Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletme İşletenin Sorumluluğu

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Zeynep Gül YILMAZ
ISBN: 9786050505023
170,00 TL 200,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Zeynep Gül YILMAZ
Baskı Tarihi 2019/11
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletme İşletenin Sorumluluğu

Av. Zeynep Gül YILMAZ

2019/11 1. Baskı, 185 Sayfa

ISBN 978-605-05-0502-3


İÇİNDEKİLER9

KISALTMALAR LİSTESİ13

BÖLÜMLER

GİRİŞ15

I. BÖLÜM

GENEL OLARAK TEHLİKE SORUMLULUĞU

§ 1.TEHLİKE SORUMLULUĞU 19

I.Kavram19

II.Tehlike Sorumluluğunun Ortaya Çıkışı ve Tarihsel Gelişimi21

III.Tehlike Sorumluluğunun Dayandığı Temel İlkeler26

A.Hâkimiyet İlkesi 26

B.Hakkaniyet İlkesi28

C.Tehlike İlkesi29

§ 2. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN YASAL DAYANAKLARI32

I.Tehlike Sorumluluğunun Türk Borçlar Kanunu’ndaki Yasal

 Dayanağı32

II.Özel Düzenlemeye Konu Olan Tehlike Sorumluluğu Halleri43

A. Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Hukuki Sorumluluk43

B. Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu45

C. Sivil Amaçlı Nükleer Santral İşletenin Hukuki Sorumluluğu47

D. Sivil Havayolu ile Yolcu Taşımacılığından 

Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk48

E. Biyo Güvenlik Kanunu’na Göre Sorumluluk52

II. BÖLÜM

TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE

TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN UYGULANMA KOŞULLARI

§ 3.TBK’NIN 71. MADDESİ KAPSAMINDA TEHLİKE

SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI55

I. İşletme Faaliyetinin Varlığı55

A.İşletme Kavramı55

1.Türk Borçlar Kanunu’nun 71. Maddesi Kapsamında

İşletme Kavramı55

2.Türk Ticaret Kanunu Kapsamında İşletme Kavramı58

3.İş Kanunu Kapsamında İşletme Kavramı59

B. İşletmenin Unsurları61

II.İşletmenin Faaliyetinin Önemli Ölçüde Tehlikeli Olması65

A.Genel Olarak Tehlikelilik65

B. Önemli Ölçüde Tehlike Kavramı67

1. Tanımı67

2. Unsurları70

a. Objektif (Nesnel) Unsur70

b. Subjektif (Öznel) Unsur71

C. Önemli Ölçüde Tehlikeliliğin Ölçütleri73

1. Sık Zarar Doğurmaya Elverişlilik73

2. Ağır Zarar Doğurmaya Elverişlilik74

III. Karakteristik Rizikonun Gerçekleşmesi74

IV. Karakteristik Rizikodan Zarar Doğması75

A. Manevi Zarar76

B. Maddi Zarar77

V. Zarar ile Faaliyet Arasında İlliyet Bağının Olması 79

A. İlliyet Bağı Kavramı79

B. İlliyet Bağını Kesen Nedenler82

VI. İşletmeye Hukuk Düzenince İzin Verilip Verilmemesinin

 Sorumluluğa Etkisi92

VII.Hukuka Aykırılık94

A. Mutlak Hakkın İhlali ve Hukuka Aykırılık94

B. Tehlike Sorumluluğu ve Hukuka Aykırılık Ölçütü99

III. BÖLÜM

TÜRK BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA

TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN YAPTIRIMI

§ 4.ZARARIN UYGUN BİR BEDELLE DENKLEŞTİRİLMESİ 105

I.Tehlike Sorumluluğu ve Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi105

II. TBK’nın 71. Maddesinde Öngörülen Denkleştirme İstemi108

III. Denkleştirme İsteminin Hukuki Niteliği111

IV. Uygun Bir Bedelin Hesaplanması113

A. Tazminatın Belirlenmesi113

B. Tazminatın Biçimi126

C. Tazminatın İndirilmesi128

1. Tarafların Kusur Durumu128

a. Zarar Verenin Kusurunun Hafifliği128

b. Zarar Görenin Ortak Kusuru129

2. Zarar Görenin Rızası131

3. Zararın Tamamının Ödenmesinin Borçluyu Ekonomik Açıdan Sıkıntıya Düşürmesi133

4. Zararın, Zarar Görene Yardım Sırasında Doğmuş Olması 134

5. Umulmayan Haller135

6. Zarar Görenin Bünyesinin Zarar Görmeye Elverişliliği136

7. İlliyet Bağının Zayıflığı137

D. Tazminatın Türleri137

1. Aynen Tazmin138

2. Nakden Tazmin139

V. Tazminat Talebinin Tarafları140

A. Tazminatın Borçlusu140

B. Tazminatın Alacaklısı141

§ 5. TEHLİKE SORUMLULUĞUNDA MÜTESELSİL SORUMLULUK144

I. Genel Olarak144

II. Müteselsil Sorumluluğun Yapısal Özellikleri145

A. Aynı Zarara Birden Çok Kişinin Ortaklaşa Sebep Olması145

B. Birden Çok Kişinin Eyleminin Bulunması147

C. Zararın Tek ve Aynı Fiilden Kaynaklanması 149

D. Müteselsil Sorumluluğun Bir Eylem Neticesinde Doğması150

III.İşletme Sahibi ile İşleten Arasındaki İlişki ve Müteselsil 

 Sorumluluk150

IV.Müteselsil Sorumluluğun Etki ve Sonuçları152

A. Dış İlişki Bakımından152

B. İç İlişki Bakımından154

V. Müteselsil Sorumluluğun İleri Sürülmesi156

VI. Halefiyet ve Rücu158

A. Halefiyet158

B. Rücu Hakkı159

C. Rücuda Zamanaşımı161

D. İsteğe Bağlı Dava Arkadaşlığı162

§ 6. ZAMANAŞIMI 165

SONUÇ173

KAYNAKÇA177


ÖNSÖZ

En ağır sorumluluk türü olan tehlike sorumluluğu hukuk sisteminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Sanayi Devrimi sonrası teknolojinin hızlı bir şekilde gelişmesi ve özellikle ağır sanayinin ortaya çıkmasıyla sorumluluk hukuku yetersiz kalmıştır. Uygulamada, sorumluluğun belirlenmesi ve tazminatın tespiti aşamalarında, belirli kurallar ve yerleşmiş içtihatlar olmaması sebebiyle, hâkimin takdir yetkisinin amaca uygun kullanılamaması sorunu ortaya çıkmıştır. Ancak, hukukun adaleti sağlama işlevi hukuk kurallarının uygulanmasında  keyfiliğe ve belirsizliğe izin vermez.

Tehlike sorumluluğuna ilişkin olarak ortaya çıkan boşluk, kanun koyucu tarafından da görülmüş ve cesur bir adımla birçok ülkeden önce, Türk Hukukunda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 71.maddesinde genel bir düzenleme olarak yer almıştır. Bu sorumluluk türünün hukuk sisteminde yeni olması, bizi bu alanda uygulama ve öğretiye faydalı olması amacıyla bu çalışmayı yapmaya sevk etmiştir. 

Bu çalışma Çankaya Üniversitesi Özel Hukuk Anabilim Dalında yürüttüğüm yüksek lisans tez çalışması olup Prof. Dr. Cemal Oğuz (Başkan), Dr. Öğretim Üyesi Yasemin Durak ve Doç. Dr. Gamze Turan Başara (Danışman) nın yer aldığı Jüri tarafından oy birliği ile başarılı bulunmuştur.

Bu çalışmanın tamamlanmasından basıma hazırlanmasına kadar değerli fikirleri ve deneyimi ile bana desteğini esirgemeyen kıymetli hocam Doç. Dr. Gamze Turan Başara’ ya, çalışmamı zaman ve emek harcayarak titizlikle değerlendiren Prof. Dr. Cemal Oğuz’a ve Dr. Öğretim Üyesi Yasemin Durak’a teşekkürü borç bilirim.

Ayrıca çalışmamın kitap haline gelmesinde destek olan Muharrem Başer ve tüm Yetkin Hukuk Yayınları emektarlarına teşekkür etmek isterim.

Son olarak çalışmamın başından sonuna kadar bana desteğini esirgemeyen değerli aileme teşekkür ederim.

 

                                                    Av. Zeynep GÜL YILMAZ

            Ankara, Ekim 2019

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.