Ceza Muhakemesinde Duruşma Yönetimi ve Yasa Yolları

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Mustafa ARTUÇ - Mehmet Tevfik ELMAS
ISBN: 9786258092868
668,70 TL 743,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Mustafa ARTUÇ, Mehmet Tevfik ELMAS
Baskı Tarihi 2022/05
Baskı Sayısı 4
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 295

Ceza Muhakemesinde Duruşma Yönetimi ve Yasa Yolları
Mustafa ARTUÇ - Mehmet Tevfik ELMAS


Şimdiye kadar kitaplarımızda ve Akademideki derslerimizde bilgi ağırlıklı gitmeye çalıştık. Sanırım artık her bir kuruma ve yapılan işe, felsefi açıdan da bakmak gerekiyor. Örneğin Cumhuriyet Savcısı aslında soruşturmada ne yapıyor, Soruşturma işinde Savcının rolü ne, Önce bunu düşünmemiz lazım. Bu sorunun doğru yanıtlanması, aynı zamanda iddianamenin de aslında ne anlama geldiği sonucuna bizi götürecektir.

Bir olay olduğunda önce genellikle kolluk güçleri olay yerine intikal eder, ve nöbetçi savcıya bilgi verir, onun talimatına göre yapılacak işler belirlenir. Kolluk makamları işini bitirdikten sonra evrak, ya olayın tarafları ile mevcutlu olarak veya mevcutsuz olarak adliyeye, Cumhuriyet Savcısına gelir. Burda nöbetçi veya dosya savcısı dosyayı alır ve bir inceleme de bulunur. Bu inceleme neticesinde dava açmak için yeterli delil olup olmadığını belirler. İşte bu belirleme aşamasında tek dayanacağı şey, maddi delillerdir. Delilsiz bir dosyada yeterli delilden de söz edilemeyecektir. Delil olduğunda ise bu delillerin kamu davası açmaya yeterli olup olmadığını değerlendirecektir. İşte C.Savcısı bu değerlendirme işlemini dosya üzerinde yapabileceği gibi delillerle birebir temas ederek, gerektiğinde müşteki veya tanığı dinleyerek veya sanığın savunmasını bizzat kendisi alarak, başka delil var ise gerektiğinde olay yerine gidip bizzat olay yerinde bu delilleri görerek, doğrudan doğruyalık ilkesi aracılığı ile sağlıklı bir değerlendirmede bulunacaktır. İşte yapılan bu değerlendirme, hukukçuluğun bir sonucudur. C.Savcısının hukukçu kimliği, değerlendirmeyi kolluğa değil de C.Savcısına yaptıran tek ögedir. Bu değerlendirme yetkisinin, iddianamenin kabulü aşamasında Mahkeme tarafından karşı değerlendirilmesine CMK cevaz vermemektedir. Ancak bu değerlendirmenin de mutlaka maddi delile dayanması gerekir, herhangi bir delile dayanmadan doğrudan delil değerlendirme yöntemleri kullanılarak iddianame düzenlenemez. Bu değerleme sonucu C.Savcısı kamu davası açmak için yeterli delil olmadığına karar verir ise kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Ama yeterli delil var ise bir iddianame düzenler. Bu iddianame, davanın dayanağıdır, Anayasasıdır. O nedenle iddianame C.Savcısının yaptığı en önemli işlemdir. Dava kaç yıl sürerse sürsün işlem bu iddianame üzerinden yürüyecektir. İddianamenin bir C.Savcısının hukukçu kişiliğini göstereceği en önemli belge olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Ceza Yargılamasının ikinci aşaması olan kovuşturma aşamasına geçince sorular hakim olarak bize çevrilir. Biz hakimler aslında ne yapıyoruz, duruşmayı neden yapıyoruz, duruşma yapmamızın amacı ne, duruşmadan hangi sonucu bekliyoruz, biçimindeki sorular işin felsefesini belirler. Gerçekten de hakimler, kovuşturma aşamasında duruşma ve devamı niteliğindeki keşif yaparlar, ancak bu işlemleri sadece kanunda gösterilen prosedürü tamamlamak için mi yapıyoruz, işte bu aşamada iddianame kabul edlilecek, duruşma hazırlığı yapılacak, duruşmada taraflar dinlenecek, deliller duruşmada dinlenecek veya okunacak ve karar verilecek. İŞ bu kadar basit mi, Örneğin sanık geldi eski beyanını tekrar etti, müşteki geldi kolluk beyanını tekrar etti, tanıklardan bir kısmı geldi, eski beyanı tekrar etti veya eski beyandan farklı beyanda bulundu, bir kısmı tanıklar bulunamadığından dinlenmekten vazgeçildi. Peki bizim yapacağımız iş bitti mi, kanundaki işleri sırası ile yaptık ama gerçekten hakimlik yaptık mı? Hakimlik biraz da işi aceleye getirmeden tüm delillerle temas ederek, onları gözleyerek, önceki beyanla farklı anlatımlardan hangisinin doğru olduğunu anlamaya çalışarak, tamamen belki de soruşturma aşamasındaki işlemlerin gözünün önünde tekrarlanmasını ve ona göre sunulan ve duruşmada beş duyusu ile hissederek gözlemlediği maddi delilleri kullanarak bunları vicdani kanaatinden geçirerek, değerlendirme yapılması değil midir? Hakimlik biraz da sanığı, mağduru, tanığı bir süje olarak değil de insan olarak görüp tanıma ve insan olan kimselerin hangi şartlar altında olduğunu anlamaya çalışma, olayın gerçekleşme biçimini tespite çabalamak değil midir?

O halde şunu söylemek sanırım yanlış olmayacaktır: Hakimlik; matematiksel bir gidiş yolundan ve sonuç çıkarımdan ziyade, psikolojik ve sosyolojik değerlendirmelerle adaleti sağlama çabasıdır.

İşte bunun için hakim; kişiliği, altyapısı, tecrübesi, entelektüel birikimi önemlidir. Bu nedenle Mecellenin 1792. Maddesinde hakim için "hâkim; hakîm, fehîm, müstakîm, emîn, mekîn ve metîn olmalıdır." (hakim; bilgin, zeki, doğru, güvenilir, vakar sahibi, sağlam olmalıdır.) denmektedir. Eğer hakimin tüm görevi sadece CMK’da veya diğer usul kanunlarında yer alan usul hükümlerini uygulamaktan ibaret olsa idi, hakim için bu kadar niteliğe ne gerek var idi. O halde hakim, sayılan niteliklere sahip olmalı ki, olayların içinden tecrübesi ve birikimi ile gerçekleri süzerek, ihtilaflara insan kokusu taşıyan, evrensel adalet anlayışına uygun ve gönülleri tatmim eden bir sonuca ulaşabilsin. Burada hakimin kendisini altyapı olarak yetiştirmesinin ve yaptığı işin felsefesini kafasında oturtmasının önemi ortaya çıkıyor. Biz hakimler olarak duruşmaya çıkarken, keşfe giderken, duruşmayı yönetirken ve karar verir iken anılan işlemleri neden yaptığımızı, kısacık bir zaman diliminde de olsa düşünmemiz ve ne amaçlıyor isek onun felsefesine uygun olarak bu işlemleri sonuçlandırmamız, adalete ulaşmada hayati derecede önemlidir.

Aynı şekilde adaletin viicdani kanaat felsefesinin yanında zamanında gerçekleşmesi de önem taşır. Bizim tarihimizde şöyle bir hikaye analatılır. Bir zamanlar bir adam bir at satın aldı. Fakat alışverişin hemen arkasından atın hasta olduğunu fark etti. Onu geri vermek istiyor ancak satan adamın atı geri almayacağından endişe ediyordu. Bu yüzden önce kadıya gidip işi resmi olarak halletmek istedi. Ancak kadıyı yerinde bulamadı, mahkeme ertesi güne kaldı, hasta at ise gece öldü. Adam, ertesi gün olanları kadıya anlattı, ne yapılabileceğini sordu. Kadı, “Zararını ben ödeyeceğim” dedi. Şaşkınlıkla kadıya bakan adam “Sizin konuyla bir ilginiz yok, niçin siz ödeyeceksiniz ki…” dedi. Kadı, şu manidar cevabı verdi: “Evet, görünürde benim konuyla bilgim yok ama işin aslı öyle değil. Sen dün geldiğinde ben yerimde olsaydım, atı geri verdirirdim, sen de paranı geri alırdın. At da senin elinde değil, sahibinin elinde ölmüş olurdu. Şimdi buna imkan kalmamıştır. Senin zararına benim makamımda bulunmamam sebep oldu. O yüzden zararını ben ödeyeceğim” dedi ve ödedi. O kadı, sonradan Osmanlının ilk şeyhülislamı olacak olan Molla Fenari (1350-1431) idi. Bu olaydan da açıkça anlaşılacağı üzere, zamanında gerçekleştirilmeyen adaletin, daha sonra gerçekleşmesi bir anlam ifade etmeyebilir. O nedenle, adalet gecikmeden olabilecek en tez zamanda gerçekleştirilmesi gerekir.

DÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ ..................................................................................... 5

ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ .......................................................................................... 9

İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ ............................................................................................. 11

ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 13

İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 15


BİRİNCİ BÖLÜM


İDDİANAMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ EVRESİ


I- GENEL OLARAK...........................................................................................29

II- İDDİANAMEMİN İADESİ ..............................................................................31

A- Genel Olarak .............................................................................................. 31

B- İddianamenin İadesi Sebepleri................................................................... 32

1- İddianamenin Ceza Muhakemesi Kanununun 170. Maddesine

Aykırı Olarak Düzenlenmesi ................................................................ 33

a- CMK’nın 170. Maddesinin İkinci Fıkrasına Aykırı Olarak Yeterli

Şüpheye Ulaşmadan İddianame Düzenlenmiş Olması ................. 33

b- Görevli veya Yetkili Olmayan Bir Mahkemeye Hitaben

İddianame Düzenlenmiş Olması................................................... 36

c- CMK’nın 170. Maddesinin Üçüncü Fıkrasında Belirtilen

Unsurları İçermeyen İddianame Düzenlenmiş Olması ................. 37

d- İddianamede Yüklenen Suçu Oluşturan Olayların Mevcut

Delillerle İlişkilendirilerek Açıklanmamış Olması.......................... 41

e- İddianamede Şüphelinin Lehine ve Aleyhine Olacak Tüm

Delillerin Gösterilmemesi............................................................. 44

f- İddianamenin Sonuç Kısmında Hükmedilmesi İstenilen Ceza

ve Güvenlik Tedbirlerinin Açıkça Belirtilmemiş Olması ................ 45

2- İddianamenin Suçun Sübutuna Doğrudan Etki Edecek Mevcut

Bir Delil Toplanmadan Düzenlenmesi ................................................. 45

a- Yargıtay Kararlarına Göre İade Nedeni Olarak Kabul Edilen

Haller ............................................................................................ 46

b- Yargıtay Kararlarına Göre İade Nedeni Olarak Kabul

Edilmeyen Haller .......................................................................... 51


İçindekiler


16


c- Tartışmalı Konular.........................................................................53

3- Önödemeye, Seri Muhakeme Usulüne veya Uzlaşmaya Tabi

Olduğu Dosyadan Açıkça Anlaşılan İşlerde Bu Usul

Uygulanmadan İddianame Düzenlenmesi...........................................54

4- Soruşturma veya Kovuşturma Yapılması İzne veya Talebe Bağlı

Olan Suçlarda İzin Almaksızın veya Talep Olmaksızın İddianame

Düzenlenmesi ......................................................................................56

C- İddianamenin İade Edilemeyeceği Haller ...................................................57

1- İddianamenin İadesi İçin Öngörülen Sürenin Geçirilmiş Olması...............57

2- İade Sebebinin Suçun Hukuki Nitelendirmesine İlişkin Olması..............58

3- İadeye İlişkin İlk Kararda Belirtilmeyen Sebeplere Dayanılarak

İddianamenin İadesi ............................................................................59

D- İade Kararına Karşı Kanun Yolu...................................................................62

E- İddianamenin İadesinin Sonuçları ..............................................................63


İKİNCİ BÖLÜM

MAHKEMELERİN GÖREV VE YETKİLERİ


I- GİRİŞ ......................................................................................................... 69

II- MAHKEMELERİN GÖREVLERİ...................................................................... 69

A- Görev..........................................................................................................69

B- Görevsizlik kararı ........................................................................................76

1- Görevsizlik kararı verilmesi gereken haller..........................................78

2- Görevsizlik kararı verilemeyecek haller ...............................................79

C- Görevsizlik kararına karşı kanun yolu .........................................................80

D- Görev uyuşmazlığı ......................................................................................81

E- Görevsiz mahkemenin yaptığı işlemler ......................................................82

III- MAHKEMELERİN YETKİLERİ ........................................................................ 85

A- Yetki............................................................................................................85

1- Genel Yetki...........................................................................................86

a- Kural olarak...................................................................................86

b- Genel Yetki kuralının İstisnası .......................................................87

2- Özel Yetki.............................................................................................88

3- Yabancı ülkede İşlenen Suçta Yetki......................................................89

4- Deniz, hava ve demiryolu taşıtlarında veya bu taşıtlarla işlenen

suçlarda yetki.......................................................................................90

5- Bağlantılı suçlarda yetki.......................................................................91


İçindekiler


17

B- Yetkisizlik iddiası ........................................................................................ 92

C- Yetkisizlik kararı ......................................................................................... 92

D- Yetki Uyuşmazlığı ....................................................................................... 93

E- Yetkisiz Mahkemenin İşlemleri .................................................................. 94

F- Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması ............................... 95


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KOVUŞTURMA EVRESİ


I- GİRİŞ..........................................................................................................99

II- BASİT YARGILAMA USULÜNÜN UYGULANMASI.........................................101

A- Giriş.......................................................................................................... 101

B- Yürürlük ve uygulama zamanı.................................................................. 101

C- Basit Yargılama Ususlünün Uygulanabileceği ve Uygulanamayacağı

Suçlar: ...................................................................................................... 102

D- Basit Yargılama Usulünün Uygulanması................................................... 103

E- Basit Yargılama Usulünün Uygulanmasına İtiraz...................................... 105

III. DURUŞMAYA HAZIRLIK DEVRESİ ...............................................................108

A- Genel Olarak ............................................................................................ 108

B- Duruşma Hazırlığını Kimlerin Yapacağı Hususu........................................ 108

C- Tensip Kararı ve Tutanağı......................................................................... 109

1- Tutukluluğun İncelenmesi................................................................. 110

2- İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması........................... 111

a- Tutuklu Sanığa İddianamenin Tebliği ve Duruşmaya

Çağrılması ................................................................................... 112

b- Tutuklu Olmayan Sanığa İddianamenin Tebliği ve

Duruşmaya Çağrılması................................................................ 115

c- Çağrı Kağıdının Tebliğiyle Duruşma Günü Arasındaki Süre......... 119

d- Sanığın İstinabe Yoluyla Sorguya Çekilmesi Kararı ..................... 120

e- Sanığın Sorgusunun SEGBİS Yolu İle Yapılması Kararı................. 126

aa) Sanık, Yargılama Çevresi Dışındaki Bir Adreste

Bulunmakta İse;.................................................................. 128

bb) Sanık Cezaevinde Bulunmakta İse; ..................................... 129

cc) Sanık Tedavi Kurumunda Bulunmakta İse; ......................... 131

3- Müdafiin Duruşmaya Çağrılması ....................................................... 131

4- Sanığın Kanuni Temsilcisinin Duruşmaya Çağrılması......................... 133

5- Tanıkların ve Bilirkişilerin Duruşmaya Çağrılması.............................. 133


İçindekiler


18


a- Tanık ve Bilirkişilerin Duruşmada Dinlenmesi.............................133

b- Tanık ve Bilirkişilerin İstinabe Yoluyla Duruşma Hazırlığı

Evresinde Dinlenmesi Kararı .......................................................135

6- Suçun Mağduru İle Şikayetçinin Duruşmaya Çağrılması....................138

a- Mağdur veya Şikayetçinin Beyanının Alınmasının Zorunlu

Olmadığı Hallerde .......................................................................138

b- Mağdur veya Şikayetçinin Beyanının Alınmasının Zorunlu

Olduğu Hallerde ..........................................................................140

c- Tutuklu İşlerde ............................................................................142

7- Müsadere ya da İade Olunacak Eşya ve Diğer Malvarlığı

Değerleri Üzerinde Hakkı Olanların Duruşmaya Çağrılması ..............142

8- Tercüman Atanması ve Duruşmaya Çağrılması .................................144

9- Tüzel Kişinin Organ veya Temsilcisinin Duruşmaya Çağrılması..........144

10- Keşif Yapılması Kararı.........................................................................145

11- Delillerin Toplanması .........................................................................148

12- Duruşma Gününün Belirlenmesi........................................................150

D- Duruşma Hazırlığı Devresinde Yapılacak Diğer İşlemler ...........................151

1- Tutukluluğun İncelenmesi .................................................................151

2- Tanık ve Bilirkişinin Erken Dinlenmesi ...............................................152

3- Yurt Dışında Bulunan Sanığın Duruşma Tarihinden Önce

Dinlenmesi.........................................................................................154

4- Erken Keşif .........................................................................................156

IV- DURUŞMA DEVRESİ ..................................................................................160

A- Genel Olarak.............................................................................................160

B- Duruşmaya Hakim Olan İlkeler.................................................................160

1- Açıklık (Aleniyet) ................................................................................160

a- Açıklık İlkesinin İstisnaları ...........................................................161

aa) İhtiyari Kapalılık...................................................................161

bb) Zorunlu Kapalılık .................................................................163

cc) Ses ve Görüntü Alıcı Aletlerin Kullanılmasının

Yasaklanması.......................................................................166

dd) Yayım Yasağı........................................................................167

ee) Kişisel Verilerin Kapalı Oturumda Anlatılması.....................167

b- Kapalı Duruşmada Kimler Bulunabilir .........................................168

c- Kapalı Duruşma İçeriklerinin Yayımlanma Yasağı .......................168

2- Kesintisizlik ........................................................................................168


İçindekiler


19

3- Doğrudan Doğruyalık ........................................................................ 169

4- Sözlülük ............................................................................................. 170

C- Duruşmada Hazır Bulunması Gerekenler................................................. 170

1- Hâkim ................................................................................................ 171

a) Hakimin Görevden Alıkonma Nedenleri..................................... 171

aa) Hakimin Davaya Bakamayacağı Haller (CMK 22)................ 171

bb) Hakimin Yargılamaya Katılamayacağı Haller (CMK 23)....... 173

cc) Hakimin Reddi .................................................................... 175

b) Hakimin Davadan Çekinmesi (CMK 30) ...................................... 176

aa) Çekinme Sebepleri (CMK 30).............................................. 176

bb) Çekinme Usulü (CMK 30).................................................... 176

c) Hakimin Reddi İstemi ................................................................. 177

aa) Ret İsteminde Bulunabilecekler (CMK 24/2-3) ................... 177

bb) Ret İsteminin Süresi (CMK 25)............................................ 177

cc) Ret İsteminin Usulü (CMK 26)............................................. 178

dd) Ret İstemi Hakkında Karar Verecek Mahkeme (CMK 27) .......178

ee) Ret İsteminin İncelenme Usulü........................................... 179

ff) Reddi İstenen Hakimin Yapabileceği İşlemler (CMK 29)..... 180

2- Cumhuriyet Savcısı ............................................................................ 180

3- Zâbıt Katibi ........................................................................................ 181

4- Zorunlu Müdafii ................................................................................ 181

5- Sanık.................................................................................................. 186

a) Sanık Hazır Olmasa Bile Duruşma Yapılabilecek Haller .............. 186

b) Sorgusu Yapıldıktan Sonra Sanığın Duruşmada Bulunma

Yükümlülüğünden Kurtulması .................................................... 187

D- Duruşmada Hazır Bulunabilecekler.......................................................... 189

E- Duruşmanın İdaresi ve Düzeni ................................................................. 190

1- Duruşmanın İdaresi (CMK 192) ......................................................... 190

2- Duruşmanın Düzenini Sağlamak (CMK 203, 204, 205)...................... 190

F- Duruşmanın Yürüyüşü.............................................................................. 193

1- Duruşmanın Başlaması...................................................................... 193

2- Duruşmanın Yapılması Usulü ............................................................ 196

a- Sanıkların Açık Kimliği Saptanır, Kişisel ve Ekonomik

Durumu Hakkında Kendisinden Bilgi Alınır................................. 196

b- İddianame veya İddianame Yerine Geçen Belgede Yer Alan

Suçlamanın Dayanağını Oluşturan Eylemler ve Deliller İle

Suçlamanın Hukuki Nitelendirmesinin Anlatılması..................... 196


İçindekiler


20


c- Sanığa Yüklenen Suç Anlatılır......................................................198

d- Sanığa Yüklenen Suç Hakkında Açıklamada Bulunmama

Hakkı İle CMK’nın 147. Maddesindeki Diğer Hakları Hatırlatılır ......198

e- Sanığın Sorgusu Yapılır................................................................199

f- Müsadere ya da İade Olunacak Eşya ve Diğer Malvarlığı

Değerleri Üzerinde Hakkı Olanların Dinlenmesi..........................200

g- Delillerin Ortaya Konulması ........................................................201

aa) Mağdur İle Şikayetçinin Dinlenmesi....................................203

bb) Tanıkların Dinlenmesi..........................................................224

aaa) Tanığa İlk Önce Sorulacak Sorular..............................224

bbb) Tanıklıktan Çekinme Haklarının Hatırlatılması ...........225

ccc) Tanığa Görevinin Önemini Anlatma...........................227

ddd) Tanıklara Yemin Verilmesi..........................................228

eee) Tanığın Dinlenmesi Usulü...........................................231

fff) Tanığın Korunması .....................................................233

ggg) Tanığa Verilecek Tazminat ve Giderler.......................235

cc) Bilirkişinin Dinlenmesi.........................................................235

aaa) Bilirkişi Kavramı..........................................................236

bbb) Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller..............................236

ccc) Bilirkişiye Başvurmanın Zorunlu Olduğu Haller..........238

ddd) Bilirkişi Atanması........................................................239

eee) Bilirkişi Olarak Atanabilecekler (CMK 64)...................239

fff) Bilirkişiliği Kabul Yükümlülüğü (CMK 65)....................250

ggg) Bilirkişinin Süresi İçinde Görevini Yerine

Getirmemesi ..............................................................251

hhh) Bilirkişinin Görevini Yerine Getirmesi ........................251

iii) Bilirkişi Raporu ...........................................................253

jjj) Bilirkişinin Duruşmada Dinlenmesi Usulü ..................256

kkk) Bilirkişilerin Denetimi ve İnceleme.............................260

dd) Belge Delillerinin Sunulması................................................262

aaa) Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve

Tutanaklar ..................................................................262

bbb) Duruşmada Okunması İle Yetinilemeyecek

Belgeler ......................................................................264

ccc) Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler.....266

ee) Ceza Mahkemesinin Ek Yetkisi ............................................269

ff) Tevsii Tahkikat Talebi (Delillerin Toplanması).....................274


İçindekiler


21

gg) Ek Savunma Hakkı............................................................... 275

h) Ara Kararlar ................................................................................ 284

i) Delillerin Tartışılması .................................................................. 289

j) Duruşma İşlemlerinin Tutanağa Bağlanması .............................. 294

aa) Genel Olarak....................................................................... 294

bb) Duruşma Tutanağının İçeriği............................................... 294

cc) Duruşma Tutanağının İspat Gücü ....................................... 296

G- Keşif Yapılması ......................................................................................... 297

H- Uzlaşma Önerisi ....................................................................................... 313

İ- Önödeme Önerisi..................................................................................... 324

J- Davaların Birleştirilmesi ...........................................................................331

1- Genel Olarak ..................................................................................... 331

2- Bağlantı Kavramı ............................................................................... 333

a) Tek Yönlü Bağlantı-Karışık Bağlantı ............................................ 333

b) Dar bağlantı-Geniş Bağlantı........................................................ 333

3- Davaların Birleştirilmesi .................................................................... 334

a) Soruşturma Aşamasında Davaların Birleştirilerek Acılması........ 336

b) Görülmekte Olan Davaların Birleştirilmesi ................................. 337

K- Davaların Ayrılması .................................................................................. 338


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM


SON KARAR (DURUŞMADAN SONUÇ ÇIKARMA) DEVRESİ


I- GENEL OLARAK.........................................................................................339

II- DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ..............................................................339

III- MÜZAKERE VE OY VERME .........................................................................351

IV- HÜKÜM....................................................................................................353

A- Genel Olarak ............................................................................................ 353

B- Hüküm Çeşitleri........................................................................................ 353

C- Hükmün Gerekçesi................................................................................... 355

1- Mahkumiyet Hükmünün Gerekçesinde Bulunması Gerekenler........ 356

2- Beraat Hükmünün Gerekçesinde Bulunması Gerekenler.................. 359

3- Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Dair Hükmün Gerekçesinde

Bulunması Gerekenler....................................................................... 359

4- Diğer Hükümlerde Yönünden Gerekçe ............................................. 361

D- Hükmün Belgelenmesi ............................................................................. 361

E- Hükmün Tebliği........................................................................................ 364


İçindekiler


22


BEŞİNCİ BÖLÜM

OLAĞAN KANUN YOLLARI


I- GENEL OLARAK KANUN YOLU....................................................................397

II- İTİRAZ ......................................................................................................401

A- Genel Olarak.............................................................................................401

B- İtirazın Konusu..........................................................................................401

1- Hakim kararları ..................................................................................401

2- C. Savcısı kararı ..................................................................................402

C- İtiraz Yoluna Başvurma.............................................................................405

1- İtiraz Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar..................................405

2- İtiraz Başvurusu .................................................................................405

a) Başvurunun Şekli.........................................................................405

b) Başvurunun Süresi ......................................................................407

c) Başvurunun hukuki sonucu (CMK 269).......................................408

3- İtiraz Mercileri ...................................................................................410

4- İtiraz Başvurusunun İncelenmesi.......................................................412

a) İtiraz Başvurusunun Kararı veren Hakimlik veya

Mahkemece İncelenmesi............................................................412

b) İtiraz Başvurusunun İtiraz Merciince İncelenmesi ......................413

aa) İtirazın Cumhuriyet savcısına ve karşı tarafa tebliği ile

inceleme ve araştırma yapılması.........................................413

bb) İtiraz İncelemesi ..................................................................415

cc) İtiraz Üzerine Karar Verilmesi .............................................416

5- İtiraz Üzerine Verilen Kararların Niteliği ............................................417

III- İSTİNAF KANUN YOLU ...............................................................................422

A- Genel Olarak.............................................................................................422

B- İstinaf Kanun Yolunun Diğer Kanun Yolları ile Karşılaştırılması ................424

C- İstinaf Merci: Bölge Adli Mahkemeleri .....................................................431

1- Genel Olarak ......................................................................................431

2- Bölge Adliye Mahkemelerinin Teşkilat Yapısı ....................................434

a) Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlığı............................................434

b) Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu ve

Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu ...............................................435

c) Bölge Adliye Mahkemesi Daireleri..............................................437

d) Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı......................439


İçindekiler


23

e) Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu.............................. 441

f) Müdürlükler................................................................................ 441

3- Bölge Adliye Mahkemelerinin Niteliği............................................... 441

D- İstinafın Konusu ....................................................................................... 442

1- İlk Derece Mahkemeleri Tarafından Verilen Hükümler..................... 442

2- Hükümden Önce Verilen Kararlar ..................................................... 445

3- CMK’nın 285. Maddesi Hükmüne Göre İstinaf Kanun Yoluna

Tabi Olan Karar ve Hükümler ............................................................ 446

E- İstinaf Yoluna Başvurma (İstinaf Davası).................................................. 447

1- İstinaf Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar................................ 447

a) Sanık ........................................................................................... 448

b) Cumhuriyet Savcısı ..................................................................... 449

c) Sanık Müdafi veya Katılan Vekili Olarak Avukat ......................... 451

d) CMK Hükümlerine Göre Katılan Sıfatını Almış Olanlar ile

Katılma İsteği Karara Bağlanmamış, Reddedilmiş veya

Katılan Sıfatını Alabilecek Surette Suçtan Zarar Görmüş

Bulunanlar .................................................................................. 455

e) Sanığın Eşi, Yasal Temsilcisi ........................................................ 457

f) Müsadere veya İade Olunan Eşya veya Diğer Malvarlığı

Değerleri Üzerinde Hak Sahibi Olan Kişiler................................. 458

2- İstinaf Başvurusu............................................................................... 459

a) İstinaf Başvurusu Koşulları (Dava Açma Koşulları) ..................... 459

aa) İstek Koşulu ........................................................................ 459

aaa) Başvuru Şekli ............................................................. 463

bbb) Başvuru Merci............................................................ 468

bb) Süre Koşulu......................................................................... 469

aaa) Sürenin Başlangıcı...................................................... 470

aaaa) Hükmün Yüze Karşı Açıklanması..................... 470

bbbb) Hükmün Yoklukta Açıklanması ....................... 473

bbb) Sürenin Hesaplanması ............................................... 474

ccc) Sürenin Niteliği .......................................................... 475

ddd) Eski Hale Getirme ...................................................... 476

cc) İstinaf Başvurusundan Vazgeçme-İstinaf

Başvurusunun Geri Alınması............................................... 478

dd) İstinaf Başvurusunun Hukuki Sonuçları .............................. 480

aaa) Aktarma Etkisi............................................................ 480

bbb) Yayılma Etkisi............................................................. 481


İçindekiler


24


ccc) Durdurma Etkisi .........................................................482

ddd) Gerekçenin Tebliği .....................................................483

eee) Sanık Lehine Başvurma Halinde Verilecek Hüküm.....484

3- İstinaf Başvurusunun Hükmü Veren İlk Derece Mahkemesi

Tarafından İncelenmesi .....................................................................485

a) İstinaf Başvurusunun Reddi ........................................................485

b) İstinaf Başvurusunun Kabul Edilmesi ve Tarafların

Görüşlerinin Alınması..................................................................492

4- Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Yargılaması ...............................493

a) Dosyanın Tevzii ...........................................................................493

aa) Aleyhine İstinaf Yoluna Başvurulan Kararın Tarihi ..............494

bb) Tebligat Eksikliğinin Bulunup Bulunmadığı .........................497

b) Ön İnceleme (İstinaf Başvurusunun Kabul Edilebilirlik

Denetimi) ....................................................................................503

c) Dosyanın Esastan İncelenmesi....................................................512

aa) İncelemenin Kapsamı..........................................................512

bb) İnceleme Sonucunda Verilecek Kararlar .............................516

aaa- İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı................518

bbb- Düzeltilerek İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi

Kararı..........................................................................522

ccc) Kesin Hukuka Aykırılık Dolayısıyla Hükmün

Bozulmasına...............................................................531

aaaa) Bozmayı Gerektiren Kesin Hukuka

Aykırılık Nedenleri ..........................................532

bbbb) Bozma Üzerine İlk Derece Mahkemesinde

Yapılan Yargılama ...........................................546

aaaaa) Bozma Kararı Üzerine Yapılacak

Duruşmaya Hazırlık İşlemleri...............546

bbbbb) Bozma Kararı Üzerine Yapılacak

Duruşmada Usul................................547

ccccc) Bozma Kararı Üzerine Hüküm ...........548


ddd) Davanın Yeniden Görülmesine ve Duruşma

Hazırlığı İşlemlerine Başlanması Kararı ......................548

d) Duruşma Hazırlığı Devresi...........................................................561

aa) Sanığın Çağrılması ...............................................................562

aaa) İstinaf Başvurusunun Tutuksuz Sanık Tarafından

Yapılması Halinde Tutuksuz Sanığın Duruşmaya

Çağrılması...................................................................562


İçindekiler


25

bbb) İstinaf Başvurusunun Cumhuriyet Savcısı veya

Diğer İlgililer Tarafından Yapılması Halinde

Sanığın Duruşmaya Çağrılması .................................. 565

ccc) Çağrı Kağıdının Tebliğiyle Duruşma Günü

Arasındaki Süre.......................................................... 570

bb) Müdafiin Duruşmaya Çağrılması ........................................ 571

cc) Sanığın Kanuni Temsilcisinin Duruşmaya Çağrılması.......... 571

dd) Tanıkların ve Bilirkişilerin Duruşmaya Çağrılması............... 572

ee) Katılanın, Katılma İsteği Karar Bağlanmamış,

Reddedilmiş veya Katılan Sıfatını Alabilecek Derecede

Suçtan Zarar Görmüş Bulunanların Duruşmaya

Çağrılması ........................................................................... 574

ff) Tercüman Atanması ve Duruşmaya Çağrılması .................. 576

gg) Keşif Yapılması Kararı ......................................................... 577

hh) Delillerin Toplanması.......................................................... 578

ii) Duruşma Gününün Belirlenmesi ........................................ 579

e) Duruşma Devresi ........................................................................ 580

aa) İstinaf Duruşmasına Hakim Olan İlkeler ............................. 580

bb) Duruşmada Hazır Bulunması Gerekenler ........................... 581

aaa) Başkan ve Üyeler ....................................................... 581

bbb) Cumhuriyet Savcısı .................................................... 582

ccc) Zâbıt Katibi................................................................. 582

ddd) Zorunlu Müdafii......................................................... 582

eee) Sanık .......................................................................... 583

cc) Duruşmada Hazır Bulunabilecekler .................................... 586

dd) Duruşmanın İdaresi ve Düzeni............................................ 586

ee) Duruşmanın Yürüyüşü ........................................................ 586

aaa) Duruşmanın Başlaması .............................................. 586

bbb) Duruşmanın Yapılması Usulü..................................... 587

ccc) Duruşma İşlemlerinin Tutanağa Bağlanması ............. 589

f) Duruşmadan Sonuç Çıkarma Devresi ......................................... 590

aa) Delillerin Değerlendirilmesi ................................................ 590

bb) Müzakere ve Oy Verme ...................................................... 591

cc) Hüküm ................................................................................ 592

aaa) İstinaf Başvurusunun Esastan Reddi Kararı ............... 593

bbb) İlk Derece Mahkemesinin Hükmünün Kaldırılarak

Yeni Bir Hüküm Verilmesi .......................................... 596

g) Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz

Yetkisi ......................................................................................... 602


İçindekiler


26

İSTİNAF KANUN YOLUNDA TARTIŞMALI BAZI HUSUSLAR...................................608

*) İSTİNAF KANUN YOLUNDA TUTUKLULUK İNCELEMESİ.............................608

a- Ön İnceleme Aşamasında Tutukluluk İncelemesi ..............................609

b- Dosyanın Esastan İncelenmesi Aşaması ............................................609

c- Davanın Yeniden Görülmesi ve Duruşma Aşaması............................611

*) İSTİNAF İNCELEMESİNDE SANIĞIN TUTUKLANMASI ................................611

*) BİRDEN FAZLA SANIK VEYA SUÇA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN İSTİNAF

İNCELEMESİ ..............................................................................................612

*) İLK DERECE MAHKEMESİ DURUŞMA TUTANAKLARINDA VEYA

GEREKÇELİ KARARDA HAKİM VEYA ZABIT KATİBİ İMZALARINDA

EKSİKLİK BULUNMASI ...............................................................................616

*) İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARANININ BOZULMASI HALİNDE,

KESİN HUKUKA AYKIRILIK NEDENLERİNİ OLUŞTURMAYAN DİĞER

NEDENLERİN BOZMA KARARINDA GÖSTERİLİP GÖSTERİLMEYECEĞİ

SORUNU ...................................................................................................617

*) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNCE DAVANIN YENİDEN GÖRÜLMESİ

KARARI ÜZERİNE AÇILAN DURUŞMADA, İLK DERECE MAHKEMESİN

HÜKMÜNDE CMK 289. MADDESİNDE BELİRTİLEN KESİN HUKUKA

AYKIRILIK NEDENLERİNİN VARLIĞININ BELİRLENMESİ .............................620

*) İSTİNAF KANUN YOLUNDA BAĞLANTILI DAVALARIN İNCELENMESİ.........620

*) İSTİNAF DURUŞMASINDA SANIĞIN SORGUSU DAVA ZAMANAŞIMINI

KESER Mİ?.................................................................................................623

IV- TEMYİZ.....................................................................................................624

A- Genel Olarak.............................................................................................624

B- Temyiz Kanun Yolunun İstinaf Kanun Yolundan Farkları ..........................624

C- Temyizin Konusu ......................................................................................627

1- Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Bozma Dışında Kalan

Hükümleri ..........................................................................................627

2- Hükümden Önce Verilen Kararlar......................................................633

D- Temyiz Sebebi...........................................................................................634

E- Temyiz Yoluna Başvurma..........................................................................647

1- Temyiz Yoluna Başvurmaya Hakkı Olanlar.........................................647

2- Temyiz Başvurusu ..............................................................................648

a) Başvurunun Şekli.........................................................................648

b) Başvuru Süresi.............................................................................649

c) Temyiz Başvurusunun Hukuki Sonucu ........................................654

d) Temyiz Başvurusunun İçeriği ......................................................657

e) Temyizin Gerekçesi .....................................................................658


İçindekiler


27


3- Temyiz Başvurusun Hükmü Temyiz Olunan Bölge Adliye

Mahkemesince İncelenmesi.............................................................. 659

4- Temyiz İsteminin Yargıtay’da İncelenmesi ........................................ 661

a) Dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca İncelenmesi ...... 661

b) Dosyanın Ceza Dairesi Tarafından İncelenmesi.......................... 661

aa) Tebliğnamenin Tebliği ........................................................ 661

bb) Ön İnceleme (Temyiz Başvurusunun Kabul Edilebilirlik

Denetimi)............................................................................ 661

cc) Esastan İnceleme................................................................ 663

aaa) İnceleme Şekli............................................................ 663

bbb) İncelemenin Kapsamı ................................................ 666

ccc) İnceleme Sonucunda Verilecek Kararlar.................... 667

aaaa) Temyiz İsteminin Esastan Reddi Kararı........... 667

bbbb) Hükmün Bozulması Kararı .............................. 667

cccc) Davanın esasına hükmedilmesi ya da

hukuka aykırılığın düzeltilmesi ....................... 669

dd) Yargıtay Kararının Gönderilmesi, Hükmün Açıklanması ..... 671


ALTINCI BÖLÜM


BOZMA ÜZERİNE İLK DERECE MAHKEMESİNDE YAPILAN YARGILAMA

I- GENEL OLARAK.........................................................................................673

II- HÜKMÜN İSTİNAF MAHKEMESİ TARAFINDAN BOZULMASI HALİNDE

YAPILACAK İŞLEMLER ...............................................................................674

A- Genel Olarak ............................................................................................ 674

B- Bozma Kararı Üzerine Yapılacak Duruşmaya Hazırlık İşlemleri .................. 674

C- Bozma Kararı Üzerine Yapılacak Duruşmada Usul ................................... 676

D- Bozma Kararı Üzerine Hüküm.................................................................. 676

III- HÜKMÜN YARGITAY TARAFINDAN BOZULMASI ÜZERİNE YAPILACAK

İŞLEMLER .................................................................................................676

A- Genel Olarak ............................................................................................ 676

B- Bozma Kararı Üzerine Yapılacak Duruşmaya Hazırlık İşlemleri .................. 678

C- Bozma Kararı Üzerine Yapılacak Duruşmada Usul ................................... 680

D- Uyma Kararı Üzerine Hüküm ................................................................... 681

E- Bozma Kararına Direnilmesi..................................................................... 683


YEDİNCİ BÖLÜM

TEBLİGAT


A- Genel Olarak: ........................................................................................... 687

B- Hangi Hallerde Tebligat Yapılır................................................................. 687


İçindekiler


28

C- Kimlere Tebligat Yapılır.............................................................................688

D- Tebligatta Bulunması Gereken İhtaratlar (Uyarılar) .................................689

E- Tebligatın Yapılacağı Yer...........................................................................692

F- Tebligatın Usulü........................................................................................697

G- Usulsüz Tebligatın Sonuçları.....................................................................703

H- Tebligat tarihi ...........................................................................................707


SEKİZİNCİ BÖLÜM


HÜKMÜN VE KARARIN KESİNLEŞTİRİLMESİ

A- Kararda veya hükümde başvurulacak kanun yolunun türü, mercii,

süresi ve şekli doğru olarak gösterilmiş mi?.............................................709

B- Karar veya hüküm, yasa yoluna başvurma hakkı olan herkesi tebliğe

çıkarılmış mı?............................................................................................715

C- Karar ve hüküm, usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş mi ona bakılır.......717

D- Yasa yoluna başvurulmuş ise, verilen karar kesin biçimde

sonuçlandırılmış mı ona bakılır.................................................................717

1- Yerel Mahkemenin kesin biçimde verdiği hükümler .........................717

2- Yerel Mahkemenin kesin olmayan biçimde verdiği hükümler ve

kararlar ..............................................................................................720

3- Yerel Mahkemenin yasa yoluna tabi olarak verdiği hükümler ..........723

4- Yerel Mahkeme tarafından verilen hükme karşı istinaf yoluna

başvurulması......................................................................................724

5- Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Ceza Dairesine tarafından verilen

hükme karşı temyiz yoluna başvurulması..........................................730

E- Kesinleştirme işleminin Yapılması ............................................................731


DOKUZUNCU BÖLÜM

YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ


A- Genel Olarak.............................................................................................739

B- Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesine Konu Olabilecek

Yoksunluklar ............................................................................................741

C- Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesinin Koşulları ....................................743

1- Mahkûm Olunan Cezanın Üzerinden Belli Süre Geçmesi Koşulu.......743

2- Yeni Suç İşlememe Koşulu .................................................................745

3- Talep Şartı ve Karar Verecek Mahkeme ............................................746

4- Karara Karşı Başvurulacak Kanun Yolu...............................................747

D- Yasaklanan Hakların Geri Verilmesi Kararı ...............................................748

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.