Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler Özet Ders Kitabı

İÇİNDEKİLER

2. BASKI ÖNSÖZÜ.....................................................................................................................VII

İÇİNDEKİLER ..............................................................................................................................IX

KISALTMA CETVELİ............................................................................................................XXXIII

BİRİNCİ BÖLÜM

ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİ VE SÖZLEŞMELER HAKKINDA ÖN AÇIKLAMALAR

§1. GENEL OLARAK SÖZLEŞMELER

I. ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİNİN BORÇLAR HUKUKUNDAKİ YERİ................................................................ 1

II. YASADA DÜZENLENMEMİŞ SÖZLEŞMELERİN BORÇLAR HUKUKUNDAKİ YERİ............................ 2

A. GENEL OLARAK ..................................................................................................................... 2

B. KENDİSİNE ÖZGÜ YAPISI OLAN SÖZLEŞMELER ............................................................... 3

C. KARMA SÖZLEŞMELER......................................................................................................... 7

D. BİLEŞİK SÖZLEŞMELER........................................................................................................ 9

III. TÜRK BORÇLAR KANUNUNUNDA DÜZENLENMİŞ BULUNAN SÖZLEŞMELERİN AMAÇLARI VE

İÇERİKLERİ YÖNÜNDEN AYIRIMI.................................................................................................................10

A. MÜLKİYETİN DEVRİ AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER.................................................... 11

B. KULLANDIRMA VE YARARLANDIRMA AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER...................... 12

C. İŞGÖRME AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER .................................................................... 12

D. SAKLAMA (MUHAFAZA, EMANET) AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER ............................ 12

E. GÜVENCE (TEMİNAT) SAĞLAMA AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER.............................. 12

F. SONUÇLARI TALİH VE TESADÜFE BAĞLI SÖZLEŞMELER.............................................. 13

G. ORTAKLIK (ŞİRKET) SÖZLEŞMELERİ ................................................................................ 13

İKİNCİ BÖLÜM

MÜLKİYETİN DEVRİ AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§2. SATIŞ SÖZLEŞMESİ

I. GENEL BİLGİ .....................................................................................................................................................15

II. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI ...................................................................................................................15

III. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TEMEL ÖGELERİ (ESASLI UNSURLARI).......................................................15

A. SATILAN MAL (MEBİ) ........................................................................................................... 16

B. BEDEL (SATIŞ PARASI, SEMEN) ........................................................................................ 17

C. ANLAŞMA.............................................................................................................................. 18

X İçindekiler

IV. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE YARAR VE HASARIN GEÇMESİ.....................................................................20

A. SORUNUN ORTAYA KONMASI, YARAR VE HASAR KAVRAMI ........................................ 20

B. HASAR VE YARARIN ALICIYA GEÇMESİNİN ŞARTLARI................................................... 20

1. Satış Sözleşmesinin Kurulmuş ve Hükümlerini Doğurmuş Olması................................. 20

2. Satılanda Meydana Gelen Hasarda Satıcının Kusurunun Bulunmaması

(Satıcının Kusursuz Olması) ........................................................................................... 21

3. Kuralın Uygulanmasına Engel Olacak İstisnaların Bulunmaması ................................... 21

C. TBK AÇISINDAN YARAR VE HASARIN İNTİKALİ KURALI.................................................. 23

1. Mal, İfa Yerinde (Aynı Yerde) Teslim Edilecekse (Yerinde Satış, Platzkauf).................. 23

2. Malın İfa Yerinden Başka Bir Yere Gönderildiği Satışlarda (Mesafe Satışı,

Göndermeli Satış, = Distanzkauf, Versendungskauf) Hasarın İntikali............................. 24

V. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLERİ.............................................................................................................25

VI. TAŞINIR SATIŞLARI..........................................................................................................................................26

A. TAŞINIR SATIŞININ KONUSU VE ŞEKLİ............................................................................. 26

B. TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI....................................................................................... 29

1. Genel Olarak ................................................................................................................... 29

2. Satıcının Borçları............................................................................................................. 30

a. Satıcının Satılanın Zilyetliğini ve Mülkiyetini Devir Borcu ......................................... 30

b. Satıcının Zilyetliği ve Mülkiyeti Devri Borcunda Temerrüdü ..................................... 31

aa. Olağan Satışlarda Satıcının Temerrüdü ........................................................... 31

bb. Teslim İçin Belirli Vadeli Ticarî Satışlardaki Satıcının Temerrüdü .................... 33

c. Satıcının Temerrüdü Halinde Alıcının Hakları .......................................................... 34

aa. Satıcının Giderim Borcu ve Kapsamı................................................................ 34

bb. Satıcının Temerrüdü Nedeniyle Alıcının Zararının Hesaplanması ................... 35

d. Satıcının Devir ve Taşıma Giderlerini Ödeme Borcu................................................ 37

e. Satıcının Zapttan Sorumluluk (Zapta Karşı Tekeffül) Borcu ..................................... 37

aa. Tanımı ve Konusu............................................................................................. 37

bb. Zapt Sorumluluğunun Maddî Şartları............................................................... 39

cc. Satıcının Zapt Sorumluluğu Bakımından Şekli Şartlar (Bildirim ve İspat

Yükümünün Yerine Getirilmesi) ........................................................................ 40

dd. Satıcının Zapt Sorumluluğun Karşı Alıcının Hakları.......................................... 42

aaa. Mahkeme Kararı Olmaksızın Satılanı Vermesi Halinde Alıcının

Hakları..................................................................................................... 42

bbb. Mahkeme Kararının Varlığı Halinde Alıcının Hakları .............................. 43

aaaa. Genel Olarak............................................................................... 43

bbbb. Tam Zapt Halinde Alıcının Hakları (TBK 217) ............................ 44

cccc. Kısmen Zapt Halinde Alıcının Hakları (TBK 218) ....................... 45

ee. Satıcının Zapt Sorumluluğunda Zamanaşımı ................................................... 46

İçindekiler XI

f. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu (Ayıba Karşı Tekeffül) Borcu................................... 46

aa. Genel Olarak..................................................................................................... 46

bb. Ayıp Kavramı..................................................................................................... 46

cc. Ayıbı Üstlenme Borcuna İlişkin Hükümlerin Niteliği .......................................... 47

dd. Ayıp Türleri (Maddi, Hukuki ve Ekonomik Ayıp Kavramı) ................................. 48

ee. Satıcının Ayıptan Sorumluluğunun Maddî Şartları............................................ 52

aaa. Ayıplı Hayvan Satışı Dışındaki Satışlarda Maddi Şartlar ........................ 52

aaaa. Bildirilen (Zikir ve Vaad Edilen) Niteliklerdeki Maddî

Şartlar ......................................................................................... 52

bbbb. Lüzumlu Vasıflarda Maddî Şartlar .............................................. 54

bbbb.1.) Satılan Malda, Elverişliliği Kaldıran veya Önemli

Şekilde Azaltan Eksiklik Olmalıdır ............................... 54

bbbb.2.) Ayıp, Yarar ve Zararın Geçişinden Önce (İmalat

Hatası veya Teslim Öncesindeki Taşıma veya

Saklama Ayıbı) Var Olmalıdır ...................................... 57

bbbb.3.) Sorumluluk, Sorumsuzluk Anlaşmasıyla

Kaldırılmamış Olmalıdır ............................................... 59

bbbb.4.) Ayıp, Kural Olarak Alıcı Tarafından

Bilinmemelidir .............................................................. 59

bbb. Ayıplı Hayvan Satışında Satıcının Sorumluluğuna İlişkin Maddi

Şartlar...................................................................................................... 60

ff. Satıcının Ayıba Karşı Sorumluluğunun Şeklî Şartları (Gözden Geçirme

ve Ayıbı Satıcıya Bildirme)................................................................................ 60

aaa. Ayıplı Hayvan Satışı Dışındaki Satışlarda Satıcının Ayıptan

Sorumluluğu Bakımından Şeklî Şartlar (Gözden Geçirme ve

Ayıbı Satıcıya Bildirme)........................................................................... 60

bbb. Hayvan Satışında Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Bakımından

Şeklî Şartlar (Gözden Geçirme ve Ayıbı Satıcıya Bildirme).................... 64

gg. Satıcının Ayıptan Sorumsuzluğuna İlişkin Anlaşmasının Geçerliliği................. 65

hh. Ayıbın Türlerine Göre (Bilinen, Açık, Basit, Gizli ve Hileli Ayıplarda)

Satıcının Sorumluluğu....................................................................................... 67

aaa. Hileli (Ağır Kusurlu) Ayıplar Dışındaki Ayıplarda Satıcının

Sorumluluğu ............................................................................................ 67

bbb. Hileli (Ağır Kusurlu) Ayıplarda Satıcının Sorumluluğu............................. 68

ıı. Mesafe Satışlarında Ayıplı Satılan Karşısında Alıcının Yükümlülükleri ............ 70

aaa. Mesafe Satışlarında Ayıplı Satılan Karşısında Alıcının

Yükümlülüklerine İlişkin Kuralın Uygulanma Koşulları ............................ 70

bbb. Mesafeli Satışlarda Satılanın Ayıplı Olması Halinde Alıcının

Yükümlülükleri......................................................................................... 71

ii. Ayıp Halinde Alıcının Hakları (Seçimlik Hakları ve Tazminat Hakkı) ................ 71

XII İçindekiler

aaa. Genel Bilgi............................................................................................... 71

bbb. Ayıp Halinde Alıcının Seçimlik Hakları ve Tazminat Hakkının

Niteliği ..................................................................................................... 72

ccc. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Seçimlik Hakları ............................................. 73

aaaa. Sözleşmeden Dönme (Bedelin İadesi) Hakkı............................. 73

bbbb. Bedelin İndirilmesi (Tenzili) Hakkı .............................................. 75

cccc. Ayıplı Satılanın Ayıpsız Benzeriyle Ücretsiz Değiştirme

Hakkı........................................................................................... 77

dddd. Ücretsiz Onarım (Tamir) Hakkı................................................... 80

ddd. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Tazminat Hakkı.............................................. 81

eee. Satılanın Yok Olması veya Ağır Zarara Uğraması Halinde

Alıcının Ayıptan Dolayı Seçimlik Haklarının Durumu .............................. 83

fff.

Ayıp Nedeniyle Alıcının Sahip Olduğu Dönme Hakkının Sonuçları ........ 84

aaaa. Genel Olarak............................................................................... 84

bbbb. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Sözleşmeden Dönmesinin

Sonuçları..................................................................................... 84

bbbb.1.) Birden Çok Mal Satışı Dışında .................................... 84

bbbb.2.) Birden Çok Mal Satışında Satılanın Ayıplı

Olmasının Sonuçları.................................................... 86

jj. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Nedeniyle Açılacak Davaların Tâbi

Olduğu Zamanaşımı ......................................................................................... 87

kk. Ürün Sorumluluğu İle Ayıptan Sorumluluğun Karşılaştırılması......................... 90

aaa. Ürün Sorumluluğu Hakkında Genel Açıklamalar .................................... 90

bbb. Ayıp Sorumluluğunun Ürün Sorumluluğundan Farkı .............................. 92

3. Satış Sözleşmesinde Alıcının Borçları ............................................................................ 94

a. Genel Bilgi ................................................................................................................ 94

b. Alıcının Satış Bedelini Ödeme ve Satılanı Devralma (Asli) Borcu............................ 94

aa. Genel Olarak..................................................................................................... 94

bb. Satış Bedelini (Semeni) Ödeme Borcu ............................................................. 95

aaa. Genel Olarak ........................................................................................... 95

bbb. Satış Bedelinin Muacceliyeti ve Faiz Ödeme Borcu ............................... 98

ccc. Alıcının Bedeli Ödemede Temerrüdü Durumunda Satıcının

Hakları, Özellikle Dönme Hakkı ............................................................ 101

ddd. Alıcının Bedeli Ödemede Temerrüdü Durumunda Satıcının

Zararının Hesaplanması........................................................................ 104

aaaa. Genel Olarak............................................................................. 104

bbbb. Genel Hükümlere Göre Zararın Hesaplanması Metodu........... 105

cccc. Somut Metoda Göre Zararın Hesaplanması............................. 106

dddd. Soyut Metoda Göre Zararın Hesaplanması.............................. 106

İçindekiler XIII

cc. Satılanı Devralma (Kabzetme) Borcu (Duruma Göre Külfeti) ......................... 107

c. Alıcının Yan (İkincil) Borçları................................................................................... 109

VII. TAŞINMAZ SATIŞI............................................................................................................................................110

A. TAŞINMAZIN TANIMI VE KONUSU.................................................................................... 110

B. TAŞINMAZ SATIŞININ ŞEKLİ ............................................................................................. 112

1. Taşınmaz Satışında Şekil Kuralına Bağlı Olan ve Olmayan Durumlar ......................... 112

2. Taşınmaz Satışında Şeklin Yerine Gelme Tarzı ve Şekli Gerçekleştirecek

Makam........................................................................................................................... 113

3. Taşınmaz Satışında Şekle Aykırılığın Yaptırımı ve Tapusuz Taşınmazların Devri....... 115

4. Tapuya Kayıtlı Taşınmazların Haricen Satışının Sonucu.............................................. 117

5. Taşınmazın Koşullu Satışı ve Mülkiyetin Saklı Tutulamaması...................................... 120

6. Taşınmaz Satışında Satılanın Miktarındaki Eksikliğinden ve Ayıplardan Dolayı

Satıcının Sorumluluğu ................................................................................................... 121

7. Taşınmaz Satışında Ayıplardan Dolayı Satıcının Sorumlu Olduğu Zamanaşımı

Süresi ............................................................................................................................ 123

8. Taşınmaz Satışında Yarar ve Hasarın Alıcıya İntikali ................................................... 124

a. Genel Bilgi............................................................................................................... 124

b. Genel Kural (Tescille İntikal) ve Kuralın Kapsamı .................................................. 125

c. Tescille İntikal Kuralının İstisnaları ......................................................................... 127

aa. Teslimin Ertelendiği ve Temerrüdün Sözkonusu Olmadığı Durumlarda........ 127

bb. Teslimin Ertelendiği ve Temerrüdün Sözkonusu Olduğu Durumlarda........... 129

9. Taşınmaz Satışında Taşınır Satışı Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması...................... 130

VIII. TAŞINMAZ SATIŞI SONUCUNU DOĞURAN SÖZLEŞMELER ..............................................................132

A. GENEL OLARAK ................................................................................................................. 132

B. TAŞINMAZ SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ............................................................................ 132

1. Tanım ve Şekil............................................................................................................... 132

2. Taşınmaz Satış Vaadinin Hükümleri ............................................................................. 133

a. Taraflar Arasında .................................................................................................... 133

b. Üçüncü Kişilere Karşı ............................................................................................. 133

C. TAŞINMAZ SATIŞI SONUCUNU DOĞURAN HAKLAR: ÖNALIM, ALIM VE GERİ

ALIM HAKLARI .................................................................................................................... 134

1. Genel Bilgi ..................................................................................................................... 134

2. Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarının Geçerli Olarak Kurulabilecekleri Süre ve

Hakların İktisadî Amacı ................................................................................................. 135

3. Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarının Devredilmesi ve Miras Yoluyla Geçmesi........... 137

4. Alım (İştira) Sözleşmesi................................................................................................. 138

a. Tanım ve Şekil ........................................................................................................ 138

b. Hükümleri................................................................................................................ 139

XIV İçindekiler

5. Geri Alım (Vefa) Sözleşmesi ......................................................................................... 140

6. Önalım (Şuf’a) Hakkı..................................................................................................... 141

a. Önalım Sözleşmesinin Tanımı ve Şekli .................................................................. 141

b. Önalım Sözleşmesinde Önalıcının Ödeyeceği Bedel............................................. 143

c. Önalım Sözleşmesinin Hangi Hallerde İleri Sürülebileceği ve Şerhin Etkisi.......... 144

d. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkının İleri Sürülmesinin Koşulları ve

Hükümleri................................................................................................................ 148

e. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkını Kullanma Süresi, Biçimi ve Bu Hakkın

Kullanılmasının Hükümleri ...................................................................................... 152

f. Önalım Hakkından Vazgeçme ............................................................................... 157

IX. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN DİĞER TÜRLERİ................................................................................................ 158

A. ÖRNEK ÜZERİNE SATIŞ.................................................................................................... 158

B. BEĞENME KOŞULUYLA SATIŞ......................................................................................... 160

C. KISMİ ÖDEMELİ SATIŞLAR (TAKSİTLE SATIŞLAR VE ÖN ÖDEMELİ TAKSİTLE

SATIŞLAR) .......................................................................................................................... 163

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 163

2. Borçlar Kanunu’na Tabi Taksitle Satış Sözleşmesi (Olağan Taksitle Satışlar) ............. 166

a. Olağan Taksitle Satışın Unsurları........................................................................... 166

aa. Satış Parasının Peşinata Ek Olarak En Az İki Taksit Olmak Üzere

Birden Fazla Vadelerde Bölüm Bölüm Ödenmesinin Kararlaştırılmış

Olması............................................................................................................. 166

bb. Satış Konusunun Taşınır Mal veya Haklar Olması ......................................... 167

cc. Satılanın Alıcıya En Azından Taksitlerin Bir Kısmının Ödenmesinden

Önce Teslim Edilmiş Olması........................................................................... 167

dd. Taksitleri Ödeme Süresinin Üç Yılı Geçmemesi............................................ 168

ee. Peşinat (Ön Ödeme) Kararlaştırılması............................................................ 169

b. Olağan Taksitle Satışın Geçerlilik Şartları .............................................................. 170

c. Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcıyı Koruyucu Düzenlemeler .............................. 170

d. Taksitle Satış Sözleşmesinin Uygulama Alanı........................................................ 172

e. Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcının Temerrüdü Halinde Satıcının Hakları ........ 173

aa. Genel Olarak.................................................................................................. 173

bb. Sözleşmeden Dönme Hakkı ........................................................................... 174

cc. Geçerli Mülkiyeti Saklı Tutma Anlaşmasına Dayalı Olarak Mülkiyeti

İddia Etme Hakkı............................................................................................. 177

dd. Muacceliyet Koşuluna Dayanma Hakkı .......................................................... 179

3. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi ......................................................................... 179

a. Tanımı ve Unsurları ................................................................................................ 179

aa. Alıcının, Satılana İlişkin Satış Bedelini Önceden Kısım Kısım Ödemeyi

Üstlenmiş Olması............................................................................................ 180

bb. Satış Konusunun Taşınır Mal veya Haklar Olması ......................................... 180

İçindekiler XV

cc. Satıcının, Kural Olarak Satış Bedelinin Tamamen Ödenmesinden

Sonra Satılanı Alıcıya Devretmeyi Üstlenmiş Olması..................................... 180

b. Ön Ödemeli Taksitle Satışın Geçerlilik Şartları....................................................... 181

aa. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması .............. 181

bb. Yasal Temsilcinin Rızası................................................................................ 181

c. Ön Ödemeli Taksitle Satış Hükümlerinin Uygulama Alanı...................................... 182

d. Ön Ödemeli Taksitle Satışlara Uygulanacak Olan Taksitle Satış

Sözleşmesine İlişkin Hükümler ............................................................................... 182

e. Ön Ödemeli Satış Sözleşmesinde Ödemelere İlişkin Düzenlemeler...................... 182

f. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Sona Ermesi ........................................ 183

D. ARD ARDA TESLİMLİ SATIŞ.............................................................................................. 184

E. ARTTIRMAYLA (MÜZAYEDEYLE) SATIŞ .......................................................................... 185

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 185

2. Çeşitleri.......................................................................................................................... 186

a. Zorla (Cebrî) Arttırma ............................................................................................. 186

b. İsteğe Bağlı (İhtiyarî) Artırma.................................................................................. 188

§3. MAL DEĞİŞİM (TRAMPA) SÖZLEŞMESİ

I. MAL DEĞİŞİM SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI....................................................................190

II. YARAR VE ZARARIN GEÇİŞİ.......................................................................................................................191

III. TEMERRÜT ......................................................................................................................................................191

IV. ZAPTA KARŞI SORUMLULUK.....................................................................................................................191

V. AYIBI ÜSTLENME SORUMLULUĞU (AYIBA KARŞI TEKEFFÜL).........................................................192

§4. BAĞIŞLAMA

I. TANIM VE MAHİYETİ......................................................................................................................................193

II. BAĞIŞLAMANIN ÖGELERİ...........................................................................................................................193

A. KAZANDIRICI İŞLEM NİTELİĞİ .......................................................................................... 193

B. KARŞILIKSIZ (İVAZSIZ) OLMA ........................................................................................... 194

C. ANLAŞMA............................................................................................................................ 195

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 195

2. Bağışlamada Ehliyet...................................................................................................... 196

a. Bağışlayanın Ehliyeti .............................................................................................. 196

b. Bağışlananın Ehliyeti .............................................................................................. 197

III. BAĞIŞLAMANIN ÇEŞİTLERİ ........................................................................................................................197

A. BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERME (VAADİ-TAAHHÜDÜ)............................................................ 197

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 197

2. Bağışlama Sözü Vermenin Şekli ................................................................................... 198

B. ELDEN BAĞIŞLAMA ........................................................................................................... 199

XVI İçindekiler

C. KOŞULLU (ŞARTLI) VE YÜKLEMELİ (MÜKELLEFİYETLİ) BAĞIŞLAMA.......................... 200

D. YERİNE GETİRİLMESİ (TENFİZİ) BAĞIŞLAYANIN ÖLÜMÜNE BAĞLI BAĞIŞLAMA....... 201

E. DÖNME KOŞULLU (RÜCU ŞARTLI) BAĞIŞLAMA............................................................. 202

IV. BAĞIŞLAMANIN HÜKÜMLERİ..................................................................................................................... 203

A. BAĞIŞLAYANIN BORÇLARI ............................................................................................... 203

B. BAĞIŞLAYANIN SORUMLULUĞU...................................................................................... 204

1. Ödememeden (İfa Etmeme) Doğan Sorumluluk ........................................................... 204

2. Zapt ve Ayıptan Doğan Sorumluluk (Tekeffül Borcu).................................................... 205

C. BAĞIŞLAYANIN BAĞIŞLAMAYI GERİ ALMASI (DÖNMESİ, RÜCU ETMESİ) .................. 205

1. Yerine Getirilmiş (Tenfiz Edilmiş) Bağışlama Taahhüdü ve Elden Bağışlamadan

Dönme Nedenleri .......................................................................................................... 206

2. Yerine Getirilmemiş Bağışlama Taahhüdünden Dönme Nedenleri............................... 207

D. BAĞIŞLAMA SÖZ VERİSİNİN DÜŞMESİ, DÖNME SÜRESİ VE MİRASÇILARIN

DÖNME HAKKI.................................................................................................................... 208

1. Bağışlama Sözverisinin Ortadan Kalkması (Düşmesi).................................................. 208

2. Dönme Süresi ve Mirasçıların Dönme (Geri Alma) Hakkı............................................. 208

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KULLANMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§5. KİRA SÖZLEŞMESİ

I. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TÜRK BORÇLAR KANUNU SİSTEMATİĞİNDE

DÜZENLENİŞ BİÇİMİ...................................................................................................................................... 210

II. TANIMI............................................................................................................................................................... 212

III. ÇEŞİTLERİ........................................................................................................................................................ 213

A. KİRA KONUSU EŞYANIN TAŞINIR YA DA TAŞINMAZ OLMASINA GÖRE...................... 213

B. KİRA KONUSU EŞYANIN ÜRÜN (HASILAT, GELİR) GETİREN BİR MAL OLUP

OLMAMASINA GÖRE ......................................................................................................... 214

C. KİRA SÖZLEŞMESİ SÜRESİNİN BELİRLİ OLUP OLMAMASINA GÖRE .......................... 216

IV. KİRA SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK KURALLAR............................................................................ 217

A. GENEL OLARAK ................................................................................................................. 217

B. KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ AKDETTİKLERİ SÖZLEŞMELERDE

UYGULANACAK VE UYGULANMAYACAK TÜRK BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİ ........ 218

V. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN ÖGELERİ VE SÜRESİ ................................................................................... 223

A. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN ÖGELERİ................................................................................. 223

1. Kira Konusu Bir Mal....................................................................................................... 223

2. Kira Konusu Malın Kullanılması Karşılığında Ödenecek Kira Parası............................ 224

a. Kira Parasının Miktarı (Kira Parasının Taraflarca Belirlenmesi) ............................. 224

b. Kira Parasının Kapsamı.......................................................................................... 226

İçindekiler XVII

3. Kiracıyla Kiraya Veren Arasında Bir Anlaşma............................................................... 226

B. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN SÜRESİ ................................................................................... 227

VI. KİRA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN KARŞILIKLI HAK VE BORÇLARI.........................................230

A. KİRAYA VERENİN BORÇLARI VE HAKLARI ..................................................................... 230

1. Borçları .......................................................................................................................... 230

a. Kira Konusu Eşyayı Kullanmaya Elverişli Biçimde Teslim ve Muhafaza

(Koruma) Borcu....................................................................................................... 231

aa. Teslim Borcu ................................................................................................... 231

bb. Kiraya Verenin Kullanmaya Elverişli Biçimde Bulundurma (Ayıbı

Üstlenme) Borcu ............................................................................................. 232

aaa. Ayıbın Özellikleri (Sorumluluğun Şartları) ............................................. 233

aaaa. Maddi Koşullar.......................................................................... 233

aaaa.1.) Kiralananda Ayıbın Var Olması ................................. 233

aaaa.2.) Kiralananda Ortaya Çıkan Ayıpların Kiracının

Kusuru Dışında Ortaya Çıkmış Olması ve Fakat

Kiraya Verenin Kusurunun Gerekmemesi ................. 235

aaaa.3.) Ayıbın Kullanma Amacıyla Bağdaşmaması............... 237

aaaa.4.) Ayıbın Gizli Olması .................................................... 237

aaaa.5.) Kiraya Verenin Ayıptan Sorumluluğunun

Sınırlandırılmamış ya da Kaldırılmamış Olması ........ 239

bbbb. Şekli Koşul: Kiracının Kiralananı Gözden Geçirmesi

(Muayene) ve Bildirim (İhbar) Yükümlülüğünü Yerine

Getirmesi (TBK 318)................................................................. 240

bbb. Ayıp Halinde Kiracının Hakları .............................................................. 241

b. Kiralanan Malda Üçüncü Kişilerin Hak İleri Sürmeleri Halinde Buna Karşı

Kiracıya Güvence Verme (Zapta Karşı Tekeffül) Borcu.......................................... 244

aa. Genel Olarak................................................................................................... 244

bb. Gerçek Zapt ................................................................................................... 244

cc. Gerçek Olmayan Zapt (Kiralananın Temliki)................................................... 249

aaa. Kira Sözleşmesinin Şerhinin Etkisi........................................................ 252

bbb. Kamulaştırmanın Etkisi ......................................................................... 254

c. Kiraya Verenin Vergi ve Benzeri Mükellefiyetleri Ödeme Borcu............................. 254

d. Kiraya Verenin Yan Giderleri Ödeme Borcu........................................................... 255

aa. Yan Giderlerin Kapsamı ve Kime Ait Olduğu Sorunu ..................................... 255

2. Kiraya Verenin Hakları .................................................................................................. 261

a. Kira Parasının Ödenmesini İsteme Hakkı............................................................... 261

b. Kiraya Verenin Hapis Hakkı.................................................................................... 267

B. KİRACININ HAKLARI VE BORÇLARI ................................................................................. 268

1. Kiracının Hakları............................................................................................................ 268

XVIII İçindekiler

2. Kiracının Borçları........................................................................................................... 269

a. Kira Parasını Ödeme Borcu.................................................................................... 269

aa. Niteliği ............................................................................................................. 269

bb. Ödeme Yeri ve Şekli ....................................................................................... 272

cc. Ödeme Zamanı ............................................................................................... 275

dd. Kiracının Kusuru veya Umulmayan Halinin (Kiralananın

Kullanılmamasının) Kiracının Kira Bedeli Borcuna Etkisi (TBK 324) .............. 277

ee. Kiralananın Sözleşme Bitiminden Önce Erken Tahliyesi (TBK 325) .............. 278

b. Kiracının Kiralananı Sözleşmeye Uygun Olarak Kullanma Borcu .......................... 284

aa. Genel Olarak................................................................................................... 284

bb. Kiracının Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme

Borcu............................................................................................................... 285

aaa. Borcun Niteliği ve Kapsamı................................................................... 285

bbb. Kiracının Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı

Gösterme Borcuna Aykırılığın Sonucu (Önelli veya Önelsiz Fesih

ve Tazminat) ......................................................................................... 290

cc. Kiralananda Ayıbın Giderilmesine ve Kiralananın Gösterilmesine

Katlanma Borcu (TBK 319; EBK 251)............................................................. 293

dd. Kiralananda Kiraya Veren Tarafından Yapılacak Ölçülü Yenilik ve

Değişikliklere Katlanma Borcu (TBK 320)....................................................... 294

aaa. Genel Olarak ......................................................................................... 294

bbb. Kiraya Veren Tarafından Ölçülü Yenilik ve Değişikliklerin

Yapılabilmesi Koşulları.......................................................................... 296

ee. Kiracının Kiralananı Bizzat Kullanma Borcu: Sözleşmeye Aykırı Olarak

Alt Kiraya Vermeme, Kullanım Hakkı ile Kira İlişkisini Devretmeme

Borcu (TBK 322-323) ...................................................................................... 297

aaa. Genel Olarak ......................................................................................... 297

bbb. Kiracının Kiralananı Başkasına Kiraya Vermesi ve Kullanma

Hakkı ile Kira İlişkisini Devri .................................................................. 298

aaaa. Alt Kira ve Kullanım Hakkının Devri.......................................... 298

aaaa.1.) Genel Olarak ............................................................. 298

aaaa.2.) Alt Kiranın veya Kullanım Hakkının (Caiz

Olmayan) Devrinden Doğan Sonuçlar....................... 303

ccc. Kira İlişkisinin Devri ............................................................................... 305

aaaa. Genel Olarak............................................................................. 305

bbbb. TBK.323 Hükmünün Uygulama Alanı....................................... 307

cccc. TBK.323 Hükmünün Uygulanma Koşulları ............................... 308

dddd. Kira İlişkisini Devrin Hukuki Sonuçları ...................................... 310

c. Kiracının Konut ve Çatılı İşyerlerinde Sözleşmeden Kaynaklanan Güvence

(Depozito) Verme Borcu (TBK 342)........................................................................ 311

İçindekiler XIX

d. Kiracının Kiralananı Geri Verme Borcu................................................................... 317

aa. Genel Olarak................................................................................................... 317

bb. Kiracının İade Borcunu İfa yeri, İade Borcunun Muhatabı, Muacceliyeti

ve Zamanaşımı ............................................................................................... 319

cc. Kiralananın İadesi Sırasında Kiracının Yaptığı Yenilik ve Değişikliklere

İlişkin Talep Hakkı (TBK 321) ......................................................................... 321

dd. Takastan Feragat Yasağı (TBK 326) .............................................................. 326

VII. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARINA ÖZGÜ KURALLAR................................................................327

A. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN UYGULAMA ALANI

(TBK 339)............................................................................................................................. 327

B. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KAVRAMI ................................................................................ 328

C. KİRA SÖZLEŞMESİYLE BAĞLANTILI SÖZLEŞME (TBK 340).......................................... 329

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 329

2. TBK.340 Hükmünün Koşulları ....................................................................................... 330

3. TBK.340’a Bağlanan Hukuki Sonuç .............................................................................. 332

D. KİRACI ALEYHİNE DÜZENLENME VE SÖZLEŞMEDE DEĞİŞİKLİK YAPMA

YASAĞI (TBK 301, 343, 346) .............................................................................................. 332

E. AİLE KONUTU (TBK 349).................................................................................................... 333

F. KİRA BEDELİNİN TARAFLARCA BELİRLENMESİ (TBK 343) ........................................... 334

G. KİRA PARASININ MAHKEMECE BELİRLENMESİ (TBK 344) ........................................... 335

1. Taraflarca Belirlenmemiş Olması Durumunda Mahkemece Belirlenmesi ..................... 335

a. TBK 344 Hükmünün Uygulama Alanı..................................................................... 335

b. TBK Sonrası Artırım İlkeleri (TBK 344)................................................................... 336

2. Artırım (Kira Tespit) Davasını Açma Zamanı ................................................................ 342

3. Artırımın Kapsamı ......................................................................................................... 344

4. Taraflarca Sözleşmede Belirlenen Kira Parasının Mahkeme Tarafından Günün

Koşullarına Uygun Biçimde Yeniden Belirlenmesi (Uyarlama Davası) ......................... 345

VIII. GENEL HÜKÜMLER KAPSAMINDA BÜTÜN KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN

GEÇERLİ OLAN SONA ERME SEBEPLERİ ..............................................................................................350

A. KENDİLİĞİNDEN SONA ERME .......................................................................................... 351

1. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde ................................................................................ 351

2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde.............................................................................. 353

a. Genel Olarak........................................................................................................... 353

b. Fesih Dönemleri ve Süreleri ................................................................................... 354

c. Fesih Bildiriminin Şekli............................................................................................ 357

B. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARCA SONA ERDİRİLMESİ .......................................... 357

1. Kiraya verenin Sona Erdirme (Fesih) Hakkı ve Nedenleri............................................. 358

a. Kiracının Sözleşmeye Uymaması Nedeniyle Fesih................................................ 358

b. Kiracının İflâsı Nedeniyle Fesih .............................................................................. 358

XX İçindekiler

c. Kiracının Ölümü Nedeniyle Fesih (TBK 333).......................................................... 359

d. Önemli Nedenlerle Fesih ........................................................................................ 360

e. Kira Bedelinin Ödenmemesi Nedeniyle Fesih ........................................................ 364

2. Kiracının Sözleşmeyi Sona Erdirme Hakkı ve Nedenleri .............................................. 364

a. Kiraya Verenin Sözleşmeye Uymaması Nedeniyle Fesih....................................... 365

b. Önemli Nedenler Dolayısıyla Fesih ........................................................................ 365

IX. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN SONA

ERME SEBEPLERİ......................................................................................................................................... 365

A. TBK GENEL HÜKÜMLERİNE GÖRE SONA ERME SEBEPLERİNİN UYGULANIP

UYGULANAMAYACAĞI SORUNU...................................................................................... 365

B. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN FESİH BİLDİRİMİ YOLUYLA

SONA ERMESİ .................................................................................................................... 366

1. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde ................................................................................ 366

2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde.............................................................................. 372

3. Fesih Bildiriminin Geçerlilik Şekli................................................................................... 372

C. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN TAHLİYE DAVASI YOLUYLA

SONA ERMESİ .................................................................................................................... 373

1. Tahliye Sebeplerinin Sınırlılığı....................................................................................... 373

2. Tahliye Kararının İcrası İçin Kesinleşmesine Gerek Olmaması .................................... 375

3. Tahliye Davasını Açma Süresinin Uzaması .................................................................. 376

4. Tahliye Sebepleri (Kiraya Veren veya Kiracıdan Kaynaklanan Sebepler) ve

Özellikleri....................................................................................................................... 376

§6. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ

I. GENEL BİLGİ................................................................................................................................................... 378

II. FİNANSAL KİRALAMANIN FAYDA VE SAKINCALARI .......................................................................... 379

III. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI.................................................... 381

IV. FİNANSAL KİRALAMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER............................ 384

V. FİNANSAL KİRALAMA KONUSU MALLAR.............................................................................................. 385

VI. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI VE SİSTEMİN İŞLEYİŞİ............................... 387

VII. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ VE TESCİLİ.............................................................. 389

VIII. TARAFLARIN BORÇLARI............................................................................................................................. 390

A. KİRALAYANIN BORÇLARI.................................................................................................. 390

1. Kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine belirlediği malın mülkiyetini

edinme ve bu malın zilyetliğini kiracıya devir borcu ...................................................... 390

2. Kiralayanın, kiracının kira konusu malı kullanıp yararlanmasına katlanma borcu......... 391

3. Kiralayanın, kiralanan malın mülkiyetini kendinde tutma, üçüncü kişiye

devretmeme borcu ........................................................................................................ 391

4. Kiralayanın kira konusu malı sigorta ettirme borcu ....................................................... 392

5. Kiralayanın, kiralanan malın ayıbından ve zaptından sorumlu olma borcu................... 392

İçindekiler XXI

6. Kiralayanın, sözleşmede bu yolda hüküm varsa kiralanan malın mülkiyetini

sözleşme sonunda kiracıya devretme borcu................................................................. 394

B. KİRACININ BORÇLARI ....................................................................................................... 394

1. Kiracının kira bedelini ödeme borcu.............................................................................. 394

2. Kiracının kiralananın zilyetliğini devir alma (kabul) borcu.............................................. 395

3. Kiracının sözleşme konusu malı özenle kullanma borcu............................................... 395

4. Kiracının mala bakma ve onu koruma borcu................................................................. 395

5. Kiracının malın zilyetliğini ve kiracılık sıfatını kiralayanın yazılı izni olmadan

devretmeme borcu ........................................................................................................ 396

6. Kiracının malın sigorta primlerini ödeme borcu............................................................. 396

7. Kiracının kiralanının hasar ve ziyaına katlanma borcu.................................................. 397

8. Kiracının sözleşme sonunda malı kiralayana iade borcu .............................................. 399

IX. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ.....................................................................399

A. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN OLAĞAN SEBEPLERLE

(KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ..................................................................................... 400

B. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN OLAĞANÜSTÜ SEBEPLERLE

SONA ERMESİ .................................................................................................................... 401

C. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI.................... 403

§7. KULLANIM ÖDÜNCÜ (ÂRİYET) SÖZLEŞMESİ

I. TANIMI...............................................................................................................................................................404

II. ÖĞELERİ...........................................................................................................................................................404

A. KULLANMA KONUSU BİR ŞEY YA DA HAK...................................................................... 404

B. KARŞILIKSIZ (İVAZSIZ) KULLANMA.................................................................................. 405

C. TARAFLARIN ANLAŞMASI ................................................................................................. 406

III. HÜKÜMLERİ.....................................................................................................................................................406

A. KULLANIM ÖDÜNCÜ VERENİN BORÇLARI...................................................................... 406

B. KULLANIM ÖDÜNCÜ ALANIN BORÇLARI......................................................................... 407

1. Uygun Kullanma Borcu.................................................................................................. 408

2. Şeyi Başkasına Kullandırmama Borcu.......................................................................... 408

3. Şeyin Bakım ve Korunmasına İlişkin Giderleri Ödeme Borcu ....................................... 409

4. Şeyi Geri Verme Borcu.................................................................................................. 409

C. BİRDEN ÇOK ARİYET ALANLARIN SORUMLULUĞU....................................................... 410

IV. SONA ERMESİ.................................................................................................................................................411

A. SÖZLEŞMEYLE AÇIKÇA BİR SÜRENİN BELİRLENMİŞ OLMASI..................................... 411

B. SÖZLEŞMEYLE AÇIKÇA BİR SÜRENİN BELİRLENMEMİŞ OLMASI ............................... 411

1. Sözleşmenin Süresi Belirlenmemiş Fakat Belirli Bir Kullanma Biçimi

Kararlaştırılmışsa .......................................................................................................... 411

2. Sözleşmede Süre de Kullanma Biçimi de Kararlaştırılmamışsa ................................... 411

XXII İçindekiler

C. KULLANMA ÖDÜNCÜ VERENİN SÖZLEŞMEYİ BOZMASI (FESİH) ................................ 411

D. KULLANIM ÖDÜNCÜ ALANIN ÖLÜMÜ .............................................................................. 412

§8. TÜKETİM ÖDÜNCÜ (KARZ) SÖZLEŞMESİ

I. TANIMI............................................................................................................................................................... 413

II. ÖĞELERİ.......................................................................................................................................................... 413

A. ÖDÜNÇ VERİLECEK BİR MİKTAR PARA YA DA MİSLÎ EŞYA......................................... 414

B. ÖDÜNÇ KONUSU ŞEYİN MÜLKİYETİNİN ÖDÜNÇ ALANA GEÇİRİLMESİ ...................... 415

C. ÖDÜNÇ ALANIN ŞEYİN EŞİT MİKTAR VE NİTELİKTEKİ BENZERİNİN GERİ

VERECEĞİNİ ÜSTLENMESİ............................................................................................... 415

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 415

2. Faiz Ödemenin Unsur Olup Olmadığı ........................................................................... 416

D. TARAFLARIN ANLAŞMASI................................................................................................. 417

III. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ .............................................................................. 418

A. ÖDÜNÇ VERENİN BORÇLARI ........................................................................................... 418

1. Ödünç Verilmesi Üstlenilen Şeyin Ödünç Alana Teslimi............................................... 418

2. Tekeffül Borcu ............................................................................................................... 419

B. ÖDÜNÇ ALANIN BORÇLARI .............................................................................................. 420

1. Ödünç Konusu Şeyi Kabul Etme Borcu......................................................................... 420

2. Ödünç Alınan Şeyin Eşit Miktar ve Nitelikteki Benzerini Geri Verme Borcu.................. 420

3. Faiz Ödeme Borcu ........................................................................................................ 420

IV. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ .......................................................................... 421

A. SÜRENİN SONA ERMESİ................................................................................................... 421

B. SÜRENİN DOLMASINDAN ÖNCE ÖDEME........................................................................ 421

C. FESİH BİLDİRİMİYLE SONA ERME ................................................................................... 421

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İŞGÖRME AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§9. HİZMET (İŞ) SÖZLEŞMESİ

I. TÜRLERİ........................................................................................................................................................... 423

II. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİ .................................................................................................................... 423

A. TANIMI................................................................................................................................. 423

B. UNSURLARI ........................................................................................................................ 424

C. HÜKÜMLERİ........................................................................................................................ 426

1. İşçinin Borçları............................................................................................................... 426

a. İşi Bizzat Yapma Borcu.......................................................................................... 426

b. İşi Özenle İfa Etme ve Sadakat Borcu.................................................................... 427

İçindekiler XXIII

c. İşverenin Talimatına Uygun Davranma Borcu........................................................ 428

d. Teslim ve Hesap Verme Borcu ............................................................................... 428

e. Fazla çalışma borcu................................................................................................ 428

2. İşverenin Borçları .......................................................................................................... 428

a. İşverenin Ücret Ödeme Borcu ................................................................................ 428

b. İşçiye İş Verme Borcu............................................................................................. 430

c. Araç ve Gereç Sağlama Borcu ............................................................................... 430

d. İşçiyi Gözetme ve Koruma Borcu ........................................................................... 430

D. HİZMET İLİŞKİSİNİN DEVRİ ............................................................................................... 431

E. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ .......................................................... 432

1. Kendiliğinden Sona Erme Halleri................................................................................... 432

a. Ölüm ....................................................................................................................... 432

b. Tarafların Anlaşması (İkale).................................................................................... 432

c. Hizmet Sözleşmesinde Kararlaştırılan Belirli Sürenin Bitimi................................... 432

2. Fesih Bildirimiyle Sona Erme Halleri ............................................................................. 433

a. Belirsiz Süreli (Süresiz) Sözleşmelerde.................................................................. 433

b. Deneme Kaydıyla Yapılmış Sözleşmelerde............................................................ 433

c. Feshe Karşı İşçinin Korunması............................................................................... 434

3. Derhâl Fesih Yoluyla Sona Erme Halleri....................................................................... 434

a. Haklı Sebeple Fesih................................................................................................ 434

b. Ücretin Tehlikeye Girmesi Nedeniyle Fesih............................................................ 434

c. Derhâl Feshin Sonuçları ......................................................................................... 434

aa. Haklı sebeple fesihte....................................................................................... 434

bb. Haklı sebebe dayanmayan fesihte.................................................................. 435

cc. İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakmasında........................ 435

F. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI.............................. 435

III. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİ...............................................................................................................436

A. GENEL OLARAK ................................................................................................................. 436

B. UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER .................................................................................. 436

C. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANMASI............................................................................. 436

D. PAZARLAMACININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ, YETKİLERİ VE HAPİS HAKKI.......................... 437

1. Pazarlamacının Yükümlülükleri ..................................................................................... 437

2. Pazarlamacının Yetkileri................................................................................................ 437

3. Pazarlamacının Hapis Hakkı ......................................................................................... 438

E. İŞVERENİN ÖZEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ.............................................................................. 438

1. Faaliyet Alanı Konusunda Yükümlülükler...................................................................... 438

2. Ücret Ödeme Yükümlülüğü ........................................................................................... 438

XXIV İçindekiler

3. Komisyon Ödeme Yükümlülüğü.................................................................................... 438

4. Pazarlama Faaliyetinin Engellenmesi Halinde Ücret Ödeme Yükümlüğü..................... 439

5. Harcamalara Katılma Yükümlülüğü............................................................................... 439

F. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ...................................................... 439

1. Özel Fesih Süresine Uyarak Sona Erdirme................................................................... 439

2. Sona Ermenin Özel Sonuçları....................................................................................... 440

IV. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİ....................................................................................................................... 440

A. GENEL OLARAK ................................................................................................................. 440

B. UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER .................................................................................. 440

C. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANMASI............................................................................. 441

D. İŞÇİNİN VE İŞVERENİN ÖZEL BORÇLARI........................................................................ 441

1. İşçinin Özel Borçları ...................................................................................................... 441

2. İşverenin Özel Borçları.................................................................................................. 441

E. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ............................................................. 442

§10. ESER (İSTİSNA) SÖZLEŞMESİ

I. ESER SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI........................................................................................................ 443

A. ESER MEYDANA GETİRME (ESER İMALİ) ....................................................................... 443

B. BEDEL ÖDEME UNSURU................................................................................................... 445

C. TARAFLAR ARASINDAKİ ANLAŞMA ................................................................................. 446

II. YÜKLENİCİNİN BORÇLARI .......................................................................................................................... 447

A. ESER MEYDANA GETİRME VE ZAMANINDA TESLİM BORCU....................................... 447

B. İŞİ SADAKAT VE ÖZENLE YAPMA BORCU...................................................................... 448

C. ARAÇ GEREÇ VE MALZEMEYİ SAĞLAMA BORCU ......................................................... 449

D. İŞE ZAMANINDA BAŞLAMA VE DEVAM ETME BORÇLARI............................................. 451

1. İşe Başlama ve Teslim Süresi Belli Olan İşlerde........................................................... 451

2. İşe Başlama ve Teslim Süresi Belli Olmayan İşlerde.................................................... 453

E. ESERİ TESLİM BORCU ...................................................................................................... 453

F. YÜKLENİCİNİN AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU........................................................... 454

1. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Şartları......................................................................... 454

2. İş Sahibinin Ayıba Tekeffülden Doğan Hakları.............................................................. 455

a. Genel Olarak........................................................................................................... 455

b. Eseri Kabulden Kaçınmak (Sözleşmeden Dönme)................................................. 456

c. Bedelden İndirim..................................................................................................... 456

d. Eserin Ücretsiz Onarılmasını İsteme ...................................................................... 457

e. Ayıp Sonucu Ortaya Çıkan Zararın Tazminini Talep Etme..................................... 457

3. Ayıptan Doğan Hakların Tabi Olduğu Zamanaşımı ...................................................... 458

4. 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Getirilen Özel Sorumluluk................... 458

İçindekiler XXV

III. İŞSAHİBİNİN BORÇLARI VE HAKLARI......................................................................................................459

A. İŞSAHİBİNİN BORÇLARI .................................................................................................... 459

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 459

2. Eserin Bedelini Ödeme Borcu ....................................................................................... 459

a. Bedeli Ödeme Zamanı, Bedelin Ödeme Yeri ve Türü ............................................ 459

b. Bedel Türleri............................................................................................................ 460

aa. Götürü (Sabit) Bedel ....................................................................................... 460

bb. Yaklaşık (Değere Göre, Takribi) Bedel ........................................................... 462

B. İŞ SAHİBİNİN HAKLARI ...................................................................................................... 464

IV. ESERDE MEYDANA GELEN ZARARIN (HASARIN) GEÇİŞİ..................................................................465

A. TAMAMLANINCA FERDİ İLE BELLİ OLAN (PARÇA BORCU HALİNE GELEN) BİR

ESER SÖZ KONUSU OLMALIDIR ...................................................................................... 465

B. HASARIN TESLİMDEN ÖNCE YÜKLENİCİYE AİT OLMASI KURALININ

İSTİSNALARI MEVCUT OLMAMALIDIR ............................................................................. 466

V. ESER SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ....................................................................................................467

VI. ZAMANAŞIMI...................................................................................................................................................469

§11. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ

I. TANIMI...............................................................................................................................................................470

II. UNSURLARI.....................................................................................................................................................470

A. ARSA SAHİBİNİN ARSA PAYLARINI DEVİR BORCU ALTINA GİRMESİ.......................... 470

B. YÜKLENİCİNİN İNŞAAT YAPMA BORCU ALTINA GİRMESİ ............................................ 471

C. ARSA SAHİBİ İLE YÜKLENİCİ ARASINDA ANLAŞMA ...................................................... 471

III. HUKUKİ NİTELİĞİ............................................................................................................................................471

A. TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞME OLMASI.............................................. 471

B. ANİ EDİMLİ SÖZLEŞME OLMASI....................................................................................... 471

C. ÇİFT MAHİYETLİ KARMA SÖZLEŞME OLMASI................................................................ 472

IV. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN UYGULAMADAKİ TÜRLERİ..............................473

V. UYGULANACAK HÜKÜMLER......................................................................................................................474

VI. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ.....................................................................476

VII. YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ SEBEBİYLE ARSA SAHİBİNİN SÖZLEŞMEDEN DÖNMESİ

KONUSUNDAKİ YARGITAY UYGULAMASI..............................................................................................478

VIII. YÜKLENİCİ İLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ ARASINDA ARSA PAYININ DEVRİ TAAHHÜDÜNE İLİŞKİN

YARGITAY UYGULAMASI ............................................................................................................................480

§12. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ

I. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, KURULMASI, KAPSAMI VE ŞEKLİ..........................................483

II. UNSURLARI.....................................................................................................................................................485

A. BİR İŞİN GÖRÜLMESİ VEYA İŞLEMİN YAPILMASI .......................................................... 485

B. İŞİN BAŞKASI ÇIKARINA VE İRADESİNE UYGUN YAPILMASI ....................................... 486

XXVI İçindekiler

C. VEKİLİN EDİM SONUCUNDAN DEĞİL, EDİMİN ÖZENLE GÖRÜLMESİNDEN

SORUMLU OLMASI VE VEKİLİN BAĞIMSIZ OLMASI....................................................... 486

D. ÜCRETİN ZORUNLU UNSUR OLMADIĞI .......................................................................... 486

E. ANLAŞMA............................................................................................................................ 487

III. VEKÂLETİN ÖTEKİ İŞGÖRME SÖZLEŞMELERİNDEN FARKLARI..................................................... 489

A. İŞ (HİZMET) SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI.................................................................... 489

B. ESER SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI .............................................................................. 489

IV. TARAFLARIN BORÇLARI............................................................................................................................. 490

A. VEKİLİN BORÇLARI............................................................................................................ 490

1. Vekilin Sadakat Borcu ................................................................................................... 490

2. Vekilin İşi Özenle Görme (Yapma) Borcu...................................................................... 490

3. Müvekkilin İradesine, Özellikle Talimatına Uygun Davranma Borcu............................. 491

4. Sır Saklama Yükümlülüğü............................................................................................. 492

5. İşi Kendisi Yapma (Şahsen İfa) Borcu........................................................................... 492

6. Hesap Verme Borcu...................................................................................................... 493

B. MÜVEKKİLİN (VEKÂLET VERENİN) BORÇLARI ............................................................... 493

1. Ücret Ödeme Borcu....................................................................................................... 493

2. Vekil Tarafından Yapılan Masrafları ve Verilen Avansları Ödeme Borcu...................... 493

3. Vekili Müvekkil Hesabına Giriştiği Borçtan Kurtarma Yükümlüğü ................................. 493

4. Vekilin Uğradığı Zararı Tazmin Borcu ........................................................................... 494

V. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ............................................................................................ 494

§13. VEKÂLETSİZ İŞGÖRME

I. TANIMI VE ÖZELLİKLERİ.............................................................................................................................. 496

II. HÜKÜMLERİ .................................................................................................................................................... 496

A. İŞSAHİBİ VE İŞGÖRENİN BORÇLARI ............................................................................... 496

B. İŞSAHİBİ VE İŞGÖRENİN HAKLARI .................................................................................. 497

C. İŞGÖRENİN SORUMLUĞU ................................................................................................ 497

§14. HAVALE VE AKREDİTİF

I. HAVALE............................................................................................................................................................ 498

A. Tanımı ve Türleri.................................................................................................................. 498

B. Havalenin İşlevi ve Niteliği ................................................................................................... 499

C. Havalenin Şekli .................................................................................................................... 500

D. Havalenin Hükümleri............................................................................................................ 500

1. Havale Veren İle Alıcı Arasındaki İlişki.......................................................................... 501

2. Havale Veren İle Havale Ödeyicisi Arasındaki İlişki...................................................... 501

3. Havale Alıcısı İle Havale Ödeyicisi Arasındaki İlişki...................................................... 502

II. AKREDİTİF (KREDİ MEKTUBU)................................................................................................................... 502

İçindekiler XXVII

BEŞİNCİ BÖLÜM

SAKLAMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§15. SAKLAMA (VEDİA) SÖZLEŞMESİ

I. TANIMI...............................................................................................................................................................505

II. UNSURLARI (ÖĞELERİ)................................................................................................................................506

A. SAKLANACAK BİR TAŞINIR............................................................................................... 506

B. BU TAŞINIRIN GÜVENLİ BİR YERDE SAKLANMASI........................................................ 506

C. İSTENİLDİĞİ ZAMAN ŞEYİN SAKLATANA GERİ VERİLMESİ .......................................... 507

D. TARAFLARIN ANLAŞMASI ................................................................................................. 507

E. ÜCRETİN ZORUNLU UNSUR OLMAMASI......................................................................... 507

III. HÜKÜMLERİ.....................................................................................................................................................507

A. SAKLAYANIN BORÇLARI ................................................................................................... 507

1. Eşyayı Kabul Borcu ....................................................................................................... 507

2. Eşyayı Saklama Borcu .................................................................................................. 507

3. Eşyayı Kullanmama Borcu ............................................................................................ 508

4. Eşyayı Geri Yerme Borcu.............................................................................................. 509

B. SAKLATANIN BORÇLARI ................................................................................................... 510

1. Ücret Ödeme Borcu....................................................................................................... 510

2. Masraf ve Zararları Ödeme Borcu................................................................................. 510

IV. SAKLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ...........................................................................................510

ALTINCI BÖLÜM

GÜVENCE SAĞLAMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§16. KEFALET SÖZLEŞMESİ

I. TANIM................................................................................................................................................................511

II. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ, UYGULAMA ALANI VE ÖZELLİKLERİ.................511

A. HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI ......................................................................... 511

B. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ....................................................................... 513

1. Kefaletin Fer’iliği (Asıl Borca Bağlılığı) .......................................................................... 513

2. Kefaletin Taliliği (İkinci Derecede Oluşu)....................................................................... 514

3. Kefaletin İvazsız Oluşu.................................................................................................. 515

4. Tazminat Yükümlülüğü İçermesi ................................................................................... 515

III. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI....................................................................................................516

A. PARA İLE BELİRLENEBİLİR BİR BORCUN VE MİKTARIN (LİMİTİN) BULUNMASI ......... 516

B. BAŞKASINA AİT GEÇERLİ BİR ASIL BORCUN BULUNMASI........................................... 517

C. KEFİL OLMA EHLİYETİ....................................................................................................... 518

XXVIII İçindekiler

D. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİNE UYULMASI (TBK. 583)......................................... 518

E. EŞİN RIZASI (TBK 584)....................................................................................................... 521

IV. KEFALETİN TÜRLERİ.................................................................................................................................... 522

A. ADİ KEFALET (TBK 585)..................................................................................................... 522

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 522

2. Adi Kefalette İleri Sürülebilecek Def’iler (Tartışma ve Rehnin Paraya Çevrilmesi

Def’ileri) ......................................................................................................................... 523

3. Tartışma (Peşin Dava) Def’inin İleri Sürülemeyeceği Haller ......................................... 524

a. Borçlu aleyhine yapılan takibin sonucunda kesin aciz belgesi alınması

(TBK 585/I, b.1), ...................................................................................................... 524

b. Borçlu aleyhine Türkiye’de takibatın imkânsız hâle gelmesi veya önemli ölçüde

güçleşmesi (TBK 585/I, b.2),.................................................................................... 524

c. Borçlunun iflasına karar verilmesi (TBK 585/I, b.3),.................................................. 524

d. Borçluya konkordato mehli verilmiş olması (TBK 585/I, b.4)..................................... 524

4. Rehnin Paraya Çevrilmesi Def’inin İleri Sürülemeyeceği Haller.................................... 524

B. MÜTESELSİL KEFALET...................................................................................................... 525

C. BİRLİKTE KEFALET ............................................................................................................ 526

1. Olağan Birlikte Kefalet................................................................................................... 527

2. Zincirleme (Müteselsil) Birlikte Kefalet .......................................................................... 527

D. KEFİLE KEFALET VE RÜCUA KEFALET (TBK 588).......................................................... 528

V. KEFİL İLE ALACAKLI ARASINDAKİ İLİŞKİ............................................................................................... 529

A. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI.......................................................................... 529

B. KEFİLİN TAKİBİ ................................................................................................................... 530

C. KEFİLİN SAHİP OLDUĞU DEF’İLER (SAVUNMA OLANAKLARI) ..................................... 531

1. Genel Olarak Def’i ve Anlamı........................................................................................ 531

2. Kefilin Asıl Borç İlişkisine ait Def’iler (Savunma Olanakları) ......................................... 531

3. Kefile Ait Kişisel Def’iler (Savunma Olanakları)............................................................. 534

D. ALACAKLININ HAK VE KÜLFETLERİ................................................................................. 535

1. Alacaklının Bazı Durumlarda Gerekeni Yapma ve Durumu Kefile İhbar Külfeti............ 535

2. Ödemeyi Kabul Külfeti................................................................................................... 535

3. Teminatları ve İspat Belgelerini Saklama, Kefile Devir ve Tevdi Külfeti........................ 536

VI. KEFİL İLE ASIL BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ........................................................................................ 537

A. KEFİLİN ÖDEMEYİ İHBAR KÜLFETİ (YÜKÜMÜ)............................................................... 537

B. KEFİLİN ASIL BORÇLUDAN KENDİSİNE GÜVENCE (TEMİNAT) VERMESİNİ VE

KENDİSİNİ KEFALETTEN KURTARMASINI İSTEME HAKKI................................................. 537

C. KEFİLİN ASIL BORÇLUYA RÜCU HAKKI........................................................................... 538

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 538

2. Kefilin Rücu Hakkının Koşulları..................................................................................... 539

a. Geçerli Bir Kefalet Sözleşmesinin Bulunması......................................................... 539

İçindekiler XXIX

b. Kefilin, Alacaklıya Olan Borcunu İfa Etmesi (İvaz).................................................. 540

c. Asıl Borcun Muaccel Olması................................................................................... 540

VII. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ.............................................................................................540

A. ASIL BORCUN SONA ERMESİNE BAĞLI SEBEPLER...................................................... 540

B. KEFALET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN NEDENLERLE SONA ERME SEBEPLERİ.............. 542

1. Belirli Süre İçin Kefalette ............................................................................................... 542

2. Belirli Süreyle Sınırlı Olmayan (Süresiz) Kefalette........................................................ 542

3. Gerçek Kişinin Verdiği Kefaletin On Yıl Sonra Sona Ermesi......................................... 543

4. Çalışanlara Kefalette Sona Erme .................................................................................. 544

5. Kefaletten Dönme Yoluyla Sona Erme.......................................................................... 544

6. Alacaklının Ödemeyi Haksız Olarak Kabul Etmemesi Nedeniyle Kefaletin Sona

Ermesi ........................................................................................................................... 544

7. Birlikte Kefalette Özel Sona Erme Sebebi..................................................................... 545

YEDİNCİ BÖLÜM

SONUÇLARI TALİH VE TESADÜFE BAĞLI SÖZLEŞMELER

§17. KUMAR VE BAHİS SÖZLEŞMELERİ

I. GENEL OLARAK.............................................................................................................................................547

II. HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI.................................................................................................548

III. KUMAR VE BAHSİN HÜKÜM VE SONUÇLARI.........................................................................................550

A. Eksik Borç Doğurması Yönünden........................................................................................ 550

B. Takas, Devir, Yenileme Yasağı İle Teminata Bağlanamaması Yönünden .......................... 551

C. İsteyerek Yapılan Ödemenin İadesinin İstenememesi Yönünden ....................................... 552

§18. ÖMÜR BOYU GELİR SÖZLEŞMESİ

I. TANIMI, KONUSU VE UYGULANACAK KURALLAR...............................................................................554

II. HUKUKİ NİTELİĞİ VE SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ ...........................................................................................555

III. ÖMÜR BOYU GELİR SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ.............................................................................556

§19. ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİ

I. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ.......................................................................................................................559

A. Genel Olarak........................................................................................................................ 559

B. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği..................................................... 559

C. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmelerinde Miras Hukukunun Etkileri .................................. 563

1. Borçlar Hukuku Kapsamındaki Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmelerinde ................... 563

2. Miras Hukukuna Tabi Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmelerinde.................................. 563

XXX İçindekiler

II. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ................................................................................................................................... 564

III. SÖZLEŞMENİN HÜKÜMLERİ....................................................................................................................... 566

A. Bakım Alacaklısının Durumu................................................................................................ 566

B. Bakım Borçlusunun Durumu................................................................................................ 568

IV. İTİRAZ VE TENKİS.......................................................................................................................................... 569

V. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ................................................................................................................... 570

A. Önel Verilerek (Bildirim Yolu İle) Fesih ................................................................................ 571

B. Önel Verilmeksizin (Haklı Nedenle Derhal) Fesih................................................................ 572

C. Ölümün Sözleşmenin Sona Ermesine Etkisi ....................................................................... 574

SEKİZİNCİ BÖLÜM

ORTAKLIK SÖZLEŞMELERİ

§20. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİ

I. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI............................................................. 577

II. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE ŞEKLİ .............................................................. 580

III. ADİ ORTAKLIK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA ALANI............................................................................ 580

IV. İÇ ORTAKLIK (GİZLİ ORTAKLIK)................................................................................................................ 582

V. ADİ ORTAKLIĞIN ÖZELLİKLERİ................................................................................................................. 583

A. TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP OLMAMASI.................................................................................. 583

B. ŞAHIS ORTAKLIĞI OLMASI ............................................................................................... 586

C. MÜTESELSİL SORUMLULUK İLKESİ ................................................................................ 586

D. ORTAKLIK MALVARLIĞININ ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNE TABİ OLMASI ........................... 587

VI. ADİ ORTAKLIKTA ORTAKLAR ARASI İLİŞKİLER .................................................................................. 588

A. ORTAKLARIN KATILIM PAYI GETİRME BORCU .............................................................. 588

B. KAZANÇ VE ZARARIN PAYLAŞILMASI............................................................................. 589

C. ORTAKLIK KARARLARI...................................................................................................... 591

D. ORTAKLIĞIN YÖNETİMİ..................................................................................................... 591

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 591

2. Yöneticiler ile Ortaklar/Diğer Ortaklar Arasındaki İlişki.................................................. 593

E. ORTAKLAR ARASINDAKİ SORUMLULUK......................................................................... 594

1. Genel Olarak ................................................................................................................. 594

2. Özen Borcu ................................................................................................................... 595

3. Rekabet Yasağı............................................................................................................. 595

F. ORTAKLAR ARASINDAKİ VE ORTAKLIK YAPISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER ...................... 596

1. Yeni Ortak Alımı ve Alt Katılım ...................................................................................... 596

2. Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma .................................................................................... 597

İçindekiler XXXI

VII. ORTAKLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİSİ...........................................................................................598

VIII. ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ .......................................................................................................................601

A. SONA ERME SEBEPLERİ .................................................................................................. 601

1. Kendiliğinden Sona Erme (İnfisah)................................................................................ 601

2. İrâdi Sona Erme (Fesih/İkale)........................................................................................ 602

B. SONA ERMENİN HÜKÜMLERİ ........................................................................................... 603

1. Ortaklık Yönetimine Etkisi ............................................................................................. 603

2. Ortaklığın Tasfiyesi........................................................................................................ 604

EKLER

EK 1- SÖZLEŞMELERİN AMAÇLARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI.....................................................608

EK 2 - KANUNDA DÜZENLENMEYEN SÖZLEŞMELER VE BAZI ÖRNEKLERİ......................................609

EK 3 - SATICININ AYIP SORUMLULUĞUNDA GÖZDEN GEÇİRME (MUAYENE) VE

BİLDİRİM SÜRELERİ İLE SEÇİMLİK HAKLARDA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ....................610

EK 4 - ARTIRMA YOLUYLA SATIŞLARDA SÖZLEŞMENİN KURULDUĞU VE MÜLKİYETİN

ALICIYA GEÇTİĞİ ANLAR İLE SATICININ AYIPTAN VE ZAPTTAN SORUMLULUĞU...............612

EK 5 - 4721 SAYILI TÜRK MEDENÎ KANUNU VE 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NUN

ÖNALIM HAKKINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İLE YARGITAY’IN YASAL ÖNALIM HAKKINA

İLİŞKİN İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLARI................................................................................613

EK 6 - KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME SEBEPLERİ..........................................................................617

EK 7 - YARGITAY’IN KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN BAZI KARARLARI VE BU KONUDA

6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELER..............................................619

EK 8 - 6502 SAYILI TKHK VE MÜLGA 4077 SAYILI TKHK İLE İLGİLİ TABLOLAR...................................622

KAYNAKÇA .............................................................................................................................. 625

KAVRAM DİZİNİ ....................................................................................................................... 647