Hüküm Kurma ve Cezanın Belirlenmesi

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Fidan BALCI - Seyithan ÖZTÜRK
ISBN: 9786053007685
Stok Durumu: Tükendi
162,00 TL 180,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Fidan BALCI,Seyithan ÖZTÜRK
Baskı Tarihi 2019/06
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Hüküm Kurma ve Cezanın Belirlenmesi

Fidan BALCI, Seyithan ÖZTÜRK

2019/06 1. Baskı, 239 Sayfa

ISBN 978-605-300-768-5

Cezanın bireyselleştirilmesi için hâkim, TCK’nın 3 ve 61. maddelerinde belirtilen hak ve nesafet kurallarına uygun, eylemle orantılı olacak şekilde iki sınır arasında temel cezayı belirlemelidir.

Temel cezayı belirlerken dayanılan gerekçe, TCK’nın 61. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ölçütlere uygun, dosyada bulunan bilgi ve belgelerin isabetle değerlendirildiğini gösterir biçimde yasal ve yeterli olmalıdır. Aynı zamanda hükümde yer alan hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi, ertelenmesi ve takdiri indirim uygulamalarında dayanılan gerekçe ile de çelişmemesi gerekir.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6/1, Anayasa’nın 141/3 ve 5271 sayılı CMK’nın 34, 230, 232, 289/1-g maddeleri uyarınca mahkeme kararlarının denetime olanak verecek biçimde açık, gerekçeli ve sanıkları, mağdurları, Cumhuriyet savcısını, avukatı, herkesi inandıracak biçimde olması gerekir. Yargıtay’ın yaptığı bozma nedenlerinin başında “hükmün yasal ve yeterli gerekçeyi içermemesi” gelmektedir.

Kitabımızda, hüküm kavramı, hükmün konusu, hüküm türleri, hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar, bozmadan sonra hüküm kurulması, hükmün açıklanmasının geri bırakılması, temel cezanın belirlenmesi, cezanın hesaplanması, cezanın bireyselleştirilmesi; bu bağlamda, kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi, hapis cezasının ertelenmesi, takdiri indirim nedenleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca güvenlik tedbirleri olan belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, müsadere, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri ve tekerrüre yer verilmiştir. Ayrı bir başlık altında da suça sürüklenen çocuklar hakkında yapılacak işlemler ve dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınmıştır. 

Yargıtay’da görev yaptığımız yaklaşık 17 yıl zarfında edindiğimiz bilgi birikimi ve deneyimi, göreve yeni başlayan meslektaşlarımız ile Cumhuriyet savcısı adayları, hakim adayları ve avukat adayları ile paylaşma isteği bu kitabı ele almamıza neden olmuştur.

Kitap, gerek Türkiye Adalet Akademisinde öğretim görevlisi olarak görev yaptığımız sırada hakim ve Cumhuriyet savcısı adaylarımızdan gelen sorular gerek meslek içi eğitim seminerlerinde uygulayıcılar tarafından bize aktarılan sorunlar dikkate alınarak ve özellikle Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları, Ceza Genel Kurulu ile Özel Daire Kararlarından faydalanılarak hazırlanmıştır. Kitabımız tamamen uygulamaya yönelik olup, her konu başlığı altında örnek olaylara ve Yargıtay Kararlarına bolca yer verilmiştir.


İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
I. HÜKÜM KAVRAMI 17
ÖRNEK OLAY 1 18
ÖRNEK OLAY 2 18
II. HÜKMÜN KONUSU 21
A. DAVA KONUSU YAPILMAYAN EYLEMDEN HÜKÜM KURULMASININ YASAYA AYKIRI OLDUĞUNA İLİŞKİN ÖRNEK OLAYLAR 23
ÖRNEK OLAY 1 23
ÖRNEK OLAY 2 24
ÖRNEK OLAY 3 24
ÖRNEK OLAY 4 24
ÖRNEK OLAY 5 25
ÖRNEK OLAY 6 25
ÖRNEK OLAY 7 26
ÖRNEK OLAY 8 27
ÖRNEK OLAY 9 28
ÖRNEK OLAY 10 28
B. DAVA KONUSU YAPILAN EYLEM NEDENİYLE EK SAVUNMA HAKKI TANINARAK SUÇ VASFININ DEĞİŞTİRİLEBİLECEĞİNE İLİŞKİN ÖRNEK OLAYLAR 28
ÖRNEK OLAY 1 29
ÖRNEK OLAY 2 30
ÖRNEK OLAY 3 30
ÖRNEK OLAY 4 31
ÖRNEK OLAY 5 31
ÖRNEK OLAY 6 32

III. HÜKÜM TÜRLERİ 33
A. BERAAT KARARI 33
1. Yüklenen Fiilin Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması
(CMK m.223/2-a) 33
ÖRNEK OLAY 1 33
ÖRNEK OLAY 2 33
2. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması
(CMK m.223/2-b) 34
ÖRNEK OLAY 34
3. Yüklenen Suç Açısından Failin Kast veya Taksirinin
Bulunmaması (CMK m.223/2-c) 34
ÖRNEK OLAY 34
4. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlenmesine Rağmen Olayda
Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Bulunması (CMK m.223/2-d) 35
ÖRNEK OLAY 1 35
ÖRNEK OLAY 2 35
ÖRNEK OLAY 3 35
5. Yüklenen Suçun Sanık Tarafından İşlendiğinin Sabit Olmaması
(CMK m.223/2-e) 36
ÖRNEK OLAY 36
B. SANIĞIN KUSURUNUN BULUNMAMASI NEDENİYLE CEZA
VERİLMESİNE YER OLMADIĞI KARARI (CMK m.223/3) 36
1. Yüklenen Suçla Bağlantılı Olarak Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı veya Sağır ve Dilsizlik Hali ya da Geçici Nedenlerin Bulunması
(CMK m.223/3-a) 36
ÖRNEK OLAY 1 37
ÖRNEK OLAY 2 37
ÖRNEK OLAY 3 38
2. Yüklenen Suçun Hukuka Aykırı Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi Suretiyle veya Zorunluluk Hali ya da Cebir veya
Tehdit Etkisiyle İşlenmesi (CMK m.223/3-b) 38
ÖRNEK OLAY 38
3. Meşru Savunmada Sınırın Heyecan, Korku ve Telaş Nedeniyle Aşılması (CMK m.223/3-c). 39
4. Kusurluluğu Ortadan Kaldıran Hataya Düşülmesi (CMK
m.223/3-d) 39

C. DİĞER SEBEPLERLE VERİLEN CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞI
KARARI (CMK m.223/4) 39
1. Etkin Pişmanlık (CMK m.223/4-a) 40
ÖRNEK OLAY 40
2. Şahsî Cezasızlık Sebebinin Varlığı (CMK m.223/4-b) 41
3. Karşılıklı Hakaret (CMK m.223/4-c) 41
ÖRNEK OLAY 1 41
ÖRNEK OLAY 2 41
ÖRNEK OLAY 3 42
4. İşlenen Fiilin Haksızlık İçeriğinin Azlığı (CMK m.223/4-d) 42
ÖRNEK OLAY 1 42
ÖRNEK OLAY 2 43
ÖRNEK OLAY 3 43
D. MAHKUMİYET KARARI 43
E. GÜVENLİK TEDBİRİNE İLİŞKİN KARAR 44
1. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma 44
YARGITAY KARARLARI 47
2. Müsadere 51
ÖRNEK OLAY 1 55
ÖRNEK OLAY 2 55
ÖRNEK OLAY 3 56
ÖRNEK OLAY 4 56
ÖRNEK OLAY 5 56
ÖRNEK OLAY 6 56
ÖRNEK OLAY 7 57
ÖRNEK OLAY 8 57
ÖRNEK OLAY 9 57
ÖRNEK OLAY 10 57
ÖRNEK OLAY 11 58
3. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 58
ÖRNEK OLAY 1 60
ÖRNEK OLAY 2 60
ÖRNEK OLAY 3 61
ÖRNEK OLAY 4 61
4. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 61
ÖRNEK OLAY 1 63
ÖRNEK OLAY 2 63

ÖRNEK OLAY 3 64
ÖRNEK OLAY 4 64
ÖRNEK OLAY 5 64
ÖRNEK OLAY 6 65
ÖRNEK OLAY 7 65
ÖRNEK OLAY 8 65
5. Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular 65
a) Tekerrürün Koşulları 67
b) Yargıtay Kararlarına Göre Tekerrür Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar. 72
c) Tekerrür Hükümlerinin Uygulanmasının Sonuçları 74
d) Özel Tehlikeli Suçlular 76
ÖRNEK OLAY 1 76
ÖRNEK OLAY 2 77
ÖRNEK OLAY 3 77
ÖRNEK OLAY 4 77
ÖRNEK OLAY 5 78
ÖRNEK OLAY 6 78
ÖRNEK OLAY 7 78
ÖRNEK OLAY 8 79
ÖRNEK OLAY 9 79
ÖRNEK OLAY 10 80
YARGITAY KARARLARI 80
6. Sınır Dışı Edilme 93
7. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri 93
F. DAVANIN REDDİ KARARI 94
ÖRNEK OLAY 1 95
ÖRNEK OLAY 2 95
G. DÜŞME VE DURMA KARARI 95
ÖRNEK OLAY 1 96
ÖRNEK OLAY 2 96
ÖRNEK OLAY 3 97
ÖRNEK OLAY 4 97
ÖRNEK OLAY 5 97
H. GÖREVSİZLİK KARARI 98

IV. HÜKMÜN GEREKÇESİ VE HÜKÜM FIKRASININ İÇERECEĞİ HUSUSLAR 99
YARGITAY KARARLARI 102
V. BOZMADAN SONRA HÜKÜM KURULMASI 105
ÖRNEK OLAY 1 107
ÖRNEK OLAY 2 108
VI. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI 109
A. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ KOŞULLARI 111
1. Suça İlişkin Koşullar 111
a) Yargılama sonucu hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az
süreli hapis ya da adli para cezası olması 111
ÖRNEK OLAY 112
b) Suçun Anayasanın 174. maddesinde güvence altına alınan
inkılâp kanunlarında yer alan suçlardan olmaması 112
2. Sanığa İlişkin Koşullar 113
a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm edilmemiş olması 113
b) Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geri
bırakılmasına karar verilemeyeceğinin gözetilmesi 114
c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya
tazmin suretiyle tamamen giderilmesi 115
d) Mahkemece sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önüne alınarak yeniden suç
işlemeyeceği hususunda kanaate ulaşılması 117
e) Sanığın, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmediğine dair bir beyanının olmaması 117
B. AÇIKLANMASI GERİ BIRAKILAN HÜKMÜN AÇIKLANMASI 119
C. DAVANIN DÜŞMESİNE KARAR VERİLMESİ 123
D. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI HALİNDE ZAMANAŞIMININ DURMASI 123
ÖRNEK OLAY 1 124
ÖRNEK OLAY 2 124

VII. CEZALAR 125
A. HAPİS CEZALARI 126
1. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası 126
2. Müebbet Hapis Cezası 126
3. Süreli Hapis Cezası 126
B. ADLİ PARA CEZASI 129
1. Adli Para Cezasının Belirlenmesi 129
ÖRNEK OLAY 1 134
ÖRNEK OLAY 2 134
ÖRNEK OLAY 3 134
ÖRNEK OLAY 4 135
ÖRNEK OLAY 5 135
ÖRNEK OLAY 6 135
ÖRNEK OLAY 7 135
ÖRNEK OLAY 8 136
ÖRNEK OLAY 9 136
2. Adli Para Cezalarında Kesinlik Sınırı 136
VIII. CEZANIN BELİRLENMESİ 139
A. TEMEL CEZANIN BELİRLENMESİ 140
ÖRNEK OLAY 1 142
ÖRNEK OLAY 2 143
ÖRNEK OLAY 3 143
ÖRNEK OLAY 4 144
ÖRNEK OLAY 5 144
ÖRNEK OLAY 6 144
ÖRNEK OLAY 7 144
ÖRNEK OLAY 8 145
ÖRNEK OLAY 9 145
ÖRNEK OLAY 10 145
ÖRNEK OLAY 11 146
ÖRNEK OLAY 12 146
ÖRNEK OLAY 13 146
ÖRNEK OLAY 14 146
ÖRNEK OLAY 15 146

ÖRNEK OLAY 16 147
ÖRNEK OLAY 17 147
ÖRNEK OLAY 18 147
B. CEZADAN ARTIRIM VE İNDİRİM YAPILMASI 148
ÖRNEK OLAY 1 150
ÖRNEK OLAY 2 150
ÖRNEK OLAY 3 151
ÖRNEK OLAY 4 151
ÖRNEK OLAY 5 151
ÖRNEK OLAY 6 152
ÖRNEK OLAY 7 152
ÖRNEK OLAY 8 152
ÖRNEK OLAY 9 152
ÖRNEK OLAY 10 152
ÖRNEK OLAY 11 153
ÖRNEK OLAY 12 153
ÖRNEK OLAY 13 153
ÖRNEK OLAY 14 153
ÖRNEK OLAY 15 154
ÖRNEK OLAY 16 154
ÖRNEK OLAY 17 154
ÖRNEK OLAY 18 154
ÖRNEK OLAY 19 154
ÖRNEK OLAY 20 155
ÖRNEK OLAY 21 155
ÖRNEK OLAY 22 155
ÖRNEK OLAY 23 155
ÖRNEK OLAY 24 156
ÖRNEK OLAY 25 156
ÖRNEK OLAY 26 156
ÖRNEK OLAY 27 157
ÖRNEK OLAY 28 157
ÖRNEK OLAY 29 157
ÖRNEK OLAY 30 158

IX. CEZANIN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 159
A. KISA SÜRELİ HAPİS CEZASINA SEÇENEK YAPTIRIMLAR 159
ÖRNEK OLAY 1 164
ÖRNEK OLAY 2 165
ÖRNEK OLAY 3 166
ÖRNEK OLAY 4 167
ÖRNEK OLAY 5 168
ÖRNEK OLAY 6 169
ÖRNEK OLAY 7 170
ÖRNEK OLAY 8 170
ÖRNEK OLAY 9 171
ÖRNEK OLAY 10 172
ÖRNEK OLAY 11 173
ÖRNEK OLAY 12 173
ÖRNEK OLAY 13 174
ÖRNEK OLAY 14 175
ÖRNEK OLAY 15 175
ÖRNEK OLAY 16 176
ÖRNEK OLAY 17 176
ÖRNEK OLAY 18 177
YARGITAY KARARLARI 178
B. SEÇENEK YAPTIRIM VE TEDBİR TÜRLERİ 180
1. Adli Para Cezasına Çevrilme (TCK m.50/1-a) 180
2. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın, Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme veya Tazmin Suretiyle Tamamen
Giderilmesi (TCK m.50/1-b). 180
YARGITAY KARARLARI 181
3. En Az İki Yıl Süreyle, Bir Meslek veya Sanat Edinmesini Sağlamak Amacıyla, Gerektiğinde Barınma İmkânı da Bulunan
Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme (TCK m. 50/1-c) 182
YARGITAY KARARLARI 182
4. Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma (TCK m.50/1-d) 184
YARGITAY KARARLARI 185
5. Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması, Belli Bir Meslek
ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma (TCK m.50/1-e) 193
YARGITAY KARARLARI 193

6. Gönüllü Olmak Koşuluyla Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırma
(TCK m.50/1-f) 196
YARGITAY KARARLARI (50/1-f) 197
C. ÇEVRİLEN TEDBİRE UYMAMANIN SONUÇLARI 199
YARGITAY KARARLARI 200
D. HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ 200
1. Ertelemenin Şartları 202
2. Zararların Tazmini Şartıyla Erteleme 204
3. Denetim Süresi 205
4. Denetim Süresi İçinde Hükümlünün Yükümlülükleri 206
ÖRNEK OLAY 1 207
ÖRNEK OLAY 2 208
ÖRNEK OLAY 3 208
ÖRNEK OLAY 4 209
ÖRNEK OLAY 5 209
ÖRNEK OLAY 6 209
ÖRNEK OLAY 7 210
ÖRNEK OLAY 8 210
YARGITAY KARARLARI 211
E. TAKDİRİ İNDİRİM 217
ÖRNEK OLAY 1 219
ÖRNEK OLAY 2 220
ÖRNEK OLAY 3 220
X. SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR HAKKINDA DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR 223
YARGITAY KARARLARI 231

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.