Yeni Türk İdare Hukuku

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ali D. ULUSOY
ISBN: 9786050516937
663,00 TL 780,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ali D. ULUSOY
Baskı Tarihi 2023/10
Baskı Sayısı 6
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 907

Yeni Türk İdare Hukuku 
Prof. Dr. ALİ D. ULUSOY

ÖNSÖZ

Ülkemizde tarihsel bazda özellikle Fransız sistemi ve doktrini etkisinde

başlayan idare hukuku alanındaki akademik çalışmalarda, “yabancı” etkisinin halen dahi makul bir noktaya indirgenmiş olduğunu söyleyebilmek güçtür. Nitekim Türk pozitif hukukunu aktardığı iddiasındaki birçok idare hukuku kitabında şu an dahi verilen referansların büyük kısmının yabancı içtihat ve kaynaklar olduğu görülmektedir. Kuşkusuz bu tür bilimsel çalışmalarda bazen yabancı kaynaklara referans verilmesi sakıncalı olmayıp bilakis

karşılaştırmalı hukuk boyutunda çalışmaya ayrı bir değer katar. Ancak bu

yabancı etkisinin, sürekli olarak kendi ayakları üzerinde durabilen ve gerçek

anlamda “ulusal” bir pozitif hukuk uygulaması bulunmadığı varsayımıyla

empoze edilmeye çalışılması onur kırıcıdır. Bu nedenle artık kendi ayakları

üstünde durmayı başaran ve kendi özgün sistematiğini oluşturabilmiş pozitif

Türk İdare Hukuku oluşturmanın vakti çoktan gelmiş olup, bu çalışmanın

hedeflerinden biri de bu ihtiyaca katkı sağlamaktır.

Öte yandan idare hukukunun hukuk devletinin gerçekleştirilmesinin; hukuk devletinin ise demokratik bir yönetimin ortaya çıkabilmesinin en somut

aracı olduğu açık bir olgu olmakla birlikte, görünüşte iyi bir idare hukukuna

sahip olmanın demokratik bir yönetime sahip olmayı garanti etmediği ve asıl

önemli olanın idare hukuku uygulayıcılarının bu hukukun gerek ulusal düzeydeki kurallarını gerek evrensel düzeydeki temel ilke ve normlarını kendi

vicdanlarında içselleştirebilmeleri olduğu tecrübelerle sabittir.

Buna karşın, hukuka saygılı idareci ve yargıçlara, uygulamaları gereken

idare hukukunu tutarlı, doğru ve sistematik olarak sunabilmek ve böylece

uygulamacılara akademik açıdan doyurucu biçimde teknik altyapı sağlayabilmek ayrıca önemlidir.

Bu olgu, özellikle tam olarak 2018 yılında yürürlüğe giren 2017 Anayasa

değişikliği sonrasında Türk Kamu Hukuku sistemimizde yaşanan köklü değişimin doğal sonucu olarak, idare hukukunda olağanüstü değişim yaşanmasının idare hukukçularının işini ne kadar güçleştirdiğini de göstermektedir.

Bu noktada, artık Temmuz 2018 itibarıyla tamamen yeni bir mecraya giren

Türk Kamu Yönetimi sistemimize koşut olarak yepyeni bir İdare Hukuku ile

karşı karşıya olduğumuz vurgusuna dikkat çekmek gerekir.

Ayrıca ifade etmem gerekir ki Kitapta yapılan değerlendirmelerin, yorumların, sınıflandırmaların ve savunulan görüşlerin bir kısmının mevcut

Türk İdare Hukuku Doktrininde ve idare hukuku kitaplarında karşılaşılan


1

 “Türk İdare Hukuku I Genel Esaslar ve İdari Teşkilat” (Yetkin Yayınları, Ankara 2016)

isimli Kitabımızın Önsöz’ünün revize edilmiş halidir.

8 Önsöz

bilgi, yorum, görüş, değerlendirme ve sınıflandırmalardan farklı olduğu görülecektir. Örneğin T.C. İdari Teşkilatlanmasında klasik sınıflandırma tamamen “kamu tüzel kişiliği” ölçütüne göre yapılmasına karşın, bu kitapta

tarafımca belirlenen/önerilen ölçüt daha farklıdır ve kamu tüzel kişiliği ölçütü yanında, “Merkezi İdare’ye göre asgari idari özerkliğin bulunup bulunmaması” ölçütüdür. Zira bu farklı sınıflandırmanın 2017 Anayasa değişikliği

sonrasındaki yeni fiili ve hukuki durumu ortaya koymada daha gerçekçi sonuçlar verdiği görüldüğünden, tarafımca getirilen yeni ölçütün son zamanlarda birçok idare hukukçusu meslektaş tarafından da benimsendiğine tanık

olunmaktadır.

Bu durumu mevcut anaakım görüş ve bilgilere karşı iddialı yeni bir

“doktrin” empoze etmeye çalışmak olarak değil, Statükonun yanılmaz ve

tartışılmaz olmadığını ve Statükoya karşı alternatif yaklaşımların da olabileceğini göstermek amaçlı olarak, “menü”de alışılmamış ve farklı tatları da

denemeyi önermek çabası şeklinde görmek daha “insaflı” bir yaklaşım olacaktır.

Aynı şekilde Çalışmamızda verilen her bilgiye doktrinden hemen bir referans gösterilmesi çabasına fazla girilmemiş olması övünülecek bir yaklaşım olmasa da, Danıştay’ın en üst yargısal mercii olan İdari Dava Daireleri

Kurulu’nun özellikle 2011 yılından sonraki içtihatlarına çok sık atıf yapılmış

olmasının ve bunlardan sıklıkla örnekler verilmiş olmasının -yani “içtihat”

odaklı yaklaşımın- bu durumu telafi edeceği umulmaktadır. Danıştay’ın Kitapta yer verdiğim içtihatlarının büyük kısmına, 2011-2014 yılları arasında

icra ettiğim Danıştay Üyeliği görevim esnasında ulaşma olanağım ve şansım

olduğunu ve bu kararların birçoğunun oluşumuna fiilen katkım bulunduğunu

da belirtmem gerekir.

Kitabın yazılmasında dostum İsmail KÖKSAL’ın ısrarlı teşvikleri ve

katkıları belirleyici olduğundan, kendisine özellikle müteşekkirim. Ayaz’ın

(son baskıda ilaveten Alçin’in) ve evin yükünü sırtlayarak Kitaba odaklanmamı sağlayan eşim Ülkü’ye ayrıca minnettarım. Ayrıca Kitabın yayımlanması için beni cesaretlendiren Ankara Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Kürsüsündeki tüm arkadaşlarıma şükranlarımı sunarım. Düzeltmelerde ve karar

tasniflerinde yardımcı olan akademisyen meslektaşlarım Fatma Betül ÇITAK, Serdar YILMAZ, Ilgın ÖZKAYA ÖZLÜER, Yasin ATALAN ve

Enes YALÇIN’a ayrıca teşekkür borçluyum. Yine Kitabın yayına hazırlanmasını sağlayan tüm YETKİN Yayınları ailesine Sayın Muharrem

BAŞER’in şahsında teşekkür ederim.

Prof. Dr. Ali D. ULUSOY

Urla, Eylül 2022.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ................................................................................................................ 7

İÇİNDEKİLER ................................................................................................... 9

KISIM I

GENEL ESASLAR

BÖLÜM I

İDARE HUKUKUNUN TEMELLERİ ............................................................ 31

I. İDARE HUKUKUNUN TANITIMI............................................................ 31

A. İDARE HUKUKU NASIL ORTAYA ÇIKTI?..................................... 32

B. İDARE HUKUKUNDA BAŞLICA EKOLLER................................... 33

C. İDARE HUKUKUNUN ÖLÇÜTÜ SORUNU...................................... 37

II. İDARE HUKUKUNUN KONUSU ............................................................. 38

A. KAMU HUKUKU-ÖZEL HUKUK AYIRIMINDA İDARE

HUKUKUNUN KONUMU ................................................................. 39

B. İDARE HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA

İLİŞKİSİ .............................................................................................. 40

III. İDARE KAVRAMI ..................................................................................... 41

A. YASAMA FONKSİYONU.................................................................. 42

B. YARGI FONKSİYONU ...................................................................... 42

C. YÜRÜTME FONKSİYONU................................................................ 42

D. İDARİ FONKSİYONU BELİRLEME GÜÇLÜĞÜ.............................. 45

IV. TÜRK İDARE HUKUKUNUN TEMEL ÖZELLİKLERİ ........................... 59

V. TÜRK İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI ........................................ 64

A. ANAYASA.......................................................................................... 65

B. KANUNLAR VE EŞ DEĞER DÜZENLEMELER.............................. 66

1) Kanunlar....................................................................................... 66

2) Uluslararası Antlaşmalar .............................................................. 68

10 İçindekiler

3) Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ........................70

4) Önceki Dönemde Çıkarılmış Olup Halen Yürürlükteki

KHK’ler........................................................................................72

5) OHAL KHK’leri ...........................................................................73

6) Hukukun Genel İlkeleri.................................................................84

C. İDARİ DÜZENLEMELER...................................................................86

D. DANIŞTAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLARI......................87

E. YARGI İÇTİHATLARI .......................................................................88

F. İDARİ TEAMÜLLER ..........................................................................88

G. DOKTRİN............................................................................................89

BÖLÜM II

TÜRK İDARE HUKUKUNUN ANAYASAL DAYANAKLARI .................... 91

I. TEMEL ANAYASAL İLKELER.................................................................91

A. HUKUK DEVLETİ İLKESİ.................................................................91

B. SOSYAL DEVLET İLKESİ.................................................................95

C. LAİKLİK İLKESİ ................................................................................98

1) Laiklik ve Sekülerlik.....................................................................98

2) Türkiye’de Laikliğe İlişkin Temel Tartışma Noktaları ve

Hukuksal Durum......................................................................... 100

a) Laikliğin tanımı sorunu ....................................................... 100

b) Diyanet İşleri Başkanlığı’nın varlığı ve yapısına ilişkin

tartışmalar ........................................................................... 101

c) Başörtüsü (türban) sorunu ................................................... 102

d) Din eğitimi sorunu............................................................... 108

D. EŞİTLİK İLKESİ ............................................................................... 111

E. KANUNİLİK (YASALLIK) İLKESİ ................................................. 127

1) Anayasayla Güvenceye Alınmış Bir Temel Hak ve

Özgürlüğün Doğrudan Sınırlanması............................................ 131

2) İdari Ceza Öngörülmesi .............................................................. 134

3) Vergi veya Vergi Benzeri Mali Yükümlülük Öngörülmesi.......... 135

İçindekiler 11

4) Kamu Görevlilerinin Özlük Haklarında Değişiklik Yapılması .... 136

F. ÜNİTER DEVLET İLKESİ ............................................................... 138

II. İDARİ YAPILANMAYA İLİŞKİN ANAYASAL İLKE VE

KAVRAMLAR ......................................................................................... 143

A. KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ KAVRAMI .............................................. 143

1) Kamu Tüzel Kişiliğinin “Tespiti” Sorunu................................... 146

a) Tüzel kişiliği bulunduğunda kuşku bulunmamasına

karşın, “kamu” niteliği bulunup bulunmadığı noktasında

tereddüt yaşanan hukuki varlıklar........................................ 146

b) “Kamu” niteliğinde kuşku bulunmamasına karşın,

devlet tüzel kişiliğinden ayrı bir “tüzel kişiliğe” sahip

olup olmadığı noktasında tereddüt yaşanan hukuki

varlıklar .............................................................................. 150

2) Yeni Sistemdeki Kamu Tüzel Kişiliği “Krizi” ............................ 151

B. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ.................................................. 153

C. HİYERARŞİ ve İDARİ VESAYET KAVRAMLARI ........................ 154

1) Kanunsuz Emir........................................................................... 156

2) İdari Vesayet Denetiminin İçeriği............................................... 159

D. MERKEZDEN YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİM İLKELERİ ...... 163

E. YETKİ GENİŞLİĞİ İLKESİ.............................................................. 165

KISIM II

İDARENİN YAPILANMASI:

T.C. İDARİ TEŞKİLATI

BÖLÜM I

GENEL İDARE (CUMHURBAŞKANLIĞI)................................................. 175

I. BAŞKENT TEŞKİLATI............................................................................ 177

A. CUMHURBAŞKANLIĞI MERKEZ TEŞKİLATI............................. 178

1) Cumhurbaşkanlığı Merkez Birimleri .......................................... 179

a) Cumhurbaşkanının özel sekretaryası ................................... 179

b) Cumhurbaşkanı yardımcıları ............................................... 179

12 İçindekiler

c) Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı.............................. 180

d) Cumhurbaşkanlığı politika kurulları .................................... 181

e) Cumhurbaşkanlığı ofisleri ................................................... 183

f) Doğrudan cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve

kuruluşlar ............................................................................ 184

2) Cumhurbaşkanının Nitelikleri ve Hukuksal Konumu .................. 186

3) Cumhurbaşkanının Görevleri ve Hukuki Sorumluluğu................ 188

4) Cumhurbaşkanlığının Özerk İdareler Üzerindeki Vesayet

Yetkileri...................................................................................... 191

B. BAKANLIKLAR ............................................................................... 192

1) Bakanlık Teşkilatı....................................................................... 195

2) Bakanlıkların Bağlı, İlgili, İlişkili Kuruluşları............................. 198

3) Bakan Yardımcılıkları................................................................. 199

4) Bakanlara Vekâlet....................................................................... 200

5) Bakanlıklar ve Devlet Tüzel Kişiliği ........................................... 200

C. BAŞKENTTEKİ YARDIMCI KURULUŞLAR ................................. 201

1) Danıştay...................................................................................... 202

2) Sayıştay ...................................................................................... 207

3) Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) ........................................... 211

4) Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu........................................... 213

5) Kamu Görevlileri Etik Kurulu..................................................... 215

6) Reklam Kurulu............................................................................ 216

II. TAŞRA TEŞKİLATI ................................................................................. 217

A. İL (GENEL) İDARESİ....................................................................... 217

B. İLÇE İDARESİ .................................................................................. 221

III. BAĞIMLI KAMU KURUMLARI ............................................................. 222

A. İDARİ KAMU KURUMLARI ........................................................... 222

B. İKTİSADİ KAMU KURUMLARI ..................................................... 223

1) Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT’ler) ......................................... 223

2) Diğer İktisadi Kamu Kurumları .................................................. 228

İçindekiler 13

C. SOSYAL KAMU KURUMLARI....................................................... 229

1) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ................................................ 229

2) Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ...................................................... 230

BÖLÜM II

ÖZERK İDARELER ...................................................................................... 231

I. YEREL İDARELER.................................................................................. 232

A. BELEDİYELER................................................................................. 236

1) Belediyelerin Kurulmaları ve Kaldırılmaları (m.4) ..................... 236

2) Belediyelerin Başlıca Görevleri ve Yetkileri............................... 237

3) Belediye Hizmetlerinin Özel Kişilere Gördürülmesi................... 239

4) Haciz Yasağı .............................................................................. 240

5) Belediyelerin Organları .............................................................. 240

a) Belediye meclisi.................................................................. 240

b) Meclisin denetim yolları ..................................................... 242

c) Belediye Encümeni ............................................................. 245

d) Belediye Başkanı ................................................................ 245

6) Mahalle İdaresi (m.9) ................................................................. 247

7) Belediye İktisadi Teşebbüsleri (BİT’ler)..................................... 248

B. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ ..................................................... 249

1) Karar Organları .......................................................................... 253

2) İlçe Belediyeleri Üzerinde Büyükşehir Belediyesinin İdari

Vesayet Yetkileri........................................................................ 255

C. İL ÖZEL İDARELERİ....................................................................... 256

D. KÖYLER ........................................................................................... 261

II. AKADEMİK İDARELER ......................................................................... 262

A. YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ................................................. 262

1) Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ................................................... 262

2) Üniversiteler............................................................................... 264

3) Vakıf Üniversiteleri.................................................................... 267

14 İçindekiler

B. BİLİMSEL VE TEKNİK İDARELER................................................ 268

1) ÖSYM ........................................................................................ 268

III. BAĞIMSIZ İDARİ OTORİTELER ........................................................... 269

IV. ATİPİK ÖZERK İDARELER .................................................................... 273

A. KAMUSAL NİTELİKLİ MESLEK ÖRGÜTLERİ (KAMU

KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI ve

ÜST KURULUŞLARI) ...................................................................... 273

B. SPOR FEDERASYONLARI VE TÜRKİYE JOKEY KULÜBÜ........ 280

C. KAMU VAKIFLARI VE SANDIKLARI........................................... 283

KISIM III

İDARENİN KAMUSAL İŞLEMLERİ

BÖLÜM I

İDARİ İŞLEMLER ......................................................................................... 285

I. İDARİ İŞLEMLERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ ........................................ 285

A. İCRAİLİK .......................................................................................... 286

B. İÇDÜZEN İŞLEMLERİ ..................................................................... 288

C. RE’SEN İCRA ................................................................................... 289

D. İDARİ EYLEM-İDARİ İŞLEM.......................................................... 291

E. TEK YANLILIK-İKİ YANLILIK ...................................................... 291

II. İDARİ İŞLEMLERİN YAPILMA USULÜ (İDARİ PROSEDÜR) ............ 295

III. İDARİ İŞLEMLERİN TÜRLERİ............................................................... 299

A. TEK YANLI İDARİ İŞLEMLER ....................................................... 299

1) Düzenleyici İşlemler ................................................................... 299

2) İdarenin Düzenleme Yetkisi........................................................ 301

a) Asli düzenleme yetkisi ........................................................ 302

b) Genel düzenleme yetkisi...................................................... 307

c) “Eksik Düzenleme” ve Danıştay’ın “Eksik

Düzenlemenin İptali” Tekniği ............................................. 310

İçindekiler 15

3) İdari Düzenleme Türleri ............................................................. 314

a) Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri........................................ 314

i) Anayasada kanunla düzenlenmesi öngörülen

konularda CBK ile de düzenleme yapılabilir mi?......... 317

ii) CBK ile “Cumhurbaşkanı Kararı” ayırımı ................... 319

iii) CBK’ler normlar hiyerarşisi açısından hangi

konumdadır?................................................................ 320

iv) OHAL CBK’leri .......................................................... 323

v) CBK yetkisi “tenzil-i rütbe” mi?.................................. 323

vi) Anayasada CBK ile düzenleme yapılması

öngörülen konularda kanunla da düzenleme

yapılabilir mi? Anayasada spesifik olarak CBK ile

düzenleme yapılacağı belirtilen konularda

Cumhurbaşkanının yetkisi “münhasır” mıdır? Yani

bu konularda Yasama’nın kanun yapmasına

Anayasa engel midir? .................................................. 324

vii) Yeni sistemde CBK’ler nasıl değerlendirilmelidir?...... 326

viii) Cumhurbaşkanının CBK çıkarma yetkisi nasıl

revize edilmeli? ........................................................... 328

ix) Ekonomik ve sosyal haklar CBK ile sınırlanabilir

mi? .............................................................................. 329

b) Yönetmelikler ..................................................................... 329

i) Yönetmeliklerle diğer idari düzenlemeler

arasındaki normlar hiyerarşisi..................................... 332

ii) Genel yönetmelikler-özel yönetmelikler ilişkisi........... 335

iii) Yönetmeliklerin yayımı ve ilanı .................................. 336

c) Diğer İdari Düzenlemeler ve Yönetmeliklerin altındaki

diğer idari düzenlemelerin kendi aralarındaki normatif

ilişki.................................................................................... 339

d) Tüzükler.............................................................................. 342

4) İdarenin Düzenleme Yetkisi: İçtihat Örnekleri............................ 343

5) Bireysel İdari İşlemler (İdari Kararlar) ....................................... 373

a) Şart işlem – Sübjektif işlem ................................................ 374

b) Basit işlem - Kolektif işlem - Karma işlem - Zincir

işlem ................................................................................... 374

16 İçindekiler

c) Yararlandırıcı işlem – yükümlendirici işlem........................ 382

d) Sarih işlem – Zımni işlem.................................................... 383

e) Uygulanmakla etkisi tükenecek işlem – Uygulanmakla

etkisi tükenmeyecek işlem................................................... 385

B. İDARİ SÖZLEŞMELER .................................................................... 388

1) Niteliği ve Özellikleri ................................................................. 388

2) İdari Sözleşmelerin Türleri ......................................................... 395

a) Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi........................................ 395

b) İdari hizmet sözleşmeleri..................................................... 399

c) Kamu istikraz (borçlanma) sözleşmeleri.............................. 403

IV. İDARİ İŞLEMLERDEKİ SAKATLIKLAR VE HUKUKA

UYGUNLUK KRİTERLERİ ..................................................................... 403

A. YETKİ UNSURU............................................................................... 403

1) Yetki Unsurunun Görünümleri.................................................... 404

2) Yetki Devri- İmza Devri Ayrımı ................................................. 410

3) Yetki Paralelliği.......................................................................... 413

4) Vekâlet ....................................................................................... 415

5) Yetki Unsuru Sakatlıkları............................................................ 418

a) Fonksiyon gaspı .................................................................. 418

b) Yetki gaspı .......................................................................... 420

c) Yetki tecavüzü..................................................................... 421

B. ŞEKİL UNSURU ............................................................................... 422

C. SEBEP UNSURU............................................................................... 426

1) Maddi Sebep-Hukuki Sebep........................................................ 426

2) Sebebin Somut Olmaması ........................................................... 427

3) Sebep Unsurunun Araştırılmasının Kapsam ve İçeriği ................ 427

4) İdarenin Takdir Yetkisi ve Sebep Unsuru ile İlişkisi ................... 428

a) Takdir yetkisi’nin denetiminde “dozaj” sorunu:

minimum denetim –maksimum denetim .............................. 429

b) Takdir yetkisinin genel sınırları........................................... 434

c) Takdir yetkisinin denetiminde içtihat örnekleri ................... 436

İçindekiler 17

D. KONU UNSURU............................................................................... 451

E. AMAÇ UNSURU .............................................................................. 453

V. İDARİ İŞLEMLERİN UNSURLARINDAKİ HUKUKSAL

SAKATLIKLARIN YAPTIRIMLARI....................................................... 455

A. YOKLUK .......................................................................................... 455

1) Maddi Yokluk ............................................................................ 455

2) Yok Hükmünde Sayılma............................................................. 455

B. GEÇERSİZ KILMA (GEÇERLİĞİNE SON VERME) ...................... 456

VI. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ ve “KAZANILMIŞ HAK”

KAVRAMI................................................................................................ 457

A. İDARİ İŞLEMİN GERİ ALINMASI ve KALDIRMASI.................... 457

B. KAZANILMIŞ HAK (MÜKTESEP HAK) ........................................ 465

1) Kazanılmış Hakkın Şartları......................................................... 466

2) İmar ve Şehircilik Konularında Kazanılmış Hak......................... 472

3) Anayasa Mahkemesi Kararlarının Geçmişe Yürümezliği ve

Kazanılmış Haklar...................................................................... 475

C. HAKLI BEKLENTİ........................................................................... 476

BÖLÜM II

İDARİ YAPTIRIMLAR ................................................................................. 484

I. İDARİ YAPTIRIMLARIN HUKUKSAL NİTELİĞİ ve İDARİ

TEDBİR-İDARİ CEZA AYIRIMI............................................................. 485

II. İDARİ CEZALARIN VAROLUŞ NEDENLERİ....................................... 488

III. İDARİ CEZA-ADLİ CEZA AYIRIMINDA ÖLÇÜT SORUNU................ 489

IV. İDARİ CEZALARDA UYGULANACAK “ÇEKİRDEK” CEZA

HUKUKU GÜVENCELERİ...................................................................... 490

V. ADLİ CEZALARIN İDARİ CEZALARA ETKİSİ.................................... 491

VI. DİSİPLİN CEZALARI .............................................................................. 493

VII. KABAHATLER ........................................................................................ 494

18 İçindekiler

KISIM IV

İDARENİN FAALİYETLERİ:

KAMU HİZMETLERİ

BÖLÜM I

KAMU HİZMETLERİNİN GENEL HUKUKSAL REJİMİ ........................ 499

I. KAMU HİZMETİ KAVRAMI ve TEORİK TEMELLERİ......................... 499

A. KAMU HİZMETİNİN TANIMI ve İÇERİĞİ SORUNU .................... 499

1) Bir Faaliyetin Kamu Hizmeti Olarak Öngörülüp

Öngörülmemesine Kim Karar Vermelidir?.................................. 501

a) Mutlakçı kamu hizmeti anlayışı........................................... 502

b) Göreceli kamu hizmeti anlayışı ........................................... 502

c) Bir faaliyetin kamu hizmeti olarak kurulmasına veya

görülmesine niçin yasama organı karar vermelidir?............. 503

2) Kamu Hizmeti Kavramının Türk İdare Hukukundaki Gelişim

Süreci.......................................................................................... 503

3) İdeolojik ve İktisadi Yaklaşımın Kamu Hizmetine Etkisi............ 505

4) Kamu Hizmetlerini Özel Ticari Faaliyetlerden Ayıran Ölçüt

Nedir?......................................................................................... 506

5) Kamu Hizmetinin Tanımı ........................................................... 508

B. KAMU HİZMETLERİNİN KURULMASI VE KALDIRILMASI...... 510

II. KAMU HİZMETLERİNİN TÜRLERİ....................................................... 512

A. HİZMETİN AMACINA GÖRE AYIRIM: KORUYUCU KAMU

HİZMETLERİ (KOLLUK) – AKTİF (HİZMET SUNUCU)

KAMU HİZMETLERİ ....................................................................... 512

B. HİZMETİN NİTELİĞİNE GÖRE AYIRIM: İDARİ KAMU

HİZMETLERİ – İKTİSADİ KAMU HİZMETLERİ .......................... 513

1) İdari Kamu Hizmetleri ................................................................ 513

2) İktisadi Kamu Hizmetleri............................................................ 513

3) Kamu Hizmetlerinin “İdari” Mi Yoksa “İktisadi” Nitelikte

Mi Olduğu Nasıl Anlaşılır?......................................................... 514

4) İdari ve İktisadi Kamu Hizmetlerinde Bedel ve Fiyat Sorunu...... 515

5) Sosyal Kamu Hizmeti ................................................................. 519

İçindekiler 19

6) Virtüel (Varsayımsal) Kamu Hizmeti ......................................... 521

C. COĞRAFİ ESASA GÖRE AYIRIM: ULUSAL KAMU

HİZMETLERİ – YEREL KAMU HİZMETLERİ .............................. 521

1) Ulusal (Milli) Kamu Hizmetleri.................................................. 521

2) Yerel (Mahalli) Kamu Hizmetleri............................................... 523

3) Ölçüt Sorunu .............................................................................. 523

D. REKABET YÖNÜNDEN AYIRIM: TEKELLİ-REKABETÇİ .......... 526

E. İŞLETMECİSİNE GÖRE AYIRIM: İDARECE İŞLETİLEN

ÖZEL KİŞİLERCE İŞLETİLEN KAMU HİZMETLERİ ................... 529

F. HUKUKİ DAYANAĞINA GÖRE AYIRIM: ANAYASALYASAL.............................................................................................. 532

III. KAMU HİZMETİ İLKELERİ ................................................................... 533

A. EŞİTLİK İLKESİ............................................................................... 533

B. SÜREKLİLİK İLKESİ....................................................................... 536

C. ADAPTASYON İLKESİ ................................................................... 541

D. MECCANİLİK İLKESİ ..................................................................... 542

IV. KAMU HİZMETLERİNİN GÖRÜLÜŞ USULLERİ................................. 545

A. KAMU HİZMETLERİNİN GELENEKSEL GÖRÜLÜŞ

USULLERİ ........................................................................................ 546

B. YENİ USULLER ............................................................................... 546

1) İmtiyaz Usulünün Dönüşümü ..................................................... 547

2) Emanet Usulü ............................................................................. 550

3) Yetkilendirme Usulü .................................................................. 550

a) Kanunla doğrudan yetkilendirme ........................................ 551

b) Ruhsat (İdari İzin) ile yetkilendirme ................................... 551

c) Sözleşme ile yetkilendirme ................................................. 553

4) Evrensel Hizmet ......................................................................... 555

C. TAHKİM VE KAMU HİZMETİ........................................................ 557

D. ÖRNEK İÇTİHATLAR: .................................................................... 558

20 İçindekiler

BÖLÜM II

KOLLUK ......................................................................................................... 562

I. SPESİFİK KAMU HİZMETİ TÜRÜ OLARAK KOLLUK KAVRAMI

ve TEORİK TEMELLERİ ......................................................................... 562

A. GENEL İDARİ KOLLUK.................................................................. 565

B. ÖZEL İDARİ KOLLUK..................................................................... 566

C. KOLLUK PERSONELİ ..................................................................... 568

D. KOLLUK YETKİLERİNİN ÇATIŞMASI.......................................... 569

E. KOLLUK USULLERİ........................................................................ 569

II. KOLLUK YETKİLERİNİN GENİŞLEMESİ............................................. 570

III. İDARİ KOLLUK ile TEMEL HAK ve ÖZGÜRLÜKLER İLİŞKİSİ ......... 578

A. GENEL ANAYASAL SINIRLAR...................................................... 579

B. ÖZEL ANAYASAL SINIRLAR ........................................................ 582

C. İDARİ SINIRLAR.............................................................................. 585

IV. ŞEHİRCİLİK KOLLUĞU ve İMAR.......................................................... 585

BÖLÜM III

İDARENİN ÖZENDİRME, DESTEKLEME ve SÜBVANSİYON

FAALİYETLERİ: DEVLET YARDIMLARI

KISIM V

İDARENİN MALİ SORUMLULUĞU

BÖLÜM I

HİZMET KUSURU ......................................................................................... 606

BÖLÜM II

İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU ................................................. 610

I. TEHLİKE (RİSK) İLKESİ UYARINCA KUSURSUZ

SORUMLULUK........................................................................................ 610

II. KAMU KÜLFETLERİ KARŞISINDA EŞİTLİK İLKESİ UYARINCA

KUSURSUZ SORUMLULUK................................................................... 611

İçindekiler 21

III. SOSYAL RİSK İLKESİ UYARINCA KUSURSUZ SORUMLULUK ...... 611

BÖLÜM III

İDARENİN SORUMLULUĞUNU

KALDIRAN veya AZALTAN NEDENLER

KISIM VI

İDARENİN PERSONELİ

BÖLÜM I

MEMURLAR .................................................................................................. 622

I. GENEL HUKUKSAL REJİME TABİ OLANLAR.................................... 623

A. MEMURİYETE GİRİŞ...................................................................... 623

1) Kayırma (Yağma, Ganimet) Sistemi ........................................... 624

2) Liyakat Sistemi........................................................................... 624

3) Kariyer (Tecrübe) İlkesi ............................................................. 625

4) Memur Olmada Kanunun Aradığı Objektif Nitelikler................. 627

B. MEMURLARIN KADRO ve SINIFLANDIRILMASI....................... 631

C. MEMURLARIN HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ ............................. 633

1) Hakları ....................................................................................... 633

2) Yükümlülükleri .......................................................................... 636

D. MEMURLARIN SORUŞTURULMASI ve DİSİPLİN

YAPTIRIMLARI ............................................................................... 637

1) Soruşturma İzni .......................................................................... 637

2) Adli Cezalar ile Disiplin Cezalarının Birbirlerine Etkisi............. 638

3) Disiplin Cezaları......................................................................... 639

a) Disiplin soruşturması prosedürü.......................................... 639

b) Görevden uzaklaştırma........................................................ 641

E. MEMURİYETİN SONA ERMESİ..................................................... 641

1) İstifa (Çekilme) .......................................................................... 641

2) Çekilmiş (Müstafi) Sayılma........................................................ 642

22 İçindekiler

3) Memuriyetten İhraç..................................................................... 643

4) Emeklilik .................................................................................... 643

5) Memuriyete Atamanın Geri Alınması veya Kaldırılması............. 644

II. SPESİFİK HUKUKSAL REJİME TABİ OLAN MEMURLAR................. 648

BÖLÜM II

SÖZLEŞMELİ PERSONEL ........................................................................... 655

BÖLÜM III

KAPSAM DIŞI PERSONEL........................................................................... 658

KISIM VII

İDARENİN MAL VE HİZMET EDİNME YÖNTEMLERİ İLE

KAMU MALLARI

BÖLÜM I

KAMU İHALELERİ ....................................................................................... 662

I. İHALENİN AŞAMALARI ........................................................................ 664

II. İHALELERE UYGULANACAK HUKUKSAL REJİM ............................ 666

III. TEMEL İHALE İLKELERİ....................................................................... 668

A. GENEL İHALE İLKELERİ................................................................ 668

1) Aleniyet (Açıklık, Şeffaflık, Saydamlık) İlkesi ........................... 668

2) Adil Rekabet İlkesi ..................................................................... 669

3) Eşit Muamele İlkesi .................................................................... 670

4) “Ketumluk” İlkesi....................................................................... 671

B. 4734 SAYILI KANUNDA ÖNGÖRÜLEN İLAVE İLKELER........... 671

IV. İHALE USULLERİ ................................................................................... 674

A. 2886 SAYILI KANUNA GÖRE İHALE USULLERİ ........................ 674

B. 4734 SAYILI KANUNA GÖRE İHALE USULLERİ (m.18) ............. 675

V. 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNUNUN KAPSAM ve

İSTİSNALARI........................................................................................... 677

İçindekiler 23

VI. İHALELERDE İDARİ DENETİM ............................................................ 678

VII. İHALELERDE YARGI DENETİMİ ......................................................... 681

VIII. İHALELERDEN YASAKLAMA.............................................................. 682

BÖLÜM II

KAMULAŞTIRMA......................................................................................... 683

I. KAMULAŞTIRMANIN GENEL ESASLARI........................................... 683

II. KAMULAŞTIRMANIN AŞAMALARI .................................................... 685

A. KAMU YARARI KARARININ ALINMASI AŞAMASI .................. 685

B. KAMULAŞTIRMA KARARI AŞAMASI ......................................... 685

C. SATIN ALMA YOLUNUN DENENMESİ AŞAMASI ..................... 686

D. MAHKEMECE BEDEL TESPİTİ ve TESCİL KARARI

VERİLMESİ AŞAMASI.................................................................... 686

III. ÖZEL KİŞİ LEHİNE KAMULAŞTIRMA................................................. 687

IV. KISMİ KAMULAŞTIRMA....................................................................... 687

V. MALİKİN GERİ ALMA HAKKI.............................................................. 688

VI. KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA ........................................................... 688

A. HUKUKA UYGUN KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA................... 688

B. HUKUKA AYKIRI KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA ................... 689

BÖLÜM III

KAMU ALACAKLARININ TAHSİLİ (İDARİ CEBR-İ İCRA).................. 692

I. KAMU ALACAĞININ TAHSİLİ ............................................................. 693

II. HACİZ ...................................................................................................... 694

BÖLÜM IV

KAMU MALLARI.......................................................................................... 695

I. KAMUNUN SERBEST VE ORTAK KULLANIMINA AÇIK OLAN

KAMU MALLARI.................................................................................... 695

A. SAHİPSİZ MALLAR (MEDENİ KANUN m.715/1,2) ...................... 695

24 İçindekiler

B. ORTA MALLARI .............................................................................. 695

II. KAMU HİZMETİNDE KULLANILAN KAMU MALLARI..................... 696

KISIM VIII

İDARENİN DENETLENMESİ VE İDARİ YARGI

BÖLÜM I

İDARENİN YARGI YOLUYLA DENETİMİ................................................ 697

I. İDARENİN DENETLENMESİ.................................................................. 697

A. DENETİMİN GEREKLİLİĞİ ............................................................ 697

B. İDAREYİ DENETLEME YOLLARI ................................................. 698

1) Siyasi Denetim............................................................................ 698

2) Kamuoyu ve Basın–Medya Denetimi.......................................... 700

3) Hukuksal Denetim ...................................................................... 700

a) İdari denetim ve idarenin yargı dışı denetim yolları............. 700

b) Yargısal denetim ................................................................. 705

II. YARGISAL DENETİM SİSTEMLERİ...................................................... 706

A. YARGI BİRLİĞİ (COMMON LAW) SİSTEMİ................................. 706

B. İDARİ REJİM (AYRI İDARİ YARGI DÜZENİ) SİSTEMİ ............... 707

1) İdari Rejimde Örgütlenme Modelleri .......................................... 707

2) Geniş Görevli-Dar Görevli İdari Yargı Modelleri ....................... 708

C. TÜRKİYE’DEKİ DURUM VE DEĞERLENDİRME......................... 708

1) Tarihsel Süreç (Tanzimat, Meşrutiyet, Cumhuriyet

Dönemleri).................................................................................. 708

2) Yakın Tarihsel Gelişim ............................................................... 709

III. YARGISAL DENETİMİN KAPSAMI VE SINIRLARI ............................ 714

A. YERİNDELİK DENETİMİ YASAĞI................................................. 714

B. YASAMA KISINTISI ........................................................................ 717

C. YARGI KISINTISI (HÜKÜMET TASARRUFLARI)........................ 719

İçindekiler 25

BÖLÜM II

İDARİ YARGININ GÖREV ALANI ............................................................. 723

I. ANAYASAL DURUM.............................................................................. 726

II. İSTİSNALAR (İDARİ YARGI DIŞINDA BAŞKA YARGI

MERCİLERİNCE DENETLENEN İDARİ FAALİYETLER) ................... 728

A. GENEL İSTİSNALAR....................................................................... 728

1) İdarenin Özel Hukuk Faaliyetleri................................................ 728

a) İdarenin özel hukuk sözleşmeleri ........................................ 729

b) KİT’lerin salt ticari faaliyetleri ........................................... 729

2) Kamu Görevlilerine Karşı Açılan Davalar .................................. 729

3) Fiili Yol...................................................................................... 730

B. ANAYASAL veya YASAL İSTİSNALAR........................................ 731

III. İDARİ YARGI İLE ADLİ YARGI ARASINDAKİ GÖREV VE

HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARI ................................................................ 732

A. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ......................................................... 732

B. OLUMLU GÖREV UYUŞMAZLIĞI ................................................ 732

C. OLUMSUZ GÖREV UYUŞMAZLIĞI .............................................. 733

D. HÜKÜM UYUŞMAZLIĞI ................................................................ 734

BÖLÜM III

İDARİ YARGI MERCİLERİ......................................................................... 735

I. DANIŞTAY .............................................................................................. 735

A. GÖREVLERİ..................................................................................... 735

1) Danıştay’ın yargısal görevleri..................................................... 736

a) Temyiz mercii olarak görevi ............................................... 736

b) İlk derece mahkemesi olarak görevi .................................... 737

c) İçtihat birliği sağlama görevi............................................... 738

B) YAPISI....................................................................................... 741

II. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ ........................................................... 744

III. İDARE ve VERGİ MAHKEMELERİ........................................................ 746

26 İçindekiler

BÖLÜM IV

İDARİ DAVA TÜRLERİ ................................................................................ 749

I. İPTAL DAVASI ........................................................................................ 750

II. TAM YARGI DAVASI ............................................................................. 755

BÖLÜM V

İDARİ YARGILAMA USULÜ ....................................................................... 759

I. İDARİ YARGILAMA USULÜNÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ.................. 759

A. YAZILILIK VE DOSYA ÜZERİNDEN İNCELEME........................ 759

B. RESEN ARAŞTIRMA VE TALEPLE BAĞLI OLMAMA

İLKESİ............................................................................................... 760

C. DAVA AÇMA SÜRELERİNİN KISA VE HAK DÜŞÜRÜCÜ

NİTELİKTE OLMASI ....................................................................... 761

II. DAVANIN AÇILMASI VE İLK İNCELEME ........................................... 761

A. DAVA AÇMA USULÜ: ÖN KOŞULLAR ........................................ 763

1) Görev ve Yetki............................................................................ 763

2) İdari Merci Tecavüzü.................................................................. 772

3) Dava Açma Ehliyeti.................................................................... 773

4) İptal Davasında İşlemin Niteliği (Kesin ve Yürütülebilir

İşlem Şartı) ................................................................................. 786

5) Dava Açma Süresi ...................................................................... 787

a) Sürelerin durması ve kesilmesi ............................................ 788

b) Süregelen hak ihlallerinde süre............................................ 790

c) Üst makama başvurunun (idari itiraz) dava süresine

etkisi.................................................................................... 793

d) İYUK m.10 ve m.11 arasındaki farklar................................ 794

e) İYUK m.11 kapsamında “üst makam”dan ne anlamak

gerekir? ............................................................................... 795

f) Tam yargı davalarında süre ................................................. 799

g) Düzenleyici işlemlerde süre................................................. 802

h) Sürelerin hesaplanması........................................................ 803

ı) Davanın ilan veya tebliğden önce açılması .......................... 804

İçindekiler 27

i) Sürelerle ilgili emsal kararlar .............................................. 805

6) Husumet ..................................................................................... 814

7) Dava Açmada Dilekçedeki Şekil Kurallarına Uygunluk (3 ve

5. maddelere uygunluk) .............................................................. 818

a) Dava dilekçesinin formatı ................................................... 818

b) Birlikte dava açma (İYUK m.5) .......................................... 818

B. İLK İNCELEMEDEKİ EKSİKLİKLERİN YAPTIRIMLARI ve

SONUÇLARI..................................................................................... 819

1) Dilekçenin Reddi........................................................................ 819

2) Davanın Reddi............................................................................ 821

3) Diğer Sonuçlar............................................................................ 821

C. DAVANIN İHBARI VE DAVAYA KATILMA (MÜDAHALE) ...... 822

D. DAVALAR ARASINDAKİ “BAĞLANTI” ve DAVALARIN

BİRLEŞTİRİLMESİ .......................................................................... 825

E. DAVANIN AÇILMA ŞEKLİ............................................................. 827

III. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ........................................................ 829

A. NİTELİĞİ .......................................................................................... 829

B. GEÇİCİ NİTELİKLİ (İDARENİN SAVUNMASI ALININCAYA

KADAR) YÜRÜTMEYİ DURDURMA ............................................ 830

C. İTİRAZ SÜRECİ ............................................................................... 832

D. UYGULANMASI ve ETKİSİ ............................................................ 832

IV. İLK İNCELEME SONRASI DAVA SÜRECİ ........................................... 835

A. İVEDİ YARGILAMA USULÜ – NORMAL (OLAĞAN)

YARGILAMA USULÜ ..................................................................... 835

B. DİLEKÇE TEATİLERİ ve REPLİK-DÜPLİK................................... 838

C. ARA KARARLARI ........................................................................... 839

D. DURUŞMA ....................................................................................... 839

E. DELİLLER ve DELİL TESPİTİ......................................................... 840

1) Deliller ....................................................................................... 840

2) Delil Tespiti................................................................................ 842

3) Mahkemece Resen Bilgi ve Belge İstenmesi ve İdarece

Verilmeyen Belgelerin Yargılamaya Etkisi................................. 843

28 İçindekiler

4) Anayasa Mahkemesi Kararlarının İdari Davalara Etkisi.............. 844

F. DERDESTLİK ................................................................................... 847

G. DAVANIN KONUSUZ KALMASI ................................................... 848

H. DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI veya DAVANIN

AÇILMAMIŞ SAYILMASI KARARI ............................................... 850

I. DAVADAN FERAGAT ve DAVAYI KABUL.................................. 851

İ. ADLİ TATİLDE YARGILAMA ........................................................ 853

J. ÖZEL HUKUK YARGILAMA USULÜ İLE ORTAK

UYGULANAN KURALLAR............................................................. 854

K. DOSYANIN TEKEMMÜLÜ ve KARAR .......................................... 855

V. KANUN YOLLARI................................................................................... 859

A. İSTİNAF ............................................................................................ 861

B. TEMYİZ ............................................................................................ 863

1) Temyize Açık Kararlar................................................................ 864

a) Temyiz parasal sınırının uygulanmasına ilişkin sorunlar ..... 865

b) Kanunda sayılan sınırlı sayıdaki haller dışındaki

davalarda temyiz merciine temyize açma hususunda

seçenek tanınmaması sorunu ............................................... 867

2) Temyizde Karar Verme Usulü..................................................... 868

a) Temyiz süresi ...................................................................... 868

b) Temyiz usulü....................................................................... 868

c) Temyiz talebinin reddine karşı başvuru yolu ....................... 869

d) İvedi yargılamada temyiz .................................................... 869

e) Danıştay’ın ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakacağı

davalarda temyiz: ................................................................ 870

3) Temyiz hakkında verilen kararlar üzerine yargılama süreci,

temyiz mercii kararına “uyma” ve “direnme” (ısrar) ................... 871

a) Onama ve bozma................................................................. 871

b) Bozmaya uyma ve “usuli kazanılmış hak”........................... 871

c) Israr (direnme)..................................................................... 873

d) Temyizde verilen bozma kararlarının uygulanması

sorunu ................................................................................. 874

İçindekiler 29

4) Temyiz Denetiminin Niteliği ve Kapsamı................................... 877

5) Temyiz (ve İstinaf) Aşamasında Mahkeme Kararının

Yürütülmesinin Durdurulması .................................................... 879

6) Kanun Yararına Temyiz (İYUK m.51) ....................................... 880

C. YARGILAMANIN YENİLENMESİ ................................................. 880

BÖLÜM VI

İDARİ YARGI KARARLARININ SONUÇLARI ve UYGULANMASI...... 883

I. İPTAL KARARLARININ UYGULANMASI ........................................... 883

II. TAM YARGI KARARLARININ UYGULANMASI................................. 886

III. İDARİ YARGIDA KESİN HÜKÜM......................................................... 887

BÖLÜM VII

İDARİ YARGI’DA REFORM........................................................................ 889

KAYNAKÇA ................................................................................................... 891

KAVRAM DİZİNİ .......................................................................................... 897

KAYNAKÇA

AKILLIOĞLU (Tekin), “Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler”, AİD,

C.24, Haziran 1991.

AKILLIOĞLU (Tekin), Yönetim Önünde Savunma Hakları, Ankara 1983.

AKINCI (Müslüm), İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Turhan yay.,

Ankara 2008.

AKYILMAZ (Bahtiyar)-SEZGİNER (Murat)-KAYA (Cemil), Türk İdare

Hukuku, Savaş yay., Ankara 2018.

AKYILMAZ (Bahtiyar)-SEZGİNER (Murat)-KAYA (Cemil), Türk İdari

Yargılama Hukuku, Savaş yay., Ankara 2018.

ALTIPARMAK (Kerem), “Atipik KHK’ler ve Daimi Hukuksuzluk II”,

http://www.ihop.org.tr/2018/04/27/atipik-khkler-ve-daimi-hukuksuzlukii-ohal-khksi-ile-erkegi-kadin-kadini-erkek-yapamazsiniz/

ARAL (Kenan), Danıştay Muhakeme Usulü, Ankara 1965.

ARDIÇOĞLU (Artuk), “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu

Dergisi, http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/

2017-3/1.pdf

ARSLAN (Ramazan), YILMAZ (Ejder), TAŞPINAR AYVAZ (Sema), Medeni Usul Hukuku, Yetkin yay., Ankara 2017.

AVCI (Mustafa), “Spor Federasyonlarının Hukuki Niteliği, İdari Teşkilat

İçindeki Konumu ve Bağımsızlığı Sorunu”, İÜHFM, C.70, S.2

(2012), s.3 vd.

BALTA (Tahsin Bekir), İdare Hukukuna Giriş, Ankara 1968.

BAŞGİL (Ali Fuat), Din ve Laiklik, İstanbul 1982, s.18 ve 75.

BAYAZIT (Bahar), Kamu-Özel İşbirliklerinde Kamu Yararı, Turhan

Kitabevi yay, Ankara 2018.

BERTRAND (Mathieu), «La part de la loi, la part du règlement. De la

limitation de la compétence réglementaire à la limitation de la

compétence législative», Pouvoirs, 3/2005 (n° 114), p. 73-87.

BRAIBANT (Guy), Droit Administratif Français, Paris 1992.

892 Kaynakça

BÜLBÜL (Erdoğan), Kamu İştirakleri, Bir Hukuki Niteleme Denemesi, İstanbul 2004.

CALHOUN (Editor), Habermas and the Public Sphere, MIT Press,

Cambridge 1992.

CHAPUS (René), Droit Administratif Général, T.1, Monthchrestien, Paris

2001.

CHAPUS (René), Droit du Contentieux Administratif, Monthchrestien, Paris

2002.

ÇAKMAK (Münci), “İdari Yargıda Davadan Feragat”, AÜHFD, C.53, 2004,

s.1 vd.

ÇAL (Sedat), Türkiye’de Kamu Hizmeti ve İmtiyazın Dönüşüm Öyküsü,

TOBB yay., Ankara 2008.

ÇINARLI (Serkan), İdari Yargılamada İstinaf, Seçkin yay., Ankara 2017.

DARENDELİ (Vahap), Adli Yargı Yerlerinde Görülen İdari Uyuşmazlıklar

ve Davalar, Ankara 2004.

DARENDELİ (Vahap), İdari Ceza Hukuku Açısından Görsel-İşitsel Medya

Alanındaki İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Yetkin yay., Ankara

2013.

DURAN (Lütfi), “Anayasa Mahkemesine Bir Öğretim Üyesi”, Mali Hukuk,

Mart-Nisan, 1993, S.44, s.3-5.

DURAN (Lütfi), İdare Hukuku Ders Notları, Fakülteler Matbaası, İstanbul

1982.

DURSUN (Hasan), İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi, Adalet yay.,

Ankara 2015.

DUVERGER (Maurice), Seçimle Gelen Krallar, Kelebek Yay., İstanbul

1986.

EKONOMİ BAKANLIĞI, Devlet Yardımları Rehberi, Şubat 2018,

https://ticaret.gov.tr/data/5b87fac913b8761160fa1cf0/Devlet_Yardiml

ari_Rehberi.pdf

ERKUT (Celal), İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Matbaası, Ankara 1990.

FRICERO (Natalie), Droit Européen des Droits de l’Homme, Gualino

Editeur, Paris 2007.

GÖZLER (Kemal), Cumhurbaşkanı-Hükümet Çatışması: Cumhurbaşkanı

Kararnameleri İmzalamayı Reddedebilir mi? Ekin yay., Bursa 2000.

Kaynakça 893

GÖZLER (Kemal), KAPLAN, (Gürsel), İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yay.,

Bursa 2018.

GÖZLER (Kemal), Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Yay., Bursa 2010.

GÖZLER (Kemal), Gözler v. Çağlayan Davası, Gözlemler ve Eleştiriler,

Yazarın kendi yayını, Bursa 2020.

GÖZÜBÜYÜK (Şeref)-TAN (Turgut), İdare Hukuku, C.1, Genel Esaslar,

Turhan yay., Ankara 2008.

GUINARD (Dorian), “Réflexions Actuelles sur la Notion de Service

Public”, in Regards Croisés sur l’Economie, 2007/2, s.36-43.

GÜLAN (Aydın), Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tabi Olduğu

Hukuki Rejim, İstanbul 1999.

GÜLAN (Aydın), Türk İmar Hukukunda Hamur Kuralı Uygulaması (Doçentlik Tezi), İstanbul 2000.

GÜNDAY (Metin), İdare Hukuku, İmaj Yay., Ankara 2011.

GÜNEŞ (Turan), Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici

İşlemleri, AÜSBF Yay., Ankara 1965.

GÜRAN (Sait), Memur Hukukunda Kayırma ve Liyakat Sistemleri, İstanbul

1980.

JEZE (Gaston), Le Principe Généraux du Droit Administratif, Paris 1926.

KANLIGÖZ (Cihan), “1982 Anayasasına Göre Kamu Görevlisi Kavramının

Anlamı ve Kapsamı”, AÜHFD, 1993, C.43, S.1-4, ss.169-201

KAPLAN (Gürsel), İdari Yargılama Hukuku, Ekin yay., Bursa 2018.

KASAPOĞLU TURHAN (Mine), “İdari Yargıda İvedi Yargılama Usulü,

ABD, 2015/3.

KAYA (Cemil), İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, On İki Levha

yay., İstanbul 2014.

KIRATLI, (Metin) Koruyucu İdari Hizmetler, TODAİE, Ankara 1973.

KUTLU GÜRSEL (Meltem), İdare Sözleşmelerinde İhale Süreci, İzmir

1997.

KUTLU GÜRSEL (Meltem), Kamulaştırma Hukuku, Seçkin yay., Ankara

2012.

LAVROFF (Dmitri Georges), Le Droit Constitutionnel de la Ve République,

Dalloz, Paris 1995.

894 Kaynakça

MESCHERIAKOFF (Alain-Serge), Droit des Services Publics, PUF, Paris,

1997.

MILLON-DELSOL (C.), L’État subsidiaire. Ingérence et non-ingérence de

l’État: le principe de subsidiarité aux fondements de l’histoire

européenne, Paris, PUF, 1992.

ODYAKMAZ (Zehra), Türk İdari Yargılama Usulünde Kararlara Karşı

Başvuru Yolları, İstanbul 1993.

ONAR (Sıddık Sami): İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.1,2,3, İstanbul

1966.

OZANSOY (Cüneyt), “Türkiye İdare Sisteminde bir Parantez: GAP Olgusu”, in İl Han ÖZAY, Günışığında Yönetim, Filiz Kitapevi yay., İstanbul 2004.

OZANSOY (Cüneyt), Tarihsel ve Kuramsal Açıdan İdarenin Kusurdan Doğan Sorumluluğu (Doktora Tezi), Ankara 1989.

ÖZAY (İl Han), Günışığında Yönetim, Filiz Kitapevi yay. İstanbul 2004.

ÖZBUDUN (Ergun), Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2009.

ÖZDEK (Yasemin), “İptal Davalarında Menfaat Koşulu”, AİD, C.24, 1991,

s.1 vd.

ÖZTÜRK (Burak), Fransız ve Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisinin Kapsamı, Yetkin yay., Ankara 2009.

ÖZTÜRK (Burak), Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz, Yetkin yay., Ankara 2015.

ÖZYÖRÜK (Mukbil), İdare Hukuku Ders Notları, Ankara 1977.

ÖZYÖRÜK (Mukbil), İdari Yargı Ders Notları (Çoğaltma), Ankara 1977.

PACTEAUX (Bernard), Contentieux Administratif, Paris 1994.

PAZARCI (Hüseyin), Uluslararası Hukuk, Turhan yay., Ankara 2016.

SANCAKDAR (Oğuz), US (Eser), KASAPOĞLU TURHAN (Mine),

ÖNÜT (Lale Burcu), SEYHAN (Serkan), İdare Hukuku, Teorik Çalışma Kitabı, Seçkin yay., Ankara 2018.

SARICA (Ragıp), İdari Kaza, İstanbul 1949.

PEISER (Gustave), Droit Administratif Général, 25e Ed., Dalloz, Paris

2011.

Kaynakça 895

TAN (Turgut), Ekonomik Kamu Hukuku Dersleri, Turhan yay., Ankara

2010.

TAN (Turgut), İdare Hukuku, Turhan yay., Ankara 2018.

TANÖR (Bülent)-YÜZBAŞIOĞLU (Necmi), Türk Anayasa Hukuku, 8. Baskı, Beta yay., İstanbul 2006.

TEKİNSOY (Ayhan), İdari Yargılama Hukukunda Yürütmenin Durdurulması, Savaş yay., Ankara 2013.

TEZİÇ (Erdoğan), Anayasa Hukuku, Beta yay., İstanbul 2009.

TRUCHET (Didier), “Label de service public et ststut de service public”,

AJDA, 1982, s.427-440.

ULER (Yıldırum), İdari Yargıda İptal Kararlarının Sonuçları, AÜHF yay.,

Ankara 1970.

ULUSOY (Ali D.), “Understanding Turkey’s Restructured System for

Judicial Appointments and Promotions,” Int’l J. Const. L. Blog, Apr.

18, 2018, at: http://www.iconnectblog.com/2018/04/understandingturkeys-restructured-system-for-judicial-appointments-andpromotions/

ULUSOY (Ali), “The Islamic Headscarf Problem Before Secular Legal

Systems: Factual and Legal Developments in Turkish, French and

European Human Rights Laws”, European Journal of Migration and

Law, Vol.9, 2007/4, 419-433.

ULUSOY (Ali), “Cumhurbaşkanının Tek Başına Yaptığı İşlemler ve Yargısal Denetimi Sorunu”, ABD, Y.66, S.3 Yaz 2008, s.18-19.

ULUSOY (Ali), “Türk Laikliğinin Hukuksal Çerçevesi”, Prof. Dr. Erdal

Onar’a Armağan, C.2, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 2013,

s.1049 vd.

ULUSOY (Ali), Bağımsız İdari Otoriteler, Turhan Kit. Yayını, Ankara

2003.

ULUSOY (Ali), İdari Yaptırımlar, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2013.

ULUSOY (Ali), Kamu Hizmeti İncelemeleri, Ülke Kitapları, İstanbul 2004.

US (Eser), Hukuki Boyutuyla Evrensel Hizmet, On İki Levha yay., İstanbul

2012.

VIGUIER (Jacques), Le Contentieux Administratif, Dalloz, Paris 1998.

896 Kaynakça

WIEVIORKA (Michel), “Laicité et Démocratie”, Pouvoirs, n.75, 1995, s.61-

62.

YALÇIN (Enes), İdare Hukukunda Eksik Kapsamlı Düzenlemelerin Yargısal

Denetimi, Yüksek Lisans Tezi, AÜSBE, Ankara 2015.

YALÇIN (Fatma Ceren), Kamu-Özel İşbirlikleri, AÜSBE Doktora Tezi,

Ankara 2014.

YASİN (Melikşah), İdari Yargılama Usulünde İspat, On İki Levha yay.,

İstanbul 2015.

YAŞAR (Osman Nuri), İdare Hukuku, Der yay., İstanbul 2018.

YAYLA (Yıldızhan), İdare Hukuku, Beta yay., İstanbul 2009.

YILDIRIM (Turan), Türkiye’nin İdari Teşkilatı, Alkım yay., İstanbul 2005.

YILDIRIM (Turan), YASİN (Melikşah), KAMAN (Nur), ÖZDEMİR

(Eyüp), ÜSTÜN (Gül), OKAY TEKİNSOY (Özge), İdare Hukuku,

On İki Levha yay., İstanbul 2018.

YILMAZ (Dilşat), İdari İşlemin İcrailik Özelliği, Astana yay., Ankara 2014. 

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar