4, 343-426.
DENİZ, İnci: Konteyner Taşımacılığı ve Hukuki Sorunlar, İstanbul 1982.
DJADJEV, Ilian: The Obligations of the Carrier Regarding the Cargo The
Hague-Visby Rules, Springer International Publishing 2017.
DJADJEV, Ilian: “How to Comply with MARPOL 73/78: A Commentary
on the IMO’s Pollution-Prevention Instrument and the Implications
for the Shipping Industry”, SSRN eLibrary 2015.
DUFF, John: “The United States and the Law of the Sea Convention:
Sliding Back from Accession and Ratification”, Ocean & Coastal Law
Journal 2005, Vol. 11.
ECE, Nur J.: “Uluslararası Ticaretin Geleceği İnsansız Gemiler: GZFT Analizi ve Hukuki Boyutları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi 2018, C. 10, S. 2, 279-302.
EDER, Bernard: “Unmanned Vessels: Challenges Ahead”, Lloyd’s
Maritime and Commercial Law Quarterly 2019, Vol. 25, N. 1, 47-56.
EDER, Bernard/BENNETT, Howard/BERRY, Steven/FOXTON, David/
SMITH, Christopher: Scrutton on Charterparties and Bills of Lading,
23rd edn, London 2015.
ERBAŞ-AÇIKEL, Aslıhan: “Konteyner Taşımacılığında Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması - Konteyner Klozu - “, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2015, C. 3, S. 1, 105-123.
EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 20. Baskı, Ankara 2016.
ERİŞ, Gönen: Açıklamalı İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu: Deniz Ticareti ve
Sigorta, Ankara 1990.
ERSOY, Ergun: “6102 Sayılı Türk ticaret Kanunu Uyarınca Çatma Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Hukuk Araştırmaları Dergisi 2012, C. 18, S. 2, 491-506.
FELSKI, Andrzej/ZWOLAK, Karolina: “The Ocean-Going Autonomous
Ship-Challenges and Threats”, Journal of Marine Science and
Engineering 2020, Vol. 8, N. 41, <https://www.mdpi.com/2077-
1312/8/1/41> (E.T.: 05/10/2020).
FEYZİOĞLU, İbrahim: “Otonom Ticaret Gemilerinin STCW Sözleşmesine
Etkisi” İç 2020 Sonrasında Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku: Olası Sorunlar, Sezer ILGIN & Bülent SÖZER (eds.), 437-461, İstanbul 2021.
338 Kaynakça
FORCE, Robert: Admiralty and Maritime Law, 2nd edn, Washington 2013.
(Federal Judicial Centre)
FOSTER, Nicolas R.: “The Seaworthiness Trilogy: Carriage of Goods,
Insurance, and Personal Injury”, Santa Clara Law Review 2000, Vol.
40, N. 2, 473-510.
FREDERICK, David: “The Political Participation and Legal Reform in the
International Maritime Rulemaking Process: from the HR to the Hamburg Rules”, Journal of Maritime Law and Commerce 1991, Vol. 22,
81-117.
FROHM, Jörgen/LINDSTRÖM, Veronica/WINROTH, Mats/STAHRE,
Johan: “Levels of Automation in Manufacturing”, International
Journal of Ergonomics and Human Factors 2008, Vol. 30, N. 3.
FUJITA, Tomotaka: “Obligations and Liabilities of the Shipper” in The
United Nations Convention on Contracts for the International
Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea- An Appraisal of the
“Rotterdam Rules”, M. Deniz GÜNER (ed.), 211-228, Berlin 2011.
GAHLEN, Sarah: “Ships Revisited: A Comparative Study”, Journal of
International Maritime Law 2014, Vol. 20, N. 4, 252-269.
GAULT, Simon/HAZELWOOD, Steven/TETTENBORN, Andrew:
Marsden on Collisions at Sea, 13th edn, London 2003.
GILMORE, Grant/BLACK, Charles L.: The Law of Admiralty, 2nd edn,
New York 1975.
GIRVIN, Stephen: “The Carrier’s Fundamental Duties to Cargo under the
Hague and Hague-Visby Rules”, The Journal of International
Maritime Law 2019, Vol. 25, 443-462.
GIRVIN, Stephen: “The Obligation of Seaworthiness: Shipowner and
Charterer”, CML Working Paper Series 2017, No. 17/11.
GIRVIN, Stephen: Carriage of Goods by Sea, 2nd edn, Oxford 2011.
GOGARTY, Brendan/HAGGER, Meredith: “The Laws of Man over
Vehicles Unmanned: The Legal Response to Robotic Revolution on
Sea, Land and Air”, Journal of Information Science 2011, Vol. 19, N.
1, 73-145.
GOGARTY, Brendan/ROBINSON, Isabel: “Unmanned Vehicles: A
(rebooted) History, Background and Current State of the Art”, Journal
of Law and Information Science 2012, Vol. 21, N. 2, 1-34.
Kaynakça 339
GOLD, Edgar: Maritime Transport: The Evolution of International Marine
Policy and Shipping Law, Lexington 1981.
GRIFFITHS, Thomas, vd.: “Doing more with less: Meta-reasoning and
Meta-learning in Humans and Machines”, Current Opinion in
Behavioural Sciences 2019, 1-18.
GRIGGS, Patrick J.: “Coverage, Warranties, Concealment, Disclosure,
Exclusions, Misrepresentations, and Bad Faith”, Tulane Law Review
1991, Vol. 66, N. 2&3, 423-456.
GÖĞER, Erdoğan: “Sonraki Denize Elverişlilik Halinde Navlun Mukavelesi ve Taşıyanın Mesuliyeti”, Adalet Dergisi 1961, Y. 52, S. 5, 456-
472.
GÖZÜYEŞİL, Fevzi Fırat: “Denizde Çatışmanın Önlenmesine Dair Uluslararası Kurallar Bağlamında İnsansız ve Otonom Gemilerde İyi Gemicilik İlkesi ve Gözcülük Görevi”, Adalet Dergisi 2021, S. 66, 193-225.
HADLEY, Mike/POURZANJANI, Malek: “How Remote is Remote
Pilotage”, WMU Journal of Maritime Affairs 2003, N. 2, 181-197.
HEKKENBERG, Robert/VOS, Jiri de: “Assessment of the Required
Subdivision Index for Autonomous Ships based on Equivalent
Safety”, International Seminar on Safety and Security of Autonomous
Vessels, Helsinki 2019.
HENDERSON, Andrew: “Murky Waters: The Legal Status of Unmanned
Undersea Vehicles”, Naval Law Review 2006, Vol. 53, N. 1.
HEPGÜLERLER, Ezgi: Deniz Yolu İle Gerçekleştirilen Konteyner Taşımacılığının Yükleme, İstif, Boşaltma ve Teslim Aşamalarında Görev
Alanların Hukuki Sorumlulukları, Ankara 2011.
HOEM, Asa/PORATHE, Thomas/RØDSETH, Ørnulf/JOHNSEN, Stig
O.: “At Least As Safe As Manned Shipping? Autonomous Shipping,
Safety and Human Error”, ESREL: Safety and Reliability-Safe
Societies in a Changing, Trondheim 2018.
HOOYDONK, Eric V.: “Botport Law-the Regulatory Agenda for the
Transition” in New Technologies, Artificial Intelligence and Shipping
Law in the 21st Century, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN
(eds.), 90-104, Abingdon 2020.
HOOYDONK, Eric V.: “The Law of Unmanned Merchant Shipping- An
Exploration”, The Journal of International Maritime Law 2014, Vol.
20, N. 3, 403-423.
340 Kaynakça
HUGHES, Terry: “Vessel Traffic Services (VTS): Are we ready for the new
millennium?”, Journal of Navigation 1998, Vol. 51, N. 3, 404-420.
İZVEREN, Adil/FRANKO, Nisim/ÇALIK, Ahmet: Deniz Ticareti Hukuku, Ankara 1994.
JACOBSSON, Måns: “The Torrey Canyon Fifty Years On: The Legal
Legacy”, Journal of International Maritime Law 2013, Vol. 23, N. 1,
20-36.
JAYNES, Tyler: “Legal Personhood for artificial intelligence: citizenship as the
exception to the rule”, Developing Justification for the Rights of Artificial
Intelligence(es) 2019, <https://www.researchgate.net/publication
/334003203> (E.T.: 07/02/2020).
JOKIOINEN, Esa: “Introduction” in Remote and Autonomous Ships- The
next steps, Rolls-Royce plc (ed.), 3-13, AAWA Position Paper 2016.
KAHVECİ, Muzaffer/CAN, Nazlı: “İnsansız Hava Araçları: Tarihçesi, Tanımı, Dünyada ve Türkiye’deki Yasal Durumu”, Selçuk Üniversitesi
Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi 2017, C. 5, S. 4, 511-535.
KALPSÜZ, Turgut: “Donatanın Akit Dışı Mesuliyeti ve Bunun Sınırlandırılması (Başlıca Modeller ve Türk Hukukundaki Durum)”, Sorumluluk
ile Sigorta Hukuku ve Uygulama Açısından Türkiye’de Deniz Kazaları
Sempozyumu: Bildiriler-Tebliğler, Ankara 1983.
KALPSÜZ, Turgut: Deniz Ticareti Hukuku, C. I: Giriş - Gemi, Ankara
1971.
KANER, İnci Deniz: Deniz Ticareti Hukuku (Giriş - Gemi - Donatan ve
Donatma İştiraki - Kaptan), 4. Baskı, İstanbul 2016.
KARA, Hacı: Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 2020.
KARA, Hacı: “Gemilerde Yapay Zekâ Kullanımı ve Buna Dair Hukuki
Sorunlar”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
2020, C. 10, S. 1, 17-51.
KARA, Hacı: “COSTA CONCORDIA Kazasının Sonuçları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2013, C. 25, S. 104, 137-148.
KARA, Hacı: Rotterdam Kuralları’na Göre Taşıyanın Zıya, Hasar veya
Gecikmeden Kaynaklanan Zararlardan Sorumluluğu, İstanbul 2014.
KARA-KILIÇARSLAN, Seda: “Yapay Zekanın Hukuki Statüsü ve Hukuki
Kişiliği Üzerine Tartışmalar”, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi 2019, Y. 4, S. 2, 363-389.
Kaynakça 341
KARAN, Hakan: The Carrier’s Liability Under International Maritime
Conventions The Hague, Hague-Visby, and Hamburg Rules, New
York 2004.
KARAN, Hakan: Elektronik Konişmento, Ankara 2004.
KARAN, Hakan: “The Process of Revising Liability Limits Under
International Maritime Conventions”, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz’e Armağan, Ankara 2003, 429-444.
KARAN, Hakan: “Yargıtay’ın Konişmentolu Taşımalar Hakkındaki 1924
Tarihli La Haye Kaideleri’ni Uygulaması Gereği”, Ticaret Hukuku ve
Yargıtay Kararları Sempozyumu XVII: Bildiriler-Tartışmalar, Ankara
2000, 223-243.
KARATAŞ, Ayşegül/ŞİMDİ, Halil: “Has the Turkish International Ship
Registry Law Reached its Goal”, The Journal of Operations Research,
Statistics, Econometrics and Management Information 2019, Vol. 7,
N. 3.
KARLIS, Thanasis: “Maritime Law issues related to the operation of
unmanned autonomous cargo ships”, World Maritime University
Journal 2018, Vol. 17, N. 1, 119-128.
KENDER, Rayegân/ÇETİNGİL, Ergon/YAZICIOĞLU, Emine: Deniz
Ticareti Hukuku: Temel Bilgiler, C. 1, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 14. Basıdan Tıpkı Bası, İstanbul 2019.
KENDER, Rayegân: “Çatmadan Doğan Yük Zararları İçin Donatanın Sorumluluğu”, İÜHFM 1997, C. LV, S. 3, 159-168.
KENDER, Rayegân: “Türk Hukukunda Denizde Mal Taşıyanın Sorumluluğu”, Sorumluluk ve Sigorta Hukuku Bakımından Eşya Taşımacılığı
Sempozyumu: Bildiriler - Tartışmalar, Ankara 1984.
KINIKOĞLU, Batu/HAMZAOĞLU, Yücel/HAMZAOĞLU, Melike:
“Otonom Araçların Neden Olduğu Kazalardaki Hukuki Sorumluluk
Rejimi”, Adalet Dergisi 2021, S. 66, C. 1, 333-377.
KOMIANOS, Aristotelis: “The Autonomous Shipping Era. Operational,
Regulatory, and Quality Challenges”, The International Journal on
Marine Navigation and Safety of Sea Transportation 2018, Vol. 12, N.
2, 335-348.
KRASKA, James: “The Law of Unmanned Naval Systems In War and
Peace”, The Journal of Ocean Technology 2010, Vol. 44, N. 1, 44-68.
342 Kaynakça
KRETSCHMANN, Lutz: “Analysing the Economic Benefit of Unmanned
autonomous Ships: An exploratory cost-comparison between an
autonomous and a conventional bulk carrier”, Research in
Transportation Business & Management 2017, Vol. 25, N. 1, 76-86.
KULA-DEĞİRMENCİ, Nil: Türk Hukukunda Deniz Alacaklarına Karşı
Sorumluluğu Sınırlama Fonu, İstanbul 2015.
KURT, Hayrettin: “Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu’nun Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi 2014, S. 2, 271-290.
LEAU, Phoebe: “Dead in the Water: The Nautical Fault Exemption of the
Hague-Visby Rules”, Singapore Law Review-Juris Illuminae, Vol. 7,
2015/16.
LELOUDAS, George: “Cyber Risks, Autonomous Operations and Risk
Perceptions”, in Artificial Intelligence and Autonomous Shipping:
Developing the International Legal Framework, Barış SOYER &
Andrew TETTENBORN (eds.), 101-117, Oxford 2021.
LEVESON, Nancy: SafeWare: System, Safety and Computers, Boston 1995.
LIBRANDO, Gaetano: “Influence of the Torrey Canyon Incident on the
Liability and Compensation Regimes Developed under the Auspices
of the IMO”, in Serving the Rule of International Maritime Law:
Essays in Honour of Professor David Joseph Attard, Gutiérrez, N.
(ed.), London 2009.
LIGHT-ALGANTÜRK, Didem: “Siber Tehlikelerin Denizcilik Sektörüne
Etkisi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırmaları Dergisi
2019, C. 25, S. 2, 1131-1137.
LIGHT-ALGANTÜRK, Didem: “Kutup Taşımacılığında Yeni Bir Dönem:
Kutup Kodu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
2017, Y. 16, S. 2, 1-15.
LIGHT-ALGANTÜRK, Didem: Denizde Çatma Hukuku, İstanbul 2011.
LIGHT-ALGANTÜRK, Didem: “6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu
Uyarınca Çatmada Kılavuz, Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi ve
Römorkaj Kusurunun Değerlendirilmesi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2011, Y. 10, S. 20, 1-12.
LUDDEKE, Christof/JOHNSON, Andrew: The Hamburg Rules from
Hague to Hamburg Via Visby, 2nd edn, London 1995.
Kaynakça 343
MALTZMAN, Jeffrey/EHRENREICH, Mona: “The Seafarer’s Ancient
Duty to Rescue and Modern Attempts to Regulate and Criminalize the
Good Samaritan”, Tulane Law Review 2015, Vol. 89, N. 5&6.
MAN, Yemao/LUNDH, Monica/PORATHE, Thomas/MACKINNON,
Scott: “From Desk to Field- Human Factor Issues in Remote
Monitoring and Controlling of Autonomous Unmanned Vessels”,
International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics,
Trondheim 2015.
MAN, Yemao/LUNDH, Monica/PORATHE, Thomas: “Seeking Harmony
in Shore-based Unmanned Ship Handling-From the Perspective of
Human Factors, What Is the Difference We Need to Focus on from
Being Onboard to Onshore”, International Conference on Applied
Human Factors and Ergonomics, Göteborg 2015.
MANDARAKA-SHEPPARD, Aleka: Modern Maritime Law-Managing
Risks and Liabilities, Vol. 2, 3rd edn, Abingdon 2013.
MARGETSON, N.J.: “Some Remarks on the Allocation of the Burden of
Proof under the Rotterdam Rules as compared to the Hague (Visby)
Rules” in The Carriage of Goods by Sea under the Rotterdam Rules,
Rhidian THOMAS (ed.), 191-214, New York 2014.
MARGETSON, N.J.: “Liability of the Carrier under the Hague (Visby)
Rules for Cargo Damage Caused by Unseaworthiness of its
Containers”, The Journal of International Maritime Law 2008, Vol.
14, 153-161.
MARTIN, Elizabeth: Oxford Dictionary of Law, Elizabeth A. MARTIN
(ed.), 5th edn, 2002.
MCCONNELL, Moira: “ ‘Business as usual’: An Evaluation of the 1986
United Nations Convention on Conditions for Registration of Ships”,
Journal of Maritime Law and Commerce 1987, Vol. 18, N. 3.
MCLAUGHLIN, Robert: “Unmanned Naval Vehicles at Sea: USVs,
UUVs, and the Adequacy of the Law”, Journal of Law-Information
and Science 2012, Vol. 21, N. 2.
MİSİLİ, Sinan: “Açık Denizlerin Serbestliği, Gemilerin Uyrukluğu ve Bayrak Devleti Münhasır Yargı Yetkisi Arasındaki İlişkinin Teamül Hukuku, Konvansiyonlar ve Mahkeme Kararları Işığında İncelenmesi”,
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2012, C. XVIII, S. 1, 179-
207.
344 Kaynakça
MØLLMANN, Anders: “Compensation for Damage” in The United Nations
Convention on Contracts for the International Carriage of Goods
Wholly or Partly by Sea- An Appraisal of the “Rotterdam Rules”, M.
Deniz GÜNER (ed.), 201-209, Berlin 2011.
NIKAKI, Theodora: “The Carrier’s Duties Under the Rotterdam Rules:
Better the Devil You Know?”, Tulane Maritime Law Journal 2010,
Vol. 35, N. 1, 1-44.
NORDAHL, Håvard/HOEM, Åsa/RØDSETH, Ørnulf: “Characterization
of Autonomy in Merchant Ships”, OCEANS-MTS/IEEE Kobe
Techno-Ocean (OTO) 2018.
OGG, Terry: “IMO’s International Safety Management Code (The ISM
Code)”, International Journal of Shipping Law 1996.
OKAY, Sami: Deniz Ticareti Hukuku II: Navlun Mukaveleleri, Denizde
Yolcu Taşıma ve Deniz Ödüncü Mukaveleleri, 2. Baskı, İstanbul 1971.
OKAY, Sami: Deniz Ticareti Hukuku I: Giriş - Gemi - Donatan ve Donatma
İştiraki - Gemi Adamları, 3. Baskı, İstanbul 1970.
OMAĞ, Merih Kemal: “Konteynerli Taşımalara İlişkin Bazı Sorunlar”,
İktisadi ve Ticari İlimler Dergisi 1973, S. 2, 407-438.
ÖNDER, Salih: Gemi Kira Sözleşmesi, Ankara 2016.
PAPANICOLOPULU, Irini: “The Duty to Rescue at Sea, In Peacetime and
In War: A General Overwiew”, International Review of the Red Cross
2016, Vol. 98, N. 2, 491-514.
PARASURAMAN, Raja/SHERIDAN, Thomas/WICKENS, Christopher:
“A Model for Types and Levels of Human Interaction with
Automation”, IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics -
Part A: Systems Humans 2000, Vol. 30, N. 3, 286-297.
PARK, Dong, vd.: “Attentive Explanations: Justifying Decisions and
Pointing to the Evidence”, Cornell University 2017, 1-16,
<https://arxiv.org/abs/1612.04757> (E.T.: 04/02/2021).
PERERA, Lokukaluge P.: “Deep Learning Toward Autonomous Ship
Navigation and Possible COLREGs Failures”, Journal of Offshore
Mechanics and Arctic Engineering 2020, Vol. 142,
<https://www.researchgate.net/publication/333507103_Deep_Learnin
g_towards_Autonomous_Ship_Navigation_and_Possible_COLREGs_
Failures> (Son E.T.: 01/02/2022).
Kaynakça 345
PORATHE, Thomas: “Maritime Autonomous Surface Ships (MASS) and
the COLREGS: Do We Need Quantified Rules or Is “the Ordinary
Practice of Seamen” Specific Enough?”, The International Journal on
Marine Navigation and Safety of Sea Transportation 2019, Vol. 13, N.
3, 511-518.
PORATHE, Thomas/PRISON, Johannes/MAN, Yemao: “Situation
awareness in remote control centres for unmanned ships”, Proceeding
of Human Factors in Ship Design & Operation 2014, 93-101,
<https://core.ac.uk/download/pdf/70605914.pdf> (E.T.: 09/02/2021).
PRITCHETT, Paul: “Ghost Ships: Why the Law Should Embrace
Unmanned Vessel Technology”, Tulane Maritime Law Journal 2015,
Vol. 40, N. 1, 197-226.
RAINEY, Simon: “Piracy and Contracts of Carriage by Sea”, in Carriage of
Goods by Sea, Land and Air Uni-Modal and Multi-Modal Transport
in the 21st Century, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.),
3-24, Abingdon 2014.
RAMOS, Marilia/UTNE, Ingrid/MOSLEH, Ali/VINNEM, Erik:
“Accounting for Human Failure in Autonomous Ship Operations” in
Safety and Reliability-Safe Societies in a Changing World, 355-363,
London 2018, <https://ntnuopen.ntnu.no/ntnuxmlui/bitstream/handle>
(E.T.: 13/02/2021).
REYNOLDS, Francis: “The Hague Rules, the Hague-Visby Rules, and the
Hamburg Rules”, The Australian and New Zealand Maritime Law
Journal 1990, Vol. 7, 16-34.
RINGBOM, Henrik/VEAL, Robert: “Unmanned Ships and the International
Regulatory Framework”, University of Southampton,
<https://eprints.soton.ac.uk/430534/> (E.T.: 27/01/2021).
RINGBOM, Henrik: “Regulating Autonomous Ships-Concepts, Challenges
and Precedents”, Ocean Development & International Law 2019,
<https://www.tandfonline.com/doi/> (E.T.: 10/02/2021).
RODRIGUEZ, Antonio/HUBBARD, Mary: “The International Safety
Management (ISM) Code: A New Level of Uniformity”, Tulane Law
Review 1999, Vol. 73, N. 1, 1585-1818.
RODRIGUEZ DELGADO, Juan P.: “The Legal Challenges of Unmanned
Ships in the Private Maritime Law: What Laws Would You Change?”,
en Maritime, Port and Transport Law between Legacies of the Past
and Modernization 2018, Vol. 5, N. 1, 493-524.
346 Kaynakça
RØDSETH, Ørnulf/NORDAHL, Håvard: “Definitions for Autonomous
Merchant Ships”, NFAS, Trondheim 2017.
RØDSETH, Ørnulf/BURMEISTER, Christoph: “Risk Assessment for an
Unmanned Merchant Ship”, The International Journal on Marine
Navigation and Safety of Sea Transportation 2015, Vol. 9, N. 3, 357-
364.
RØDSETH, Ørnulf/LEE, Kwangil: “Secure Communication for ENavigation and Remote Control of Unmanned Ships”, 14th
Conference on Computer and IT Applications in the Maritime
Industries 2015, 44-56.
RØDSETH, Ørnulf/BURMEISTER, Christoph: “Developments toward the
Unmanned Ship”, International Symposium on Ships, Hamburg 2012.
SAFARI, Fariborz/SAGE, Benedicte: “Legal and Liability Analysis for
Remote Controlled Vessels”, MUNIN: G.N. 314286, 2013.
SARI, Onur: “Yapay Zekânın Sebep Olduğu Zararlardan Doğan Sorumluluk”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2020, S. 147, 251-312.
SCHERER, Matthew U.: “Regulating Artificial Intelligence Systems:
Risks, Challenges, Competencies, and Strategies”, Harvard Journal of
Law & Technology 2016, Vol. 29, N. 2, 354-400.
SERDY, Andrew/TSIMPLIS, Michael/VEAL, Robert: “The Legal Status and
Operation of Unmanned Maritime Vehicles”, University of Southampton
Institutional Repository, <https://eprints.soton.ac.uk/428448 /> (E.T.:
12/02/2021).
SEVEN, Vural: Taşıyanın Yüke Özen Borcunun İhlalinden (Yük Zıya ve
Hasarından) Doğan Sorumluluğu, Ankara 2003.
SEZER, Ilgın: Alt Navlun Sözleşmeleri, İstanbul 1996.
SHAW, Richard: “What is a Ship in Maritime Law?”, Journal of
International Maritime Law 2005, Vol. 11, N. 4.
SONG, Lifei/CHEN, Zhua/DONG, Zaopeng/XIANG, Zuquan/MAO,
Yunsheng/SU, Yiran/HU: “Collision Avoidance planning for
unmanned surface vehicle based on eccentric expansion”, International
Journal of Advanced Robotic Systems 2019, Vol. 1, N. 9.
SOYER, Barış: “The Future of Autonomous Shipping - The Regulatory
Challenge” in Artificial Intelligence and Autonomous Shipping:
Developing the International Legal Framework, Barış SOYER &
Andrew TETTENBORN (eds.), 163-183, Oxford 2021.
Kaynakça 347
SOYER, Barış: “Autonomous Vessels and Third-Party Liabilities: The
Elephant in the Room” in New Technologies, Artificial Intelligence
and Shipping Law in the 21st Century, Barış SOYER & Andrew
TETTENBORN (eds.), 105-115, Abingdon 2020.
SOYER, Barış: Warranties in Marine Insurance, 3rd edn, Abingdon 2017.
SOYER, Barış/NIKAKI, Theodora: “A New International Regime for
Carriage of Goods by Sea: Contemporary, Certain, Inclusive and
Efficient, or Just Another One for the Shelves?”, Berkeley Journal of
International Law 2012, Vol. 30, N. 2, 303-348.
SOYER, Barış: Warranties in Marine Insurance, 1st edn, London 2001.
SÖZER, Bülent: “Self-Steering Ships”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi 2020, C. 19, S. 2, 1345-1380.
SÖZER, Bülent: “Mürettebatsız Gemiler ‘Unmanned Ships’” İç Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sigorta Hukukunun İki Güncel Sorunu: İnsansız Araçlar - Sorumluluk ve Özel Sağlık Sigortalarında
Birden Çok Sigorta Sempozyumu, 18 Ocak 2019, Serap AMASYA
(ed.), İstanbul 2020, 43-59.
SÖZER, Bülent: “Mürettebatsız Gemiler (Self-Steering Ships): Kontrol Tesisinin Hukuki Niteliği - Personelin Hukuki Statüsü” İç Galatasaray
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sigorta Hukukunun İki Güncel Sorunu:
İnsansız Araçlar - Sorumluluk ve Özel Sağlık Sigortalarında Birden
Çok Sigorta Sempozyumu, 18 Ocak 2019, Serap AMASYA (ed.), İstanbul 2020, 61-74.
SÖZER, Bülent: “Is it a ship or not? If not- then what” in Maritime
Liabilities A Global and Regional Context, Barış SOYER & Andrew
TETTENBORN (eds.), 118-131, Abingdon 2019.
SÖZER, Bülent: “Teknolojik Gelişmelerin, Taşıyanın Gemiyi Sefere Elverişli Halde Bulundurmak Borcunun Kapsamına ve İçeriğine Etkileri”,
Deniz Ticareti Hukukunda Yeni Sorunlar Sempozyumu - I, Mart
2019.
SÖZER, Bülent: “What is a Ship? - Proposing Two Criteria to Define a Ship
Where no Clear Definition Exists”, Le Droit Maritime Français 2017,
N. 796, 906-916.
SÖZER, Bülent: Deniz Ticareti Hukuku: Müşterek Avaryalar, Çatmalar,
Kurtarma ve Gemi Alacaklısı Hakkı (Ders Kitabı), C. II, 1. Baskı, İstanbul 2016.
348 Kaynakça
SÖZER, Bülent: Deniz Ticareti Hukuku: Giriş-Gemi-Donatan ve Navlun
Sözleşmeleri (Ders Kitabı), C. I, 3. Baskı, İstanbul 2014.
SÖZER, Bülent: Deniz Ticareti Hukuku: Gemi-Donatan-Taşıyan ve Deniz
Ticareti Hukuku’nda Sorumluluk Rejimi, 1. Baskı, İstanbul 2011.
SÖZER, Bülent: Taşıyanın Gemiyi Sefere Elverişli Halde Bulundurmak
Borcu, BTHAE, Ankara 1975.
STEVENS, Frank: “Carrier Liability for Unmanned Ships: Goodbye Crew,
Hello Liability” in New Technologies, Artificial Intelligence and
Shipping Law in the 21st Century, Barış SOYER & Andrew
TETTENBORN (eds.), 148-162, Abingdon 2020.
STEVENS, Frank: “Liability for Defective Containers Charting a Course
Between Seaworthiness, Care for the Cargo and Liabilities of
Shippers”, in Carriage of Goods by Sea, Land and Air Uni-Modal and
Multi-Modal Transport in the 21st Century, Barış SOYER & Andrew
TETTENBORN (eds.), 25-40, Abingdon 2014.
SÜZEL, Cüneyt: Navlun Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması, İstanbul 2021.
SÜZEL, Cüneyt: “Türk Mevzuatında Gemi Tanımı”, Prof. Dr. Rona
Serozan’a Armağan, C. II, İstanbul 2010, 1615-1643.
TAŞDELEN, Nihat: “Deniz Yoluyla Yapılan Taşımalarda Taşıyanın Başlangıçtaki Elverişsizlikten Doğan Sorumluluğu”, Bilgi Toplumunda
Hukuk Ünal Tekinalp’e Armağan, C. I, İstanbul 2003.
TEKİL, Fahiman: Deniz Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 2001.
TETLEY, William: Marine Cargo Claims, 4th edn, Toronto 2008.
TETLEY, William: “Interpretation and Construction of the Hague,
Hague/Visby and Hamburg Rules”, The Journal of International
Maritime Law 2004, Vol. 10, 30-70.
TETLEY, William: “Reform of Carriage of Goods-The UNCITRAL Draft
and Senate COGSA’99, Tulane Maritime Law Journal 2003, Vol. 28,
N. 1, 1-44.
TETLEY, William: International Maritime and Admiralty Law,
Cowansville Québec 2002.
TETLEY, William: “Mixed Jurisdictions: Common Law v. Civil Law
(Codified and Uncodified)”, Louisiana Law Review 2000, Vol. 60, N.
3, 677-738.
Kaynakça 349
TETLEY, William: “The Burden and Order of Proof in Marine Cargo Claims,
Chambre Arbitrale Maritime de Paris, <https://www.arbitragemaritime.org/fr/Gazette/G37complement/burden.pdf>, (E.T.: 14/12/2020).
TETLEY, William: Marine Cargo Claims, 3rd edn, Montreal 1988.
TETREAULT, Francis: “Seamen, Seaworthiness, and the Rights of Harbor
Workers”, Cornell Law Quarterly 1954, Vol. 39, N. 3, 381-424.
TETTENBORN, Andrew: “Product liability goes high-tech” in New
Technologies, Artificial Intelligence and Shipping Law in the 21st
Century, Barış SOYER & Andrew TETTENBORN (eds.), 116-128,
Abingdon 2020.
TIMBRELL, Will: “Can the Prospect of Unmanned Ships Stay Afloat
under the Current Collision Regulations”, Southampton Student Law
Review 2019, Vol. 9, N. 1, 49-63.
TODD, Paul: Principles Carriage of Goods by Sea, Abingdon 2016.
TONG-JIANG, Su/PENG, Wang: “Carrier’s Liability under International
Maritime Conventions and the UNCITRAL Draft Convention on
Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by
Sea”, Transport 2009, Vol. 24, N. 4, 345-351.
TOPSOY, Fevzi: Deniz Ticareti Hukuku I: Giriş, Gemi, Donatan ve Deniz
Ticareti Sözleşmeleri, İstanbul 2020.
TOPSOY, Fevzi: Çatma Hukuku, İstanbul 2017.
TOPSOY, Fevzi: “Uluslararası Deniz Hukuku Kuralları Işığında Gemi Trafik Hizmetleri (VTS) Sistemi ve Operatörlerin Hukuki Statüsü”, Gazi
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2013, C. XVII, S. 1-2, 899-938.
TREITEL, Guenter/REYNOLDS, Francis: Carver on Bills of Lading, 2nd
edn, London 2005.
TSIMPLIS, Michael/VEAL, Robert: “The integration of unmanned ships
into the lex maritima”, Lloyd’s Maritime and Commercial Law
Quarterly 2017, 303-335.
TÜRKEL, Doğuş Taylan: “Donatanın İnsansız Geminin İşletilmesinden
Kaynaklanan Genel Tehlike Sorumluluğu (BK M. 71)” İç 2020 Sonrasında Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku: Olası Sorunlar, Sezer ILGIN & Bülent SÖZER (eds.), İstanbul 2021.
350 Kaynakça
TÜRKEL, Doğuş Taylan: “Taşıyanın Tedarik Ettiği Konteynerin Yüke
Elverişsizliğinden Kaynaklanan Zıya veya Hasardan Doğan Sorumluluğu”, DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi 2019, Prof. Dr. Durmuş
TEZCAN’a Armağan, C. 21, Özel S., 2469-2544.
UĞURLU, Özkan/KAPTAN, Mehmet/KUM, Serdar/YILDIZ, Serdar:
“Pilotage Services in Turkey; key issues and ideal pilotage”, Journal
of Marine Engineering & Technology 2017, Vol. 16, N. 2, 51-60.
ULUĞ, İlknur: “Taşıyanın Mutlak Sorumsuzluk Hâlleri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2002, C. 6, S. 2.
ULUSOY-HALATÇI, Ülkü: “Uluslararası Gemi Adamları Sözleşmesi
(STCW-1978) ve Değişiklikleri Örneğinde Uluslararası Antlaşmaların
Türk Hukuku’nda Yürürlüğü ve Yargısal Denetimi Sorunu”, Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2013, C. 62, S. 2, 501-537.
UZUNMEHMETOĞLU, Beril/ELMACIOĞLU, Bilun: “Son Teknolojik
Gelişmelerin Deniz Ticareti ve Sigorta Hukukuna Etkileri: İnsansız
Deniz Araçları ve Sigorta Hukuku” İç 2020 Sonrasında Deniz Ticareti
ve Sigorta Hukuku: Olası Sorunlar, Sezer ILGIN & Bülent SÖZER
(eds.), 563-585, İstanbul 2021.
ÜLGENER, M. Fehmi: “Obligations and Liabilities of the Carrier” in The
United Nations Convention on Contracts for the International
Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea- An Appraisal of the
“Rotterdam Rules”, M. Deniz GÜNER (ed.), 139-153, Berlin 2011.
ÜLGENER, Fehmi: “Gemi İşletme Müteahhidi, Gemi Yöneteni ve Zaman
Çartereri Kavramları”, Deniz Hukuku Dergisi 2001-2002, Y. 6-7, S.
1-4, 9-26.
ÜLGENER, M. Fehmi: Taşıyanın Sorumsuzluk Hâlleri, İstanbul 1991.
VAN LOGCHEM, Youri: “International Law of the Sea and Autonomous
Cargo ‘Vessels’” in Artificial Intelligence and Autonomous Shipping:
Developing the International Legal Framework, Barış SOYER &
Andrew TETTENBORN (eds.), 25-59, Oxford 2021.
VAR-TÜRK, Kübra: “Gemi Adamı ile Donatılmamış (İnsansız) Gemilerin
Deniz Hukuku Boyutuyla Değerlendirilmesi”, BATİDER 2021, C.
XXXVII, S. 1, 153-194.
VILJANEN, Mika/COLLIN, Felix/RINGDOM, Henrik: “Legal
Implications of Remote and Autonomous Shipping” Remote and
Autonomous Ships- The next steps, Rolls-Royce plc (ed.), 35-56,
AAWA Position Paper 2016.
Kaynakça 351
WAGENAAR, Willem/GROENEWEG, Jop: “Accidents at sea: Multiple
Causes and Impossible Consequences”, International Journal of ManMachine Studies 1987, Vol. 27, N. 5, 587-598.
WEIGEL, Alan/PRIBYL, Sean: “Autonomous Vessels: How an Emerging
Disruptive Technology Is Poised to Impact the Maritime Industry
Much Sooner Than Anticipated”, RAIL: The Journal of Robotics,
Artificial Intelligence & Law 2018, Vol. 1, N. 1, 17-26.
WEITZ, Leslie T.: “The Nautical Fault Debate (the Hamburg Rules, the
U.S. COGSA 95, the STCW 95, and the ISM Code)”, Tulane
Maritime Law Journal 1998, Vol. 22, N. 2, 581-594.
WHITE, Roger: “The Human Factor in Unseaworthiness Claims”, Lloyd’s
Maritime and Commercial Law Quarterly 1995, 221-239.
WIEDENBACH, Lina: The Carrier’s Liability for Deck Cargo- A
Comparative Study on English and Nordic Law with General Remarks
for Future Legislation, Berlin 2015.
WILSON, John F.: Carriage of Goods by Sea, 7. Baskı, London 2010.
WRÓBEL, Krzysztof/MONTWEKA, Jakub/KUJALA, Pentti: “Towards
the Assessment of Potential Impact of Unmanned Vessels on
Maritime Transportation Safety”, Reliability Engineering & Safety
System 2017, Vol. 165, 155-169.
WYNN, Russell, vd.: “Autonomous Underwater Vehicles (AUVs): Their
Past, Present and Future Contributions to the Advancement of Marine
Geoscience”, Marine Geology 2014, Vol. 352, 451-468.
XING, Richard/ZHU, Ling: “A Pioneering Study of Third-Party Liability
Insurance For Unmanned/Autonomous Commercial Ships”, Journal of
Business Law 2019, Vol. 6, N. 1, 442-458.
YAZICIOĞLU, Emine: Kender/Çetingil Deniz Ticareti Hukuku, Gözden
Geçirilmiş ve Genişletilmiş 15. Baskı, İstanbul 2020.
YAZICIOĞLU, Emine: “Taşıyanın Mutlak Sorumsuzluk Sebepleri”, Deniz
Hukuku Dergisi 2011, S. 1-4, 99-113.
YAZICIOĞLU, Emine: “Uluslararası Deniz Taşımalarında Uygulanacak
Kural Sorunu”, Deniz Hukuku Dergisi 2002, C. 5, S. 1-4, 45-56.
YAZICIOĞLU, Emine: Hamburg Kuralları’na Göre Taşıyanın Sorumluluğu: Lahey/Visby Kuralları ile Karşılaştırmalı Olarak, 1. Baskı, İstanbul 2000.
352 Kaynakça
YETİŞ-ŞAMLI, Kübra: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Taşıyanın Zıya, Hasar ve Geç Teslimden Sorumluluğu, İstanbul 2013.
YETİŞ-ŞAMLI, Kübra: “Lahey-Lahey/Visby, Hamburg ve Rotterdam Kuralları’nda Sefere Elverişlilik”, İÜHFM 2013, C. LXXI, S. 2, 479-496.
YILMAZ, Mustafa: “The Evolution of the Obligation of Seaworthiness
from the Hague Rules to the Rotterdam Rules”, Selçuk Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi 2021, C. 29, S. 2, 881-913.
YILMAZ, Mustafa: “Legal Assessment of Seaworthiness in Autonomous
Cargo Ships: Is it time for a change?”, DEHUKAMDER 2020, C. 3,
S. 2, 803-865.
YORULMAZ, Murat/KARABULUT, Kaan: “Deniz Taşımacılığında Akıllı
Gemiler: Gemi Kaptanlarının Bakış Açısı”, Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi 2021, C. 3, S. 1, 40-54.
ZHANG, Pengfei/PHILLIPS, Edward: “Safety First: Reconstructing the
Concept of Seaworthiness under the Maritime Labour Convention”,
Marine Policy 2016, Vol. 67, 54-59.
2. ELEKTRONİK KİTAPLAR
COLLIN, Felix: “Unmanned Ships and Fault as the Basis of Shipowner’s
Liability” in Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM, Erik
RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis (ebook), 2020, Pt. III, Ch. 6, <https://www.perlego.com/book/2095902
/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 06/07/2021).
DAVIES, Martin: “Pilotage of Autonomous and Remotely-Controlled
Ships” in Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM, Erik
RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis (ebook), 2020, Pt. V, Ch. 17, <https://www.perlego.com/book/2095902
/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 10/07/2021).
EARTHY, Jonathan V./LÜTZHÖFT, Margareta: “Autonomous Ships, ICT
and Safety Management” in Managing Maritime Safety, 1st edn, Taylor and Francis (e-book), Helle A. OLTEDAL & Margareta
LÜTZHÖFT (eds.), 2018, Ch. 8, <https://www.perlego.com/book/
1611385/managing-maritime-safety-pdf> (E.T.: 25/06/2021).
. HOWSE, Tim: “P&I Perspectives”, in Autonomous Ships and the Law,
Henrik RINGBOM, Erik RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st
edn, Taylor & Francis (e-book), 2020, Pt. IV, Ch. 12, <https://www
.perlego.com/book/2095902/autonomous-ships-and-the-law-pdf>
(E.T.: 25/12/2021).
Kaynakça 353
PETRIG, Anna: “Autonomous Offender Ships and International Maritime
Security Law” in Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM,
Erik RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis
(e-book), 2020, Pt. II, Ch. 3, <https://www.perlego.com/book/
2095902/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 12/07/2021).
RINGBOM, Henrik: “Developments, Challenges, and Prospects at the
IMO” in Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM, Erik
RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis (ebook), 2020, Pt. II, Ch. 4, <https://www.perlego.com/book/2095902/
autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 12/07/2021).
RINGBOM, Henrik/COLLIN, Felix: “Terminology and Concepts” in
Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM, Erik RØSÆG &
Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis (e-book), 2020, Pt.
I, Ch. 2, <https://www.perlego.com/book/2095902/autonomous-shipsand-the-law-pdf> (E.T.: 03/07/2021).
RØSÆG, Erik: “Diabolus ex machina - When an autonomous ship does the
unexpected” in Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM,
Erik RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis
(e-book), 2020, Pt. III, Ch. 8, <https://www.perlego.com/book/
2095902/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 10/07/2021).
SCHELIN, Johan: “Manning of Unmanned Ships” in Autonomous Ships
and the Law, Henrik RINGBOM, Erik RØSÆG & Trond SOLVANG
(eds.), 1st edn, Taylor & Francis (e-book), 2020, Pt. V, Ch. 16,
<https://www.perlego.com/book/2095902/autonomous-ships-and-thelaw-pdf> (E.T.: 10/07/2021).
SMEELE, Frank: “Switching off Regulatory Requirements: Flag state
exemptions as a tool to facilitate experiments with highly automated
vessels and their operational implementation” in Autonomous Ships
and the Law, Henrik RINGBOM, Erik RØSÆG & Trond SOLVANG
(eds.), 1st edn, Taylor & Francis (e-book), 2020, Pt. II, Ch. 5,
<https://www.perlego.com/book/2095902/autonomous-ships-and-thelaw-pdf> (E.T. 18/07/2021).
STEVENS, Frank: “Seaworthiness and Good Seamanship in the Age of
Autonomous Vessels” in Autonomous Ships and the Law, Henrik
RINGBOM, Erik RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor
& Francis (e-book), 2020, Pt. V, Ch. 15, <https://www.perlego.com/
book/2095902/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 03/07/2021).
354 Kaynakça
SOLVANG, Trond: “Man, Machine, and Culpa - or Finding a Path Towards
Strict Liability” in Autonomous Ships and the Law, Henrik
RINGBOM, Erik RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor
& Francis (e-book), 2020, Pt. III, Ch. 7, <https://www.perlego.com
/book/2095902/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 09/07/2021).
STONES, H.: “Safely Navigating the Oceans with Unmanned Ships” in
Marine Navigation, Adam WEINTRIT (ed.) 1st edn, CRC Press (e-book),
2017, <https://www.perlego.com/book/1489477/marine-navigation -pdf>
(E.T.: 27/06/2021).
ULFBECK, Vibe: “Autonomous Ships and Product Liability under the EU
Directive” in Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM, Erik
RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis (ebook), 2020, Pt. III, Ch. 9, <https://www.perlego.com/book/2095902
/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 10/07/2021).
VEAL, Robert: “Autonomous Technology in Shipping: An increased role for
negligence product liability?” in Autonomous Ships and the Law, Henrik
RINGBOM, Erik RØSÆG & Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor &
Francis (e-book), 2020, Pt. III, Ch. 10, <https://www.perlego.com
/book/2095902/autonomous-ships-and-the-law-pdf> (E.T.: 12/07/2021).
VILJANEN, Mika: “Insuring Autonomous Vessels: Scoping the issues”, in
Autonomous Ships and the Law, Henrik RINGBOM, Erik RØSÆG &
Trond SOLVANG (eds.), 1st edn, Taylor & Francis (e-book), 2020, Pt.
IV, Ch. 13, <https://www.perlego.com/book/2095902/autonomousships-and-the-law-pdf> (E.T.: 25/12/2021).
WRIGHT, R. Glenn: Unmanned and Autonomous Ships, 1st edn, CRC Press
(e-book), <https://www.perlego.com/book/1596243/unmanned-andautonomous-ships-pdf> (E.T.: 27/06/2021).
3. YAYIMLANMAMIŞ TEZLER
ABDULRAHIM, Hani M.S.: Maritime Carrier’s Liability for Loss of or
Damage to Goods under the Hague Rules, Visby Rules and the Hamburg Rules, compared with his Liability as an Operator under the
relevant Rules of the International Multimodal Transport Convention,
Doctoral Dissertation, University of Glasgow, Glasgow 1994.
BAHÇE, Mehmet Ali: “Otonom Gemi Seyrinde Çatışmayı Önleme Algoritmalarının Değerlendirilmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul 2019.
Kaynakça 355
DEKETELAERE, Pol: The Legal Challenges of Unmanned Vessels, LLM
Master’s Thesis, Universiteit Gent, Gent 2017.
FARACH, Mike: A Sea Trolley Problem: An Exploration of the Impact of
the Unmanned Vessels on Maritime Law, LLM Master’s Thesis, The
City Law School, London 2020.
KAMPANTAIS, Nikolaos: Seaworthiness in Autonomous Unmanned
Cargo Ships, LLM Master’s Thesis, Erasmus University, Rotterdam
2016.
KARAN, Hakan: Taşıyanın Yükün Ziya veya Hasarından Sorumluluğunda
Teknik Kusur - Ticari Kusur Ayırımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1992.
KASSEM, Ahmad: The Legal Aspects of Seaworthiness: Current Law and
Development, Doctoral Dissertation, Swansea University, Swansea
2006.
KIRCHNER, Anders: Rise of the Machines-A Legal analysis of
Seaworthiness in the context of autonomous shipping, LLM Master’s
Thesis, Lund University Faculty of Law, Lund 2019.
KOŞER, Nihal: Deniz Yoluyla Konteyner Taşımacılığında Konteynere Uygulanacak Hukuki Rejim, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2015.
OKYAR-KARAOSMANOĞLU, Dila: Adam Çalıştıranın Sorumluluğu
(TBK M. 66), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2019.
ŞEKER, Zehra: Elverişli Bayrak ve İkinci Sicil, Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
1992.
TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur: Geminin Başlangıçtaki Elverişsizliği Dolayısı İle
Taşıyanın Sorumluluğu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1985.
356 Kaynakça
4. RAPORLAR
BRYANTS, Donald/DE BIEVRE, Aline/DYER-SMITH, Martin: “The
Human Element in Shipping Casualties”, Tavistock Institute of
Human Relations, London 1988.
BECHA, Hanane/FRAZIER, Todd/LIND, Mikael/SCHRODER,
Michael/VOORSPUIJ, Jaco: “Smart Containers and Situational
Awareness”, Technical Report: Smart Maritime Network,
<https://www.researchgate.net/publication/343615194_Smart_Contai
ners_and_Situational_Awarenes> (Son E.T.: 05/12/2021).
DANISH MARITIME AUTHORITY: “Technological Assessment of the
Possibility of Shore Based Pilotage in Danish Waters”, Final Report
2014, <http://www.balticpilotage.org/files/bpac%20%20shore%20based
%20pilotage%20-%2028.05.2015.pdf> (E.T.: 14/04/2021).
DANISH MARITIME AUTHORITY: “Analysis of Regulatory Barriers to
Autonomous Ships”, Final Report 2017, <https://www.dma.dk/Documents
/Publikationer/Analysis%20of%20Regulatory%2> (E.T.: 14/11/2020).
DONALDSON, John F.: “Safer Ships, Cleaner Seas: Report of Lord
Donaldson’s Inquiry into the Prevention of Pollution from Merchant
Shipping”, Cm 2560, 1994.
EUROPEAN MARITIME SAFETY AGENCY (EMSA): “Annual
Overview of Marine Casualties and Incidents”, 2018.
JAPAN P&I CLUB: “Coastal Vessels-Prevention of Damage to Harbour
Facilities and Related Cases”, P&I Loss Prevention Bulletin No. 4,
Mart 2008.
PORATHE, Thomas/COSTA, Nicole/TJORA, Åsmund: “MUNIN D7.4:
Organizational layout of SOC”, MUNIN Report 2014.
SOYER, Barış/TETTENBORN, Andrew/LELOUDAS, George: “Remote
Controlled and Autonomous Shipping: UK Based Case Study”, Project:
Assuring Autonomy International Programme, <https://www.researchgate
.net/publication/357535121_remote_controlled_and_autonomous_shi
pping_uk_based_case_study> (Son E.T.: 01/02/2022).
QUINN, Simon/VEAL, Robert/TSIMPLIS, Michael/SERDY, Andrew/
NTOVAS, Alexandros: “Liability for operations in Unmanned
Maritime Vehicles with Differing Levels of Autonomy”, University of
Southampton, Final Report 2016.
Kaynakça 357
THE PRESIDENT AND FELLOWS OF HARVARD COLLEGE:
“Commentary on the HPCR Manual on International Law Applicable
to Air and Missile Warfare”, Program on Humanitarian Policy and
Conflict Research, Harvard University 2010.
YOON, Ikroh: “Technology Assessment: Autonomous Ships, Korea Institute
of Marine Science & Technology Promotion, Technical Report, Seoul
2018, <https://www.researchgate.net/publication/328090361> (E.T.:
26/06/2021).
WARIISHI, Koji: “Maritime Autonomous Surface Ships: Development
Trends and Prospects”, Mitsui & Co. Global Strategic Studies Institute
Monthly Report 2019.
5. YABANCI MAHKEME KARARLARI ARAMA SİTELERİ
BAILII: “Case Law Search”, <https://www.bailii.org/form/search_cases
.html> (Son E.T.: 14/12/2021). (Birleşik Krallık Mahkeme Kararları).
CASEMINE: “Legal & Case Research”, <https://www.casemine.com/>
(Son E.T.: 12/10/2021). (Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri Mahkeme Kararları).
CASETEXT: “Browse Cases”, <https://casetext.com/cases> (Son E.T.:
18/11/2021). (Amerika Birleşik Devletleri Mahkeme Kararları).
I-LAW: “Advanced Law Reports”, <https://www.i-law.com/ilaw/index.htm>
(Son E.T.: 15/12/2021). (Common Law Mahkeme Kararları).
6. DİĞER KAYNAKLAR
ARMSTRONG, Patricia: “Bloom’s Taxonomy”, Vanderbilt University
Center for Teaching, <https://cft.vanderbilt.edu/guides-subpages/blooms-taxonomy/> (E.T. 10/02/2021).
ASKO: “About us”, <https://asko.no/en/about-us/> (E.T.: 09/07/2021).
CARGOX: “A day to remember: The first ever blockchain-based CargoX
Smart B/L™ has successfully completed its historic mission during a
trial shipment from China to Europe”, <https://cargox.io/pressreleases/full/first-ever-blockchain-based-cargox-smart-bl-hassuccessfully-completed-its-historic-mission/> (E.T.: 12/05/2021).
CARGOX: “Reshaping the Future of Global Trade with World’s First
Blockchain-based Bill of Lading”, Business Overview and
Technology Bluepaper, pp. 37-42, <https://cargox.info/files/CargoXBusiness-Overview-Technology-Bluepaper.pdf> (E.T.: 12/05/2021).
358 Kaynakça
CENTEC: “Lloyd’s Register Rulefinder 2005 –Version 9.4 COLREGS”,
<http://www.mar.ist.utl.pt/mventura/Projecto-Navios-I/IMO-Conventions
%20> (E.T.: 19/01/2021).
CERİT-DİNDAR, Ceren: “Autonomous Ships: Carriage of Goods by Sea -
Legal Aspects”, International Maritime and Transport Law Course
Inter University Centre, Dubrovnik, Croatia, 7th - 9th September 2020,
<https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:ApSkZI6
M1mkJ:https://iuc.hr/file/1041&cd=15&hl=en&ct=clnk&gl=tr>
(E.T.: 19/06/2021).
CHAMBERS, Sam: “Nippon Foundation brings Japan Inc together to lead
autonomous shipping debate”, Splash247.com, <https://splash247.com/
nippon-foundation-brings-japan-inc-together-to-lead> (E.T.: 20/11/2020).
CHUBB, Nick: “Five Autonomous Shipping Startups to Watch”, Thetius,
<https://thetius.com/five-autonomous-shipping-startups-to-watch/>
(E.T.: 23/11/2020).
CHUBB, Nick: “Brief Guide to Artificial Intelligence in Shipping”, Thetius,
<https://thetius.com/brief-guide-to-artificial-intelligence-in-shipping/>
(E.T.: 10/02/2021).
CHUBB, Nick: “China will be a leader in autonomous shipping by 2025”,
Thetius, <https://thetius.com/china-will-be-a-leader-in-autonomousshipping-by-2025/> (E.T.: 05/07/2021).
CMA CGM: “CMA CGM collaborates with a start-up, Shone, to embed artificial
intelligence on board ships”, News & Media, <https://www.cmacgm-group.
com/en/news-medias/cma-cgm-collaborates-with-a-startup-shone-toembed-artificial-intelligence-on-board-ships> (E.T.: 24/11/2020).
CMI: “The Work of the CMI: International Working Groups (Past and Present)”,
Maritime Law for Maritime Autonomous Surface Ships (MASS),
<https://comitemaritime.org/recent-work/> (E.T.: 02/01/2021).
CMI: “Maritime Law for MASS”, Documents Produced, CMI IWG
Submission to LEG 107, <https://comitemaritime.org/work/mass/>
(E.T.: 03/01/2021).
CMI: “Position Paper on Unmanned Ships”, Documents Produced, CMI
IWG Submission to LEG 107, <https://comitemaritime.org/work/mass/>
(E.T.: 03/01/2021).
Kaynakça 359
CMI: “Summary of Responses to the CMI Questionnaire”, Documents
Produced, CMI IWG Submission to LEG 107, <https://comitemaritime.
org/work/mass/> (E.T.: 03/01/2021).
CMI: “CMI IWGUS Questionnaire”, Documents Produced, CMI IWG
Submission to LEG 107, s. 2, <https://comitemaritime.org/work/mass/>
(E.T.: 05/01/2021).
CMI: “IWGUS Questionnaire”, 3 Mart 2017, <https://comitemaritime.org/
work/mass/> (E.T.: 15/02/2021).
CMI: “Letters to Presidents of NMLAs regarding IWG on Vessel
Nomenclature”, <https://comitemaritime.org/wp-content/uploads/2018/05/
Letter-to-Presidents-of-NMLAs-re-IWG-on-Vessel-Nomenclature080316.pdf > (E.T.: 14/11/2020).
CMI: “CMI International Working Group Position Paper on Unmanned Ships
and the International Regulatory Framework”, <https://comitemaritime.
org/wp-content/uploads/2018/05/CMI-Position-Paper-on-UnmannedShips.pdf> (E.T.: 15/03/2021).
DECHANT, James: “How AI is influencing the Shipping Industry Today”,
Advanced Polymer Coatings, <https://www.adv-polymer.com/blog/
artificial-intelligence-in-shipping> (E.T.: 10/02/2021).
DENİZ TİCARET ODASI: “Sirküler Arşivi”, <https://www.denizticaretodasi.
org.tr/tr/sirkuler/gemilerin-gemiadamlari-ile-donatilmasina-iliskinyonerge-hk-9505?page=2> (E.T.: 17/03/2021).
DILLET, Romain: “Shoe Wants to Automate Container Ships”, Techcrunch,
<https://techcrunch.com/2018/06/26/shone-wants-to> (E.T.: 24/11/2020).
DNV GL: “Our Purpose, Vision, and Values”, <https://www.dnvgl.com/
about/index.html> (E.T.: 12/11/2020).
DNV GL: “The Revolt-A New Inspiration Ship Concept”, <https://www.dnvgl.
com/technology-innovation/revolt/index.html> (E.T.: 12/11/2020).
EUROPEAN PARLIAMENT: “Report with Recommendations to the
Commission on Civil Law Rules on Robotics”, 2017,
<https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-8-2017-
0005_EN.html?redirect> (E.T.: 05/02/2021).
EUROPEAN PARLIAMENT: “Civil Liability Regime for Artificial
Intelligence”, 20 October 2020, <https://www.europarl.europa.eu/
doceo/document/TA-9-2020-0276_EN.html#title2> (E.T.: 15/08/2021).
360 Kaynakça
FINFERRIES: “Finferries’ Falco world’s first fully autonomous ferry”,
<https://www.finferries.fi/en/news/press-releases/finferries-falco-worldsfirst-fully-autonomous-ferry.html> (E.T. 03/07/2021).
GLOBENEWSWIRE: “Global Smart Container Market Will Reach USD
7.9 Billion by 2026: Facts & Factors, <https://www.globenewswire.
com/fr/news-release/2021/05/12/2228139/0/en/Global-Smart-Container
-Market-Will-Reach-USD-7-9-Billion-by-2026-Facts-Factors.html>
(E.T.: 13/10/2021).
GÜZEL, Hüseyin: “Üç Tür Yapay Zekâ: Dar, Genel ve Süper”, Data
Science for the Earth, 8 Mart 2021 <https://www.datasciencearth.
com/uc-tur-yapay-zeka-dar-genel-ve-super/> (E.T.: 12/08/2021).
HEALY, Nicholas: “Components of Maritime Law”, BRITANNICA,
<https://www.britannica.com/topic/maritime-law/Limitation-of-liability>
(E.T.: 06/02/2021).
IBM: “Mayflower Autonomous Ship - Transatlantic Mission Overview and
Status Update”, <https://newsroom.ibm.com/Mayflower-AutonomousShip-Transatlantic-Mission-Overview-and-Status-Update> (E.T.:
24/07/2021).
IBM: “Artificial Intelligence (AI)”, 3 June 2020, <https://www.ibm.com/
cloud/learn/what-is-artificial-intelligence> (E.T.: 12/08/2021).
IBM CORPORATION & MAERSK: “Actionable Doc Flows”, TradeLens
Documentation, <https://docs.tradelens.com/how_to/actionable_doc_flows/>
(E.T.: 12/05/2021).
IMO: “Work Programme: Maritime Autonomous Surface Ships Proposal for
a Regulatory Scoping Exercise”, MCS: 98th Session-Agenda Item 20,
2017.
IMO: “MASS Denemeleri İçin Geçici Rehber (Interim Guidelines for MASS
Trials)”, MSC.1/Circ. 1604, 14 Haziran 2019, <https://www.registeriri.com/wp-content/uploads/MSC.1-Circ.1604.pdf> (E.T.: 08/10/2020).
IMO: “IMO Takes First Steps to Address Autonomous Ships-Scoping
exercise begins, to look into how safe, secure and environmentally
sound Maritime Autonomous Surface Ship operations may be
addressed in IMO instruments”, <https://www.imo.org/en/Media
Centre/PressBriefings/Pages/08-MSC-99-MASS-scoping.aspx> (E.T.:
05/10/2020).
Kaynakça 361
IMO: “Autonomous Shipping-Why Has IMO Decided to Look at the
Regulation of Autonomous Ships?”, <https://www.imo.org/en/Media
Centre/HotTopics/Pages/> (E.T.: 8/10/2020).
IMO News: “Lassoing the Cowboys-the ISM Code is Coming!”, 3 Kasım
1996.
IMO: “Pilotage”, <https://www.imo.org/en/OurWork/Safety/Pages/Pilotage.aspx>
(E.T.: 03/04/2021).
IMO: “Status of Conventions,” <https://wwwcdn.imo.org/localresources/
en/About/Conventions/StatusOfConventions/Status%20-%202022.pdf>
(E.T.: 10/01/2022).
IMO: “Gemi Adamları Donatımında Asgari Emniyet Prensipleri (Principles
of Minimum Safe Manning)”, R. A. 1047(27), (Kabul Edilme T.:
20/11/2011), <ımo.org/en/OurWork/HumanElement/Pages/PriciplesOn
SafeManning.aspx> (E.T.: 12/03/2021).
IMO: “Maritime Cyber Risk”, Res. MSC. 428(98), <https://www.imo.org/
en/OurWork/Security/Pages/Cyber-security.aspx> (E.T.: 09/03/2021).
IMO: “Milestone for Polar Protection as Comprehensive New Ship
Regulations Come Into Force”, <https://www.imo.org/en/Media
Centre/PressBriefings/Pages/02-Polar-Code.aspx> (E.T.: 26/02/2021).
IMO: “International Convention for the Prevention of Pollution from Ships”,
<http://www.imo.org/en/About/Conventions/ListOfConventions/Pages/
International-Convention-for-the-Prevention-of-Pollution-from-Ships-
(MARPOL).aspx> (E.T.: 15/10/2020).
IMO: “Implications of the United Nations Convention on the Law of the Sea for
the International Maritime Organization”, LEG/MISC.7, 10 Ocak 2012,
s. 9-12, <https://no0ilcanarias.files.wordpress.com/2012/11/implications
-of-unclos-for-imo.pdf> (E.T.: 15/01/2021).
IMO: “International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS) 1974”,
<https://www.imo.org/en/About/Conventions/Pages/InternationalConvention-for-the-Safety-of-Life-at-Sea-(SOLAS),-1974.aspx> (E.T.:
05/12/2020).
IMO: “Convention on the International Regulations for Preventing Collisions
at Sea, 1972 (COLREGs), <https://www.imo.org/en/About/Conventions/
Pages/COLREG.aspx> (E.T.: 24/12/2020).
362 Kaynakça
IMO: “International Convention on Standards of Training, Certification and
Watchkeeping for Seafarers (STCW)”, Human Element, <https://www.imo.
org/en/OurWork/HumanElement/Pages/STCW-Conv-LINK.aspx>
(E.T.: 15/02/2021).
IMO: “STCW”, <https://www.imo.org/en/OurWork/HumanElement/Pages/
STCW-Conv-LINK.aspx> (E.T.: 16/02/2021).
IMO: “List of Certificates and Documents Required to be Carried on Board
Ships”, 2017, FAL.2/ Circ.131 MEPC.1/ Circ.873 MSC.1/ Circ.1586
LEG.2/ Circ.3, <https://www.register-iri.com/wp-content/uploads/FAL.2-
CIRC. 131.pdf> (E.T.: 27/02/2021).
IMO: “International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS) 1974”,
<https://www.imo.org/en/About/Conventions/Pages/InternationalConvention-for-the-Safety-of-Life-at-Sea-(SOLAS),-1974.aspx> (E.T.:
05/12/2020).
ITLOS: “The M/V “SAIGA” (No.2) Case (Saint Vincent and the Grenadines v.
Guinea), Judgment, ITLOS Reports, 1999, <https://www.itlos.org/
cases/list-of-cases/case-no-2/> (E.T.: 10/01/2020).
IMO: “Outcome of the Regulatory Scoping Exercise for the Use of Maritime
Autonomous Surface Ships (MASS)”, MSC.1/Circ.1638, 3 June 2021,
<https://wwwcdn.imo.org/localresources/en/MediaCentre/HotTopics
/Documents/MSC.1-Circ.1638%20%20Outcome%20Of%20The%20
Regulatory%20Scoping%20ExerciseFor%20The%20Use%20Of%20
Maritime%20Autonomous%20Surface%20Ships...%20(Secretariat).p
df> (E.T.: 10/08/2021).
IMO: “Liability and Compensation”, <https://www.imo.org/en/OurWork/
Legal/Pages/LiabilityAndCompensation.aspx> (Son E.T.: 15/01/2022).
İÇEN, Emre: “Küresel ve Bölgesel Konumlama Sistemleri, Teknolojileri ve
Uygulamaları”, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Uzmanlık Tezi, 2018, <https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/kutuphane/
3b64ec085e994ea.pdf> (E.T.: 05/03/2021).
JOKIOINEN, Esa: “Towards Remote Controlled Ships” Rolls-Royce,
<http://www.unmanned-ship.org/munin/wp-content/uploads/2015/06/
MUNIN-Workshop-1-1-RR-Rolls-Royce%E2%80%99s-roadmap-forautonomous-ships.pdf> (E.T.: 05/02/2021).
Kaynakça 363
KAVLAKOĞLU, Eda: “AI vs. Machine Learning vs. Deep Learning vs.
Neural Networks: What’s the Difference”, 27 May 2020,
<https://www.ibm.com/cloud/blog/ai-vs-machine-learning-vs-deeplearning-vs-neural-networks> (25/08/2021).
KAZANCI: “Kazancı Hukuku Otomasyon - Yargıtay Kararları”,
<https://lib.kazanci.com.tr/yargitay> (Son E.T.: 05/01/2020).
KONGSBERG: “Autonomous Ship Project, Key Facts About Yara Birkeland”,
<https://www.kongsberg.com/maritime/support/themes/autonomous
-ship-project-key> (E.T.: 12/08/2020).
KONSBERG: “YARA and KONSBERG Enter into Partnership to Build World’s
First Autonomous and Zero Emmissions Ship”, <https://www.kongsberg.
com/maritime/about-us/news-and-media/news-archive/2017/> (E.T.:
03/11/2020).
KONGSBERG: “Who we are”, <https://www.kongsberg.com/maritime/
about-us/who-we-are-kongsberg-maritime/> (E.T.: 09/07/2021).
LINDAHL, Michael: “Artificial Intelligence-the New Wave of Innovation
in the Shipping Industry”, Portchain, <https://www.portchain.com/
blog/artificial-intelligence%E2%80%8A-%E2%80%8Athe-new-waveof-innovation-in-the-shipping-industry/> (E.T.: 09/02/2021).
MARITIME CONNECTOR: “International Maritime Organization &
Conventions: Hague-Visby Rules”, <http://maritime-connector.com/
wiki/hague-rules/> (E.T.: 25/01/2021).
MAS400: “It’s time for the Mayflower Autonomous Ship”, <https://mas400.com/>
(E.T. 22/07/2021).
MAS400: “Partners of the Mayflower”, <https://mas400.com/partners>
(E.T. 22/07/2021).
MASSTERLY: “Massterly is the world’s first company set up to operate
autonomous vessels”, <https://www.massterly.com/> (E.T.: 09/07/2021).
MASSTERLY: “A snaphot of some of the projects we are involved in”,
<https://www.massterly.com/news1> (E.T.: 09/07/2021).
MAYFLOWER400: “Mayflower Autonomous Ship begins transatlantic
crossing to the US”, <https://www.mayflower400uk.org/news/2021/
june/mayflower-autonomous-ship-begins-transatlantic-crossing-tothe-us/> (E.T. 22/07/2021).
364 Kaynakça
MOHAN, Shruti: “Discover the Differences Between AI vs. Machine
Learning vs. Deep Learning”, Last updated on 18 January 2022,
<https://www.simplilearn.com/tutorials/artificial-intelligence-tutorial/
ai-vs-machine-learning-vs-deep-learning> (Son E.T.: 28/01/2022).
MSC (Mediterranean Shipping Company): “Smart Containers”,
<https://www.msc.com/eth/our-services/technology/smart-containers>
(Son E.T.: 05/12/2021).
MUNIN: “Rationale Behind the Unmanned Ship”, MUNIN Brochure 2013,
<http://www.unmannedship.org/munin/wpcontent/uploads/2013>
(E.T.: 18/07/2020).
MUNIN: “D9.2: Quantitative Assessment”, 2015, GA‐No: 314286,
<http://www.unmanned-ship.org/munin/wp-content/uploads/2015/10/
MUNIN-D9-2-Qualitative-assessment-CML-final.pdf> (E.T.: 15/10/2020).
MUNIN: “The Autonomous Ship”, <http://www.unmanned-ship.org/munin/
about/the-autonomus-ship/> (E.T.: 08/10/2020).
MUNIN: “Research in Maritime Autonomous Systems Project Results and
Technology Potentials, Final Brochure”, 2016, <http://www.unmannedship.org/munin/wp-content/uploads/2016/02/MUNIN-final>
(E.T.: 25/11/2020).
NFAS: “Why Autonomous”, <https://nfas.autonomous-ship.org/why-autonomous/>
(E.T.: 24/06/2021).
NFAS: “About us”, <https://nfas.autonomous-ship.org/about-us/> (E.T.:
28/06/2021).
NIKKEIASIA: “Japan aims to launch self-piloting ships by 2025”,
<https://asia.nikkei.com/Tech-Science/Tech/Japan-aims-to-launch-selfpiloting-ships-by-2025> (E.T.: 18/11/2020).
ORACLE: “What is AI? Learn about Artificial Intelligence”, <https://www.oracle.
com/artificial-intelligence/what-is-ai/> (E.T.: 12/08/2021).
OVCINA, Jasmina: “China starts building its 1st autonomous feeder”,
Offshore Energy, <https://www.offshore-energy.biz/china-starts-buildingits- 1st-autonomous-feeder/> (E.T.: 06/07/2021).
PASIFIC GREEN: “How Will AI Change the Shipping Industry”, Articles,
<https://www.pacificgreen-group.com/articles/how-will-ai-changeshipping-industry> (E.T.: 10/02/2021).
Kaynakça 365
PORTNEWS: “Massterly and the future of autonomous shipping”,
<https://portnews.ru/top_news/print/286720/> (E.T.: 09/07/2021).
ROLLS-ROYCE: “Rolls-Royce Demonstrates World’s First Remotely
Operated Commercial Vessel”, <https://www.rolls-royce.com/media/
press-releases/demonstrates-worlds-first-remotely-operated-commercialvessel.aspx> (E.T.: 25/08/2020).
ROTHBLUM, Anita: “Human Error and Marine Safety”, U.S. Coast Guard
Research & Development Centre, <http://www.bowles-langley.com/wpcontent/files_mf/humanerrorandmarinesafety26.pdf> (E.T.: 25/11/2020).
SAE International: “SAE J3016: Taxonomy and Definitions for Terms
Related to On-Road Motor Vehicle Automated Driving Systems”,
Revision September 2016, <https://www.sae.org/standards/content/
j3016_201806/> (E.T.: 18/08/2020).
SAFETY4SEA: “Yara Birkeland delivered to its owners”, 30 Kasım 2020,
<https://safety4sea.com/yara-birkeland-delivered-to-its-owners/>
(E.T.: 18/02/2021).
SAFETY4SEA: “Japans puts unmanned ships high on the agenda”, 12 June 2017,
<https://safety4sea.com/japan-puts-unmanned-ships-high-on-the-agenda/>
(E.T.: 12/11/2020).
SAFETY4SEA: “Finland to allow remote pilotage”, <https://safety4sea.
com/finland-to-allow-remote-pilotage/> (E.T.: 22/06/2021).
SAFETY4SEA: “China successfully tests first autonomous cargo ships”,
<https://safety4sea.com/china-successfully-tests-first-autonomouscargo-ship> (E.T.: 05/07/2021).
SANMAR: “World’s first remotely operated commercial vessel built by
Sanmar”, <https://www.sanmar.com.tr/worlds-first-remotely> (E.T.:
19/07/2020).
SCHULER, Mike: “Fully-Autonomous Ferry Demonstrated in Northern
Europe”, gCaptain, <https://gcaptain.com/another-fully-autonomousferry-demonstrated-in-northern-europe/> (E.T.: 03/07/2021).
SHIPRIGHT-DESIGN AND CONSTRUCTION: Design Code for
Unmanned Marine Systems, Lloyd’s Register, 2017, <https://www.lr.org/
en/latest-news/lr-defines-autonomy-levels-for-ship-design-and-operation/>
(E.T.: 01/10/2020).
366 Kaynakça
STANFORD-CLARK: “For the Decade of Ocean Science, We need More
Data”, IBM Newsroom, <https://newsroom.ibm.com/For-the-Decadeof-Ocean-Science,-We-Need-More-Data> (E.T. 22/07/2021).
ŞAHİN, Alper: “Yapay Zekâ Teknolojisi ve Uygulamaları”, T.C. Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı, Mayıs 2018, <https://anahtar.sanayi.gov.tr/
tr/news/yapay-zek%C3%A2-teknolojisi-ve-uygulamalari/9648> (E.T.:
12/02/2021).
TAYLOR, Diane: “Refugees Stranded for 30 Hours Before Rescue in
Mediterranean”, The Guardian, <https://www.theguardian.com/world/
2017/apr/21/refugees-stranded-mediterranean-dinghy> (E.T.: 17/02/2021).
TBMM: “Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Tutma Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’ye Katılmamıza Dair Gerekçe”,
<https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d18/c025/tb
mm18025080ss0158.pdf> (E.T.: 15/02/2021).
TELENORCONNEXION: “Smart Shipping Containers on the Silk Road”,
<https://www.telenorconnexion.com/industry-insights/cimc-intelligent
-shipping-containers/> (E.T.: 15/10/2021).
TCCDDO: “Yapay Zekâ”, <https://cbddo.gov.tr/sss/yapay-zeka/> (E.T.:
12/08/2021).
THE MARITIME EXECUTIVE: “An Early Look at ASKO’s Autonomous
Freight Ferries”, <https://www.maritime-executive.com/article/anearly-look-at-asko-s-autonomous-freight-ferry> (E.T.: 09/07/2021).
TÜRK DİL KURUMU SÖZLÜKLERİ: “Otonomluk, Otonomi ve Otomasyon”, Güncel Türkçe Sözlük, <https://sozluk.gov.tr/> (E.T.:
12/04/2021).
TÜRK DİL KURUMU SÖZLÜKLERİ: “Zekâ”, Güncel Türkçe Sözlük,
<https://sozluk.gov.tr/> (E.T.: 12/08/2021).
UK SHIP REGISTER: “UK Ship Register Signs its First Unmanned
Vessel”, News, <https://www.ukshipregister.co.uk/news/uk-ship-registersigns-its-first-unmanned-vessel/> (E.T.: 18/01/2021).
UNCITRAL: “United Nations Convention on the Carriage of Goods by Sea”,
<https://uncitral.un.org/en/texts/transportgoods/conventions/hamburg
_rules/status> (E.T.: 05/01/2021).
Kaynakça 367
UNCITRAL: “Text and Status: the Rotterdam Rules”, <https://uncitral.
un.org/en/texts/transportgoods/conventions/rotterdam_rules/status>
(E.T.: 02/01/2022).
UNCITRAL: “Working Documents, Report of the Working Group on
International Legislation on Shipping on the work of its fourth
(special) session (Geneva, 25 September-6 October 1972)-
A/CN.9/74”, <https://undocs.org/en/A/CN.9/74> (E.T.: 24/02/2021).
UNCITRAL: “Overview of the Status of UNCITRAL Conventions and
Model Laws”, <https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/files/mediadocuments/uncitral/en/overview-status-table.pdf> (E.T.: 10/01/2022).
UNDOALOS: “A Constitution for the Oceans” Remarks by Tommy T.B.
Koh, of Singapore President of the Third United Nations Conference
on the Law of the Sea”, <https://www.un.org/Depts/los/convention_
agreements/texts/koh_english.pdf> (E.T.: 18/12/2020).
UNDOALOS: “Chronological Lists of Ratifications of, Accessions and
Successions to the Convention and the Related Agreements”,
<https://www.un.org/depts/los/reference_files/chronological>
(E.T.: 10/01/2022).
UNECE: “Smart Containers- Real-time Smart Container Data for Supply
Chain Excellence”, White Paper on Smart Containers, Version 1, 2019,
<https://unece.org/DAM/cefact/GuidanceMaterials/WhitePapers/WPSmartContainers_Eng.pdf> (Son E.T.: 05/12/2021).
UNECE: “Business Requirements Specification (BRS) - Smart Containers”,
Final, September 2019, <https://unece.org/DAM/cefact/brs/BRS-Smart
Container_v1.0.pdf> (Son E.T.: 05/12/2021).
UNTC: “United Nations Convention on Conditions for Registration of Ships
1986”, Status of Treaties, <https://treaties.un.org/pages/ViewDetails.
aspx?src=TREATY&> (E.T.: 07/01/2020).
UNTC: “International Convention on Standards of Training, Certification,
and Watchkeeping for Seafarers”, 1978, <https://treaties.un.org/
Pages/showDetails.aspx?objid=08000002800d6d42> (E.T.: 18/02/2021).
UNTC: “International Convention for the prevention of pollution from
ships”, 1973, <https://treaties.un.org/pages/showDetails.aspx?objid=
0800000280291139> (E.T.: 15 Ekim 2020).
368 Kaynakça
U.S. Department of Transportation (Maritime Administration):
“Comparison of U.S. and Foreign-Flag Operating Costs”, 2011,
<https://www.maritime.dot.gov/outreach/publications/comparison-usand-foreign-flag-operat.costs> (E.T.: 10/02/2021).
VELLA, Heidi: “Unmanned ships set to sail the seas”, RaconteurTechnology, 2017, <https://www.raconteur.net/technology/automation/
unmanned-ships-set-to-sail-the-seas/> (E.T.: 04/11/2020).
WATERBORNE: “Setting the Agenda for Maritime Research in Europe:
An Overview of the Research Waterborne TP Members”,
<https://www.waterborne.eu/about> (E.T.: 18 Ekim 2020).
WATERBORNE: “Overview of Projects Related to Digitisation and
Autonomy”, <https://www.waterborne.eu/projects/digitisation-andautonomy> (E.T.: 15 Ekim 2020).
WEE, Vincent: “Vard scoops $30m deal to build Yara Birkeland”, Seatrade
Maritime News, 2018, <https://www.seatrade-maritime.com/europe/vardscoops-30m-deal-build-yara-birkeland> (E.T.: 04/11/2020).
WILHELMSEN: “About Wilhelmsen”, <https://www.wilhelmsen.com/
about-wilhelmsen/> (E.T.: 09/07/2021).
WINGROVE, Martyn: “China will lead US $ 1.5Bn autonomous shipping
market by 2025”, Riviera, <https://www.rivieramm.com/news-contenthub/news-content-hub/china-will-leadus15bns> (E.T.: 05/07/2021).
XCHANGE: “How Smart Containers Make Container Logistics Smart”,
<https://container-xchange.com/blog/smart-containers/> (Son E.T.:
05/12/2021).
YEŞİLKAYNAK, Vahit Buğra: “Yapay Zekâ, Makine Öğrenmesi ve Derin
Öğrenme”, 20 Haziran 2020, <https://evrimagaci.org/yapay-zekamakine-ogrenmesi-ve-derin-ogrenme-kavramlari-arasindaki-farknedir-8889> (E.T.: 25/08/2021).
YOSHIDA, Keigo: “Robo-ships offer lifeline for Japan’s shorthanded
industry”, NIKKEI Asia, 23 September 2020, <https://asia.nikkei.com/
Business/Transportation/Robo-ships-offer-lifeline-for-Japan-s-shorthandedindustry> (E.T.: 22/11/2020).
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
