İdari Yargı'da Ölüm ve Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat Davaları

-10%
İdari Yargı'da Ölüm ve Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat Davaları
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Çelik Ahmet ÇELİK
ISBN: 9789750276491
1.359,00 TL 1.510,00 TL

Adet

 
Ayrıntılar
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Çelik Ahmet ÇELİK
Baskı Tarihi 2022/03
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 1336

İdari Yargı'da Ölüm ve Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat Davaları

Çelik Ahhmet ÇELİK

1) İdari Yargı'da tazminat davalarına "tam yargı davası" denilmekte olup, tam yargı davası, kamu hizmetlerinin görülmesi sırasında alınan kararlardan, eylemlerden ve işlemlerden veya idarelerin hiçbir kusurları bulunmasa bile toplum olaylarından dolayı hak kaybına uğrayan, maddi ve manevi zarar gören kişilerin ilgili idare birimine karşı açtıkları dava türüdür.

2) İdare'nin sorumluluğunu gerektiren ölüm ve bedensel zararlar nedeniyle İdari Yargı'da bir tazminat davası açmadan önce, 2577 sayılı İdari Yargılama Yasası'nın 13.maddesine göre, idarenin sorumlu olduğunu (eylemin idariliğini) öğrenme tarihinden başlayarak (1) ve (5) yıl içinde ilgili idareye (Bakanlığa veya kamu kurum ve kuruluşuna) başvurmak gerekmektedir.

3) İdari Yargıda dava açma süresi, idareye başvuru süresinin dolmasından başlayarak (60) gündür. İdare, başvuruya yanıt verirse bunun tebliği tarihinden, yanıt vermezse başvuru tarihinden başlayarak (30)gün geçtikten sonra, (60) gün içinde dava açılacaktır.

4) İdari Yargı'da, adli yargıda olduğu gibi "dava değeri" artırılabilmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 16'ncı maddesi 4.fıkrasına, 11.04.2013 gün 6459 sayılı Yasa'nın 4.maddesiyle eklenen bir cümle ile bu olanak sağlanmıştır.

5) İdari Yargı'da ölüm ve bedensel zararlar nedeniyle tazminat (tam yargı) davası açabilme konuları çok ve çeşitlidir. Bunları soyut olarak "hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi, hiç işlememesi" olarak bölümlendirebiliriz. Hizmet kusurları dışında, Devletin ilgili birimlerinin hiçbir kusurları bulunmasa bile, toplumun bir bireyi olarak herhangi bir biçimde zarar görenler, kusursuz sorumluluk ve sosyal risk ilkesince tazminat isteyebilmektedirler.

Konu Başlıkları
Devletin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları
İdari Yargıda Tazminat Davaları
İdari Yargıda Belirsiz Tam Yargı Davası Dönemi
İdari Yargıda Süreler
Devletin (İdarenin) Sorumluluğu
Devletin Yaşama Hakkını Koruma Yükümlülüğü ve Sorumluluğu
Sağlıkta Devletin Sorumluluğu
Devletin Çevreden ve Ürünlerden Sorumluluğu ve Yükümlülükleri
Devletin Trafik Kazalarından Sorumluluğu
İdari Yargıda Tazminat (Tam Yargı) Davası Açılması
İdari Yargıda Kanun Yolları
Devletin Can Zararlarından Sorumluluğu
İdari Yargıda Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat Davaları
Kamu Görevlilerinin Bedensel Zararları ve Tazminat Hakları
Ölüm ve Bedensel Zararlar Nedeniyle Manevi Tazminat İstenmesi
Danıştay'ın Son Dönem Kararlarının İncelenmesi ve Değerlendirilmesi
Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararları
Ölüm ve Bedensel Zararlar Nedeniyle Tazminat Hesapları
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz  V
Birinci Baskının Önsözü  IX
Giriş
DEVLETİN SORUMLULUĞU VE TAZMİNAT DAVALARI
I– DEVLETİN (İDARENİN) SORUMLULUĞU  1
1– Hukuk Devleti ilkesi ve Anayasa hükümleri  1
a) Devletin (idarenin) sorumluluğu  1
b) Devletin (idarenin) zararı ödeme yükümlülüğü  2
2– Devletin (İdarenin) sorumluluğunun türü  3
3– Devletin ölümlerden ve bedensel zararlardan sorumluluğu  4
4– Devletin sorumluluğuna ilişkin olaylardan örnekler  4
II– İDARİ YARGIDA TAZMİNAT DAVALARI  6
1– İdari Yargıda tazminat (tam yargı) davaları  6
2– İdari Yargı’da haksız fiillere uygulanacak özel yasa  8
3– İdareye karşı tazminat davası açılmasının nedenleri  8
4– İdari Yargıda dava türü ve uygulaması  11
5– İdari Yargıda tazminat davası açma koşulları  11
6– Sürelerin işleyişi  12
7– İdareye başvuru süresinin işlemesi için “öğrenme” olgusunun başlangıcı  12
8– İnsana verilen zararlar nasıl değerlendirilmeli  12
III– KİTABIMIZIN ANLATIM DÜZENİ  15
Birinci Bölüm
İDARİ YARGIDA TAZMİNAT DAVALARI
I– GEÇMİŞTEN BUGÜNE UYGULAMALAR  17
1– İdari Yargı’da dava değerinin artırılamamasının adil yargılanma hakkını ortadan kaldırmış olması  17
2– Geçmişte, 2577 sayılı Yasa’da bulunmayan “istemle bağlılık” kuralının katı bir biçimde uygulanmasından kaynaklanan haksız sonuçlar  19
3– Danıştay’da adaletli çözümler üretilememiş; dar ve katı yorumlarla kişiler haksızlığa uğratılmıştır  20
4– Danıştay uygulamasına karşı, bir üyenin “karşıoy” yazısıyla ve tetkik hakiminin görüşleriyle yapılan uyarılar  21
5– Haksız uygulamaların, Yasa değişikliğiyle bir ölçüde önlenmiş olması  26
6– Önce adli yargıda açılıp, görevsizlik kararıyla idari yargıya gelen davalarda, istek tutarının değiştirilmesi, davanın genişletilmesi (istemin artırılması) sayılmamıştır  26
7– Doğrudan idari yargıda açılıp, dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden düzenlenen dilekçede istemin artırılması kabul edilmemiştir  28
8– İdari Yargı’da “istemle bağlılık” kuralının uygulanması ve “dava değerini artırma” olanağı sağlanmaması nedeniyle, yüksek miktarlı açılan, ancak düşük miktara hükmedilen davalarda ortaya çıkan adaletsiz durumları doğru bulmayan AİHM ile Anayasa Mahkemesi kararları  28
9– Danıştay’ın, kamu görevlilerinin mali haklarıyla ilgili, dava dilekçesindeki istek tutarını aşan ve hatta dilekçede istek tutarı hiç belirtilmemiş olsa dahi, yargılama sonucu belirlenen alacak tutarlarının tamamına hükmeden (ayrık) kararları  33
II– ÖLÜM VE BEDENSEL ZARARLARDA DANIŞTAY UYGULAMASI  38
1– İnsan zararlarının önemi ve özelliğinin kavranamamış ya da duyarsız ve ilgisiz kalınmış olması  38
2– Danıştay’ın, gerçek zararın tamamının İdare tarafından ödenmesini sağlayacak içtihatlar geliştirememiş olması  41
3– Anayasa’nın buyurucu hükümlerinin gözardı edilmiş olması  43
III– İDARİ VE ADLİ YARGIDA UYGULAMA FARKLILIKLARI  46
1– Tazminat davalarında uygulamada birliğin gerekliliği  46
2– İdare’nin sorumluluğunun adli ve idari yargıda farklı değerlendirilmesinin yarattığı sonuçlar  50
III– İDARİ YARGIDA BUGÜNKÜ DURUM  56
1– Genel bakış  56
2– Aynı dönem içerisinde birbirine zıt, birbirine aykırı kararlar verilmesi  56
3– Kamu görevlilerine veya yakınlarına bağlanan gelir ve aylıkları değerlendirme ve maddi zararı hesaplama yanlışları  59
4– Bedensel zararlarda “güç kaybı” kuramı konusunda farklı kararlar  62
5– Tazminat hesabının nasıl yapılacağına ilişkin Danıştay kararlarının, Yargıtay uygulamasından farklı olması  64
6– Tazminattan indirimler konusu kararlarda açık değildir  65
7– İdari Yargı’da “ortaklaşa sorumluluk” kuralının uygulanmaması yanlışlığı  66
8– Kusur ve sorumluluk değerlendirmelerinde idarenin korunması yanlışlığı  69
9– Görev sırasında trafik kazası geçiren kamu görevlilerinin ve yakınlarının açtıkları davalarda “kusursuz sorumluluk” ilkesinin uygulanması hakkında  70
10– Tıbbi hatalardan kaynaklanan davalar hakkında  71
11– Terörden zarar görenlere tazminat ödenmesine ilişkin kararlar hakkında  75
12– İdari yargı’da faiz başlangıcı hakkında  79
İkinci bölüm
İDARİ YARGIDA BELİRSİZ TAM YARGI DAVASI DÖNEMİ
I– YASAL DÜZENLEME  81
1– Dava değerinin artırılabilecek olması  81
2– İdari Yargılama Yasası’na eklenen yeni hüküm  82
3– Madde hükmü nasıl uygulanacaktır  85
II– BELİRSİZ TAM YARGI DAVASI NASIL AÇILACAK  85
1– Dava dilekçesi  85
2– Delillerin bildirilmesi  86
3– Yargılama aşaması  86
III– DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASI  87
1– İdari Yargıda “belirsiz” tam yargı davasında değer artırımı  87
2– İdari Yargılama Yasası 16/4–Son maddesindeki “belirsiz tam yargı davası”na ilişkin yasa gerekçesi  88
3– Dava değeri nasıl ve hangi aşamada artırılacaktır?  89
4– İlk Derece Mahkemesinde dava değerinin artırılması  91
5– İstinaf aşamasında dava değerinin artırılması  93
6– Danıştay bozması sonrasında dava değeri artırılabilir mi?  94
7– Bozma sonrası dava değeri hangi koşullarda artırılabilecektir?  96
IV– BELİRSİZ TAM YARGI DAVASININ ÖZELLİKLERİ  98
1– Belirsiz tam yargı davası “kısmi dava” değil, adli yargıdaki “belirsiz alacak davası” benzeri bir dava türüdür  98
2– Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulduğu açıklamasına gerek yoktur  101
3– Dava değerinin artırılması “ıslah” olarak nitelenmemelidir  101
4– Dava değerinin artırılmasına, davalı İdarenin itirazı kabul edilirse…  104
5– Yeni düzenlemede “süreaşımına” uğrama söz konusu değildir  105
6– Dava değeri herhangi bir nedenle artırılamamışsa, hüküm altına alınamayan bölüm için ikinci bir dava açılabilecek midir?  105
7– Dava tarihinden ve ilk hesap raporunun verilmesinden sonra, uzun bir süre geçmişse, tazminat hesabının “güncellenmesi”, yani hüküm tarihine yakın “en son verilere göre” tazminat hesaplanması gerekeceğine ilişkin Danıştay kararı  106
V– MANEVİ TAZMİNAT NASIL İSTENMELİ  108
1– Maddi tazminat gibi, manevi tazminat için de harca esas “simgesel” bir değer belirtilerek istekte bulunulup, karar aşamasında manevi tazminat artırılabilir  108
2– Madde hükmünde maddi–manevi tazminat ayrımı yapılmamıştır  108
3– Bilim çevrelerinde, belirsiz alacak davasında manevi tazminatın, harca esas simgesel bir değer belirtilerek istenebileceğine ilişkin görüşler  109
4– Manevi tazminat miktarı başlangıçta açıklanırsa ölçüsüz bir istek olur  111
5– Yargıtay ve Danıştay, manevi tazminatın belirsiz alacak (belirsiz tam yargı) davası biçiminde açılmasını kabul etmelidirler  112
6– Hakimin takdiri  113
7– Manevi tazminata ortak ölçü bulunabilir mi?  115
8– Manevi tazminat, maddi tazminat benzeri bir yöntemle hesaplanabilir mi?  116
VI– YENİ DÜZENLEMEDE BELİRSİZLİKLER NASIL GİDERİLEBİLİR?  117
1– Yargılama aşamalarında belirsizlik  117
2– Belirsizliği giderme yolları ve çözüm önerileri  118
3– İdari yargıda başka hak arama engelleri  120
Üçüncü Bölüm
İDARİ YARGIDA SÜRELER
I– DAVA AÇMA SÜRESİ  123
1– Genel kural  123
2– Sürelerin işlemeye başlaması  123
3– Ek süreler  124
4– Görevsiz yargı yerinde davanın reddi üzerine idari yargıda dava açma süresi  125
5– İdarenin yanıt vermemesi durumunda dava açma süresi  125
6– İdarenin yanıtı kesin değilse  125
7– İdare sonradan yanıt verirse  126
II– İDARİ EYLEMLERDEN KAYNAKLANAN TAZMİNAT DAVALARINDA SÜRE  126
1– İdareye başvuru süresi  126
2– İdareye başvuru sürelerinin niteliği  126
3– İdareye başvuru, tazminat davası açmanın “ön koşulu”dur  127
4– Önceden başvuru koşulunun gereksiz ve yararsız olduğuna ilişkin görüşler  127
5– İnsan zararlarında başlangıçtaki belirsizlik nedeniyle, dava açmadan önce idareye başvurunun bir yararı ve anlamı olmamak gerekir  128
6– Görevsiz yargı yerinde açılan davanın, görevsizlik kararı üzerine idari yargıda yeniden dava açılması durumunda “idareye başvuru” koşulu aranmaz  129
7– İdareye başvuru sürelerinin işleyişi  129
III– SÜRELERİN BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ  131
1– Genel olarak sürelerin başlaması koşulları  131
2– İdarenin başvuruya yanıt vermesi durumunda dava açma süresi  132
3– İdarenin yanıt vermemesi (suskun kalması) durumunda  133
4– İdare 60 gün (değişik 30 gün) içinde, henüz dava açılmadan önce yanıt verirse  133
5– İdare “kesin yanıt” vermemişse  133
6– İdarenin sonradan yanıt vermesi durumunda dava açma süresi  133
7– İlgilinin yeni başvurusuna verilen yanıtın, yeni bir dava hakkı vermeyeceğine ilişkin uygulamanın yanlışlığı  134
8– Görevsiz yargı yerlerinde açılan davanın görev yönünden reddi halinde, görevli idare mahkemesine başvuru süresi ve koşulları  135
9– Dava açma süresinin başlangıcına ilişkin özel durumlar  140
IV– SÜRELERLE İLGİLİ EK AÇIKLAMALAR  162
1– Yasa’nın 12’nci ve 13’üncü maddelerinin karşılaştırılması  162
2– Yasa’nın 10’uncu ve 11’inci maddelerinin karşılaştırılması  165
V– SÜRELERLE İLGİLİ DANIŞTAY’IN OLUMSUZ KARARLARI  166
1– Hak kaybettiren aşırı ve katı biçimcilik  166
2– AİHM ve Anayasa Mahkemesi’nin uyarıcı kararları  167
3– Mahkemeye erişim ve adil yargılanma hakkını ortadan kaldıran Danıştay kararları  168
4– Dava açma süresinin, yargılamanın her aşamasında, doğrudan dikkate alınmak gerekeceğine ilişkin İçtihadı Birleştirme Kararı  169
5– İdari eylemlerden ve sorumluluklardan kaynaklanan tazminat davalarında, “idareye başvuru” önkoşulunun, yargılamanın her aşamasında, doğrudan dikkate alınmak gerekeceğine ilişkin İçtihadı Birleştirme Kararı  171
6– Yeni başvuruların, dava açma süresini canlandırmayacağına ilişkin kararların yanlışlığı hakkında  173
7– Süreden reddedilen davaların, kesin ve katı yorumuna ilişkin uygulamalar  176
8– Dava dilekçesinin reddinden sonra, yeniden verilecek dilekçede aynı yanlışların yapılması durumunda davanın reddi gerekeceği hakkında  177
VI– SÜRELERİN HUKUKSAL NİTELİĞİ  179
1– Hukukta süre kavramı ve uygulanışı  179
2– Dava açma süresini “hak düşürücü süre” olarak niteleyen görüşler  182
3– Dava açma süresinin “hak düşürücü süre” olmadığına ilişkin kanıtlar  183
4– Dava açma süresinin İdare Hukukuna özgü “düzenleyici” bir süre olduğuna ilişkin görüşler  187
5– Görüşlerimiz  200
Dördüncü Bölüm
DEVLETİN (İDARENİN) SORUMLULUĞU
I– GENEL OLARAK SORUMLULUK  203
1– Haklar ve sorumluluklar  203
2– Sorumluluk nedenleri  204
3– Sorumluluk koşulları  208
II– İDARENİN SORUMLULUĞU VE ZARARI GİDERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ  211
1– Hukuk Devleti ilkesi ve Anayasa hükümleri  211
a) Devletin (idarenin) sorumluluğu  212
b) Devletin (idarenin) zararı ödeme yükümlülüğü  213
2– Danıştay kararlarında sorumluluk tanımları  213
3– İdarenin (mali) sorumluluğunun tanımları ve sorumluluk ilkeleri  216
4– İdarenin sorumluluğunun özellikleri  219
5– İdarenin sorumluluğunun koşulları  220
6– İdarenin sorumluluk nedenleri ve sorumluluk türleri  220
III– KUSUR SORUMLULUĞU (HİZMET KUSURU)  221
1– Hizmet kusuru kavramı  221
2– Hizmet kusurunun özellikleri  222
3– Hizmet kusurunun gerçekleşme biçimleri  224
a) Hizmetin kötü işlemesi  224
b) Hizmetin geç işlemesi  233
IV– İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU  240
1– Genel olarak  240
2– İdare Hukukunda kusursuz sorumluluk  241
3– İdare Hukukunda kusursuz sorumluluk ilkeleri  242
a) Tehlike (hasar/risk) ilkesi  243
b) Mesleki riskler  248
c) Tedavi hizmetlerinde mesleki riskler  251
d) Kamu külfetleri karşısında eşitlik ilkesi  252
V– İDARENİN SOSYAL RİSK İLKESİNE GÖRE SORUMLULUĞU  261
1– Sosyal risk kavramı  261
2– Sosyal risk kavramının, risk (tehlike) kavramından farkı  261
3– Yasal düzenlemeler  262
4– İdarenin sosyal risk ilkesi gereğince tazminat ödeme yükümlülüğü  263
5– İdarenin sosyal risk ilkesi gereğince tazminat ödeme koşulları  267
6– Ülkemizde son yıllarda sıkça görülen terör olaylarından örnekler  270
7– İdarenin sosyal risk ilkesine göre tazminat yükümlülüğüne ilişkin Danıştay kararlarından örnekler  270
8– Danıştay kararlarından çıkarılan sonuçlar  274
9– Sosyal risk ilkesine göre sorumlulukta ve terör olaylarında, öncelikle idarenin hizmet kusurunun araştırılması gerektiği hakkında  275
10– Terörle savaşan askerin ve polisin, her an tehlike içinde oldukları dikkate alınarak, kasıt ve ağır kusurları dışında sorumlu tutulmaları haksızlık olur  278
11– Sosyal risk ilkesine göre değil, kusursuz sorumluluk ilkesine göre tazminat ödeneceğine ilişkin kararlardan örnekler  279
VI– 5233 SAYILI KANUN VE UYGULANMASI  280
1– 5233 sayılı Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun’un açıklanması  280
2– 5233 sayılı Yasaya göre “sulh yoluyla” ödenecek miktarın hesaplanması  283
3– 5233 sayılı Yasaya göre “sulh yoluyla” ödemelerin nasıl yapılacağı hakkında  284
4– Terörden zarar görenlerin “manevi tazminat” istemleri hakkında  285
5– Terörden zarar görenlere tazminat ödenmesine ilişkin Danıştay kararları hakkında  287
VII– İDARENİN SORUMLU TUTULABİLMESİNİN KOŞULLARI  291
1– İdari davranış (Eylemin idariliği)  291
2– Zarar  293
3– Nedensellik bağı ve Devletin koruma yükümlülüğü  298
4– İdareyi sorumluluktan kurtaran nedenler  299
a) Mücbir sebep  299
b) Zarara uğrayanın kusuru  303
c) Üçüncü kişinin kusuru  307
d) Üçüncü kişi tam kusurlu olsa dahi, görev yaptığı sırada yaralanan veya ölen kamu görevlilerinden dolayı, İdarenin “kusursuz sorumluluk” ilkesince tazminat ödeme yükümlülüğü  308
Beşinci Bölüm
DEVLETİN YAŞAMA HAKKINI KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE SORUMLULUĞU
I– YAŞAMA HAKKI  313
1– Yaşama hakkı bir insan hakları sorunudur  313
2– Anayasa hükümleri  314
3– Uluslararası insan hakları sözleşmeleri  314
4– Genel olarak Devletin yükümlülükleri  315
II– DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  317
1– Güvenli ve sağlıklı yaşam koşulları oluşturma yükümlülüğü  317
2– Can ve mal güvenliğini sağlama yükümlülükleri  318
3– Şiddet ve terör olaylarına karşı önlem alma yükümlülükleri  320
4– Kamu gücünün ve yetkisinin yasalara uygun kullanılması yükümlülüğü  322
5– Devletin, yurttaşların temel hak ve özgürlüklerini kullanmalarını sağlama ve yasal bir zorunluluk olmadıkça engellememe yükümlülüğü  323
6– Devletin, gözaltındaki kişilere, tutuklu ve hükümlülere kötü davranılmasını, işkence ve eziyet edilmesini önleme yükümlülüğü  325
7– Devletin, kadınlara şiddet ve cinayet olaylarını önleme yükümlülüğü  326
8– Devletin, çocukları koruma yükümlülüğü  333
9– Yaşlıların korunması yükümlülüğü  335
10– Devletin, kişiyi kendisine karşı koruma yükümlülüğü  340
11– İdarenin İmar Hukukuna ilişkin yükümlülükleri  344
12– Devletin, doğal afetlere karşı önlem alma yükümlülüğü  347
Altıncı Bölüm
SAĞLIKTA DEVLETİN SORUMLULUĞU
I– KONUYA GİRİŞ  351
1– Sağlıklı yaşama hakkı ve sağlıkta sorumluluk  351
2– Sorumluluğun kapsamı  351
3– Anayasal gereklilik  352
II– ANAYASA HÜKÜMLERİ  352
1– Genel olarak  352
2– Sağlıkla ilgili Anayasa hükmü  352
3– Sosyal güvenlik hakkı  354
4– Çevre zararlarından sorumluluk  355
III– ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER  355
1– Anayasa hükmü  355
2– Uluslararası sözleşmeler ve sağlık bildirgeleri  355
3– Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi  357
4– Avrupa Sosyal Şartı  358
5– Biyotıp Sözleşmesi  359
IV– SAĞLIKLA İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER  360
1– Genel olarak  360
2– Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu  361
3– Hasta Hakları Yönetmeliği  363
4– Ölüm ve bedensel zararlar nedeniyle açılacak davalarda uygulanacak yasalar  366
V– SAĞLIKTA DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  367
1– Güvenli ve sağlıklı yaşam koşulları oluşturma yükümlülüğü  367
2– Genel Sağlık Sigortası hükümlerine göre yükümlülükler  369
3– Çevreyi koruma yükümlülüğü  373
4– Tüketiciyi koruma yükümlülüğü  374
5– Sağlık Bakanlığı’nın yükümlülükleri  375
VI– KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ  378
1– Yasa hükümleri  378
2– Geçmişten bugüne “koruyucu” sağlık hizmetleri  379
3– Günümüz koşulları ve çeşitli yasalar  381
VII– TEDAVİ HİZMETLERİNDE SORUMLULUK  383
1– Yasal düzenlemeler  383
2– Devletin kamu ve özel kesim ayrımı yapılmaksızın tüm sağlık kuruluşlarından ortaklaşa sorumluluğu  384
VIII– DEVLETİN ÖZEL HASTANELERDEN SORUMLULUĞU  386
1– Sorumluluk nedenleri  386
2– Özel Hastaneler Kanunu  387
3– Özel Hastaneler Yönetmeliği  387
4– Devletin özel hastanelerden sorumluluğuna ilişkin Danıştay kararları  388
IX– SAĞLIKTA SORUMLULUĞUN HUKUKSAL NİTELİĞİ  396
1– Genel olarak  396
2– Kamu hastaneleri  397
3– Kamu Hastanesi ile hasta arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği  398
X– KUSUR VE SORUMLULUK  399
1– Sağlıkta sorumlulukta “hizmet kusurunun” değerlendirilmesi  399
2– Danıştay’ın “ağır hizmet kusuru” koşulu adaletsiz bir uygulamadır  400
3– Devlet yalnız hizmet kusuru ve “ağır hizmet kusuru” nedeniyle değil, sosyal hukuk devleti ilkesi gereği “kusursuz sorumlulukta”da tazminat ödemeli; hatta sağlıkta sorumluluğa “sosyal risk ilkesi” dahi uygulanmalıdır  402
4– Devlet, görevden ayrılabilir kişisel kusurlar ve suç sayılır kasıtlı eylemler dışında,”ağır hizmet kusuru” sebebiyle hekimlere rücu etmemelidir  404
5– Danıştay’ın son dönem kararlarında (ameliyatlar dışında) “ağır hizmet” kusuru koşulunun aranmaması, yalnızca “hizmet kusuru” ile yetinilmesi  405
6– Danıştay’ın sağlıkta “kusursuz sorumluluğa” yaklaşımı  406
7– Öğretide, sağlıkta kusursuz sorumluluğa ilişkin görüşler  407
8– Kusursuz sorumluluk ilkesi sosyal devlet ilkesine dayandırılmalıdır  410
9– Sağlık hizmeti yaptıkları sırada, bedensel zarara uğrayan hekimlere ve sağlık personeline; ölümlerinde yakınlarına “sosyal risk” ilkesince tazminat ödenmelidir  413
XI– SAĞLIKTA SORUMLULUK KOŞULLARI  415
1– Maddi ve manevi tazminat davası açma koşulları  415
2– Tıbbi hatalarda ispat yükü  415
3– Ürün ve çevre zararlarında  415
4– Tıbbi hatalardan sorumluluğun özellikleri  416
5– Hekimin yüksek özen gösterme yükümlülüğü  417
6– Hekimin en hafif kusurdan tam sorumlu olması  418
7– Tıbbi hatalarda sorumluluk nedenleri  419
8– Ceza Yasasına göre hekimin suç sayılır eylemi ve sorumluluğu  420
XII– TIBBİ HATA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI  420
1– Dava türü  420
2– Davalılar  420
3– Özel hastanelerdeki tıbbi hatalardan dolayı Sağlık Bakanlığı’na karşı dava açılabilmesi  421
XIII– TIBBİ HATALARDA BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ  422
1– Bilirkişi raporlarından kaynaklanan haksız ve adaletsiz sonuçlar  422
2– Öğretide Sağlık Kurulları raporlarına ilişkin görüşler  423
3– AİHM kararlarına göre tıbbi hatalarda bilirkişilik  424
4– Danıştay kararlarında AİHM ilkeleri  425
XIV– SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÇALIŞMA KOŞULLARI  427
1– Tıp ve hekimlik  427
2– Hekimlerin çalışma koşulları  430
XV– HEKİMLERİN VE SAĞLIK GÖREVLİLERİNİN KORUNMALARI  431
1– Hekimlerin ve sağlık hizmeti görenlerin “mesleki riskleri” ve korunmaları  431
2– Hekimlere ve sağlık çalışanlarına “sosyal risk” ve “kusursuz sorumluluk ilkesince tazminat ödenmelidir  432
3– Hekimler ve sağlık personeli için zorunlu ferdi kaza sigortası yaptırılmalıdır  433
4– Görevden ayrılabilir kişisel kusurları ve suç sayılır kasıtlı eylemleri dışında, ”ağır hizmet kusuru” sebebiyle hekimlere rücu edilmemelidir  433
XVI– SALGINDA GÖREVLİ HEKİMLERİN VE SAĞLIK PERSONELİNİN HAKLARI VE KORUNMALARI  434
1– Konuya giriş  434
2– Salgında görevli hekimlerin ve sağlık personelinin virüs bulaşması sonucu hastalanmaları ve ölümleri, iş kazası veya meslek hastalığı sayılmalıdır  435
3– İş kazası mı, meslek hastalığı mı?  436
4– Bulaşıcı hastalıkların “meslek hastalığı” sayılmasına ilişkin hükümler  437
5– Hekimlerin ve sağlık personelinin virüsten hastalanmaları ve ölümlerinin, iş kazası veya meslek hastalığı sayılması için neler yapılabilir?  438
6– Devletten ve özel hastane yönetiminden maddi ve manevi tazminat istenebilmesi  439
7– Maddi ve manevi tazminat isteme koşulları  439
8– Maddi ve manevi tazminat davası açılması  440
9– Salgında görevli hekimlere ve sağlık çalışanlarına “Sosyal Risk” ilkesince tazminat ödenmelidir  440
XVII– SAĞLIKTA SORUMLULUĞA İLİŞKİN DANIŞTAY KARARLARI  441
1– Danıştay’ın tıbbi elatmada “ağır kusur” arayan kararlarından örnekler  441
2– Ağır kusurun varlığının, doğrudan mahkemece araştırılacağı hakkında  443
3– Ağır kusur sayılan olaylardan başka örnekler  443
4– Ağır kusur ve maddi zarar bulunmasa bile, hizmetin kötü işlemesi nedeniyle manevi tazminata hükmedilebileceğine ilişkin kararlar  444
5– Zararın varlığına karşın, Adli Tıp Kurumu’nun olumsuz kararları  446
6– Sağlık hizmetinden yararlandırılmayan işçinin özel hastane masrafları  448
7– İş Sağlığı ve Güvenliğinden Devletin sorumluluğu hakkında  449
8– Konularına göre karar örnekleri  450
9– Adli Tıp Kurumu’nun kusur bulunmadığına ilişkin raporuna uyulmasının zorunlu olmadığı, mahkemelerin bilirkişi seçiminde özgür oldukları hakkında  458
XVIII– TIBBİ HATALARIN NASIL İNCELENECEĞİNE İLİŞKİN DANIŞTAY KARARLARI  458
XIX– ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU KARARLARI  464
Yedinci Bölüm
DEVLETİN ÇEVREDEN VE ÜRÜNLERDEN SORUMLULUĞU VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I– ÇEVRE  467
1– Genel olarak çevre ve Çevre Hukuku  467
2– Çevre kavramı ve çeşitli tanımları  467
3– Çevre hakkı  468
4– Çevre sorunları  469
5– Çevre zararları  469
II– ÇEVRENİN KORUNMASI VE DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  470
1– Yasal düzenlemeler  470
2– Uluslararası sözleşmeler  472
3– Çevre korumada temel ilkeler  473
a) Sürdürülebilir kalkınma ilkesi  473
b) Önleme ilkesi  475
c) İhtiyat (sakınma) ilkesi  477
d) Kirleten öder ilkesi  478
e) Katılım ve işbirliği ilkesi  479
f) Entegrasyon (bütünleşme) ilkesi  480
III– ÇEVRE ZARARLARI  481
1– Çevre yönünden zarar kavramı  481
2– Kirlenmeyi giderme masrafları  481
3– Malvarlığı zararları  481
4– Can zararları  482
5– Manevi zarar  483
6– Ekolojik zararlar  484
IV– ÇEVRE ZARARLARINDAN SORUMLULUK VE SORUMLULAR  487
1– Genel olarak  487
2– Hukuksal sorumluluk ve yasalar  487
3– Ceza Yasası’nda çevre suçları  489
V– DEVLETİN ÇEVRE ZARARLARINDAN SORUMLULUĞU  492
1– Genel olarak Devletin sorumluluğu  492
2– Devletin çevreyi korumada hareketsiz kalması, önlem almaması ve yasalardaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucu, çevre zararlarına neden olunması  493
a) Orman alanlarında maden arama ve işletme faaliyetleri  493
b) Baz istasyonları  496
c) Termik santrallar  497
d) Termik santralların zararları için Devlet dava edilebilir  499
e) Maden ve kömür ocakları  499
3– Devletin sorumluluğunu gerektiren çeşitli çevre zararları  499
VI– SAĞLIĞA ZARARLI ÜRÜNLER VE DEVLETİN SORUMLULUĞU  500
1– Ürünlerden ve çevreden kaynaklanan zararlarda kusursuz sorumluluk ve sosyal risk ilkesi uygulanmalıdır  500
2– GDO’lu ürünler  501
3– Mısır şurubu (NBŞ)  503
4– Aflatoksin  505
5– Tarım ilâçları ve kimyasal gübreler  506
6– Fast food beslenme ve çocukların sağlığı  507
7– Plastikler, pet şişeler, alimünyum vb. ambalaj maddeleri  507
8– Oyuncaklar, okul araç ve gereçleri  507
9– Kanserojen içeren giysiler, takılar, kozmetikler, temizleme maddeleri vb  508
10– Çevre zararlarının ürünlere etkisi  508
VII– SAĞLIĞA VE ÇEVREYE ZARARLI BİR FABRİKA HAKKINDA KARAR  508
1– Halkın sağlığına aykırı ve çevreye zararlı bir fabrika kuruluşu  508
2– Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı  509
Sekizinci Bölüm
DEVLETİN TRAFİK KAZALARINDAN SORUMLULUĞU
I– KONUYA GİRİŞ  513
1– Hizmet kusuru nedeniyle sorumluluk  513
2– Ulaşım politikaları ve hizmet kusurları  513
3– Görevi sırasında trafik kazası geçiren kamu çalışanlarından dolayı Devletin kusursuz sorumluluğu  516
II– DEVLETİN TRAFİK KAZALARINDAN SORUMLULUĞU  517
1– Trafik kazalarından dolayı, Devlet, sorumlu tutulabilir mi?  517
2– Devletin Anayasal sorumluluğu  517
3– Karayolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluk ve yükümlülükleri  518
4– Emniyet Genel Müdürlüğü’nün ve trafik kuruluşlarının görev ve yetkileri  519
5– Belediyelerin sorumluluk ve yükümlülükleri  520
6– Yolcu taşımada sorumluluk ve yükümlülükler  521
7– Yabancı plakalı araçlardan sorumluluk  522
8– Sigortasız olarak yurda giren yabancı plakalı araçlardan ilgili Bakanlığın sorumlu olduğuna ve tazminat istenebileceğine ilişkin üç karar örneği  525
9– Sigortasız yabancı plakalı araçların neden olduğu kazalardan dolayı ilgili Bakanlıklara karşı nasıl dava açılacak  528
III– DANIŞTAY KARARLARI  529
1– Karayolu yapım ve bakımından sorumlulukla ilgili kararlar  529
2– Trafik işaret ve uyarı levhalarından sorumluluk  531
3– İdarenin yol ve trafik güvenliğini sağlama yükümlülüğü  534
4– Trafik tescil kayıtlarından sorumluluk  536
5– Yabancı plakalı araçların sigortasız yurda girmesinden sorumluluk  537
6– Trafik kazası nedeniyle açılan tazminat davasının geç sonuçlanması “hizmet kusuru” sayılabilir mi?  538
7– Görevi sırasında trafik kazası geçiren kamu çalışanlarından dolayı Devletin kusursuz sorumluluğu  539
Dokuzuncu Bölüm
İDARİ YARGIDA TAZMİNAT (TAM YARGI) DAVASI AÇILMASI
I– DAVA TÜRÜ VE UYGULAMASI  543
1– Belirsiz tam yargı davası  543
2– İlk dilekçede belirtilen miktarlar “kısmi istek” değil, harca esas “simgesel” değerler olarak kabul edilmelidir.  543
3– Dava dilekçesinde “miktar” değil, “istek konuları” dikkate alınmalıdır  544
II– DAVA KOŞULLARI VE SÜRELER  544
1– Önceden idareye başvurma koşulu  544
2– Sürelerin işleyişi  545
3– İdareye başvuru süresinin işlemesi için “öğrenme” olgusunun başlangıcı  546
4– Önceden başvuru koşulunun gereksiz ve yararsızlığına ilişkin görüşler  547
5– İnsan zararlarında başlangıçtaki belirsizlik nedeniyle, dava açmadan önce idareye başvurunun bir yararı ve anlamı olmamak gerekir  548
6– Görevsiz yargı yerinde açılan davanın, görevsizlik kararı üzerine idari yargıda yeniden dava açılması durumunda “idareye başvuru” koşulu aranmaz  549
III– DAVA DİLEKÇELERİ  549
1– Dava dilekçelerinin nasıl düzenleneceği  549
2– Dilekçelerin verileceği yerler  551
IV– DİLEKÇELERİN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ  552
1– Dilekçeler üzerinde ilk inceleme  552
2– İlk inceleme üzerine verilecek kararlar  552
3– Dilekçelerle ilgili aşırı biçimciliğin yanlışlığı konusunda  554
4– İdari merci tecavüzü hakkında  555
5– Husumet (Davanın hangi idareye karşı açılacağı hakkında)  556
V– GÖREV VE YETKİ  559
1– Genel kurallar  559
2– Görevsiz yargı yerinde açılan davanın idari yargıya taşınması  560
3– İdari yargıda açılan dava, adli yargının görev alanına girmekte ise  561
4– İdari yargıda yetki kuralları  562
VI– İDARİ YARGI’DA KANITLAR VE KANIT YÜKÜ  564
1– Yasa hükmü  564
2– Genel olarak kanıt yükü  564
3– Haksız eylemlerde kanıt yükü  565
4– İdari yargıda kanıt yükü  565
5– Delil bildirme yükümlülüğü  567
6– Delillerin bildirilmesinde üç aşama  568
7– Delillerin bildirilme süresi ve biçimi  571
8– Başka yerlerden getirtilecek belgeler konusu  572
9– Dava açmadan önce, idare mahkemesinden delil tespiti istenebilir mi?  572
10– Delil listeleri  573
11– İdari yargıda tanık dinlenir mi?  575
VII– İDARİ YARGIDA BİLİRKİŞİLİK  576
1– Yasal düzenlemeler  576
2– İdari yargı’da bilirkişi kurumunun işleyişi  577
3– Bilirkişilere sadece teknik konular için başvurulmalıdır  578
4– Bilirkişiye başvurulmasındaki amaç ve raporların nasıl olması gerektiği hk.  579
5– Tıbbi hata davalarında bilirkişi raporlarının nasıl olması gerektiği hk.  580
6– Ölüm ve bedensel zararlarda bilirkişi incelemesi  583
7– Hesap raporları hakkında  586
8– Hukukçu bilirkişi konusu  587
VIII– İDARİ YARGIDA KUSUR VE SORUMLULUK UYGULAMASI  589
1– İdari Yargı’da “ortaklaşa sorumluluk” kuralının uygulanmaması yanlışlığı  589
2– Kusur ve sorumluluk değerlendirmelerinde idarenin korunması yanlışlığı  592
3– Görev sırasında trafik kazası geçiren kamu görevlilerinin ve yakınlarının açtıkları davalarda “kusursuz sorumluluk” ilkesinin uygulanmasının gerekliliği  593
IX– İDARİ YARGIDA YARGILAMA AŞAMALARI  594
1– Dilekçeler aşaması  594
2– İlk inceleme aşaması  595
3– Yargılama (tahkikat) aşaması  596
4– Duruşma  597
a) Tarafların isteğiyle duruşma yapılması  598
b) Mahkemenin doğrudan (kendiliğinden) duruşma kararı vermesi  599
c) Duruşma yöntemi  599
d) Tarafların istemelerine karşın, duruşma yapılmadan karar verilmesi bozma sebebidir  599
e) Taraflardan yalnız biri gelirse onun açıklamaları dinlenir  600
5– Karar aşaması  600
6– Kararın işleme konulması  601
X– İDARİ YARGIDA FAİZ BAŞLANGICI  602
1– Faiz başlangıcı konusunda farklı kararlar  602
2– Faizin, artırım dilekçesinin davalı idareye tebliği tarihinden işletileceğine ilişkin “yanlış” kararlar  602
3– Faizin dava tarihinden işletileceğine ilişkin kararlar  604
4– Faizin, idareye başvuru tarihinden işletileceğine ilişkin kararlar  605
5– Haksız fiillerde faiz başlangıcı olay tarihidir  606
Onuncu Bölüm
İDARİ YARGIDA KANUN YOLLARI
I– İSTİNAF (BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ)  607
1– İstinaf kavramı  607
2– İstinafın itirazdan farkı  607
3– İstinafın temyizden farkı  608
4– İstinaf konusu olabilecek kararlar  609
5– İstinafa başvuruda parasal sınırlar  609
6– İstinafa başvuru süresi ve biçimi  611
7– Katılma yoluyla istinaf  611
8– İstinafa başvuru nedenleri  612
9– İstinaf başvurusunda, kararı veren mahkemece yapılacak ön inceleme  612
10– İstinaf incelemesi  613
11– İstinaf mahkemesinin temyiz edilemeyen “kesinleşmiş kararları  616
II– TEMYİZ (DANIŞTAY’A BAŞVURU)  617
1– İstinaf mahkemesinin temyiz edilebilen kararları  617
2– Hak aramada parasal sınırların her yıl artırılması, Anayasaya ve sosyal devlet ilkesine aykırıdır  617
3– İstinaf mahkemesinin temyiz edilemeyen “kesin” kararları  618
4– İlk derece mahkemelerinin istinafa tabi olmayan kararları temyiz edilemez  619
5– Temyiz (Danıştay başvurusu) ve ön inceleme  620
7– Temyiz isteminin reddine ilişkin kararın temyizi üzerine inceleme yeri  621
8– Temyiz incelemesi  622
III– YARGILAMANIN YENİLENMESİ  623
1– Yargılamanın yenilenmesi hangi hallerde istenebilir  624
2– Yargılamanın yenilenmesi isteminde süre  625
3– Yargılamanın yenilenmesi başvurusu  625
4– Yargılamanın yenilenmesi usulü  625
5– Yargılamanın yenilenmesi kararının sonuçları  626
IV– ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU  627
V– AİHM KARARI ÜZERİNE YARGILAMANIN YENİLENMESİ İSTEMİ  628
1– Yasa hükmü  628
2– AİHM’ne hangi koşullarda gidilebilir  628
3– AİHM kararı üzerine yargılamanın yenilenmesini isteme süresi  629
4– Bir AİHM kararı  629
Onbirinci Bölüm
DEVLETİN CAN ZARARLARINDAN SORUMLULUĞU
I– GENEL OLARAK  631
1– Devletin yaşama ve sağlık haklarından sorumluluğu  631
2 Devletin güvenli ve sağlıklı yaşam koşulları oluşturma yükümlülüğü  632
3– Devletin, özel ve tüzel kişilerle birlikte ortaklaşa sorumluluğu  633
4– Devletin (idarenin) zararı ödeme yükümlülüğü  633
5– İdarenin (mali) sorumluluğu  634
6– Devletin (İdarenin) sorumluluk nedenleri  634
7– Devletin, suçları önleme işlevi nedeniyle sorumluluğu  635
8– Devletin ölümlerden ve bedensel zararlardan sorumluluğuna ilişkin olaylardan örnekler  636
II– CAN ZARARLARINDA İDARİ VE ADLİ YARGI KARARLARI  638
1– Yaşama hakkına ilişkin davalarda uygulama birliği sağlamanın gerekliliği  638
2– Sorumluluk Hukuku ilkelerine göre karar verilmesinin gerekliliği  639
3– Geçmişten bugüne uygulamalar  640
4– Danıştay, gerçek zararın tamamının İdare tarafından ödenmesini sağlayacak içtihatlar geliştirememiştir  642
5– Anayasa’nın buyurucu hükümleri göz ardı edilmiştir  645
Onikinci Bölüm
İDARİ YARGIDA ÖLÜM NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI
I– GENEL OLARAK  649
1– Yasa hükümleri  649
2– Danıştay ve Yargıtay kararlarında ölüm nedeniyle tazminat davaları  650
II– ÖLÜM NEDENİYLE TAZMİNAT HAKKI  651
1– Ölümün yol açtığı zarar nedir ve kimlerin zararıdır?  651
2– Destekten yoksunlukta yoksun kalınan nedir?  653
3– Yargıtay kararlarına göre destekten yoksun kalanların zararları  654
III– DESTEKTEN YOKSUNLUK  656
1– Tanımlar  656
2– Destekten yoksun kalma tazminatının özellikleri  657
IV– KİMLER DESTEK OLABİLİR  658
1– Eşlerin birbirlerine destekliği  659
2– Ana babaların çocuklarına destekliği  659
3– Küçük yaştaki çocukların ana ve babalarına destekliği  661
4– Yetişkin evlatların ana babalarına destekliği  662
5– Kardeşlerin birbirlerine destekliği  664
6– Bazı ayrık durumlarda desteklik  665
V– DESTEKTEN YOKSUN KALANLAR  665
VI– DESTEK SAĞLAMA BİÇİMLERİ  666
1– Parasal desteklik  666
2– Yardım ve hizmet ederek desteklik  667
a) Genel olarak  667
b) Yaşlıların ve emeklilerin destekliği  667
c) Ev kadınlarının destekliği  668
ç) Çocukların yardım ve hizmet ederek destekliği  668
d) Bir işi kazancı olmayanların destekliği  669
VII– DESTEKTEN YOKSUNLUK SÜRELERİ  670
1– Eşlerin birbirlerine destekliğinde  670
2– Çocukların destekten yoksunluk süreleri  671
3– Çocukların ana babalarına destekliğinde süreler  672
4– Kardeşlerin destekten yoksunluk süreleri  673
VIII– YAŞAM SÜRELERİNİN BELİRLENMESİ  673
1– Yaşam tabloları  673
2– Yaşam (zarar) sürelerini belirleme tarihi  675
IX– DESTEK PAYLARI  676
1– Kişilerin birbirlerine destekliği, mirasçılıktan bağımsız olduğu için, destek payları ile miras payları birbiriyle karıştırılmamalıdır  676
2– Destek paylarının, Sosyal Güvenlik Kurumlarının gelir bağlama oranlarına göre belirlenmesi doğru değildir  677
3– Destek payları nasıl belirlenmelidir  678
4– Destek payını belirlemede en doğru yöntem, ölenin kazançlarının tamamı (100) kabul edilerek paylaştırma yapılmasıdır  678
5– Paylaştırmada dikkate alınacak hususlar  679
6– Paylaştırma nasıl yapılmalıdır  679
7– Paylaştırma örnekleri  680
X– DESTEK DÖNEMLERİ  681
1– Aktif dönem – Pasif dönem ayrımı  681
2– İşlemiş dönem–işleyecek dönem ayrımı  682
XI– TAZMİNATIN PARASAL ÖLÇÜSÜ  683
1– Genel olarak  683
2– Bir işverene bağlı olarak çalışanların destekliğinde parasal ölçü  684
3– Gerçek kazançlar nasıl belirlenecektir?  684
4– Tüccarların, sanayicilerin, esnafın, serbest meslek sahiplerinin kazançları  684
5– Desteğin, malvarlığına “bedeni ve fikri” katkısı tazminatın ölçüsüdür  685
6– Üniversite, yüksek okul, meslek okulu öğrencilerinin, okullarını bitirdiklerinde alabilecekleri ücretlere göre tazminat hesaplanması gereği  686
7– Devlet memurlarının tazminat hesabına esas kazançları nasıl belirlenmeli  687
8– Sosyal Güvenlik Kurumu’na yatırılan prime esas kazançlar da, tazminat hesabına esas alınamaz  688
9– Yardım ve hizmet ederek desteklikte parasal ölçü  689
10– Pasif dönem zarar hesabının parasal ölçüsü  690
XII– TAZMİNAT HESABINA KATILMAYACAK OLAN KAZANIMLAR  691
1– Yasa hükmü ve yerleşik içtihat  691
2– Ölenin mirası ve miras gelirleri tazminat hesabına katılmaz ve tazminattan indirilmez  691
3– Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ölüm dalından bağladığı aylıklar, tazminat hesabına katılmaz ve tazminattan indirilmez  692
4– Sosyal Güvenlik Kurumu’nun kaza sigortası dalından bağladığı gelirlerin tamamı değil, Yasa’da belirlenen miktarı kadar tazminattan indirim yapılabilir  692
5– Ölen kişinin prim ödeyerek yaptırdığı Hayat ve Ferdi Kaza Sigortasından alınan paralar, tazminat hesabına katılmaz ve tazminattan indirilmez  692
6– Tazminat hesabına katılamayacak ve indirilmeyecek olan başka kazanımlar  693
XIII– DESTEK TAZMİNATININ HESAPLANMASI  693
1– Tazminat hesaplama yöntem ve formülleri  693
2– Tazminat hesaplama evreleri  695
3– Ölüm nedeniyle destekten yoksunlukta tazminattan indirimler  696
4– Ölüm nedeniyle destekten yoksunlukta neler indirilmez  697
5– Destekten yoksun kalma tazminat hesabında rapor bölümleri  698
XIV– TAZMİNATTAN İNDİRİMLERİN UYGULANMASI  699
1– Genel olarak  699
2– Destek tazminatından neler indirilmez  700
3– Destek tazminatından neler indirilir  701
4– Kusur indirimi  702
5– Dul eşin evlenme şansı indirimi  702
6– Küçük çocukların yetiştirme giderlerinin indirimi  705
7– Yetersiz ödemelerin tazminattan indirimi  706
8– İş kazalarında “kaza sigortası” dalından bağlanan gelirlerin indirimi  708
9– Ölen desteğin zararlı sonuca etkisi nedeniyle hakkaniyet indirimi  708
10– Danıştay kararlarında tazminattan indirimlerde belirsizlik ve yanlışlar  709
XV– İDARİ YARGIDA ÖLÜM NEDENİYLE TAZMİNAT HESAPLARI  710
1– İdari Yargı’da hesaplama yöntemleri  710
2– Tazminat hesabına ilişkin Danıştay kararlarında yanlışlar  711
3– İdari Yargı’da “ortaklaşa sorumluluk” kuralının uygulanmaması yanlışlığı  715
XVI– ÖLÜMLÜ OLAYLARA İLİŞKİN DANIŞTAY KARARLARI  717
1– Sağlık hizmetlerinde ve tıbbi elatlamalarda hatalardan kaynaklanan ölümler  717
2– Güvenlik ve kolluk güçlerinin hizmet kusurlarından kaynaklanan ölümler  726
3– İmar, bayındırlık, yol yapım bakımı, bina ve yapılarla ilgili sorumluluklardan kaynaklanan ölümlü olaylar  732
4– Trafik ve yol güvenliğinin sağlanmamasından kaynaklanan ölümlü kazalar  734
5– İdarenin sosyal risk ilkesince ölümlü olaylardan sorumluluğu  737
Onüçüncü Bölüm
İDARİ YARGIDA BEDENSEL ZARARLAR NEDENİYLE
TAZMİNAT DAVALARI
I– KONUYA GİRİŞ  741
1– İdari yargıda bedensel zararlar  741
2– İdari Yargı’da geçmişten bugüne uygulamalar  742
II– BEDENSEL ZARARLAR  744
1– Bedensel zararların niteliği ve tazminat isteminin nedenleri  744
2– Bedensel zarar türleri  744
III– GEÇİCİ TAM İŞGÖREMEZLİK  745
1– Tanım  745
2– Geçici işgöremezlik süresi  746
3– Geçici işgöremezlik, geçici güç kaybı olup, tedavi giderleri kapsamında değildir  747
4– Geçici güç kaybı, çalışan–çalışmayan, çocuk–yaşlı herkes için söz konusudur  747
5– Geçici işgöremezlikte öğrencinin yıl kaybetmesi  747
6– Geçici işgöremezlikte bakıcı giderleri  748
7– Hem geçici güç kaybı, hem bakıcı gideri istenemez  749
8– Geçici işgöremezlik zararının değerlendirilmesi  749
9– Geçici işgöremezlik zararının hesaplanması  750
IV– SÜREKLİ İŞGÖREMEZLİK (KALICI SAKATLIK)  751
1– Tanım  751
2– Sürekli işgöremezlik durumu  752
a) Çalışanlar yönünden  752
b) Kendi ev hizmetlerini yapan ev kadınları yönünden  753
c) Yaşlılar, emekliler, bir işi ve kazancı bulunmayanlar yönünden  753
d) Küçük yaşta sakat kalan çocuklar yönünden  754
V– YAŞAM BOYU BAKIM GİDERLERİ  754
1– Tanım  754
2– Yaşam boyu bakım gideri istenmesinin koşulları  755
3– Bakım işinin aile bireyleri için ağır bir külfet oluşturması  755
4– Bakım süresi ve zamanı  757
5– Yaşam boyu bakım giderleri tedavi giderleri kapsamındadır  758
6– Yaşam boyu bakım giderleri nasıl hesaplanmalı  758
7– İdari yargıda yaşam boyu bakım giderleri  758
VI– EKONOMİK GELECEĞİN SARSILMASINDAN DOĞAN KAYIPLAR  759
1– Yasa ve kavram  759
2– Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıp örnekleri  759
a) Mesleğini yapamaz hale gelme  760
b) Mesleğini değiştirmek zorunda kalma  760
c) Erken emekliye sevkedilme  760
d) Beden gücünde eksilme nedeniyle bazı işleri yapamaz hale gelme  761
e) Tedavi ve iyileşme süresi içinde bazı olanak ve fırsatları kaçırmış olma  761
f) Estetik zararların ekonomik geleceğe etkisi  761
g) Ruhsal sarsıntıdan kaynaklanan güç kaybı zararı  762
3– Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zarar hesabı  762
VIII– TEDAVİ GİDERLERİ  765
1– Tedavi giderleri ve kapsamı  765
2– Tedavi giderlerinin kanıtlanması ve hesaplanması  767
IX– CEZA YASASINA GÖRE BEDENSEL ZARARLAR  768
X– BEDEN GÜCÜ KAYIPLARININ TESPİTİ  769
1– Haksız fiillerden kaynaklanan beden gücü kayıplarında uygulanması gereken tek yönetmelik  769
2– Uzmanlara göre beden gücü kayıplarının tespiti  771
3– Yargıtay’ın Yönetmeliklerin yürürlük dönemlerine göre rapor isteme yanlışlığı  772
4– Yetkili sağlık kurulları  773
5– İşgöremezlik dereceleri  773
XI– BEDENSEL ZARARLARIN HESAPLANMASI  775
1– Tazminat hesabına esas bilgiler (hesap unsurları)  775
2– Hesaplama evreleri  775
3– Bedensel zararlarda değer ölçüsü  776
4– Bedensel zararların “parasal” ölçüsü  776
5– Bedensel zararlarda tazminattan indirimler  777
6– Bedensel zararlarda neler indirilmez  779
7– Bedensel zararlarla ilgili hesap raporunun bölümleri  779
XII– İDARİ YARGIDA BEDENSEL ZARARLAR  781
1– Genel olarak  781
2– İdari Yargı’da geçmişteki uygulamalar ve Danıştay’ın yanlış kararları  782
3– İdarenin kamu hukukuna göre sorumluluğu ile özel hukuka göre sorumluluğu arasında, bedensel zararların tazmini yönünden farklı uygulamalar  785
XIII– DANIŞTAY KARARLARINDA “GÜÇ KAYBI” TAZMİNATI  789
1– Son dönem kararlarında bedensel zarar tanımı  789
2– Danıştay kararlarında “güç kaybı” kuramının kabul edilmiş olması  789
3– Çalışan kişiler yönünden aktif dönemde güç kaybı  790
4– Danıştay kararlarında pasif dönemde güç kaybı  792
5– Ekonomik geleceğin kaybında aktif ve pasif dönem hesabı  795
XIV– DANIŞTAY KARARLARINDA BAKIM GİDERLERİ  796
1– Danıştay kararlarına göre “yaşam boyu” bakım giderleri hesabı  796
2– İstek olmasa da bakım giderine hükmedilecektir  797
3– Bakıma muhtaç kişinin aile birliği içinde bakılıyor olması, indirim nedeni olamaz  798
XV– DANIŞTAY KARARLARINDA TEDAVİ GİDERLERİ  799
1– Devletin sağlık hizmetlerinden ve tedavi giderlerinden sorumluluğu  799
2– Danıştay kararlarında tedavi giderleri türleri  799
3– Tedavi giderlerinin değerlendirilmesi  801
XVI– İDARİ YARGIDA BEDENSEL ZARARLARIN HESAPLANMASI  802
1– İdari Yargı’da hesaplama yöntemleri  802
2– Danıştay kararlarında “güç kaybı” hesabı  803
3– Danıştay kararlarında, “ortaklaşa sorumluluk” kuralının uygulanmaması  804
XVII– DANIŞTAY KARARLARINDA KONULARINA VE SORUMLULUK TÜRLERİNE GÖRE BEDENSEL ZARARLAR  807
1– Sağlık ve tedavi hizmetleriyle ilgili kararlar  807
2– İdarenin sorumlu olduğu çeşitli kazalar  809
3– Güvenlikle ve kolluk yetkisinin kullanılmasıyla ilgili kararlar  810
Ondördüncü Bölüm
KAMU GÖREVLİLERİNİN BEDENSEL ZARARLARI VE
TAZMİNAT HAKLARI
I– TANIMLAR  815
1– Kamu görevlileri  815
2– Kamu hizmetlerine geçici olarak katılanlar  816
II– GÖREVLİLERE BAĞLANAN GELİR VE AYLIKLAR  817
1– Geçici ve sürekli işgöremezlik gelirleri  817
2– Malûl sayılma ve malûliyet aylığı bağlama  817
3– Vazife malullüğü aylığı  818
4– Harp malûllüğü aylığı  819
5– Nakdi tazminat ödemeleri  821
6– Terörle Mücadele Kanunu’na göre tazminat ödemeleri  823
III– GÖREVLİLERİN TAZMİNAT HAKLARI  825
1– Bedensel zarara uğrayanların gerçek zararlarını isteme hakları  825
2– Kamu yardımları dışında tazminat istemlerinin yasal ve hukuksal dayanakları  825
3– Mesleki risk ilkesi  826
4– Kamu hizmetlerine katılmada idarenin kusursuz sorumluluğu  826
5– Kamu hizmetine geçici olarak katılanların uğradıkları zararlar  827
6– Tazminattan indirimler  827
7– Tazminattan indirimler nasıl yapılacak  829
8– Sigortalının “malûliyet aylığı” tazminattan indirilmez  829
9– Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ödemeleri tazminattan indirilmez  830
Onbeşinci Bölüm
ÖLÜM VE BEDENSEL ZARARLAR NEDENİYLE MANEVİ
TAZMİNAT İSTENMESİ
I– KONUYA GİRİŞ  831
1– Adli ve idari yargıda manevi tazminat kararları  831
2– Manevi tazminatta ölçüsüzlüğün nedenleri  832
3– Manevi zarar ve manevi tazminat tanımları  833
4– Manevi tazminat isteminin haklı nedenleri  834
II– MANEVİ TAZMİNATIN ANLAMI, AMACI VE İŞLEVİ  836
1– Tatmin görüşü  836
2– Telafi görüşü  838
3– Ceza görüşü  841
4– Caydırıcılık görüşü  842
5– Manevi tazminat konusundaki görüşlerin değerlendirilmesi  843
III– KİMLER MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLİR  846
1– Ölenin yakınlarının manevi tazminat istekleri  846
2– Bedensel zarara uğrayanın manevi tazminat isteği  849
3– Yaşam boyu bakıma muhtaç kişinin manevi zararı  852
4– Yaşam boyu bakım işini üstlenen aile bireylerinin manevi tazminat hakları  853
5– Ağır bedensel zararlarda “yakınların” manevi tazminat isteyebilmeleri  854
IV– DANIŞTAY KARARLARINDA MANEVİ TAZMİNAT  871
V– İDARİ YARGIDA MANEVİ TAZMİNAT NASIL İSTENMELİ  889
1– Maddi tazminat gibi, manevi tazminat için de harca esas “simgesel” bir değer belirtilerek istekte bulunulup, karar aşamasında manevi tazminat artırılabilir  889
2– Madde hükmünde maddi–manevi tazminat ayrımı yapılmamıştır  889
3– Bilim çevrelerinde, belirsiz alacak davasında manevi tazminatın, harca esas simgesel bir değer belirtilerek istenebileceğine ilişkin görüşler  891
4– Manevi tazminat miktarı başlangıçta açıklanırsa ölçüsüz bir istek olur  893
5– Manevi tazminat için ayrı bir dava açılması usul ekonomisine aykırı olacaktır  894
6– Yargıtay ve Danıştay, manevi tazminatın belirsiz alacak (belirsiz tam yargı) davası biçiminde açılmasını kabul etmelidirler  894
7– Hakimin takdiri  896
VI– MANEVİ TAZMİNATA ÖLÇÜ ARAYIŞI  898
1– Manevi tazminata ortak bir ölçü bulunabilir mi?  898
2– Manevi tazminat, maddi tazminat benzeri bir yöntemle hesaplanabilir mi?  899
3– Manevi tazminat nasıl hesaplanacak, ölçüsü ne olacaktır?  899
4– Manevi tazminata ölçü ararken dikkate alınması gereken hususlar  900
5– Yargıcın gözönünde bulundurması gereken özel durumlar neler olabilir?  901
6– Manevi tazminatın belirlenmesinde gözönünde bulundurulacak hususlar  903
a) Suçun ve eylemin niteliği  903
b) Olayın ve eylemin ağırlığı  903
c) Zarar görenin ve zarar verenin kişilikleri  904
d) Zarar görenin zararın doğmasında veya artmasında etkili olmasının dikkate alınması gereği  904
e) Meslek yaşamının sona ermesi ve ekonomik geleceğin sarsılmasında ölçü  905
7– Manevi tazminatın, maddi tazminat gibi hesaplanması önerimiz  906
Onaltıncı Bölüm
DANIŞTAY’IN SON DÖNEM KARARLARININ İNCELENMESİ VE
DEĞERLENDİRİLMESİ
I– GENEL DEĞERLENDİRMELER  909
1– Beden gücü kayıplarına ilişkin kararlar hakkında  909
2– Ölüm nedeniyle destekten yoksunluğa ilişkin kararlar hakkında  913
3– Tazminat hesaplarıyla ilgili kararlar hakkında  915
4– Dava değerinin artırılmasına ilişkin kararlar hakkında  920
5– Dava değerinin artırımında faiz başlangıcına ilişkin kararlar hakkında  922
6– Sürelere ilişkin kararlar hakkında  924
7– Kusur ve sorumluluğa ilişkin kararlar hakkında  927
8– Görev sırasında trafik kazası geçirenler hakkında çelişkili kararlar  930
9– Tıbbi hatalarla ilgili kararlar hakkında  932
10– Terörle ilgili kararlar hakkında  933
II– BEDEN GÜCÜ KAYBINA VE HESAPLANMASINA İLİŞKİN KARARLAR  934
III– DESTEKTEN YOKSUNLUĞA İLİŞKİN KARARLAR  961
IV– DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASINA İLİŞKİN KARARLAR  976
V– FAİZ BAŞLANGICINA İLİŞKİN KARARLAR  981
VI– SÜRELERE İLİŞKİN KARARLAR  990
VII– KUSUR VE SORUMLULUĞA İLİŞKİN KARARLAR  998
VIII– TRAFİK KAZALARINDA İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU  1014
IX– KANUN YARARINA BOZMA  1018
X– DEPREMLE İLGİLİ KARARLAR  1020
XI– SU BASKINLARIYLA İLGİLİ KARARLAR  1027
XII– TIBBİ HATALARLA İLGİLİ KARARLAR  1033
XIII– TERÖRLE İLGİLİ KARARLAR  1057
Onyedinci Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU KARARLARI
I– TIBBİ HATALARLA İLGİLİ KARARLAR  1073
III– ANAYASA MAHKEMESİ İNCELEMESİ  1075
IV– ANAYASA MAHKEMESİ’NCE VARILAN SONUÇ  1080
II– BEDEN GÜCÜ KAYBINA İLİŞKİN KARARLAR  1104
III– İDARİ YARGIDA SÜRE YÖNÜNDEN DAVANIN REDDİNİN YANLIŞLIĞINA İLİŞKİN KARAR  1118
IV– YARGILAMANIN UZUN SÜRMESİNE, MAHKEMEYE ERİŞİM VE ADİL YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN KARARLAR  1125
Onsekizinci Bölüm
ÖLÜM VE BEDENSEL ZARARLAR NEDENİYLE TAZMİNAT HESAPLARI
I– GENEL OLARAK  1179
1– İnsan zararlarının hukuksal niteliği  1179
2– İnsan zararlarının parasal değerlendirmesi nasıl yapılmalıdır  1179
3– Yasalarda tazminat ilkeleri  1181
II– TAZMİNAT HESAPLAMA İLKELERİ  1182
1– Haksız eylemlerde zarar başlangıcı olay tarihidir  1182
2– Gerçek belli iken varsayımlara dayanılamaz  1182
3– Tazminat, yaşam sürelerinin sonuna kadar hesaplanmalıdır  1183
4– Zarar görenlerin, olayla ilgisi bulunmayan kazanımları ve edinimleri, zarar hesabıyla ilişkilendirilmez ve tazminattan düşülmez  1184
5– Zararın, zarar görenin kendi imkânlarıyla giderilmesi, sorumluluğu ortadan kaldırmaz  1185
III– HESAP UNSURLARI  1185
1– Ölüm nedeniyle destekten yoksunlukta hesap unsurları  1185
2– Bedensel zararlarda hesap unsurları  1186
IV– ZARAR SÜRELERİNİN BELİRLENMESİ  1187
1– Genel olarak  1187
2– Yaşam tabloları  1187
3– Yaşam (zarar) süreleri, olay tarihine göre belirlenmelidir  1190
4– Destekten yoksunlukta, zarar süresi, desteğin yaşam süresiyle sınırlıdır  1190
5– Çocukların destekten yoksunluk süreleri  1191
6– Küçük yaşta ölen çocukların ana babalarına destekliğinde süreler  1192
7– Beden gücü kayıplarında zarar süreleri  1192
V– TAZMİNATIN (PARASAL) DEĞER ÖLÇÜSÜ  1193
1– Genel olarak  1193
2– Tazminat hesaplarına esas alınacak veya alınamayacak “parasal” değerler  1194
3– Kazanç belirlemede dikkate alınacak hususlar  1195
4– Destekten yoksunlukta “parasal” ölçü  1196
5– Bedensel zararlarda “parasal” ölçü  1197
VI– PARASAL DEĞERLENDİRMEDE HESAPLAMA EVRELERİ  1197
1– Aktif dönem  1197
2– Pasif dönem  1200
3– İşlemiş dönem–işleyecek dönem ayrımı  1201
VII– HESAP FORMÜLLERİ  1202
1– Genel olarak  1202
2– Zarar hesaplarında formüllerin anlamı ve işlevi  1203
3– İnsan zararlarının hesabında formüllerin kullanılması  1203
4– Devre sonu mu, devre başı mı tartışması  1205
5– Formüller konusunda kurumlar arası uyum sağlamanın gerekliliği  1206
6– Yargı’da geçmişten bugüne hesap formülleri  1206
7– Sigortalarda hesaplama yöntemleri ve formüller  1209
8– Sosyal Sigortalarda gelir bağlama ve peşin değer formülleri  1211
VIII– TAZMİNATIN HESAPLANMASI  1213
1– Destek tazminatının hesaplanması  1213
2– Bedensel zararların hesaplanması  1214
IX– DESTEKTEN YOKSUNLUK HESABINDA RAPOR PLANI  1215
1– Birinci bölüm: Tazminat hesabına esas bilgiler (Hesap unsurları)  1215
2– İkinci bölüm: Tazminat hesabına esas kazançların ve parasal değerlerin hesaplanması  1215
3– Üçüncü bölüm: Tazminat hesabı  1216
4– Dördüncü bölüm: Tazminattan indirimler  1216
5– Değişik durumlar  1216
6– İnceleme ve değerlendirmelerde dikkat edilecek hususlar  1217
X– BEDENSEL ZARARLARDA RAPOR BÖLÜMLERİ  1219
1– Birinci bölüm: Tazminat hesabına esas bilgiler (Hesap unsurları)  1219
2– İkinci bölüm: Tazminat hesabına esas kazançların ve parasal değerlerin hesaplanması  1219
3– Üçüncü bölüm: Tazminat hesabı  1219
4– Dördüncü bölüm: Tazminattan indirimler  1219
5– Açıklamalar  1220
EK BÖLÜMLER
EK BÖLÜM – I: DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ  1223
EK BÖLÜM – II: TAZMİNAT HESABI RAPOR ÖRNEKLERİ  1245
EK BÖLÜM – III: TAZMİNAT HESAPLARI İÇİN TABLOLAR  1267
Yararlanılan Kitaplar ve Yazılar  1279
Kavramlara Göre Arama Dizini  1289

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar

Bilgiler

Müşteri Servisi

Ekstralar

Hesabım

Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.