Enerji (Elektrik ve Doğal Gaz) Şirketlerinin Yapısına Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Türk Ticaret Kanunu Açısından Değerlendirilmesi

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Bekir ÇELİKDEMİR
ISBN: 9789750271199
508,50 TL 565,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Bekir ÇELİKDEMİR
Baskı Tarihi 2021/09
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 454

Enerji faaliyetleri, gerek devlet eliyle gerekse özel teşebbüsler eliyle Türk Ticaret Kanunu'na (TTK) göre kurulmuş, özel hukuk hükümlerine tabi şirketler eliyle yerine getirilmektedir. TTK'ya göre kurulan ve faaliyet gösteren enerji şirketleri aynı zamanda enerji sektörüne ilişkin kuralları içeren ve tamamına birden regülasyon denilen ve TTK'ya göre uygulanma önceliğine sahip olan özel kanun ve ikincil düzenlemelerden oluşan mevzuata tabidirler. Regülasyonun, enerji şirketlerinin faaliyetlerinin yanı sıra, özellikle şirketlerin kuruluşuna, pay sahipliği yapısına, sermaye yapısına, denetimine, bölünme ve birleşmesine, enerji şirketlerinde şirketler topluluğu uygulamasına, kamuyu aydınlatma ilkesine ve hukuki ayrıştırmaya ilişkin olarak doğrudan veya dolaylı kurallar öngörmesi, enerji şirketlerinin bu yönlerden de regülasyon müdahalelerine maruz kalmasına yol açmaktadır.

Çalışmada, söz konusu regülasyon müdahalelerinin, TTK'da ki dayanakları tespit edilerek, konu, bu dayanaklar açısından tartışılmıştır. Ayrıca, enerji şirketlerinin, regülasyon müdahalelerine aykırılıklarının, yalnızca regülasyon yaptırımları karşısındaki durumu değil, TTK hükümleri nezdindeki hukuki durumları da incelenmiştir. Çalışmanın, enerji şirketlerine yönelik müdahalelerin ve müdahalelere aykırılık halinde karşılaşılacak yaptırımların hukuki durumlarına yönelik olarak, ayrıntılı hukuki argümanlar, değerlendirmeler ve tartışmaları içermesi ve bu yönüyle özgün bir nitelikte olması itibariyle, enerji piyasasında çalışan hukukçu veya yönetici profesyonellere katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın, aynı zamanda, enerji piyasası için, gelecekte, TTK ile uyumlu bir regülasyon oluşturulmasına yönelik çalışmalarda da yararlı bir kaynak olacağı değerlendirilmektedir.

Konu Başlıkları
Elektrik ve Doğal Gaz Piyasası, Regülasyon İle TTK Arasındaki İlişkinin ve Ultra Vires İlkesinin Değerlendirilmesi
Enerji Şirketlerinin Kuruluşuna ve Esas Sözleşmelerine Yöneli Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi
Enerji Şirketlerinin Sermaye Yapısına Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi
Enerji Şirketlerinde Paylara, Pay Sahipliği Yapısına ve Pay Devrine Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi
Enerji Şirketlerinin Yönetim Yapısına Yönelik Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi
Enerji Şirketlerine Yönelik Diğer Regülasyon Müdahalelerinin Değerlendirilmesi
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar  15
Giriş  19
Birinci Bölüm
ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ PİYASASI, REGÜLASYON İLE
TTK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VE ULTRA VİRES İLKESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ PİYASASI  31
A. Türkiye Elektrik Piyasası  31
1. Elektrik Piyasasının Tarihçesi  31
2. Elektrik Piyasasının Güncel Yapısı ve Piyasa Faaliyetleri  39
B. Türkiye Doğal Gaz Piyasası  43
1. Doğal Gaz Piyasasının Tarihçesi  43
2. Doğal Gaz Piyasasının Güncel Yapısı ve Piyasa Faaliyetleri  47
II. REGÜLASYON (DÜZENLENMİŞ PİYASA)  53
A. Genel Olarak  53
B. Regülasyon Türleri ve Uygulandığı Alanlar  55
1. Enerji Piyasasının Regülasyonu  57
a. Elektrik Piyasasının Regülasyonu  58
b. Doğal Gaz Piyasasının Regülasyonu  61
2. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu  62
a. Kurumun Kuruluş Amacı, Yapısı, Özellikleri  62
b. Kurumun Görev, Yetki ve Sorumlulukları  63
aa. Lisans Verme ve İptal Etme  64
bb. Piyasayı Düzenleme  64
cc. Piyasayı İzleme (Gözetim) ve Denetleme  69
dd. Yaptırım Uygulama  73
ee. Görüş Bildirme ve Uyuşmazlık Çözme  75
III. TTK–REGÜLASYON İLİŞKİSİNİN ÇERÇEVESİNİ BELİRLEYEN HÜKÜMLER  77
A. TTK’nın 210/2. Maddesi  77
B. TTK’nın 330. Maddesi  81
C. TTK’nın 333. Maddesi  87
D. TTK’nın 340. Maddesi  94
E. TTK’nın 210/2, 330, 333 ve 340. Maddeleri Arasındaki Kanun İçi İlişki  103
IV. ULTRA VİRES İLKESİ  106
A. Genel Olarak  106
B. TTK’da Ultra Vires İlkesi  107
C. Enerji Şirketlerinde Ultra Vires Uygulaması ve Lisans–Ultra Vires İlişkisi  113
İkinci Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNİN KURULUŞUNA VE
ESAS SÖZLEŞMELERİNE YÖNELİ
REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ŞİRKET KURULUŞU  119
A. Şirket Kuruluş Sistemleri  119
1. Genel Olarak  119
2. Türk Hukukunda Şirket Kuruluş Sistemi  121
3. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerin Kuruluşu  123
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN KURULUŞU  125
A. Enerji Şirketleri ile Kuruluş Sistemleri Arasındaki İlişki  125
B. Enerji Şirketlerinin Kuruluşuna Yönelik Regülasyon Müdahaleleri  126
1. Şirket Türünün Seçimine ve Faaliyete Başlamaya Yönelik Müdahaleler  126
a. Anonim Şirket veya Limited Şirket Olarak Kurulma Zorunluluğu  129
b. Lisans Alma Zorunluluğu  132
aa. Lisans Kavramı ve Hukuki Niteliği  132
bb. Lisansa Tabi Faaliyetler ve Lisans Türleri  134
cc. Lisansın TTK Açısından Anlamı  134
III. TTK HÜKÜMLERİNE GÖRE ESAS SÖZLEŞME  138
IV. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN ESAS SÖZLEŞMESİNE YÖNELİK MÜDAHALELER  140
A. Anonim veya Limited Şirket Olması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi  140
B. Payların Nama Yazılı Olması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi  142
C. Önlisans Süresi Boyunca Şirketin Ortaklık Yapısında Değişiklik Yapılamayacağına İlişkin Lisans Yönetmeliğinde Bulunan Hükme Esas Sözleşmede Yer Verilmesi  149
D. Önlisans Başvurularında Şirketin Esas Sermayesinin Kurum Tarafından Belirtilen Toplam Yatırım Tutarının %5’ine Artırılması ve Buna İlişkin Esas Sözleşme Değişikliği Yapılması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi  151
E. Önlisans Başvurularında Şirket Sermaye Miktarının Azaltılmasına Yönelik Esas Sözleşme Değişikliklerinde Kurumun Onayının Alınacağına İlişkin Hükme Yer Verilmesi  152
F. Pay Devirleri ile Şirket Birleşmeleri Açısından Lisans Yönetmeliğinde Öngörülen Hükümlere Şirket Esas Sözleşmesinde Yer Verilmesi ve Bu Esas Sözleşmenin Sunulması Hususunun Esas Sözleşmede Belirtilmesi  155
G. Tarifesi Düzenlemeye Tabi Faaliyet Yürüten Tüzel Kişiler İçin, Şirket Amaç ve Konusuna İlişkin Hükümlerin, Elektrik Piyasasına İlişkin İlgili Mevzuata Uygun Hale Getirilmesi ile Bu Hükümlere İlişkin Esas Sözleşme Değişikliklerinde Kurumun (EPDK) Uygun Görüşünün Alınmasına İlişkin Hükme Şirketlerin Esas Sözleşmesinde Yer Verilmesi  157
H. Doğal Gaz Piyasasında, Şirketlerin Esas Sözleşmesine Yönelik Diğer Müdahaleler  159
I. Esas Sözleşme ile İlgili Hükümlere Uymamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  159
İ. Esas Sözleşme ile İlgili Hükümlere Uymamanın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları  170
Üçüncü Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNİN SERMAYE YAPISINA YÖNELİK
REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ŞİRKET–SERMAYE İLİŞKİSİ  173
A. Ticaret Şirketlerine Sermaye Koyma Borcu  173
B. Ticaret Şirketlerine Sermaye Olarak Getirilebilecek Değerler  177
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN SERMAYE YAPISINA YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİ  180
A. Enerji Şirketlerinde Asgari Sermaye ve Sermaye Artırımı Zorunluluğu  180
1. TTK’ya Göre Asgari Sermaye ve Sermaye Artırımı  184
2. Zorunluluğun TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  190
B. Enerji Şirketlerinde Sermaye Azaltımı için EPDK Onayı Alınması Zorunluluğu  202
1. TTK’ya Göre Sermaye Azaltımı  202
2. Zorunluluğun TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  204
C. Doğal Gaz Dağıtım Şirketlerinde Sermaye Şartı Aranmaksızın Belediye ve Belediye Şirketinin Ortaklığa Davet Edilmesi  211
1. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerde Pay Sahipliği– Sermaye İlişkisi  212
2. Zorunluluğun TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  213
D. Sermayeye Yönelik Zorunluluklara Uymamanın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları  226
Dördüncü Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNDE PAYLARA, PAY SAHİPLİĞİ YAPISINA VE
PAY DEVRİNE YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERDE PAY VE PAYLARIN DEVRİ  231
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE PAYLARA, PAY SAHİPLİĞİNE VE PAYLARIN DEVRİNE YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİ  237
A. Payların Nama Yazılı Olması Zorunluluğu  237
B. Pay Devirlerinin EPDK’nın İznine Tabi Olması  238
1. Kısıtlamaların TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  243
C. Lisans Alınıncaya Kadar Belirtilen İstisnalar Dışında Önlisans Sahibi Şirketin Pay Sahipliği Yapısında Değişiklik Yapılamaması ve Payların Devrine Yönelik Kısıtlamalar  257
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  258
D. Lisansı İptal Edilen Şirketteki Pay Sahiplerinin Lisans Başvurusu Yapan Şirkette Pay Sahibi Olabilmesine Yönelik Kısıtlamalar  263
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  264
E. Piyasa Faaliyeti Gösteren Diğer Tüzel Kişilerde Doğrudan Pay Sahibi Olunabilmesine ve Bu Tüzel Kişilerde Doğrudan Pay Sahibi Olabilmeye Yönelik Kısıtlamalar  268
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  270
F. Pay Sahipliği ve Pay Devri Kısıtlamalarına İlişkin Hükümlere Uymamanın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları  273
Beşinci Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNİN YÖNETİM YAPISINA YÖNELİK
REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. TTK’YA GÖRE ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERDE YÖNETİM YAPISI VE ORGANLAR  277
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNİN YÖNETİM YAPISINA VE ORGANLARINA YÖNELİK REGÜLASYON MÜDAHALELERİ  280
A. Lisans ve Önlisans Sahibi Enerji Şirketlerinin Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Yönetiminde Görev Alan Yöneticilere Yönelik Kısıtlamalar  280
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  281
B. Şirketleri Kontrol Eden Pay Sahipleri Tarafından Şebeke İşleyişine ve Yönetimine Müdahale Edilmesine Yönelik Kısıtlamalar  296
1. Kısıtlamanın TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  298
C. Dağıtım, Tedarik ve Üretim Şirketlerinin Yönetimine Yönelik Müdahaleler  300
1. Müdahalelerin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  303
D. Belediyelerin veya Şirketlerinin Doğal Gazın Şehir İçi Dağıtım Şirketlerinin Yönetiminin Oluşturulmasına Müdahalesi  314
1. Müdahalelerin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  314
E. Enerji Şirketlerinin Yönetim Yapısına ve Organlarına Yönelik Hükümlere Aykırılığın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları  318
Altıncı Bölüm
ENERJİ ŞİRKETLERİNE YÖNELİK DİĞER REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE BİRLEŞME VE BÖLÜNME  323
A. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerde Birleşme ve Bölünme  323
B. Enerji Şirketlerinde Birleşme, Bölünmeye Yönelik Müdahaleler  328
1. Elektrik Şirketlerinde Durum  328
2. Doğal Gaz Şirketlerinde Durum  330
C. Müdahalelerin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  334
D. Hükme Aykırılığın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları  348
II. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE DENETİM  349
A. TTK’ya Göre Anonim ve Limited Şirketlerin Denetimi  349
B. Enerji Şirketlerinde Denetim Uygulaması  353
1. Elektrik Piyasasında Faaliyet Gösteren Şirketlerin Denetimi  353
2. Doğal Gaz Piyasasında Faaliyet Gösteren Şirketlerin Denetimi  357
3. Müdahalenin TTK Açısından Değerlendirilmesi ve Hükme Aykırılığın TTK Açısından Sonuçları  359
4. Müdahalenin Enerji Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi ve Sonuçları  367
III. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE KAMUYU AYDINLATMA İLKESİ  367
A. TTK’ya Göre Kamuyu Aydınlatma İlkesi  367
B. Enerji Şirketlerinde Kamuyu Aydınlatma İlkesi ve TTK Hükümleri Açısından Değerlendirilmesi  373
IV. ENERJİ ŞİRKETLERİ BULUNAN ŞİRKETLER TOPLULUĞU AÇISINDAN REGÜLASYON MÜDAHALELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ  376
A. TTK’ya Göre Şirketler Topluluğu  376
B. Enerji Şirketlerinde Şirketler Topluluğu Uygulaması  378
C. Enerji Piyasasında Şirketler Topluluğuna Yönelik Müdahalelerin TTK ve Enerji Mevzuatı Açıdan Değerlendirilmesi ve Sonuçları  381
V. ENERJİ ŞİRKETLERİNDE AYRIŞTIRMA ZORUNLULUĞU  386
A. Enerji Şirketlerinde Hukuki Ayrıştırma Zorunluluğunun Değerlendirilmesi  386
B. Enerji Şirketlerinde Fonksiyonel Ayrıştırma Zorunluluğunun Değerlendirilmesi  396
C. Enerji Şirketlerinde Muhasebe (Hesap) Ayrıştırması Zorunluluğunun Değerlendirilmesi  400
D. Enerji Şirketlerinde Ayrıştırma Zorunluluğuna İlişkin Hükümlere Aykırılığın Enerji Mevzuatı Açısından Sonuçları  404
Sonuç  407
Kaynakça  429
Kavram Dizini  451

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.