Eşya Hukuku

Bu kitabın ana kaynağı, 2002 yılından beri çoğaltılarak öğrenci-nin yararlanmasına sunulan Eşya Hukuku ders notlarımdır. Son yıl-larda mevzuatta meydana gelen değişiklikler ve uygulamadaki yeni gelişmeler, hukuk fakülteleri öğrencileri tarafından talep edilen ders notlarımın kitap haline getirilmesini zorunlu kılmıştır. Kitapta yeni Türk Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Hukuk Muhakemele-ri Kanunu hükümleri de dikkate alınmıştır.

Bu vesileyle, ders notlarımın hazırlanması sırasında özellikle ta-şınmaz mülkiyetinin kapsamına, kısıtlamalarına ve sınırlı aynî hak-lara ilişkin konularda, bu kitaba da yansıyan önemli katkılarda bu-lunan Prof. Dr. Çiğdem Kırca’ya, gerek ders notlarımın gerek bu ki-tabın hazırlanması sırasında bana yardımcı olan Prof. Dr. Şebnem Akipek Öcal’a, Yard. Doç. Dr. Leyla Müjde Kurt’a ve kitabın bası-mını gerçekleştiren Yetkin Yayınevinin sahipleri Ziya Gülkök ve Muharrem Başer ile çalışanlarına teşekkür ederim.

Ankara, 3 Şubat 2013

A. Lâle Sirmen

ONİKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ

Eşya Hukuku kitabımızın öğrencilerimizin yararlanmasına sun-muş bulunduğumuz 12. baskısında bazı konular, yeni kaynaklar ve mahkeme kararları taranmak suretiyle gözden geçirilmiş, son baskı-dan sonra gerçekleşen mevzuat değişiklikleri ilgili yerlere işlenmiş-tir.

Bu baskıda da, başta e-uyar internet sitesini bana açarak ilgili makalelere ve emsal içtihatlara ulaşmamı sağlayan değerli hukukçu Av. Talih Uyar’a, Kitabın yeni baskıya hazırlanmasında bana yar-dımcı olan Ufuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyelerinden Dr. Hale Şahin’e, Kitabın basımını gerçekleştiren Legem Yayınevi-nin sahibi Başak Başer Şehri’ye, dizgiyi yapan Serap Bulut ve Yayı-nevinin tüm yardımsever çalışanlarına teşekkür ederim.

Ankara 3 Şubat 2025

A. Lâle Sirmen

ONİKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ ............................................................................................. VII

ÖNSÖZ ............................................................................................................................ IX

İÇİNDEKİLER .................................................................................................................... XI

BİBLİYOGRAFYA* ....................................................................................................... XLVII

KISALTMALAR CETVELİ ................................................................................................... LIII

GİRİŞ ................................................................................................................................ 1

I. EŞYA HUKUKUNUN KONUSU ........................................................................... 1

II. AYNÎ HAK KAVRAMI ........................................................................................ 2

A. KLÂSİK GÖRÜŞ ................................................................................................. 2

B. ŞAHISÇI (PERSONALİST) GÖRÜŞ ...................................................................... 2

C. KLÂSİK GÖRÜŞ VE ŞAHISÇI GÖRÜŞÜN ELEŞTİRİSİ ............................................ 3

D. BİRLEŞTİRİCİ GÖRÜŞ ........................................................................................ 4

III. AYNÎ HAK KAVRAMININ UNSURLARI ............................................................... 5

A. EŞYA ................................................................................................................ 5

1. Kavram ................................................................................................... 5

2. Hukukî Anlamda Eşyanın Özellikleri ....................................................... 6

a. Cismanî Olma ................................................................................... 6

b. Sınırlandırılmış Olma ........................................................................ 7

c. Üzerinde Fiilî ve Hukukî Hâkimiyet Kurulabilir Olma ........................ 8

3. Eşyanın Çeşitleri ................................................................................... 15

a. Taşınmaz Eşya–Taşınır Eşya............................................................ 15

b. Mislî Eşya–Mislî Olmayan Eşya ....................................................... 17

c. Tüketilebilen (Tüketime Tâbi) Eşya–Tüketilemeyen (Tüketime Tâbi Olmayan) Eşya ....................................................... 18

d. Bölünebilen Eşya‒Bölünemeyen Eşya ............................................ 19

e. Sahipli Eşya‒Sahipsiz Eşya .............................................................. 20

f. Kamu Malları .................................................................................. 21

aa. Özel Mallar ............................................................................ 22

bb. Dar Anlamda Kamu Malları ................................................... 23

İçindekiler

XII

aaa. Hizmet Malları ............................................................ 23

bbb. Kamunun Ortak Kullanmasına Açık Olan Mallar ......... 23

a’. Orta Malları .......................................................... 24

b’. Sahipsiz Mallar ...................................................... 24

cc. Devletin Kamu Malları Üzerindeki Hâkimiyetinin Niteliği ................................................................................... 26

dd. Kamu Mallarının Hukukî Özellikleri ....................................... 27

g. Basit Eşya–Birleşik Eşya ................................................................. 29

h. Eşya Birliği–Hak Birliği.................................................................... 29

ı. Asıl Şey–Eklenti .............................................................................. 31

B. AYNÎ HAKKIN EŞYA ÜZERİNDE DOĞRUDAN HÂKİMİYET SAĞLAMASI ........... 32

C. AYNÎ HAKKIN HERKESE KARŞI İLERİ SÜRÜLEBİLİR OLMASI ........................... 32

IV. AYNÎ HAK–ALACAK HAKKI AYIRIMI ................................................................ 34

V. AYNÎ HAK–EŞYAYA BAĞLI BORÇ AYIRIMI ....................................................... 36

VI. AYNÎ HAKLARIN ÇEŞİTLERİ ............................................................................. 38

A. MÜLKİYET HAKKI–SINIRLI AYNÎ HAKLAR ....................................................... 38

1. Mülkiyet Hakkı ..................................................................................... 38

2. Sınırlı Aynî Haklar ................................................................................. 39

a. İrtifak Hakları ................................................................................. 39

b. Rehin Hakları ................................................................................. 40

c. Taşınmaz Yükü ............................................................................... 40

B. KİŞİYE BAĞLI AYNÎ HAK–EŞYAYA BAĞLI AYNÎ HAK ........................................ 40

VII. AYNÎ HAKLARA HÂKİM OLAN İLKELER ........................................................... 42

A. BELİRLİLİK (MUAYYENLİK) İLKESİ .................................................................. 42

B. AÇIKLIK (ALENİYET) İLKESİ ............................................................................. 44

C. GÜVENİN KORUNMASI İLKESİ ....................................................................... 46

D. SINIRLI SAYI VE TİPE BAĞLILIK İLKESİ ............................................................ 46

E. AYNÎ HAKLARIN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜREYE VE ZAMANAŞIMINA TÂBİ OLMAMASI İLKESİ ......................................................................................... 47

VIII. EŞYA HUKUKU MEVZUATI ............................................................................. 48

BİRİNCİ KISIM ZİLYETLİK VE TAPU SİCİLİ

BİRİNCİ BÖLÜM ZİLYETLİK

§ 1. ZİLYETLİĞE TANINAN İŞLEVLERE GENEL BAKIŞ ............................................................. 51

§ 2. ZİLYETLİK KAVRAMI VE ZİLYETLİĞİN HUKUKÎ NİTELİĞİ ................................................. 52

İçindekiler

XIII

I. ZİLYETLİK KAVRAMI ...................................................................................... 52

II. ZİLYETLİĞİN HUKUKÎ NİTELİĞİ ....................................................................... 58

§ 3. ZİLYETLİĞE KONU OLAN ŞEYLER ................................................................................... 59

I. GENEL OLARAK ............................................................................................. 59

II. HAK ZİLYETLİĞİ.............................................................................................. 61

§ 4. ZİLYETLİĞİN ÇEŞİTLERİ .................................................................................................. 62

I. HAKKA DAYANAN (HAKLI) ZİLYETLİK–HAKKA DAYANMAYAN (HAKSIZ) ZİLYETLİK ...................................................................................................... 63

II. MALİK SIFATIYLA (KENDİSİ İÇİN) ZİLYETLİK– BAŞKASI İÇİN ZİLYETLİK ............. 63

III. ASLÎ ZİLYETLİK–FER’Î ZİLYETLİK ...................................................................... 64

IV. DOLAYLI ZİLYETLİK–DOLAYSIZ ZİLYETLİK ........................................................ 65

V. TEK BAŞINA ZİLYETLİK–BİRLİKTE ZİLYETLİK .................................................... 66

VI. ZİLYET YARDIMCILIĞI .................................................................................... 68

A. KAVRAM ........................................................................................................ 68

B. ZİLYETLİK–ZİLYET YARDIMCILIĞI AYIRIMININ SONUÇLARI ............................ 70

§ 5. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI VE SONA ERMESİ ............................................................... 71

I. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI ............................................................................ 71

A. ZİLYETLİĞİN ASLEN KAZANILMASI ................................................................. 71

B. ZİLYETLİĞİN MİRAS YOLUYLA KAZANILMASI ................................................. 72

C. ZİLYETLİĞİN DEVREN KAZANILMASI .............................................................. 72

II. ZİLYETLİĞİN DEVRİ ........................................................................................ 73

A. ZİLYETLİĞİN TESLİM YOLUYLA DEVRİ ............................................................ 73

1. Eşyanın veya Araçların Teslimi ............................................................. 73

2. Teslim Yerine Geçen Sözleşme ............................................................. 74

3. Hazır Olmayan Kişiler Arasında Zilyetliğin Teslim Yoluyla Devri ........... 76

B. ZİLYETLİĞİN TESLİMSİZ DEVRİ ....................................................................... 77

1. Kısa Elden Teslim .................................................................................. 78

2. Hükmen Teslim ..................................................................................... 79

a. Kavram ve Unsurları ....................................................................... 79

b. Hükmen Teslim Yoluyla Mülkiyetin Kazanılmasındaki Sınırlamalar .................................................................................... 81

3. Zilyetliğin Havalesi ................................................................................ 81

4. Emtia Senetlerinin Teslimi Yoluyla Zilyetliğin Devri .............................. 84

III. ZİLYETLİĞİN SONA ERMESİ ............................................................................ 86

A. ZİLYETLİĞİN ZİLYEDİN İRADESİYLE SONA ERMESİ .......................................... 86

B. ZİLYETLİĞİN FİİLÎ HÂKİMİYETİN KAYBIYLA SONA ERMESİ .............................. 86

İçindekiler

XIV

§ 6. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI ............................................................................................ 88

I. ZİLYEDİN KUVVET KULLANMA HAKKI ............................................................ 89

A. GASP VE SALDIRI FİİLLERİ.............................................................................. 89

B. KUVVET KULLANMA HAKKININ KAPSAMI ..................................................... 90

C. KUVVET KULLANMA HAKKINDAN YARARLANANLAR .................................... 91

D. KUVVET KULLANMANIN DERECESİ ............................................................... 92

II. ZİLYETLİK DAVALARI...................................................................................... 92

A. ZİLYETLİĞİN GASBINDA GERİ VERME VE TAZMİNAT DAVALARI ................... 92

1. Zilyetliğin Gasbında Geri Verme Davası ............................................... 92

2. Tazminat Davası ................................................................................... 96

B. ZİLYETLİĞE SALDIRI HALİNDE AÇILACAK DAVALAR ....................................... 97

C. ZİLYETLİK DAVALARINDA YARGILAMA USULÜ .............................................. 98

D. ZİLYETLİK DAVALARINI AÇMA SÜRESİ ........................................................... 99

III. ZİLYETLİĞİN İDARÎ YOLDAN KORUNMASI ...................................................... 99

A. KANUNUN AMACI VE KAPSAMI .................................................................. 100

B. USUL ........................................................................................................... 100

1. Karar Vermeye Yetkili Makam ........................................................... 100

2. Başvuru .............................................................................................. 101

3. Soruşturma ve Karar .......................................................................... 102

C. KARARIN SONUÇLARI ................................................................................. 102

D. KARARIN UYGULANMASI ............................................................................ 103

E. TECAVÜZÜN TEKRARLANMASINDA CEZA YAPTIRIMI ................................. 103

§ 7. ZİLYETLİK KARİNELERİ ................................................................................................ 103

I. MÜLKİYET KARİNESİ .................................................................................... 103

II. FER’Î ZİLYETLİĞE BAĞLI SINIRLI AYNÎ HAK KARİNESİ VEYA KİŞİSEL HAK KARİNESİ ..................................................................................................... 105

III. BAŞKASININ MÜLKİYET, SINIRLI AYNÎ HAK VEYA KİŞİSEL HAK KARİNESİNE DAYANMA ............................................................................... 107

§ 8. KARİNELERİN ROLÜ .................................................................................................... 108

I. ZİLYET ALEYHİNE AÇILAN DAVALARDA SAVUNMA ...................................... 108

II. TAŞINIR DAVASI .......................................................................................... 109

A. TAŞINIR DAVASININ ŞARTLARI .................................................................... 109

1. Zilyetliğin Zilyedin İradesi Dışında Sona Erdirilmiş Olması ................. 109

2. Şimdiki Zilyedin Ediniminin Korunmamış Olması ............................... 111

3. Şimdiki Zilyedin Üstün Hak Karinesinin Çürütülmesi ......................... 111

a. Şimdiki Zilyedin Zilyetliği İyiniyetle Edinmemiş Olması ............... 111

İçindekiler

XV

b. Malın Önceki Zilyedin İradesi Dışında Elinden Çıkmış Olması ...... 112

B. DAVALININ SAVUNMASI ............................................................................. 113

C. TAŞINIR DAVASININ İYİNİYETLİ ZİLYET LEHİNE SINIRLANDIĞI DURUMLAR ................................................................................................. 114

1. Para ve Hamile Yazılı Senetleri İyiniyetle Edinme ............................... 114

2. İyiniyetli Zilyetlere Karşı Taşınır Davasının Süresi ............................... 114

3. Açık Artırmadan, Pazardan veya Benzeri Eşya Satanlardan İyiniyetle Edinme ................................................................................ 116

D. DAVANIN TARAFLARI .................................................................................. 118

E. TAŞINIR DAVASININ BENZER DAVALARDAN FARKLARI ............................... 118

1. Taşınır Davasının İstihkak Davası ile Karşılaştırılması ......................... 118

2. Taşınır Davasının Zilyetlik Davaları ile Karşılaştırılması ....................... 120

III. ZİLYETLİK KARİNESİNE GÜVENEREK KAZANILAN AYNÎ HAKKIN KORUNMASI ............................................................................................... 120

A. EMİN SIFATIYLA ZİLYETTEN AYNÎ HAK KAZANILMASI .................................. 121

1. Şartları ................................................................................................ 121

a. Aynî Hakkın Emin Sıfatıyla Zilyetten Kazanılmış Olması ............... 121

b. Aynî Hakkı Kazananın Üçüncü Kişi Olması .................................... 123

c. Üçüncü Kişinin Bir Aynî Hak Kazanmış Olması.............................. 123

d. Üçüncü Kişinin Aynî Hakkı İyiniyetle Kazanmış Olması ................. 124

e. Üçüncü Kişinin Ediniminde Tasarruf Yetkisi Dışında Diğer Geçerlilik Unsurlarının Mevcut Olması ......................................... 125

2. İyiniyetle Kazanmanın Hukukî Sonuçları ............................................. 125

B. PARA VE HAMİLE YAZILI SENETLERİN EDİNİLMESİ ...................................... 126

§ 9. TAŞINMAZLARDA HAK KARİNESİ ................................................................................ 127

§ 10. ZİLYETLİĞİN GERİ VERİLMESİNDE UYGULANACAK HÜKÜMLER .................................. 128

I. İYİNİYETLİ ZİLYEDİN GERİ VERME YÜKÜMÜNÜN KAPSAMI .......................... 130

II. İYİNİYETLİ OLMAYAN (KÖTÜNİYETLİ) ZİLYEDİN GERİ VERME YÜKÜMÜNÜN KAPSAMI .............................................................................. 132

III. GERİ VERMEKLE YÜKÜMLÜ OLAN ZİLYEDİN YAPTIĞI GİDERLERE İLİŞKİN TALEPLERİ ................................................................................................... 138

A. İYİNİYETLİ ZİLYEDİN TALEPLERİ ................................................................... 139

B. İYİNİYETLİ OLMAYAN ZİLYEDİN TALEPLERİ .................................................. 141

C. ZAMANAŞIMI .............................................................................................. 141

İKİNCİ BÖLÜM TAPU SİCİLİ

§ 1. TAPU SİCİLİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER ..................................................................... 142

İçindekiler

XVI

§ 2. TAPU SİCİLİNİN UNSURLARI ....................................................................................... 145

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 145

II. ANA SİCİLLER .............................................................................................. 147

A. TAPU KÜTÜĞÜ ............................................................................................ 147

B. KAT MÜLKİYETİ KÜTÜĞÜ ............................................................................ 148

C. TAMAMLAYICI SİCİLLER .............................................................................. 149

1. Yevmiye Defteri ................................................................................. 149

2. Belgeler .............................................................................................. 150

3. Plânlar ................................................................................................ 151

III. YARDIMCI SİCİLLER ..................................................................................... 152

A. TAPU SİCİLİ TÜZÜĞÜNÜN 7. MADDESİNE GÖRE TUTULAN YARDIMCI SİCİLLER: ..................................................................................................... 152

1. Aziller Sicili .......................................................................................... 152

2. Düzeltmeler Sicili ................................................................................ 152

3. Kamu Orta Malları Sicili ....................................................................... 152

4. Tapu Envanter Defteri ......................................................................... 153

B. TAPU SİCİLİ TÜZÜĞÜNÜN 81. MADDESİNE GÖRE TUTULAN İDARÎ SINIRLAR KAYIT DEFTERİ ............................................................................. 153

IV. KADASTRO YAPILMAMIŞ YERLERDE TUTULAN DEFTERLER .......................... 153

A. ZABIT DEFTERİ ............................................................................................ 153

B. KAT MÜLKİYETİ ZABIT DEFTERİ ................................................................... 154

C. İPOTEK KAYIT DEFTERİ ................................................................................ 154

D. DİĞER DEFTERLER ....................................................................................... 154

§ 3. TAPU SİCİLİ SİSTEMİNE HÂKİM OLAN İLKELER ............................................................ 155

I. TAŞINMAZA SAYFA AÇILMASI İLKESİ ........................................................... 155

II. TESCİL İLKESİ ............................................................................................... 155

III. TESCİLİN SEBEBE BAĞLILIĞI İLKESİ ............................................................... 155

IV. TAPU SİCİLİNE GÜVEN İLKESİ ....................................................................... 156

V. TAPU SİCİLİNİN AÇIKLIĞI İLKESİ ................................................................... 156

§ 4. TAPU SİCİLİ TEŞKİLÂTI ................................................................................................ 158

I. TARİHÎ GELİŞİM ........................................................................................... 158

II. 4 SAYILI CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNE GÖRE TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ................................................................. 160

A. GENEL MÜDÜRLÜĞÜN GÖREVLERİ ............................................................ 160

B. GENEL MÜDÜR VE GENEL MÜDÜR YARDIMCILARI .................................... 161

C. TAPU VE KADASTRO KURULU ..................................................................... 161

İçindekiler

XVII

D. GENEL MÜDÜRLÜK TEŞKİLÂTI ..................................................................... 162

1. Merkez Teşkilâtı ................................................................................. 162

a. Tapu Dairesi Başkanlığı ................................................................ 162

b. Kadastro Dairesi Başkanlığı .......................................................... 163

c. Harita Dairesi Başkanlığı ............................................................... 163

d. Yabancı İşler Dairesi Başkanlığı .................................................... 163

e. Arşiv Dairesi Başkanlığı................................................................. 164

f. Taşınmaz Değerleme Dairesi Başkanlığı ....................................... 164

g. Teftiş Kurulu Başkanlığı ................................................................ 164

h. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı .............................................. 164

ı. Personel Dairesi Başkanlığı .......................................................... 165

i. Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ............................................ 165

j. Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı ............................................. 165

k. Hukuk Müşavirliği......................................................................... 165

2. Taşra Teşkilâtı ..................................................................................... 165

a. Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlükleri .......................................... 166

b. Tapu Müdürlükleri ....................................................................... 167

c. Kadastro Müdürlükleri ................................................................. 168

3. Yurtdışı Teşkilâtı ................................................................................. 169

§ 5. DEVLETİN SORUMLULUĞU ......................................................................................... 169

I. SORUMLULUĞUN HUKUKÎ NİTELİĞİ ............................................................ 169

II. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI ........................................................................ 171

A. TAPU SİCİLİNİN TUTULMASINA İLİŞKİN BİR FİİL VEYA KAÇINMA ................. 171

B. FİİL VEYA KAÇINMANIN HUKUKA AYKIRI OLMASI ....................................... 174

C. ZARAR ......................................................................................................... 177

D. SİCİLİN HUKUKA AYKIRI TUTULMASI İLE ZARAR ARASINDA UYGUN İLLİYET BAĞI ................................................................................................ 178

III. TAZMİNAT DAVASININ DİĞER ÖZELLİKLERİ ................................................. 180

A. DAVANIN HUKUKÎ KARAKTERİ..................................................................... 180

B. GÖREVLİ YARGI YOLU .................................................................................. 181

C. DAVACI VE DAVALI SIFATI ........................................................................... 181

D. ZARAR GÖRENİN KUSURU ........................................................................... 182

E. ZAMANAŞIMI .............................................................................................. 183

F. DAVALARIN YARIŞMASI ............................................................................... 187

G. DEVLETİN MEMURA RÜCU HAKKI ............................................................... 188

H. MEMURUN KİŞİSEL SORUMLULUĞU ........................................................... 189

İçindekiler

XVIII

§ 6. TAŞINMAZLARIN KÜTÜĞE KAYDEDİLMESİ (TAPULAMA) ............................................ 190

I. UYGULANACAK HÜKÜMLER ........................................................................ 190

II. TAŞINMAZ KAVRAMI .................................................................................. 191

A. ARAZİ .......................................................................................................... 191

B. BAĞIMSIZ VE SÜREKLİ HAKLAR ................................................................... 193

C. KAT MÜLKİYETİNE KONU OLAN BAĞIMSIZ BÖLÜMLER .............................. 196

III. KADASTRO (TAPULAMA) ............................................................................. 196

A. 3402 SAYILI KADASTRO KANUNUNDAN ÖNCEKİ DÜZENLEME ................... 197

B. 3402 SAYILI KADASTRO KANUNU UYARINCA KADASTRO ........................... 198

1. Kanunun Amacı ve Uygulanma Alanı ................................................. 198

2. Fotogrametri Yöntemi ve Doğru Tespit İlkesi .................................... 200

3. Teşkilât ............................................................................................... 201

4. Kadastro Hazırlık Çalışmaları.............................................................. 202

5. Kadastro Çalışma Alanının Sınırlarının Belirlenmesi .......................... 203

6. Mahallî Hukuk Mahkemesinden Dava Listesinin İstenilmesi ............. 203

7. Taşınmazların Sınırlandırılması ve Tespit İşleri .................................. 204

8. Mülkiyet Hakkının Tespitine İlişkin Esaslar ........................................ 204

a. Tapuda Kayıtlı Taşınmazlarda Mülkiyet Hakkının Tespiti ............. 205

aa. Kayıt Sahibi Adına Tespit ..................................................... 205

bb. Kayıt Sahibinin Mirasçıları Adına Tespit .............................. 205

cc. Kayıt Sahibinin Ölmüş Olması ve Mirasçıların Belirlenememesi Durumunda Tespit .................................. 205

dd. Kayıt Sahibinin veya Mirasçıların Muvafakatleri Halinde Zilyet Adına Tespit ................................................. 206

ee. Tapu Dışı Sözleşmeye Dayanan Zilyet Adına Tespit ............ 207

ff. Kazandırıcı Zamanaşımı Yoluyla Zilyet Adına Tespit ............ 208

b. Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Zilyet Adına Tespiti ........ 209

c. Kısmî İktisap Nedeniyle Zilyet Adına Tespit ................................. 213

d. Tapu Dışı Paylaşma Nedeniyle Zilyet Adına Tespit ...................... 214

e. İştirakçilerin (Mirasçıların) Pay Devri ve Temliki .......................... 216

f. İmar ve İhya Eden Zilyet Adına Tespit .......................................... 216

g. Hazine Adına Tespit ..................................................................... 218

h. Takyitler, Sınırlı Aynî Haklar, Muhdesat ....................................... 218

ı. Taşınmazların Sınırlandırılmasında Uygulanacak Esaslar ............. 219

9. Kadastro Tutanağının Düzenlenmesi ................................................. 221

10. Kadastro Tespitine İtiraz .................................................................... 221

İçindekiler

XIX

11. Kadastro Sonuçlarının İlânı ve Kadastro Tutanaklarının Kesinleşmesi ....................................................................................... 222

12. Kadastro Mahkemesi .......................................................................... 223

13. Dava Açma İmkânı ve Hak Düşürücü Süre .......................................... 224

IV. KÜTÜĞE KAYDI GEREKMEYEN TAŞINMAZLAR .............................................. 227

V. KAYITLARIN BÖLGE ESASINA GÖRE YAPILMASI ........................................... 229

VI. ORTAK SAYFA ............................................................................................. 230

VII. TAPULU TAŞINMAZIN BÖLÜNMESİ VE BİRLEŞTİRİLMESİ .............................. 230

A. BÖLÜNME ................................................................................................... 231

B. BİRLEŞTİRİLME ............................................................................................ 232

§ 7. TAPU KÜTÜĞÜNE YAPILAN KAYITLAR VE BUNLARIN HÜKMÜ..................................... 234

I. TAŞINMAZIN BELİRLENMESİNE YARAYAN BİLGİLERİN KAYDEDİLMESİ VE BU KAYITLARIN HÜKMÜ ......................................................................... 234

A. TAŞINMAZIN BELİRLENMESİNE YARAYAN BİLGİLERİN KAYDEDİLMESİ ....... 234

B. TAŞINMAZIN BELİRLENMESİNE YARAYAN BİLGİLERE İLİŞKİN KAYITLARIN HÜKMÜ ................................................................................... 234

II. AYNÎ HAKLARA İLİŞKİN KAYITLAR (TESCİL, TERKİN VE DEĞİŞİKLİK) ............... 238

A. TESCİL .......................................................................................................... 238

1. Kavram ............................................................................................... 238

2. Tescilin Yapılabilmesi İçin Gerekli Şartlar ........................................... 239

a. Tescil İstemi ................................................................................. 240

aa. İstem Yetkisi ........................................................................ 240

bb. Tescil İsteminin Şekli ........................................................... 243

cc. Tescil İsteminin Hukukî Niteliği ........................................... 245

dd. Tescil İsteminin Şarta (Koşula) Bağlanamaması ................... 247

b. Belgeleme .................................................................................... 250

aa. İstem Yetkisinin Belgelenmesi ............................................. 250

bb. Hukukî Sebebin Belgelenmesi ............................................. 251

cc. Belgelerin Eksikliği ............................................................... 252

3. Tescilin Yapılışı.................................................................................... 252

a. Mülkiyet Hakkının Tescili ............................................................. 254

b. İrtifak Haklarının ve Taşınmaz Yükünün Tescili ............................ 256

c. Rehin Haklarının Tescili ................................................................ 257

4. İlgililere Tebliğ .................................................................................... 257

5. Tescil İsteminin Geri Alınıp Alınamayacağı Sorunu ............................. 257

B. TERKİN ........................................................................................................ 259

İçindekiler

XX

1. Kavram ............................................................................................... 259

2. Terkinin Şartları ................................................................................. 259

a. Aynî Hakkı Sona Erdiren Terkinler ............................................... 259

b. Sicili Düzeltici Terkinler ................................................................ 260

aa. Şeklî Bir Değer Taşıyan Tescillerin Terkini ........................... 260

bb. Hiçbir Hukukî Değeri Kalmamış Olan Tescillerin Terkini ..... 261

3. Terkinin Şekli...................................................................................... 263

C. DEĞİŞİKLİK (TADİL)...................................................................................... 263

III. TESCİLİN HÜKMÜ ........................................................................................ 263

A. TESCİLİN OLUMSUZ HÜKMÜ ...................................................................... 264

1. Mülkiyet Hakkının Tescilsiz Kazanılması ............................................ 264

2. İrtifak Hakkının ve Taşınmaz Yükünün Tescilsiz Kazanılması .............. 268

3. Rehin Hakkının Tescilsiz Kazanılması ................................................. 268

B. TESCİLİN OLUMLU HÜKMÜ: TESCİLE GÜVENİN KORUNMASI ..................... 269

1. MK 1023’ün Uygulanabilmesi İçin Gerekli Şartlar .............................. 270

a. Kazananın Bir Üçüncü Kişi Olması ................................................ 270

b. Üçüncü Kişinin Sicildeki Yolsuz Bir Tescile Dayanmış Olması ....... 271

c. Üçüncü Kişinin Bir Aynî Hak Kazanmış Olması ............................. 273

d. Üçüncü Kişinin Aynî Hakkı İyiniyetle Kazanmış Olması ................ 274

e. Üçüncü Kişinin Kazanımında Tasarruf Yetkisi Dışında Diğer Geçerlilik Unsurlarının Mevcut Olması ........................................ 276

2. MK 1023’ün Uygulanmadığı Bazı Özel Durumlar ............................... 277

a. Çift Tapuda .................................................................................. 277

b. Eşyaya Bağlı İrtifaklarda ............................................................... 279

c. Bağımsız ve Sürekli Haklarda ....................................................... 279

3. MK 1023’e Dayanan Kazanmanın Hükmü .......................................... 279

C. TESCİLİN AYNÎ HAKKIN İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİNDEKİ HÜKMÜ ............. 280

IV. ŞERHLER...................................................................................................... 281

A. KİŞİSEL HAKLARIN ŞERHİ ............................................................................. 282

1. Şerhin Konusu .................................................................................... 282

2. Kişisel Hakların Şerhi İçin Aranan Şartlar ........................................... 284

3. Şerhin Süresi ...................................................................................... 287

4. Şerhin Hükmü .................................................................................... 287

B. TASARRUF YETKİSİ KISITLAMALARINA İLİŞKİN ŞERHLER VE BUNLARIN HÜKMÜ ....................................................................................................... 292

İçindekiler

XXI

1. Medenî Kanunda Öngörülen Tasarruf Yetkisi Kısıtlamalarına İlişkin Şerhler ve Bunların Hükmü ...................................................... 292

a. Çekişmeli Hakların Korunmasına İlişkin Mahkeme Kararları (MK 1010/1/1) ............................................................................. 292

b. Haciz, İflâs Kararı ve Konkordato ile Verilen Süre (MK 1010/1/2) ..................................................................................... 293

aa. Haciz 294

bb. İflâs Kararı ........................................................................... 294

cc. Konkordato ile Verilen Süre ................................................ 295

c. Aile Yurdu Kurulması veya Artmirasçı Atanması (MK 1010/1/3) ..................................................................................... 296

d. Taşınmaz Malın Aile Konutu Olarak Özgülenmesi (MK 194/3) .......................................................................................... 297

e. Ailenin Ekonomik Varlığının Korunmasını Sağlamak Amacıyla Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması (MK 199/3) ................. 299

2. Diğer Bazı Kanunlarda Öngörülen Tasarruf Yetkisi Kısıtlamalarına İlişkin Şerhler ve Bunların Hükmü .............................. 299

C. GEÇİCİ TESCİLİN ŞERHİ ................................................................................ 302

1. Geçici Tescil Şerhinin Konusu ............................................................. 302

a. Aynî Hak İddia Edilmiş Olması ...................................................... 302

b. Tasarruf Yetkisini Belirleyen Belgelerin Noksan Olması ............... 303

2. Geçici Tescil Şerhinin Yapılışı .............................................................. 303

3. Geçici Tescil Şerhinin Hükmü ............................................................. 304

D. MEVZUATTA FARKLI KONULARDA ÖNGÖRÜLEN ŞERHLER.......................... 304

V. BEYANLAR .................................................................................................. 306

A. MEDENÎ KANUNDA VE TAPU SİCİLİ TÜZÜĞÜNDE ÖNGÖRÜLEN BEYANLAR VE BUNLARIN HÜKMÜ .............................................................. 307

B. KAT MÜLKİYETİ KANUNUNDA ÖNGÖRÜLEN BEYANLAR VE BUNLARIN HÜKMÜ ....................................................................................................... 309

C. DİĞER BAZI KANUNLARDA ÖNGÖRÜLEN BEYANLAR VE BUNLARIN HÜKMÜ ....................................................................................................... 309

VI. TAŞINMAZ REHİN HAKLARINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELER SÜTUNUNA YAPILAN KAYITLAR VE BUNLARIN HÜKMÜ .................................................. 311

§ 8. TAPU SİCİLİNİN DÜZELTİLMESİ ................................................................................... 312

I. YOLSUZ TESCİLLERİN DÜZELTİLMESİ ............................................................ 312

A. YOLSUZ TESCİL ............................................................................................ 312

B. YOLSUZ TESCİLİN TEHLİKELERİ .................................................................... 312

C. YOLSUZ TESCİLİ DÜZELTME YOLLARI ........................................................... 313

İçindekiler

XXII

1. Geçerli Bir Hukukî Sebebin ya da Tescil İsteminin Bulunmaması Nedeniyle Tescilin Yolsuz Olması Durumunda ................................... 313

a. Mahkeme Kararıyla Düzeltme ..................................................... 315

aa. Davanın Hukukî Niteliği ....................................................... 315

bb. Davanın Tarafları ................................................................. 317

b. Sözleşmeyle Düzeltme ................................................................. 319

2. Tapu Memurunun Hatası Yüzünden Tescilin Yolsuz Olması Durumunda ........................................................................................ 320

3. Hakta Meydana Gelen Sicil Dışı Değişiklik Sonucu Tescilin Yolsuzlaşması Durumunda ................................................................. 327

II. DİĞER KAYITLARDAKİ YOLSUZLUKLARIN DÜZELTİLMESİ .............................. 328

A. TAŞINMAZIN BELİRLENMESİNE YARAYAN BİLGİLERE İLİŞKİN YOLSUZ KAYITLARIN DÜZELTİLMESİ ......................................................................... 328

B. YOLSUZ ŞERHLERİN DÜZELTİLMESİ ............................................................. 329

C. YOLSUZ BEYANLARIN DÜZELTİLMESİ .......................................................... 333

İKİNCİ KISIM MÜLKİYET

BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER

§ 1. MÜLKİYET KAVRAMI .................................................................................................. 335

§ 2. MÜLKİYET HAKKININ İÇERİĞİ ..................................................................................... 337

I. MALİKİN YETKİLERİ ..................................................................................... 338

A. OLUMLU YETKİLER ...................................................................................... 338

B. KORUYUCU YETKİLER .................................................................................. 338

II. MALİKİN ÖDEVLERİ (YÜKÜMLÜLÜKLERİ) ..................................................... 339

A. YAPMAMA (KAÇINMA) ÖDEVİ .................................................................... 339

B. KATLANMA ÖDEVİ ...................................................................................... 339

C. YAPMA ÖDEVİ ............................................................................................ 340

§ 3. MÜLKİYET HAKKININ KORUNMASI ............................................................................ 340

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 340

A. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİYLE SAĞLANAN KORUMA ............... 340

B. KAMU HUKUKU ALANINDA KORUMA ........................................................ 359

C. ÖZEL HUKUK ALANINDA KORUMA ............................................................. 360

II. İSTİHKAK DAVASI ........................................................................................ 360

A. KONUSU VE ŞARTLARI ................................................................................ 360

B. DAVANIN NİTELİĞİ ...................................................................................... 363

C. DAVANIN TARAFLARI .................................................................................. 364

İçindekiler

XXIII

D. İSPAT YÜKÜ ................................................................................................. 365

E. TALEBİN DEVRİ ............................................................................................ 366

F. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .................................................................. 367

III. ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI ................................................................ 367

A. KONUSU VE ŞARTLARI ................................................................................. 367

B. DAVANIN NİTELİĞİ ...................................................................................... 369

C. DAVANIN TARAFLARI .................................................................................. 370

D. İSPAT YÜKÜ ................................................................................................. 370

E. TALEBİN DEVRİ ............................................................................................ 371

F. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .................................................................. 371

§ 4. MÜLKİYETİN KONUSU VE KAPSAMI ............................................................................ 371

I. BÜTÜNLEYİCİ PARÇA ................................................................................... 373

A. TANIM ......................................................................................................... 373

B. BÜTÜNLEYİCİ PARÇA NİTELİĞİNİN KAZANILMASI İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR ...................................................................................................... 373

1. Dış Bağlılık .......................................................................................... 373

2. İç Bağlılık ............................................................................................ 375

3. Yerel Âdetlere Uygunluk .................................................................... 377

C. BÜTÜNLEYİCİ PARÇA SAYILMANIN HUKUKÎ SONUÇLARI ............................. 378

1. Aynî Hakkın Şeyin Bütününü Kapsaması ............................................ 378

2. Bütünleyici Parça Üzerinde Önceden Kurulmuş Olan Aynî Hakkın Sona Ermesi ............................................................................ 380

D. BÜTÜNLEYİCİ PARÇA NİTELİĞİNİN KAYBEDİLMESİ ...................................... 380

E. KANUN GEREĞİ BÜTÜNLEYİCİ PARÇA SAYILAN ŞEYLER ............................... 381

1. Yapılar, Dikili Bitkiler ve Kaynaklar ..................................................... 381

2. Doğal Ürünler (Tabiî Semereler) ......................................................... 381

a. Dönemsel Olarak Elde Edilen Ürünler .......................................... 382

b. Diğer Verimler .............................................................................. 382

c. Doğal Ürün Sayılmanın Hukukî Sonuçları ..................................... 383

II. EKLENTİ ...................................................................................................... 384

A. TANIM ......................................................................................................... 384

B. EKLENTİ NİTELİĞİNİN KAZANILMASI İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR ............. 385

1. Taşınır Mal .......................................................................................... 385

2. Dış Bağlılık .......................................................................................... 385

3. Özgüleme ........................................................................................... 386

C. EKLENTİ SAYILMANIN HUKUKÎ SONUÇLARI ................................................. 387

İçindekiler

XXIV

§ 5. MÜLKİYETİN ÇEŞİTLERİ .............................................................................................. 392

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 392

II. PAYLI MÜLKİYET (MÜŞTEREK MÜLKİYET) .................................................... 393

A. KAVRAM ..................................................................................................... 393

B. PAYLI MÜLKİYETİN KURULMASI ................................................................. 395

1. Hukukî İşlem ...................................................................................... 395

2. Yetkili Makamın Kararı ....................................................................... 396

3. Kanun ................................................................................................. 397

C. PAYLI MÜLKİYETTE PAY VE PAYDAŞLARIN PAYLARI BAKIMINDAN DURUMLARI ............................................................................................... 398

1. Payın İçeriği ve İşlevi .......................................................................... 398

2. Pay Oranı ........................................................................................... 398

3. Paydaşların Paya İlişkin Hukukî İşlemleri ........................................... 400

4. Payın İntikali ve Haczi ........................................................................ 404

5. Paya İlişkin Hakkın Korunması ........................................................... 404

D. PAYLI MÜLKİYETTE YÖNETİM VE TASARRUF .............................................. 406

1. Yönetime İlişkin Kanunî Düzenleme .................................................. 406

a. Zorunlu ve İvedi Yönetim İşleri .................................................... 407

aa. Zorunlu Yönetim İşleri ......................................................... 407

bb. İvedi Yönetim İşleri ............................................................. 407

b. Yönetim İşlerinin İçeriğine Göre Çeşitleri .................................... 407

aa. Olağan Yönetim İşleri .......................................................... 408

bb. Önemli Yönetim İşleri ......................................................... 408

cc. Olağanüstü Yönetim İşleri ................................................... 412

2. Yararlanma, Kullanma ve Yönetime İlişkin Olarak Paydaşlar Arasında Yapılan Düzenleme ............................................................. 413

3. Malın Tamamı Üzerinde Tasarruf ...................................................... 415

E. PAYDAŞLARIN MALIN BÜTÜNÜ BAKIMINDAN YETKİLERİ ........................... 415

1. Yönetime Katılma Yetkisi ................................................................... 415

2. Paylı Maldan Yararlanma ve Onu Kullanma Yetkisi ............................ 415

3. Ortak Menfaatleri Koruma Yetkisi ..................................................... 418

F. PAYLI MALLA İLGİLİ GİDER VE YÜKÜMLÜLÜKLERE KATILMA ...................... 419

G. PAYLI MÜLKİYETİN SONA ERMESİ ............................................................... 421

1. Bir veya Birkaç Paydaş Bakımından ................................................... 421

a. Genel Sebepler ............................................................................ 421

b. Paydaşın Mahkeme Kararıyla Paydaşlıktan Çıkarılması ............... 421

İçindekiler

XXV

2. Bütün Paydaşlar Bakımından .............................................................. 422

a. Genel Olarak ................................................................................ 422

b. Paylaşma ...................................................................................... 423

aa. Paylaşma İsteme Hakkı ........................................................ 423

bb. Paylaşma İsteme Hakkına Getirilen Sınırlamalar ................. 424

aaa. Medenî Kanundaki Sınırlamalar ................................ 424

a’. Sürekli Bir Amaca Özgülenme ............................. 424

b’. Hukukî İşlem ........................................................ 426

c’. Uygun Olmayan Zaman ....................................... 427

bbb. Diğer Kanunlardaki Sınırlamalar ................................ 427

cc. Paylaşmanın Yapılışı ............................................................ 428

dd. Paylaşmada Pay Üzerinde Kurulmuş Olan İntifa Hakkının Durumu ................................................................ 432

III. ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ (İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET) .................................... 436

A. GENEL OLARAK ............................................................................................ 436

B. ELBİRLİĞİ ORTAKLIĞI ................................................................................... 437

C. MÜLKİYETİN ORTAKLIK TARAFINDAN KAZANILMASI .................................. 438

D. ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNİN HÜKÜMLERİ ........................................................ 439

E. ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNİN SONA ERMESİ ..................................................... 442

İKİNCİ BÖLÜM TAŞINMAZ MÜLKİYETİ

§ 1. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KONUSU ........................................................................... 445

§ 2. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KAZANILMASI ................................................................... 445

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 445

A. ASLEN KAZANMA‒DEVREN KAZANMA ....................................................... 445

B. TESCİLLE KAZANMA‒TESCİLDEN ÖNCE KAZANMA ..................................... 446

II. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN TESCİLLE KAZANILMASI ...................................... 447

A. GENEL OLARAK ............................................................................................ 447

B. KAZANMA SEBEBİ ........................................................................................ 448

1. Mülkiyeti Devir Borcu Doğuran Sözleşmelerde Şekil .......................... 449

a. Genel Olarak ................................................................................ 449

b. Şeklin Amacı ................................................................................. 450

c. Resmî Şekli Gerçekleştirecek Makam ........................................... 450

d. Resmî Şeklin İstisnaları ................................................................. 458

e. Resmî Şeklin Kapsamı ................................................................... 462

f. Şekle Uymamanın Sonuçları ......................................................... 462

İçindekiler

XXVI

g. Geçersizliğin Sonuçları ve Geçersizliğin Ortadan Kalkmış Sayılacağı Haller ........................................................................... 465

2. Taşınmaz Satışında Bedelde Muvazaa ............................................... 471

3. Mülkiyetin İnançlı İşlemle Devri ......................................................... 473

4. Namı Müstear .................................................................................... 477

5. Taşınmaz Mülkiyetini Devir Borcu Doğuran Bir Sözleşmeden Dönmenin Yerine Getirilmiş Edimler Bakımından Etkisi .................... 481

6. Taşınmaz Satış Vaadi .......................................................................... 484

a. Hukukî Niteliği ............................................................................. 484

b. Şekli ............................................................................................. 484

c. Hükümleri .................................................................................... 485

d. Borcun İfası .................................................................................. 487

e. Şerh Verilmesi ............................................................................. 489

7. Taşınmaz Bağışlama Vaadi ................................................................. 492

8. Tapusuz Taşınmazlarda Mülkiyeti Devir Borcu .................................. 493

III. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN TESCİLDEN ÖNCE KAZANILMASI ......................... 497

A. GENEL OLARAK ........................................................................................... 497

B. MK 705/2’DE BELİRTİLEN TESCİLDEN ÖNCE KAZANMA HALLERİ ................ 497

1. Miras .................................................................................................. 497

2. Mahkeme Kararı ................................................................................ 498

3. Cebrî İcra ............................................................................................ 501

4. İşgal .................................................................................................... 502

a. Kavram ........................................................................................ 502

b. İşgale Konu Olabilecek Taşınmazlar ............................................. 503

c. İşgalin Sonuçları ........................................................................... 504

5. Kamulaştırma ..................................................................................... 505

C. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN TESCİLDEN ÖNCE KAZANILDIĞI DİĞER HALLER ....................................................................................................... 510

1. Kişiliği Sona Eren Bir Tüzel Kişinin Mallarının Kamu Hukuku Tüzel Kişisine Geçmesi ....................................................................... 510

2. Vakfa Özgülenen Taşınmazın Mülkiyetinin Vakfa Geçmesi................ 511

3. Evlenme Sözleşmesi Dolayısıyla Meydana Gelen Mülkiyet Değişikliği ........................................................................................... 511

4. Ticaret Şirketlerinin Birleşmesi ve Bölünmesi .................................... 511

5. Ticarî İşletmenin Devri ....................................................................... 512

6. Şirkete Aynî Sermaye Olarak Taşınmaz Konulması ............................ 514

7. Yeni Arazi Oluşması ........................................................................... 514

İçindekiler

XXVII

a. Şartları .......................................................................................... 515

aa. Yeni Bir Arazinin Oluşması ................................................... 515

bb. Yeni Arazinin Sahipsiz Yerlerde Oluşması ............................ 515

cc. Yeni Oluşan Arazinin Toprağının Sahipsiz Yerlerden Gelmiş Olması ...................................................................... 516

dd. Yeni Oluşan Arazinin Yararlanmaya Elverişli Bir Arazi Olması ................................................................................. 516

b. Yeni Arazi Oluşmasının Sonuçları ................................................. 517

c. Özel Düzenlemeler ....................................................................... 518

IV. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN ZAMANAŞIMI YOLUYLA KAZANILMASI .............. 519

A. OLAĞAN (SİCİLE DAYANAN) ZAMANAŞIMI.................................................. 520

1. Olağan Zamanaşımıyla Kazanmanın Şartları ....................................... 520

a. Taşınmazın Tapu Sicilinde Kayıtlı Olması ...................................... 520

b. Tapu Sicilinde Yolsuz Bir Tescil Bulunması ................................... 521

c. Yolsuz Tescille Malik Olarak Görünen Kimsenin Malik Sıfatıyla Zilyet Olması ................................................................... 521

d. Zilyetliğin İyiniyetle, Davasız ve Aralıksız On Yıl Sürmesi .............. 521

2. Olağan Zamanaşımıyla Kazanmanın Hükmü ...................................... 524

B. OLAĞANÜSTÜ (SİCİL DIŞI) ZAMANAŞIMI ..................................................... 525

1. Genel Olarak ....................................................................................... 525

2. Kadastro Dışında Uygulanacak Hükümler .......................................... 525

a. Olağanüstü Zamanaşımıyla Kazanmanın Şartları ......................... 525

aa. Maddî Şartlar ....................................................................... 525

aaa. Taşınmaza İlişkin Şartlar ............................................ 527

a’. Zamanaşımı Yoluyla Edinilmeye Elverişli Olma .................................................................... 527

b’. Tapu Kütüğünden Malikin Belli Olmaması .......... 529

bbb. Zilyetliğe İlişkin Şartlar ............................................... 533

a’. Malik Sıfatıyla Zilyetlik ......................................... 533

b’. Zilyetliğin Davasız Sürmüş Olması ....................... 535

c’. Zilyetliğin Aralıksız Sürmüş Olması ...................... 536

d’. Zilyetliğin Yirmi Yıl Sürmüş Olması ...................... 536

bb. Şeklî Şartlar .......................................................................... 537

aaa. Tescil Davası ve İlân ................................................... 537

bbb. İtiraz Edilmemiş veya İtirazın Yerinde Görülmemiş Olması ................................................... 538

b. Olağanüstü Zamanaşımıyla Kazanmanın Hükmü ......................... 539

İçindekiler

XXVIII

3. Kadastro Yapılırken Uygulanan Hükümler ......................................... 539

4. Kadastro Dışında İmar ve İhya Yoluyla Kazanma ............................... 541

5. 1515 Sayılı Tapu Kayıtlarından Hukukî Kıymetlerini Kaybetmiş Olanların Tasfiyesine Dair Kanun ....................................................... 543

§ 3. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KAYBI ............................................................................... 543

I. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN MUTLAK KAYBI .................................................. 544

A. TAŞINMAZIN TAMAMEN YOK OLMASI ....................................................... 544

B. TERK ........................................................................................................... 544

II. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN NİSPÎ KAYBI ....................................................... 545

§ 4. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KAPSAMI .......................................................................... 545

I. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN YATAY KAPSAMI ................................................ 546

A. KADASTROSU YAPILMIŞ OLAN TAŞINMAZLARDA SINIR ............................. 547

B. KADASTROSU YAPILMAMIŞ OLAN TAPULU TAŞINMAZLARDA SINIR .......... 549

C. TAPUSUZ TAŞINMAZLARDA SINIR .............................................................. 550

II. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN DİKEY KAPSAMI ................................................. 550

III. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN MADDE İTİBARIYLA KAPSAMI ............................ 552

A. YAPILAR ...................................................................................................... 552

1. Kavram ............................................................................................... 552

2. Haksız Yapı ......................................................................................... 554

a. Yapıyı Arazi Malikinin Yaptırmış Olması ....................................... 555

aa. Malzeme Sahibinin Malzemenin Sökülüp Geri Verilmesi Talebi .................................................................. 555

bb. Malzeme Sahibinin Tazminat Talebi ................................... 557

cc. Malzeme Sahibinin veya Arazi Malikinin Arazinin Mülkiyetinin Malzeme Sahibine Geçirilmesi Talebi ............ 558

aaa. Talep Eden Tarafın İyiniyetli Olması .......................... 559

bbb. Yapının Değerinin Açıkça Arazinin Değerinden Fazla Olması .............................................................. 560

b. Yapıyı Malzeme Sahibinin Yaptırmış Olması ................................ 562

aa. Arazi Malikinin Malzemenin Sökülüp Kaldırılması Talebi 562

bb. Malzeme Sahibinin Tazminat Talebi ................................... 565

cc. Arazi Malikinin veya Malzeme Sahibinin Arazinin Mülkiyetinin Malzeme Sahibine Geçirilmesi Talebi ............ 566

c. Yapıyı Bir Üçüncü Kişinin Yaptırmış Olması .................................. 567

aa. Arazi Malikinin Hakları ........................................................ 568

bb. Malzeme Sahibinin Hakları ................................................. 568

İçindekiler

XXIX

cc. Yapıyı Yaptıranın Hakları ..................................................... 568

3. Yapının Arazinin Mülkiyetine Tâbi Olması İlkesinin İstisnaları ............ 569

a. Üst Hakkı (İnşaat Hakkı) ............................................................... 569

b. Mecralar ....................................................................................... 571

c. Taşkın Yapı ................................................................................... 573

aa. Taşkın Yapıyı Yapan Malikin Bir İrtifak Hakkına Sahip Olması ................................................................................. 575

bb. Taşkın Yapıyı Yapan Malikin Bir İrtifak Hakkına Sahip Olmaması ............................................................................ 576

B. BİTKİLER (ARAZİYE DİKİLEN FİDANLAR) ....................................................... 580

C. KAYNAKLAR ................................................................................................. 581

§ 5. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KISITLAMALARI ................................................................. 583

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 583

II. HUKUKÎ İŞLEMDEN DOĞAN KISITLAMALAR ................................................. 584

A. ALIM (İŞTİRA) HAKKI .................................................................................... 585

B. GERİ ALIM (VEFA) HAKKI ............................................................................. 588

C. ÖNALIM (ŞUF’A) HAKKI ............................................................................... 591

1. Önalım Sözleşmesi ............................................................................. 591

2. Önalım Olayı ....................................................................................... 592

3. Önalım Hakkının Şerh Verilmesi ......................................................... 596

4. Önalım Hakkının Kullanılması ............................................................. 597

5. Önalım Hakkının Kullanılma Şekli ve Kullanılmasının Sonuçları .......... 600

6. Satışın veya Ekonomik Bakımdan Satışa Eşdeğer İşlemin Ortadan Kaldırılması veya Onaylanmaması ........................................ 602

7. Önalım Hakkından Vazgeçme ............................................................. 603

III. KANUNDAN DOĞAN KISITLAMALAR ........................................................... 603

A. KAMU HUKUKU KISITLAMALARI ................................................................. 603

B. ÖZEL HUKUK KISITLAMALARI ...................................................................... 604

1. Tasarruf Yetkisi Kısıtlamaları .............................................................. 605

a. Paylı Mülkiyette Yasal Önalım Hakkı ............................................ 605

aa. Yasal Önalım Hakkının Tanımı ve Hukukî Niteliği ................ 606

bb. Önalım Olayı ........................................................................ 607

cc. Yasal Önalım Hakkının Kullanılması ve Bunun Sonuçları .............. 608

dd. Yasal Önalım Hakkının Kullanılmasında Süreler ........................... 611

ee. Birden Fazla Paydaşın Yasal Önalım Hakkını Kullanması .............. 613

ff. Yasal Önalım Hakkından Feragat ve Vazgeçme ............................ 613

İçindekiler

XXX

b. Tarım Arazilerinde Yasal Önalım Hakkı ........................................ 615

2. Yararlanma Yetkisi Kısıtlamaları ......................................................... 615

a. Komşular Yararına Getirilmiş Kısıtlamalar ................................... 615

aa. Taşkın Kullanma Yasağı (MK 737) ....................................... 617

bb. Zarar Verici Kazı ve Yapı Yapma Yasağı (MK 738) ................ 621

cc. Ağaç Dal ve Köklerinin Taşmasına Katlanma Yükümlülüğü ....................................................................... 623

dd. Doğal Olarak Akan Suların Akış Şekline Katlanma Yükümlülüğü ....................................................................... 623

ee. İrtifak Hakkı Kurma Yükümlülüğü Getiren Kısıtlamalar ....... 624

aaa. Zorunlu Mecra Hakkı ................................................. 626

bbb. Zorunlu Geçit Hakkı .................................................. 629

ccc. Zorunlu Kaynak (Su) Hakkı ........................................ 633

ddd. Taşkın Yapı Hakkı ...................................................... 635

ff. Komşuluk Hukukundan Doğan Yetkileri Kullanabilmek İçin Gerekli İşlere ve Bunların Giderlerine Katılma Yükümlülüğü ....................................................................... 635

b. Başkasının Arazisine Girme Hakkı Veren Kısıtlamalar .................. 636

aa. Orman ve Mer’aya Girme ................................................... 637

bb. Sürüklenen Şeyler ile Benzerlerinin Alınması ...................... 637

cc. Zorunluluk Hali .................................................................... 638

dd. Diğer Geçit Hakları .............................................................. 638

3. Kanundan Doğan Mülkiyet Kısıtlamalarının Ortadan Kaldırılması veya Değiştirilmesi ............................................................................. 639

a. Kanundan Doğan Yararlanma Yetkisi Kısıtlamalarının Kaldırılması veya Değiştirilmesi ................................................... 639

b. Diğer Kısıtlamaların Ortadan Kaldırılması veya Değiştirilmesi ..... 640

§ 6. TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU ..................................................................... 641

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 641

A. ESKİ HALE GETİRME DAVASI ....................................................................... 641

B. TEHLİKENİN GİDERİLMESİ DAVASI .............................................................. 642

C. TAZMİNAT DAVASI ..................................................................................... 642

II. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI ........................................................................ 643

A. SORUMLU TUTULABİLECEK KİMSELER ....................................................... 643

B. MÜLKİYET HAKKININ BU HAKKIN YASAL KISITLAMALARINA AYKIRI KULLANILMASI ............................................................................................ 644

C. BİR ZARARIN DOĞMASI .............................................................................. 646

İçindekiler

XXXI

D. MÜLKİYET HAKKININ BU HAKKIN YASAL KISITLAMALARINA AYKIRI KULLANILMASI İLE ZARAR ARASINDA UYGUN İLLİYET BAĞININ VARLIĞI ....................................................................................................... 647

§ 7. KAT MÜLKİYETİ ........................................................................................................... 647

I. KAT MÜLKİYETİ KAVRAMI ........................................................................... 649

II. KAT MÜLKİYETİNİN KURULMASI ................................................................. 651

A. KAT MÜLKİYETİNİN İRADÎ OLARAK KURULMASI ......................................... 653

1. Resmî Senet ........................................................................................ 653

2. Kat Mülkiyetinin Tescili ...................................................................... 655

B. KAT MÜLKİYETİNİN MAHKEME KARARIYLA KURULMASI ............................ 657

C. KAT MÜLKİYETİNİN KAT İRTİFAKINA DAYANILARAK KURULMASI ............... 658

III. KAT İRTİFAKI ............................................................................................... 659

A. KAT İRTİFAKI KAVRAMI VE KAT İRTİFAKININ NİTELİĞİ ................................. 659

B. KAT İRTİFAKININ KURULMASI ..................................................................... 660

1. Resmî Senet Düzenlenmesi ................................................................ 661

2. Tescil .................................................................................................. 661

C. KAT İRTİFAKININ HÜKÜMLERİ ..................................................................... 663

1. Kat İrtifakı Sahiplerinin Hakları ve Borçları ......................................... 663

a. Binanın Yapımı ............................................................................. 663

b. Kat Mülkiyetine Geçme Hakkı ...................................................... 663

2. Yönetici Tayini .................................................................................... 664

3. Paylaşma İstenememesi ve Paydaşların Önalım Hakkının Bulunmaması ...................................................................................... 664

4. Kat İrtifakı ile Bağdaşmayan İrtifakların Kurulamaması ...................... 664

D. KAT İRTİFAKININ SONA ERMESİ .................................................................. 664

IV. KAT MALİKLERİNİN HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ .................................... 665

A. KAT MALİKLERİNİN HAKLARI ....................................................................... 665

1. Bağımsız Bölüm Üzerinde ................................................................... 665

2. Ortak Yerlerde .................................................................................... 667

B. KAT MALİKLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ....................................................... 668

1. Dürüstlük Kuralına Uygun Davranma Yükümlülüğü ........................... 668

2. Bağımsız Bölümü ve Eklentileri Özgüleme Amacına Uygun Kullanma Yükümlülüğü ....................................................................... 668

3. Anataşınmazın Bakımı, Korunması ve Bağımsız Bölümde Anayapıya Zarar Verecek Nitelikte Onarım ve Tesis Yapmama Yükümlülüğü ...................................................................................... 671

İçindekiler

XXXII

4. Onarım İçin Bağımsız Bölüme Girilmesine İzin Verme ve Bağımsız Bölümde Gerekli İşlerin Yapılmasına Katlanma Yükümlülüğü ...................................................................................... 672

5. Genel (Ortak) Giderlere Katılma Yükümlülüğü .................................. 673

V. KAT MÜLKİYETİNDE YÖNETİM ..................................................................... 675

A. YÖNETİM PLÂNI .......................................................................................... 675

B. KAT MALİKLERİ KURULU ............................................................................. 676

1. Salt Çoğunluk Aranan Haller .............................................................. 679

2. Çifte Çoğunluk Aranan Haller ............................................................. 680

a. Ortak Yerlere Faydalı Yenilik ve İlâvenin Yapılması (KMK 42) ...... 680

b. Isı Yalıtımı, Isıtma Sisteminin Yakıt Dönüşümü, Merkezî Isınma Sisteminin Ferdî Isınma Sistemine, Ferdî Isınma Sisteminin Merkezî Isınma Sistemine Dönüştürülmesi (KMK 42/4) ............................................................................................ 682

c. Engellilerin Yaşamı İçin Zorunlu Yenilik ve İlâveler ...................... 682

d. Yönetici ve Denetçi Atanması ...................................................... 683

e. Kat Mülkiyetinin Zorunlu Olarak Devri ........................................ 683

3. Beşte Dört Çoğunluk Aranan Hal ....................................................... 683

4. Oybirliği Aranan Haller ....................................................................... 683

C. YÖNETİCİ .................................................................................................... 684

1. Atanması ............................................................................................ 684

2. Görevleri ............................................................................................ 684

3. Hakları ................................................................................................ 687

4. Sorumluluğu ...................................................................................... 688

D. DENETÇİ VEYA DENETİM KURULU .............................................................. 688

VI. KAT MÜLKİYETİNİN SONA ERMESİ ............................................................... 689

A. KÜTÜKTEKİ KAYDIN TERKİNİYLE KAT MÜLKİYETİNİN SONA ERMESİ ........... 689

B. ANATAŞINMAZIN TAMAMEN YOK OLMASI VEYA KAMULAŞTIRILMASI ...... 690

C. ANAYAPININ HARAP OLMASI ..................................................................... 691

VII. KAT MÜLKİYETİNİN ZORUNLU OLARAK DEVREDİLMESİ ............................... 693

VIII. TOPLU YAPILARA İLİŞKİN DÜZENLEME ........................................................ 695

IX. DEVRE MÜLK ............................................................................................... 700

A. GENEL OLARAK ........................................................................................... 700

B. DEVRE MÜLK HAKKININ KURULMASI ......................................................... 702

C. DEVRE MÜLK HAKKININ HÜKÜMLERİ ......................................................... 703

D. DEVRE MÜLK HAKKININ SONA ERMESİ ...................................................... 703

İçindekiler

XXXIII

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TAŞINIR MÜLKİYETİ

§ 1. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KONUSU ............................................................................... 705

§ 2. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KAZANILMASI ....................................................................... 707

I. DEVREN KAZANMA ..................................................................................... 707

A. ZİLYETLİĞİN DEVRİNİ DE İÇEREN AYNÎ SÖZLEŞME ....................................... 707

B. ZİLYETLİK DEVREDİLMEKSİZİN MÜLKİYETİN KAZANILDIĞI HALLER .............. 710

C. HÜKMEN TESLİM YOLUYLA MÜLKİYETİN KAZANILMASINDAKİ SINIRLAMALAR ............................................................................................ 714

D. MÜLKİYETİ SAKLI TUTMA SÖZLEŞMESİ ....................................................... 716

II. ASLEN KAZANMA ........................................................................................ 718

A. SAHİPLENME (İHRAZ) .................................................................................. 718

B. İŞLEME (HUKUKÎ TAĞYİR) ............................................................................ 719

C. KARIŞMA VE BİRLEŞME ............................................................................... 721

D. BULUNMUŞ EŞYA (LUKATA) ........................................................................ 723

E. DEFİNE (GÖMÜ) .......................................................................................... 725

F. KAZANDIRICI ZAMANAŞIMI ......................................................................... 726

§ 3. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KAYBI .................................................................................... 728

ÜÇÜNCÜ KISIM SINIRLI AYNÎ HAKLAR

BİRİNCİ BÖLÜM GENEL BİLGİLER

§ 1. SINIRLI AYNÎ HAK KAVRAMI, SINIRLI AYNÎ HAKLARIN ÇEŞİTLERİ VE HUKUKÎ NİTELİĞİ . 731

I. SINIRLI AYNÎ HAK KAVRAMI ........................................................................ 731

II. SINIRLI AYNÎ HAKLARIN ÇEŞİTLERİ ............................................................... 731

A. İRTİFAK HAKLARI (MK 779-838) .................................................................. 731

B. REHİN HAKLARI (MK 850-972) .................................................................... 732

C. TAŞINMAZ YÜKÜ (MK 839-849) .................................................................. 732

III. SINIRLI AYNÎ HAKLARIN HUKUKÎ NİTELİĞİ ................................................... 732

A. GENEL OLARAK ............................................................................................ 732

B. MÜLKİYET İLE SINIRLI AYNÎ HAKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ .............................. 733

§ 2. SINIRLI AYNÎ HAKLARA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR ................................................. 734

I. SINIRLI AYNÎ HAKLARIN KONUSU ................................................................ 734

II. MALİKİN KENDİ EŞYASI ÜZERİNDE SINIRLI AYNÎ HAK SAHİBİ OLMASI .......... 735

A. MALİK LEHİNE İRTİFAK ................................................................................ 735

B. MALİK LEHİNE TAŞINMAZ REHNİ ................................................................ 737

İçindekiler

XXXIV

III. SINIRLI AYNÎ HAKLARIN SIRASI .................................................................... 739

A. GENEL OLARAK ........................................................................................... 739

B. TAŞINMAZLARDA SINIRLI AYNÎ HAKLARIN SIRASI ....................................... 739

C. TAŞINMAZ REHNİNDE SIRANIN ÖZELLİKLERİ .............................................. 744

İKİNCİ BÖLÜM İRTİFAK HAKLARI

§1. İRTİFAK HAKKI KAVRAMI, İRTİFAK HAKKININ KONUSU, İÇERİĞİ VE ÇEŞİTLERİ ............ 746

I. KAVRAM ..................................................................................................... 746

II. İRTİFAK HAKKININ KONUSU ........................................................................ 746

III. SAĞLADIĞI YARARLANMA YETKİSİ BAKIMINDAN İRTİFAK HAKKININ İÇERİĞİ ........................................................................................................ 747

A. TAM YARARLANMA .................................................................................... 747

B. SINIRLI YARARLANMA................................................................................. 747

IV. İRTİFAK HAKKININ MALİKE YÜKLEDİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİN NİTELİĞİ .......... 747

A. KATLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ...................................................................... 748

B. KAÇINMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ......................................................................... 748

C. İRTİFAK HAKKININ YÜKLÜ TAŞINMAZIN MALİKİNE OLUMLU BİR EDİM YÜKLEMEMESİ ............................................................................................ 748

V. İRTİFAK HAKKININ ÇEŞİTLERİ ....................................................................... 749

A. YARARLANMA YETKİSİNİN BİÇİMİ AÇISINDAN ............................................ 749

1. Olumlu İrtifaklar................................................................................. 749

2. Olumsuz İrtifaklar .............................................................................. 749

B. HAK SAHİBİNİN BELİRLENMESİ AÇISINDAN ................................................ 750

1. Eşyaya Bağlı İrtifaklar ......................................................................... 750

2. Kişiye Bağlı İrtifaklar .......................................................................... 751

§ 2. EŞYAYA BAĞLI (TAŞINMAZ LEHİNE) İRTİFAKLAR ......................................................... 752

I. EŞYAYA BAĞLI (TAŞINMAZ LEHİNE) İRTİFAK KAVRAMI VE İRTİFAKIN KONUSU ..................................................................................................... 752

A. KAVRAM ..................................................................................................... 752

B. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAKIN KONUSU ............................................................. 752

II. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKKININ KAZANILMASI ......................................... 753

A. TESCİLLE KAZANMA .................................................................................... 754

B. SİCİL DIŞI KAZANMA ................................................................................... 756

1. İrtifak Hakkının Mahkeme Kararıyla Kazanılması ............................... 756

2. İrtifak Hakkının Kamulaştırma Yoluyla Kazanılması ........................... 757

3. İrtifak Hakkının Zamanaşımıyla Kazanılması ...................................... 757

İçindekiler

XXXV

III. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKKININ SONA ERMESİ ......................................... 758

A. TERKİNLE SONA ERME ................................................................................ 758

B. SİCİL DIŞI SONA ERME ................................................................................. 759

1. Yüklü veya Yararlanan Taşınmazın Tamamen Yok Olması .................. 759

2. Yüklü Taşınmazın Kamulaştırılması .................................................... 759

3. Sürenin Dolması ................................................................................. 759

4. Tescilsiz Kazanılan Mecra İrtifakının Sona Ermesi .............................. 760

5. Mahkeme Kararı ................................................................................. 760

a. Terkin Borcunun Yerine Getirilmemesi ........................................ 760

b. Kanundan Doğan Terkini İsteme Hakkı ........................................ 760

aa. İrtifakın Sağladığı Yarar ........................................................ 761

bb. İrtifakın Sağladığı Yararın Tamamen Ortadan Kalkması Durumunda Terkin (MK 785/1) ........................................... 762

cc. İrtifakın Yüküne Oranla Çok Az Yarar Sağlaması Durumunda Terkin (MK 785/2) ........................................... 763

dd. Yüklü Taşınmaz Malikinin Talebi.......................................... 765

IV. EŞYAYA BAĞLI İRTİFAK HAKKININ HÜKÜMLERİ ........................................... 765

A. İRTİFAK HAKKININ KAPSAMININ VE İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİ ................. 765

B. İRTİFAK HAKKININ KULLANILMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER .......................... 767

1. İrtifak Hakkı Sahibinin Durumu .......................................................... 767

a. İrtifak Hakkı Sahibinin Yetkileri .................................................... 767

b. İrtifak Hakkı Sahibinin Yüklü Taşınmaz Malikinin Menfaatlerini Gözetmesi ............................................................. 767

2. Yüklü Taşınmazda Hak Sahibi Olanların Durumu ................................ 767

C. YARARLANAN TAŞINMAZIN İHTİYAÇLARININ DEĞİŞMESİ ........................... 768

D. İRTİFAKIN KULLANILMASI İÇİN YAPILAN GİDERLERİN KARŞILANMASI ........ 769

E. İRTİFAK YÜKÜNÜN DEĞİŞMESİ .................................................................... 770

1. İrtifakın Yüklü Taşınmazdaki Yerinin Değişmesi ................................. 770

2. Yararlanan Taşınmazın Bölünmesi...................................................... 771

3. Yüklü Taşınmazın Bölünmesi .............................................................. 772

§ 3. KİŞİYE BAĞLI İRTİFAKLAR ............................................................................................ 773

I. EL DEĞİŞTİREMEYEN (DÜZENLİ) KİŞİYE BAĞLI İRTİFAKLAR ........................... 773

A. İNTİFA HAKKI ............................................................................................... 773

1. Genel Olarak ....................................................................................... 773

2. İntifa Hakkının Özellikleri ................................................................... 774

a. İntifa Hakkının El Değiştirememesi .............................................. 774

İçindekiler

XXXVI

b. Malikin İntifa Konusu Mal Üzerinde Tasarruf Yetkisini Muhafaza Etmesi ......................................................................... 775

c. Payın İntifa Hakkına Konu Olabilmesi .......................................... 775

d. İntifa Hakkının Hak Sahibine Sadece Yararlanma Yetkisi Sağlaması ..................................................................................... 776

3. İntifa Hakkının Konusu ....................................................................... 776

a. Taşınırlar ...................................................................................... 776

aa. Tüketilebilen (Tüketime Tabî) Mallar Üzerindeki İntifa Hakkı 776

bb. İntifa Hakkı Sahibine Değer Biçilerek Teslim Edilen Taşınırlar ............................................................................. 777

b. Taşınmazlar ................................................................................. 777

c. Haklar .......................................................................................... 778

aa. Genel Olarak ....................................................................... 778

bb. Malvarlığı Üzerinde İntifa Hakkı .......................................... 779

4. İntifa Hakkının Kazanılması ................................................................ 779

a. İntifa Hakkının Hukukî İşleme Dayanılarak Kazanılması ............... 780

aa. Borçlandırıcı İşlem .............................................................. 780

bb. Tasarruf İşlemi .................................................................... 780

b. İntifa Hakkının Mahkeme Kararıyla Kazanılması .......................... 781

c. İntifa Hakkının Zamanaşımıyla Kazanılması ................................. 782

d. İntifa Hakkının Kanundan Doğması .............................................. 783

aa. Kanunî İntifa Hakkı .............................................................. 783

bb. İntifa Hakkının Konusunun Değişmesi (Aynî İkame) ........... 783

5. İntifa Hakkının Sona Ermesi ............................................................... 784

a. Sona Erme Sebepleri ................................................................... 784

aa. Hakkın Konusunun Yok Olması ........................................... 784

bb. Sürenin Dolması, Ölüm veya Kişiliğin Sona Ermesi ............. 784

aaa. Sürenin Dolması ........................................................ 784

bbb. İntifa Hakkı Sahibinin Ölümü veya Kişiliğinin Sona Ermesi .............................................................. 785

cc. Mahkeme Kararı ................................................................. 785

dd. Vazgeçme ............................................................................ 786

ee. Kamulaştırma ...................................................................... 787

ff. Cebri İcra ............................................................................. 787

gg. MK 785 Hükmünün Uygulanması ....................................... 787

b. İntifa Hakkının Sona Ermesinin Sonuçları .................................... 788

İçindekiler

XXXVII

aa. İntifa Konusunun Geri Verilmesi.......................................... 788

bb. İntifa Konusunun Geri Verilmesinde İntifa Hakkı Sahibinin Sorumluluğu ........................................................ 788

cc. İntifa Hakkı Sahibinin Giderleri Talep Hakkı ........................ 789

dd. İntifa Hakkı Sahibinin Söküp Alma Hakkı ............................. 789

6. İntifa Hakkının Hükümleri ................................................................... 790

a. İntifa Hakkı Sahibinin Hakları ....................................................... 790

aa. İntifa Konusu Mala Zilyet Olma Yetkisi ................................ 790

bb. İntifa Konusu Malı Kullanma Yetkisi .................................... 790

cc. İntifa Konusu Malın Ürünlerini ve Gelirlerini Elde Etme Yetkisi .................................................................................. 790

aaa. Doğal Ürünler ............................................................ 790

bbb. Hukukî Ürünler .......................................................... 791

dd. İntifa Konusu Malı Yönetme ................................................ 792

ee. İntifa Konusu Mal Üzerinde Tasarruf ................................... 792

ff. Defter Tutma Talebi ............................................................ 792

b. İntifa Hakkı Sahibinin Yükümlülükleri ........................................... 793

aa. Bakım ve Koruma Yükümlülüğü ........................................... 793

bb. Giderlerin ve Vergilerin Ödenmesi ...................................... 794

cc. İntifa Konusu Malı Sigorta Ettirme Yükümlülüğü ................ 795

c. Malikin Yetkileri ........................................................................... 795

aa. İntifa Konusu Mal Üzerinde Tasarruf Yetkisi ....................... 795

bb. Gözetme ve Denetleme Yetkisi ........................................... 795

cc. Güvence (Teminat) İsteme Yetkisi ....................................... 796

dd. İntifa Konusu Eşyanın Zilyetliğinin İntifa Hakkı Sahibinden Alınmasını Talep Yetkisi .................................... 796

ee. Resmî Defter Tutulmasını Talep Yetkisi ............................... 797

ff. Yönetime Katılma Yetkisi ..................................................... 797

d. Malikin Yükümlülükleri ................................................................ 797

aa. Büyük Onarımların Giderlerinin Karşılanması ...................... 797

bb. Diğer Giderler ...................................................................... 797

7. Alacak Üzerinde İntifa Hakkının Özellikleri ......................................... 798

B. OTURMA (SÜKNA) HAKKI ............................................................................ 799

1. Kavram ............................................................................................... 799

2. Oturma Yetkisinin Kapsamı ................................................................ 800

3. Oturma Hakkının Kazanılması ve Sona Ermesi ................................... 800

İçindekiler

XXXVIII

4. Oturma Hakkının Hükümleri .............................................................. 801

II. EL DEĞİŞTİREBİLEN (DÜZENSİZ) KİŞİYE BAĞLI İRTİFAKLAR ............................ 802

A. ÜST HAKKI .................................................................................................. 802

1. Kavram ............................................................................................... 802

2. Çeşitleri .............................................................................................. 802

3. Üst Hakkının Kazanılması ................................................................... 803

4. Üst Hakkının Sona Ermesi ve Sona Ermenin Sonuçları ....................... 803

a. Yapı Üzerindeki Mülkiyet Hakkının Yüklü Taşınmaz Malikine Geçmesi ....................................................................................... 804

b. Tapu Kütüğü Sayfasının Kapatılması ............................................ 804

c. Yapı Karşılığında Ödenecek Bedel ................................................ 804

5. Üst Hakkının Süresinden Önce Arazi Malikine Devri .......................... 805

6. Üst Hakkının Hükümleri ..................................................................... 806

B. KAYNAK HAKKI ............................................................................................ 809

1. Kavram ............................................................................................... 809

2. Kaynak Hakkının Kazanılması ve Sona Ermesi .................................... 809

3. Kaynak Hakkının Hükümleri ............................................................... 810

III. DİĞER İRTİFAKLAR ....................................................................................... 810

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TAŞINMAZ YÜKÜ

§ 1. TAŞINMAZ YÜKÜ KAVRAMI VE TAŞINMAZ YÜKÜNÜN UNSURLARI ............................ 813

I. KAVRAM ..................................................................................................... 813

II. UNSURLARI ................................................................................................. 813

A. EDİM YÜKÜMÜ ........................................................................................... 814

B. TAŞINMAZIN EDİM YÜKÜMÜNÜN GÜVENCESİ OLMASI ............................. 815

§ 2. TAŞINMAZ YÜKÜNÜN ÇEŞİTLERİ ................................................................................ 815

I. KİŞİYE BAĞLI TAŞINMAZ YÜKÜ–EŞYAYA BAĞLI TAŞINMAZ YÜKÜ ................. 815

II. ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN TAŞINMAZ YÜKÜ‒KAMU HUKUKUNA İLİŞKİN TAŞINMAZ YÜKÜ ......................................................................................... 816

§ 3. TAŞINMAZ YÜKÜNÜN KAZANILMASI VE SONA ERMESİ ............................................. 816

I. TAŞINMAZ YÜKÜNÜN KAZANILMASI ........................................................... 816

II. TAŞINMAZ YÜKÜNÜN SONA ERMESİ ........................................................... 818

A. GENEL OLARAK ........................................................................................... 818

B. YÜKTEN KURTULMA YOLUYLA SONA ERDİRME .......................................... 819

1. Hak Sahibinin Taşınmazı Yükten Kurtarmayı İsteyebileceği Haller ................................................................................................. 819

İçindekiler

XXXIX

2. Yüklü Taşınmaz Malikinin Yükten Kurtarmayı İsteyebileceği Haller .................................................................................................. 820

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM REHİN HAKLARI

§ 1. TEMİNAT KAVRAMI VE TÜRLERİ ................................................................................. 821

§ 2. REHİN HAKKININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE DÜZENLENİŞ BİÇİMİ ................................. 822

I. REHİN HAKKININ TANIMI ............................................................................ 822

II. REHİN HAKKININ ÖZELLİKLERİ ..................................................................... 822

A. REHİN HAKKININ BİR AYNÎ HAK OLMASI ..................................................... 822

B. REHİN HAKKININ KURAL OLARAK FER’Î (BAĞLI) BİR HAK OLMASI ............... 825

C. BORÇLU OLMAYAN BİR ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ALACAKLI LEHİNE REHİN HAKKI KURABİLMESİ ................................................................................... 826

III. REHİN HAKKININ MEDENÎ KANUNDA DÜZENLENİŞ BİÇİMİ .......................... 827

BİRİNCİ AYIRIM TAŞINMAZ REHNİ

§ 1. TAŞINMAZ REHNİNİN İŞLEVLERİ VE ÇEŞİTLERİ ............................................................ 828

I. TAŞINMAZ REHNİNİN İŞLEVLERİ .................................................................. 828

II. TAŞINMAZ REHNİNİN ÇEŞİTLERİ .................................................................. 828

A. İPOTEK (KİŞİSEL SORUMLULUK) .................................................................. 829

B. İRAT SENEDİ (AYNÎ SORUMLULUK) ............................................................. 829

C. İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ (KİŞİSEL SORUMLULUK) ......................................... 830

§ 2. TAŞINMAZ REHNİNE HAKÎM OLAN İLKELER ................................................................ 831

I. BELİRLİLİK İLKESİ ......................................................................................... 831

A. REHİN YÜKÜNÜN (REHİNLE TEMİN EDİLEN ALACAĞIN MİKTARININ) BELİRLİ OLMASI ........................................................................................... 831

1. Anapara İpoteği–Üst Sınır İpoteği ...................................................... 831

2. Yabancı Para Üzerinden Rehin ........................................................... 834

B. REHİN KONUSU TAŞINMAZIN BELİRLİ OLMASI ........................................... 836

1. Taşınmazın Tapuya Kayıtlı Olması ...................................................... 836

2. Taşınmazın Belirtilmiş Olması ............................................................. 836

3. Toplu Rehin ........................................................................................ 837

4. Rehin Yükünün Taşınmazlar Arasında Paylaştırılması Suretiyle Kurulan Rehin ..................................................................................... 840

II. TAŞINMAZ REHNİNDE AÇIKLIK İLKESİ .......................................................... 842

A. TAŞINMAZ REHNİNİN KAZANILMASI ........................................................... 842

1. Taşınmaz Rehninin Tescille Kazanılması ............................................. 842

a. Kazanma Sebebi ........................................................................... 842

İçindekiler

XL

aa. Hukukî İşlem ....................................................................... 842

aaa. Ölüme Bağlı Tasarruf ................................................ 842

bbb. Malikin Tek Taraflı Tasarrufu .................................... 843

ccc. Rehin Sözleşmesi ...................................................... 843

bb. Mahkeme Kararı ................................................................. 849

cc. Kanundan Doğan Rehin Hakları .......................................... 851

b. Tescil ............................................................................................ 851

2. Sicil Dışı Kazanma............................................................................... 851

B. TAŞINMAZ REHNİNİN SONA ERMESİ .......................................................... 854

1. Terkinle Sona Erme ............................................................................ 854

2. Sicil Dışı Sona Erme ............................................................................ 855

a. Rehnin Alacağa Bağlı Olarak Sona Ermesi .................................... 855

b. Rehnin Alacaktan Bağımsız Olarak Sona Ermesi .......................... 855

aa. Kamulaştırma ...................................................................... 855

bb. Rehnedilen Taşınmazın Tamamen Yok Olması ................... 856

cc. Sürenin Dolması .................................................................. 856

C. TAŞINMAZ REHNİYLE TEMİN EDİLEN ALACAK HAKKINDA ZAMANAŞIMININ İŞLEMEMESİ ................................................................... 856

III. TAŞINMAZ REHNİNDE DERECELERİN SABİTLİĞİ İLKESİ ................................. 859

A. TAŞINMAZ REHİNLERİ ARASINDA SIRA ....................................................... 859

1. Rehin Haklarının İlerlemesi Sistemi ................................................... 859

2. Sabit Dereceler Sistemi ...................................................................... 860

B. TÜRK HUKUKUNDA SABİT DERECELER SİSTEMİ .......................................... 861

1. Sabit Dereceler Sisteminin Sonuçları ................................................. 861

2. Sabit Dereceler Sisteminin İstisnaları ................................................ 865

a. Kanundan Doğan İlerleme Hakkı ................................................. 865

b. Sözleşmeden Doğan İlerleme Hakkı ............................................ 866

aa. Boşalan Dereceye İlerleme Sözleşmesinin İçeriği ve Şekli 867

bb. Boşalan Dereceye İlerleme Hakkının Tapu Kütüğüne Şerhi 867

cc. Boşalan Dereceye İlerleme Hakkının Sonuçları ................... 868

aaa. Boşalan Dereceye İlerleme Hakkının Tapu Kütüğüne Şerh Verilmemiş Olması Durumunda ....... 868

bbb. Boşalan Dereceye İlerleme Hakkının Tapu Kütüğüne Şerh Verilmiş Olması Durumunda ............ 868

§ 3. YABANCI PARA ÜZERİNDEN TAŞINMAZ REHNİ ........................................................... 869

İçindekiler

XLI

I. YABANCI PARA ÜZERİNDEN TAŞINMAZ REHNİ KURULABİLMESİNİN ŞARTLARI .................................................................................................... 870

A. BORCUN KREDİ SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANMASI ................................ 870

B. KREDİNİN YABANCI PARA ÜZERİNDEN VEYA YABANCI PARA ÖLÇÜSÜYLE VERİLMESİ ............................................................................... 871

C. KREDİNİN BİR KREDİ KURULUŞU TARAFINDAN VERİLMESİ ......................... 872

D. REHİN YÜKÜNÜN YABANCI PARA BİRİMİYLE BELİRLENMESİ....................... 872

II. YABANCI PARA ÜZERİNDEN TAŞINMAZ REHNİ KURULABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLARA UYMAMANIN YAPTIRIMI .............................................. 874

III. YABANCI PARA ÜZERİNDEN TAŞINMAZ REHNİNİN KURULMASINA İLİŞKİN ESASLAR .......................................................................................... 874

A. YABANCI PARA ÜZERİNDEN TAŞINMAZ REHNİNİN YALNIZ İPOTEK BİÇİMİNDE KURULABİLMESİ........................................................................ 874

B. YABANCI PARA ÜZERİNDEN TAŞINMAZ REHNİNİN TÜRÜNÜN DÜZENLENMEMİŞ OLMASI ......................................................................... 875

C. YABANCI PARA ÜZERİNDEN REHİNDE BİR DERECE SAKLI TUTULMAK SURETİYLE BOŞ DERECE KURULABİLMESİ ................................................... 877

IV. BOŞALAN DERECE ÜZERİNDE TASARRUF EDİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR ....... 877

§ 4. TAŞINMAZ REHNİNDE TEMİNATIN KAPSAMI VE HÜKÜMLERİ .................................... 879

I. TAŞINMAZ REHNİNİN SAĞLADIĞI TEMİNAT YÖNÜNDEN KAPSAMI .............. 879

A. TAŞINMAZ ................................................................................................... 879

B. BÜTÜNLEYİCİ PARÇALAR ............................................................................. 880

C. EKLENTİLER ................................................................................................. 880

D. KİRA BEDELLERİ ........................................................................................... 882

E. SİGORTA TAZMİNATI ................................................................................... 883

II. TAŞINMAZ REHNİNİN TEMİNAT ALTINA ALDIĞI ALACAK YÖNÜNDEN KAPSAMI .................................................................................................... 884

A. GENEL OLARAK ............................................................................................ 884

B. ALACAĞIN KAPSAMI .................................................................................... 886

1. Anapara .............................................................................................. 886

2. Takip Giderleri .................................................................................... 887

3. Gecikme (Temerrüt) Faizi ................................................................... 887

4. Sözleşme Faizi .................................................................................... 887

5. Taşınmazın Korunması İçin Yapılan Zorunlu Giderler ......................... 890

III. LEX COMMISSORIA YASAĞI ......................................................................... 891

IV. REHİN KONUSUNUN DEĞERİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER ......... 896

A. DEĞER DÜŞMESİNİN MALİKİN KUSURUNDAN KAYNAKLANMIŞ OLMASI ....................................................................................................... 897

İçindekiler

XLII

1. Değer Düşmesi Tehlikesinin Varlığı veya Değer Düşmesinin Başlaması ........................................................................................... 897

2. Değer Düşmesinin Gerçekleşmiş Olması ............................................ 898

B. DEĞER DÜŞMESİNİN MALİKİN KUSURUNDAN KAYNAKLANMAMIŞ OLMASI ....................................................................................................... 898

V. REHİNLİ TAŞINMAZDAN KÜÇÜK PARÇALARIN AYRILMASI ........................... 899

VI. ARAZİ PARÇALARININ BİRLEŞTİRİLMESİ ....................................................... 899

VII. ALACAKLIYA KAYYIM ATANMASI ................................................................ 900

VIII. TAŞINMAZIN TEK TARAFLI OLARAK YÜKTEN KURTARILMASI ....................... 901

A. ŞARTLARI .................................................................................................... 901

B. YÜKTEN KURTARMADA USUL ..................................................................... 902

C. REHİNLİ ALACAKLILARIN TAŞINMAZIN SATIŞINI TALEP ETMELERİ .............. 902

§ 5. İPOTEK ....................................................................................................................... 903

I. İPOTEK KAVRAMI ........................................................................................ 903

II. İPOTEĞİN ÖZELLİKLERİ ................................................................................ 903

A. İPOTEK İLE ALACAK ARASINDAKİ İLİŞKİ ....................................................... 904

B. SİCİLE GÜVENİN KORUNMASINDA İPOTEĞİN ALACAĞA BAĞLI HAK OLMASININ ETKİSİ ...................................................................................... 906

C. İPOTEKTE BORÇLUNUN SORUMLULUĞUNUN REHİNLİ TAŞINMAZLA SINIRLI OLMAMASI ..................................................................................... 907

D. İPOTEĞİN BORÇLU TARAFINDAN VERİLMESİNİN ZORUNLU OLMAMASI ................................................................................................. 907

III. İPOTEKLİ TAŞINMAZIN MÜLKİYETİNİN DEVRİNDE BORCUN ÜSTLENİLMESİ ............................................................................................. 910

IV. İPOTEKLİ TAŞINMAZIN BÖLÜNMESİ ............................................................ 911

§ 6. KANUNDAN DOĞAN İPOTEK HAKLARI ....................................................................... 916

I. MEDENÎ KANUNDA TESCİLE TÂBİ OLMAYAN KANUNÎ İPOTEK HAKLARI ....... 916

II. TESCİLE TÂBİ KANUNÎ İPOTEK HAKLARI ....................................................... 917

A. GENEL OLARAK ........................................................................................... 917

B. KANUNÎ İPOTEĞİN TESCİLİNİ İSTEME HAKKININ NİTELİĞİ VE BU HAKTAN FERAGAT ...................................................................................... 918

C. KANUNÎ İPOTEĞİN TESCİLİNİ İSTEME HAKKININ TÂBİ OLDUĞU SÜRE ........ 919

D. TESCİLE TÂBİ KANUNÎ İPOTEĞİN SIRASI ...................................................... 920

III. YAPI ALACAKLISI (İNŞAATÇI) İPOTEĞİ .......................................................... 920

A. YAPI (İNŞAAT) ALACAKLISI KAVRAMI .......................................................... 920

B. İPOTEĞİN TESCİLİ ........................................................................................ 924

C. YAPI ALACAKLISI İPOTEĞİNİN SIRASI .......................................................... 926

İçindekiler

XLIII

D. YAPI ALACAKLISI İPOTEĞİNİN ÖNCELİĞİ ...................................................... 927

§ 7. İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ VE İRAT SENEDİ ..................................................................... 929

I. İPOTEKLİ BORÇ SENEDİNİN ÖZELLİKLERİ ...................................................... 929

II. İRAT SENEDİNİN ÖZELLİKLERİ ...................................................................... 930

III. İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ VE İRAT SENEDİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ ................. 932

A. ALACAĞIN NİTELİĞİ ..................................................................................... 932

B. BORCUN YENİLENMESİ ............................................................................... 932

C. REHNİN KURULMASI ................................................................................... 932

D. TEMSİLCİ ATANMASI ................................................................................... 933

E. GÜVENİN KORUNMASI................................................................................ 933

F. ALACAKLI İLE BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ ................................................... 934

G. SONA ERME................................................................................................. 935

§ 8. TAŞINMAZ KARŞILIK GÖSTERİLEREK SENET ÇIKARILMASI ........................................... 935

I. GENEL OLARAK ........................................................................................... 935

II. SENETLERİN GÜVENCE ALTINA ALINIŞ BİÇİMLERİ ........................................ 936

A. SENET ALACAKLILARI LEHİNE TAŞINMAZ REHNİ KURULMASI ..................... 936

B. ARACI BANKA LEHİNE TAŞINMAZ REHNİ KURULMASI ................................ 937

C. SERİ HALİNDE İPOTEKLİ BORÇ SENEDİ VE İRAT SENEDİ ÇIKARILMASI ......... 937

İKİNCİ AYIRIM TAŞINIR REHNİ

§ 1. GENEL BİLGİLER .......................................................................................................... 939

I. TAŞINIR REHNİNİN ÇEŞİTLERİ ...................................................................... 939

A. MEDENÎ KANUNDA DÜZENLENEN TAŞINIR REHNİ TİPLERİ ......................... 939

B. MEDENÎ KANUN DIŞINDA DÜZENLENEN TAŞINIR REHNİ TİPLERİ ................ 939

1. Gemi İpoteği ....................................................................................... 939

2. Hava Araçları İpoteği .......................................................................... 940

3. Ticarî İşlemlerde Taşınır Rehni ve Bu Rehin Kapsamında Ticarî İşletme Rehni ..................................................................................... 940

4. Maden Cevheri Rehni ......................................................................... 946

5. Kamuya Açık Yerlerin İşletilmesinden Doğan Kamu Borçları İçin Bu Yerlerdeki Eşya Üzerinde Rehin ..................................................... 947

6. Tarım Kredi Kooperatifleri Ortaklarının Ürünleri, Hayvanları ve Üretimleri ile İlgili Makine ve Araçları Üzerinde Rehin ....................... 947

II. TAŞINIR REHNİNE HÂKİM OLAN İLKELER ..................................................... 948

A. ALACAĞA BAĞLILIK (FER’ÎLİK) İLKESİ ........................................................... 948

1. Genel Olarak ....................................................................................... 948

İçindekiler

XLIV

2. Alacağa Bağlılık İlkesinin Sonuçları .................................................... 949

a. Rehnin Kurulmasında .................................................................. 949

b. Alacağın Devredilmesinde ........................................................... 949

c. Borcun Üstlenilmesinde .............................................................. 949

d. Rehnin Paraya Çevrilmesinde ...................................................... 949

e. Alacağın Sona Ermesinde ............................................................ 950

3. Alacağa Bağlılık İlkesinin İstisnaları .................................................... 950

B. BELİRLİLİK İLKESİ ......................................................................................... 950

1. Rehin Konusunun Belirli Olması ......................................................... 951

2. Rehinle Güvence Altına Alınan Alacağın Belirli Olması ...................... 952

C. AÇIKLIK İLKESİ ............................................................................................. 953

D. GÜVENİN KORUNMASI İLKESİ ..................................................................... 954

E. ÖNCELİK İLKESİ ........................................................................................... 954

F. REHİN YÜKÜNÜN BÖLÜNMEZLİĞİ İLKESİ .................................................... 955

§ 2. TESLİME BAĞLI REHİN ................................................................................................ 956

I. KAVRAM ..................................................................................................... 956

II. TESLİME BAĞLI REHİN HAKKININ KAZANILMASI .......................................... 956

III. TESLİME BAĞLI REHNİN KAPSAMI ............................................................... 959

A. REHNİN TEMİN ETTİĞİ ALACAK BAKIMINDAN KAPSAMI ............................ 959

B. REHNİN REHİN KONUSU BAKIMINDAN KAPSAMI ....................................... 960

IV. REHNİN AYNÎ NİTELİĞİNE BAĞLANAN HÜKÜMLER ...................................... 960

A. LEX COMMISSORIA YASAĞI ........................................................................ 960

B. REHİNLİ ALACAKLININ REHNİ PARAYA ÇEVİRME YETKİSİ............................ 961

C. REHİNLİ ALACAKLININ AYNÎ HAKKI KORUYAN ARAÇLARDAN YARARLANMASI .......................................................................................... 962

V. REHİNLİ ALACAKLI İLE REHİN VEREN ARASINDAKİ BORÇ İLİŞKİSİ .................. 962

A. REHİNLİ ALACAKLININ BORÇLARI ............................................................... 963

1. Rehnedilen Malı Saklama ve Koruma Borcu ...................................... 963

2. Rehnedilen Malı Kullanmama Borcu .................................................. 963

3. Rehnedilen Malın Mülkiyetini Devretmeme ve Rehin Verenin Rızası Olmadan Tekrar Rehin Vermeme Borcu .................................. 963

4. Rehnedilen Malı Geri Verme Borcu ................................................... 964

B. REHİN VERENİN BORÇLARI ......................................................................... 964

1. Rehnedilen Malı Sözleşmenin Amacına Uygun Olarak Teslim Borcu ................................................................................................. 964

2. Giderleri Ödeme Borcu ...................................................................... 965

İçindekiler

XLV

VI. TESLİME BAĞLI REHİN HAKKININ SONA ERMESİ .......................................... 965

A. REHİN HAKKININ ALACAĞA BAĞLI OLARAK SONA ERMESİ ......................... 965

B. REHİN HAKKINI DOĞRUDAN SONA ERDİREN NEDENLER ............................ 965

§ 3. HAYVAN REHNİ .......................................................................................................... 967

§ 4. BİR SİCİLE TESCİLİ ZORUNLU TAŞINIR MALIN REHNİ ................................................... 968

§ 5. HAPİS HAKKI ............................................................................................................... 970

I. KAVRAM ..................................................................................................... 970

II. ŞARTLARI .................................................................................................... 970

A. OLUMLU ŞARTLAR ....................................................................................... 970

1. Alacaklının Borçlunun Rızasıyla Zilyet Olması ..................................... 970

2. Muaccel Bir Alacağın Varlığı ............................................................... 971

3. Alacaklının Zilyetliğindeki Taşınır Mal veya Kıymetli Evrak ile Alacak Arasında Bağlantı .................................................................... 972

B. OLUMSUZ ŞARTLAR ..................................................................................... 974

1. Hapis Hakkının Alacaklının Yüklendiği Borçla veya Borçlunun Talimatıyla Bağdaşmaması ................................................................. 974

2. Hapis Hakkının Kamu Düzenine Aykırı Olması .................................... 975

III. HAPİS HAKKININ HÜKÜMLERİ ..................................................................... 975

A. ALACAKLININ HAKLARI ................................................................................ 975

1. Malı Geri Vermekten Kaçınma Hakkı .................................................. 975

2. Hapsedilen Malı Paraya Çevirme Hakkı .............................................. 976

B. HAPİS HAKKIYLA GÜVENCE ALTINA ALINAN ALACAĞIN DEVREDİLMESİ ............................................................................................ 976

IV. HAPİS HAKKININ SONA ERMESİ ................................................................... 977

V. HAPİS HAKKININ ÖZEL ÇEŞİTLERİ ................................................................. 978

§ 6. ALACAKLAR VE DİĞER HAKLAR ÜZERİNDE REHİN ....................................................... 978

I. REHNİN KONUSU ........................................................................................ 979

II. ALACAKLAR VE DİĞER HAKLAR ÜZERİNDE REHİN HAKKININ KAZANILMASI ............................................................................................. 981

III. ALACAKLAR VE DİĞER HAKLAR ÜZERİNDE REHNİN HÜKÜMLERİ .................. 984

IV. ALACAKLAR VE DİĞER HAKLAR ÜZERİNDE REHİN HAKKININ SONA ERMESİ ....................................................................................................... 985

§ 7. REHİN KARŞILIĞI ÖDÜNÇ PARA VERME İŞİYLE UĞRAŞANLAR ..................................... 986

I. İZİN ............................................................................................................. 987

II. REHNİN KURULMASI ................................................................................... 987

III. REHNİN HÜKÜMLERİ ................................................................................... 988

İçindekiler

XLVI

A. REHİN KARŞILIĞI ÖDÜNÇ PARA VEREN İŞLETMENİN HAKLARI VE BORÇLARI ................................................................................................... 988

1. Hakları ................................................................................................ 988

a. Rehni Paraya Çevirme Hakkı ........................................................ 988

b. Faiz Talep Etme Hakkı .................................................................. 988

2. Borçları .............................................................................................. 988

a. Koruma Borcu .............................................................................. 988

b. Rehin Konusu Malı Geri Verme Borcu ......................................... 988

c. Arta Kalan Parayı Geri Verme Borcu ............................................ 989

B. REHİN VERENİN SORUMLULUĞU VE REHİN KONUSU MALI REHİNDEN KURTARMA HAKKI ...................................................................................... 989

IV. GERİ ALIM HAKKI TANIYARAK ALIM İŞLERİNİ MESLEK OLARAK YAPANLAR .................................................................................................. 990

§ 8. REHİNLİ TAHVİL ......................................................................................................... 991

I. KAVRAM ..................................................................................................... 991

II. DÜZENLENİŞ BİÇİMİ .................................................................................... 991

A. İZİN ............................................................................................................. 991

B. REHİNLİ TAHVİLİN NİTELİĞİ ........................................................................ 991

C. REHİNLİ TAHVİLİN HÜKÜMLERİ .................................................................. 992

1. Rehinli Tahvilde Rehnin Kurulması .................................................... 992

2. Alacaklının Ödeme Talebinde Bulunamaması .................................... 992

3. Rehinli Tahvilin Çıkarılması ................................................................ 992

III. SERMAYE PİYASASI KANUNUNUN 58. VE 59. MADDELERİNDEKİ DÜZENLEMELER .......................................................................................... 992

KAVRAM DİZİNİ ........................................................................................................... 999