| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Rezan EPÖZDEMİR |
| Baskı Tarihi | 2021/07 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Sert Kapak (İplik Dikiş) |
| Sayfa Sayısı | 447 |
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesinde hüküm altına alınan haksız tahrik, niteliği itibarıyla elverişli olan tüm suçlar bakımından uygulanabilme imkânına sahip olan ve önceden suç işleme kararı olmayan failin haksız bir fiilin kendisinde meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elem etkisinin altında suç işlemesine sebep olan, insan psikolojisinde yaratılan heyecana hukuki bir önem atfeden ve bu yönüyle kusurluluğa etki eden, irade özgürlüğünü zayıflatan, ceza sorumluluğunu azaltan bir neden olarak tanımlanabilir.
Haksız tahrik kurumunun mahkemeler tarafından yaygın bir şekilde tatbik edilmesi, doktrinde ve Yargıtay içtihatlarında kurumun tatbiki ve neticelerine ilişkin ciddi tartışmaların bulunması, kamuoyuna mal olan veya olmayan neredeyse tüm olaylarda indirim sebebi olarak kabul edilip edilmeyeceğinin gündeme gelmesi, kurumun getiriliş amacına uygun olarak ihtiyaçlara cevap verip vermediğinin tespit edilmesi konunun tarafımızca seçilmesinde etken olmuştur. Bu kapsamda yedi ana bölümden oluşan çalışmamızda, doktrindeki eser ve görüşlerden sıklıkla faydalanılmış, konu Yargıtay’ın güncel kararları perspektifinde detaylandırılmıştır.
Çalışmamızda kurumun mukayeseli hukuktaki düzenlemelerle ortaya çıkışına ve düzenleniş şekline fikir oluşturması amacıyla yer verilmiş, kurum daha çok ülkemizdeki yasal düzenlemeler ve hâlihazırdaki tatbikat bakımından irdelenmiştir. Bu kapsamda yasal düzenlemeler, doktrindeki görüşler ve güncel Yargıtay kararları çerçevesinde örnekleme ve karşılaştırma yöntemlerine başvurularak uygulamanın nasıl şekillendiği yönünde bir sonuca varılmaya çalışılmıştır.
Uygulamada çokça tartışılan “Haksız Tahrik” kurumunun, hukuki niteliğine uygun bir şekilde uygulanması ve bu alanda faydalanılan bir eser olması için siz değerli okurların beğenisine sunuyoruz.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 7
KISALTMALAR......................................................................................................... 13
GİRİŞ ....................................................................................................................... 15
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK HAKSIZ TAHRİK KAVRAMI, TANIMI VE TÜRLERİ
I. HAKSIZ TAHRİK, HİDDET VE ŞİDDETLİ ELEM KAVRAMI.................................... 19
A. Haksız Tahrik Kavramı ................................................................................ 19
1. Genel Olarak......................................................................................... 19
2. Uygulamada ve Doktrinde Terim Sorunu............................................. 25
B. Hiddet ve Şiddetli Elem Kavramı................................................................ 27
II. HAKSIZ TAHRİKİN TANIMI................................................................................ 29
III. HAKSIZ TAHRİKİN TÜRLERİ............................................................................... 33
A. Genel Olarak .............................................................................................. 33
B. Genel Haksız Tahrik.................................................................................... 34
C. Özel Haksız Tahrik ...................................................................................... 40
D. Hafif ve Ağır Tahrik .................................................................................... 43
İKİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİK KURUMUNUN TARİHİ GELİŞİMİ
I. GENEL OLARAK ................................................................................................ 55
II. CEZA HUKUKU DÖNEMLERİ............................................................................. 56
A. İlkel Ceza Hukuku Dönemi ......................................................................... 56
1. Genel Olarak......................................................................................... 56
2. İlkel Topluluklar Dönemi ...................................................................... 57
3. Hammurabi, İbrani, Manu Kanunları.................................................... 58
4. Eski Yunan Ceza Hukuku....................................................................... 59
5. Roma Ceza Hukuku .............................................................................. 60
8 İçindekiler
6. Kanonik Hukuk ..................................................................................... 62
7. Cermen Ceza Hukuku........................................................................... 63
B. Müşterek Ceza Hukuku Dönemi ................................................................ 64
C. Yeni Zamanlar Ceza Hukuku Dönemi......................................................... 66
D. Modern Ceza Hukuku Dönemi................................................................... 68
III. TÜRK CEZA HUKUKU TARİHİNDE HAKSIZ TAHRİKİN GELİŞİMİ......................... 69
A. Genel Olarak .............................................................................................. 69
B. Cumhuriyet Öncesi Dönem........................................................................ 69
1. İslamiyet Öncesi Dönem ...................................................................... 69
2. İslamiyet Dönemi ................................................................................. 71
3. Osmanlı Devleti Dönemi ...................................................................... 72
C. Cumhuriyet Sonrası Dönem....................................................................... 75
1. 1926 Tarihli İlk Düzenleme................................................................... 75
2. 1936 Tarihli Değişiklik .......................................................................... 78
3. 1953 Tarihli Değişiklik .......................................................................... 79
4. 2004 Tarihli 5218 Sayılı Yasa ile Yapılan Değişiklik............................... 80
D. Haksız Tahrik Konusundaki Tasarı Çalışmaları ve Gerekçeleri ................... 82
1. Genel Olarak ........................................................................................ 82
2. 1987 ve 1989 Tarihli Tasarılar.............................................................. 82
3. 1997 Tarihli Tasarı................................................................................ 85
4. 2001 Tarihli Tasarı................................................................................ 86
5. 2004 Tarihli Tasarı................................................................................ 88
6. Tasarılardaki 've-veya' sorunsalı .......................................................... 92
E. Maddenin 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'ndaki Düzenleniş Biçimi............ 93
IV. MUKAYESELİ HUKUKTA HAKSIZ TAHRİK.......................................................... 96
A. Genel Olarak .............................................................................................. 96
B. Federal Almanya........................................................................................ 98
C. İtalya ........................................................................................................ 100
D. İsviçre....................................................................................................... 102
E. Fransa ...................................................................................................... 104
F. Avusturya................................................................................................. 106
G. İngiltere ................................................................................................... 107
H. Amerika Birleşik Devletleri ...................................................................... 110
İçindekiler 9
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİK KURUMUNUN ESASI
I. GENEL OLARAK .............................................................................................. 113
II. HAKSIZ TAHRİKİN PSİKOLOJİK ESASI .............................................................. 114
A. Genel Olarak ............................................................................................ 114
B. Heyecan Kavramı ..................................................................................... 115
1. Tanım ................................................................................................. 115
2. İhtiras ile Heyecan Arasındaki Farklar ................................................ 119
3. Heyecanın Etkileri............................................................................... 120
4. Heyecan Çeşitleri................................................................................ 123
a. Genel Olarak ................................................................................. 123
b. Hiddet ........................................................................................... 123
c. Gazap............................................................................................ 124
d. Şiddetli Elem................................................................................. 125
C. Suçluların Sınıflandırılması ve Heyecan ile Olan İlişkileri ......................... 126
D. Haksız Tahrikin Manevi Unsuru ............................................................... 130
E. Değerlendirme ......................................................................................... 132
III. HAKSIZ TAHRİKİN HUKUKİ ESASI.................................................................... 133
A. Genel Olarak ............................................................................................ 133
B. Haksız Tahrikin Hukuki Esası Konusundaki Görüşler................................ 136
1. Subjektif Görüş................................................................................... 136
2. Objektif Görüş .................................................................................... 139
a. Genel Olarak ................................................................................. 139
b. Takas Görüşü ................................................................................ 139
c. Tamamlanmamış Meşru Savunma Görüşü................................... 141
3. Karma Görüş....................................................................................... 144
4. Kanaatimiz.......................................................................................... 147
C. Suça Etki Eden Bir Neden Olarak Haksız Tahrik ....................................... 149
D. Hukuka Aykırılığı Azaltan Bir Neden Olarak Haksız Tahrik ....................... 152
E. Kusurluluğa Etki Eden Bir Neden Olarak Haksız Tahrik ............................ 154
1. Türk Ceza Hukukunda Genel Olarak Kusur, Kusurluluk ve Kusur
Yeteneği Kavramı ............................................................................... 154
2. Haksız Tahrikin Kusurluluğa Olan Etkisi ve Konu Hakkında
Değerlendirme ................................................................................... 161
10 İçindekiler
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK CEZA HUKUKUNDA HAKSIZ TAHRİK KURUMUNUN
TATBİK EDİLME KOŞULLARI
I. GENEL OLARAK.............................................................................................. 165
II. TAHRİK TEŞKİL EDEN BİR FİİLİN VARLIĞI........................................................ 166
A. Genel Olarak ............................................................................................ 166
B. Mefruz (Farazi) Tahrik.............................................................................. 182
III. TAHRİK TEŞKİL EDEN FİİLİN HAKSIZ OLMASI ................................................. 190
A. Genel Olarak ............................................................................................ 190
B. Karşılaştırmalı Hukuk Bakımından Konunun Değerlendirilmesi .............. 192
C. Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesi Çerçevesinde Haksızlık
Olgusunun Nitelikleri ve Değerlendirilmesi ............................................. 193
1. Haksızlık Olgusunun Nitelikleri ve Değerlendirilmesi......................... 193
2. Bazı Tartışmalar.................................................................................. 204
a. Kusur Yeteneğine Sahip Olmayan Kişiler Tarafından
Gerçekleştirilen Fiiller................................................................... 204
b. Hakkında Takibat Yapılan Suç Niteliğindeki Fiiller........................ 209
D. Tahrik Teşkil Eden Fiilden Önce Gerçekleştirilen Hareketlerin Haklılığı
veya Haksızlığı Bakımından Çeşitli Olasılıklar .............................................. 211
1. Genel Olarak ...................................................................................... 211
2. Mağdurun Hareketinin Haksız Olması................................................ 212
3. Mağdurun Hareketinin Haklı Olması.................................................. 212
4. Failin Kendi Haksız Hareketiyle Olaya Neden Olması......................... 213
5. İlk Yapılan Haksız Harekete Karşı Gerçekleştirilen Fiilin Bu Haksız
Hareket Bakımından Orantısız Derecede Ağır Olması........................ 214
IV. TAHRİK TEŞKİL EDEN HAKSIZ FİİLİN FAİLDE HİDDET VEYA ŞİDDETLİ
ELEM MEYDANA GETİRMESİ ......................................................................... 217
A. Genel Olarak ............................................................................................ 217
B. Failde Meydana Gelen Hiddet veya Şiddetli Elem Halinin Tespiti
Bakımından Uygulamadaki Sorunlar........................................................ 228
V. İŞLENEN SUÇ İLE TAHRİK TEŞKİL EDEN HAKSIZ FİİL ARASINDA
NEDENSELLİK BAĞI BULUNMASI ................................................................... 230
A. Genel Olarak ............................................................................................ 230
B. İşlenen Suç ile Tahrik Teşkil Eden Haksız Fiil Arasındaki Orantılılık ......... 238
İçindekiler 11
VI. TAHRİK TEŞKİL EDEN HAKSIZ FİİLİN MAĞDURDAN SADIR OLMASI VEYA
MAĞDURUN O FİİLİ ÖNLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN BULUNMASI ................. 242
VII. SUÇUN TAHRİK TEŞKİL EDEN HAKSIZ FİİLİ GERÇEKLEŞTİRENE KARŞI
İŞLENMESİ...................................................................................................... 247
BEŞİNCİ BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİK KURUMUNUN DİĞER KURUMLARLA İLİŞKİSİ
I. HAKSIZ TAHRİK – MEŞRU SAVUNMA............................................................. 255
II. HAKSIZ TAHRİK – ZORUNLULUK HALİ ............................................................ 267
III. HAKSIZ TAHRİK – TASARLAMA....................................................................... 274
IV. HAKSIZ TAHRİK – KAN GÜTME SAİKİ ............................................................. 284
V. HAKSIZ TAHRİK – TÖRE SAİKİ......................................................................... 291
VI. HAKSIZ TAHRİK – AKIL HASTALIĞI.................................................................. 303
VII. HAKSIZ TAHRİK – YAŞ KÜÇÜKLÜĞÜ ............................................................... 311
VIII. HAKSIZ TAHRİK – TAKDİRİ İNDİRİM NEDENLERİ ............................................ 316
IX. HAKSIZ TAHRİK – İŞTİRAK .............................................................................. 320
X. HAKSIZ TAHRİK – İÇTİMA............................................................................... 328
XI. HAKSIZ TAHRİK – TEKERRÜR.......................................................................... 332
XII. HAKSIZ TAHRİK – TAZMİNAT ......................................................................... 338
ALTINCI BÖLÜM
HAKSIZ TAHRİK KURUMUNUN BAZI SUÇLARLA İLİŞKİSİ
I. HAKSIZ TAHRİK – TAKSİRLİ SUÇLAR ............................................................... 343
II. HAKSIZ TAHRİK – NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ SUÇLAR ........................... 349
III. HAKSIZ TAHRİK – ZİNCİRLEME (MÜTESELSİL) SUÇLAR................................... 354
IV. HAKSIZ TAHRİK – KESİNTİSİZ (MÜTEMADİ) SUÇLAR...................................... 359
V. HAKSIZ TAHRİK – TEŞEBBÜS AŞAMASINDA KALAN SUÇLAR.......................... 364
VI. HAKSIZ TAHRİK – KABAHATLER ..................................................................... 368
YEDİNCİ BÖLÜM
ÖZEL HAKSIZ TAHRİK HALLERİ
I. GENEL OLARAK .............................................................................................. 373
II. 765 SAYILI MÜLGA TÜRK CEZA KANUNU’NDA YER ALAN ÖZEL HAKSIZ
TAHRİK HALLERİ............................................................................................. 374
12 İçindekiler
A. 765 Sayılı Mülga Türk Ceza Kanunu’nun 258. Maddesinde Yer Alan
Düzenleme............................................................................................... 374
B. 765 Sayılı Mülga Türk Ceza Kanunu’nun 272. Maddesinde Yer Alan
Düzenleme............................................................................................... 377
C. 765 Sayılı Mülga Türk Ceza Kanunu’nun 462. Maddesinde Yer Alan
Düzenleme............................................................................................... 379
D. 765 Sayılı Mülga Türk Ceza Kanunu’nun 485. Maddesinde Yer Alan
Düzenleme............................................................................................... 384
III. 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA YER ALAN ÖZEL HAKSIZ TAHRİK
HALLERİ ......................................................................................................... 388
A. Haksız Bir Fiile Tepki Olarak İşlenen Hakaret Suçu (TCK m. 129/1) ......... 388
B. Kasten Yaralama Suçuna Tepki Olarak İşlenen Hakaret Suçu (TCK m.
129/2) ...................................................................................................... 395
C. Karşılıklı Olarak İşlenen Hakaret Suçu (TCK m. 129/3)............................. 401
SONUÇ.................................................................................................................. 407
KAYNAKÇA............................................................................................................ 431
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
