Çevrenin Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçları

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Gün Sevi Gizli

ISBN: 9786050522228

510,00 TL 600,00 TL

Adet

 
Kitap Künyesi
Yazar Gün Sevi Gizli
Baskı Tarihi 2025/06
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 344

Gün Sevi GİZLİ


SUNUŞ

Çevre, yalnızca bugünümüzü değil, yarınlarımızı da şekillendiren en değerli varlığımızdır. Onu korumak ise yalnızca bir tercih değil, aynı zamanda hukukun, toplumun ve her bir bireyin ortak sorumluluğudur. Çevrenin Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçları başlıklı bu değerli çalışma, ilkin bir yüksek lisans tezi olarak akademik titizlikle hazırlanmış ve şimdi genişletilerek kitaplaşmıştır. Bu süreçte, danışmanı olarak gururla takdim ettiğim bu eserin, alana önemli bir katkı sunacağına inanıyorum.

Gün Sevi Gizli, tezinde, çevre suçlarının hukuki boyutunu hem teorik hem de pratik açıdan derinlemesine incelemiş, Türk Ceza Kanunu’nun 181. ve 182. maddelerinin detaylı analizinin yanı sıra, uluslararası mevzuat, ekokırım tartışmaları ve yeşil kriminoloji gibi güncel konulara odaklanarak, çevre hukukunun dinamik yapısını ortaya koymuştur. Yazarın, çevrenin korunmasına yönelik hukuki düzenlemelerdeki eksiklikleri eleştirel bir bakışla irdelemesi ve çözüm önerileri sunması, eserin akademik değerini daha da artırmaktadır.

Bu kitabın ortaya çıkmasında emeği geçen başta yazar Gün Sevi Gizli olmak üzere, katkıda bulunan tüm meslektaşlara ve yayın ekibine teşekkürlerimi sunarım. Umarım bu eser, çevre hukuku alanında çalışan akademisyenler, hukuk uygulayıcıları ve öğrenciler için yol gösterici bir kaynak olur. Aynı zamanda, doğanın korunmasına yönelik farkındalığın artmasına ve hukuki düzenlemelerin gelişmesine de katkı sağlar.

Doğanın hukukunu savunmanın, aslında insanlığın geleceğini savunmak olduğu bilinciyle...

Prof. Dr. Devrim GÜNGÖR

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ .............................................................................................. 5

TEŞEKKÜR ..................................................................................... 7

İÇİNDEKİLER ................................................................................ 9

KISALTMALAR ........................................................................... 15

GİRİŞ ............................................................................................. 17

BİRİNCİ BÖLÜM ÇEVRE CEZA HUKUKU

I. KAVRAMSAL ÇERÇEVE ...................................................... 21

II. ÇEVRE CEZA HUKUKUNUN ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ ............................................................................ 30

III. CEZA HUKUKUNUN ÇEVREYİ KORUMA FONKSİYONU ..................................................... 35

IV. ÇEVRE CEZA HUKUKUNUN İDARİ BAĞLILIĞI ............ 37

V. AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE CEZA HUKUKU VE KARŞILAŞTIRMALI CEZA KANUNLARINDA ÇEVRE SUÇLARI .................................................................................. 43

A. Avrupa Birliği Çevre Ceza Hukuku ....................................... 43

B. Karşılaştırmalı Ceza Kanunlarında Çevre Suçları .................. 50

1. Finlandiya ........................................................................ 50

2. Hırvatistan ....................................................................... 52

3. Portekiz ............................................................................ 54

4. Almanya .......................................................................... 55

5. Norveç ............................................................................. 59

6. İtalya ................................................................................ 61

7. Danimarka ....................................................................... 66

10

VI. TÜRK MEVZUATINDA ÇEVRE SUÇLARI ....................... 67

A. Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler ................... 67

1. Mülga 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu................................ 67

2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ......................................... 71

a. Gürültüye Neden Olma .............................................. 72

b. İmar Kirliliğine Neden Olma ...................................... 76

c. Çevreye Karşı Suçlar Bölümünde Yer Almayan Maddeler .................................................................... 80

B. Çevre Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler .......................... 83

C. Orman Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler ......................... 84

D. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler ........................................................................ 87

E. Biyogüvenlik Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler ............... 89

F. Hayvanları Koruma Kanunu’nda Yer Alan Düzenlemeler ..... 90

VII. ULUSLARARASI VE ULUSAL BOYUTU İLE ÇEVRE CEZA HUKUKUNDA FARKLI BİR YAKLAŞIM: EKOKIRIM SUÇU ................................................................. 93

A. Terminoloji Sorunu ............................................................ 93

B. Tarihsel Süreç .................................................................... 95

C. Ekokırım Suçunun Uluslararası Boyutu .............................. 97

D. Ekokırım Suçunun Ulusal Boyutu..................................... 106

VIII. ŞÜPHEDEN DOĞA YARARLANIR İLKESİ VE CEZA HUKUKUNDA UYGULANABİLİRLİĞİ ....................... 109

IX. YEŞİL KRİMİNOLOJİ ........................................................ 114

A. Genel Olarak ...................................................................... 114

B. Kriminolojik Perspektiften Çevre Suçları: Yeşil Suçlar ....... 117

C. Yeşil Suçlardan Elde Edilen Ekonomik Menfaat ................. 122

D. Yeşil-Yaka Suçluluğu ......................................................... 126

İKİNCİ BÖLÜM ÇEVRENİN KASTEN KİRLETİLMESİ (TCK m.181)

I. GENEL OLARAK .................................................................. 133

II. SUÇUN HUKUKİ KONUSU ................................................. 137

III. SUÇUN MADDİ KONUSU .................................................. 147

A. TCK m.181/1 ...................................................................... 150

1. Toprak ........................................................................... 150

2. Su .................................................................................. 151

3. Hava .............................................................................. 156

B. TCK m.181/2 ...................................................................... 159

IV. FAİL VE MAĞDUR ............................................................. 161

A. Fail ..................................................................................... 161

B. Mağdur ............................................................................... 169

V. SUÇUN UNSURLARI ............................................................ 175

A. Maddi Unsur ....................................................................... 175

1. Atık veya Artıkların İlgili Kanunlarla Belirlenen Teknik Usullere Aykırı Olarak ve Çevreye Zarar Verecek Şekilde Toprağa, Suya veya Havaya Verilmesi (TCK m.181/1) .............................................................. 176

a. Atık veya Artıkları Ortama Verme ........................... 176

b. İlgili Kanunlarla Belirlenen Teknik Usullere Aykırılık .................................................... 188

c. Çevreye Zarar Verecek Şekilde Gerçekleşme ........... 192

2. Atık veya Artıkları İzinsiz Olarak Ülkeye Sokma (TCK m.181/2) ........................................................................ 203

a. Ülkeye Sokma .......................................................... 203

b. Hareketin İzinsiz Bir Şekilde Gerçekleşmesi ............ 205

3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Bulunmaması ............... 209

B. Manevi Unsur ..................................................................... 213

VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ ............................ 215

A. Suçun Nitelikli Halleri ........................................................ 215

1. Atık veya Artıkların Toprakta, Suda veya Havada Kalıcı Özellik Göstermesi (TCK m.181/3) ............................... 215

2. Suçun İnsan veya Hayvanlar Açısından Tedavisi Zor Hastalıkların Ortaya Çıkmasına, Üreme Yeteneğinin Körelmesine, Hayvanların veya Bitkilerin Doğal Özelliklerini Değiştirmeye Neden Olabilecek Niteliklere Sahip Olan Atık veya Artıklarla İlgili Olarak İşlenmesi (TCK m.181/4) .............................................................. 223

B. Teşebbüs ............................................................................ 232

C. İştirak ................................................................................. 240

D. İçtima ................................................................................. 243

1. Fikri İçtima .................................................................... 243

2. Zincirleme Suç ............................................................... 249

3. Kabahatler Kanunu ve Çevre Kanunu’nda Yer Alan Yaptırımların İçtima Açısından Değerlendirilmesi ......... 252

VII. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA .............................. 258

A. Görevli ve Yetkili Mahkeme ............................................ 258

B. Etkili Soruşturma ve Kovuşturma Yükümlülüğü ............... 260

C. Suç Tarihinin Tespiti ........................................................ 263

D. Koruma Tedbirleri ve Kamu Davasına Alternatif Yöntemler ........................................................ 270

E. Davaya Katılma ................................................................. 271

VIII. YAPTIRIM VE ZAMANAŞIMI ...................................... 274

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇEVRENİN TAKSİRLE KİRLETİLMESİ (TCK m.182)

I. GENEL OLARAK .................................................................. 279

II. SUÇUN HUKUKİ KONUSU ................................................. 281

III. SUÇUN MADDİ KONUSU .................................................. 282

IV. FAİL VE MAĞDUR ............................................................. 282

A. Fail ..................................................................................... 282

B. Mağdur ............................................................................... 283

V. SUÇUN UNSURLARI ............................................................ 283

A. Maddi Unsur ....................................................................... 283

B. Manevi Unsur ..................................................................... 286

VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ ............................ 291

A. Suçun Nitelikli Halleri ........................................................ 291

1. Atık veya Artıkların Ortamda Kalıcı Etki Bırakması ...... 291

2. İnsan veya Hayvanlar Açısından Tedavisi Zor Hastalıkların Ortaya Çıkmasına, Üreme Yeteneğinin Körelmesine, Hayvanların veya Bitkilerin Doğal Özelliklerini Değiştirmeye Neden Olabilecek Niteliklere Sahip Olan Atık veya Artıkların Toprağa, Suya veya Havaya Verilmesine Neden Olma ............................................... 294

B. Teşebbüs ............................................................................ 297

C. İştirak ................................................................................. 297

D. İçtima ................................................................................. 298

VII. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA .............................. 299

A. Görevli ve Yetkili Mahkeme ............................................ 299

B. Koruma Tedbirleri ve Ceza Muhakemesine Alternatif Yöntemler ........................................................................ 299

VIII. YAPTIRIM VE ZAMANAŞIMI ...................................... 301

SONUÇ ......................................................................................... 305

KAYNAKÇA ................................................................................ 317

İlgili Yayınlar