İmar Planı Değişikliği

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Seyfettin KARA
ISBN: 9786050500370
Stok Durumu: Tükendi
255,00 TL 300,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Seyfettin KARA
Baskı Tarihi 2016/01
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

İH108
Danıştay Kararları Işığında İmar Planı Değişikliği
Dr. Seyfettin KARA
2016/01 Baskı, 330 Sayfa
ISBN 978-605-05-0037-0 

Bu kitapta, Danıştay Kararları Işığında İmar Planı Değişikliği inceleme konusu yapılmaktadır. Çalışmamız Danıştay kararlarında imar planı değişikliğine ilişkin olup, Danıştay'ın imar planı değişikliğine dair kararları çalışmamızın da sınırlarını oluşturmaktadır.

Metodoloji olarak imar planı değişikliği işleminin, genel idari işlemlerden benzer yada farklı yönleri kıyaslanacaktır. Uygulamaya ilişkin olmak üzere özellikle imar planı değişikliğinin yargısal denetimi konusunda yetkili olan Danıştay kararları örnek olarak verilecektir. Uygulamada Danıştay kararlarından farlılık arz eden Danıştay ile İdare Mahkemesi kararlarına da tartışma konuları içerisinde yer verilecektir. Doktrinde, özellikle tartışma konusu olan konularda, farklı görüşlere yer verilerek konular değişik açılardan değerlendirmeye tabi tutulacaktır.

Çalışma üç bölümden oluşmakta olup ilk bölümde, idari işlemlerin değiştirilmesi üzerinde durulacak, imar planlarının sınıflandırılması yapılıp, plan yapımında yetkili idareler anlatılacaktır. Yine ilk bölümde imar planları arasındaki astlık-üstlük ilişkisi üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde ise imar planlarının değişmezliği ilkesinin ne olduğu, plan değişikliğinin niye gündeme geldiği ve plan değişikliğinin planların değişmezliği ilkesinden bir sapma mı yoksa ihtiyaç mı olduğu ortaya konulacaktır.

Kitabın üçüncü ve son bölümünde imar planı değişikliğinin kapsamının ne olduğu, imar planlarında sosyal donatı alanı olarak belirlenen yerlerde ya­pı­lan plan değişikliğinde dikkat edilmesi gereken hususlar ve plan de­ği­şik­li­ği­nin kazanılmış haklara etkisi üzerinde durulacak, imar planı de­ği­şikliğinde yargısal korunma; ehliyet ve süre başlıkları altında in­ce­le­me­ye tabi tutularak, imar planı değişikliğine karşı açılan davalarda "menfaat ihlali" kriteri bağ­la­mı­nda dava açanların sahip olması gereken ni­te­likler ve dava açma sü­re­le­ri­nin nasıl hesaplanacağı ortaya konulacaktır. Son bölümde ayrıca imar planı değişikliğinde farklılık gösteren davadan fe­ragat, davayı kabul, üçüncü şahısların davaya katılması ve davanın ihbarını diğer idari işlemlerden ayrılan yönleri üze­rinde durulacaktır.

Terzinin kumaşı kesip biçmek suretiyle elbise dikmesi gibi yetkili idareler de imar planı/değişiklikleri ile yeryüzü arzını şekillendirmek suretiyle şehirler meydana getirirler. Şehirler oluşturulurken planlama alanı içindeki taşınmazlar farklı kullanımlara tahsis edilir. Planlama alanı içindeki taşınmazların imar planında belirlenen bu kullanım şekilleri, kat sayısı ve yapı alanının artırılıp azaltılması imar planı değişikliği ile yapılır. İmar planı değişikliği ile planlama alanı kapsamındaki taşınmaz maliklerinin mülkiyet hakkı doğrudan etkilenmektedir. Çünkü planlama alanı kapsamındaki taşınmazların, malikleri tarafından planlamadaki tahsis amacı dışında kullanılması mümkün değildir. Hem mülkiyet hakkının ihlal edilmemesi hem de idari işlemlerde istikrarın sağlanması açısından, mülkiyet hakkını doğrudan ilgilendiren imar planlarında her zaman değişiklik yapılması da mümkün olmamalıdır.    

İdari işlemlerin nasıl değiştirileceği ve değişiklik usulü konusunda genel olarak açık bir düzenleme bulunmamasına rağmen, imar planında değişiklik yapılması için mevzuatta bir takım sıkı şekil ve usul şartları öngörülmüştür. Ayrıca idari işlemler kamu yararı amacı dışında başka bir amaçla yapılmaması ve imar planı değişikliğinde de kamu yararı amacı ön planda olması gerekirken, imar planı değişikliğinin kamu yararı amacıyla tesis edilmesi gerektiği yine de mevzuatta açıkça belirtilmiştir.

İmar planlarının değişmezliği ilkesi asıl olduğundan ve planlama doğrudan mülkiyet hakkını ilgilendirdiğinden dolayı planlarda kolaylıkla ve sıklıkla değişiklik yapılması engellenmiştir. Yapılan imar planı değişikliklerinde mevzuatta öngörülen şartlara uygun davranılıp davranılmadığı idari yargı yerlerince yargısal denetime tabi tutulmaktadır. Bu bağlamda, Danıştay kararlarında sosyal donatı alanlarında yapılan imar planı değişikliği ile mevzuatta öngörülen asgari alan sınırlarının altına inilmemesi ve eşdeğer alan ayrılması gerektiği, plan değişikliği öncesi yatırımcı kuruluş görüşüne başvurulması ve yapılan imar planı değişikliği ile plan bütünlüğünün bozulmaması gerektiği vurgulanmaktadır. Yine imar planı değişikliğine karşı açılan davalarda Yüksek Mahkeme kararlarında dava açma ehliyeti, dava açma süreleri ve davadan feragat konuları diğer idari işlemlerden farklı değerlendirilmektedir.

Bu çalışmamızda Danıştay kararları ışığında imar planı değişikliğini seçmemizin temel nedeni, gerek iş hayatı gerekse akademik çalışmalar çerçevesinde bu alanda karşılaşılan güncel sorunların öneminin görülerek, Anayasada temelini bulan mülkiyet hakkının temini için çeşitli öneriler ortaya koyabilme arzusudur. Söz konusu çalışma çok geniş bir şekilde Danıştay kararı, Anayasa Mahkemesi ve idare mahkemesi kararları ile akademik eser incelemesi gerektirdiğinden, çalışma süresi boyunca özel hayatımdan önemli fedakârlıklar yapmamı zorunlu kılmıştır. Bu süreç içerisinde beni anlayışla karşılayan aileme, dostlarıma ve özellikle bu süreçte çalışmamı okuyarak değerli katkılarda bulunan sevgili dostum Ali Volkan Özgüven’e teşekkürlerimi sunmaktayım.

Kitap çalışmasında gerek yönlendirme ve gerekse danışmanlık etme konusunda yardımlarını hiç bir zaman esirgemeyen çok değerli danışman hocalarım Sayın Prof. Dr. Aydın GÜLAN ile Yard. Doç. Dr. Cenk Yaşar ŞAHİN’e en içten şükranlarımı sunmayı borç bilmekteyim.

 

ÖZET 7

ÖNSÖZ 9

İÇİNDEKİLER 11

KISALTMALAR LİSTESİ 15

GİRİŞ 17

1.BÖLÜM 

İMAR PLANI SINIFLANDIRILMASI ve YETKİ PAYLAŞIMI İLE DEĞİŞİKLİK USULÜ

1. İDARİ İŞLEMLERİN DEĞİŞTİRİLMESİ MESELESİ 21

1.1. İdari İşlemleri Değiştirme İlkeleri 22

1.2. İdari İşlemlerin Değiştirilmesinin Sonuçları 23

1.3. İmar Planı Değişikliğinin Özellikleri 24

2. İMAR PLANLARININ SINIFLANDIRILMASI 29

2.1. Mekânsal Strateji Planı (Bölge Planı) 35

2.2. Çevre Düzeni Planı 37

2.3. Nazım İmar Planı 43

2.4. Uygulama İmar Planı 48

2.5. Özel Nitelikli Planlar 56

2.5.1 Koruma Amaçlı İmar Planı 56

2.5.2 Revizyon İmar Planı 58

2.5.3 Mevzi İmar Planı 59

2.5.4 Islah İmar Planı 61

2.5.5 İlave (Ek) İmar Planı 65

3. PLAN YAPIMINDA YETKİLİ İDARELER 66

3.1 Mahalli İdareler 67

3.1.1. Belediyeler 68

3.1.2. İl Özel İdareleri 73

3.2 Merkezi İdareler 74

3.2.1 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 74

3.2.2 Kültür ve Turizm Bakanlığı 78

3.3 Diğer Yetkili İdareler 79

3.3.1 Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 79

3.3.2 Toplu Konut İdaresi Başkanlığı 80

3.3.3 Karayolları Genel Müdürlüğü 81

3.3.4 Organize Sanayi Bölgeleri 82

3.4 Büyükşehirlerde İmar Planı Yapma Yetkisinin Paylaşımı 83

4. İMAR PLANLARI ARASINDA ASTLIK-ÜSTLÜK İLİŞKİSİ 86

4.1. Çevre Düzeni Planı ile Diğer Planlar Arasındaki İlişki 89

4.2. Nazım İmar Planları Arasındaki İlişki 90

4.3. Nazım Planlar ile Diğer Üst Ölçekli Planlar Arasındaki İlişki 92

4.4. Uygulama İmar Planı ile Nazım İmar Planı İlişkisi 93

2. BÖLÜM

İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİ HUKUKİ DURUM: İMAR PLANLARININ DEĞİŞİKLİĞİNİ GEREKTİREN ŞARTLAR

1. İMAR PLANLARININ DEĞİŞMEZLİĞİ İLKESİ 101

2. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ NİYE GÜNDEME GELİR? 102

3. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ BİR SAPMA MIDIR? 109 

3. BÖLÜM

İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ SONRASI HUKUKİ DURUM

1. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİNİN KAZANILMIŞ HAKLARA ETKİSİ 112

1.1. Kazanılmış Hak Kavramı 113

1.2. İmar Planlarında Kazanılmış Hak 115

1.2.1. İmar Planlarının Yargı Yerince İptal Edilmesi 119

1.2.2. İmar Planlarının İdarece Değiştirilmesi 128

1.3. İmar Planı Değişikliğinde Kazanılmış Hak 132

2. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ SONUCU KALDIRILAN VEYA SINIRLANAN HAKLAR 138

2.1. Sınırlanan Haklar 140

2.2. Kaldırılan Haklar 147

3. UMUMA AÇIK ALANLARDA İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ 147

3.1. Milli Park Alanlarında Plan Değişikliği 148

3.2. Kıyılarda İmar Planı Değişikliği 149

3.3. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Alanlarda İmar Planı Değişikliği 154

3.4. Boğaziçi Alanında İmar Planı Değişikliği 156

4. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİNİN İÇERİĞİ 162

4.1. Kullanım Şeklinin Değiştirilmesi 162

4.2. Kat Sayısı ve Yapı Alanının Artırılıp Azaltılması 163

4.3. Donatı Alanlarının Düzenlenmesi 170

4.3.1. Yolların Düzenlenmesi 172

4.3.2. Yeşil Alanların Düzenlenmesi 175

4.3.3. Okul Alanlarının Düzenlenmesi 179

4.3.4. Dini Tesis Alanlarının Düzenlenmesi 182

4.3.5. Semt Spor Tesisi Alanlarının Düzenlenmesi 184

4.3.6. Pazar Yerlerinin Düzenlenmesi 185

4.3.7. Sağlık Tesisi Alanlarının Düzenlenmesi 185

4.4. Teknik Olarak Yeterli İnceleme Yapılmaması 187

4.5. İmar Planı Değişikliği ile Plan Bütünlüğünün Bozulmaması 196

4.6. İmar Planı Değişikliği Öncesi Tespitler Bakımından

Yargı Kararlarında Aranan Hususlar 200

4.6.1. Plan Müelliflerinin Yeterliliğe Sahip Olması 200

4.6.2. Eşdeğer Alan Ayrılması 206

4.6.3. Yatırımcı Kuruluşların Görüşlerinin Alınması 208

5. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİNDE YARGISAL KORUNMA 215

5.1. İmar Planı değişikliğinde Dava Açma Ehliyeti 215

5.1.1. Gerçek Kişilerin Dava Açma Ehliyeti 215

5.1.2. Tüzelkişilerin Dava Açma Ehliyeti 224

5.1.3. Hemşehri Hukuku 239

5.2. İmar Planı Değişikliklerinde Dava Açma Süreleri 243

5.2.1. Uygulama Sonrasında Plan Değişikliklerine Karşı 

Dava Açma Süreleri 250

5.2.2. İmar Plan Değişikliği İsteminin Reddi Sonucunda

Dava Açma Süreleri 266

5.2.3. İmar Plan Değişikliğinin Dava Açma Süresinin Tatillere Denk Gelmesi 270

5.2.4. Mücbir Sebebinin İmar Plan Değişikliğine Karşı Açılacak Dava Açma Süresine Etkisi 272

6. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU’NDAKİ FERAGAT, ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN DAVAYA KATILMASI,
     DAVANIN İHBARI ve KABUL MÜESSESELERİNİN İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ  BAĞLAMINDA İRDELENMES
İ 273

6.1. Feragat 274

6.2. Kabul 288

6.3. Üçüncü Şahısların Davaya Katılması 289

6.4. Davanın İhbarı 294

SONUÇ 297

BİBLİYOGRAFYA 309

ÖZGEÇMİŞ 329

İnsanoğlu arazi üzerine istediği kadar bina yapıp, o araziyi istediği ölçüde kullanmak ister. Sınırlı olan arazilerin sınırsız olan insan ihtiyaçlarını karşılaması mümkün değildir. Bu bağlamda sınırsız ihtiyaç ve isteklerin karşılanması ve mevcut arazilerin daha iyi ve düzenli kullanılabilmesi için arazilerin imarlarının ve kullanım öngörülerinin planlı bir şekilde yapılması gerekmektedir.

Planlama geleceğe dair öngörüler bütünüdür. Bir şehirde gelecekte neler yapılacağı ya da bir şehrin ilerideki görüntüsünün nasıl olacağı imar planlarıyla önceden belirlenmekte ve şehir bu planlar doğrultusunda imar edilmektedir. Dolayısıyla imar planları hazırlanırken şehrin ve şehirde yaşayan insanların yalnızca bugününün gereksinimleri değil gelecekteki geleceğin gereksinimleri de göz önünde tutularak planlama yapılması gerekir.

İmar planlamasının hedefleri düzenli, sağlıklı ve estetik kentleşmedir. Ülkemizde İmar Hukukunda çok sık mevzuat değişikliği yoluna gidilmemiştir. Yerleşme yerleri ve bu yerlerin yapılaşmasını sağlayan ilk İmar Kanunu 17 Ocak 1957 tarihli İmar Kanunu’dur. İmar Hukukuna ilişkin ikinci kanun 11 Temmuz 1972 tarihinde kabul edilen 1605 sayılı İmar Kanunu’dur. İmara ve yapılaşmaya ilişkin en son ve halen yürürlükte olan Kanun 03 Mayıs 1985 tarihinde kabul edilen 3194 sayılı İmar Kanunu’dur[1]. İmar konusunda mevzuat değişikliği sıklıkla olmamasına rağmen yerleşme ve şehirleşme kültürünün günümüzde halen tam olarak yerleştiği söylenemez. Bunun sebebi olarak, Türk Milletinin göçebe bir toplum olması ve dolayısıyla yerleşik hayata diğer millet ve toplumlardan daha sonra geçmesi gösterilebilir.

Şehirler imar planları ile oluşturulmakta ve dizayn edilmektedir. Şehirler bir milletin veya o şehirde yaşayan insanların kültürünü ve ruhunu yansıtırlar. Dolayısıyla şehirlerin yapılması ve düzenlenmesi müteahhitlere bırakılmayacak kadar önem arz etmektedir. Ne yazık ki, göçebe bir toplum olmamız nedeniyle yerleşik hayatı tam olarak özümseyebildiğimiz söylenemez. Göçebe bir toplum olduğumuz ve yerleşik hayatı tam olarak özümseyemediğimiz Yörük kültürünün hala egemen olmasından, yayla-cenik, yazlık-kışlık uygulamalarından ve de her evde sanki her zaman göçülecekmiş gibi bohçaların hazır bulundurulmasından anlaşılmaktadır.

Göçebe bir toplum olmamız nedeniyle yerleşik düzene geçmeye başlamamız diğer devletlere nazaran daha geç bir dönemde olmuştur. Dolayısıyla yerleşme kültürü ve şehirleşme kültürü tam olarak gerçekleşmiş değildir. Şehirleşmenin temel göstergelerinden biri olan ve tarihten günümüze şehir halkının buluşma yeri olan, şehir karmaşasından kopup soluklandıkları, rahatlama ve dinlenme imkânı buldukları, şehirde olup bitenleri paylaştıkları meydanlar bile şehirlerimizde nadir olarak görülmektedir. Özellikle şehirleşme kültürü olan batılı ülkelerde her şehirde meydanlara rastlanılmaktadır. Örneğin; Paris, Londra, Amsterdam vs.

Şehirleşme kültürü tam olarak yerleşememiş ve benimsenememiş olacak ki imar ve bu bağlamda uygulamada imar planlarında çok sık değişiklikler gözlenmektedir. İmar planlarının değişmezliği ilkesi esas olmakla birlikte Ülkemizde çok sık plan değişiklikleri yapılmasının temel nedenlerinden birinin şehirciliğin tam olarak oturmamış olması yanında, bir diğer neden de imar konusunun en büyük rant kapısı olmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.

İmar planları ile yalnızca bugünün değil geleceğin gereksinimlerinin karşılanması ve bugünden ihtiyaçların öngörülmesi gerekir. İmar planları ile bugünden geleceğin şehirleri yapılmakta ve insanların gelecekte yerleşme alanları şimdiden oluşturulmaktadır. Yerleşme alanları ile bu alanlarda yaşayan ve yaşayacak olan insanların “yaşama hakkı” (AY. m. 17), “mülkiyet hakkı” (AY. m. 35) ve “konut hakkı” (AY. m.57) gibi en temel insan haklarından olan haklarının korunması gerektiği gibi bu yerleşme alanları ile ilişkilerinin de düzenlenerek kontrol edilmesi gerekmektedir[2]. Çünkü sınırlı olan yerleşme alanlarının sınırsız olan insan ihtiyaçlarını karşılaması mümkün olmadığı gibi insanların yaşama hakkı ile mülkiyet haklarından kaynaklanan kullanma, dilediği gibi tasarruf etme ve değişiklik yapma hakları olup, bu hakların kullanılması imkânı sağlanırken aynı zamanda kontrol de edilmelidir. Bu kontrol mekanizması çeşitli araçlarla sağlanmaktadır. Bu araçların başında da düzenli, sağlıklı ve planlı şehirleşme ve yerleşmeyi sağlama amacı olan imar planları gelmektedir[3]. İmar planlarının en temel işlevi de, sağlıksız, düzensiz ve çarpık yapılaşmaları bir disiplin altına almak, sağlıklı ve çağdaş şehirler yaratmaktır[4]. Şehirleşmenin planlı yapılması sonucunda da ekonomik, sosyal, fiziksel ve alt yapı sorunlarının önlenmesi sağlanacaktır. Bu bağlamda, en kötü imar planı en iyi plansızlıktan iyidir denebilir.

Ülkemizde, kırsal bölgelerden kentlere yoğun bir göç dalgasının yaşandığı İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Antalya ve Gaziantep gibi büyükşehirler başta olmak üzere diğer şehirlerde, imar kolluk faaliyetleri yetersiz ve etkisizdir. Bu bağlamda, planlama faaliyetlerinin tam ve zamanında yapılmaması, yerel yönetimlerce imar faaliyetlerine gereken önemin verilmemesi ve yerel yönetimlerin imar faaliyetleri konusunda teknik donanım ve personele sahip olmaması gibi değişik sebeplerle çarpık, düzensiz ve sağlıksız şehirleşmeler teşekkül etmiş ve hala da devam etmektedir. Gecekonduların ıslahı, tasfiyesi ve gecekondu yapımının önlenmesi için 775 sayılı Gecekondu Kanunu 30.07.1966 tarihinde yürürlüğe konulmasına[5]  ve aradan yaklaşık yarım asırdan fazla bir süre geçmesine rağmen hala gecekondu sorunları çözümlenememiştir. Ayrıca kamuoyunda imar affı olarak bilinen 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun 08 Mart 1984 tarihinde yürürlüğe girmesine, 30 yılı aşkın süre geçmesine ve 6306 sayılı Kanun’un 23. maddesi ile yürürlükten kaldırılmasına[6]  rağmen, halen ıslah imar planları tartışılmaya devam edilmektedir.

Sağlıksız şehirleşme, eğitim, ulaşım, sağlık ve çevre sorunları ile birlikte birçok hukuki sorunun da ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Nitekim sağlıksız şehirleşmeden ve dolayısıyla imar planlamasından kaynaklanan davalara ilişkin uyuşmazlıkların genel itibariyle çözüm yeri olan idare mahkemelerinde görülmekte olan davaların önemli bir bölümünü imar sorunlarından kaynaklanan davalar oluşturmaktadır. İmar sorunlarından kaynaklanan davalar içerisinde imar planı değişikliklerinin iptali istemiyle açılan davalar geniş bir yer tutmaktadır. Çünkü imar planlarının değişmezliği ilkesi asıl, değişmesi istisna olmasına rağmen; uygulamada tam tersi durum söz konusudur. Bu bağlamda planların değişmesinin asıl, değişmezliğinin istisna olması nedeniyle özellikle imar planı değişikliğinden kaynaklanan davaların sayısı ve oranı her geçen gün artarak devam etmektedir.



[1]      R.G., 09.05.1985 tarih ve 18749 sayılı.

[2]      LYNCH, Kevin, Good City Form, Massachusetts Institute of Technology, 1985, s. 205.

[3]      LYNCH, a.g.e.,s. 208.

[4]      KELEŞ, Ruşen-MENGİ, Ayşegül, İmar Hukukuna Giriş, İmge Kitabevi, Birinci Baskı, Ankara, Ekim 2003, s. 102.

[5]      R. G., 30.07.1966 tarih ve 12362 sayılı.

[6]      R. G., 31.05.2012 tarih ve 28309 sayılı.

Herkesin, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu ve konut hakkı bağlamında, Devletin, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alması ve toplu konut teşebbüslerini desteklemesi gerektiği Anayasamızda düzenlenmiştir.

Başıboşluk olmaması için düzen gereklidir. Düzen için de planlama olmalıdır. İnsanların sağlıklı ve düzenli bir çevrede yaşayabilmesi ise imar planları ile mümkün olur. Şayet imar planları ile arazi kullanımlarına bir düzenleme getirilmez ise insanlar arazilerini dilediği şekilde kullanabilir. Bunun sonucunda da, düzensiz ve sağlıksız yapılaşmalar ortaya çıkar. Bu bağlamda, sağlıklı ve düzenli yapılaşmanın olmazsa olmazı imar planlarıdır.

Bir yerleşim yerinin fen ve sağlık şartlarına uygunluğunun sağlanması imar planı/değişiklikleri ile olmaktadır. İmar planları çok boyutlu olup hukuksal boyutunun yanında sosyo-ekonomik boyutları da vardır. Ülkedeki siyasi ve ekonomik gelişmelerden ayrı olması düşünülemez. Ülkelerin rejimleri bile imar planları üzerinde çok büyük bir etkiye sahiptir. Aynı zamanda ülkenin ekonomik durumu ile imar planı/değişiklikleri arasında da bir etkileşim söz konudur. Bu anlamda imar planı/değişiklikleri, bir yerleşim yerinin karakteristik özelliklerini de gözler önüne serer.

İmar planları arasında hiyerarşik bir ilişki söz konusudur. Uygulama imar planları, nazım imar planlarına uygun hazırlanmalıdır. Nazım imar planları da, varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Ancak ülkemizde nazım imar planlarının üst ölçeğindeki planlarının yapılması zorunlu değildir. Ülke düzeyinde plan bütünlüğünün sağlanabilmesi için nazım ve uygulama imar planı dışındaki üst ölçekli planların yapılması konusunda 3194 sayılı İmar Kanunu’nda öngörülen “varsa” ibaresi çıkartılarak üst ölçekli planların yapımı ve hazırlanması da zorunlu hale getirilmelidir.

Düzenleyici idari işlemler idarelerin takdir yetkisi bağlamında her zaman değiştirilebilir. İdari işlem türleri içinde düzenleyici idari işlemlerden olduğu kabul edilen imar planları idari işlemlerin değiştirilmesine istisna teşkil eder. İmar planlarında istenilen her durumda değişiklik yapılamaz. Zira asıl olan imar planlarının değişmezliğidir. Bu sebeple, idarelerin takdir yetkisi imar planı değişikliğinde oldukça sınırlandırılmıştır. Zira imar planı değişikliği konusunda idarelerin takdir yetkisi değil, bağlı yetki içinde olduğu ifade edilebilir.

İmar planları ile bir yerleşim yerinin gelecekte alacağı durum, bugünden belirlenir. Bu sebeple, imar planlarının hazırlanması aşamasında insanların günümüzdeki ihtiyaç ve talepleri ile gelecekteki beklentileri dikkate alınmalıdır. Her ne kadar bir yerleşim yeri imar planları ile belirlense de, insanların ihtiyaç ve talepleri ile planlar şekillenmektedir. “Doğmamış çocuğa don (kaftan) biçilmez (ad konulmaz).”  şeklindeki atasözünde belirtildiği üzere, imar planları ile geleceğin yerleşim yerleri şimdiden varsayımlara dayalı olarak çizilir. Yapılan bu tahminlerin % 100 isabet bulması çevre ve doğa şartları, toplumun ihtiyaç ve önceliklerinin değişmesi, ekonomik ve siyasi nedenler veya planın uygulanması aşamasında beklenmeyen sonuçların ortaya çıkması nedeniyle mümkün olmayabilir. Böyle durumlarda kamu yararının sağlanmasını amaçlayan imar planların yürürlüğü ile tam tersi sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu tür durumların ortaya çıkması halinde imar planlarının değişmezliği ilkesinden sapmalar söz konusu olabilir. Her ne kadar plan değişikliği ile planların değişmezliği ilkesinden sapma durumu söz konusu olsa da imar planlarının değişen ve gelişen şartlara uyum sağlaması açısından planlarda değişikliğe gidilmesi ihtiyaçların karşılanması noktasında önemlidir. Zira planların değişmezliği ilkesi planların ilanihaye değiştirilemeyeceği anlamına gelmemelidir. Ancak ülkemizde ise, imar planları idarelerin oyuncağı olmuş ve sürekli değiştirilmektedir.

Bir elbiseyi imar planı olarak farz edersek imar planı değişikliği bu elbiseye dikilen yama gibidir. Nasıl ki bir elbise eskidiyse veya bedene dar geldiyse sökülen ve eskiyen kısımlarını sağlamlaştırmak için veya bedene uygun hale gelmesi için bez parçası eklenmesi suretiyle elbisenin kullanımı daha uygun hale getiriliyor ise, yürürlükteki imar planında değişiklik yapılması suretiyle de söz konusu planın aksaklıkları giderilmeye çalışılır. Zira sağlam ve bedene tam olarak uyan bir elbiseye yama yapılması nasıl eşyanın tabiatına aykırı ise uygulanmasında sorun olmayan imar planında değişikliğe gidilmesi de aynı durumdur. Dolayısıyla yürürlükte olan ve herhangi bir aksaklığı olmayan imar planında istenilen her durumda değişiklik yapılmamalıdır. Yürürlüğü devam eden imar planlarında değişiklik yapılması ihtiyari olmamalı, her şeyden önce bir zaruret hali arz etmelidir.

İmar planları ile geleceği bugünden hesaplamak ve yerleşim yerinde yaşayan insanların gelecekteki ihtiyaç ve taleplerini karşılamak yürürlükteki imar planları ile her zaman mümkün olamamaktadır. Bu durumda, ihtiyaçlara çözüm bulmanın en temel yollarından biri yürürlükteki imar planlarında değişiklik yapmaktır. Geleceği bugünden doğru tahmin etme imkânı olmadığı gibi, teknolojinin baş döndürücü bir hızla geliştiği bir Dünya’da ve hızla gelişen ve kabuk değiştiren ülkemizde imar planları da zamana yenik düşmekte, hazırlandığı ilk haliyle kalmamakta ve değişikliğe gidilmesi söz konusu olmaktadır. Teknolojik gelişmeler yanında ekonomik, siyasi ve sosyal gelişme ve değişmeler de imar planlarında değişikliği kaçınılmaz kılmaktadır. Bunun yanında ülkemizde örneğine sıklıkla  rastladığımız üzere, imar planlarında değişikliğe gidilmesinin bir diğer amacı rant sağlama çabasıdır.

Tüm idari işlemlerde olduğu gibi, imar planlarının temel amacı da kamu yararının sağlanmasıdır. Ülkemizde şehirler sosyal ve ekonomik etkenler dolayısıyla çok hızlı gelişmekte ve bu hızlı şehirleşme dolayısıyla ortaya çıkan gereksinimler nedeniyle mevcut imar planları yetersiz kalmakta ve kamu yararının sağlanması amacıyla imar planı değişikliği kaçınılmaz olmaktadır. Şehirler de insanlar gibi sürekli bir büyüme ve gelişim içerisindedir. Yapılan imar planları büyümeye ve gelişmeye devam eden şehirleşmenin gerisinde kalmamalı ve şehirleşmenin gelişimine ayak uydurmalıdır. Her ne kadar imar planlarının değişmezliği ilkesi söz konusu olsa da kamu yararının sağlanması için yürürlükteki imar planlarının değiştirilmesi bazı durumlarda kaçınılmaz olmaktadır.

İdari işlemlerin tesisi konusunda hangi idare/idarelerin yetkili olduğu açıkça gösterilmelidir. İdari işlemlerde yetki konusunda yetkisizlik asıldır. Genellikle bir idari işlemin tesisi konusunda tek idare yetkilidir. Yetki ve usulde paralellik ilkesi uyarınca işlemi tesis eden makam mevzuatta başkaca bir hüküm yoksa değiştirme konusunda da yetkilidir. Ancak imar planı değişikliği konusunda yetkili idare açıkça gösterildiğinden dolayı yetki ve usulde paralellik ilkesi uygulama alanı bulmaz. Ayrıca yetki sınırları içinde imar planı değişikliğini yapan idarelerin yapmış olduğu bu tasarruflar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca her daim değiştirilebilir. Kanımızca bu durum Anayasada öngörülen yerinden yönetim ilkesine aykırılık teşkil eder.

İmar planlarının değişmezliği ilkesi uyarınca imar planları kural olarak değiştirilemez. Ancak imar planlarında değişiklik yapılması zaruri ve/veya kamu yararı için kaçınılmaz ise, değişiklik yapılabilir. Ancak yine de böyle bir durumda söz konusu ilke uyarınca yürürlükteki imar planında değişiklik yapılması belli bir takım sıkı şartlara bağlanmıştır. İmar planlarının değiştirilmesi noktasında mevzuatta çok sıkı şekil şartları öngörülmüş ve planların kolayca değiştirilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Çünkü imar planları mülkiyet hakkı ile doğrudan doğruya ilintilidir. Bir taşınmazın nasıl ve ne şekilde kullanılacağı, çekme mesafeleri, kat yüksekliği gibi altından ve üstünden ne kadarlık kısmından yararlanılacağı hususları imar planları ile belirlenir. Taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkı bağlamında sahip olunan her türlü tasarruf planlar ile sınırlandırılmaktadır. Bu sebeple taşınmazın mülkiyet hakkını doğrudan etkileyen imar planlarında kolayca değişiklik yapılmasının önüne geçilmesi gerekir. Bunun yanında imar planlarında sürekli değişiklik yapılması suretiyle idari istikrar ilkesi de zedelenmemelidir.

İmar planlarında kolayca değişiklik yapılmasının önüne geçilmesi için Kanımızca her şeyden önce plan değişikliği konusunda asli yetkili olan belediye meclislerinde imar planlarının değişiklik teklifi alelade çoğunlukla değil, nitelikli çoğunlukla kabul edilmelidir. Bu sebeple Belediye Kanunun meclis kararlarının kabulüne ilişkin Belediye Kanununun 22. maddesinde değişiklik yapılmalıdır.

Plan değişikliğinin belli bir takım şartlara bağlanması ile birlikte imar planında kolaylıkla değişiklik yapılması gündeme gelemez. Her şeyden önce imar planında değişiklik yapılabilmesi için zorunlu haller ve kamu yararı açısından imar planı değişikliği yapılmasını gerektiren durumlar ortaya çıkmalıdır. Kamu yararı amacı dışında şahsi, siyasi, ekonomik vb. başka bir amaç söz konusu olmamasıdır. Bir diğeri yapılan değişiklik ile plan bütünlüğü bozulmamalıdır. Nasıl ki elbiseye yapılan yamanın bir açığı kapatması söz konusu ise planda yapılan değişiklik de bir aksaklığı gidermelidir.

Ayrıca imar planında sosyal ve teknik donatı alanı olarak ayrılan alanlarda yapılacak imar planı değişikliği yapılması daha da zorlaştırılmıştır. Donatı alanlarında imar planı değişikliği yapılabilmesi için zorunlu haller olması ve kamu yararının gerektirmesinin yanında mev­zuatta özel bir takım şartlar daha öngörülmüştür. Bu şartlardan biri yatırımcı kuruluşun görüşünün alınması ve bir diğeri de sosyal donatı alanının kaldırılması, yerinin değiştirilmesi ve küçültülmesi için bu tesisin hitap ettiği hizmet etki alanı içinde yeni bir eşdeğer alan ayrılmasıdır. Sosyal ve teknik donatı alanları sağlıklı ve düzenli bir yerleşim için hayati önem arz ettiğinden dolayı bu alanlarda yapılacak imar planı değişikliklerinde daha sıkı bir takım şartlar öngörülmesi ve bu alanlarda plan değişikliği yapılmasının zorlaştırılması yerinde bir düzenlemedir. Çünkü idari istikrar ilkesi uyarınca imar planlarında sıklıkla değişiklik yapılması idarelere ve dolayısıyla Devlete olan güvenin zedelenmesine de sebep olur. Bu durum ise, bir Hukuk Devletinde olması gereken “Hukuki Güvenlik İlkesi” ile çelişir.

İmar planlarının yapımı ve değiştirilmesi aşamalarında geniş bir katılım sağlanmalıdır. Bu bağlamda, imar planı yapılan yöre halkının ve meslek odalarının görüşlerinin alınması sağlanmalıdır. Şayet imar planlarının değiştirilmesi aşamasında geniş bir katılım sağlanır ise, planların uygulama aşamalarındaki sakıncaların doğma ihtimali azalacak ve söz konusu planların ihtilaf konusu olması ve dava tehdidi altında kalması önlenmiş olacaktır.

Mevzuatta öngörülen bütün bu özel durumlara yapılan imar planı değişikliğinde uyulup uyulmadığı açılan davalarda idari mahkemelerce incelenecektir. Ancak bu hususlara uyulup uyulmadığı yargı yerince incelenmeden önce imar planı değişikliğine karşı açılan davalarda davanın süresinde açılıp açılmadığı ile dava açan gerçek ve/veya tüzel kişinin ehliyetli olup olmadığı ilk aşamada araştırılır.

İdari işlemlere karşı açılan davalarda dava açma süresi özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde 60 gün olarak öngörülmüştür (İYUK m. 7). Kanunda düzenlenen bu süre içerisinde bireysel işlemlere karşı açılan davaların, işlemin tebliği ya da öğrenilmesi tarihinden itibaren; düzenleyici işlemlerin ise ilan edildiği tarihi takip eden günden itibaren dava açılması gerekir. Düzenleyici işlemler kategorisinden olan imar planı değişikliklerine karşı açılan davalarda da dava açma süresi 60 gün olmasına rağmen, imar planı değişikliklerinde 60 günlük dava açma süresinin başlangıcı ilan tarihi değildir. İmar planı değişikliklerinin halka duyurulması ve itiraz yoluyla katılımının sağlanması için bir aylık askı ilan süresi öngörülmüştür. Bu süre içinde ilan edilen yerlerde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında imar planı değişiklikleri eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık askı ilan süresinden sonra imar planı değişikliklerine karşı dava açma süresi işlemeye başlar. İmar planı değişikliklerine bu süre içinde dava açılmaması ilelebet dava açılamayacağı anlamına gelmez. Bu süre içinde dava açılmamış ise imar planı değişikliğinin uygulanması sonucunda uygulama işlemi ile birlikte dava açma süresi yeniden işlemeye başlar. Uygulama işleminin dava açma süresi içinde de imar planı değişikliklerine dava açılmamış ve bu süreler kaçırılmış ise, imar planı değişikliğine karşı hiçbir zaman dava açılmaması söz konusu değildir. Her ne kadar idari istikrar ilkesine aykırılık teşkil etse de her zaman yürürlükteki imar planı değişikliklerine karşı plan değişikliği istemiyle ilgili idarelere başvuru yapılıp verilen cevap sonucunda dava açma süresi yeniden ihya edilmiş olur. İYUK’ta dava açma süreleri kamu düzeninden olduğu için idari yargı yerlerince kendiliğinden dikkate alınır ve süresinde dava açılmaması durumunda süre aşımı yönünden davanın reddine karar verilir. Ancak bu durum imar planı değişiklikleri için söz konusu değildir. Çünkü imar planı değişiklikleri temel hak ve özgürlüklerden olan mülkiyet hakkını doğrudan doğruya etkilediği için Yüksek Mahkemenin imar planı değişiklerine karşı dava açma süresi konusunda oldukça esnek davrandığı görülmektedir. Mülkiyet hakkını sınırlayan/kısıtlayan ve bazı durumlarda mülkiyet hakkının kapsamında olan diğer hakları (üst hakkı, geçit hakkı, sükna hakkı vb.) kaldıran imar planı değişikliğine karşı dava açma süresi konusunda esnek davranılması kanımızca isabetlidir. Zira imar planı değişikliklerine karşı taşınmaz maliklerinin her zaman için imar planı değişikliği yapılmasını isteyebilirler. Bu bağlamda verilen başvuruya verilen cevap sonucunda dava açma süresi içinde dava açabilecekleri göz önüne alındığında, imar planı değişikliği işlemlerinin hukuka uygunluk denetimi süre sınırlaması olmaksızın yargı yerlerince her zaman yapılabilir.

İdari işlemlere karşı menfaatleri iptal edilenler tarafından iptal davası açılabilirken, düzenleyici idari işlemlerden olan imar planı değişikliği işlemlerine karşı dava açma ehliyeti Danıştay içtihatları ile biraz daha genişletilmiştir. İmar planı değişikliği işlemlerine karşı yalnızca menfaati ihlal edilenler değil, aynı zamanda belde sakini olmak sıfatıyla hemşehri hukuku bağlamında da iptal davası açılabilir. Danıştay; derneklerin, sendikaların, baroların ve meslek odalarının imar planı değişikliğine karşı açtıkları davalara ilişkin dava açma ehliyetlerini kimi kararlarında geniş, kimi kararlarında ise dar yorumlamıştır. Özellikle Yüksek Mahkemenin son dönem kararlarında derneklerin, sendikaların, baroların ve meslek odalarının dava açma ehliyeti menfaat ihlali kriterinin dar yorumlanması sebebiyle sınırlandırılmıştır. Dernekler, doğrudan doğruya dernek tüzel kişiliğinin hak ve çıkarlarını ilgilendiren konularda iptal davası açabilecek olup, amaçları ve faaliyet alanları dışında salt tüzüklerinde yazmış olması nedeniyle yapılmış olan bir imar planı değişikliğinin iptali istemiyle dava açamaz. Sendikaların imar planı değişikliğine karşı dava açma ehliyetine sahip olabilmeleri için imar planı değişikliği ile sendika üyelerinin doğrudan ekonomik ve sosyal haklarının ihlal edilmiş olması gerekir.

Hukukun üstünlüğünü sağlama görevi meslek odaları içinde bir tek barolara verilmiştir. Hukukun üstünlüğünü sağlama görevi verilen baroların imar planı değişikliklerinin iptali istemiyle açtığı davalarda menfaat ihlali kriteri diğer meslek odaları ile kuruluş ve tüzelkişilere nazaran daha geniş yorumlanmalıdır. Ancak Yüksek Mahkemenin bazı kararlarında baroların dava açma ehliyeti bağlamında menfaat ihlalinin dar yorumlanmasının isabetli olmadığı kanaatindeyim. Ancak baroların ve Türkiye Barolar Birliğinin kanun tarafından kendilerine verilmiş olan hukukun üstünlüğünü sağlama ve koruma görevleri dolayısıyla imar planı değişikliklerine karşı açtıkları davalarda sübjektif ehliyet koşulu olan menfaat ihlalinin iptal davalarının hukuka uygunluğun denetlenmesi amacını güttüğü gerçeği göz önüne alındığında hukukun üstünlüğünü sağlama ve koruma görevi olan barolar ile Türkiye Barolar Birliğinin dava açma ehliyeti diğer meslek odalarına nazaran geniş yorumlanmalıdır.

İmar planı değişikliği işlemlerinin, uzmanlık gerektiren teknik yönleri itibariyle, bu tür işlemlerdeki hukuka aykırılıkların, genellikle hâkimin hukuki bilgisi ya da davacı tarafından ileri sürülen iddia ve dosyaya sunulan belgelerin incelenmesi ile tespit edilmesi ve böylece davanın karara bağlanması imkânı çoğu zaman bulunmadığından söz konusu uyuşmazlıkların çözümünde görevli olan idare mahkemelerince bu tür davalarda çoğunlukla, keşif ve bilirkişi incelemesi yoluna başvurulması, bilirkişi teminindeki zorluklar, bilirkişi raporlarının zamanda mahkemeye sunulmaması ya da ek bilirkişi raporuna ihtiyaç duyulması gibi nedenlerle imar davaları diğer idari davalara nazaran daha geç bir süreçte karara bağlanmaktadır. Yine aynı şekilde, bu tür davaların konusunu teşkil eden işlemlerin bütün teknik yönlerinin hâkimlerce bilinmesine olanak bulunmadığından ara kararları ile uyuşmazlığın çözümü için hangi belgelere ihtiyaç duyulduğu ve davanın tarafları ile diğer kişi ve kurumlardan hangi bilgi ve belgelerin isteneceği ya da keşif ve bilirkişi incelemesi sırasında bilirkişilerden hangi hususlar hakkında görüş isteneceği konularında bir takım hukuki zorluklar yaşanmakta, hatta keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra bile, uyuşmazlığın teknik yönünün çözümü için, bilirkişiler tarafından gerekli görülen bilgi ve belgelerin temini için ara kararı yapılması gibi hususlar bilirkişi raporlarının geç hazırlanmasına sebep olmaktadır. Bütün bunlar bir araya geldiğinde de imar planı değişikliğine ilişkin davalarda yargılama süresi uzamakta ve diğer idari davalardan daha geç bir sürede karar verilmesi söz konusu olmaktadır. Ayrıca imar planı değişiklikleri yapma konusunda yetkili ve görevli olan kurumların, özellikle de belediyelerin, yeterli teknik donanıma ve personele sahip olmamaları da söz konusu davaların idare mahkemelerinde sürüncemede kalmasına ve geç karara bağlanmasına neden olmaktadır.

Davadan feragat edilmesi demek, davacının dava konusu istem sonucundan tamamen veya kısmen vazgeçmesi demektir. Feragat, davayı kesin olarak sonuçlandırır. Ancak İYUK’ta feragat düzenlenmediği için Kanun’un 31. maddesi uyarınca HMK’a atıf yapılmış olup, HMK düzenlemeleri idari yargıda uygulanmaktadır. Ancak feragat konusunda Danıştay kararlarında bir içtihat birliği sağlanmış değildir. Zira Yüksek Mahkeme feragatin idari yargının bünyesine uyguğu oranda uygulanacağını kararlarında vurgulamıştır. Yüksek Mahkeme HUMK değişikliği öncesi kararlarında, imar planı değişikliği işlemlerine karşı açılan davaların yalnızca davacının şahsını değil, aynı zamanda kamuyu ilgilendirmesi sebebiyle feragat istemleri kabul edilmemekte idi. Yüksek Mahkemenin HUMK değişikliği sonrası son dönem kararları ile dava konusu edilen imar planı değişikliğinin hukuka aykırılığı saptanıncaya kadar (yürütmenin durdurulması kabul kararı ya da iptal kararı verilinceye kadar) yapılan feragat istemleri kabul edilmekte; ancak imar planı değişikliğinin yürütmenin durdurulması kabul veya iptal kararı gibi hukuka aykırılığının tespiti sonucunda yapılan feragat istemleri kabul edilmemektedir.

İmar planı değişikliği konusunda Yüksek Mahkemenin feragat hakkındaki kararları da dikkat çekicidir. Feragat hakkındaki kararlarında bir içtihat birliği söz konusu değildir. Zira plan değişikliğine ilişkin bir kısım davalarda feragat istemleri yönünde karar verirken, bir kısım davalarda feragat istemlerini dikkate almamaktadır. Ancak Danıştay’ın feragat konusundaki ağırlık basan görüşü feragatin idari davaların niteliği dikkate alınarak ve idari dava türleriyle bağdaştığı ölçüde uygulanabileceğidir. Zira imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan davalarda yürütmenin durdurulması istemi kabul ve iptal kararı verilmesinden sonraki aşamada feragat istemlerinin kabul edilemeyeceğidir. Çünkü bu aşamada imar planı değişikliğinin objektiflik niteliği ile kamu yararının sağlanmasının amaçlanması nedeniyle hukuka aykırı olduğu saptanan davadan feragat edilmesinde kamu yararı bulunmadığı gerekçesidir. Kanımızca feragate ilişkin Yüksek Mahkeme görüşü isabetli değildir. Zira dava açmak bir hak olduğuna göre davadan feragat etmek de bir haktır ve bu hakkın kullanımı mahkemelerce kısıtlanmamalıdır. Ayrıca 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda getirilen “feragatin, mahkemelerin kabul şartına bağlanamayacağı” yönündeki yoruma yer bırakmayan yeni ve açık düzenleme hükmü uyarınca feragat mahkemelerin kabul şartına bağlanamaz. Dolayısıyla bir mahkeme olan Danıştay’ın da feragat istemlerini koşulsuz dikkate alması gerekir. Öte yandan feragat kurumunun kötüye kullanıldığının mahkemelerce tespiti durumunda feragat istemleri şüphesiz dikkate alınmamalıdır. Çünkü evrensel hukuk kaidesi olan bir hakkın kötüye kullanımını ne hukuk düzeni ne de mahkemeler himaye eder. Dolayısıyla idari yargının bünyesine uygun olmadığı gerekçesiyle, Yüksek Mahkemenin ve idari yargı yerlerinin feragat istemlerini reddetmesi Kanuna açıkça aykırılık teşkil eder. Zira söz konusu Kanuna aykırılığın giderilmesini sağlamak için Kanımızca feragat konusunda idari yargıya özgü düzenleme yapılmalıdır.

İmar planı değişikliklerinin iptali istemiyle açılan davalarda ehliyet ve dava açma süresini aştıktan sonra işin esasının incelenmesine geçilir. Dava konusu imar planı değişikliğinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olup olmadığı incelenir. Sosyal donatı alanlarında yapılan imar planı değişikliklerinde yatırımcı kuruluşun görüşünün alınıp alınmadığı ve eşdeğer alan ayrılıp ayrılmadığı, plan değişikliğinin üst ölçekli planlara uygun olup olmadığı, ayrıca yapılan plan değişikliğinin plan bütünlüğünü bozup bozmadığı araştırılır. İmar planı değişikliğinin esası genel olarak hâkimin hukuki bilgisiyle çözümlenecek uyuşmazlık olmadığından dolayı uzmanlardan teknik destek alınmaktadır. Yalnızca imar planı değişikliğinin şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına uygun olup olmadığı konusunda bilirkişilerden destek alınmalıdır. Kamu yararına uygun olup olmadığını idari yargı yeri değerlendirmelidir. Ancak idare mahkemesi ve Danıştay kararlarında bilirkişi incelemesinin şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarının yanında kamu yararına uygun olup olmadığının değerlendirilmesi bilirkişilerden istenmektedir. Kanımca şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarının tespiti teknik bir uzmanlık gerektirmesine rağmen, plan değişikliğinin kamu yararına uygunluğu hukuki ve sosyal bir olgu olup hukuksal uzmanlık gerektirmesi nedeniyle hukuksal meselenin çözümünü münhasıran mahkeme hâkimleri değerlendirmelidir. Yoksa mahkemeler hâkim mahkemesi değil bilirkişi mahkemesi olur. Yalnızca teknik destek değil, bunun yanında kararı da bilirkişiler vermiş olur.

Keşif ve bilirkişi incelemesi ile raporların yazım ve tebliği gibi süreçler dolayısıyla imar planı değişikliğine yönelik açılan davaların yargılama süresi uzamaktadır. Söz konusu plan değişikliğine dayanılarak uygulama işlemleri yapılmakta, sonrasında plan değişikliğinin mahkemelerce iptali durumunda kararların uygulanmasında güçlükler söz konusu olmakta ve hatta uygulama imkânsızlığı ile karşılaşılmaktadır. En son örnek ise; geçen hafta medyaya konu olan Atatürk Orman Çiftliğinden geçen yola ilişkindir. Bu sebeple imar planı değişikliğine karşı açılan davalar ya ihale davaları gibi ivedi yargılama kapsamana alınıp öncelikli olarak çözüme bağlanmalı ya da plan değişikliğinin uygulama işlemlerine karşı açılan davaların, özellikle ruhsat işlemlerinin, plan değişikliğinin ilişkin açılan davalar sonuçlanıncaya kadar yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmelidir. Zira böylece idari yargı kararlarının etkinliği de artırılmış olur.

İmar planlarında değişiklik yapılması, alelade idari işlemlere nazaran çok sıkı şartlara bağlanmış olup, sıklıkla imar planlarında değişiklik yapılmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Zira imar planı değişikliği yapılmasını gerektiren zorunlu unsurlar olması gerektiği gibi eşdeğer alan ayrılması, yatırımcı kuruluş görüşünün alınması gibi hususların da göz önüne alınması zorunludur. Ancak uygulamada sıklıkla imar planı değişikliği yapılmaktadır. Bu sebeple, imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan davalarda idari yargı yerlerince verilen kararların büyük bir kısmının iptalle sonuçlandığı gözlenmektedir.

Düzenli bir şehirleşme, ancak imar planları vasıtasıyla mümkün olabilir. Yine bir şehrin geleceği, imar planları ışığında çizilir. Dolayısıyla toplumun bugününde ve yarınındaki yaşam kalitesini belirleme konusunda imar planları büyük önem arz etmektedir. Ancak gelişen teknoloji ve yaşam şartlarındaki değişlikler, zaruri veyahut kamu yararı gerekçesiyle imar planlarında değişikliklere gidilmesini zorunlu kılar. İşte bu noktada, yapılacak imar planı değişiklikleri, tüm idari işlemler için de geçerli olan hukuka uygunluk denetiminden geçebilmelidir. Hatta önemine binaen, diğer idari işlemlerden farklı olarak, imar planı değişikliklerinin hukuka uygunluk denetimi, dava süresi, dava ehliyeti ve feragat gibi konularda yargısal denetimi genişletici bir anlayış, Danıştay kararlarında benimsenmiştir.

BİBLİYOGRAFYA 

Abacıoğlu, Muhittin :  Açıklamalı ve İçtihatlı İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması, Seçkin Yayınları, Ankara, 2001.

Abama, Muhittin      :  Açıklamalı-İçtihatlı İmar Kanunu Uygulaması, Çankaya Matbaacılık, 2. Baskı, Ankara 1990.

Akçura, Tuğrul        : İmar Kurumu Konusunda Gözlemler, ODTÜ Yayınları, Ankara 1981.

Akdeniz, Halil         :  İmar Planlarının Uygulanmasında Arazi ve Arsa Düzenlemesi, Teknik Yayınevi, Ankara 2001.

Akıllıoğlu, Tekin      :  “Bireyin Yönetsel İşlemler Karşısında Korunması ve Yönetim Hukukumuz”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 3, Eylül 1981.

Akıllıoğlu, Tekin      : “Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, 1991.

Akıllıoğlu, Tekin      :   “Yıkma Kararlarında Yöntem Sorunları”, AİD, C. 12, S. 4, 1979.

Akıllıoğlu, Tekin      :  “Yönetsel Yargı ve Denetim Etkinliği”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 1, Mart 1990, s. 3-11.

Akış, Ercüment        :  “Belediyenin İmar Planını Değiştirmesi ve Hukuki Sonuçları” Belediye Dergisi, C. 4, S. 8, Şubat 1998.

Akipek, Jale             :  “Mülkiyetin Anayasa Tarafından Korunması İle İlgili Bir Deneme”, Adalet Dergisi, S. 5, Ankara, 1997.

Akyol Aslan, Leyla  : Medeni Usul Hukukunda Davadan Feragat, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.

Aktüre, Sevgi           :  “Kent Planlamasında İmar Planları Yerine Geçebilecek Yeni Plan Türleri ve Planlama Süreçleri: Bir Değerlendirme ve Öneriler”, Türkiye’de İmar Planlaması, Tamer Gök (Der), ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara, 1980.

Alangoya, Yavuz,

Yıldırım, M. Kemal,

Yıldırım, Deren N.   :  Medeni Usul Hukuku Esasları, 6. Baskı, İstanbul 2006.

Artukmaç, Sadık      : Türk İmar Hukuku, Üçüncü Baskı, Ankara, Ayyıldız Matbaası, 1972.

Akyılmaz, Bahtiyar  : İdarî Usûl İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000.

Akyılmaz, Bahtiyar,

Sezginer, Murat        :  İdare Hukuku Dersleri, Konya 2001.

Akyılmaz, Bahtiyar/

Sezginer, Murat/

Kaya, Cemil             :  Türk İdare Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2011.

Alan, Nuri                :  “İptal Davasının Ön ve Esastan Kabul Şartları”, Danıştay Dergisi, Yıl: 13, Sayı: 50-51, 1993, s.22-50.

Alan, Nuri                : “Konu Unsuru Bakımından Takdir Yetkisi ve Kanuna Aykırılık” in İdare Hukuku ve İdarî Yargı ile İlgili İncelemeler, Cilt: 1, Danıştay Yayınları, Ankara, 1976. s. 340 vd.

Ana Britannica       : C. 10, Ana Yayıncılık, İstanbul 1986, 1987, 1988.

Armağan, Tuncay  : İdarenin Sorumluluğu ve Tam Yargı Davaları, Seçkin Yayınları, Ankara, 1997.

Artukmaç, Sadık     : Türk İmar Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 1979.

Aslan, Zehredin       : “Türk İdari Yargı Sisteminde Re’sen Araştırma İlkesi”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:23-24 (Ekim 2000-Mart 2001).

Aslan, Zehredin       :  “Metropolitan Alanlarda Yasal Süreçler ve Planlama Sorunları”, Konulu Oturumda Sunulan Bildiri, Metropolitan Alan Yönetiminde Yeni Arayışlar, Sempozyum, 13-14 Kasım 2001, İstanbul Ticaret Üniversitesi, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını.

Atar, Yavuz             : Türk Anayasa Hukuku, 2. Bası, Mimoza Yayınları, Konya 2002.

Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2012.

Atay, Ender Ethem  : İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 3. Baskı, Ankara 2012.

Auby, J., Perinet, B.,

Marquet H.              : Droit de I’Urbanismeet De La Construction, Paris 1989.

Aybay, Rona,

Hatemi, Hüseyin      : Eşya Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.

Aydemir, Saliha       :  “Planlama ve Planlamanın Evrimi”, Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarımı, KTÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Ders Notları, No: 54, Trabzon, 1999.

Aydemir, Saliha       : “Türkiye’de İmar Kurumu”, Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarımı, KTÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Ders Notları, No: 54, Trabzon, 1999.

Aydemir, Şinasi,

Aydemir, Saliha,

Ökten, Nermin,

Öksüz, Ahmet Melih,

Sancar, Cenap,

Özbaya, Murat         :  Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarımı, KTÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Ders Notları, No: 54, Trabzon, 1999.

Aygen, Zeynep        :  “Kentlerin Tarihi Dokusu Korunmalı mıdır?”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Kent ve Kültürü, S. 8, Yaz 1996.

Azrak, Ali Ülkü       : Avrupa Topluluklarında İdarî Yargının Genel Esasları, Gür-Ay Matbaası, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3072, Siyasal Bilimler Fakültesi Yayın No: 8, İstanbul  1982.

Azrak, Ali Ülkü       :  “İdari Yargı Denetiminin Sınırı Olarak İdarenin Takdir Yetkisi”, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 1-3, 1985.

Azrak, Ali Ülkü       : “İptal Davalarının Objektif Niteliği Üzerine Düşünceler”, Onar Armağanı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1977.

Azrak, Ali Ülkü       :  Kamu Yararı Kavramı ve Planlama, TMMOB Mimarlar Odası, Ulusal Fiziki Planlama Seminerleri, Ankara, 18-19 Ocak 2002.

Azrak, Ali Ülkü       :  “Kentsel Alanı Düzenleme Aracı Olarak Kamulaştırma”, Dünya Şehircilik Kollokyumu, Ankara, 1988.

Azrak, Ali Ülkü       :  Millileştirme ve İdare Hukuku, İstanbul 1976.

Bal, Eylem               : İdari Yargı Kararlarının İmar Planlama Süreci İçindeki Rolü: İzmir Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

Balta, Tahsin Bekir  : İdare Hukuku-Genel Konular, Cilt I-II, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1972.

Balta, Tahsin Bekir  : İdare Hukukuna Giriş, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını, Ankara, 1970.

Baş, Harun Hakan   : “İdari Yargıda Dava Açmadan Önce Ön Koşul Olarak İdareye Başvuru Prosedürü Üzerine Bir İnceleme”, Maliye ve Sigorta, Yıl:19, Sayı: 448, Eylül 2005.

Başpınar, Recep       : “Tam Yargı Davaları” in Yüzyıl Boyunca Danıştay, Danıştay Yayınları, Ankara, 1968, s. 481 vd.

Begel, Egon Ernest   :  “Kentlerin Doğuşu”, (Çev: Özden Arıkan), Cogito Kent ve Kültürü (Özel Sayısı), S. 8, 1996.

Benevolo, L             :  Avrupa Tarihinde Kentler, Afa Yayınları, İstanbul, 1995.

Bıyık, Cemal,

Uzun, Bayram         : Islah İmar Planı Uygulamaları, İmar Planı Uygulama Teknikleri, JEFOD Yayını, No: 1, Trabzon, 1997.

Bilgen, Pertev          : İdare Hukuku Ders Notları: İdare Malları, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1995.

Bilgen, Pertev          :  “İdari Uyuşmazlıklar”, II. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, İdari Yargının Dünyada Bugünkü Yeri, Ankara, 10-14 Mayıs 1993, s. 148-193.

Bilsel, Güven S.,

Bilsel, Ayça A.        : Günümüzde İmar Planı Olgusu, Niteliği ve Türel Ayrımı, Türkiye’de İmar Planlaması, O.D.T.Ü. Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara, 1980.

Bozkurt Tamer         :  Ticaret Hukuku, C. II, 12 Levha Yayınları, 7. Baskı.

Bulut, Nihat             :  “Küreselleşme: Sosyal Devletin Sonu mu?”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 2, 2003, s. 173- 197.

Bumin, Kürşat         :  Demokrasi Arayışında Kent, İz Yayıncılık, İstanbul 1998.

Bülbül, Erdoğan       : İdari İşlemlerin Yürürlükten Kaldırılması, Beta Yayınları, İstanbul 2010.

Candan, Turgut        : İdari Yargılama Usulü Kanunu, Maliye ve Hukuk Yayınları 2. Baskı, Ankara, Ekim 2006.

Craig, Paul P.           : Administrative Law, London, Sweet Maxwell, 2003.

Crozat, Charles        :  Amme Hizmeti Mefhumu, Hukuk İlmini Yayma Kurumu Konferanslar Serisi, No: 32, Ankara, 1938.

Çabri, Sezer             : İmar Kanunu Uyarınca Kamulaştırma, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2005.

Çağlayan, Ramazan :  İdarî Yargı Kararlarının Sonuçları ve Uygulanması, Seçkin Yayınları, Ankara, 2000.

Çağlayan, Ramazan :  “İptal Edilen Düzenleyici İşlemin Yerine Eskisi Yürürlüğe Girer mi?”, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Dergisi, Sayı: 14, 2000, s.137-142.

Çakmak, Münci       : “İdari Yargıda Davadan Feragat”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 53, S. 1, Y. 2004.

Çeçener, H. Besim   :  İmar Hukuku ve Kentleşme Sürecindeki Olumsuzluklar, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yayını, İstanbul 2000.

Çelik, Kemal            :  Planlama ve İmar Kanunu Uygulaması Arazi ve Arsa Düzenlemesi, Devran Matbaacılık, Ankara, 2006.

Çetiner, Ayten         : Türkiye’de İmar Planlama Eylemleri ve Dayanması Gereken Bilimsel Kurallar, İTÜ Matbaası, İstanbul, 1965.

Çırakman, Erol        :  “İdari Davalarda Süre”, İdare Hukuku ve İdari Yargı ile İlgili İncelemeler, C. 1, Ankara, 1976.

Çolak, Nusret İlker  : İmar Hukuku, XII Levha Yayınları, İstanbul, Ekim 2010.

Çubuk, Mehmet       : İmar Mevzuatından Şehircilik Mevzuatına, Türk Şehirciliğine Sistematik Bir Yaklaşım Denemesi, Mimar Sinan Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü Yayınları, İstanbul, 1999.

Daryal Kansu, Hatice: Türk Hukukunda İmar Planlarının Düzenleyici İşlem Niteliği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 1994.

Demirkan, Tarık      :  “Tarih Boyunca Kuşatılan Özgürlük Adaları; Kentler”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Kent ve Kent Kültürü, S. 8, Yaz 1996.

Demirkol, Selami     :  “İdari Yargının Görev Alanının Genişlemesi Yolunda Somut Adımlar”, Adalet Dergisi, Sayı: 17, 2003, s. 305-316.

Demirkol, Selami,

Bereket Baş, Zuhal  : Teori ve Pratikte İdari Yargıda Dava Açma ve Davaların Takip Usulü, Beta Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul, Mayıs 2001.

Derbil, Süheyp         : İdare Hukuku, 5. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Güzel Sanatlar Matbaası, No:133, Ankara, 1959.

Dönmezer, Sulhi      : İstimlak Hukuku, İÜHF Dergisi, C. VII, 1941.

Dörtgöz, Gürsel Öcal  :     Gayrimenkul Mevzuatı, Tapu ve Kadastro Vakfı Yayınları, Ankara, 1995.

Duguit, Leon            :  Kamu Hukuku Dersleri, Çeviren: Süheyp Derbil, İstiklal Matbaacılık, Ankara, 1954.

Duman, İlker Hasan :  Açıklamalı-İçtihatlı İnşaat Hukuku, Seçkin Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2012.

Duran, Lütfi             : İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1982.

Duran, Lütfi             :  “İdare Hukuku ve İmar Konuları”, 12. Dünya Şehircilik Günü Kollokyumu, (16-18 Kasım 1988), Ankara, 1990.

Duran, Lütfi             : İdare Hukuku Meseleleri, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Fakülteler Matbaası, Gözden Geçirilmiş İlaveli Yeni Yayın, İstanbul 1964.

Duran, Lütfi             : İdari Kazada Dava Açma Müddeti (İdari Müruru Müddet)”, İÜHFM, C. XI, S. 1-2.

Duran, Lütfi             :  “Türkiye’de Planlamanın Hukuki Rejimi”, Amme İdaresi Dergisi, C. 8, S. 3, Eylül 1975.

Dursun, Hasan         : Vergi Uyuşmazlıklarından Doğan Davalarda Feragat ve Kabul, Adalet Yayınları, Ankara 2009.

Dursun, Selman       : “İdari İşlemlerin Geri Alınması, Kaldırılması, Değiştirilmesi ve Düzeltilmesi,” Prof. Dr. A. Şeref Gözübüyük’e Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara 2005.

Düren, Akın             : İdare Hukuku Dersleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1979.

Edis, Seyfullah        : Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 4. Baskı, Ankara 1983.

Erdoğan, Mehmet    : Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2010.

Ergen, Cafer            : İmar Davaları Rehberi, Seçkin Yayınları, Ankara, 2011.

Ergen, Cafer            : İmar Planları, Seçkin Yayınları, Ankara, 2006.

Erhürman Tufan      : “İdari Yargıda Özel Yetenek Koşulu” in 2000 Yılı İdari Yargı Sempozyumu, 11-12 Mayıs 2000, Ankara, http://www.danistay.gov.tr/, (çevirim içi).

Erkut, Celal              : "İdari Yargıya Başvuru Haklarının Sınırı ve İdari Davaların Kapsamı" in 2000 yılı İdari Yargı Sempozyumu, Ankara, 11-12 Mayıs 2000, http://www.danistay.gov.tr/, (çevirim içi).

Erkut, Celal              : Hukuka Uygunluk Bloku: İdare Hukukunda Hukukun Genel Prensipleri Teorisi, Kavram Yayınları, İstanbul, 1996.

Erkut, Celal              : İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Matbaası, Ankara 1990.

Erkut, Celal              :  “İdarî Davaya Konu Olabilecek Kesin ve Yürütülebilir İşlem Kavramı” in I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, I. Kitap: İdarî Yargı, Danıştay Yayınları, Ankara, 1990, s.109 vd.

Erkut, Celal              :  “İdari Yargılama Usulü Kanunu Çerçevesinde İdari Dava Türleri ve Bazı Usuli Değişiklikler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 51, Sayı: 1-4, 1985, s. 221 vd.

Erkut, Celal              :  “İdari Yargıya Başvuru Hakkının İdari Dava Türleri ile Sınırlandırılması” in 2000 Yılında İdari Yargı Sempozyumu, Ankara, 11-12 Mayıs 2000, s. 89-96.

Erkut, Celal              :  İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdarî İşlemin Kimliği, Danıştay Yayınları, Ankara, 1990.

Erkün, Safa              :  İmar Hukuku Prensipleri, İstanbul, 1960.

Erkün, Safa              : Türk İmar Hukukunun Ana Çizgileri, Yapı Endüstrisi Merkezi, İstanbul, 1999.

Eroğlu, Hamza         : İdare Hukuku, 4. Baskı, Işın Yayıncılık, Ankara, 1985.

Erridge, Andrew, Fee,

Ruth, Mcilroy, John : Best Practice Procurement Public And Private Sector Perspectives, Gower Publishing Limited, Hampshire, 2001.

Ersoy, Melih            :  “İmar Planlarının Kademelenmesi ve Farklı Ölçeklerdeki Planlar Arasındaki İlişki”, Mekan Planlama ve Yargı Denetimi, (Der.), Melih Ersoy – Çağatay Keskinok, Yargı Yayınevi, Ankara, 2000.

Ersoy, Melih            :  Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük, Ninova Yayınları, Ankara, 2012.

Ertaş, Şeref              :  “Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi”, Kudret Ayiter Armağanı, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:3, Sayı: 1-4, 1988.

Faınsteın, Norman,

Faınsteın, Susan S.   :  “City Planning and Political Values: An Updated View”, Readings in Planning Theory, Ed. Scott CAMPBELL – Susan S. FAINSTEIN, T. J. Press, Great Britain/Padstow, Cornwall, 1996.

Faroqhı, S.               :  Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1997.

Forges, Jean Michel de      :           DroitAdministratif, 4 e Edition, Paris 1994.

Forsyth, Christopher   : Administrative Law, Oxford University Press, New York, 2000.

Gans, Herbert J.       :  “Regional and Urban Planning”, Internatıonal Encyclopedia of the Social Sciences, C. 2, Macmillan and Free Press, 1968.Gelişim Hachette Alfabetik Genel Kültür Ansiklopedisi, C. 5, sabah, İstanbul 1993.

Geray, Cevat            :  “İmar Planlarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasal Çerçeve ve Uygulama”,AÜSBFD, C. XXVII, No. 3, Ankara 1972.

Geray, Cevat            :  “Belediyelerin Kent Planlamasına İlişkin Görevleri Yetkileri ve Halkın Katılımı”, İller ve Belediyeler Dergisi, S. 543-554, 1991.

Geray, Cevat            :  “İmar Planlarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasal Çerçeve ve Uygulama”,AÜSBFD, C. XXVII, No. 3, Ankara 1972.

Geray, Cevat            : Şehir Planlamasının Başlıca Tatbik Vasıtaları (Tatbik Vasıtaları), Ankara 1960.

Giritli, İsmet             : İdarenin Yetkisini Saptırması, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1957.

Giritli, İsmet,

Pertev Bilgen,

Tayfun Akgüner      :  İdare Hukuku, 1.bs., Der Yayınları, İstanbul, 2001.

Göçer, Orhan           : Şehirciliğe Giriş, Konya Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi Yayınları, Konya, 1979.

Gök, Tamer             :  İmar Kararları ve Yargı Denetimi, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara, 1983.

Gök, Tamer             : “Planlama ve İmarla İlgili Yargı Denetiminde Bilirkişilerin İşlevi”,Türkiye 12. Dünya Şehircilik Kolokyumu, 16-17-18 Kasım 1988, Ankara 1988.

Gökalp, Ali Sıtkı      :  “İdarî Dava Türleri” in Yüzyıl Boyunca Danıştay, Danıştay Yayınları, Ankara, 1968, s. 447-465.

Gökyurt, Fatih         : İdare Hukukunda Kazanılmış Hak ve Müesses Durum, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007.

Gözler, Kemal         : İdare Hukuku, Cilt: I-II, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2003.

Gözler, Kemal         :  İdare Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2006.

Gözübüyük, A.Şeref,

Turgut Tan               :  İdare Hukuku-Genel Esaslar, Cilt: I, 6.bs., Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.

Gözübüyük, A.Şeref,

Turgut Tan               :  İdari Yargılama Usulü, Turhan Kitabevi, Ankara 1996.

Gözübüyük, A. Şeref  :     Yönetim Hukuku, Turhan Kitabevi, 8. Baskı, Ankara 1995.

Gülan, Aydın           :  “Conseil d’Etat’nın Kamu Yararı Kavramına Yaklaşımı” in 2000 Yılı İdari Yargı Sempozyumu, Ankara, 11-12 Mayıs 2000, http://www. danistay.gov.tr/, (çevirim içi).

Gülan, Aydın           : “Fransa’da İdari Yargının Etkinliğini Sağlama Arayışları”, 2001 Yılı İdari Yargı Sempozyumu, http://www.danistay.gov.tr/, (çevirim içi).

Gülan, Aydın           : “Kamu Hizmeti Kavramı”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Prof.Dr. Lûtfi Duran’a Armağan, Yıl: 9, Sayı: 1-3, 1988, s.147-160.

Gülan, Aydın           : Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tabi Olduğu Hukuki Rejim, Alfa Yayınları, İstanbul, 1999.

Gülan, Aydın           :  “Şehircilik Sorunlarının Ağırlaşmasında Hukukun Rolü Hakkında Düşünceler”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, S. 22, 2011, s. 295-303.

Gülan, Aydın,

Kemal Berkarda       :  “Türk İmar Hukukunda ‘Hamur Kuralı uygulaması’ 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. Maddesi Uygulamasına İlişkin Teorik Bir Yaklaşım” Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, İstanbul 2000.

Günday, Metin         : İdare Hukuku, 5.Baskı.,  İmaj Yayıncılık, Ankara, 2002.

Güran, Sait               :  “Yönetimde Açıklık”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Yıl:3, Sayı: 1-3, 1982.

Güran, Sait               :  “İşbirliği mi, Karşıtlık mı”,İHİD (Prof. Dr. İsmet Giritli Armağan Sayısı), Y. 12, S. 1-3, 1991, İstanbul 2000.

Gürel, Sümer           :  Kent Planlamasına Giriş ve Çevre Kavramı, ODTÜ, Ankara, 1970.

Güriz, Adnan           : Hukuk Başlangıcı, AÜHF Yayınları, Ankara, 1992.

Gürler, Mehmet       : İmar Planları ve Uygulama Tekniği, Ongun Yayınevi, Ankara, 1983.

Halıcı, İbrahim         : “İmar Planlarının Hazırlanması ve Karşılaşılan Sorunlar (I)”, YYD, C. 2, S. 11, Aralık 1997.

Hatemi, Hüseyin      : Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Kavramı ve Sonuçları (Özellikle BK. 65 Kuralı), Sulhi Garan Matbaası, İstanbul, 1976.

Heidegger, Martin    :  “Kentin Felsefesi”, (Çev. Olcay KUNAL), Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Kent ve Kültürü, S. 8, Yaz 1996.

HSYK Hukuki Müzakere Toplantıları: 16-19 Mayıs 2013, İzmir (www.hsyk.gov.tr).

İnankıl, Şule,

Eryoldaş, Akın         : “Planlı Dönemde İmar Planlarının Mülkiyet Üzerine Etkileri”, Türkiye’de Şehirciliğin Gelişiminde Son Otuz Yılın Değerlendirilmesi, Türkiye 15. Dünya Şehircilik Günü 3. Kongresi (6-7-8 Kasım 1991, İzmir), İzmir, 1991.

İzbırak, Reşat           : Coğrafya Terimleri Sözlüğü, Möm Yayınları, Ankara, 1975.

Jaquot, Henri,

Priet, François          :  Droit de L’urbanisme, 6eme ed.,Dalloz, Paris 2008.

Jones, Peter Vincent   : The New Public Contracting, Oxford University Press, New York, 2006.

Kabaalioğlu, Haluk,

Yıldırım, Turan        : Türkiye’nin İdari Teşkilatı, İstanbul, 1995.

Kaboğlu, İbrahim Ö.   :     Anayasa ve Toplum, İmge Kitabevi, Ankara, 2000.

Kaboğlu, İbrahim Ö.   : Hukukun Genel İlkeleri ve Anayasa Yargısı, anayasa.gov.tr.

Kalabalık, Halil        : İmar Hukuku Dersleri, Seçkin Yayınları, Güncelleştirilmiş Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara, 2012.

Karahasan, Mustafa Reşit: İnşaat, İmar, İhale Hukuku, C. 2, Beta Yayınevi, İstanbul, 1997.

Karavelioğlu, Celal  :  Açıklamalı-Uygulamalı-İçtihatlı İmar Kanunu, Cilt II, Karavelioğlu Hukuk Yayınevi, Ankara, 1993.

Kaya, Cemil             :  “İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 10. Maddesi Uyarınca İdareye Yapılan Her Yeni Müracaatın Dava Açma Süresini Canlandırması”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 68, S. 1-2, 2010.

Kaya, Cemil             :  Kararlarından Hareketle Kamu Yararı Kav­ramına Danıştay’ın Bakışı, XII Levha Ya­yın­la­rı, İstanbul 2011.

Keleş, Ruşen,

Mengi, Ayşegül        : İmar Hukukuna Giriş, İmge Kitabevi, Ankara, Ekim 2003.

Keleş, Ruşen            : “İmar Planlamasında Merkeziyetçilik ve Yerellik”, AÜSBFD, C. XXXVIII. No: 1-4, Ocak-Aralık 1983.

Keleş, Ruşen            :  Kentbilim Terimleri Sözlüğü, İmge Kitabevi, Ankara, 1998.

Keleş, Ruşen            : Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi, Ankara, 2002.

Keleş, Ruşen            :  Şehirciliğin Kuramsal Temelleri, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No: 332, Ankara, 1972.

Keleş, Ruşen            :  “Kent ve Çevre Değerleri Bağlamında Kamu Yararı Kavramı”, Mekan Planlama ve Yargı Denetimi, (Der.), Ersoy, Melih-Keskinok, H. Çağatay, Yargı Yayınevi, Ankara 2000.

Keleş, Ruşen            :  “Türkiye’de Şehirleşme Eğilimleri”, AÜSBFD, C. XXV. No: 4, Aralık 1970.

Kırbaş, Sadık           : Devlet Malları, 2. Baskı, Adım Yayınları, Ankara, 1988.

Kılıçoğlu, Ahmet     :  Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.

Kıratlı, Metin           :  “İdarenin Bayındırlık Hizmetleri”, AÜSBFD, C:XXVII, No: 4, Aralık 1972.

Kiper, Perihan,

Önel, Gülay,

Öztimur, Zerrin        :  “Mevcut Planlama Pratiğimizin Çevre Duyarlı Kent Yaklaşımları Açısından İrdelenmesi”,Kent ve Çevre Planlamaya Ekolojik Yaklaşım, Türkiye’de 17. Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu, Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, İstanbul 1995.

Koçak, Hüseyin,

Beyaz, Metin           :  İmar Uygulamaları, Ankara, 2006.

Koçtaş, Necmettin   :  “İmar Olayından ve İmar Mevzuatından Kaynaklanan Sorunlar”, Kentleşmenin Getirdiği Çevre Sorunları Sempozyumu (İdare Hukuku Açısından) Ankara, 17-18 Kasım 1983, Danıştay Matbaası, Ankara, 1987.

Kuru, Baki,

Arslan, Ramazan,

Yılmaz, Ejder           : Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 22. Baskı, Ankara 2011.

Kutlu, Meltem          : İdari Bir İşlem Olarak Kamulaştırma ve İptal Davası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, No: 24, Ankara 1992.

Logan, T                  : “Urban and Regional Planning in a Federal System: New South Wales and Wictoria”, Environment and Planning A: 1984, Volume 16.

Lynch, Kevin           :  Good City Form, Massachusetts Institute of Technology, 1985.

Lucas                       :  “Site Plan”, Pace Land Use Center, Series 1: Basic Tools and Techniques, Issue Number 7, (http/www.law.pace.edu.landuse/library/sit.html), 12.12.1999.

Lucas                       : “Subdivision”,(www.law.pace.edu/landuse/ library/sub.html), 20.10.1999.

Meriç, Osman          : “Danıştay Kararlarına Göre Yıkım Kararlarında Göz Önünde Tutulması Gereken Hususlar”İller ve Belediyeler Dergisi, C. 35, S. 410, 1979.

Nazaroğlu, Yavuz    :  “Genel Olarak İmar Para Cezalarının Para Cezaları İçindeki Yeri ve Nitelikleri”, DD., S. 14-15, 1974.

Newman, Peter,

Thornley, Andy       :  Urban Planning in Europe, Routledge, London and New York, 1996.

Nuran, Zeren           : “Koruma Amaçlı İmar Planları, Yapım Süreci, İlkeler, Yöntemler”, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurultayı, Ankara, 1990.

Oder, Burak,

Taner, Ayanoğlu      : “Yorum ve Tespit Davaları” (tebliğ) in İdari Yargının Yeniden Yapılandırılması ve Karşılaştırmalı İdari Yargılama Usulü 133. Yıl, 11-12 Mayıs 2001, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 63, Ankara, 2001, s. 105-163.

Odyakmaz, Zehra    :  “İdari Yargı ile İlgili Öneriler”, 2001 Yılı İdari Yargı Sempozyumu, http://www.danistay.gov. tr/, (çevirim içi).

Oğurlu, Yücel          : İdare Hukukunda Kazanılmış Haklara Saygı ve Haklı Beklentiler Sorunu, Seçkin Yayınları, Ankara, 2003.

Oğurlu, Yücel          :  İdari Yaptırımlar Karşısında Yargısal Korunma İdari Ceza Hukuku ve İdari Cezalara Karşı Başvuru Yolları, Seçkin Yayınları, Ankara 2000.

Oğurlu, Yücel          : “İmar Planlarının Değiştirilmesinin Ruhsat ve Süren İnşaatlara Etkisi Hususunda ABD Hukukundan Çözümler: Aykırı Kullanım Hakkı ve Kazanılmış Parselleme Hakkı”, (çevrimiçi) www.idare.gen.tr, 20 Aralık 2006.

Oğuzman, M. Kemal,

Seliçi, Özer              :  Eşya Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.

Onar, Sıddık Sami    : İdare Hukukunun Umumi Esasları, Cilt: I-II-III, İsmail Akgün Matbaası, Üçüncü Baskı, İstanbul, 1966.

Onar, Sıddık Sami    : “Şehircilik ve İmar Düşmanlığı ile Mücadele”, Cumhuriyet, 15 Nisan 1957.

Onar, Sıddık Sami    : “Türkiye’de İdarenin Kazai Mürakabesi,” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. I, S. 1, 1935.

Orta, Elif                  :  İmar Hukukunda Plan Hiyerarşisi ve Planların Çatışması, Legal Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul, Şubat 2006.

Ozansoy, Cüneyt     :  “Türkiye İdare Sisteminde Bir Parantez: GAP Olgusu”, Günışığında Yönetim, İl Han ÖZAY, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2004.

Oytan, Muammer     : “Yargılamanın Yargılama Teknikleri İle Sınırlandırılması” in I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Birinci Kitap-İdari Yargı, 1-4 Mayıs 1990, Ankara, s. 149-158.

Örücü, Esin              :  “Taşınmaz Mülkiyetine Bir Kamu Hukuku Yaklaşımı, Mülkiyet Hakkının Sınırlanması”, İstanbul Üniversitesi Yayını, No: 2132, İstanbul, 1976.

Özay, İl Han            : “Kendine Özgü Bir Hukuk Devleti”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Birinci Kitap İdari Yargı, Ankara, 1990, s. 115-138.

Özay, İl Han            :Devlet İdari Rejim ve Yargısal Korunma, İstanbul 1986.

Özay, İl Han            : Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1996.

Özay, İl Han            : “Türkiye’deki Klasik Kamu Hizmetleri Anlayışı: ‘Çok Yaşa’ ya da ‘A Tes Amour”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 56, Sayı 1-4, 1998, s.293-295.

Özay, İl Han            : “Yargı Kararları Uygulanmalı”, Milliyet Gazetesi, 28.10.1985.

Özbudun, Ergun      : Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Gözden Geçirilmiş 7. Baskı, Ankara 2002.

Özdek, Yasemin      :  “İptal Davasında Menfaat Koşulu”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, 1991.

Özgüven, Ali Volkan  : Türk Vergi Hukukunda Geriye Yürümezlik İlkesi, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2007.

Özkaya, Eraslan       : İmar Kanunu Şerhi ve Mevzuatı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1997.

Öztan, Bilge             :  Medeni Hukukun Temel Kavramları, Turhan Kitabevi, 9. Baskı, Ankara 2002.

Özuğur, Ali İhsan    :  Türk Medeni Kanununun Değişen Yeni Düzenlemeleri İle Açıklamalı-İçtihatlı Velayet-Vesayet-Soybağı Evlat edinme Hukuku Diğer Eşin Rıza ve Onamına Bağlı İşlemler, Turhan Kitabevi, 3. Baskı, Ankara 2007.

Özyörük, Mukbil     :  İdare Hukuku Dersleri, Ankara, 1972.

Pala, İskender          : Sözün Özünden Dünden Bugüne Atasözleri, Kapı Yayınları, 4. Baskı, İstanbul 2013.

Palen, John J.           :  The Urban World, Mc Grow Hill Book Company, 1987.

Pertev, Bilgen          :  İdare Hukuku Dersleri Kamulaştırma-İstimval, İstanbul 1996.

Rowe, Maw             :  “Legitimate Expectation-theConusion Continues”, http.legal500.com/devs/uk/ps/ukps_017.htm, MYT.7.4.2002, İİT.2.5.2003, “What is İt?.

Salim, Hamdi           : “Kefalet Akdi ve Müktesep Hak”, Hukuki Bilimler Mecmuası, S. 10, İstanbul 1927.

Sancakdar, Oğuz      : Belediyenin İmar Planını Yapması – Değiştirmesi ve İptal Davası, Yetkin Yayınları, Ankara, 1996.

Santulli, Carlo          :  “LesDroitAcquis”,RevueFrançaise de Droit Administratif, 17 e, anne, No. 1, Janvier-Fevrier 2001.

Sarıca, Ragıp            : İdare Hukuku, (Medhal) İstanbul, 1951.

Sarıca, Ragıp            : İdarî Kaza, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Kenan Matbaası, İstanbul, 1949.

Sarıca, Ragıp            : Türkiye’de İcra Uzvunun Tanzim Salâhiyeti, Türk Hukuk Kurumu Yayınları, İstanbul, 1943.

Serozan, Rona         : “Mülkiyet Hakkının Özü, İşlevi ve Sınırları”, Ümit Doğanay’ın Anısına Armağan, İstanbul, 1982.

Sezen, Seriye           :  Devletçilikten Özelleştirmeye Türkiye’de Planlama, TODAİE Yayını, No: 293, Ankara, 1999.

Sezginer, Murat        :  İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000.

Suher, Hande           : Şehircilik, İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul, 1996.

Şahin, Cenk Yaşar   : İmar Planlamasında Menfaat Kavramı, KHukA, Prof. Dr. İl Han Özay’a Armağan, 2 Eylül 2004, Y. 7, S. 147-263, ss. 246-255.

Şahin, Cenk Yaşar   : “İmar Planlarının Yapım Süreci ve Yargısal Korunma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2002.

Şakar, Müjdat          : 1982 Anayasası ve Önceki Anayasalar, İstanbul, 1990.

Şanlı, Cemal            : “Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları Üzerine Düşünceler”, Yeni Türkiye (Yargı Reformu Özel Sayısı), Yıl: 2, Sayı: 10, Ankara, 1996.

Tan, Turgut              :  “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Yürütmenin Düzenleme Yetkisi”, Anayasa Yargısı, Cilt: 3, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 1987, s. 203-216.

Tan, Turgut              :  İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.

Tan, Turgut              : “İdare Hukuku ve Tahkim”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 32, S: 3, 1999, s. 3-23.

Tan, Turgut              :  Planlamanın Hukuki Düzeni, TODAİE Yayını, No: 154, Ankara, 1976.

Tankut, Gönül         :  “Atatürk Döneminin İlk Toplu İmar Denemesi”, Amme İdaresi Dergisi, C. 14, S. 4, Aralık 1981.

Tekeli, İlhan            :  Kent Planlaması Konuşmaları, TMMOB Mimarlar Odası, Ankara, 1991.

Tekeli, İlhan            : “Türkiye’de Kent Planlamasının Tarihsel Kökleri”, Türkiye’de İmar Planlaması, (Der. Tamer Gök), ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara, 1980.

Tekeli, İlhan            : “Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Kentsel Gelişme ve Kent Planlaması”, 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1998.

Tekinbaş, Belma      :  “Plan Hiyerarşisi”, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Belediyeler Dergisi, Y. 6, S. 13.

Teziç, Erdoğan         :  Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 1996.

Tolon, Kemal Doğu : “İptal ve Tam Yargı Davalarında Kazanılmış Hak,”İdare Hukuku ve İdari Yargı ile İlgili İncelemeler (III).

Toptop, Nuri            :  Mahalli İdareler, Ankara, 1992.

 

Tsoulouvıs, Lefteris :  “Urban Planning, Social Policy and New Forms of Urban Inequality and Social Exclusion in Greek Cities”, International Journal of Urban and Regional Research, Volume 20, Nu: 4, 1996.

Tunç, Hasan,

Bilir, Faruk              : Anayasa Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara 2005.

Turan, Çınar            :  Kamulaştırma ve Kamulaştırmasız El Atma Davaları, Kartal Yayınevi, Ankara 2005.

Tüdeş, Türkay         : “Türkiye’de İmar Planı Uygulama Yöntemleri”, Kentsel Alan Düzenlemelerinde İmar Planı Uygulama Teknikleri, Tahsin Yomralıoğlu (Ed.), Jeodezi ve Fotogrametri Yayını No: 1, İber Matbaası, Trabzon, 1997.

Türk Dil Kurumu     : Türkçe Sözlük, Ankara 1998, 9. Baskı.

Türkiye Bilimler

Akademisi               : Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü, Ankara, Kasım 2011.

Uler, Yıldırım          : İdarî Yargıda İptal Kararlarının Sonuçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1970.

Ulu, Güher               : İdari İşlemin Yetki Unsuru, Seçkin Yayınları, Ankara 2012.

Ünal, Erol,

Duyguluer, Feridun,

Bolat, Z. Ersin          : İmar Terimleri, TODAİE Yayınları, Ankara, 1998.

Ünal, Yücel             : Türk Şehir Planlama Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2003.

Ünal, Yücel             : “Kent Planlamasında Merkezi Yönetim-Yerinden Yönetim İlişkileri”, Türkiye 12. Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu, 16-17-18 Kasım 1988, Ankara 1988.

Ünal, Yücel             : “Türk Hukukunda Plan Türleri, Planlar Sıradüzeni, Planlamada Yetki ve Büyükşehir Belediyelerinde Planlamalar”, Yerinden Yönetim Metropolitan Alanda Kentsel Yönetişim Uluslar arası Sempozyumu, Galatasaray Üniversitesi, İstanbul 1999.

Ünlü, Tolga              :  “Kentsel Mekanda Değişimin Yönetilmesi,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, C. 23, S. 2, 2006.

Velidedeoğlu, Hıfzı

Veldet                      :  Türkiye’de Üç Devir: Eleştiriler – Uyarılar, Sinan Yayınları, 2. Baskı, c. 1, İstanbul 1972.

Yasin, Melikşah       :  “İdari Yargılama Usulünde Davadan Feragat ve Davayı Kabul”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VIII, S. 3-4, Y. 2004.

Yasin, Melikşah       : İmar Hukukunda İdarenin Yıkma Yetkisinin Kullanımının Usul ve Esasları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2009.

Yasin, Melikşah       : Uygulama ve Yargı Kararları Işığında Özelleştirmenin Hukuki Rejimi, 2. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.

Yasin, Melikşah, Şahin,

Cenk Yaşar              : Kentsel Dönüşüm Hukuku, İstanbul Üniversitesi S. S. ONAR İdare Hukuku ve İlimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 2013/1.

Yaşar, Hasan Nuri   : İmar Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2008.

Yavuz, Fehmi          : Kentsel Topraklar, SBF Basın ve Yayın Yüksek Okulu Basımevi, Ankara, 1980.

Yayla, Yıldızhan      :  İdare Hukuku I, 2.bs., Filiz Kitabevi, İstanbul, 1990.

Yayla, Yıldızhan      : Şehir Planlamasının Başlıca Hukuki Meseleleri ve İstanbul Örneği, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1975.

Yayla, Yıldızhan      : “İdarenin Takdir Yetkisi”, İHFM, C. XXX, S. 1-2, İstanbul 1964.

Yener, Mithat           :  “Şehirlerimizin İmar Planlarının Tanzimine Doğru”, Belediyeler Dergisi, Yıl IV, S. 14, Nisan 1939.

Yenice, Kazım,

Yüksel Esin             : İdari Yargılama Usulü, Ankara, 1983.

Yıldırım, Turan,

Yasin, Melikşah,

Kaman, Nur,

Özdemir, H. Eyüp,

Üstün, Gül,

Tekinsoy, Okay       :  İdare Hukuku, XII Levha Yayınları, Güncellenmiş 5. Baskı, İstanbul 2013.

Yıldız, Ferruh          : İmar Bilgisi, Planlama—Uygulama-Mevzuat,  Nobel Yayınları, Sekizinci Baskı, İstanbul, Ekim 2012.

Yılmaz, Ejder           : Hukuk Sözlüğü, Genişletilmiş 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 1996.

Yılmaz, Mustafa      : İmar Yaptırımları ve Yargısal Korunma, Seçkin Yayınları, Ankara, 2002.

Yomralıoğlu, Tahsin   : Arsa ve Arazi Düzenlemesi İçin Yeni Bir Uygulama Şekli, http://hkmo.org.tr/resimler/ekler/ 8240cb8235e9c49_ek.pdf, (06.06.2007).

Zanobını, Guıdo      :  İdare Hukuku, C. 1, Çev: AKGÜÇ, Atıf-ERMAN, Sahir, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, M. Sadık Kağıtçı Matbaası, İstanbul 1945.

Zevkliler, Aydın      :  “Kamulaştırma Satımın Özel Bir Çeşidi midir?” Prof. Dr. Osman Fazıl Berki’ye Armağan, Ankara 1977.

 

Yararlanılan internet siteleri:

www.anayasa.gov.tr

www.basbakanlik.gov.tr

www.çşb.gov.tr

www.danistay.gov.tr

www.mevzuat.gov.tr

www.resmigazete.gov.tr

www.tdk.gov.tr

www.law.pace.edu

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.