| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Mustafa UYANIK |
| Baskı Tarihi | 2021/06 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 411 |
“Dış Ticaretten Alınan Mali Yükümlülüklerde İdarenin Düzenleyici İşlem Yapma Yetkisi” isimli bu kitabın esasını, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ile Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ortak Doktora Programı kapsamında hazırlanmış ve 21.07.2020 tarihinde savunularak oy birliği ile başarılı bulunan doktora tezi oluşturmaktadır.
Çalışmamızda, dış ticaretten alınan mali yükümlülüklerde idarenin düzenleyici işlem yapma yetkisi, özelde vergi hukuku, genelde anayasa hukuku ve idare hukuku bağlamında ayrıntılı olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. İdarenin dış ticaretten alınan mali yükümlülükler konusunda düzenleme yapma yetkisinin temel dayanağı olan Anayasa’nın 167. maddesinin 2. fıkrasında belirtilen kavramların sıralanışı esas alınarak çalışmamız üç ana bölüme ayrılmıştır. “Dış Ticaret İşlemleri ve Gümrük İşlemleri” başlıklı birinci bölümde, dış ticaret işlemlerinin iki temel türü ithalat ve ihracat işlemleri ile bu işlemlere benzerlik ve bu işlemlerden farklılık gösteren diğer dış ticaret işlemlerine yer verilmiştir. Daha sonra, temel gümrük işlemleri ve kavramları hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. “Dış Ticaretten Alınan Vergiler ve Mali Yükümlülükler” başlıklı ikinci bölümde, ülkemizde dış ticaret işlemlerinden alınan gümrük vergileri, gümrük vergilerine eş etkili mali yükümlülükler ve diğer vergi ve mali yükümlülükler konusu ele alınmıştır. “İdarenin Dış Ticaretle İlgili Mali Yükümlülüklere İlişkin Düzenleyici İşlemleri” başlıklı üçüncü ve son bölümde ise idare kavramı, idarenin düzenleme yetkisinin dayanağı, dış ticaretten alınan mali yükümlülüklerle ilgili Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde tesis edilen düzenleyici işlemler konusuna yer verilmiştir.
SUNUŞ ...................................................................................................................... 7
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR................................................................................................ 9
İÇİNDEKİLER............................................................................................................ 13
KISALTMALAR......................................................................................................... 17
GİRİŞ ...............................................................................................................19
BİRİNCİ BÖLÜM
DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ VE GÜMRÜK İŞLEMLERİ
I. Dış Ticaretin Tanımı, Tarihi ve Nedenleri....................................................26
II. Türkiye’de Dış Ticaretinin Tarihsel Gelişimi................................................29
A. 1923-1980 Dönemi ................................................................................... 34
B. 1980 Sonrası Dönem................................................................................. 40
III. Genel Olarak Dış Ticaret Türleri .................................................................49
A. İhracat....................................................................................................... 50
B. İthalat........................................................................................................ 53
C. Serbest Bölge Ticareti ............................................................................... 56
D. Transit Ticaret........................................................................................... 61
E. Hizmet Ticareti.......................................................................................... 62
F. Bağlı Ticaret .............................................................................................. 65
G. Sınır- Kıyı Ticareti ...................................................................................... 69
H. Bavul Ticareti ve Yolcu Beraberi Eşya Ticareti .......................................... 71
İ. E-Dış Ticaret.............................................................................................. 74
IV. Gümrük, Gümrük Tarifeleri ve Temel Gümrük İşlemleri .............................79
A. Gümrük Kavramı....................................................................................... 79
B. Gümrük Tarifesi, Gümrük Tarife Cetveli ve Gümrük Tarife İstatistik
Pozisyonu.................................................................................................. 81
C. Gümrük İşlemleri Süreci............................................................................ 85
V. Gümrük Rejimleri ......................................................................................91
A. Gümrük Rejimi Kavramı ............................................................................ 91
B. Gümrük Rejimleri...................................................................................... 92
1. Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri...................................................... 93
14 İçindekiler
a. Gümrük Antrepo Rejimi .............................................................. 93
b. Dahilde İşleme Rejimi ................................................................. 96
c. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi ..................................... 99
d. Geçici İthalat Rejimi .................................................................. 101
e. Hariçte İşleme Rejimi ................................................................ 102
2. Ekonomik Etkili Olmayan Gümrük Rejimleri.................................... 104
a. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi ................................................... 104
b. Transit Rejimi ............................................................................ 106
c. İhracat Rejimi ............................................................................ 108
İKİNCİ BÖLÜM
DIŞ TİCARETTEN ALINAN VERGİLER VE MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER
I. Dış Ticaretten Alınan Mali Yükümlülüklerle İlgili Üye Olunan Kuruluşlar......113
A. Üye Olunan Uluslararası Örgütler........................................................... 113
1. Dünya Ticaret Örgütü ...................................................................... 114
2. Dünya Gümrük Örgütü .................................................................... 121
3. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı .......................................... 123
4. Milletlerarası Ticaret Odası.............................................................. 124
B. Üye Olunan Ekonomik Entegrasyonlar................................................... 125
1. Avrupa Birliği.................................................................................... 126
2. Ekonomik İşbirliği Örgütü ................................................................ 131
3. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü................................................ 133
II. Dış Ticaretten Alınan Vergiler ve Mali Yükümlülükler ...............................134
A. Kavramsal Çerçeve ve Tasnif Sorunu...................................................... 135
B. Dış Ticaretten Alınan Vergi ve Mali Yükümlülüklerin Genel Nitelikleri ..... 143
C. Dış Ticaretten Alınan Vergi ve Mali Yükümlüklerin Vergi Tekniği
Açısından İncelenmesi ............................................................................ 144
1. Konu................................................................................................. 145
2. Yükümlü........................................................................................... 146
3. Vergiyi Doğuran Olay ....................................................................... 149
4. Muafiyet ve İstisnalar ...................................................................... 151
5. Vergilendirme Süreci ....................................................................... 153
a. Tahakkuk................................................................................... 154
b. Tebliğ......................................................................................... 156
c. Ödeme ve Yükümlülüğünün Sona Ermesi................................. 159
İçindekiler 15
D. Dış Ticaretten Alınan Mali Yükümlülüklerin Türleri ................................ 162
1. İthalattan Alınan Vergiler ve Mali Yükümlülükler ............................ 163
a. İthalat Vergileri.......................................................................... 163
aa. Gümrük Vergisi .................................................................. 163
bb. Gümrük Vergisine Eş Etkili Vergiler ve Mali
Yükümlülükler..................................................................... 170
aaa. İlave Gümrük Vergisi ................................................. 171
bbb. Tek ve Maktu Vergi.................................................... 177
ccc. Sübvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi ve
Dampinge Karşı Vergi ................................................ 179
ddd. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu ....................... 186
eee. Toplu Konut Fonu ...................................................... 191
fff. Tütün Fonu ................................................................ 193
ggg. Ek Mali Yükümlülük ................................................... 196
hhh. Çevre Katkı Payı......................................................... 199
b. İthalattan Alınan Tüketim Vergileri ........................................... 201
aa. Katma Değer Vergisi .......................................................... 201
bb. Özel Tüketim Vergisi........................................................... 207
cc. Damga Vergisi..................................................................... 211
c. İthalattan Alınan Diğer Mali Yükümlülükler .............................. 215
aa. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Bandrolü ............ 215
bb. Fikir ve Sanat Eserleri Kesintisi (Kültür Bakanlığı Kesintisi) ..... 217
2. İhracattan Alınan Vergiler ve Mali Yükümlülükler ........................... 219
a. Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Alınan Telafi Edici Vergi..... 220
b. Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu............................................. 221
E. Dış Ticaretten Alınan Vergi ve Mali Yükümlülüklerle İlgili Yargılama
Mercii...................................................................................................... 223
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDARENİN DIŞ TİCARETLE İLGİLİ MALİ
YÜKÜMLÜLÜKLERE İLİŞKİN DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİ
I. Genel Olarak İdare Kavramı..................................................................... 234
II. Dış Ticaretten Alınan Mali Yükümlülüklerle İlgili Düzenleyici İşlem
Yapma Yetkisi ......................................................................................... 238
A. Düzenleyici İşlem Kavramı ve Unsurları.................................................. 238
16 İçindekiler
B. İdarenin Düzenleme Yetkisi Açısından Yapısı ......................................... 247
1. Parlamenter Hükümet Sistemi Dönemi (28 Ağustos 2014
Öncesi) ............................................................................................. 249
2. Yarı - Başkanlık Sistemi Benzeri Dönem (28 Ağustos 2014- 9
Temmuz 2018)................................................................................. 252
3. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Dönemi (9 Temmuz 2018
Sonrası) ............................................................................................ 254
C. İdarenin Düzenleme Yapma Yetkisinin Dayanağı ................................... 256
D. Vergi ve Mali Yükümlülüklerle İlgili Düzenleyici İşlemlerin Dayanağı..... 270
1. Anayasa m. 73/4 .............................................................................. 278
2. Anayasa m. 104/17 ve m. 119/6...................................................... 282
3. Anayasa m. 104/18 ve m. 124 ......................................................... 284
4. Anayasa m. 167/2 ............................................................................ 285
a. Ek Mali Yükümlülük Kavramı..................................................... 296
b. Amaç Unsuru: Ülke Ekonomisi Yararı........................................ 310
c. Yetki Devrinin Hukuki Güvenlik İlkesi Açısından
Değerlendirilmesi...................................................................... 318
E. İdarenin Dış Ticaret İle İlgili Düzenleyici İşlemleri .................................. 329
1. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ....................................................... 330
2. Cumhurbaşkanı Kararı ..................................................................... 337
3. Yönetmelik....................................................................................... 354
4. İdarenin Diğer Düzenleyici İşlemleri ................................................ 359
5. İdarenin Düzenleyici İşlemlerinin Yargısal Denetimi........................ 363
a. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Denetimi ........................... 364
b. Cumhurbaşkanı Kararı, Yönetmelik ve Diğer Düzenleyici
İşlemlerin Denetimi................................................................... 367
6. İdarenin Düzenleyici işlemleri Arasında Hiyerarşi............................ 376
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ..........................................................................379
KAYNAKÇA ....................................................................................................387
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
