| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Gürkan ORMANCI |
| Baskı Tarihi | 2021/09 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 221 |
İşletme sahibi ile ilgili olmaksızın doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlar olarak tanımlanan işletme adı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 53. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir.
Ticari yaşamda sıkça karşımıza çıkan işletme adı, öğretide pek rağbet görmemiş, herhangi bir yüksek lisans ve doktora tez çalışmasına konu edilmemişti. Yeni bir şeyleri söylemenin gerekliliği karşısında bu konuyu Gürkan Ormancı’ya danışman olarak tavsiye ettik ve yazar, konuyu derinlemesine ele alıp başarılı bir tez yazmıştır. Ardından oy birliği ile kabul edilen bu yüksek lisans çalışmasının kitap olarak yayın hayatına katılmasının yerinde olacağını değerlendirerek yazara da bu hususta tavsiyelerde bulunmamız sonucunda “ HUKUKİ AÇIDAN İŞLETME ADI VE İŞLETME ADININ KORUNMASI” adlı eser elinize ulaşmıştır.
Yüksek lisans öğretiminde olduğu gibi, lisans öğretiminde de derslerimi yakından takip eden Ormancı’nın aynı zamanda matematik öğretmeni olması, öğretim hayatında bir adım ileride yer almasını sağlamıştır. Matematik zekâsını ve analitik düşünme yeteneğini hukukta iyi kullanan yazar, eğitim yaşamında ön saflarda yer almıştır. Akademik yaşamda olmayan yüksek lisans öğrencilerinin iyi tez çıkarması nadir görülen bir durumdur. Ormancı da bu nadir durumu gerçekleştiren kişiler arasında yer almaktadır. Akademik yaşamda yer almayan yüksek lisans öğrencilerinin iyi bir tez çalışması ortaya çıkarması nadir bir durum olup, Ormancı bu nadir durumu gerçekleştiren kişiler arasında yer almaktadır.
SUNUŞ ...................................................................................................................... 5
ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 7
ÖZ ............................................................................................................................. 9
İÇİNDEKİLER............................................................................................................ 11
KISALTMALAR......................................................................................................... 17
GİRİŞ ...............................................................................................................19
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞLETME ADINA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
I. İŞLETME ADI KAVRAMI..............................................................................21
II. İŞLETME ADININ İŞLEVİ..............................................................................23
III. İŞLETME ADININ İŞLETME, TİCARİ İŞLETME VE ESNAF İŞLETMESİ
KAVRAMLARI İLE İLİŞKİSİ ...........................................................................24
A. İşletme Adının İşletme Kavramı ile İlişkisi................................................. 24
B. İşletme Adının Ticari İşletme ile İlişkisi ..................................................... 25
1. Ticari İşletme Kavramı........................................................................ 25
2. Ticari İşletmenin Unsurları ................................................................. 26
a. Gelir Sağlamayı Hedef Tutma...................................................... 26
b. Devamlılık.................................................................................... 27
c. Bağımsızlık................................................................................... 28
d. Esnaf İşletmesi İçin Öngörülen Sınırın Aşılması........................... 29
3. İşletme Adının Ticari İşletme Kavramı İçerisindeki Yeri ..................... 29
C. İşletme Adının Esnaf İşletmesi ile İlişkisi................................................... 31
1. Esnaf Kavramı..................................................................................... 31
2. Esnaf Kavramının Unsurları................................................................ 31
a. Sanat veya Ticaret Yapıyor Olmak............................................... 31
b. Faaliyetlerinin Sermaye ile Birlikte Bedeni Çalışmaya
Dayanıyor Olması ........................................................................ 32
c. Gelirinin Esnaf İşletmesi İçin Öngörülen Sınırı Aşmaması ........... 32
12 İçindekiler
3. Esnaf İşletmesi ................................................................................... 33
4. İşletme Adının Esnaf İşletmesi Kavramı İçerisindeki Yeri................... 33
D. Esnaflar İçin Öngörülen Gelir Sınırının Zaman İçerisinde Aşılması
veya Gelirin Bu Sınırın Altına Düşmesi...................................................... 33
IV. İŞLETME ADI ÜZERİNDEKİ HAKKIN HUKUKİ NİTELİĞİ...................................35
A. Genel Olarak Hak Kavramı........................................................................ 35
B. Hakların Sınıflandırılması Sisteminde İşletme Adı Üzerindeki Hakkın
Yeri............................................................................................................ 36
1. İşletme Adı Üzerindeki Hakkın Özel Hukuk Haklarından Olması ....... 36
2. İşletme Adı Üzerindeki Hakkın Bir Malvarlığı Hakkı Olması ............... 36
3. İşletme Adı Üzerindeki Hakkın Mutlak Bir Hak Olması ...................... 37
4. İşletme Adı Üzerindeki Hakkın Devredilebilen Bir Hak Olması .......... 38
5. İşletme Adı Üzerindeki Hakkın Bir Sınai Mülkiyet Hakkı Olması ........ 38
V. İŞLETME ADININ OLUŞTURULMASI ............................................................39
VI. İŞLETME ADINA YAPILACAK EKLER .............................................................43
VII. İŞLETME ADININ BAZI TANITMA İŞARETLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI ..........46
A. Ticaret Unvanı- İşletme Adı ...................................................................... 46
B. Medeni Ad-İşletme Adı............................................................................. 48
C. Marka-İşletme Adı .................................................................................... 49
D. Coğrafi İşaretler-İşletme Adı..................................................................... 51
E. İnternet Alan Adı-İşletme Adı ................................................................... 53
İKİNCİ BÖLÜM
İŞLETME ADININ KULLANILMASI, TESCİLİ, DEVAMLILIĞI,
İŞLETME ADINA İLİŞKİN HUKUKİ İŞLEMLER VE HUKUKİ OLAYLAR
I. İŞLETME ADININ KULLANILMASI ................................................................63
A. İşletme Adının Kullanılması ...................................................................... 63
B. İşletme Adını Kullanabilecek Kişiler .......................................................... 66
1. Gerçek Kişi Tacirler ............................................................................ 66
2. Tüzel Kişi Tacirler ............................................................................... 67
a. Ticaret Şirketleri.......................................................................... 67
b. Ticari İşletme İşleten Dernekler ve Vakıflar ................................ 68
c. Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve
Kuruluşlar.................................................................................... 69
İçindekiler 13
aa. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Bunlara Bağlı
Müesseseler ......................................................................... 70
bb. Özel Hukuk Hükümleri Uyarınca Yönetilen veya Ticari
Şekilde İşletilen Diğer Kurum ve Kuruluşlar.......................... 71
3. Donatma İştiraki................................................................................. 72
4. Tacir Sayılanlar ................................................................................... 73
5. Tacir Gibi Sorumlu Olanlar ................................................................. 73
6. Esnaflar .............................................................................................. 74
II. İŞLETME ADININ TESCİLİ ............................................................................74
A. Genel Olarak Tescil Kavramı ..................................................................... 74
B. İşletme Adının Tescilini Talep Edebilecek Kişiler....................................... 75
C. Tescil Talebi ve Tescilin Usulü................................................................... 75
D. Esnaf İşletmelerinde İşletme Adının Tescili .............................................. 79
E. Tescilin Sonuçları ...................................................................................... 81
III. İŞLETME ADININ DEVAMLILIĞI...................................................................83
A. Genel Olarak ............................................................................................. 83
B. Adın Değişmesi ......................................................................................... 85
C. Ortağın Ayrılması veya Ortaklığa Yeni Bir Ortağın Girmesi....................... 86
D. İşletme Sahibinin veya Ortağın Ölümü ..................................................... 87
E. İşletme Adının İhtiyari Olarak Değiştirilmesi............................................. 88
IV. İŞLETME ADINA İLİŞKİN HUKUKİ İŞLEMLER ve HUKUKİ OLAYLAR ................90
A. Genel Olarak ............................................................................................. 90
B. İşletme Adının Devri ................................................................................. 91
1. İşletme Adının Ticari İşletme ile Birlikte Devri ................................... 91
2. İşletme Adının Ticari İşletmeden Ayrı Olarak Devri ........................... 94
3. Esnaf İşletmelerinde İşletme Adının Devri......................................... 95
C. İşletme Adının Rehni................................................................................. 96
1. Genel Olarak Rehin Kavramı .............................................................. 96
2. İşletme Adı Rehninin Tâbi Olduğu Hükümler..................................... 97
3. Ticari İşletme Taşınır Rehni Sözleşmesi, Sözleşmenin Tarafları
ve Kurulması....................................................................................... 98
4. Ticari İşletme Taşınır Rehni Sözleşmesinin Tescili............................ 100
5. Ticari İşletme Taşınır Rehninin Kapsamı........................................... 100
6. Ticari İşletme Taşınır Rehni Sözleşmesi Taraflarının Hak ve
Yükümlülükleri ................................................................................. 102
14 İçindekiler
7. İşletme Adının Rehninin Sonuçları................................................... 103
8. Ticari İşletme Taşınır Rehninde Temerrüt Sonrası İşletme
Adının Durumu ................................................................................ 104
D. İşletme Adının Haczi ............................................................................... 105
E. Ürün Kirası Hâlinde İşletme Adının Durumu........................................... 106
F. İşletme Adının Franchising Sözleşmesine Konu Olması.......................... 108
G. İşletme Adına İlişkin Lisans Verilmesi ..................................................... 110
H. İşletme Adının Ortaklıklara Sermaye Olması .......................................... 111
İ. İşletme Adı Üzerinde İntifa Hakkı Tanınması.......................................... 112
J. İşletme Adının Miras Yoluyla İntikali ...................................................... 113
K. İşletme Adının İflas Masasına Dâhil Olması............................................ 115
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞLETME ADININ HUKUKEN KORUNMASI
I. GENEL OLARAK İŞLETME ADININ KORUNMASI .........................................117
II. İŞLETME ADININ TÜRK TİCARET KANUNU KAPSAMINDA KORUNMASI......120
A. Tescil Edilmiş İşletme Adının Türk Ticaret Kanunu Kapsamında
Korunması............................................................................................... 120
1. Korumanın Kapsamı......................................................................... 120
2. İşletme Adı Üzerindeki Tekel Hakkı ................................................. 121
3. İşletme Adı Üzerindeki Önceye Dayalı Hak...................................... 124
4. İşletme Adına Tecavüz ..................................................................... 125
5. İşletme Adına Tecavüz Durumunda Açılabilecek Davalar ve
Hukuki Talepler................................................................................ 130
a. Tespit Davası ............................................................................. 130
b. Haksız Kullanımın Yasaklanması Davası (Men Davası) .............. 131
c. Haksız Tescil Edilmiş İşletme Adının Değiştirilmesi veya
Silinmesi .................................................................................... 132
d. Tecavüz Sonucu Ortaya Çıkan Maddi Durumun Ortadan
Kaldırılması................................................................................ 134
e. Tazminat Davaları ..................................................................... 134
aa. Maddi Tazminat Davası ...................................................... 135
bb. Manevi Tazminat Davası .................................................... 135
f. Mahkeme Kararının İlanı........................................................... 136
g. Davalarda Taraflar..................................................................... 137
h. Davalarda Zamanaşımı.............................................................. 138
İçindekiler 15
B. İşletme Adının Haksız Rekabet Hükümleri Kapsamında Korunması ....... 139
1. Haksız Rekabet Kavramı................................................................... 139
2. Haksız Rekabetin Unsurları .............................................................. 146
a. Ticari Nitelik Taşıyan Bir Davranış veya Uygulamanın
Mevcut Olması .......................................................................... 146
b. Davranış veya Uygulamanın Aldatıcı ya da Diğer Bir Şekilde
Dürüstlük Kuralına Aykırı Olması............................................... 147
c. Rakipler Arasındaki veya Tedarik Edenlerle Müşteriler
Arasındaki İlişkilerin Etkilenmesi ............................................... 149
d. Yarar Sağlama, Kusur ve Zarar Şartlarının Aranmaması............ 149
3. Haksız Rekabet Hükümleri ve İşletme Adının Korunması
Arasındaki İlişkisi .............................................................................. 150
a. Genel Olarak.............................................................................. 150
b. İltibas......................................................................................... 151
c. Kötüleme................................................................................... 155
d. Karşılaştırma.............................................................................. 159
4. İşletme Adının Haksız Rekabet Hükümleri Kapsamında
Korunmasında Açılabilecek Davalar ve Hukuki Talepler .................. 162
a. Tespit Davası ............................................................................. 162
b. Önleme (Men) Davası................................................................ 163
c. Eski Hâle İade (Ref) Davası ........................................................ 164
d. Tazminat Davaları...................................................................... 166
aa. Maddi Tazminat Davası ...................................................... 166
bb. Manevi Tazminat Davası..................................................... 168
e. Davaların Yığılması .................................................................... 169
f. Mahkeme Kararlarının İlanı....................................................... 170
g. Mahkeme Kararlarının Üçüncü Kişilere Etkisi............................ 170
h. Haksız Rekabet Davalarında İhtiyati Tedbir............................... 171
i. Davalarda Taraflar..................................................................... 173
j. Davalarda Zamanaşımı .............................................................. 176
k. Cezai Sorumluluk....................................................................... 178
C. İşletme Adının Korunması İçin Türk Ticaret Kanunu Kapsamında
Açılabilecek Davalarda Ortak Hükümler ................................................. 182
1. Görevli ve Yetkili Mahkeme ............................................................. 182
2. Yargılama Usulü ............................................................................... 183
16 İçindekiler
3. İhtiyati Tedbir .................................................................................. 183
4. Delil Tespiti ...................................................................................... 185
5. Tahkime Elverişlilik .......................................................................... 187
6. Arabuluculuğa Elverişlilik ................................................................. 190
7. Bildirim ve Ceza ............................................................................... 192
III. İŞLETME ADININ SINAİ MÜLKİYET KANUNU KAPSAMINDA
KORUNMASI............................................................................................193
A. Genel Olarak........................................................................................... 193
B. İşletme Adı Üzerindeki Öncelik Hakkına Dayanarak Marka
Başvurusuna İtiraz Edilmesi.................................................................... 193
C. İşletme Adı Üzerindeki Öncelik Hakkına Dayanarak Markanın
Hükümsüzlüğü Davası Açılması .............................................................. 197
D. Marka Olarak Tescil Ettirilen İşletme Adının SMK Hükümlerince
Korunması............................................................................................... 200
1. Genel Olarak .................................................................................... 200
2. Tescile İtiraz ..................................................................................... 201
3. Marka Hakkına Tecavüz ................................................................... 201
IV. İŞLETME ADININ TÜRK MEDENİ KANUNU KAPSAMINDA KORUNMASI......203
A. Türk Medeni Kanunu’nda Yer Alan Adın Korunması Hükümleri ile
İşletme Adı Arasındaki İlişki.................................................................... 203
B. İşletme Adının Türk Medeni Kanunu Hükümleri Kapsamında
Korunmasında Açılabilecek Davalar ....................................................... 205
1. Tespit Davası.................................................................................... 205
2. Durdurma (Men) Davası .................................................................. 205
3. Önleme Davası................................................................................. 206
4. Tazminat Davaları ............................................................................ 207
a. Maddi Tazminat Davası............................................................. 207
b. Manevi Tazminat Davası ........................................................... 207
5. Görevli ve Yetkili Mahkeme............................................................. 208
SONUÇ...........................................................................................................209
KAYNAKÇA ....................................................................................................215
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
