Türk Aile Hukukunda

Boşanma Nafakası (Yoksulluk Nafakası)

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Ahmet KALANDER
ISBN: 9786257595698
425,70 TL 473,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ahmet KALANDER
Baskı Tarihi 2021/07
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 399

Evlenme, hayatı paylaşma ve kader birliği olup, ömür boyu sürmesi istenen bir duygu, amaç ve kader ortaklığı olarak tanımlanır. Geçerli bir evlenme, hukuk düzeninin belirlediği maddi ve şekli şartlara uygun olma koşuluyla cinsiyeti farklı iki kişi arasında kurulabilir. Hukuka uygun olarak gerçekleşen evlenme ile birlikte taraflar arasında evlilik birliği meydana gelir. Taraflar, evlilik birliğinin ömür boyu sürmesini amaç edinirler. Nitekim evlenme töreni sırasında, evlendirme memuru tarafından taraflara yöneltilen “ömür boyu eş olarak kabul etme” deyimi bu arzuyu veciz bir biçimde belirtir. Ne var ki ömür boyu sürmesi amacıyla yapılan her evlilik, arzu edildiği gibi böyle devam etmeyebilmektedir. Ömür boyu sürmeyen evliliklerin bir kısmı butlan veya boşanma yoluyla sona erer. Eşler arasındaki evlilik birliği butlan veya boşanma yoluyla sona erdiğinde, tarafların birbirlerinden talep edebileceği bir takım haklar veya borçlar doğar. Boşanma nafakası (yoksulluk nafakası), evlilik birliğinin butlan veya boşanma yoluyla sona ermesi üzerine, talep edilebilen haklardan biridir. Bu hakka, butlan veya boşanma sebeplerinde daha ağır kusurlu olmayan taraf sahiptir. Boşanma nafakası, çeştli hukuk sistemlerinde benzer şekilde düzenlenmiştir. Ancak belirli bir hukuk sisteminde dâhi, bu kavramın bağlı olması gereken koşullar üzerinde mutabakata varılamamıştır.

Boşanma nafakasının tamamına yönelik eleştiriler, onun bir unsuru olan süre bakımından ve nafakanın belirlenmesine ilişkin ölçütler bakımından da yoğun bir şekilde tatışılmaktadır. Fakat bütün bu tatışmalara rağmen, Türk aile hukukunda boşanma nafakasını tüm yönleriyle inceleyen monografik bir çalışma yapılmamıştır. Yine doktrin ve uygulamada pek çok görüş ileri sürülemine karşın, boşanma nafakasının süresi ve ölçütleri üzerinde de yeterli temellendirme ortaya konulmamıştır.

İÇİNDEKİLER


ÖNSÖZ............................................................................................................................. 7

İÇİNDEKİLER .................................................................................................................... 9

KISALTMALAR................................................................................................................ 15

GİRİŞ ....................................................................................................................... 17

KONUNUN TAKDİMİ............................................................................................... 17

TERİM SORUNU...................................................................................................... 18

KONUNUN ÖNEMİ ................................................................................................. 20

KONUNUN SINIRLANDIRILMASI ............................................................................. 26


BİRİNCİ BÖLÜM


AİLE HUKUKUNDA NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE

GENEL OLARAK BOŞANMA NAFAKASI


§ 1. AİLE HUKUKUNDA NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE TÜRLERİ ................................ 31

I. Genel Olarak .................................................................................................. 31

II. Evliliğin Devamı Sırasında Talep Edilen Tedbir Nafakası................................ 36

A. Genel Olarak........................................................................................... 36

B. Geçici Tedbir Nafakası ............................................................................ 37

C. Geçim Nafakası (Nafaka Katkı Payı, Bağımsız Tedbir Nafakası) .............. 39

1. Genel Olarak Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi ve Geçim

Nafakası........................................................................................... 39

2. Geçim Nafakası ile Boşanma Nafakası Arasındaki İlişki ................... 50

D. Geçici Maddi Yardım ve Geçici Önlem Nafakası ..................................... 51

1. Geçici Maddi Yardım........................................................................ 51

2. Geçici Önlem Nafakası..................................................................... 54

III. Çocukların Bakımı veya Eğitimi İçin Talep Edilen Nafaka............................... 61

IV. Altsoy Üstsoy ve Kardeşlerden Talep Edilen Yardım Nafakası....................... 72

V. Evliliğin Sona Ermesinde Talep Edilen Boşanma Nafakası ............................. 84

A. Genel Olarak........................................................................................... 84

B. Boşanma Nafakası Talep Hakkının Doğması ........................................... 91


10 İçindekiler

§ 2. BOŞANMA NAFAKASININ BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI ...........96

I. Genel Olarak .................................................................................................. 96

II. Eski Türk Hukukundaki Mehir ile Karşılaştırılması ......................................... 96

A. Genel Olarak ........................................................................................... 96

B. Mehrin Hukuki Niteliği.......................................................................... 103

C. Nafaka ile Mehir Arasındaki İlişki.......................................................... 110

D. Nafaka ile Mehir Arasındaki Farklılıklar ................................................ 110

1. Amaçları Bakımından..................................................................... 110

2. Konusu Bakımından....................................................................... 112

3. Talep Hakkına Sahip Olan Kişiler Bakımından................................ 113

4. Talebin İleri Sürüleceği Kişiler Bakımından.................................... 114

5. Dava Yoluyla Talep Edebilme Bakımından..................................... 115

III. Boşanma Nafakasının Kalın-Ağırlık ve Drahoma ile Karşılaştırılması ........... 117

IV. Boşanma Nafakasının Evliliğin Sona Ermesinde Talep Edilebilen

Tazminat ile Karşılaştırılması ....................................................................... 119

A. Boşanma Nafakası ve Maddi Tazminat Arasındaki İlişki ....................... 119

B. Boşanma Nafakasının Evliliğin Sona Ermesi Üzerine Hükmedilen

Manevi Tazminat ile Karşılaştırılması ................................................... 126

V. Boşanma Nafakasının Karşılıksız Kazandırmalar ve Sosyal Güvenlik

Sisteminden Kaynaklanan Ödemelerle Karşılaştırılması.............................. 133

§ 3. İNGİLİZ, AMERİKAN VE ALMAN AİLE HUKUKLARINDA BOŞANMA

NAFAKASININ TAHLİLİ....................................................................................134

I. İngiliz Aile Hukukunda Boşanma Nafakası ................................................... 134

II. Amerikan Aile Hukukunda Boşanma Nafakası............................................. 135

III. Alman Aile Hukukunda Boşanma Nafakası .................................................. 140

A. Çocuk Bakımı için Boşanma Sonrası Bakım Nafakası

(Nachehelicher Unterhalt wegen Kindesbetreuung)............................ 144

B. Yaşlılık Nedeniyle Evlilik Sonrası Bakım Nafakası (Nachehelicher

Unterhalt wegen Alters) ....................................................................... 145

C. Hastalık veya Sakatlık Nedeniyle Evlilik Sonrası Bakım Nafakası

(Unterhalt wegen Krankheit oder Gebrechen)..................................... 146

D. İşsizlik ve Ek Bakım Nedeniyle Boşanma Sonrası Nafaka

(Unterhalt wegen Erwerbslosigkeit und Aufstockungsunterhalt) ........ 147

E. Eğitim ve Meslek için Boşanma Sonrası Bakım Nafakası

(Ausbildungsunterhalt für den Ehegatten sowie Fortbildung und

Umschulung)......................................................................................... 148

F. Hakkaniyetin Gerektirdiği Hâllerde Evlilik Sonrası Bakım Nafakası

(Unterhalt aus Billigkeitsgründen)........................................................ 150


İçindekiler 11


İKİNCİ BÖLÜM

BOŞANMA NAFAKASININ HÜKÜMLERİ


§ 4. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SONA ERMESİ VE BOŞANMA NAFAKASI ...........................151

I. Genel Olarak ................................................................................................ 151

II. Boşanma Nafakasının Evlenmenin Hükümsüzlüğüyle İlişkisi....................... 156

A. Muvazaalı Evlenmeler ve Boşanma Nafakası ....................................... 156

B. Evlenmeden Sonra Gerçekleşen Cinsiyet Değişikliği ve Boşanma

Nafakası ................................................................................................ 162

C. Evlenmenin Yok Hükmünde Sayılmasının Boşanma Nafakası ile

İlişkisi .................................................................................................... 166

D. Evlenmenin Butlanı ve Boşanma Nafakası............................................ 170

III. Evliliğin Boşanma Yoluyla Sona Ermesinde Boşanma Nafakası

Yükümlülüğü................................................................................................ 172

A. Boşanma Sebeplerinin Boşanma Nafakasıyla İlişkisi............................. 175

1. Özel Boşanma Sebepleri ve Nafaka Yükümlülüğü ......................... 177

2. Genel Boşanma Sebebi ve Nafaka Yükümlülüğü ........................... 182

IV. Anlaşmalı Boşanma ve Nafaka Yükümlülüğü............................................... 183

V. Muvazaalı Boşanmalar ve Boşanma Nafakası.............................................. 186

§ 5. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SONA ERMESİNİN MALİ SONUÇLARININ BOŞANMA

NAFAKASINA ETKİSİ........................................................................................188

I. Mal Rejiminin Tasfiyesi ve Boşanma Nafakası ............................................. 188

II. Boşanma Nedeniyle Hükmedilen Tazminatın Boşanma Nafakasına

Etkisi ............................................................................................................ 194

§ 6. BOŞANMA NAFAKASININ HUKUKİ NİTELİĞİ, TEMEL İLKELERİ,

ÖZELLİKLERİ, UNSURLARI VE KOŞULLARI ........................................................195

I. Boşanma Nafakasının Hukuki Niteliği .......................................................... 196

II. Boşanma Nafakasına Hâkim Olan Temel İlkeler .......................................... 197

A. Kusur İlkesi............................................................................................ 198

B. Boşanma Sonrası Dayanışma İlkesi (Das Prinzip der

nachehelichen Solidarität).................................................................... 201

C. Bireysel Sorumluluk İlkesi (Grundsatz der

Eigenverantwortlichkeit- clean break-Prinzip) ..................................... 203

D. Zararı Telafi Etme İlkesi ........................................................................ 204

E. Sosyal Devlet İlkesi ve Boşanma Nafakası ............................................ 205

F. Nafaka Borçlusunun Geçim Seviyesinin Dokunulmazlığı İlkesi ............. 209

G. Boşanma Nafakası Alacaklısının Korunması İlkesi ................................ 209

1. Nafaka Tahsilatı Yardım Merkezi ve Nafaka Avansı....................... 213


12 İçindekiler


2. Borçlulara Emir Vermek ve Nafaka Alacağına Güvence

Göstermek ..................................................................................... 215

3. Nafaka Alacaklısının İcra İflas Kanunu ve HMK Hükümleri

Kapsamında Korunması ................................................................. 216

a. Boşanma Nafakası Alacağının Haczi ve Hacze İştirak.............. 217

b. Boşanma Nafakası Alacağının İflas Masasındaki Sırası ........... 220

c. Boşanma Nafakası Alacağına İlişkin İlamlarının İcrasının Geri

Bırakılamaması ve Boşanma Nafakası Davalarında Adli Tatil...... 221

d. Boşanma Nafakası Alacaklarında Disiplin ve Tazyik Hapsi...... 222

e. Boşanma Nafakası Alacağı Davalarında Basit Yargılama

Usulü ...................................................................................... 225

f. Boşanma Nafakası Tahsil Bürosu............................................ 225

III. Boşanma Nafakası Alacağının Özellikleri ..................................................... 226

A. Boşanma Nafakası Alacağının Devri...................................................... 227

B. Boşanma Nafakası Borcunun Devri ...................................................... 228

C. Boşanma Nafakası Alacağı Davasından Feragat ................................... 230

D. Boşanma Nafakası Alacağında Rehnedilmezlik..................................... 231

E. Boşanma Nafakası Alacağında Takas .................................................... 232

F. Boşanma Nafakasının Miras Yoluyla Mirasçılara İntikali ...................... 232

IV. Boşanma Nafakasının Unsurları................................................................... 233

A. Evliliğin Sona Ermesi ve Mal Rejiminin Tasfiyesi Unsuru ...................... 233

B. Kusur Unsuru ........................................................................................ 234

C. Yoksulluk Unsuru .................................................................................. 236

D. Mali Güç ile Orantılık Unsuru................................................................ 238

E. Boşanma Nafakasının Süresi................................................................. 241

V. Boşanma Nafakasının Koşulları.................................................................... 248

A. Nafaka Talep Eden Tarafın Daha Ağır Kusurlu Olmaması ..................... 248

B. Nafaka Talep Eden Tarafın Evliliğin Sona Ermesinden Dolayı Diğer

Tarafın Desteğine İhtiyaç Duyması ....................................................... 250

C. Boşanma Nafakasının Talep Edilmesi ................................................... 251

§ 7. BOŞANMA NAFAKASI ALACAĞININ SÖZLEŞMEYLE BELİRLENMESİ ..................253

I. Boşanma Nafakası Sözleşmesinin Tarafları.................................................. 254

II. Boşanma Nafakası Sözleşmesinin Hukuki Niteliği........................................ 255

III. Boşanma Nafakası Sözleşmesinin Şekli........................................................ 256

IV. Boşanma Nafakası Sözleşmesinin Hükümleri ve Sona Ermesi ..................... 256


İçindekiler 13


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


BOŞANMA NAFAKASININ BELİRLENMESİ, İFASI VE SONA ERMESİ

§ 8. BOŞANMA NAFAKASI ALACAĞININ TÜRÜ VE ÖDENME YÖNTEMLERİ .............257

I. Boşanma Nafakasının Ayni veya Nakdi İfa Edilebilmesi............................... 258

II. Boşanma Nafakasının Ödenme Yöntemleri................................................. 259

§ 9. BOŞANMA NAFAKASINI ETKİLEYEN ÖLÇÜTLER, NAFAKANIN TESPİTİ İÇİN

BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE MİKTARININ HESAPLANMASI .....................266

I. Boşanma Nafaka Miktarının Belirlenmesinde Gözetilmesi Gereken

Ölçütler........................................................................................................ 267

A. Evlilik Süresince Eşlerin Görevlerinin Dağılımı...................................... 270

B. Evliliğin Süresi....................................................................................... 274

C. Evlilik Süresince Eşlerin Yaşam Standartları ......................................... 276

D. Eşlerin Yaşları ve Sağlığı........................................................................ 277

E. Eşlerin Malvarlığı ve Gelirleri................................................................ 278

F. Çocukların Bakımını Üstlenen Taraf Açısından Bakımın Kapsamı

ve Süresi ............................................................................................... 279

G. Eşlerin Kariyer Yapmak veya Yeniden İş Yaşamına Katılmak için

Yapacakları Masraflar ........................................................................... 282

H. Taraflardan Birine Yapılan Sosyal Yardım veya Sosyal Güvenlik

Ödemeleri............................................................................................. 283

II. Boşanma Nafakasını Belirleyici Ölçütlerin Değerlendirilmesi ...................... 285

III. Boşanma Nafakasının Tespiti için Bilgi Verme Yükümlülüğü ....................... 287

IV. Nafaka Borçlusu Eşin Tekrar Evlenmesinin Boşanma Nafakasına Etkisi ...... 289

§ 10. BOŞANMA NAFAKASI MİKTARININ HESAPLANMASI.......................................290

§ 11. BOŞANMA KARARININ BİRLİĞİ İLKESİ VE BOŞANMA NAFAKASI

ALACAĞININ DAVA YOLUYLA TALEP EDİLMESİ................................................291

I. Boşanma Nafakası Talebi ve Boşanma Kararının Birliği ............................... 292

II. Boşanma Nafakası Alacağının Dava Yoluyla Talep Edilmesi......................... 299

A. Boşanma Nafakası Davasının Tarafları ve Hukuki Niteliği..................... 300

B. Boşanma Nafakası Alacağının İspatı ..................................................... 304

C. Boşanma Nafakası Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme .................. 305

III. Boşanma Nafakası Talebinin Nafaka Alacaklısının Fiilleri Nedeniyle

Reddedilmesi ............................................................................................... 308

A. Aileyi Destekleme Yükümlülüğünü Ağır Bir Şekilde İhmal Etmek......... 310

B. Yoksulluğa Kasıtlı Olarak Sebep Olmak................................................. 311

C. Nafaka Yükümlüsüne veya Onun Yakınlarından Birine Karşı Ciddi

Bir Suç İşlemek...................................................................................... 312


14 İçindekiler

§ 12. BOŞANMA NAFAKASI ALACAĞININ UYARLANMASI........................................315

I. Boşanma Nafakasının Arttırılması veya Azaltılmasının Koşulları ................. 317

II. Uyarlamanın Zamanı ve Yöntemi................................................................. 321

III. Nafakanın Uyarlanmasında Görevli ve Yetkili Mahkeme............................. 324

§ 13. BOŞANMA NAFAKASI BORCUNUN İFA EDİLMEMESİ VE SONUÇLARI...............325

§ 14. BOŞANMA NAFAKASININ SONA ERMESİ ........................................................325

I. Boşanma Nafakası Borcunun İfayla Sona Ermesi......................................... 328

II. Boşanma Nafakasının Tarafların Anlaşmasıyla Sona Ermesi........................ 328

III. Boşanma Nafakasının Mahkeme Kararıyla Sona Ermesi.............................. 329

A. Nafaka Alacaklısının Evlilik Yapmaksızın Fiilen Evliymiş Gibi

Yaşaması Nedeniyle Sona Erme............................................................ 330

B. Nafaka Alacaklısının Yoksulluğunun Ortadan Kalkması Nedeniyle

Sona Erme............................................................................................. 335

C. Nafaka Alacaklısının Haysiyetsiz Hayat Sürmesi Nedeniyle Sona

Erme ..................................................................................................... 340

IV. Boşanma Nafakasının Kendiliğinden Sona Ermesi ....................................... 344

B. Nafaka Alacaklısının Evlenmesi............................................................. 347

C. Nafaka Borçlusunun Yeniden Evlenmesinin Boşanma Nafakasını

Sona Erdirmemesi................................................................................. 351

V. Boşanma Nafakasının Zamanaşımı Yoluyla Sona Ermesi ............................. 352

SONUÇ......................................................................................................................... 355

KAYNAKÇA................................................................................................................... 363

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar