İdare Hukuku Açısından Yapı Denetimi

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: İlker ZEYREK
ISBN: 9789750259128
328,50 TL 365,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar İlker ZEYREK
Baskı Tarihi 2020/02
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

İdare Hukuku Açısından Yapı Denetimi

İlker ZEYREK

2020/02 1. Baskı, 255 Sayfa

ISBN 978-975-02-5912-8

Hukuki açıdan yapı denetimi, yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu arasında akdedilen bir sözleşme bulunması sebebiyle, bu güne dek genellikle özel hukuk bağlamında inceleme konusu yapılmış bir kavramdır. Hâlbuki yapı denetimi, başından sonuna kadar, çeşitli idari mercilerin denetim ve gözetimi altında icra edilen, uygulanacak usul ve esasların mevzuatta çok ayrıntılı olarak düzenlendiği, yapı denetim kuruluşlarına çeşitli kamusal görevler, yükümlülükler ve sorumluluklar yükleyen, bu sebeplerle de kamusal yönü göz ardı edilemeyecek derecede önemli olan bir faaliyettir. Yapı denetiminin kamusal yönünün yeterince incelenmeksizin ele alınması, yapı denetiminde rol alan süjelerin faaliyetlerinin, görevlerinin, yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının yeterince aydınlatılamaması sorununu doğurmaktadır.

İdare Hukuku Açısından Yapı Denetimi isimli bu çalışma, yapı denetim faaliyetinin şimdiye dek yeterince inceleme konusu yapılmamış olan kamusal yönünü idare hukuku ekseninde ortaya koymakla birlikte, diğer kamu hukuku alanları bakımından da detaylı bir inceleme ihtiva etmektedir. Bu noktada belirtilmelidir ki, ağırlıklı olarak kamu hukuku bakımından değerlendirilen yapı denetimi konusunda, özel hukuk kapsamında kalan ilişkiler de tamamen inceleme alanı dışında bırakılmamıştır.

İlgili mevzuat, yargı kararları, idare tarafından benimsenen uygulamalar ve güncel gelişmeler kapsamında hazırlanan bu çalışmanın; gerek hukukçulara, gerek yapı denetimi faaliyetinde rol alan teknik personele ve kamu görevlilerine; gerekse yapı sahiplerine yararlı olacağı ümit edilmektedir.

Konu Başlıkları
Yapı Denetimi Kavramı, Kapsamı, Amacı, Doğuşu ve Gelişimi
Türkiye'de ve Dünyada Yapı Denetimi Uygulamaları
Yapı Denetimi ile İlgili Hukuki Kaynaklar
Yapı Denetiminde Süjeler ve Birbirleri ile İlişkileri
Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi
Yapı Denetimi Faaliyetinin Özellikleri
Yapı Denetim Sürecine Egemen Olan İlkeler
Yapı Denetim Kuruluşlarının Görevleri, Yükümlülükleri ve Sorumlulukları

İçindekiler

Önsöz  7

Kısaltmalar  17

GİRİŞ  21

BİRİNCİ BÖLÜM

YAPI DENETİMİ KAVRAMI, DOĞUŞU VE GELİŞİMİ,

HUKUKİ KAYNAKLAR, SÜJELER VE SÜJELERİN BİRBİRLERİ İLE İLİŞKİLERİ

I. YAPI DENETİMİ KAVRAMI  23

A. Yapı Denetiminin Tanımı  23

1. Yapı Kavramı  23

a. Ceza Hukukunda Yapı  24

b. Medeni Hukukta Yapı  25

c. Vergi Hukukunda Yapı  25

d. Borçlar Hukukunda Yapı  26

e. İmar Hukukunda Yapı  27

2. Denetim Kavramı  29

3. Yapı Denetimi  30

a. Dar Anlamda Yapı Denetimi  31

b. Geniş Anlamda Yapı Denetimi  32

B. Yapı Denetiminin Amacı  33

1. Toplumun Can ve Mal Güvenliğini Temin Etme  33

2. İmar Planlarına Uygun Yapı Tesis Etme  34

3. Fen, Sanat ve Sağlık Kurallarına Uygun Yapı Tesis Etme  34

C. Yapı Denetiminin Kapsamı  35

II. YAPI DENETİMİ KAVRAMININ DOĞUŞU VE GELİŞİMİ  39

A. Türkiye’de Yapı Denetimi Kavramının Doğuşu ve Gelişimi  39

B. Diğer Ülkelerde Yapı Denetiminin Gelişimi  44

1. Almanya’da Yapı Denetiminin Gelişimi  44

2. Fransa’da Yapı Denetiminin Gelişimi  48

3. ABD’de Yapı Denetiminin Gelişimi  50

4. Belçika’da Yapı Denetiminin Gelişimi  52

5. Hollanda’da Yapı Denetiminin Gelişimi  53

6. Japonya’da Yapı Denetiminin Gelişimi  55

7. İngiltere’de Yapı Denetiminin Gelişimi  57

8. Avrupa Birliğinde Yapı Denetiminin Gelişimi  58

III. YAPI DENETİMİ İLE İLGİLİ TEMEL HUKUKİ KAYNAKLAR  60

A. Doğrudan Yapı Denetimi ile İlgili Hukuki Kaynaklar  60

1. 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun  60

2. 3194 Sayılı İmar Kanunu  61

3. Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği  62

4. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği  63

B. Dolaylı Olarak Yapı Denetimi ile İlgili Hukuki Kaynaklar  64

1. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu  64

2. 5393 Sayılı Belediye Kanunu  66

3. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu  66

4. 2985 Sayılı Toplu Konut Kanunu  67

5. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu  67

6. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu  69

IV. YAPI DENETİMİNİN SÜJELERİ VE BİRBİRLERİ İLE İLİŞKİLERİ  71

A. Yapı Denetiminin Süjeleri  71

1. Teknik Denetimi Yürüten Yapı Denetim Kuruluşu  71

a. Yapı Denetim Kuruluşlarının Oluşumu  71

b. Hukuki Niteliği  78

2. Yapı Sahibi  80

3. Yapı Denetim Kuruluşunun Teknik Denetimine Göre Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdare  81

a. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde  82

aa. Büyükşehir Belediyesi  82

ab. Büyükşehir Sınırlarındaki İlçe Belediyesi  84

ac. Büyükşehir Belediyesi Kanunu Kapsamı Dışındaki Belediye  85

b. Belediye ve Mücavir Alan Sınırları Dışında  85

ba. Valilik  86

bb. Diğer İdareler  87

bba. Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği  87

bbb. Serbest Bölge Müdürlükleri  88

bbc. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı  88

4. Yapı Denetim Kuruluşu Üzerinde Denetim Yetkisini Kullanan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  90

a. Merkez Yapı Denetim Komisyonu  91

b. İl Yapı Denetim Komisyonu  91

c. Yapı Denetimi Çalışma Birimi  92

B. Yapı Denetimi Süjelerinin Birbirleri ile İlişkisi  92

1. Proje Aşamasında  92

a. Yapı Sahibi ile Proje Müellifi  92

b. Yapı Sahibi ve Proje Müellifi ile Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdare  94

c. Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili İdare ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  95

d. Yapı Sahibi ile Yapı Denetim Kuruluşu  96

e. Yapı Denetim Kuruluşu ile Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdare  96

2. İnşaat Aşamasında  97

a. Yapı Denetim Kuruluşu ile Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdare  97

b. Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdare ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  98

c. Yapı Denetim Kuruluşu ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  99

d. Yapı Denetim Kuruluşu ile Yapı Sahibi  100

İKİNCİ BÖLÜM

YAPI DENETİM KURULUŞLARI TARAFINDAN

YAPI DENETİM FAALİYETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ

I. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN GÖREVLERİ  103

A. Proje Denetimi Safhasındaki Görevler  103

1. Yapının İnşa Edileceği Parsele İlişkin Belgeleri Kontrol ve Muhafaza Etmek  103

2. Proje Müelliflerince Hazırlanan Uygulama Projesi ve Hesaplarını Kontrol Etmek ve Yapı Ruhsatı veya Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdareye Uygunluk Görüşünü Bildirmek  103

3. Proje Müelliflerine İlişkin Hususları Kontrol Etmek  104

4. Elektrik, Telefon ve Doğalgaz Tesisat Projelerini İncelemek ve İlgili Kurum Tarafından Onaylanmasını Temin Etmek  105

5. Yapının İnşa Edileceği Arsa veya Arazinin Zemin ve Temel Raporları ile Uygulama Projelerini İlgili Mevzuata Göre İncelemek  106

B. Yapı Ruhsatı Alınması Safhasındaki Görevler  107

1. Yapıya İlişkin Bilgileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na Bildirilmek  107

2. Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili İdareye Gerekli Belgeleri Vermek  107

a. Yapıya İlişkin Bilgi Formunu Vermek  107

b. Yapı Denetiminin Üstlenildiğine Dair Taahhütname Vermek  108

c. Yapı Sahibi ile İmzalanan Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesini Vermek  108

d. Projelerdeki Eksikliklerin Giderildiğini Gösterir Proje Kontrol Formunu Vermek  109

e. Elektrik, Telefon ve Doğalgaz Tesisat Projelerinin İlgili Kurumlar Tarafından Onaylandığına İlişkin Belgeyi Vermek  109

C. Yapım Safhasındaki Yükümlülükler  110

1. İşyeri Teslim Tutanağını İlgili İdarenin Onayına Sunmak  110

2. İşin Gerektirdiği Malzeme ve İmalatın Uygunluğunu Kontrol Etmek  110

3. Beton Kalıbı, Demir Teçhizatı ve Gerekli Diğer Tesisatı Kontrol Etmek  111

4. Beton Döküm İşlemlerine Nezaret Etmek ve İşlemleri Kontrol Etmek  111

5. Yapılan İmalatların, Proje Eki Mahal Listesine ve Yapı Sahibi ile Yapı Müteahhidi Arasında Akdedilen Sözleşmede Belirtilen Niteliklere Uygunluğunu Denetlemek  112

6. Yapım İşinin, İşçi ve Ustalar Tarafından, Yapı Ruhsat ve Eklerine Uygun Yapılmasını Sağlamak  113

7. Yapının Elektrik Aboneliği Sırasında Düzenlenecek Belgeleri Kontrol Etmek  113

8. Yapı Denetleme Defterini Takip Etmek  114

9. Yapım İşlerinde Kullanılacak Malzemeleri Kontrol Etmek  114

10. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirlerini Kontrol Etmek  115

11. Çevre Sağlığı ve Güvenliğinin Korunması Tedbirlerini Kontrol Etmek  117

12. Denetim Görevlisi Personelin Mesleki Yetkinliklerini Artırmak  119

13. Yapıya İlişkin Seviye Tespit Tutanağını Tanzim ve Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili İdareye Teslim Etmek  120

14. Ruhsata ve Eklerine Aykırı İmalatı Tespit Etmek ve Giderilmesi İçin Gereken İşlemleri Yapmak  120

15. Denetim İşlerine Ait Hakedişlerin Tahakkuk Tarihinde Düzenlenecek Faturanın Bir Örneğini Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili İdareye Vermek  121

16. İş Bitirme Tutanağını Düzenlemek ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdareye Vermek  121

17. Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili İdareye; Mevzuatta Belirtilen Rapor, Tutanak ve Belgeleri Temin Etmek  122

II. YAPI DENETİM USULÜ  123

A. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Yapılması  123

1. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Konusu  125

2. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Tarafları  126

a. Yapı Sahibi  127

b. Yapı Denetim Kuruluşu  129

B. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Hukuki Niteliği  131

1. Genel Olarak  131

2. Diğer İşgörme Sözleşmeleri ile Karşılaştırılması  139

a. Genel Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırma  140

b. Eser (İstisna) Sözleşmesi ile Karşılaştırma  143

c. Vekâlet Sözleşmesi ile Karşılaştırma  145

C. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Süresi  148

D. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi  149

1. Borcun İfası Sebebiyle Sözleşmenin Sona Ermesi  149

2. Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi  151

3. Taraflardan Kaynaklanan Sebeplerle Sözleşmenin Sona Ermesi  152

a. Yapı Denetim Kuruluşundan Kaynaklanan Sebeplerle Sona Ermesi  152

aa. Yapı Denetim Kuruluşunun Tüzel Kişiliğini Kaybetmesi  152

ab. Yapı Denetim Kuruluşunun İflası  154

ac. Yapı Denetim Kuruluşunun Denetim Yetkisini Kaybetmesi  155

aca. Yapı Denetim Kuruluşunun Yeni İş Almaktan Men Edilmesi  156

acb. Yapı Denetim Kuruluşunun İzin Belgesinin İptal Edilmesi  157

acc. Yapı Denetim Kuruluşunun İzin Belgesinin Vizesiz Olması  158

acd. Yapı Denetim Kuruluşunun İzin Belgesinin Geçici Olarak Geri Alınması  158

ace. Yapı Denetim Kuruluşunun Görevlendirmesinin Kaldırılması  159

b. Yapı Sahibinden Kaynaklanan Sebeplerle Sona Ermesi  159

ba. Yapı Sahibinin Ölümü  160

bb. Yapı Sahibinin Hukuksal İşlem Ehliyetini Kaybetmesi  161

bc. Tüzel Kişi Olan Yapı Sahibinin Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi  163

bd. Yapı Sahibinin İflası  165

be. Yapı Sahibinin Değişmesi  165

bf. Yapı Sahibinin Belirtilen Süre İçerisinde Yapı Ruhsatı Almaması ve Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili İdareye Vazgeçme Bildiriminde Bulunması  166

4. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesinin Feshi  166

a. Sözleşmenin Taraflarının Sözleşme Hükümlerine Uymaması  168

b. Yapı Müteahhidinin Ruhsat ve Ekleri ile Mevzuata Aykırı Faaliyetleri  169

c. Yapı İnşasının Durması  169

d. Yapı Denetim Kuruluşunun Yapıda Görev Yapacak Denetim Personelinin Eksikliği  170

e. Yapı Ruhsatının İptal Edilmesi  171

III. YAPI DENETİM KURULUŞLARINCA YÜRÜTÜLEN YAPI DENETİMİ FAALİYETİNİN ÖZELLİKLERİ  172

A. Yapı Denetim Hizmetlerinin Dayanağının Yasa Oluşu  172

B. Yapı Denetim Hizmetlerinin Sürekliliği  173

C. Yapı Denetim Hizmetlerinin Değişkenliği  176

D. Yapı Denetim Hizmetlerinin Eşitliği  177

IV. YAPI DENETİM SÜRECİNE EGEMEN OLAN İLKELER  178

A. Kamu Düzeninin Korunması İlkesi  178

B. Planlama Esasları ve Şehircilik Kurallarına Uygunluğu Sağlama İlkesi  179

C. Kalite ve Maliyet Uygunluğu İlkesi  180

D. Denetimin Tarafsız ve Objektif Bir Şekilde Teknik Esaslara Göre Yürütülmesi İlkesi  181

E. Yapı Denetim Hizmetinin Kanunda Belirtilen Hizmet Bedelinden Farklı Bir Bedel ile Görülememesi İlkesi  184

F. Denetim Faaliyetinin Kanuna Uygunluğu İlkesi  185

V. YAPI DENETİM KURULUŞLARINCA İCRA EDİLEN YAPI DENETİMİ FAALİYETİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ  186

VI. YAPI DENETİM KURULUŞLARININ HAKLARI  190

A. Merkezi Yönetim Karşısındaki Hakları  191

B. Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdare Karşısındaki Hakları  193

C. Yapı Sahibi Bireyler Karşısındaki Hakları  195

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YAPI DENETİM KURULUŞUNUN

YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUĞU

I. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  197

A. Fenni Mesuliyeti Yapı Ruhsatı veya Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdareye Karşı Üstlenme Yükümlülüğü  197

B. Risk Bazlı Denetim Yapma Yükümlülüğü  200

C. Yapı Hasarından Doğacak Sorumluluğu Üstlenme Yükümlülüğü  201

D. Yapı Denetim Faaliyeti Dışında Başka Ticari Faaliyette Bulunmama Yükümlülüğü  202

E. Kanunda Belirlenen Yapı Denetim Hizmet Bedeli Dışında Yapı Sahibinden Hiçbir Bedel Talebinde Bulunmama Yükümlülüğü  203

II. YAPI DENETİM KURULUŞLARININ HUKUKİ SORUMLULUĞU  204

A. Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Vermeye Yetkili İdareye Karşı Sorumluluğu  205

B. Yapı Sahibine Karşı Sorumluluğu  212

C. Sorumluluk Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme  214

D. Yapı Denetim Kuruluşunun Sorumluluktan Kurtulması  215

1. Yapı Denetim Kuruluşunun Denetim Faaliyetine İlişkin Gerekli Özeni Göstermiş Olması  215

2. Yapı Denetim Kuruluşunun Faaliyeti ile Yapı Hasarı Arasındaki Nedensellik Bağının Yokluğu  216

a. Mücbir Sebep  216

b. Yapı Hasarının Yapı Sahibinin Kusurlu Eylemi Sonucunda Oluşması  217

c. Üçüncü Kişinin Kusuru  218

III. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN İDAREYE KARŞI SORUMLULUĞU  219

A. Yapı Denetim Kuruluşuna İdari Para Cezası Verilmesi  220

B. Yapı Denetim Kuruluşuna Yeni İş Almaktan Men Cezası Verilmesi  223

C. Yapı Denetim Kuruluşuna Faaliyete Son Verme Cezası Verilmesi  225

IV. YAPI DENETİM KURULUŞUNUN CEZAİ SORUMLULUĞU  226

A. Yapı Denetim Kuruluşunun Görevini Kötüye Kullanan Ortaklarının, Yöneticilerinin, Mimar ve Mühendislerinin Cezai Sorumluluğu  227

B. Yapı Denetim Kuruluşunun Gerçeğe Aykırı Belge Düzenleyen Ortaklarının, Yöneticilerinin, Mimar ve Mühendislerinin Cezai Sorumluluğu  232

C. İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu Bakımından Yapı Denetim Kuruluşu Bünyesinde Görev Yapan Kontrol ve Denetimle Görevli Kişilerin Cezai Sorumluluğunun Değerlendirilmesi  235

SONUÇ  239

Kaynakça  243

Kavram Dizini  253

 


Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.