| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Mustafa ÖNCÜLOKUR |
| Baskı Tarihi | 2021/03 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Sert Kapak (İplik Dikiş) |
| Sayfa Sayısı | 239 |
Bir Ülkede; Hukuk Fakülteleri, Mahkemeler, Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi gibi yargı kurumları ile hukuk bilim insanı, hakim, savcı, avukat, Yargıtay, Danıştay, Anayasa Mahkemesi başkan ve üyeleri gibi yargı süjelerinin bulunması o ülkede adaletin var olduğu anlamına gelmez. Ancak, bu ortamın varlığı yargı süjelerine adil olma fırsatı sunar. Elinizdeki “Devletin Mirasçılığı” isimli bu kitap söz konusu fırsatın bir ürünüdür.
Uygulamanın içinde bir avukat olarak bulunan Sayın Mustafa Öncülokur tarafından yazılan bu kitap; Türkiye’nin başlıca önemli öğreti merkezlerinden biri olan İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapılan yüksek lisans çalışmasının kitap haline getirilmiş hali olması hasebiyle çok değerlidir. Zira “Öğretiden uzak uygulama kör, uygulamadan uzak öğreti topaldır”.
Türk Hukuku’na faydalı olacağını ümit ettiğim kitap, üzerinde çok az çalışma bulunan devletin mirasçılığı konusu gibi bakir bir alanı kapsadığından ayrıca değerine değer katmış bulunmaktadır. Devletin mirasçılığı konusu çok nadir görülmekle birlikte etkisi oldukça büyüktür. Devletin mirasçılığı konusunu ana hatlarıyla ele alan bu kitapta sadece devletin mirasçılığı incelenmiş olup yasal ve iradi mirasçılık çerçevesinde değerlendirmeler yapılmıştır.
Bilindiği gibi TMK m.501’de devletin (hazinenin) yasal mirasçılığı düzenlenmiştir. Devletin yasal mirasçılığında amaç, murisin öldükten sonra geride kimsesi kalmaması halinde yani yasal veya iradi mirasçısı bulunmaması halinde terekenin sahipsiz kalmamasına yöneliktir. Burada devletin mirasçılığı, mirasa el atması veya el koyması şeklinde olmayıp özel hukuk çerçevesinde mirasçılıktır.
Yasada özel olarak düzenlenen devletin mirasçılığı için diğer mirasçılardan farklı hüküm ve sonuçlar öngörülmüştür. Özellikle, devletin tereke borçlarından dolayı sorumluluğu diğer mirasçılardan farklıdır. Kitapta, devletin mirası reddedip reddedemeyeceği hususu da tartışılmıştır. Diğer taraftan devlet saklı paya sahip mirasçı olmadığı için saklı paya dayanan hakları kullanamayacağı hususu incelenmiştir.
Kitabın birinci bölümünde, Türk Hukuku’nda mirasçılık konusu kapsamlı biçimde incelenmiştir. İkinci bölümünde, Devletin mirasçılığına yönelik açıklamalar yapılarak devletin mirası kazanması, devletin uluslararası hukukta mirasçılığı ve devletin mirasçılığının istisnaları gibi çok değerli ve ender işlenen konular ele alınmıştır. Üçüncü bölümünde ise devletin sınırlı sorumluluğuna ilişkin açıklamaların yanı sıra devletin mirasçılık sıfatını kaybetmesine yönelik açıklamalar yapılmıştır.
TAKDİM ........................................................................................................................................................ 7
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................................. 9
KISALTMALAR ........................................................................................................................................13
GİRİŞ ......................................................................................................................................15
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA MİRASÇILIK
I. GENEL OLARAK............................................................................................................................17
II. TÜRK MEDENİ KANUNU’NDA MİRAS DÜZENLEMESİ...............................................21
III. TÜRK HUKUKUNDA MİRASÇILIĞIN TÜRLERİ...............................................................25
A. Kanuni (Yasal) Mirasçılık................................................................................................26
1. Zümre Mirasçılığı.......................................................................................................27
2. Eşin Mirasçılığı............................................................................................................30
3. Evlatlığın Mirasçılığı.................................................................................................32
4. Devletin Mirasçılığı ...................................................................................................34
B. İradi Mirasçılık.....................................................................................................................34
1. Genel Olarak.................................................................................................................34
2. Ölüme Bağlı Tasarrufların Şekilleri...................................................................38
a. Şekli Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar .................................................38
(1) Vasiyet .........................................................................................................39
(a) Resmi Vasiyetname .....................................................................39
(b) El Yazılı Vasiyetname .................................................................40
(c) Sözlü Vasiyet...................................................................................41
(2) Miras Sözleşmesi.....................................................................................42
(a) Olumlu Miras Sözleşmesi –Mirastan Feragat
Sözleşmesi .......................................................................................42
(b) Tek Taraflı – İki Taraflı Miras Sözleşmesi.........................43
10 İçindekiler
b. Maddi Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar..............................................44
(1) Hem Vasiyet Hem de Miras Sözleşmesi İle
Yapılabilen Ölüme Bağlı Tasarruflar .............................................44
(a) Mirasçı Atama................................................................................44
(b) Vasiyet (Belirli Mal Bırakma) .................................................45
(c) Yükleme............................................................................................46
(d) Şart (Koşul).....................................................................................46
(e) Yedek Mirasçı Atama..................................................................47
(f) Art Mirasçı Atama ........................................................................47
(2) Sadece Vasiyetname İle Yapılabilen Ölüme Bağlı
Tasarruflar.................................................................................................48
(a) Vakıf Kurma....................................................................................48
(b) Tanıma ..............................................................................................48
(c) Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Atama..........................49
(3) Sadece Miras Sözleşmesi ile Yapılan Ölüme Bağlı
Tasarruflar.................................................................................................49
(a) Olumlu Miras Sözleşmesi .........................................................49
(b) Mirastan Feragat Sözleşmesi..................................................50
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLETİN MİRASÇILIĞI
I. DEVLETİN MİRASÇILIK SIFATINI KAZANMASI............................................................51
A. Devlet Kavramı....................................................................................................................51
B. Devletin Yasal Mirasçılığının Koşulları ....................................................................53
1. Zümre Mirasçılarının Bulunmaması.................................................................54
2. Murisin Sağ Kalan Eşinin Bulunmaması .........................................................56
3. Evlatlığın Bulunmaması..........................................................................................59
4. İradi Mirasçının Bulunmaması............................................................................59
5. Vatandaşlık...................................................................................................................61
6. Sulh Hukuk Hakiminin Çağrısı.............................................................................63
C. Devletin Yasal Mirasçılığının Sonuçları....................................................................65
D. Devletin İradi Mirasçılığı.................................................................................................66
1. Genel Olarak.................................................................................................................66
2. Devletin Mirasçılığında Maddi Anlamda Ölüme Bağlı
Tasarruflar....................................................................................................................69
E. Devletin İradi Mirasçılığının Sonuçları.....................................................................71
İçindekiler 11
II. DEVLETİN MİRASÇILIĞININ ULUSLARARASI HUKUKTA GÖRÜNÜMÜ.............72
A. Türk Vatandaşının Mirası ...............................................................................................74
B. Yabancı Ülke Vatandaşının Mirası ..............................................................................75
1. MÖHUK m.20/3 ..........................................................................................................75
2. Uluslararası Antlaşmalar........................................................................................78
3. Tapu Kanunu................................................................................................................79
4. Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu...............................80
C. Heimatlos Statüsündeki Kimselerin Mirası............................................................82
D. Mülteci Statüsündeki Kimselerin Mirası..................................................................83
E. Mavi Kart Sahiplerinin Mirası.......................................................................................84
III. DEVLETİN MİRASÇILIĞININ İSTİSNALARI .....................................................................85
A. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ..........................................................................................85
B. 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu .......................................................................87
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEVLETİN TEREKEDEN SORUMLULUĞUNUN
TABİ OLDUĞU ESASLAR
I. DEVLETİN TEREKEDEN SORUMLULUĞU........................................................................89
A. Genel Olarak..........................................................................................................................89
B. Devletin Sınırlı Sorumluluğu.........................................................................................91
II. GAİPLİK KARARININ MİRASA ETKİSİ ...............................................................................94
A. Gaiplik Kavramı...................................................................................................................94
B. Gaibin Mirasına Sahip Olma Şartları..........................................................................95
1. Gaiplik Kararının Alınması ....................................................................................95
2. Güvence Gösterilmesi ..............................................................................................97
3. Geri Verme ....................................................................................................................99
C. Devletin Gaiplik Kararı Talebi ...................................................................................101
1. Sağ Olup Olmadığı Bilinmeyen Mirasçının Miras Payının
Resmen Yönetilmesi..............................................................................................102
2. Sağ Olup Olmadığı Bilinmeyen Kimsenin Malvarlığının
Yönetimi......................................................................................................................103
3. Sağ Olup Olmadığı Bilinmeyen Kimsenin Yüz Yaşını
Doldurması ................................................................................................................104
D. Devletin Gaiplik Kararı Talebinin Hüküm ve Sonuçları.................................105
III. DEVLETİN MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİ VE ÖZEL HUSUSLAR...........108
A. Murisin Ortaya Çıkması ................................................................................................108
12 İçindekiler
B. Başka Bir Üstün Hak Sahibinin Bulunması.......................................................... 110
1. İstihkak Davası......................................................................................................... 112
2. Devletin İstihkak Davasına Muhatap Olması............................................. 114
C. Devletin Mirası Reddi .................................................................................................... 117
D. Devletin Mirastan Çıkarılması................................................................................... 121
SONUÇ .................................................................................................................................125
YARGI KARARLARI .........................................................................................................129
KAYNAKÇA ........................................................................................................................233
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
