Onarıcı Adalet Uygulaması Olarak

Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Olgun DEĞİRMENCİ
ISBN: 9789750269271
Stok Durumu: Tükendi
387,00 TL 430,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Olgun DEĞİRMENCİ
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 438

Kişiye karşı bir suçun işlenmesi ile birlikte fail ile mağdur arasındaki sosyal ilişki de bozulmaktadır. Bozulan bu ilişkinin fail ve mağduru da aşarak, toplumsal düzeni etkileme tehlikesi mevcuttur. Failin cezalandırılması ve hatta cezanın infaz edilmesi ile fail ve mağdur arasındaki söz konusu ilişkinin onarıldığı kabul edilmektedir. Ancak söz konusu kabul, hatalı bir kabul olarak karşımıza çıkmakta ve ceza, fail ile devlet arasındaki ilişkinin tamiri fonksiyonundan öte bir fonksiyon üstlenmemektedir. İşte onarıcı adalet ve bir onarıcı adalet yöntemi olan uzlaştırma da, tam bu kabulün, hatalı olduğunun tespiti üzerinde yükselmektedir.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile ceza muhakemesi hukukuna kazandırılan uzlaştırma kurumu, yapılan değişikliklerle işlevsellik kazanmaya başlamaktadır. Söz konusu kurumun, sadece dosya sayısını artıran, dosyayı bitiren ve ihtilaf sayısını azaltan bir kurum olarak görülmemesi gereklidir. Bu çalışma, uzlaştırma kurumunu yeniden keşfedilen bir kurum olarak kabul ederek, kurumun üzerinde yükseldiği zeminin felsefi temellerini ele almaya çalışmaktadır. Bu bakımdan çalışma öncelikle işlenen suça yaklaşım türleri olan ceza adaleti modellerini ele almakta, birbiri ile karşılaştırmakta ve uzlaştırmanın bir üst başlığı olan onarıcı adalet kavramı içinde kurumu incelemektedir.

Çalışma uzlaştırma ile ilgili yazarın deneyimlerinden hareketle tartışmalı hususları ele almakta ve çözüm önerilerine yer vermektedir.

Konu Başlıkları
Ceza Adaleti Kavramı ve Türleri
Onarıcı Adalet ve Diğer Ceza Adaleti Türleri ile Karşılaştırılması
Mukayeseli Hukukta Uzlaştırma ve Diğer Onarıcı Adalet Yöntemleri
Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma
İçindekiler
İkinci Basıya Ön Söz  5
Ön Söz  7
Tablolar Listesi  17
Kısaltmalar  19
Giriş  21
Birinci Bölüm
CEZA ADALETİ KAVRAMI, CEZA ADALETİ TÜRLERİ VE
CEZA ADALETİ OLARAK ONARICI ADALET
1.1. GENEL OLARAK  25
1.2. SUÇA KARŞI BİR TEPKİ OLARAK CEZA ADALETİ SİSTEMİ  31
1.2.1. Cezalandırıcı Adalet (Retributive Justice)  42
1.2.2. Tazmin Edici Adalet (Restitutive Justice)  49
1.3. ONARICI ADALET (Restorative Justice)  53
1.3.1. Genel Olarak  53
1.3.2. Onarıcı Adalet Kavramının Kapsamı  55
1.3.3. Onarıcı Adaletin Tarihsel Gelişimi  57
1.3.3.1. Genel Olarak  57
1.3.3.2. Erken Dönem Topluluklarından M. S. V’nci Yüzyıla Kadar Olan Dönem  58
1.3.3.3. Orta Çağda Onarıcı Adalet  61
1.3.3.4. XVI’ncı Yüzyıldan 1970’lere Kadar Olan Dönem  62
1.3.3.5. 1970’lerden Günümüze Onarıcı Adaletin Tekrar Yükselme Dönemi  63
1.3.4. Onarıcı Adaletin Tanımı  66
1.3.5. Onarıcı Adaletin Amacı ve Temel İlkeleri  71
1.3.6. Onarıcı Adalet Uygulamaları  73
1.3.6.1. Fail – Mağdur Uzlaştırması (Victim – Offender Mediation)  74
1.3.6.2. Grup Toplantıları (Konferans) Yöntemi  77
1.3.6.3. Cezalandırma Halkaları  82
1.3.7. Onarıcı Adalet – Cezalandırıcı Adalet Karşılaştırılması  83
İkinci Bölüm
UZLAŞTIRMA KAVRAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ, BENZER KURUMLARDAN FARKLARI, TÜRK HUKUKUNDA KURUMUN GELİŞİMİ VE UZLAŞTIRMANIN ANA İLKELERİ
2.1. UZLAŞTIRMA KAVRAMI  87
2.1.1. Terim Sorunu  87
2.1.2. Tanımı  89
2.2. HUKUKİ NİTELİĞİ  91
2.2.1. Genel Olarak  91
2.2.2. Ceza Muhakemesi Hukuku Kurumu Olarak Uzlaştırma  92
2.2.3. Ceza Hukuku Kurumu Olarak Uzlaştırma  94
2.2.4. Karma Kurum Olarak Uzlaştırma  95
2.3. ULUSLARARASI BELGELERDE UZLAŞTIRMA  96
2.3.1. Genel Olarak  96
2.3.2. Avrupa Birliğinin Düzenleyici Araçlarında Uzlaştırma  97
2.3.3. Avrupa Konseyinin Düzenleyici Araçlarında Uzlaştırma  99
2.3.3.1. Mağdurun Korunması veya Yargılamanın Hızlandırılması Tavsiye Kararları Kapsamında Uzlaştırma  99
2.3.3.2. Uzlaştırma ve Onarıcı Adaleti Düzenleyen Tavsiye Kararları  101
2.3.3.2.1. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin R (99) 19 Sayılı Tavsiye Kararı  101
2.3.3.2.2. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin CM/Rec (2018) 8 Sayılı Tavsiye Kararı  103
2.3.4. Birleşmiş Milletlerin Düzenleyici Araçlarında Uzlaştırma  104
2.4. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA UZLAŞTIRMA  105
2.4.1. Genel Olarak  105
2.4.2. İsveç  108
2.4.3. Almanya  109
2.4.4. Fransa  110
2.4.5. Finlandiya  111
2.4.6. Polonya  113
2.5. BENZER KURUMLARDAN FARKLARI  115
2.5.1. Arabuluculuk ve Uzlaştırma  115
2.5.2. Önödeme ve Uzlaştırma  115
2.5.3. Şikâyetin Geri Alınması (Vazgeçme) ve Uzlaştırma  118
2.5.4. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Uzlaştırma  121
2.5.5. Avukatın Uzlaşma Yetkisi (Avukatlık K. m. 35/A)  122
2.6. TÜRK HUKUKUNDA UZLAŞTIRMA KURUMUNUN GELİŞİMİ VE ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI  123
2.6.1. Genel Olarak  123
2.6.2. Osmanlı Hukukunda Uzlaştırma  123
2.6.3. Ceza ve Ceza Muhakemesi Kanun Tasarılarında Uzlaştırma  125
2.6.3.1. 2001 TCK ve CMK Tasarısında Uzlaştırma  125
2.6.3.2. 2003 TCK ve CMK Tasarısında Uzlaştırma  127
2.6.4. Türk Hukukunda Uzlaştırma ve Zaman Bakımından Uygulanması  129
2.6.4.1. Genel Olarak  129
2.6.4.2. 5560 Sayılı Kanundan Önceki Durum  130
2.6.4.2.1. Yetişkinler Bakımından  130
2.6.4.2.2. Çocuklar Bakımından  130
2.6.4.3. 5560 Sayılı Kanun İle 5918 Sayılı Kanun Arasındaki Dönem  131
2.6.4.4. 5918 Sayılı Kanun İle 6763 Sayılı Kanun Arasındaki Dönem  135
2.6.4.5. 6763 Sayılı Kanun İle 7188 Sayılı Kanun Arasındaki Dönem  135
2.6.4.6. 7188 Sayılı Kanun İle Yapılan Değişiklik  137
2.6.4.7. Kanunların Zaman Bakımından Uygulanmasına İlişkin Değerlendirme  137
2.7. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN ANA İLKELERİ  141
2.7.1. Tarafların Özgür İradesine Dayanması  141
2.7.2. Tarafların Temel Hakları ve Menfaatlerinin Korunması  145
2.7.3. Taraflara Tercüman Hizmetinin Sunulması  145
2.7.4. Tarafların Aydınlatılması  145
2.7.5. Tarafların Farklılıklarının Gözönüne Alınması  146
2.7.6. Müzakerelerin Gizliliği  146
2.7.6.1. Genel Olarak  146
2.7.6.2. Gizlilik Yükümlülüğü Altındaki Kişiler  149
2.7.6.3. Gizlilik Yükümlülüğünün Kapsamı  151
2.7.6.4. Gizlilik Yükümlülüğü İhlalinin Sonuçları  154
2.7.6.4.1. Disiplin Yaptırımı Sorumluluğu  154
2.7.6.4.2. Ceza Sorumluluğu  155
2.7.6.4.3. Delil Yasağı Olarak Dikkate Alınması  156
2.7.6.4.4. Tarafların Gizlilik Yükümlülüğünün Kaldırılması Noktasında Anlaşması  157
2.7.7. Tarafların Uzlaşmasını Sağlayacak Tedbirlerin Alınması  157
Üçüncü Bölüm
UZLAŞTIRMANIN ŞARTLARI, UZLAŞTIRMA SÜRECİ VE
UZLAŞTIRMANIN SONUÇLARI
3.1. UZLAŞTIRMANIN ŞARTLARI  159
3.1.1. Genel Olarak  159
3.1.2. Uzlaştırma Kapsamında Bir Suçun Bulunması  162
3.1.2.1. Genel Olarak  162
3.1.2.2. Yetişkinler Bakımından Uzlaştırmaya Tabi Suçlar  162
3.1.2.2.1. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Suçlar  162
3.1.2.2.2. Kanunda İsmen Uzlaştırmaya Tabi Olarak Belirlenen Suçlar  166
3.1.2.3. Çocuklar Bakımından Uzlaştırmaya Tabi Suçlar  173
3.1.2.4. Uzlaştırmaya Tabi Suçların İstisnaları  176
3.1.2.4.1. Genel Olarak  176
3.1.2.4.2. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar  177
3.1.2.4.3. Uzlaştırmaya Tabi Bir Suçun, Uzlaştırmaya Tabi Olmayan Bir Suçla Birlikte İşlenmesi  177
3.1.2.5. Birden Fazla Kişi Tarafından İşlenen Suçlarda Uzlaştırma  187
3.1.2.6. Birden Fazla Mağdur veya Suçtan Zarar Görenin Bulunduğu Suçlarda Uzlaştırma  190
3.1.3. Ceza Muhakemesi Şartının Gerçekleşmesi  197
3.1.3.1. Genel Olarak  197
3.1.3.2. Şikâyet  198
3.1.3.3. İzin  202
3.1.3.4. Karar, Yabancı Hükümetin Talebi, Mütalaa  204
3.1.3.5. Kusur Yeteneğinin Bulunmaması  206
3.1.3.6. Duruşma Ehliyetinin Bulunmaması  207
3.1.3.7. Suçun Zamanaşımına Uğramamış Olması  208
3.1.3.8. Failin Dokunulmazlığının Bulunması  210
3.1.4. Mağdurun veya Suçtan Zarar Görenin Gerçek Kişi veya Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olması  214
3.1.5. Uzlaştırmanın Yetkili Kimse Tarafından Yapılması  219
3.1.6. Zararın Giderilmesi Bakımından Tarafların Anlaşmaya Varmış Olması  220
3.1.7. Anlaşma Kapsamında Zararın Giderilmesi  220
3.2. UZLAŞTIRMA SÜRECİ  220
3.2.1. Genel Olarak  220
3.2.2. Soruşturma Evresinde Uzlaştırma Süreci  228
3.2.2.1. Uzlaştırma Sürecinin Başlatılması ve Soruşturma Savcısının Rolü  228
3.2.2.2. Uzlaştırma Bürosu ve Uzlaştırma Savcılığının Görevleri  233
3.2.2.3. Uzlaştırmacı Görevlendirilmesi  235
3.2.2.3.1. Genel Olarak  235
3.2.2.3.2. Uzlaştırmacının Reddi veya Çekinmesi  239
3.2.2.3.3. Uzlaştırmacıya Belgelerin Verilmesi  240
3.2.2.4. Uzlaştırma İşlemlerinin Yapılması  242
3.2.2.4.1. Taraflara Uzlaştırma Teklifinin Yapılması  242
3.2.2.4.1.1. Genel Olarak  242
3.2.2.4.1.2. Uzlaştırma Teklifinin Tarafları  242
3.2.2.4.1.3. Uzlaştırma Teklifinin Yapılması  255
3.2.2.4.1.3.1. Genel Olarak  255
3.2.2.4.1.3.2. Uzlaştırma Teklifi  256
3.2.2.4.1.3.3. Uzlaştırma Teklifine Davet  267
3.2.2.4.1.3.4. Uzlaşma Teklifinin Sonuçlanması  268
3.2.2.4.1.3.4.1. Genel Olarak  268
3.2.2.4.1.3.4.2. Taraflara Ulaşılamaması  269
3.2.2.4.1.3.4.3. Tarafların Uzlaştırma Teklif Formunu İmzalayarak Uzlaşma Teklifini Kabul Etmesi  270
3.2.2.4.1.3.4.4. Tarafların Sürenin Geçmesi Dolayısıyla Uzlaştırma Teklifini Reddetmiş Sayılmaları  271
3.2.2.4.2. Uzlaştırma Müzakerelerinin Yürütülmesi  272
3.2.2.4.2.1. Genel Olarak  272
3.2.2.4.2.2. Uzlaştırmacının Yükümlülükleri  273
3.2.2.4.2.3. Müzakere Aşaması  273
3.2.2.4.2.3.1. Genel Olarak  273
3.2.2.4.2.3.2. Müzakere Aşamasının Evreleri  275
3.2.2.4.3. Uzlaştırma Müzakerelerinin Sonlandırılması ve Uzlaştırma Raporunun Hazırlanması  278
3.2.2.4.3.1. Edimin Kararlaştırılması  278
3.2.2.4.3.1.1. Genel Olarak  278
3.2.2.4.3.1.2. Uzlaştırma Kapsamında Giderilebilecek Zarar  279
3.2.2.4.3.1.3. Zararın Giderilmesinin Yolu Olarak Üstlenilecek Edim  280
3.2.2.4.3.1.4. Uzlaştırma Kapsamında Üstlenilebilecek Edim Türleri  282
3.2.2.4.3.1.4.1. Genel Olarak  282
3.2.2.4.3.1.4.2. Uzlaştırma Yönetmeliğinde Belirlenen Edim Türleri  284
3.2.2.4.3.2. Uzlaştırma Raporunun Hazırlanması ve İmzalanması  296
3.2.2.4.3.3. Uzlaştırma Raporunun Cumhuriyet Savcısına Sunulması  298
3.2.2.5. Uzlaştırma Süresinin Zamanaşımını ve Dava Süresini Durdurma Etkisi  301
3.2.3. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma  305
3.2.3.1. Genel Olarak  305
3.2.3.2. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırmaya Gidilebilecek Durumlar  308
3.2.3.3. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma Sürecinin Özellik Arz Eden Durumları  314
3.3. UZLAŞTIRMANIN SONUÇLARI  316
3.3.1. Soruşturma Evresinde Uzlaştırmanın Sonuçları  316
3.3.2. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırmanın Sonuçları  317
3.3.3. Uzlaştırmanın Genel Sonuçları  321
Dördüncü Bölüm
UZLAŞTIRMACININ GÖREVLENDİRİLMESİ,
NİTELİKLERİ, EĞİTİMİ VE ETİK KURALLARI,
UZLAŞTIRMACI ÜCRETİ VE GİDERLERİ
4.1. UZLAŞTIRMANIN GÖREVLENDİRİLMESİ  329
4.1.1. Uzlaştırmacı Olarak Görevlendirilebilmek İçin Gereken Şartlar  329
4.1.2. Uzlaştırmacı Siciline Kayıt ve Sicilin Tutulması  338
4.1.3. Uzlaştırmacı Sicilinden ve Listeden Çıkarılma  339
4.1.2. Uzlaştırmacının Görevlendirilmesi  348
4.2. UZLAŞTIRMACININ NİTELİKLERİ  350
4.3. UZLAŞTIRMACI EĞİTİMİ  352
4.3.1. Genel Olarak  352
4.3.2. Başlangıç Eğitimi  354
4.3.3. Yenileme Eğitimi  354
4.3.4. Uzlaştırma Eğitimi Vermeye Yetkili Kurumlar  355
4.3.5. Uzlaştırmacı Sınavı  356
4.4. UZLAŞTIRMACIYA İLİŞKİN ETİK KURALLAR  357
4.4.1. Genel Olarak  357
4.4.2. Dürüstlük Kurallarına Uygun Davranma  358
4.4.3. Bağımsız Olması  359
4.4.4. Tarafsız Olması  362
4.4.5. Görevini Özen Kurallarına Uygun Olarak Yapma Yükümlülüğü  367
4.4.6. Taraflara Nazik ve Saygılı Davranma Yükümlülüğü  368
4.4.7. Taraflara Önyargılı Davranmama Yükümlülüğü  369
4.4.8. Ayrımcılık Yapmama Yükümlülüğü  369
4.4.9. Aynı Olayda Daha Sonra Vekil veya Müdafi Olarak Görev Almama Yükümlülüğü  372
4.4.10. Menfaat Temin Etmeme Yükümlülüğü  373
4.4.11. Görevinin Saygınlığını ve Kişilerin Adalete Olan Güveninin Zedeleyici Davranışta Bulunmama Yükümlülüğü  375
4.5. UZLAŞTIRMACI ÜCRETİ VE GİDERLERİ  375
4.5.1. Uzlaştırmacı Ücreti  375
4.5.1. Uzlaştırmacı Giderleri  379
Sonuç  383
Kaynakça  389
EK A: UZLAŞMAYA TABİ SUÇLAR  431
Kavramlar Dizini  437

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar