Sigorta Hukukunda Sigortacının Aydınlatma Yükümlülüğü

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR ............................................................................................ v
GİRİŞ............................................................................................................... 1
ABSTRACT .................................................................................................... 3
BİRİNCİ BÖLÜM
SİGORTA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE
SİGORTA SÖZLEŞMESİ
I. Sigorta ................................................................................................... 5
II. Sigorta Sözleşme Hukukunun Kaynakları ........................................ 5
A. Asli Kaynaklar ................................................................................. 6
1. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 6. Kitabı ........................ 6
2. 5864 Sayılı Sigortacılık Kanunu ................................................ 6
3. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu .............................................. 6
4. Türk Ticaret Kanunu’nun Diğer Hükümleri .............................. 6
5. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ............................................. 6
6. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu...................................... 7
7. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ............... 7
8. 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ....................................... 7
9. 6305 Sayılı Afet Sigortaları Kanunu .......................................... 7
B. Tali Kaynaklar .................................................................................. 8
1. Genel Şartlar .............................................................................. 8
2. Özel Şartlar (Koşullar) ............................................................... 8
3. Yönetmelikler ............................................................................ 8
4. İçtihatlar ve Doktrin ................................................................... 8
III. Sigorta Sözleşmesi ................................................................................ 9
A. Sigorta Sözleşmesinin Tanımı .......................................................... 9
B. Sigorta Sözleşmesinin Özellikleri .................................................... 9
1. Şekle Bağlı Olmayışı ................................................................. 9
2. Özel Hukuk Sözleşmesi Olması............................................... 10
3. Borçlar Hukuku Sözleşmesi Olması ........................................ 10
4. Her İki Tarafın Sürekli Borçlanması Durumu .......................... 10
5. Zorunlu Sigorta Sözleşmeleri................................................... 10
6. Dürüstlük ve Azami İyi Niyet Kuralı ....................................... 11
C. Sigorta Sözleşmesinin Unsurları .................................................... 11
1. Taraflardan Sigortacı ................................................................ 12
a. Sigorta Acentesi ................................................................. 13
b. Sigorta Brokeri................................................................... 14
2. Taraflardan Sigorta Ettiren ....................................................... 15
3. Menfaat .................................................................................... 15
4. Riziko ....................................................................................... 16
5. Prim .......................................................................................... 16
6. Sigorta Bedeli........................................................................... 17
7. Süre .......................................................................................... 18
IV. Sigorta Sözleşmesinin Evreleri ve Zamanaşımı ............................... 18
A. Sigorta sözleşmesinin Kuruluşu ...................................................... 18
1. İcap........................................................................................... 18
2. Kabul ........................................................................................ 19
3. Susma ....................................................................................... 19
B. Sigorta Sözleşmesinin İspatı .......................................................... 20
C. Sigorta Sözleşmesinin Sona Erme Halleri ..................................... 20
1. Sözleşme Süresinin Sona Ermesi ............................................. 20
2. Tarafların Anlaşmaları.............................................................. 21
3. Sigortacının İflası ve Konkordato İlan Etmesi ......................... 21
4. Sigorta Sözleşmesinden Cayma ve Fesih................................. 21
5. Rizikonun Gerçekleşmesi ........................................................ 23
6. Sözleşmenin Yokluğu............................................................... 23
7. Menfaat Sahibinin Değişmesi .................................................. 24
D. Sigorta Sözleşmesinde Zamanaşımı ............................................... 24
İKİNCİ BÖLÜM
TARAFLARIN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. Taraflar ............................................................................................... 25
II. Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri..................................................... 25
A. Prim Ödeme Borcu......................................................................... 25
B. Bilgilendirme Yükümlülüğü .......................................................... 28
C. Bilgi Verme ve Araştırma Yapılmasına İzin Verilmesi
Yükümlülüğü ................................................................................. 31
D. Sigortacının Rücu Haklarını Koruma Yükümlülüğü...................... 31
III. Sigortacının Yükümlülükleri............................................................. 32
A. Sigorta Himayesi Yükümlülüğü ..................................................... 32
B. Poliçe Verme Yükümlülüğü ........................................................... 33
C. Giderleri Ödeme Yükümlülüğü ...................................................... 34
D. Tazminat Ödeme Yükümlülüğü ..................................................... 34
E. Aydınlatma Yükümlülüğü .............................................................. 36
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTACININ AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
I. Aydınlatma Yükümlülüğü ................................................................. 37
II. Aydınlatma Yükümlülüğünün Tarihsel Gelişimi ............................. 37
A. Avrupa Birliği Hukuku................................................................... 38
B. Alman Hukuku ............................................................................... 38
C. İsviçre Hukuku ............................................................................... 39
D. Türk Hukuku .................................................................................. 39
III. Aydınlatma Yükümlülüğünün Ortaya Çıkış Sebepleri ................... 40
A. Ekonomik Sebepler ........................................................................ 40
B. Sosyal Sebepler .............................................................................. 41
C. Hukuki Sebepler............................................................................. 41
IV. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı .......................................... 41
A. Konu Bakımından Kapsam ............................................................ 41
B. İçerik Bakımından Kapsam ............................................................ 43
1. İçerik ........................................................................................ 43
2. Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğünün İçerik
Bakımından Kapsamı ............................................................... 45
3. Sözleşme Devamı Sırasındaki Aydınlatma Yükümlülüğünün
İçerik Bakımından Kapsamı..................................................... 47
V. Aydınlatma Yükümlülüğünün Tarafları .......................................... 50
A. Aydınlatmanın Yükümlüsü............................................................. 50
1. Sözleşme Öncesi ...................................................................... 50
2. Sözleşme Süresince.................................................................. 52
B. Aydınlatmanın Muhatabı ................................................................ 52
1. Sözleşme Öncesi ...................................................................... 52
2. Sözleşme Süresince.................................................................. 53
VI. Aydınlatma Yükümlülüğünün İfa Edilmesi ..................................... 54
A. İfanın Şekli ve Usulü...................................................................... 54
B. İfanın Zamanı ................................................................................. 56
C. İfanın İspatı .................................................................................... 57
VII. Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlal Edilmesi .................................. 58
VIII. Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlal Edilmesinin Sonuçları ........... 59
A. Sigorta Ettirenin Tazminat Talep Hakkı ......................................... 59
1. Sorumluluğun Şartları .............................................................. 59
2. Zararın Kapsamı....................................................................... 59
3. İspat .......................................................................................... 59
B. Sigorta Ettirenin Sözleşmeyi Fesih Hakkı ..................................... 61
1. Fesih Hakkı .............................................................................. 61
2. Zamanaşımı .............................................................................. 61
C. Sigorta Ettirenin İtiraz Hakkı ......................................................... 62
D. İdari Para Cezası ............................................................................ 62
IX. Culpa In Contrahendo Sorumluluğu................................................ 62
A. Sorumluluğun Şartları .................................................................... 63
B. Sorumluluğun Sonuçları................................................................. 63
C. Culpa In Contrahendo ve Sigorta Sözleşmeleri ............................. 64
SONUÇ .......................................................................................................... 65
KAYNAKÇA ................................................................................................ 67