Hukuk Tarihi ve Felsefesi

Yaban Kuraldışılık: Spinoza’da Güç ve İktidar Antonio Negri      ❝Spinoza felsefesi, ontolojik kuruluş kavramına doğru evrildiği için, şeyler dünyasının maddiliğine dokunarak, o muğlak metafizik dayanağı, yeni kültürden alınıp dönüştürülen türümcü artıkları da ortadan kaldırır. Bu dayanak muğlak fakat –varlığın kendiliğindenliği ufkunda bir örgütlenme kriteri oluşturmak için- gerekli bir dayanaktır. Bu bir yanılgı, bir hipostaz, bir muamma mıdır?❞...

Yargının Kökleri: Başlangıç Toplumlarında ve Erken Devlette Yargının Biçimlenişi Sedat Erçin  İnsanların toplumlar hâlinde yaşamalarını, kurumlar oluşturmalarını, kurallara riayet etmelerini ve kurulan bu düzenin idamesi için kullandıkları yöntemleri anlayabilmek için devletli toplumların öncesine gidilmelidir. Yazının icat edilmesi gibi devletin ortaya çıkışı da insanlık tarihi ölçeğinde hayli geç bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Şüphesiz bu iki gelişme ile insanlık, daha öncesinde old...

Özgür İrade? Hukuk, Nörobilim, Psikoloji ve Ötesi Cem Uysal,  Mustafa Ebrar Palteki,  Ozan Erözden,  Salih Haydar Günler Özgürlük yalnızca hukuki-siyasi değil, aynı zamanda felsefi bir kavramdır. Filozoflar Antik Çağ’dan bu yana “özgür olmanın başlıca koşulu, özgür irade sahibi olmak mıdır?” sorusu üzerine düşünmüş; insan toplumlarının ve kültürlerinin büyük çoğunluğunda karşımıza çıkan, insanın özgür iradeyle donatılmış bir canlı olduğu yargısını tartışmaya açmışlardır. 20. yüzyı...

Spinoza Daima Birden Güngören Bulgan,  Cemal Bâli Akal,  Diego Tatián,  Manfred Walter,  Maria das Graças de Souza,  Marilena Chaui,  Miriam van Rejien,  Natalia Andrea Lerussi,  Reyda Ergün   ❝Ama “hiç ağlamayan”, bir neşe etiğini ondan önce de sonra da hiç kimsenin düşünmediği gibi düşünen ve hangi biçimi almış olursa olsun, çileci ideali parça parça eden, “hiçbir tanrısal varlık, kıskanç biri dışında hiç kimse benim güçsüzlüğümden ve bahtsızlığımda...

Kadına Karşı Ayrımcılık: Hukuk, Toplum, Devlet ve CEDAW Gökçeçiçek Ayata,  Pınar Çağlı,  Sevinç Eryılmaz “Kadınlara karşı ayrımcılık” çok geniş kapsamlı ve disiplinlerarası bir kavram. Bu kitapta yer alan katkılar bu gerçeğin ışığında, kadına karşı ayrımcılık sorununa odaklanan incelemelerden oluşuyor. Ve bu yaklaşım, kadının insan haklarına ilişkin uluslararası temel normatif bir düzenleme olan Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (kısa adıyl...

Hukuk Adına Utanç, Ülkem Adına Acı: Cumhuriyet Gazetesi Davası Savunması Göksun Gökçe Göndermez,  Zehra Çiğdem     Özcan Bu dava dosyası, zamana karşı işlenmiş bir suçun belgesidir. Dosyadaki her bir iddiayı tersine çevirince, gerçeğin kendisiyle karşılaşırız. Suçlayan suçludur, bile isteye kötülüğe niyet etmiştir. Suçlananlar ise masumdur. Suçlananlar sözün, düşüncenin ve özgürlüğün sesi olarak buradadır. Onların adları, yalnızca sanık olarak değil, satır aralarında acı çeken, di...

muzaffer dülger Hukuk Nedir? Doğal Hukuk ya da Adalet Bilimi Erdemsizlikler Suç Değildir Mülkiyet Nedir? Eğer hukuk gerçekte şu tanımın ortaya koyduğu şekilde yalnızca "bir devletin üstün gücü tarafından salık verilen bir medeni davranış kuralı" ise, bu tanımdan zorunlu bir netice olarak, hukukun muvakkaten bütünleşmiş ve başarılı biçimde uygulamaya konmuş güç ve iradeyle birebir anlamdaş olduğu çıkar. Bu tanım altında, hukuk hiç kimseye güvenlik, özgürlük, haklar veya mutluluk konusunda daimi b...

Kazanmak İçin Duruşma Taktikleri Herbert J. Stern,  Stephen A. Saltzburg Yargılamanın özünü bir ikna çabası oluşturur. “Gerçeğe ulaşmak” ve “adaleti sağlamak” görünürdeki hedeftir fakat gerçeklik her zaman inşa edilmek zorundadır ve yargılama sırasında taraflardan yargıca, jüriden bizzat hukukun kendisine, birden fazla adalet vardır. Gerçekliğin inşa edilmek zorunda olması ve farklı adalet perspektifleri, hükmü kuracak olan kişi veya kişilerin belli bir gerçeklik ve belli bir adalet konusun...

Nazi Almanyası’nda Hukuk: İdeoloji, Fırsatçılık ve Adaletin Saptırılması Alan E. Steinweis,  Douglas G. Morris,  Hans-Christian Jasch,  Harry Reicher,  Kenneth F. Ledford,  Konrad H. Jarausch,  Raphael Gross,  Robert D. Rachlin ❝Nazi Almanyası örneğinin toplumumuza ayna tutma görevi göremeyecek kadar aşırı olduğunu iddia etmek caziptir. Ama Almanların da bir zamanlar  Rechtsstaat ’ları ile büyük gurur duyduğunu ve hiçbir toplumun vahim koşullarda hukukun y...

Hukuk ve Disiplin: Modern Toplumda Hukuka Uymanın Dayanaklar Engin Topuzkanamış ❝Hukuka nasıl ve hangi mekanizmaların zorlamasıyla uyduğumuzu anlamaya çalışmak, hukuk karşısında ahlâkî bir duyarlık geliştirmenin ilk basamağıdır. Nasıl sorusu, bizi benliğimizdeki karmaşık örgüden haberdar eder. Alışkanlıktan mı, menfaatten mi, korkudan mı, sevgiden mi, yoksa bilincinde olmadığımız bir zamana ait bir duygudan mı hukuka uymaktayız? Bu karmaşık etkiler hakkında edineceğimiz bilgi, bireysel ahlâk açı...

Düşmanı Yargılamak Abdurrahman Aydın,  Boran Ali Mercan,  Cansu Muratoğlu,  Cemal Bâli Akal,  Deniz Yonucu,  Fehmiye Ceren Akçabay,  Işıl Kurnaz,  Mehmet Cemil Ozansü,  Ozan Değer,  Serdar Tekin,  Zehra Çiğdem Özcan ❝Öteki’yi mutlak kurban, kendini ise bundan azade ilan ederek hatalarını, kabahatlerini ve suçlarını kabul etmekten kaçınıp kendi kendilerine ürettikleri ve esiri oldukları kötülük nesnelerinin korkusuyla yaşam sürüp bunların tümünden...

Doğa ve Evrim Cemal Bâli Akal,  Ozan Erözden     Biyolojik evrim ya da kısaca adlandırıldığı şekliyle evrim, yeryüzündeki canlıların belli mekanizmalar dâhilinde değişip dönüşmeleri olgusunu ifade eder. Bu içeriğiyle evrim, bir kuram değil bir olgudur. Bu olgu tarihin çok erken dönemlerinden bu yana farklı düşünürler tarafından gözlemlenmiş, anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Evrim olgusunu yönlendiren başlıca mekanizmalardan birisi olan doğal seçilimin Charles Darwin tarafından ort...

Aykırı Spinoza: Gündem (deki / dışı) Çeşitlemeler Antonio Negri ❝Spinozacılık, modernlik eleştirisinde daima bir referans noktasını temsil eder; şimdi-buradalığın güçleri olan bir kolektif özne, sevgi ve beden anlayışını Descartes’tan Hegel ve Heidegger’e kadar modern kavramını biçimlendiren özne-birey, dolayım ve aşkınsal anlayışına karşı konumlandırır.❞...

Jeremy D. Popkin Haiti  Devriminin hikayesi, özgürlük ve eşitlik hakkındaki modern fikirlerin kaynağı olarak Batı Avrupa uygarlığını görmek isteyenler için çarpıcı bir hatırlatmadır. ABD’de ve Fransa’da özgürlük ve eşitlik fikirlerini etkili bir dille formüle eden devrimci liderler, Atlantik dünyasında siyahların köleleştirilmesini sürdürmek için ölümüne savaşmaya hazırlardı. “Bu topraklarda köle olamayacağını; köleliğin bu topraklarda sonsuza dek kaldırıldığını” ilan eden ilk anayasa ABD’n...

Sözün İkiz Çocukları: Edebiyat ve Hukuk İlişkisi Cemal Bâli Akal,  Yalçın Tosun      Elinizde tuttuğunuz bu kitap, tükenmiş olan “Edebiyat, Hukuk ve Sair Tuhaflıklar” adlı derlemede Cemal Bâli Akal ve Yalçın Tosun’a ait olanlardan ve onlara eklenmiş altı yazıdan oluşuyor. Edebiyat ve hukuk, “Sözün İkiz Çocukları” onlar… Aralarındaki ilişki yüzyıllar öncesinden bu yana araştırılıyor, üzerine düşünülüp eserler veriliyor. Bazen düşman kesiliyorlar birbirlerine, anlayamıyorlar. B...

İnsan Hakları Paradoksu: Özne ve Siyaset Remzi Orkun Güner Uzun zamandır hukuk ve siyaset ilişkisini insan haklarına gönderme yapmadan konuşamadığımız bir dünyada yaşıyoruz. Bunun, siyaseti insan hakları söyleminin ve hukuki kategorilerin ufku ötesinde kavrama yetimize mal olduğuna ilişkin uyarıların tarihi de çok kısa değil. Öte yandan özellikle son otuz yıldır giderek yükselen özcülük karşıtı sesler, indirgemeci soyutlamalara karşı direnen varolma halleri, eleştirel ama olumlayıcı tekniklerle ...

Hukuk ya da Kukla Tiyatrosu: Edebiyat ve Hukuk Cemal Bâli Akal … her despotizmde mutlaka olduğu gibi, bu tür düzenlerin savunucuları, hasımlarının hesabını görmek için hukuku bir karikatüre dönüştürürler. Elbette hukuk hep bir sosyal yapılanmanın hukukudur, otonom değil heteronomdur. Tarih boyunca eşitsizliklerin üstüne oturur. Ancak baskı dönemlerinde bu eşitsizlikler gizlenemez olur. Hukuk genelde ondan beklenen görece otonomiyi bütünüyle kaybeder, meşruiyet perdesi ardındaki güç ve şiddet tüm...