Fikri Mülkiyet Suçları ve Soruşturma Usulü

İçtihatlı Uygulamalı Örnekleriyle  Fikri Mülkiyet Suçları ve Soruşturma Usulü

Ali Osman KAYNAK

2020/04 2. Baskı, 756 Sayfa

ISBN 978-605-05-0574-0

Fikri mülkiyet hakları toplumların ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda gelişmesinde çok önemli pay sahibidir. Bu nedenle toplumların gelişmelerini sürdürebilmelerinin ön koşulu, fikri ve sınai hakları yeterli oranda geliştirebilmek ve bu hakların korunmasını sağlayabilmekten geçmektedir.

Bütün hukuk sistemleri fikri mülkiyet haklarını korumak üzere çeşitli düzenlemeler yapmak zorunda kalmışlardır. Gelişmenin önünü açabilmek için bazen özel hukuk hükümleri ile koruma, bazen ceza hükümleri ile koruma, bazen de ülkemizde olduğu gibi hem özel hukuk hem ceza koruması yolu kabul edilmiştir.

Uzun yıllar Kanun Hükmünde Kararnameler ile sınai mülkiyet haklarında düzenlemeler yapmaya çalışılan ülkemizde, Sınai Mülkiyet Kanunu TBMM' de kabul edilerek 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe girmiş ve sınai mülkiyet hakları da yasal bir çerçeveye kavuşmuştur.

Ülkemizde 1980 yılından sonra Avrupa Birliği sürecinin hızlanmaya başlaması ile fikri mülkiyet alanında yasal düzenlemeler ve uygulama önem kazanmaya başlamış, fikri mülkiyet hukuku ve uygulamanın gelişimi ivme kazanmıştır.

Fikri mülkiyet hukuku, ülkemizde basılı eser sayısının en az olduğu hukuk dallarından birisidir. Fikri mülkiyet hukukunun özel hukuk kısmını ilgilendiren konularda çok değerli hukukçularımız tarafından yazılan eserler mevcut ise de, ceza hukuku ve soruşturma kısmını açıklayan eserler maalesef yeterli değildir. Uygulamasında altı yıldan beri çalıştığım fikri mülkiyet hukukunun ceza hükümlerini ve soruşturma aşamasında yapılması gerekenleri içeren bilgileri toplu olarak bir arada tüm hukukçuların ve ilgilenenlerin beğenisine sunmak istedim.

Fikri mülkiyet suçlarında soruşturma ve yargılama aşamasının sağlıklı yürütülebilmesi için, fikri mülkiyet hukukunun özel hukuku ilgilendiren kısımlarının bilinmesi zorunludur. Hak sahipliğinin kazanılması, iptal ve hükümsüzlük halleri, kimlerin şikayet hakkı sahibi olduğu, hakka tecavüz olup olmadığı, eylemde hakkın kullanılmasını sınırlayan hallerin bulunup bulunmadığı, dolayısıyla eylemin suç teşkil edip etmediği belirlenebilecektir. Bu nedenle kitap üç kısım olarak hazırlanmıştır.

Birinci Kısım’da; fikri mülkiyet hakları ile ilgili temel bilgiler, ülkemizdeki ve dünyadaki tarihsel gelişim, uluslararası antlaşmalar, ülkemizde yürürlükte bulunan mevzuat ışığında fikri mülkiyet haklarının çeşitleri, kazanılması, hakların koruma süresi ve kapsamı, hakların istisnaları konularında bilgiler verilmeye çalışılmıştır.

İkinci Kısım’da; mevzuatımızda fikri mülkiyet suçu olarak düzenlenen 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun’da düzenlenen suçlar ile fikri mülkiyet haklarının korunmasında diğer suçlar ile birlikte uygulanan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen haksız rekabet suçu ile ilgili bilgiler verilmeye çalışılmıştır.

Üçüncü Kısım’da; fikri mülkiyet suçlarının soruşturma usulü, şikayet hakkının kapsamı ve kullanılması, şikayet hakkına sahip olan kişiler, arama, el koyma kuralları, şikayet dilekçesi ve soruşturma dosyasında bulunması gereken belgeler, bilirkişi işlemleri, uzlaşma, müsadere ve soruşturmanın sonuçlandırılması halinde verilecek kararlar ile ilgili bilgiler verilmeye çalışılmış ve uygulamaya ilişkin yazı ve karar örnekleri eklenmiştir.

Kitabın tamamında, açıklamaya çalışılan konular ile ilgili olan Ceza Genel Kurulu, Yargıtay 7. Ceza Dairesi, Yargıtay 19. Ceza Dairesi, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi kararları ile, Bölge Adliye Mahkemeleri daire kararlarına yer verilmiştir.   

Fikri mülkiyet hukuku sürekli gelişme halinde olan bir hukuk dalıdır. Doktrin ve yargı kararlarında pek çok konu halen tartışılmaktadır. Fikri mülkiyet suçlarının soruşturmasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri, bir uygulamacı tarafından doktrin ve yargı kararları ışığında tüm hukukçuların ve ilgilenenlerin bilgisine sunulmaya çalışılmıştır.

Yaşamım ve eğitim hayatım boyunca katkılarından dolayı annem Fadime KAYNAK ve babam Mehmet Ali KAYNAK’ a;

Gerek hayatım boyunca, gerekse hayatımın çeşitli dönemlerine katılarak mesleki veya kişisel gelişimim için katkıları olan isimlerini tek tek sayamayacağım tüm meslektaşlarıma ve dostlarıma;

Hayatımızı birleştirdiğimiz günden beri olduğu gibi kitabın zorlu yazım sürecinde özveri ve sabır ile yaptığı katkılar ve tüm destekleri için sevgili eşim Emine KAYNAK’a;

Kitabın yazım sürecinde kaynak araştırma, düzeltme ve diğer katkıları için sevgili kızlarım Avukat Merve Kaynak ANASIZ , Stajyer Avukat Özge KAYNAK ile damadım Ümit ANASIZ’a ve doğduğu günden beri mutluluk kaynağımız olan sevgili torunum “Dede’nin Gülü” Ece ANASIZ’a;

Kitabın kapak tasarımını yapan Sayın Canan ERDÖNMEZ’e, kitabın basım sürecindeki destekleri nedeniyle Sayın Abdullah EGELİ, Eğitim Yayıncıları Meslek Birliği Başkanı Sayın Celal MUSAOĞLU’na ve kitabın basım aşamasında emeği geçen herkese;

Sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.

İçindekiler13

KISALTMALAR29

KISIM I

BÖLÜM 1

GENEL BİLGİLER

I.TERMİNOLOJİ31

II.GENEL BİLGİLER31

A.FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ SINIFLANDIRILMASI31

B.FİKRİ MÜLKİYET (FİKRİ ÜRÜN) HAKLARININ 

ÖZELLİKLERİ32

1-Fikri Ürünler Soyuttur32

2-Fikri Ürünler Eşya Değildir32

3-Fikri Ürünler Somutlaştığı Eşyadan Farklıdır33

C. FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNDA TEMEL İLKELER33

1-Tescil ile Kazanılma İlkesi33

2-Yerellik (Ülkesellik) İlkesi36

3-Gerçek Hak Sahipliği İlkesi37

4-Tükenme İlkesi37

5-Sessiz Kalma Nedeniyle Hak Kaybı İlkesi40

6-Çoklu (Kümülatif) Koruma İlkesi42

D. FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARI İLE İLİŞKİSİ43

1-Fikri Mülkiyet Hukukunun Rekabet Hukuku ile İlişkisi43

2-Fikri Mülkiyet Hukukunun Haksız Rekabet Hukuku ile İlişkisi44

E. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI46

1-Hukuki Koruma46

2-Cezai Koruma47

3-Korumanın Sınırlandırılması49

III. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ52

A.DÜNYADAKİ GELİŞMELER,52

B.TÜRKİYE’ DEKİ GELİŞMELER,53

IV.ULUSLARARASI ANLAŞMALAR55

A.BERN SÖZLEŞMESİ;56

B.PARİS SÖZLEŞMESİ;56

C.TİCARETLE BAĞLANTILI FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI ANLAŞMASI (TRIPS)57

D.PATENT İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI;57

E.AVRUPA  PATENT SÖZLEŞMESİ;58

F. MARKALARIN TESCİLİ HAKKINDA MADRİD PROTOKOLÜ;58

G.ENDÜSTRİYEL TASARIMLARIN ULUSLARARASI SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN LOKARNO ANLAŞMASI59

H.MARKALARIN TESCİLİNDE MAL VE HİZMETLERİN SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN NİCE  ANLAŞMASI;59

I.WIPO ANLAŞMASI;59

TÜRKİYE'DE FİKRİ MÜLKİYET MEVZUATI

BÖLÜM 2

5846 sayılı FİKİR ve SANAT ESERLERİ KANUNU

A. ESER NEDİR63

1.İlim ve edebiyat eseri;66

a-Dil ve yazı ile ifade olunan eserler,66

b-Bilgisayar programları;67

c-Raks, koreografi, pandomima ve benzeri sözsüz eserler;68

d-Estetik niteliği bulunmayan teknik ve bilimsel fotoğraflar, haritalar, çizimler69

2-Musiki Eserleri70

3-Güzel Sanat Eserleri;71

a-Mimari Eserler;72

b-Fotoğrafik Eserler72

c-Tiplemeler,74

d-Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserler74

4-Sinema Eserleri;75

B.ESER SAHİBİ KİMDİR?77

C.ESER SAHİBİNİN HAKLARI NELERDİR?79

1-Manevi haklar;80

a-Umuma arz selahiyeti (Madde;14)80

b-Adın belirtilmesi selahiyeti (Madde 15)81

c-Eserde değişiklik yapılmasını menetmek (Madde 16)81

d-Eser sahibinin zilyet ve malike karşı hakları (Sahibinin eserin aslına ulaşma ve sergileme hakkı) (Madde 17)82

2-Mali haklar;83

a-İşleme hakkı (Madde 21)83

b-Çoğaltma hakkı (Madde 22)83

c-Yayma hakkı (Madde 23)85

d-Kiralama ve kamuya ödünç verme hakkı (Madde 23/2)85

e-Temsil hakkı (Madde 24)86

f-İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı (Madde 25)86

D.ESER SAHİBİNİN HAKLARININ SINIRLARI87

1-Kamu Düzeni Düşüncesi ile Sınırlandırma (Madde 30)87

2-Genel Menfaat Düşüncesiyle Sınırlandırma87

a-Mevzuat ve içtihatlar serbestisi (Madde 31)87

b-Nutuklar ve sözler (Madde 32)88

c-Temsil serbestisi (Madde 33)88

d-Eğitim ve öğretim amacına yönelik seçme ve toplama eser vücuda getirmek serbestisi (Madde 34)88

e-İktibas serbestisi (Madde 35)89

f-Gazete içeriği (Madde 36)89

g-Haber serbestisi (Madde 37)89

3-Özel Menfaat Düşüncesiyle Sınırlandırma (Madde 38)90

4-Hükümete Tanınan Yetkilerle Sınırlandırma91

a-Devletin faydalanma yetkisi (Madde 46)91

b-Kamuya mal etme (Madde 47)91

E.MALİ HAKLARDA KORUMA SÜRESİ92

BÖLÜM 3

6769sayılı SINAİ MÜLKİYET KANUNU

A.MARKA HAKKI96

1-Marka Tanımı96

2-Marka Türleri97

a-Tanınmış marka98

b-Standart tescilli marka;98

3-Marka Hakkının Kazanılması98

4-Markanın Tescili100

5-Markanın Koruma Süresi105

6- Markanın Devri106

7-Marka Hakkının Sona Ermesi109

a-Markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi;109

b-Markanın iptaline karar verilmesi.110

c-Marka tescilinin yenilenmemesi,111

d-Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi;111

B.COĞRAFİ İŞARET ve GELENEKSEL ÜRÜN ADI112

C.TASARIM HAKKI114

1-Tanım114

2-Tescil koşulları,115

a-Kıyaslanan tasarım,116

b-Bilgilenmiş kullanıcı,116

c-Kıyaslama,116

3-Tasarım hakkının koruma kapsamı,117

4-Koruma süresi,118

5-Çalışanların tasarımları,119

6-Lisans sözleşmesi,120

7-Tasarım hakkının sona ermesi,120

a-Hükümsüzlük;120

b-Koruma süresinin dolması veya tescilin yenilenmemesi121

c-Hak sahibinin hakkından vazgeçmesi,121

8-Tasarım hakkına tecavüz,121

9-Tasarımların kümülatif korunması;122

D.PATENT VE FAYDALI MODEL123

1-Tanım123

2-Patentlenebilirlik şartları;124

3-Patent Hakkının Kapsamı ve Sınırları;130

4-Önceki Kullanımdan Doğan Hak;133

5-Korumanın Kapsamı;133

6-Patent Başvurusu, Rüçhan Hakkı, İnceleme, Yayın ve İtiraz;135

7-Koruma Süresi;135

8-Çalışanların Buluşları (Madde 113, 114, 115 ve 116)136

9-Yükseköğretim  Kurumlarında Gerçekleşen Buluşlar140

10-Lisans;142

11-Hakkın Sona Ermesi;143

a-Hükümsüzlük,143

b-Diğer sona erme halleri,145

aa-Koruma süresinin dolması,145

bb-Patent sahibinin hakkından vazgeçmesi,145

cc-Yıllık ücretlerin süresinde yatırılmaması,145

12-Patent veya Faydalı Model Hakkına Tecavüz146

13-Faydalı Model146

14-Ortak Hükümler147

BÖLÜM 4

5042 SAYILI YENİ BİTKİ ÇEŞİTLERİNE AİT

ISLAHÇI HAKLARININ KORUNMASINA İLİŞKİN KANUN

I.GİRİŞ149

II.ÜLKEMİZDEKİ TARİHSEL SÜREÇ150

III.ISLAHÇI HAKKI151

A.TANIMLAR151

B.ISLAHÇI HAKKININ KAZANILMASI153

1-Yenilik Şartı153

2-Farklılık Şartı;154

3-Yeknesaklık Şartı;155

4-Durulmuşluk Şartı;155

5- Başvurunun Yetkili Kişi Tarafından Yapılması;155

6-Uygun Bir Çeşit İsminin Belirlenmesi;156

7-Kanunda Ön Görülen Başvuru Usulüne Uyulması;157

C.TESCİLİN SONUÇLARI159

1-Islahçı Hakkında Koruma Süresi;159

2-Islahçı Hakkı Sahibinin Yetkileri;160

3-Islahçı Hakkının Sınırlandırılması;160

a)Genel Sınırlandırma ;160

b)Çiftçi istisnası ;160

IV.ISLAHÇI HAKKINA TECAVÜZ HALLERİ161

A.HAK SAHİBİNE TANINAN YETKİLERİ HAK SAHİBİNİN RIZASI DIŞINDA KULLANMAK;161

B.ÇOĞALTIM MATERYALİNİN KÖTÜ NİYETLİ KULLANIMI;162

C.SÖZLEŞME VEYA LİSANS VERME YOLUYLA TANINAN YETKİLER ÜZERİNDE İZİNSİZ TASARRUF;162

D.KORUNAN ÇEŞİT İSMİ ÜZERİNDEKİ HAKKA TECAVÜZ162

E.ISLAHÇI HAKKININ GASP EDİLMESİ162

F.TECAVÜZ FİİLLERİNE İŞTİRAK VEYA YARDIM163

G.BİLGİ SAĞLAMAKTAN KAÇINMA;163

V.ISLAHÇI HAKKINA TECAVÜZ HALİNDE KORUMA YOLLARI164

A.HUKUKİ KORUMA;164

B.CEZAİ KORUMA;166

BÖLÜM5

5147 SAYILI ENTEGRE DEVRE TOPOĞRAFYALARININ

KORUNMASI HAKKINDA KANUN

I.TOPOĞRAFYANIN TESCİLİ;168

II.KORUMANIN BAŞLANGICI VE KORUMA SÜRESİ;168

III.HAK SAHİPLİĞİ;169

IV.HAK SAHİBİNİN YETKİLERİ VE SINIRLANDIRILMASI;170

V.KORUMA HAKKININ SONA ERMESİ,171

VI.HAKKIN KORUNMASI YOLLARI;171

A.HUKUKİ KORUMA,171

B.CEZAİ KORUMA,171

BÖLÜM6

6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU-HAKSIZ REKABET

I.GİRİŞ173

II.YASAL MEVZUAT174

III.TANIM, AMAÇ, İLKELER180

IV.HAKSIZ REKABET HALLERİ183

V.HAKSIZ REKABET HALİNDE KORUMA183

A-HUKUKİ KORUMA183

B-CEZAİ KORUMA184

KISIM II

FİKRİ MÜLKİYET SUÇLARI

BÖLÜM 1

I.GİRİŞ187

II.5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNUNDAKİ 

SUÇLAR188

A.MANEVİ, MALİ VEYA BAĞLANTILI HAKLARA TECAVÜZ, (madde 71)188

1-Suçun Maddi Unsuru190

1.1-Birinci Bent- Korsanlık Suçu190

a-Eser, icra, fonogram ve yapımlar yönünden ortak 

seçimlik hareketler192

aa-İşlemek:192

bb-Temsil Etmek;193

cc.Çoğaltmak;194

çç-Değiştirmek;196

dd-Dağıtmak;198

ee-Her türlü işaret ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletme;198

ff-Yayımlamak;200

b-Hukuka aykırı işlenen veya çoğaltılan eserlere ilişkin 

seçimlik hareketler;200

aa-Satışa arz etmek;201

bb-Satmak;202

cc-Kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yaymak;202

çç-Ticari amaçla satın almak;202

dd-İthal veya ihraç etmek;203

ee-Kişisel kullanım dışında elinde bulundurmak;204

ff-Depolamak;204

c-Uygulamada En Çok Karşılaşılan Suç Türleri;204

aa-Müzik eserlerinin izinsiz umuma iletimi;204

bb-Bilgisayar programlarının lisanssız kullanımı,217

cc-İlim edebiyat eserlerinin fotokopi yoluyla çoğaltılması;218

çç-Eserlerin internet üzerinden yayınlanması219

dd-Güzel sanat eserinin kopyalanması;220

1.2-İkinci Bent-Esere Kendi Adını Koyma221

1.3-Üçüncü Bent-Kaynak Göstermeksizin İktibas (İntihal)222

1.4-Dördüncü Bent-İzinsiz Kamuya Açıklama223

1.5-Beşinci Bent-Yetersiz, Yanlış Veya Yanıltıcı Kaynak Gösterme223

1.6-Altıncı Bent-Tanınmış Kişinin Adını Kullanarak Yayma224

1.7-İkinci Fıkra- Ek Madde 4’ e Aykırılık224

1.8-Etkin Pişmanlık227

2-Suçun Manevi Unsuru229

3-Suçun Özel Görünüş Biçimleri,230

a-Teşebbüs,230

b-İştirak231

c-İçtima231

4-Suçun Yaptırımı232

B-FSEK 71 MADDESİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI233

C-KORUYUCU PROGRAMLARI ETKİSİZ KILMAYA YÖNELİK HAZIRLIK HAREKETLERİ (madde 72)248

D-BANDROL SUÇLARI (madde 81)249

1-GENEL OLARAK251

2- BANDROL UYGULAMASI VE AMACI252

a-Bandrol nedir?252

b-Bandrol uygulamasının amacı252

aa-Eser ve hak sahiplerinin haklarının takip edilmesini 

sağlamak;252

bb-Fikri hak ihlalleri ile mücadele etmek ;253

c-Bandrolü kim verir ?253

d-Bandrole tabi eserler253

e-Bandrol kullanılmasının istisnaları :255

f-Bandrolün yapıştırılma (tatbik)  zamanı256

3-FSEK 81. MADDESİNDE DÜZENLENEN SUÇLAR257

3.1-Bandrol yükümlülüğüne aykırılık suçu (81/4);257

a-Maddi Unsur:257

b-Manevi Unsur:261

c-Fail:261

d- Mağdur262

e-Yaptırım263

3.2-Yasal bandrollü eserleri uygun olmayan yerlerde satmak (81/7): (Kabahatler Kanunu 38)263

a-Maddi Unsur:263

b-Manevi Unsur:263

c-Fail:264

d-Yaptırım264

3.3-Sahte bandrol ticareti (81/9):264

a-Maddi Unsur:264

b-Manevi Unsur:265

c-Fail:265

d-Mağdur265

e-Yaptırım265

3.4-Usulsüz bandrol tatbik etmek (81/10)266

a-Maddi Unsur:266

b-Manevi Unsur:266

c-Fail:266

d-Mağdur267

e-Yaptırım267

3.5-Yetkisi olmaksızın hileli davranışlarla bandrol temin etmek

(81/11)267

a-Maddi Unsur:267

b-Manevi Unsur:268

c-Fail:268

d-Yaptırım268

3.6- Yetkisi olmayan kişilere bandrol temin etmek (81/12)268

a-Maddi Unsur:268

b-Manevi Unsur:268

c-Fail:268

d-Mağdur268

e-Yaptırım268

4-FSEK 81 MADDESİ İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI:269

E-KORUNAN HUKUKİ YARAR293

F-ZİNCİRLEME SUÇ293

G-SUÇLARIN İÇTİMAI294

H-HAKSIZ REKABET (madde 83-84)294

1 - Ad ve Alametler:294

2- İşaret, Resim ve Ses:296

3- Mektuplar :299

4-Resim Ve Portreler300

5.FSEK Haksız Rekabet ile İlgili İçtihatlar;301

BÖLÜM2

6769SAYILISINAİMÜLKİYETKANUNUNDAKİSUÇLAR

I-MARKA HAKKINA TECAVÜZ SUÇU309

A-MADDİ UNSUR310

1-İktibas;314

2-İltibas315

3-Mal üretmek;321

4-Hizmet sunmak;321

5-Satışa arz etmek;322

6.Satmak;324

7.İthal etmek;324

8.İhraç etmek;327

9.Ticari amaçla satın almak;328

10-Bulundurmak;329

11-Nakletmek;330

12-Depolamak;330

B-MANEVİ UNSUR334

C-FAİL337

D-MAĞDUR338

E-SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ339

1-Teşebbüs339

2-İştirak341

3-İçtima342

F-YAPTIRIM347

G-TANINMIŞ MARKAYA TECAVÜZ348

H-ETKİN PİŞMANLIK356

I-HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ359

1-Hakkın Tükenmesi360

2-Paralel İthalat361

3-Dürüst Kullanım363

4-Kişisel Kullanım366

5-Eskiye (Önceye) Dayalı Kullanım367

6-Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kaybı368

7-Beş Yıl Süre ile Kullanmama Nedeniyle Hak Kaybı369

8-Hak Sahibinin Muvafakatı370

II-MARKAYI KORUYAN İŞARETİ, MAL VEYA AMBALAJ 

ÜZERİNDEN KALDIRMA SUÇU370

III-YETKİSİ OLMADAN BAŞKASINA AİT MARKA HAKKI ÜZERİNDE

TASARRUF SUÇU371

IV-MADDE İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI371

EK:MARKA TESCİL BAŞVURULARINA AİT MAL VE 

HİZMETLERİN SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ404

BÖLÜM 3

YENİ BİTKİ ÇEŞİTLERİNE AİT

ISLAHÇI HAKLARININ KORUNMASI KANUNUNDAKİ SUÇLAR

I.GENEL BİLGİLER425

II-SUÇLAR428

A-HAKLARI İZİNSİZ KULLANMAK SUÇU 

(madde 66/1-a, 56/a, 14)428

B-MATERYALİN İZİNSİZ ÇOĞALTILDIĞINI BİLDİĞİ VEYA BİLMESİ GEREKTİĞİ HALDE İZİNSİZ TASARRUFTA BULUNMAK SUÇU (66/1-a, 56/b)429

C-HAKKI GASP ETMEK SUÇU (56/1-e)429

D-SÖZLEŞMEYE DAYALI LİSANS veya ZORUNLU LİSANS ile VERİLMİŞ YETKİLERİ İZİNSİZ GENİŞLETMEK veya 

ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE DEVRETMEK SUÇU (56/1-c)430

E-ÇEŞİT İSMİNİ KARIŞIKLIĞA YOL AÇACAK ŞEKİLDE KULLANMAK SUÇU (56/1-d)431

F-KENDİSİNDE BULUNAN HAKSIZ ÜRETİLEN veya 

PİYASAYA SÜRÜLEN MATERYALİN KAYNAĞINI BİLDİRMEMEK SUÇU (56/1-g)432

G-GERÇEĞE AYKIRI OLARAK KENDİSİNİ BAŞVURU SAHİBİ 

veya HAK SAHİBİ OLARAK TANITMAK SUÇU (66/1-c)432

III-CEZALAR433

IV-SORUŞTURMA USULÜ433

BÖLÜM 4

HAKSIZREKABETSUÇU

I-GENEL BİLGİLER, YASAL MEVZUAT435

II-MADDİ UNSUR441

A-TTK 55 MADDESİNDEKİ FİİLLER;441

1-Dürüstlük kurallarına aykırı reklam ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar;442

a-Kötüleme(TTK 55/1.a.1)442

b-Kendini veya Üçüncü Kişiyi Rekabette Avantajlı Duruma Geçirme(TTK 55/1.a.2)447

c-Üstün Bir Yeteneğe Sahip Bulunduğu Zannını Uyandırmaya Çalışmak(TTK 55/1.a.3)448

d-Karıştırılmaya (İltibas) Yol Açan Önlemler Almak

(TTK 55/1.a.4)449

e-Karşılaştırmalı Reklam(TTK 55/1.a.5)458

f-Göstermelik/Mostra ile Aldatma(TTK 55/1.a.6)461

g-Müşteriyi Ek Edimlerle Sunumun Gerçek Değeri Hakkında Yanıltma(TTK 55/1.a.7)462

h-Müşterinin Karar Verme Özgürlüğünü Sınırlama, Saldırgan Satış Yöntemleri ile Sınırlama(TTK 55/1.a.8)462

ı-Gizleme464

i-Taksitli Satışlar ve Benzeri Hukuki İşlemlere İlişkin İlanlarda Toplam Maliyeti Belirtmeme(TTK 55/1.a.10)464

j-Tüketici Kredilerine İlişkin İlanlarda Açık Beyanlarda Bulunmama(TTK 55/1.a.11)465

k-Eksik veya Yanlış Bilgiler İçeren Sözleşme Formülleri Kullanma(TTK 55/1.a.12)465

2- Sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek; özellikle;466

a.Müşterileri Başkalarıyla Yaptıkları Sözleşmeleri İhlale Yöneltme (TTK 55/1.b.1)466

b-Üçüncü Kişilerin Çalışanlarını İğfal ile Çıkar Sağlama

(TTK 55/1.b.2)467

c-Çalışanları Sırları Açıklamaya veya Ele Geçirmeye Yöneltme(TTK 55/1.b.3)468

d-Alıcı veya Kredi Alan Kişiyi Sözleşmeden Caymaya veya Feshetmeye Yöneltme(TTK 55/1.b.4)469

3- Başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanma; özellikle;

(TTK 55/1.c)469

a-Kendisine Emanet Edilmiş Bir İş Ürününden Yetkisiz Yararlanma(TTK 55/1.c.1)470

b-Kendisine Yetkisiz Olarak Tevdi Edilmiş veya Sağlanmış Bir İş Ürününden Yararlanma(TTK 55/1.c.2)470

c-Başkalarına Ait Pazarlanmaya Hazır Çalışma Ürünlerini Teknik Çoğaltma Yöntemleriyle Devralıp Onlardan Yararlanma (TTK 55/1.c.3)471

4-Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak İfşa Etmek 

(TTK 55/1.d)471

5-İş Şartlarına Uymama (TTK 55/1.e)472

6-Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Şartları Kullanma 

(TTK 55/1.f)476

a-Kanuni Düzenlemeden Önemli Ölçüde Ayrılan Genel İşlem Şartları Kullanma(TTK 55/.1.f.1)476

b-Sözleşmenin Niteliğine Önemli Ölçüde Aykırı Genel İşlem Şartları Kullanma(TTK 55/1.f.2)477

B-KİŞİSEL DURUMU, ÜRÜNLERİ, TİCARİ FAALİYETLERİ HAKKINDA YANLIŞ VEYA YANITICI BİLGİ VERME

(TTK 62/1.b)477

C-BAŞKALARININ ÇALIŞANLARINI ÜRETİM VE TİCARİ 

SIRLARI ELE GEÇİRMEK İÇİN ALDATMA (TTK 62/1.c)477

D-ÇALIŞANLARININ HAKSIZ REKABET FİİLLERİNİ 

ÖNLEMEME, GERÇEĞE AYKIRI BEYANLARI DÜZELTMEME

(TTK 62/1.d)478

III-MANEVİ UNSUR478

IV-FAİL479

V-MAĞDUR480

VI-SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ480

A-TEŞEBBÜS480

B-İÇTİMA481

C-ZİNCİRLEME SUÇ481

D-İŞTİRAK482

VII-HAKSIZ REKABET SUÇUNDA CEZAİ MÜEYYİDE482

VIII-HAKSIZ REKABET SUÇUNA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI484

KISIM III

FİKRİ MÜLKİYET SUÇLARINDA SORUŞTURMA

I.GENEL BİLGİLER

II-RE’SEN SORUŞTURMAYA TABİ SUÇLAR509

A-SUÇUN ÖĞRENİLMESİ513

B-DENETİM KOMİSYONLARININ KURULUŞU GÖREV VE YETKİLERİ516

III-SORUŞTURMASI ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLAR523

1-Genel Olarak523

2-Şikayet Hakkının Kapsamı527

3-Şikayet Hakkı Olanlar531

a-5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Şikayet Hakkı Olanlar531

b-6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununda Şikayet Hakkı Olanlar537

aa-Marka sahibi;538

bb-Lisans yoluyla marka kullanım hakkını devralan kişi;538

c-5042 sayılı  Yeni Bitki Çeşitleri ve Islahçı Hakkının Korunması Hakkında Kanunda Şikayet Hakkı Olanlar;540

aa-Islahçı hakkı sahibi;540

bb-Lisans sözleşmesi yoluyla ıslahçı hakkının devralınması halinde;540

d-6101 sayılı TTK’daki Haksız Rekabet Suçundan Şikayet Hakkı Olanlar;540

aa-Zarar Gören veya Zarar Görme Tehlikesiyle Karşılaşabilecek Kimse;541

bb-Müşteriler;543

cc- Ticaret ve sanayi  odaları, borsalar543

dd-Esnaf odaları,544

ee-Tüzüklerine göre üyelerinin ekonomik menfaatlerini korumaya yetkili bulunan diğer meslekî ve ekonomik birlikler;544

ff-Tüzüklerine göre tüketicilerin ekonomik menfaatlerini 

koruyan sivil toplum kuruluşları,545

gg-Kamusal nitelikteki kurumlar545

4-Şikayet  Sırasında İbrazı  Gereken Belgeler545

a-5846  sayılı FSEK’e aykırılık nedeniyle şikayet sırasında 

ibrazı gereken belgeler;546

b-6769 sayılı SMK’daki marka hakkına tecavüz suçundan 

şikayet sırasında ibrazı gereken belgeler;549

c-5042 sayılı Kanunda düzenlenen şikayete bağlı suçlarda şikayet dilekçesi ekinde ibrazı gereken belgeler;550

d-Haksız rekabet suçundan şikayet halinde ibrazı gereken belgeler;551

5-Şikayetçi Olmayanlara ve Kültür Bakanlığına Bildirim551

IV-DELİLLERİN TOPLANMASI558

A-ARAMA563

B-ARAMA KARARI  VERME YETKİSİ568

C-ARAMA USULÜ578

1-Araçlarda arama;586

2-Ev ve işyerlerinde arama;587

3-Bilgisayar ve bilgisayar kütüklerinde arama;588

D-DELİL TESPİTİ591

E-MUHAFAZA ALTINA ALMA594

F-EL KOYMA595

G-POSTADA ELKOYMA596

H- EMANETE ALMA598

I- YEDD-İ EMİNE TESLİM601

İ-HIZLI İMHA604

J- ŞÜPHELİNİN SAVUNMASININ ALINMASI606

K-DOSYADA BULUNMASI GEREKEN BELGELER606

V-BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ608

A-SUÇ TİPLERİNE GÖRE GÖREVLENDİRİLEBİLECEK BİLİRKİŞİLER;615

B-BİLİRKİŞİNİN NİTELİKLERİ, GÖREVLERİ VE HAKLARI617

1-5846 sayılı FSEK’teki suçlarda;621

2-Marka hakkına tecavüz suçlarında;621

a-Sektör bilirkişisi;621

b-Marka uzmanı hukukçu bilirkişi;622

3-Haksız rekabet suçlarında;622

VI- UZLAŞTIRMA623

A-UZLAŞTIRMACI GÖREVLENDİRİLMESİ628

B-UZLAŞTIRMACININ GÖREVLERİ630

C-UZLAŞMANIN SONUÇLARI633

VII-ETKİN PİŞMANLIK634

A-5846 sayılı FSEK’te etkin pişmanlık;634

B-6769 sayılı SMK’da etkin pişmanlık;635

VIII-SORUŞTURMANIN SONUÇLANDIRILMASI637

A-KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA KARAR VERİLMESİ637

B-KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİNE KARAR VERİLMESİ646

C-İDDİANAME DÜZENLENMESİ647

D-GÖREVLİ MAHKEME648

E-MÜSADERE651

1-Mahkumiyet halinde,652

2-Şüpheli veya sanığın ölümü halinde ;658

3-Beraat veya zamanaşımı halinde;659

4- Şikâyetten vazgeçme halinde;659

IX-EKLER661

EK 1-Fikri Mülkiyet Hakkına Yönelik Suç İşlenip İşlenmediğinin Araştırılması İçin Kolluğa Yazılan Müzekkere Örnekleri;661

a-Marka hakkına tecavüz iddiası;661

b-Eser niteliğindeki kitapların fotokopi yoluyla çoğaltıldığı 

iddiası;662

c-Haksız rekabet suçundan şikayet halinde;664

d-Umuma açık yerlerde marka hakkına tecavüz oluşturan 

eşyaların satıldığı iddiasıyla şikayet halinde;665

e-Seyyar tezgah üzerinde taklit markalı eşyaların satıldığı

 iddiasıyla şikayet halinde;667

f-İşyerlerinde müzik eserlerinin izinsiz umuma iletimi/temsili 

iddiası nedeniyle şikayet halinde;669

EK 2-Arama Kararı Verilmesi İçin Sulh Ceza Hakimliğine Yazılan 

Talep Yazıları Örnekleri;671

a-Marka hakkına tecavüz suçunda arama talebi671

aa-Aynı gün için arama talebi;671

bb-Bir sonraki gün için arama talebi;672

b-Bilgisayarlarda ve işyerinde arama talebi673

c-Fotokopi yoluyla kitapların çoğaltıldığı iddiasıyla şikayet halinde arama kararı talebi;675

d-Haksız rekabet iddiasıyla şikayette arama kararı talebi677

EK 3-Yediemine Teslim Kararı Örnekleri;678

a-Yediemine teslim örneği;678

b-5846 sayılı FSEK kapsamında ele geçen suç eşyalarının

İl Denetim Komisyonu Başkanlığına yediemin olarak teslimine ilişkin karar;679

EK 4-Bilirkişi görevlendirme tutanakları,680

a-Marka hakkına tecavüz suçunda sektör bilirkişisi 

görevlendirme;680

b-Marka tecavüz suçlarında uzman marka hukukçusu bilirkişi görevlendirme;682

c-Kitap bilirkişisi görevlendirme tutanağı;684

d-Bilgisayar (fotokopi makinası) aramalarında bilirkişi 

görevlendirme tutanağı,686

EK 5-KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA DAİR KARAR ÖRNEKLERİ689

a-Marka hakkına tecavüz suçunda şikayet hakkı olmadığı gerekçesiyle;689

b-Müşteki vekilinin şikayet dilekçesi ile eşya ibraz ettiği ancak aramada eşya ele geçmemesi nedeniyle;691

c-Marka hakkına tecavüz iddiasında, şüphelinin önceye dayalı 

ticaret unvanı kullanımı nedeniyle;693

d-Marka hakkına tecavüz iddiasında, önceye dayalı ticaret unvanı kullanımı nedeniyle;696

e-Mimari eser hakkına tecavüz iddiasının hukuki ihtilaf olması nedeniyle;699

f-Eserin izinsiz kopyalandığı, kaynak göstermeksizin iktibas yapıldığı iddiası nedeniyle;702

g-İşyerinde müzik eserlerinin izinsiz umuma iletiminde eser hak sahipliği belgelerinin yetersiz olması nedeniyle;704

h-Müzik eseri hak sahipliği belgelerinin sunulmaması nedeniyle;706

I-Anadolu Ajansı personeli tarafından hazırlanan haberin internet sitesinde izinsiz yayınının hukuki ihtilaf olması nedeniyle;708

i-İzinsiz yayınlanan haber ve fotoğrafta haber ajansının logosu bulunmakta ise eylemin suç teşkil etmeyeceği hakkında;710

j-Müşteki şirket ile aralarındaki davayı, müştekinin müşterilerine göndermenin haksız rekabet teşkil etmemesi nedeniyle;712

k-Aldığı hizmeti beğenmeyen müşterinin, internetteki eleştirisinin kötülemek suretiyle haksız rekabet oluşturmaması nedeniyle;716

EK 6- İDDİANAME ÖRNEKLERİ718

a-Hızlı imha talepli marka hakkına tecavüz iddianame örneği;720

b-Marka hakkına tecavüz iddianame örneği;723

c-Markanın alan adı olarak kullanıldığı iddiası;726

d-Kaçakçılık suçuna konu eşyaların markaya tecavüz oluşturduğu iddiası;728

e-Markanın taklit üründe kullanılarak haksız rekabete neden olunduğu iddiası;731

f-Uzlaşma nedeniyle, taklit markalı eşyaların müsaderesi 

hakkında;734

g-Bandrolsüz Cd satmak;736

h-İşyerinde izinsiz müzik yayını ile ilgili;739

ı-Haksız rekabet, kötüleme iddiası;741

i-Rekabet Hukuku kurallarının ihlalinin haksız rekabet de oluşturacağı hakkında;744

KAYNAKÇA753