Haksız Rekabet Hukuku Açısından Karşılaştırmalı Reklamlar

Çalışmanın temelini, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Doktora Programı kapsamında hazırlanan “Haksız Rekabet Hukuku Açısından Karşılaştırmalı Reklâm” başlıklı tez oluşturmaktadır. 

Tezin savunulmasının ardından mevzuatta gerçekleşen değişiklikler gözden geçirilerek yenilenen bu çalışmanın kitap olarak basılacak olması vesilesiyle emeği olanlara minnettarlığımı sunmak isterim. Yüksek lisans ve doktora tez danışmanlığımı üstlenerek tüm akademik yaşamımda gerek bilimsel gerek manevi açıdan sağladığı büyük destek ile beni onurlandıran Saygıdeğer Hocam Doç. Dr. Burçak YILDIZ’a en içten şekilde teşekkürlerimi sunarım. Titiz ve özverili çalışma biçimi benim için hep yol gösterici olacaktır. Tez yazım sürecinde desteklerini esirgemeyen ve tez savunmasında kıymetli görüşlerini paylaşarak çalışmaya katkı sağlayan Dr. Öğretim Üyesi Şirin GÜVEN’e ne kadar teşekkür etsem azdır. Ayrıca tez savunmasına kadar her aşamada yanımda olan değerli meslektaşım ve arkadaşım Dr. Öğretim Üyesi Zeynep ÖZKAN bu önsözde teşekkür etmeden geçemeyeceğim bir isimdir. 

Şüphesiz uzun soluklu tüm çalışmaların en önemli destekçileri aile fertleridir. Her zorluğu sevgiyle kolaylaştırdıkları için teşekkürlerin en büyüğü onlara...

ÖNSÖZ vi

İÇİNDEKİLER vii

KISALTMALAR xxi

GİRİŞ

I. KONUNUN SUNULMASI 1

II. İNCELEME YÖNTEMİ 4

BİRİNCİ BÖLÜM 

REKLÂM VE KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM KAVRAMLARI

I. TEMEL BİR KAVRAM OLARAK REKLÂM 7

1. Tanım 7

A- Öğretide 7

B- Mevzuatta 9

C- Değerlendirme 10

2. İlgili Düzenlemeler 11

A- Çeşitli Hukuk Sistemlerinde 11

a- AB Düzenlemeleri 11

aa- 2006/114 Sayılı Aldatıcı ve Karşılaştırmalı Reklâmlara İlişkin Yönerge 11

bb- 2005/29 Sayılı Haksız Ticarî Uygulamalar Yönergesi 13

cc- 2010/13 Sayılı Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi 15

dd- 2000/31 Sayılı Elektronik Ticaret Yönergesi 17

b- Uluslararası Reklâm Uygulama Esasları 18

B- Türk Hukukunda 20

a- Kanunî Düzenlemeler 20

aa- Türk Borçlar Kanunu 20

bb- Türk Ticaret Kanunu 22

cc- Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 24

dd- Sınai Mülkiyet Kanunu 26

ee- Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun 27

ff- Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun 27

gg- Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu 29

b- Yönetmelik ve Tebliğler 29

aa- Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 29

bb- Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği 30

cc- Reklam Kurulu Yönetmeliği 30

3. Türleri 31

A- Ticarî Olmayan Reklâmlar 31

B- Ticarî Reklâmlar 32

a- Genel Olarak 32

b- Ürün Reklâmları 32

c- Kurumsal Reklâmlar 33

aa- İşletmeyi Tanıtan Reklâmlar 33

bb- Kamuyu Aydınlatan Reklâmlar 34

4. Unsurları 34

A- Genel Olarak 34

B- Zorunlu Unsurlar 36

a- Açıklama 36

b- Reklâm Veren 37

c- Müşteri 38

aa- Terminoloji 38

bb- Kapsam 39

d- Mecra 41

e- Ticarî Etki Yaratma Amacı 43

C- Zorunlu Olmayan Unsurlar 44

a- Kamuya Yönelik Olma 44

b- Ücret 47

5. Hukukî Niteliği 49

A- Haksız Rekabet Hukuku ve Tüketici Hukuku 

Açısından 49

B- Borçlar Hukuku Açısından 50

a- Öneri 50

b- Öneriye Davet 54

6. Reklâmda Kişiler 55

A- Reklâm Veren 55

B- Reklamcı 55

C- Mecra 56

D- Müşteri 57

II. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM 57

1. Tanımı 57

2. Amacı 59

3. İşlevleri 61

A- Bilgilendirme İşlevi 61

B- İkna Etme İşlevi 64

C- Hatırlatma İşlevi 66

D- Rekabeti Teşvik Etme İşlevi 67

4. Unsurları 67

A- Genel Olarak 67

B- Karşılaştırma 69

a- Kavram 69

b- Türleri 70

aa- Eşitlik ya da Üstünlük İddiası İçeren 

Karşılaştırma 70

bb- Olumlu - Olumsuz Karşılaştırma 71

c- Karşılaştırma Sayılmayan Başlıca Hâller 71

aa- Karşılaştırma Çağrısı 71

bb- Rakibin Karşılaştırma Dışında Bir Amaçla Belirtilmesi 73

C- Rakip İle İlişkilendirme 75

a- İlişkilendirme ile İlgili Temel Kavramlar 75

aa- Rakip 75

bb- Ortalama Muhatap 76

b- İlişkilendirme 79

aa- Kavram 79

bb- Türleri 80

aaa- Doğrudan İlişkilendirme 80

i- Tanım 80

ii- Doğrudan Karşılaştırmalı Reklâm 

Yasağı 81

bbb- Dolaylı İlişkilendirme 81

5. Görünüş Şekilleri 83

A- Eleştirel Karşılaştırmalı Reklâmlar 83

B- Rakibin Tanınmışlığına Dayanan Karşılaştırmalı 

Reklâmlar 85

C- “En” Kayıtlı Karşılaştırmalı Reklâmlar 86

D- Kişisel Karşılaştırmalı Reklâmlar 88

İKİNCİ BÖLÜM 

KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN  

HUKUKA UYGUN KULLANIMINA İLİŞKİN ŞARTLAR

I. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN HUKUKA 

UYGUNLUĞU 91

1. Genel Olarak 91

2. Kural: Hukuka Uygunluk 93

3. İstisna: Doğrudan Karşılaştırmalı Reklâm Yasağı 94

A- Yasağın Kapsamı 94

B- Yasağa İlişkin Değerlendirme 95

4. Hukuka Uygunluk Sınırı: Dürüst Rekabeti Bozan Kullanım 96

II. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMLARDA BULUNMASI GEREKEN ŞARTLAR 98

1. Genel Olarak 98

2. Olumlu Şartlar 100

A- Aynı İhtiyaca Cevap Verme veya Aynı Amaca 

Yönelik Olma 100

a- İkame Edilebilir Olma 100

b- İkame Edilebilirliğin Geniş Yorumlanması 101

c- Birden Fazla Unsur İçeren Mal veya Hizmetlerin Karşılaştırılmasında İkame Edilebilirliğin Tespiti 103

B- Tüketiciye Yarar Sağlayacak Hususların 

Karşılaştırılması 104

a- Karşılaştırmaya Konu Olabilecek Hususlar 104

aa- Mal veya Hizmetler 104

bb- Fiyat 106

cc- Rakipler 107

b- Yarar Sağlama Şartı 109

aa- Mal veya Hizmetlerle İlgili Hususların Karşılaştırılmasında Tüketiciye Yarar 

Sağlama Şartı 109

bb- Mal veya Hizmetlerle İlgili Olmayan 

Hususların Karşılaştırılmasında Tüketiciye 

Yarar Sağlama Şartı 110

C- Özelliklerin Objektif Olarak Karşılaştırılması 112

a- Objektiflik 112

aa- Kavram 112

bb- Rakibin Özelliklerinin Objektif Olarak Karşılaştırılıp Karşılaştırılamayacağı Sorunu 113

b- Objektifliği Sağlamaya Yardımcı Nitelikler 114

aa- Terminoloji 114

bb- Nitelikler 116

aaa- Esaslı Olma 116

bbb- Önemli Olma 116

ccc- Tipik Olma 117

ddd- Maddî Olma 118

eee- Doğrulanabilir Olma 120

cc- Niteliklerin Kümülatif Olması 121

c- Özellik Arz Eden Bir Hâl Olarak Fiyat Karşılaştırmalarında Objektiflik 122

D- Nesnel İddiaların Bilimsel Belgelerle İspatlanması 125

a- Nesnel, Ölçülebilir ve Sayısal Verilere Dayalı 

İddiaların Olması 125

b- İddiaların Bilimsel Test, Rapor ve Belgelerle İspatlanması 127

aa- İspat Yükü 127

bb- Uzman Kişi ya da Kuruluşlar Tarafından Doğrulanması 128

aaa- Tarafsız Bir Değerlendirmenin 

Gerekliliği 128

bbb- Resmî Kurumlardan Alınan Onay, 

İzin ve Ruhsat Gibi Belgelerin 

Doğrulama Niteliği Taşımaması 130

cc- İncelemeye Konu Numunelerin Usulüne 

Uygun Seçilmesi 131

c- Belgelerde Yer Alan Bilgilerin Tüketiciye 

Doğru ve Dürüst Biçimde Aktarılması 132

d- Reklâmda Yer Verilen İddiaların Aldatıcı Olması Şartının Aranmaması 132

E- Menşei Belirtilmiş Mal veya Hizmete İlişkin Karşılaştırmada, Mal veya Hizmetlerin Aynı 

Coğrafî Yerden Kaynaklanıyor Olması 134

3. Olumsuz Şartlar 137

A- Aldatıcı ve Yanıltıcı Olmama 137

a- Terminoloji 137

b- Aldatıcılık 138

c- Şartlar 139

aa- Bir Karşılaştırma Olmalı 139

bb- Karşılaştırma, Rakiplerin Kişilikleri, 

Malları, İş Ürünleri, Faaliyetleri ve 

Fiyatları Hakkında Olmalı 140

cc- Karşılaştırma Gerçeğe Aykırı ya da 

Yanıltıcı Olmalı 141

aaa- Gerçeğe Aykırılık 141

bbb- Yanıltıcılık 144

i- Kavram 144

ii- Reklâmın Yanıltıcı Olmaması 

İçin Aranan Şartlar 145

iii- Başlıca Görünüm Şekilleri 146

iii/1- Esaslı Noktaların Açık ve Anlaşılabilir Biçimde Açıklanmaması 146

iii/2- Reklâmda Kullanılan 

Kelimenin Birden Fazla 

Anlamının Olması 149

iii/3- Belirsiz İfadelerin 

Kullanılması 150

iii/4- Mevzuat Gereği Zorunlu 

Olan Özelliklerin Üstünlük 

Algısı Oluşturacak Şekilde Sunulması 153

dd- Kusurun Varlığının Aranmaması 154

d- Görünüm Şekilleri 155

aa- Genel Olarak 155

bb- Aldatıcı Eylemler 156

cc- Aldatıcı İhmaller 157

B- Karşılaştırmaya Konu Olabilecek Hususların Kötülenmemesi 158

a- Kötüleme 158

b- Şartlar 160

aa- Bir Karşılaştırma Olmalı 160

bb- Karşılaştırma Gereksiz Yere Kötüleyici 

Olmalı 160

aaa- Öğreti Görüşü: Ölçülülük İlkesine 

Uygun Olmamalı 160

i- Genel Olarak 160

ii- Objektiflik 162

iii- Gereklilik 162

iv- Orantılılık 163

bbb- Yargıtay Görüşü: Teamülün 

Gerektirdiği Tolerans Aşılmış Olmalı 164

cc- Karşılaştırma Rakiplerin Kişilikleri, 

Malları, İş Ürünleri, Faaliyetleri ve 

Fiyatları Hakkında Olmalı 166

c- Kastın Varlığının Aranmaması 170

C- Rakiplerin Tanınmışlığından Haksız Yararlanılmaması 171

a- Terminoloji 171

b- Tanınmışlığın Konusu 173

c- Şartlar 175

aa- Rakip Belli Bir Tanınmışlık Düzeyine 

Sahip Olmalı 175

bb- Tanınmışlıktan Yararlanmada Ölçülülük 

İlkesine Uyulmamalı 176

aaa- Genel Olarak 176

bbb- Objektiflik 176

ccc- Gereklilik 177

ddd- Orantılılık 177

cc- Haklı Bir Gerekçe Bulunmamalı 178

D- Reklâm Verenler ile Rakiplerin Mal veya 

Hizmetleri ya da Ayırt Edici Sınaî Mülkiyet 

Hakları Arasında Karışıklığa Yol Açmaması 180

a- Karıştırılma 180

b- Şartlar 182

aa- İki Mal, Hizmet, Ayrıt Edici Ad veya İşaret Bulunmalı 182

bb- Benzerlik Yanılmaya Yol Açacak 

Nitelikte Olmalı 184

cc- Benzerlik Taşıyan Unsurlar Ticarî Amaçlı Kullanılıyor Olmalı 185

dd- Ayırt Edici Ad veya İşaret Haklı Kullanılmalı 186

c- Karıştırılma Tehlikesinin Dahi Yeterli Olması 186

d- Eleştirel Reklâmlarda Karıştırılmanın Mümkün Olmaması 188

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

HUKUKA AYKIRI KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMLARA YÖNELİK BAŞVURULABİLECEK HUKUKÎ YOLLAR

I. İLERİ SÜRÜLECEK TALEPLER 191

1. Talepler Yönünden Çeşitlilik 191

A- Genel Olarak 191

B- Hakların Yarışması 193

2. Haksız Rekabet Temelli Talepler 194

A- Genel Olarak 194

B- Taraflar 195

a- Davacı 195

aa- Zarar Gören ya da Zarar Tehlikesiyle Karşılaşabilecek Olan Kimseler 195

bb- Müşteriler 196

cc- Meslekî ve Ekonomik Birlikler, Sivil 

Toplum Kuruluşları ile Kamusal Nitelikli 

Kurumlar 198

b- Davalı 199

aa- Haksız Rekabeti Gerçekleştiren Kimse 199

aaa- Reklâm Veren 199

bbb- Reklamcı 200

bb- Çalıştıran 202

aaa- Tespit, Men ve Eski Hâle İade 

Davaları Bakımından Çalıştıranın Sorumluluğunun Şartları 202

bbb- Tazminat Davaları Bakımından 

Çalıştıranın Sorumluluğunun Şartları 203

i- Çalıştıran-Çalışan İlişkisinin 

Bulunması 203

i/1- Reklâm Veren ile Reklamcının Çalışanları 203

i/2- Reklâm Veren ile Reklamcı Arasında Çalıştıran-Çalışan 

İlişkisi 203

ii- Zararın Çalışanların veya İşçilerin Hizmetlerini Gördükleri Esnada 

Meydana Gelmiş Olması 205

iii- Nedensellik Bağının Bulunması 205

ccc- Çalıştıranın Sorumluluğunun Kapsamı 206

i- Tespit, Men ve Eski Hâle İade 

Davaları Bakımından 206

ii- Tazminat Davaları Bakımından 206

cc- Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kuruluşları 207

aaa- Tespit, Men ve Eski Hâle İade 

Davaları Bakımından 207

i- Kural: İletilenin Sahipleri ile İlân 

Veren Kişilerin Sorumluluğu 207

ii- İstisna: Basın, Yayın, İletişim ve 

Bilişim Kuruluşlarının Sorumluluğu 208

bbb- Tazminat Davaları Bakımından 209

dd- Hizmet Sağlayıcıları 210

aaa- Tespit, Men ve Eski Hâle İade Davaları Bakımından 210

bbb- Tazminat Davaları Bakımından 212

C- Davalar 212

a- Tespit Davası 212

aa- Tanım 212

bb- Özellikleri 213

aaa- Kusurun Varlığının Aranmaması 213

bbb- Hukukî Yararın Bulunması Şartının Aranmaması 214

b- Sona Erdirme ve Önleme Davası 214

aa- Kapsam 214

bb- Önleme Talebi 216

cc- Sona Erdirme Talebi 217

c- Eski Hâle İade Davası 217

aa- Tanım 217

bb- Talepler 218

aaa- Maddî Durumun Ortadan Kaldırılması 218

bbb- Yanlış veya Yanıltıcı Beyanlarla 

Yapılmışsa Bu Beyanların Düzeltilmesi 218

ccc- Haksız Rekabetin İşlenmesinde Etkili 

Olan Araçların ve Malların İmhası 220

d- Tazminat Davası 220

aa- Maddî Tazminat Davası 220

aaa- Tanım 220

bbb- Şartlar 221

i- Haksız Rekabet Oluşturan Bir Karşılaştırmalı Reklâm Olmalı 221

ii- Haksız Rekabet Oluşturan 

Karşılaştırmalı Reklâmı 

Hazırlatan veya Hazırlayan 

Kimse Kusurlu Olmalı 221

iii- Haksız Rekabet Oluşturan 

Karşılaştırmalı Reklâm Nedeniyle 

Bir Zarar Doğurmuş Olmalı 222

iii/1- Zarar Kavramı 222

iii/2- Zarar ve Miktarını İspat Yükü 223

iv- Haksız Rekabet Oluşturan 

Karşılaştırmalı Reklâm ile Zarar 

Arasında Uygun Nedensellik 

Bağı Olmalı 224

bb- Manevî Tazminat Davası 224

D- İspat Yükü 226

E- Kararın İlânı 227

F- İhtiyatî Tedbir 228

G- Delil Tespiti 231

H- Görevli ve Yetkili Mahkeme 231

a- Görevli Mahkeme 231

aa- Asliye Ticaret Mahkemesi 231

bb- Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 232

cc- Tüketici Mahkemesi 233

b- Yetkili Mahkeme 235

I- Zamanaşımı 235

a- Süreler 235

b- Sürelerin Kesilmesine ya da Durmasına Neden 

Olan Hâller 236

c- Def’i Hakkının Kötüye Kullanılmaması 237

İ- Cezaî Sorumluluk 237

3. Marka Hukuku Temelli Talepler 238

A- Genel Olarak 238

B- Taraflar 239

a- Davacı 239

aa- Marka Hakkı Sahibi 239

bb- Lisans Alan 239

b- Davalı 241

C- Davalar 241

a- Tespit Davası 241

b- Önleme ve Durdurma Davaları 242

c- Eski Hâle İade ve Tazminat Davaları 243

aa- Kapsam 243

bb- Eski Hâle İadeye Yönelik Talepler 243

cc- Tazminat Davası 244

D- Kararın İlânı 244

E- İhtiyati Tedbir 245

F- Görevli ve Yetkili Mahkeme 245

G- Zamanaşımı 246

H- Cezaî Sorumluluk 246

I- Marka ve Haksız Rekabet Hükümleri Arasındaki İlişki 247

4. Marka Tesciline İtiraz ya da Hükümsüzlük Talebi 248

5. Aldatma ve Ayıp Hükümlerine Dayanan Talepler 249

A- Genel Olarak 249

B- Sözleşme Öncesi Sorumluluk 250

C- Aldatma Nedeniyle Sorumluluk 251

a- Aldatma Kavramı 251

b- Aldatmaya İlişkin Hükmün Karşılaştırmalı 

Reklâmlar Yönünden Uygulanma Şartları 251

aa- Gerçeğe Aykırı ya da Yanıltıcı Bir 

Karşılaştırma Olmalı 251

bb- Karşılaştırmalı Reklâm Aldatma Kastıyla 

Yapılmalı 252

aaa- Aldatma Kastı 252

bbb- Kastın Aranacağı Kimse 252

i- Satıcının Aldatma Kastı 252

ii- Üçüncü Kişinin Aldatma Kastıyla 

Hareket Ettiğini Satıcının Bilmesi 

ya da Bilecek Durumda Olması 254

cc- Aldatıcı Nitelikteki Karşılaştırmalı Reklâm Nedeniyle Müşteri Sözleşme Yapmış Olmalı 254

c- Aldatılma Nedeniyle Müşteriye Tanınan Haklar 255

aa- Sözleşmeyi İptal Hakkı 255

bb- Sözleşme Nedeniyle Uğradığı Zararın 

Tazminini Talep Hakkı 255

aaa- İptal Hakkı Kullanılmışsa 255

bbb- İptal Hakkı Kullanılmamışsa 256

d- Aldatma ve Haksız Rekabet Hükümleri 

Arasındaki İlişki 257

D- Ayıp Nedeniyle Sorumluluk 258

a- Genel Olarak 258

b- Ayıp Kavramı 259

c- Ayıptan Sorumluluğa İlişkin Hükümlerin 

Karşılaştırmalı Reklâmlar Yönünden 

Uygulanma Şartları 260

aa- Karşılaştırmalı Reklâm Bir Vaat İçermeli 260

bb- Karşılaştırmalı Reklâmdaki Vaat Sözleşmenin Yapılmasında Etkili Olmalı 261

cc- Karşılaştırmalı Reklâm Satıcı ile İlişkilendirilebilmeli 261

aaa- Kural: Satıcının Sorumlu Olması 261

bbb- İstisna: Satıcının Sorumluluktan 

Kurtulduğu Hâller 262

dd- Müşteri/Tüketici Ayıbın Varlığını Bilmeden Sözleşme Yapmış Olmalı 263

ee- Satıcının Ayıbın Varlığını Bilmesinin 

Gerekmemesi 263

ff- Müşterinin Gözden Geçirme ve Satıcıya 

Bildirme Külfetini Yerine Getirmiş Olmasının Gerekmemesi 264

d- Ayıp Nedeniyle Müşteriye Tanınan Haklar 264

aa- Seçimlik Haklar 264

bb- Tazminat Talep Etme Hakkı 265

aaa- Seçimlik Hakları Kullanmaksızın 

Tazminat Talebi 265

bbb- Seçimlik Haklardan Birini Kullanmak Suretiyle Tazminat Talebi 266

i- Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanıldığı Hâllerde Tazminat 

Talebi 266

ii- Diğer Seçimlik Hakların 

Kullanıldığı Hâllerde Tazminat 

Talebi 267

e- Ayıptan Sorumluluğun Sözleşme ile 

Kaldırılamaması 267

f- Zamanaşımı 268

g- Ayıptan Sorumluluğun Diğer Taleplerle İlişkisi 268

aa- Ayıp ve Aldatma Hükümleri Arasındaki İlişki 268

bb- Ayıp ve Haksız Rekabet Hükümleri 

Arasındaki İlişki 269

II. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMLARIN DENETİMİ 270

1. İdarî Denetim 270

A- İdarî Denetim Yönünden Çeşitlilik 270

a- İdarî Denetimin Önemi 270

b- Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamı Dışında Kalan İdarî Denetim 272

c- Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 

Çerçevesinde İdarî Denetim 272

d- Karşılaştırmalı Reklâmların Birden Fazla İdarî 

Denetim Kuruluşu Tarafından Denetlenmesi 273

B- Reklam Kurulu’nun Denetimi 274

a- Kuruluş ve Yapı 274

b- Görevler 275

aa- İlkeleri Belirlemek 275

bb- Gerekli İncelemeleri ve Denetimleri Yapmak 275

cc- İdarî Yaptırım Uygulamak 275

aaa- Yetkinin Kapsamı 275

bbb- Yaptırım Türleri 277

i- Durdurma Cezası 277

ii- Aynı Yöntemle Düzeltme 278

iii- İdarî Para Cezası 279

iv- Tedbiren Durdurma Cezası 279

ccc- Reklam Kurulu Kararlarına İlişkin Değerlendirme 280

i- Genel Olarak 280

ii- Kararların Gerekçesiz Olması 280

iii- İhlâl - Yaptırım Dengesinin 

Bulunmaması 281

iv- Aldatıcılık ve Kötüleme Gibi 

Temel Kavramların Katı Biçimde Yorumlanması 282

ddd- Alınan Kararların Açıklanması 283

eee- Kararların Denetimi 283

c- Yetki Alanı 283

C- Diğer Kurum ve Kuruluşlar ile Meslekî Birliklerin 

Denetimi 285

a- Genel Olarak 285

b- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun Denetimi 286

aa- Görevler 286

bb- Yetki Alanı 287

c- Meslekî Birliklerin Denetimi 288

2. Özdenetim 289

A- Genel Olarak 289

B- Reklam Özdenetim Kurulu 289

a- Kuruluş ve Yapısı 289

b- Çalışma Esasları 290

C- Görüşlerin Bağlayıcılığı 291

D- Görüşlerin Açıklanması 291

E- Görev Sınırı 291

SONUÇ 293

KAYNAKÇA 299

Adak, Agah: “Türk Hukuku Açısından Haksız Rekabet Müessesesi ve Reklam Yoluyla Haksız Rekabet”, AİTİAD 1975, S. 4, s. 352-366.

Akartepe, Alpaslan: “Türk Borçlar Kanunu’nun Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkileri Alanında Getirdiği Yenilikler ve Değişikler”, EÜHFD 2012, C. XVI, S. 1-2, s. 159-190.

Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 12. Baskı, Ankara: Yetkin, 2019.

Arıkan, Serdar: “Tecavüz Davaları ve Talepler”, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Sempozyumu, 9-10 Mart 2017, Ankara: BTHAE, 2017, s. 474.

Arkan, Sabih: Ticarî İşletme Hukuku, 26. Bası, Ankara: BTHAE, 2020 (Ticarî İşletme).

Arkan, Sabih: “Haksız Rekabet - Gelişmeler - Sorunlar”, Batider 2004, C. 22, S. 4, s. 5-20 (Haksız Rekabet).

Arkan, Sabih: “Avrupa Topluluğu’nda Karşılaştırmalı Reklamlar”, Batider, 2001, C. XXI, S. 1, s. 21-43 (Karşılaştırmalı Reklam).

Arkan, Sabih: Marka Hukuku, C. II, Ankara: Adalet Matbaacılık, 1998 (C. II).

Arkan, Sabih: Marka Hukuku, C. I, Ankara: Adalet Matbaacılık, 1997 (C. I).

Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema/Hanağası, Emel: Medenî Usul Hukuku, 4. Baskı, Ankara: Yetkin, 2018.

Aslan, Adem: Türk ve Avrupa Birliği Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: 2012.

Aslan, Çetin: Avukatlık Hukukunda Reklam Yasağı, İstanbul: On İki Levha, 2015.

Aslan, İ. Yılmaz: 6502 Sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku, 5. Baskı, Bursa: Ekin, 2015.

Atamer, Yeşim M./Baş, Ece: “Avrupa Birliği Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak 6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Satım Sözleşmesinde Ayıptan Doğan Sorumluluk”, İBD 2014, C. 88, Özel Sayı 1, s. 19-60.

Augenhofer, Susanne: “Unfair Commercial Practices and Austrian Private Law”, EuCML 2016, Vol. 5, No. 2, s. 92-99.

Avşar, Zakir/Elden, Müge: Reklam ve Reklam Mevzuatı, Ankara: Piramit, 2005.

Aydın, Fatih: “Sınai Mülkiyet Kanunu ve Yargıtay Uygulamasında Marka Hukukunda Tazminat”, TBBD 2017, S. 133, s. 517-576.

Aydoğdu, Murat: Tüketici Hukuku Dersleri, Ankara: Adalet, 2015 (Tüketici Hukuku).

Aydoğdu, Murat: “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Getirdiği Yeniliklere Genel Bakış, Sözleşmeye Aykırılık, Ayıplı İfa Kavramlarına Getirdiği Farklı Yaklaşım ve Bu Konudaki Önerilerimiz”, DEÜHFD 2013, C. 15, S. 2, s. 1-62 (Ayıplı İfa).

Bahar Sayın, Hediye: “Haksız Rekabet Hukuku Açısından Karşılaştırmalı Reklamların Unsurları ve Türleri”, Proceedings Book of 2nd International Scientific Researches Congress on Humanities and Social Sciences (IBAD-2017), İstanbul: e-Kitap, 2017, s. 250-260.

Bahtiyar, Mehmet/Biçer, Levent: “Adi İş/Ticari İş/Tüketici İşlemi Ayrımı ve Bu Ayrımın Önemi”, MÜHF-HAD 2016, C. 22, S. 3, s. 395-436.

Balık, İfakat: “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği Bağlamında Öngörülen Doğrudan Karşılaştırmalı Reklâm Yasağı”, Batider 2019, C. 35, S. 3, s. 151-183.

Bartholomew, Mark: “Advertising and the Transformation of Trademark Law”, NMLR 2008, Vol. 38, No. 1, s. 1-48.

Barutçu, Süleyman/Göl Öztürk, Meltem: “Mobil Reklamlar ve Mobil Reklam Araçlarına Yönelik Tutumlar”, KMÜD Aralık 2009, S. 17, s. 24-41.

Bastian, Eva-Marina: “Comparative Advertising in Germany - Present Situation and Implementation of EC Directive”, IIC 2000, Vol. 31, No. 2, s. 151-161.

Başoğlu, Başak: “Nükleer Enerji Santralleriyle İlgili Reklamların Düşündürdükleri: Çevreye İlişkin Beyanlar İçeren Reklamlar”, İnÜHFD 2015, C. 2, Özel Sayı, s. 707-722.

Baştürk, İhsan: “Türk Ticaret Kanununda Bilişim Yoluyla Haksız Rekabetin Hukuki - Cezai Sonuçları”, TAAD 2011, C. 1, S. 6, s. 279-320.

Battal, Ahmet: “Tanınmış Marka Pratiği Hakkında Bazı Düşünceler”, Batider 2009, C. 25, S. 4, s. 255-274 (Tanınmış Marka).

Battal, Ahmet: “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Yönünden Tacirlerin Tüketici Sıfat”, Prof. Dr. Ali Bozer'e Armağan, Ankara: BTHAE, 1998, s. 313-332 (Tüketici Sıfatı).

Beller, Jenna D.: “The Law of Comparative Advertising in the United States and Around the World: A Practical Guide for U.S. Lawyers and Their Clients”, TIL 1995, Vol. 29, No. 4, s. 917-944.

Bernitz, Ulf: “The EC Directive on Comparative Advertising and its Implementation in the Nordic Countries: Especially in Relation to Intellectual Property”, s. 11-29.

Bilge, Mehmet Emin: Ticari Ad ve İşaretler Arasında Karıştırılma Tehlikesi, Ankara: Yetkin, 2014 (Karıştırılma Tehlikesi).

Bilge, Mehmet Emin: “Tüketicinin Korunması Açısından İnternette Ticarî Reklam Yayını”, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz’e Armağan, Ankara: Turhan, 2003, s. 13-54 (Ticarî Reklam).

Bing, Xu/Xing, Zhou: “An Introduction to Chinese Advertising Law”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 229-241.

Bozbel, Savaş: Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklâm Hukuku, Ankara: Seçkin, 2006 (Karşılaştırmalı Reklam).

Bozbel, Savaş: “İnternet Üzerinden Yapılan Hukuki İşlemler ve Bu Konuda 97/7 Sayılı Tüketicinin Korunmasına Dair AT Yönergesi”, YD 2001, C. 27, S. 4, s. 749-788 (Tüketici).

Bozkurt Yüksel, Armağan Ebru: “Elektronik Ortamda Haksız Rekabet”, TAAD 2014, S. 18, s. 79-112.

Bulut, Nihat: “Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılma Nedeni Olarak Genel Ahlak”, AÜEHFD 2000, C. IV, S. 1-2, s. 29-42.

Burcuoğlu, Halûk: “İsviçre Federal Mahkemesi’nin Satım Sözleşmesinde Alıcının Ayıp Hükümlerine ya da Hata Hükümlerine Başvurma Yollarından Birini Seçebileceğine İlişkin 7 Haziran 1988 Tarihli Kararının Değerlendirilmesi”, İÜMHAD 1990, C. 15, S. 18, s. 89-103.

Calboli, Irene: “Recent Developments in the Law of Comparative Advertising in Italy-Towards an Effective Enforcement of the Principles of Directive 97/55/EC Under the New Regime”, IIC 2002, Vol. 33, No. 4, s. 415-439.

Can, Mustafa: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Haksız Rekabet”, TBBD 2007, S. 69, s. 151-176.

Carrier, Jean-Guy/Manfredi, John F.: “Consolidated ICC Code of Advertising and Marketing Communication Practice”, ICC 2011, s. 1-48.

Cengiz, Dilek: Türk Hukukunda İktibas veya İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz, İstanbul: Beta, 1995. 

Ceylan, Ebru: “Türk ve İsviçre Hukuklarında Karşılaştırmalı ve Tuzak Reklamlar”, GsÜHFD 2003, S. 2, s. 194-215.

Chronopoulos, Apostolos: “Legal and Economic Arguments for the Protection of Advertising Value Through Trade Mark Law”, QMJIP 2014, Vol. 4, No. 4, s. 256-276.

Cihan, A. Hulki: “Temsilci Bakımından İrade Sakatlıklarının Özellikleri”, HHFD 2016, C. 6, S. 2, s. 169-180.

Çakır, Vedat/Gülnar, Birol: “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Televizyon Yayıncılığına Yönelik Düzenlemeler”, SÜSBED 2007, S. 18, s. 207-223.

Çınar, Nihal: Türk Ticaret Kanunu’na Göre Haksız Rekabet ve Yaptırımları, Ankara, Seçkin, 2015.

Çolak, Uğur: Türk Marka Hukuku, İstanbul: On İki Levha, 2013.

Demirbaş, Ali: “Tüketici Hukuku Açısından Karşılaştırmalı Reklam - Doğrudan mı Dolaylı mı?”, AHBVÜHFD 2020, C. 24, S. 1, s. 31-53.

Deren Yıldırım, Nevhis: “Haksız Rekabet Hukuku İle Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku’nda Müdahalenin Men’i Davası ve Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar”, Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı 2002, Ankara: Ankara Barosu, 2002, s. 484-505 (Haksız Rekabet).

Deren Yıldırım, Nevhis: Haksız Rekabet Hukuku İle Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku’nda İhtiyati Tedbir, 2. Baskı, İstanbul: Alkım, 2002 (İhtiyati Tedbir).

Dillan, Max: “Keeping the Status Quo: Why Continuing to Recognize the Presumption of Irreparable Harm in False Comparative Advertising Protects the Market”, Fordham F. L. J. 2015, Vol. 20, s. 933-967.

Dinç, Serhan: Türk Ticaret Kanuna Göre Haksız Rekabet Halleri ve Buna İlişkin Davalar, Ankara: Seçkin, 2017 (Haksız Rekabet).

Dinç, Serhan: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Haksız Rekabet Hâlleri ve Haksız Rekabet Davaları”, MÜHFD 2015, C. 4, S. 2, s. 139-173 (Dava). 

Dişbudak, Aylin: Türk Hukukunda Aldatıcı Reklâmlar, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: 2007.

Doepner, Ulf/Hufnagel, Frank Erich: “Towards A European Consumer? Protection Against Misleading Advertising in Europe”, TMR 1998, Vol. 88, s. 177-197.

Doğanay, İsmail: “Türk Ticaret Kanununun Haksız Rekabete İlişkin Hükümleri Yargıtay’ca Nasıl Uygulanıyor?”, Batider 1970, C. 5, S. 3, s. 531-561.

Domínguez Pérez, Eva M.: “Review of Comparative Advertising - German Case Law in Light of EC Directive”, IIC 2001, Vol. 32, No. 1, 20-51.

Dornis, Tim W./Wein, Thomas: “Trademarks, Comparative Advertising, and Product Imitations: An Untold Story of Law and Economics”, PSLR 2016, Vol. 121, No. 2, s. 421-470.

Dönmez, İrfan: Markalar ve Haksız Rekabet Davaları, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 1992.

Durak, Yasemin: “Güven Sorumluluğu ve ‘Culpa in Contrahendo’”, SÜHFD 2017, C. 25, S. 1, s. 239-288.

Elden, Müge: Reklam ve Reklamcılık, 4. Baskı, İstanbul: Say, 2016.

Ercoşkun Şenol, H. Kübra: “Türk Borçlar Hukukunda Hilenin Münferit Uygulama Alanları”, GÜHFD 2013, C. 27, S. 4, s. 81-115.

Erdil, Engin: Haksız Rekabet Hukuku, İstanbul: Vedat, 2012.

Erdinç, Burcu: “İdari Yaptırımların Kavramsal Çerçevesi ve Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması”, ABD 2012, S. 2, s. 239-276.

Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Ankara: Yetkin, 2019 (Genel Hükümler).

Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Ankara: Yetkin, 2019 (Özel Hükümler).

Ermenek, İbrahim: “Yargı Kararları Işığında Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve Bu Alanda Ortaya Çıkan Sorunlara İlişkin Çözüm Önerileri”, GÜHFD 2013, C. XVII, S. 1-2, s. 563-630.

Eroğlu, Ender Canan: “Aldatıcı Reklamlar”, ABD 2005, S. 2, s. 15-32.

Erol, Arzu: Türk Hukukunda Örtülü Reklam, İstanbul: On İki Levha, 2018.

Franko, Nisim: “İltibas Sebebiyle Haksız Rekabet”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 2001, s. 115-140 (İltibas).

Franko, Nisim: “Haksız Rekabet Sebebiyle Tesbit Men İzale Davaları ve Tarafları”, Prof. Dr. Şükrü Postacıoğlu’na Armağan, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1997, s. 55-83 (Dava).

Glöckner, Jochen: “The Regulatory Framework for Comparative Advertising in Europe - Time for a New Round of Harmonisation”, IIC 2012, Vol. 43, No. 1, s. 35-67 (Comparative Advertising).

Glöckner, Jochen: “To What Extent Can Intellectual Property Rights (Trade Marks, Patents, Designs, Copyrights, Designations of Origin) Limit Comparative Advertising?”, LIDC International Report, Congress Bordeaux 2010, http://www.ligue.org, s. 1-35 (Intellectual Property Rights).

González Vaqué, Luis: “Directive 2005/29/EC on Unfair Commercial Practices and Its Application to Food-Related Consumer Protection”, EFFL 2015, Vol. 10, No. 3, s. 210-221 (Unfair Commercial). 

González Vaqué, Luis: “The ECJ Issues a Ruling Regarding Comparative Advertising Relating to the Pricing of Food Products Marketed by Competing Retail Chains ‘Lidl’ Judgment”, EFFL 2012, Vol. 7, No. 2, s. 91-95 (Comparative Advertising). 

Bozer, Ali/Göle, Celal: Ticari İşletme Hukuku, 5. Baskı, Ankara: BTHAE, 2018 (Ticari İşletme).

Göle, Celal: “Türk Hukukunda Reklamların Ön-Denetimi Sorunu”, AÜSBFD 1985, C. 40, S. 1, s. 255-268 (Ön-Denetim).

Göle, Celal: Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması, Ankara: BTHAE, 1983 (Aldatıcı Reklam).

Gümüş, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 4. Baskı, İstanbul: Vedat, 2019.

Güneş, İlhami: Sınai Mülkiyet Kanunu Işığında Uygulamalı Marka Hukuku, Ankara: Adalet, 2018 (Marka Hukuku).

Güneş, İlhami: Uygulamada Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ve Haksız Rekabet Davaları, 5. Baskı, Ankara: Seçkin, 2018 (Haksız Rekabet 2018).

Güneş, İlhami: “Reklam Nitelikli Çalışmaların Hukuki Korunması”, YD 2016, C. 42, S. 1-2, s. 335-362 (Hukuki Koruma).

Güneş, İlhami: Uygulamada Fikri Mülkiyet Hakları ve Haksız Rekabet Davaları, 2. Baskı, Ankara: Seçkin, 2013 (Haksız Rekabet 2013).

Güneş, İlhami: “Karşılaştırmalı Reklamlarda Rakip Markanın Kullanılması”, THD 2008, C. 3, S. 27, s. 71-75 (Karşılaştırmalı Reklam).

Güneş, İlhami: “Yanlış veya Yanıltıcı Sloganların Marka Olarak Kullanımı, Reklamlarda Yer Alması ve Tescilleri”, FMR 2008, C. 8, S. 4, s. 79-89 (Reklam).

Güven, Koray: “Reklam Hukuku Perspektifinden Avrupa Birliği, Alman ve Türk Hukuklarında Tüketici Ölçütü: Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın ‘Gut Springenheide’ Kararı Üzerinden Bir İnceleme”, TBB 2015, S. 120, s. 493-508.

Güven, Şirin: Haksız Rekabet Hukukunun Amacı ve Koruduğu Menfaatler, Ankara: Adalet, 2012 (Haksız Rekabet). 

Güven, Şirin: “6102 Sayılı TTK'nın Haksız Rekabet Dair Düzenlemelerinin Amacı ve Koruduğu Menfaatler Çerçevesinde Dürüst ve Bozulmamış Rekabet Kavramı”, MÜHF-HAD 2012, Özel Sayı, C. 18, Sayı 2, s. 175-187 (Dürüst ve Bozulmamış Rekabet).

Güven, Şirin: “Saldırgan Satış Yöntemleri ve Reklamlar”, Erzurumluoğlu Armağanı, Ankara: Ankara Barosu, 2012, s. 395-408 (Saldırgan Satış Yöntemleri).

Hafızoğulları, Zeki: “Kamu Yayıncılığı ve TRT Kurumu”, ABD 2003, S. 4, s. 13-38.

Hayden, Paul T.: “A Goodly Apple Rotten at the Heart: Commercial Disparagement in Comparative Advertising as Common-Law Tortious Unfair Competition”, ILR 1990, Vol. 76, No. 1, s. 67-106.

Henning Bodewig, Frauke: “The Liability of Advertising Agencies Under German unfair Competition Law” IIC 1981, Vol. 12, s. 755-772.

Hsu, Tommy: “The Effects of Advertising Valence on Comparative Advertising: The Roles of Counterarguments”, JMDC 2018, Vol. 12, No. 1, s. 96-104.

İnal, Emrehan: “Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Reklamların İdari Denetimi”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, İstanbul: On İki Levha, 2015, s. 123-134 (İdari Denetim).

İnal, Emrehan: “Türk Hukuku’nda Aldatıcı Reklam ve Örtülü Reklamlar”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 87-104 (Aldatıcı Reklam). 

İnal, Emrehan: E-Tic@ret Hukukundaki Gelişmeler ve İnternet Sözleşmelerinin Kurulması, İstanbul: Vedat, 2005 (E-Ticaret).

İnal, Emrehan: Reklam Hukuku ve Aldatıcı Reklamlar, İstanbul: Beta, 2000 (Reklam Hukuku).

İnal, Emrehan/Baysal, Başak: Reklam Hukuku ve Uygulaması, İstanbul: On İki Levha, 2008.

İnceoğlu, M. Murat: “Ayıba Karşı Tekeffül ve Garanti Sorumluluğu”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, İstanbul: On İki Levha, 2015, s. 153-238.

Kale, Serdar: “Reklam Sloganlarının Taklite Karşı Korunması”, MÜHF-HAD 2008, C. 14, S. 3, s. 265-274 (Reklam Sloganları).

Kale, Serdar: Haksız Rekabet Hukukunda Eski Hale Getirme Davası (Tecavüzün Ref’i Davası TTK m. 58/I-c), İstanbul: Vedat, 2004 (Dava). 

Karahan, Sami: “‘Süper Lüks’, ‘Süper 1’, ‘Ektra’ ve ‘Lüks 1’ İşaretlerinin Gıda Markalarında Kullanılması Mümkün müdür?”, FMR 2001, C. I, S. 3, s. 37.

Karaman Odabaşı, Fatma: Uygulamada Fikri Mülkiyet Haklarının Haksız Rekabete Konu Olması, Ankara: Adalet, 2015.

Karayalçın, Yaşar: Ticaret Hukuku, C. 1, Giriş - Ticarî İşletme, 3. Baskı, Ankara: Güzel İstanbul Matbaası, 1968.

Kaya, Arslan: “Reklamın Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında Korunması Sorunu”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 179-191 (FSEK).

Kaya, Arslan: “Reklamın Fikri Mülkiyet İçindeki Yeri”, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, C. I, İstanbul: Beta, 2002, s. 459-478 (Reklam).

Kayar, İsmail/İlbasmış, Özlem (Çev.): “Avrupa Birliği’nin 2005/29/EC Haksız Ticarî Uygulamalar Yönergesi”, ErÜHFD 2006, C. 1, S. 1, s. 173 vd.

Kenaroğlu, Soner: Haksız Rekabet Hukuku’nda Karşılaştırmalı Reklâm, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: 2008.

Kendigelen, Abuzer: Hukukî Mütalâalar (Mahkeme Kararları ile Birlikte), C. V, 2003, İstanbul: Arıkan, 2006, s. 42-52.

Kervankıran, Emrullah: “Reklam Sloganları ve Hukuken Korunması”, Fikrî Mülkiyet Hukuku Yıllığı, Ankara: Yetkin, 2013, s. 291-332.

Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 22. Bası, Ankara: Turhan, 2018.

Kırca, Çiğdem: “İnternette Sözleşme Kurulması”, Batider 2000, C. 20, S. 4, s. 99-119.

Kırca, İsmail: “Bilimsel Araştırma Sonuçlarının Yayınlanması-Haksız Rekabet ve İfade Özgürlüğü”, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu'na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1999, s. 439-466 (İfade Özgürlüğü).

Kırca, İsmail: “Tüketicilerin Hislerine Yönelik Reklamlar”, Prof. Dr. Ali Bozer'e Armağan, Ankara: BTHAE, 1998, s. 333-347 (Hislere Yönelik Reklamlar).

Kihtir, Arzu: “Avrupa Birliği Görsel İşitsel Politikası Bağlamında AB Medya Hukukunun Temel Çerçevesi”, İÜİFD 2006, S. 26, s. 75-92.

Kocaağa, Köksal: “Sözleşmenin Kurulabilmesi İçin Tarafların İrade Beyanları Arasındaki Uygunluğun Kapsamında Yer Alması Gereken Noktalar”, TBBD 2008, S. 79, s. 73-102.

Kurt, Leyla Müjde: “Haksız Fiil Sonucu Oluşan Zarardan Birden Çok Kişinin Sorumlu Olduğu Hallerde Rücû Talebinin Tâbi Olduğu Zamanaşımı”, TBBD 2011, S. 95, s. 135-162.

Küçük, Tevfik Sönmez: “Federal Alman Hukukunda Verilen ‘Benetton Kararları’ Ekseninde Şok Edici Ticari Reklamların Anayasal Açıdan İncelemesi”, Legal Hukuk Dergisi 2016, C. 14, S. 166, s. 5457-5473.

Lensing Kramer, Andrea/Ruess, Peter: “Recent Developments in Comparative Advertising and Their Implication for Trademark Law in Germany”, INTA 2004, Vol. 94, No. 6, s. 1315-1334.

Magagula, Likonelo/Less, Sophie: “A Comparative Analysis of the Approach to Advertising Keywords in South African and English Trade Mark Law”, JIPLP 2017, Vol. 12, No. 3, s. 236-244.

Melchor, Sebastián Romero/Aparicio Hill, Sara: “Spain: Recent Autocontrol Decisions in the Field of Food Advertising”, EFFL 2014, Vol. 9, No. 5, s. 326-327.

Memiş, Tekin: “Hukuki Açıdan Kitlelere E-posta Gönderilmesi”, AÜEHFD 2001, C. V, S. 1-4, s. 431-444.

Memiş, Tekin/Bozbel, Savaş: “Marka ve Haksız Rekabet Hukuku Bakımından Adwords Reklamlar”, E-Akademi 2008, S. 81, http://www.e-akademi.org/.

Miskolczi Bodnár, Péter: “Definition of Comparative Advertising”, EISJ 2004, Vol. 3, No. 1, s. 25-44.

Moroğlu, Erdoğan: “Karşılaştırmalı Reklam ve Yargıtay Kararları”, Makaleler I, İstanbul: Arıkan, 2006, 193-213.

Moroğlu, Erdoğan/Kendigelen, Abuzer: İçtihatlı-Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat, 10. Bası, İstanbul 2014.

Narasimha Rao, Guntupalli V. L.: “Comparative Advertising –A Boon or A Bane to Consumer Interest?”, JILI 2012, Vol. 54, No. 2, s. 261-271.

Nomer, Haluk Nami: “Sözleşmedeki Esaslı Bir Nokta, Özellikle Karşılıklı Borç Doğuran Akitlerde İvazın Miktarı Belirlenmeksizin Sözleşme Kurulabilir mi?”, JoY 2013, C. 8, Özel Sayı, s. 2053-2074. 

Nomer, N. Füsun: “Markanın Üçüncü Kişi Tarafından Reklam Amaçlı Kullanılması ve VW - AUDI Örneği”, Prof. Dr. Ergin Nomer’e Armağan: Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 2002, S. 2, s. 1117-1136.

Nomer Ertan, N. Füsun: Haksız Rekabet Hukuku, İstanbul: On İki Levha, 2016.

Odman Boztosun, N. A.: “Haksız Rekabet Hukukunda Emeğin Korunması İlkesinin Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XXI, 9-10 Aralık 2005, Ankara: BTHAE, 2006, 197-235.

Oğurlu, Yücel: “İdari Yaptırımlara Genel Bir Bakış ve İdari Yaptırım - Ceza Yaptırımı Ayrımı”, AÜEHFD 1999, C. III, S. 1, s. 143-194.

Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, İstanbul: Vedat, 2018. 

Ohly, Ansgar/Spence, Michael: The Law of Comparative Advertising Directive 97/55/EC in the United Kingdom and Germany, Oxford- Portland Oregon: Hart Publishing, 2000.

Okan, Neval: Ağ Reklamları veya Haksız Rekabet, Ankara: Seçkin, 2011 (Ağ Reklamları).

Okan, Neval: “İnternette Haksız Rekabet”, İÜHFD 2011, C. 2, S. 1, s. 123-139 (İnternet).

Oktay Özdemir, Saibe: “Reklam Yapımına ve Yayınına İlişkin Sözleşmelerin Hukuki Nitelikleri”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 105-123.

Oruç, Murat: Haksız Rekabette Maddi Tazminat Davası, İstanbul: On İki Levha, 2009.

Ozanoğlu, Hasan Seçkin: “Mukayeseli Hukuk ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Açısından Tüketiciyi Koruyan Düzenlemelerin Kişi Bakımından Uygulama Alanı (Tüketici Kavramına Mukayeseli Bir Yaklaşım)”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul: Beta, 2000, s. 663-692.

Öçal, Akar: “Reklam ve Haksız Rekabet”, EİTİAD 1970, C. VI, S. 2, s. 96-101.

Örs, Fahri Halil: Türk Hususi Hukukunda Haksız Rekabet: Hukuki Mahiyeti ve Rekabet Hakkının Himayesi, Ankara: Ziraat Matbaası, 1958.

Öymen Dikmen, Gözde: “Lüks Marka Pazarlaması ‘Vertu’ Örneği”, İFD 2008, S. 31, s. 51-64.

Özel, Çağlar/Özdemir, Semih Sırrı: “Türk Hukukunda Haksız Rekabete İlişkin Düzenlemeler”, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, DEÜHFD 2017, C. 19, Özel Sayı, s. 189-206.

Özdemir, Hayrunnisa: “Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicilerin Korunması”, AÜHFD 2004, C. 53, S. 3, s. 61-90.

Özdemir, Semih Sırrı: “Sağlık Hizmetlerinde Reklama Yönelik Sınırlandırmalar ve Hukuki Sonuçları”, TAAD 2018, S. 34, s. 253-281 (Sınırlama).

Özdemir, Semih Sırrı: Haksız Rekabet Kavramı Açısından Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar, İstanbul: On İki Levha, 2013 (Reklam).

Özsunay, Ergun: “Karşılaştırmalı Reklamlar”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 135-166.

Öztek, Selçuk: “Haksız Rekabete İlişkin Yeni İsviçre Düzenlemesinin Öngördüğü Bazı Haksız Rekabet Halleri”, Prof. Dr. Jale G. Akipek’e Armağan, Konya: Selçuk Üniversitesi, 1991, s. 417-430.

Özyurt, Fatma: Ticari Reklam ve İlanlarda Karşılaştırma ve Kötüleme, Ankara: T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü, 2004.

Pallazi, Pablo A.: “Comparative Advertising in Argentine Law”, Fordham M. L. J. 2012, Vol. 22, No. 3, s. 657-696. 

Pekdinçer, Tamer: Haksız Rekabet ve Marka Hukukuna İlişkin Bilirkişi Raporları ve Mütalâalar, İstanbul: Legal, 2015 (Mütalâalar).

Pekdinçer, Tamer: “TBK'ndaki Yeni Düzenlemelerin Haksız Rekabet Hukukuna Etkileri”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz'a Armağan: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi Sempozyumu, 3-4 Haziran 2011, İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2011, s. 73-85 (Haksız Rekabet).

Pekdinçer, Tamer: “Kötüleme Suretiyle Haksız Rekabet Eylemi ve Bazı Özel Durumlar”, İKÜHFD 2017, C. 16, S. 2, s. 513-538 (Kötüleme).

Pektaş, Özcan: “Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin Genel İlkeler ve Reklam Kurulu Çalışmaları”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 39-50.

Petty, Ross D.: “European Regulation of Misleading Advertising: A Conceptual Analysis”, Tolley's JMLP 1995, Vol. 16, No. 4, s. 151-154.

Pınar, Hamdi: “Reklam ve Satış Yöntemlerine İlişkin Haksız Rekabet Hâlleri”, MÜHF-HAD 2012, Özel Sayı, C. 18, S. 2, s. 129-156 (Reklam ve Satış Yöntemleri).

Pınar, Hamdi: “Rating ve Haksız Rekabet”, Rekabet Formu e-Dergi 2009, S. 54, s. 7-9 (Haksız Rekabet).

Pınar, Hamdi: “Reklam Hukukunun Esasları”, Turgut Akıntürk Armağanı, Ankara: Beta, 2008, s. 515-544 (Reklam Hukuku).

Pınar, Hamdi: “Marka, Haksız Rekabet ve Rekabet Hukuku Açısından LPG-Tüp Piyasasındaki Bazı Uygulamalar”, ABD 2006, C. 6, S. 3, s. 1117-149 (LPG Piyasası).

Poroy, Reha: “Tüketicinin Korunmasına İlişkin Bazı Özel Hukuk Sorunları”, Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 1978, s. 513-550 (Tüketicinin Korunması).

Poroy, Reha: “Avrupa Ekonomik Topluluğunda Rekabet Hukuku”, Avrupa Ekonomik Topluluğu Çeşitli Hukukî Sorunlar Üzerine Konferanslar, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1973, s. 59-70 (Rekabet Hukuku).

Poroy, Reha/Yasaman, Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, 18. Bası, İstanbul: Vedat, 2019.

Reisoğlu, Safa: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul: Beta, 2014.

Romano, Charlotte J.: “Comparative Advertising in the United States and in France”, Northwestern J. 2005, Vol. 25, No. 2, s. 370-414.

Rutherford, B. R.: “Trade Marks and Comparative Advertising”, Southern Africa L. J. 2010, Vol. 43, No. 2, s. 173-189.

Saraç, Tahir: Patentten Doğan Hakka Tecavüz ve Hakkın Korunması, Ankara: Seçkin, 2003.

Sarıakçalı, Turgay: İnternet Üzerinden Akdedilen Sözleşmeler, Ankara: Seçkin, 2008.

Schricker, Gerhard: “Law and Practice Relating to Misleading Advertising in the Member States of the EC”, IIC 1990, s. 620-645.

Sinanioti, Aristea: “Advertising and Consumer Protection in Greece”, IIC 1994, s. 195-204.

Smith, Joel/Ruesink Brown, Nic: “High Court Grants Declarations of Fact on Whether Comparative Advertising Satisfied the Misleading and Comparative Advertising Directive”, EIPR 2011, Vol. 33, No. 8, s. 528-531. 

Soydemir, Güzide: İnternette Haksız Rekabetin Önlenmesi, Ankara: Seçkin, 2015.

Soysal, Tamer: “İnternet Servis Sağlayıcılarının Hukuki Sorumlulukları”, TBBD 2005, S. 61, s. 304-339.

Spink, Paul/Petty, Ross: “Comparative Advertising in the European Union”, ICLQ 1998, S. 47, s. 310-316.

Sterk, Stewart E.: “The Law of Comparative Advertising: How Much Worse is ‘Better’ than ‘Great’”, CLR 1976, Vol. 76, No. 1, s. 80-112.

Suluk, Cahit: “Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk Hukukunda Tescilsiz Sınaî Ürünlerin Haksız Rekabet Hükümleri ile Korunması”, FMR 2014, S. 1, s. 166-189.

Şahinci, Dilek: “6502 Sayılı Yeni Tüketici Kanunundaki Reklam Hükümlerine Eleştirel Bakış”, THD 2014, C. 9, S. 89, s. 97-103 (Reklam Hükümleri).

Şahinci, Dilek: İnternette Aldatıcı Reklam ve Reklamverenlerin Sorumluluğu, Ankara: Seçkin, 2011 (Aldatıcı Reklam).

Şehirali Çelik, Feyzan Hayal: Tasarımların Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunması, Fikrî Mülkiyet - Haksız Rekabet Hukuku İlişkisi Odaklı Bir İnceleme, Ankara: BTHAE, 2014.

Şengel, Berkant: “Reklamlarda Haksız Rekabet”, YD 2000, C. 26, S. 3, s. 459-473.

Şimşek, Göksu (Çev.): “İsviçre Federal Mahkemesi Karşılaştırmalı Reklam, En Üstünlük Reklamı ve ‘Unclean Hands’ İtirazı Hakkında Karar Çevirisi”, Legal FSHD 2012, C. 8, S. 29, s. 105-143.

Tamer, Ahmet: Yanlış veya Yanıltıcı Beyan ve Hareketlerle Haksız Rekabet, Ankara: Adalet, 2011. 

Taşkın, Mustafa: “Tüzel Kişilerin ve Şirketlerin Tüketicilik Vasfı”, ABD 1997, S. 1, s. 30-37.

Tekelioğlu, Numan: “Reklamın ve Reklam Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği”, SDÜHFD 2018, C. 8, S. 1, s. 1-34 (Hukuki Nitelik).

Tekelioğlu, Numan: Tüketicinin Korunması Açısından Hukuka Aykırı Reklamlar, İstanbul: On İki Levha, 2016 (Reklam).

Tekinalp, Ünal: Fikrî Mülkiyet Hukuku, İstanbul: Vedat, 2012.

Teoman, Ömer: “Reklamlara İlişkin Haksız Rekabet Uyuşmazlıkları”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 57-69.

Topçuoğlu, Metin: “Türk Ticaret Kanunu ve Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Açısından Haksız Ticari Uygulamalar”, TAAD 2016, S. 24, s. 15-57.

Trimmer, Bonita: “Comparative Advertising Trumps Trade Mark Rights: O2 Holdings Ltd v Hutchinson 3G UK Ltd”, EIPR 2008, No. 7, s. 302-305.

Turan, Gamze: “Elektronik Sözleşmeler ve Elektronik Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Tespiti”, TBBD 2008, S. 77, s. 87-119.

Uzunallı, Sevilay: “Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi”, İÜHFD 2013, C. 71, S. 2, s. 383-420 (Haksız Rekabet).

Uzunallı, Sevilay: Markanın Korunmasının Kapsamı ve Tazminat Talebi, Ankara: Adalet, 2012 (Marka).

Üçışık, Güzin: “İnternet Üzerinden Yapılan Karşılaştırmalı Reklamlar ve Tüketicinin Korunması”, 2. Tüketici Hukuku Sempozyumu Ses Çözümleri ve Makaleleri “Tüketici Hukuku Açıklamaları”, Ankara: Aristo, 2013, s. 581-606.

Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Arslan/Nomer Ertan, Füsun: Ticari İşletme Hukuku, 6. Baskı, İstanbul: Vedat, 2019.

Ürey, Yelda: Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklamlar, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: 2008.

Vincke, François: “Emerging Control of and Sanctions Against Corruption: The ICC”, Preventing Corporate Corruption The Anti-Bribery Compliance Model, Switzerland: Springer, 2014, s. 295-307.

Wim, Alberts: “Comparative Advertising: The More Things Change”, South African L. J. 2012, Vol. 129, s. 154-174.

Yağcıoğlu, Kaan Muharrem: “Haksız Rekabet Hukukunda Emek İlkesi ve Uygulaması”, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, DEÜHFD 2017, C. 19, Özel Sayı, s. 2345-2372.

Yaşar, Ali: Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Bakımından Televizyon Reklamlarının Hukukî Niteliği ve Televizyon Reklamları Üzerinde Hak Sahipliği, İstanbul: On İki Levha, 2011.

Yavaş, Murat: “Haksız Rekabet Kavramı ve Bu Alandaki Koruyucu Dava ve Tedbir Türleri”, Doç. Dr. Mehmet Somer’in Anısına Armağan, MÜHF-HAD Armağan Özel Sayısı 2006, C. 12, S. 1-3, s. 771-795.

Yıldırım, Mustafa Fadıl: Borçlar Hukukuna Göre Sözleşmenin Kuruluşunda Hile, Ankara: Nobel, 2002.

Yıldız, Burçak: “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Haksız Rekabet Alanında Yaptığı Başlıca Değişiklikler ve Yenilikler”, Ticaret Hukukuna Hukukun İlgili Diğer Alanlarıyla Birlikte Bakış Sempozyumu, 15-16 Mayıs 2014, Gazimağusa, KKTC: Doğu Akdeniz Üniversitesi 2015, s. 40-66.

Yıldız, Ozan Ali: “Haksız Rekabet Hukukunda Karşılaştırmalı Reklamlar”, Legal FSHD 2016, S. 47, s. 929-948.

Yılmaz, Asuman: “Türk Ticaret Kanunu’na Göre Karşılaştırmalı Reklâmlarda İtibardan (Tanınmışlıktan) Gereksiz Yere Yararlanma Yasağı”, Batider 2017, C. 33, S. 2, s. 45-66 (İtibardan Yararlanma). 

Yılmaz, Asuman: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Karşılaştırmalı Reklâmlarda Gereksiz Yere Kötüleme Yasağı”, İÜHFD 2017, C. 75, S. 2, s. 813-825 (Kötüleme).

Yılmaz, Ejder: Hukuk Sözlüğü, Ankara: Yetkin, 2017.

Yılmaz, Lerzan: “Avrupa Topluluğunda Karşılaştırmalı Reklamları Düzenleyen 97/55/EG ile Değişik 84/450 Sayılı AT Direktifi ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısı”, İBD 2007, C. 81, S. 5, s. 1945-1971.

Yılmaz, Mehmet: “Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısında Haksız Rekabete İlişkin Genel Hükümlerin Karşılaştırılması İle Kötüleme ve Reklamlara İlişkin Özel Haksız Rekabet Halleri”, İBD 2006, C. 80, S. 4, 2006, s. 1479-1536.

Yusufoğlu, Fülürya: “Türk ve İsviçre Hukuklarında Karşılaştırmalı Reklamlar”, İsviçre Borçlar Kanunu’nun İktibasının 80. Yılında İsviçre Borçlar Hukuku’nun Türk Ticaret Hukukuna Etkileri, İstanbul: Vedat, 2009, s. 115-160.

Yücer Aktürk, İpek: “Tüzelkişi Tacirin Tüketici Sıfatı”, GÜHFD 2006, C. XX, S. 2, s. 103-128.

Yürük, Ayşe Tülin: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun Haksız Rekabete İlişkin Hükümleri Konusunda Bazı Görüşler”, AÜSBD 2013, C. 13, Özel Sayı, s. 45-51.

Zevkliler, Aydın/Özel, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Ankara Seçkin, 2016.

Ziylan, Çetin: “Türkiye’de Reklam Düzenlemeleri, Denetimi, Kurumlar ve İşleyiş”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), İstanbul: On İki Levha, 2009, s. 1-17.