İnfaz Aşamasında İnfaz Hâkimliğinin ve Esas Mahkemesinin Görev ve Yetkileri

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Bahattin ARAS
ISBN: 9786050500356
255,00 TL 300,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Bahattin ARAS
Baskı Tarihi 2016/01
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

CU257
İnfaz Aşamasında İnfaz Hâkimliğinin ve Esas Mahkemesinin Görev ve Yetkileri
Dr.Bahattin ARAS
2015/12 Baskı, 288 Sayfa
ISBN 978-605-05-0035-6 

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER 9

KISALTMALAR 19

GİRİŞ 21

I. BÖLÜM

İNFAZ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR ve  CEZALARIN İNFAZI USULÜ

A. CEZA İNFAZ KAVRAMI VE TEMEL İLKELER 25

a. Kavram 25

b. Ceza İnfaz Hukukunun Amacı 26

c. İnfaz Hukukunda Temel İlkeler 29

d. Cezanın İnfazının Başlaması ve İnfazın Denetimi 31

B. CEZALARIN İNFAZI USULÜ 33

a. Adli Para Cezalarının İnfazı 33

aa. Adli Para Cezalarının Özellikleri 33

bb. Adli Para Cezalarının İnfazı Usulü 37

aaa. Adli Para Cezasının İnfazı İçin Tebliğ Edilmesi 37

bbb. Tebliğe Rağmen Adli Para Cezasının Ödenmemesi Nedeniyle Hapse Çevrilmesi 38

ccc. Adli Para Cezasından Çevrilen Hapsin İnfazına 

Ara Verilmesi ve Koşulları 44

ddd. Tutuklulukta Geçen Sürenin Adli Para Cezasından Mahsubu 45

b. Hapis Cezalarının İnfazı 45

aa. Hapis Cezalarının İnfazında Esas Alınacak Temel İlkeler 45

bb. Hapis Cezalarının İnfazı Usulü 46

aaa. Genel Olarak 46

bbb. Mevkufen İnfaz Durumu (Tutukta Geçirilen İnfaz) 47

ccc. Hükümlü Hakkında Çağrı Kâğıdı veya

Yakalama Emri Düzenlenmesi 48

ddd. Hükümlünün Cezaevine Konulması 49

cc. Asker Kişilerin Hapis Cezalarının İnfazı 49

c. Çocukların Cezalarının İnfazında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 50

aa. Genel Olarak 50

bb. Adli Para Cezasına veya Seçenek Yaptırımlara Çevrilen Kısa Süreli Hapis Cezalarının İnfazı 51

II. BÖLÜM

İNFAZ HAKİMLİĞİNİN GÖREV VE YETKİLERİ

A. İNFAZ HAKİMLİĞİNİN KURULUŞ VE YARGI ÇEVRESİ 53

a. Genel Olarak İnfaz Hakimliği Kavramı ve Statüsü 53

b. İnfaz Hakimliklerinin Kuruluş ve Yargı Çevresi 53

aa. İnfaz Hakimlerine Puan verilmesi 54

bb. Esas Defterine mi Yoksa Değişik İşler Defterine mi Kayıt Yapılacağı Hususu 55

cc. Mütalaanın Kimden Alınacağı Sorunu 56

B. İNFAZ HAKİMLİKLERİNİN GÖREVLERİ 57

a. Genel Olarak 57

b. Görev Alanının İyi Belirlenmesi ve İdare Aleyhine Yetki Gaspı Yapılmaması 58

c. İnfaz Hakimliklerine Talimat  Yazılması Yerine SEGBİS’in Kullanılması 58

d. İnfaz Hakimliği Kanunu’ndan Kaynaklanan Görevler 58

C. HÜKÜMLÜLERİN HAKLARINA YÖNELİK İHLALLERDEN KAYNAKLANAN SORUNLAR VE İNFAZ HAKİMİNİN GÖREVİ 59

a. Genel Olarak 59

b. Hükümlülerin Bulunduğu Koşullardan Kaynaklanan Sorunlar 61

c. Eşcinsel Hükümlülere Yönelik Tedbirlerden Kaynaklı Şikâyetler 65

d. Hükümlünün Telefonla Görüşme Hakkı 69

e. Hükümlünün Mektup, Faks ve Telgrafları Alma ve Gönderme Hakkı 74

f. Süreli veya Süresiz Yayınlardan Yararlanma Hakkı 78

g. Hükümlülerin Nakillerine İlişkin İşlem ve Kararlara Karşı Şikâyet Yoluna Başvurulabilmesi 80

aa. Genel Olarak 80

bb. Nakillerde Alınacak Tedbirler 80

cc. Açık Cezaevlerine Nakillerde Yaşanan Sorunlar 81

h. Hükümlülerin Ziyaretçi Hakkı 82

aa. Genel Olarak 82

bb. Avukatların Ziyareti 84

cc. Mahrem Görüşme 85

dd. Ziyaretçi Değişimi ve Koşulları 85

i. Yasak Eşya Sokma 89

j. Hediye Alma Hakkı 90

k. Hükümlülerin Açlık Grevine Başvurması 92

aa. Genel Olarak Açlık Grevi Kavramı 92

bb. Açlık Grevinden Dolayı Disiplin Cezası Verilmesinin Koşulları 94

l. Hükümlülerin Dini İbadetleri 95

m. Çocuk Hükümlülerin Durumunun Değerlendirilmesi 96

aa. Genel olarak 96

bb. Çocuklara Uygulanacak Disiplin Tedbir ve Cezaları 99

cc. Cezaevindeki Çocuklara Karşı Zor Kullanılması 100

dd. Çocuklara Odaya Kapatma Cezası Verilmesi 103

ee. Kelepçe Takılması 104

ff. Çıplak Arama 104

n. Cezaevlerinin Denetiminin Hak İhlallerini Önlemede Etkisi 105

aa. İdari Denetim 106

bb. Ulusal Kurumlar Tarafından Yapılan Denetimler 107

aaa. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Tarafından Yapılan Denetim 107

bbb. Türkiye İnsan Hakları Kurumu Tarafından Yapılan Denetim 108

cc. Uluslararası Kurumlar Tarafından Yapılan Denetimler 108

dd. Yargı Yoluyla Denetim 109

ee. Sivil Toplum ve İzleme Kurulları Tarafından Yapılan Denetim 110

D. İNFAZ HAKİMİNİN DENETİMLİ SERBESTLİK İNFAZ SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN GÖREVLERİ 111

a. Genel olarak Denetimli Serbestlik Kurumu 111

b. Denetimli Serbestlik Yoluyla Cezaların İnfazının Genel Şartları 113

aa. Cezanın Açık Ceza İnfaz Kurumunda İnfaz Ediliyor Olması 113

aaa. Doğrudan Açık Ceza İnfaz Kurumuna Alınan Hükümlüler 114

bbb. Kapalı Ceza İnfaz Kurumundaki Hükümlülerin

Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılması 119

ccc. Hükümlünün Açık Cezaevinden Kapalı Cezaevine Alınması Kararının Onanması 121

ddd. Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılamayacak Hükümlüler 125

bb. Açık Ceza İnfaz Kurumunda Altı Ay Kesintisiz Olarak Kalmış Olmak 129

cc. Hükümlünün Koşullu Salıverilmesine Bir Yıl veya Daha Az Süre Kalması 130

dd. Hükümlünün İyi Halli Olması 133

ee. Hükümlünün Talepte Bulunması 134

c. Bazı Özel Durumlar Bakımından Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulü 135

aa. Çocuk Hükümlüler Hakkında Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün Uygulanması 135

bb. Küçük Çocuğu Bulunan Hükümlüler Hakkında Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün Uygulanması 136

cc. Hastalık, Engellilik Veya Kocama Nedeniyle Hayatlarını Yalnız İdame Ettiremeyen Hükümlüler Hakkında Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün Uygulanması 137

dd. Adli Para Cezalarından Ödenmemesinden  Dolayı Hükümlüler Hakkında Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün Uygulanması 138

ee. Disiplin Hapislerinde Denetimli Serbestliğe Ayrılmanın Mümkün Olmaması 139

d. Hükümlünün Denetimli Serbestliğe Ayrılmasına Karar Verme Görevi 140

aa. Genel olarak 140

bb. Cumhuriyet Savcısından Görüş Alınıp Alınmayacağı Sorunu 143

e. Denetimli Serbestlik Kararının Değiştirilmesi, Durdurulması veya Kaldırılması 144

f. Denetimli Serbestlik Tedbirini İhlal Nedeniyle Hükümlünün Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna Alınmasına Karar Verilmesi 147

aa. Genel olarak 147

bb. Belirlenen Sürede Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne Müracaat Edilmemesi 148

cc. Hükümlü İçin Belirlenen Yükümlülüklerin İhlal Edilmesi 148

dd. Hükümlünün Kendi İsteği ile Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanmak Suretiyle Cezasının İnfazından Vazgeçmesi 149

g. Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün İşlemlerine Karşı  İtiraz Yoluna Başvurulması 150

h. Hükümlünün Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünü Tamamlaması 152

i. Hükümlünün Denetimli Serbestlikte Cezasını İnfaz Ederken Yeni Bir İlamının Gelmesi 152

j. Hükümlünün Denetimli Serbestlikte Cezasını İnfaz Ederken Yeni Bir Suçtan Tutuklanması 154

k. Denetimli Serbestliğe Ayrılan Hükümlünün Vesayet Durumu 154

E. İNFAZ HAKİMİNİN DENETİMLİ SERBESTLİK HİZMETLERİ KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN DİĞER GÖREVLERİ 155

aa. Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinin Temel Görevleri ve İnfaz Hakimliğine Yansımaları 155

aaa. Adli Kontrol Karlarının İnfazına İlişkin Görevleri 157

bbb. Esas Hükümle Birlikte Verilen Seçenek Yaptırımlar, Yükümlülükler ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazına İlişkin Görevleri 157

ccc. Koşullu Salıverilme Sonrası Görevler 158

ddd. Mükerrirlerin  Cezalarının İnfazı Konusundaki Görevleri 158

bb. Denetimli Serbestlik Koruma Kurullarının Temel Görevleri ve İnfaz Hakimliğine Yansımaları 159

F. HÜKÜMLÜLERE VERİLEN DİSİPLİN CEZALARI VE İTİRAZ USULÜ 160

a. Genel Olarak 160

b. Disiplin Cezaları ve Tedbirleri 164

aa. Kınama Cezası 165

bb. Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma 165

cc. Ücret Karşılığı Çalışılan İşten Yoksun Bırakma 166

dd. Haberleşme veya İletişim Araçlarından Yoksun Bırakma veya Kısıtlama 166

ee. Ziyaretçi Kabulünden Yoksun Bırakma 167

ff. Hücreye Koyma 168

c. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Tedbir ve Cezaları 173

aa. Genel Olarak 173

bb. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları 174

d. Disiplin Soruşturmasının Usul ve Esasları 178

aa. Genel Olarak 178

bb. Hükümlünün Savunmasının Alınması 179

cc. Disiplin Soruşturmasının Sonuçlandırılması 179

dd. Cezaevi İdaresince Geçici Tedbirler Alınması 183

e. Şikâyet ve İtiraz 183

aa. Genel Olarak 183

bb. Savunma Alınması Zorunluluğu 186

f. Disiplin Cezalarının İnfazı 187

g. Disiplin Cezalarının Kaldırılması 188

h. Disiplin Cezasını Gerektiren Eylemlerin Tekrarı 189

i. Disiplin Cezalarının Sonuçları 191

G. İNFAZ HAKİMLİĞİNE YAPILACAK ŞİKÂYETLER VE USULÜ 193

a. Genel Olarak 193

b. Şikâyet Yoluna Başvurunun İnfaza Etkisi 195

c. İnfaz Hakimliğince Şikâyet Üzerine Verilen Kararlar 195

d. Duruşma Yapılması Gereken Haller 195

e. İnfaz Hakiminin Vereceği Kararlar ve Başvurulabilecek Yasa Yolları 195

aa. İnfaz Hakimliğinin Vereceği  Karar Çeşitleri 195

bb. İnfaz Hakimliğinin Kararlarına Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolları 198

f. İnfaz Hakimliği Kararlarında Vekâlet Ücretine  Hükmedilmesi 199

III. BÖLÜM

İNFAZ SÜRECİNDE ESAS MAHKEMESİNİN GÖREV VE YETKİLERİ

A. GENEL OLARAK ESAS MAHKEMESİNİN İNFAZ AŞAMASINDAKİ GÖREVLERİ 201

B. İNFAZDA TEREDDÜT VE UYARLAMA KARARLARININ ALINMASI 201

a. Genel Olarak 201

b. Lehe Yasa ve Uyarlama Talepleri 202

c. İnfazda Tereddüt Halleri 206

C. HAPİS CEZASININ İNFAZININ ERTELENMESİ 207

a. Genel Olarak İnfazın Ertelenmesi 207

b. Hapis Cezasının İnfazının Hastalık Nedeniyle Ertelenmesi 207

aa. Akıl Hastalarının Durumu 207

bb. Hükümlünün Gebelik ve Doğum Durumu 208

cc. Hastalık Nedeniyle Hayatını Yalnız İdame Ettiremeyen Hükümlünün İnfazının Ertelenmesi 209

dd. Erteleme Kararının Kaldırılması ve Erteleme Taleplerinin Reddi İle Başvurulabilecek Kanun Yolları 209

c. Hükümlünün İstemiyle İnfazın Ertelenmesi 210

aa. Genel Olarak 210

bb. İnfaza Ara Verme 210

cc. Ertelemeye Karar Verecek Mercii 211

dd. Erteleme Talebi Konusundaki Karara Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolu 212

ee. Erteleme Kararının Geri Alınması 214

ff. Güvence Talep Edilmesi 214

gg. Erteleme Talep Edemeyecekler 215

hh. Erteleme Talebinin Reddi ve Başvurulabilecek Kanun Yolu 215

d. Akıl Hastalığı Dışında Ruhsal Rahatsızlığı Olan Hükümlülerin Cezalarının İnfazı 216

e. Asker Kişilerin Cezalarını Ertelenmesi 216

f. Hapse Çevrilen Adli Para Cezalarının Ertelenmesi Talebi 217

D. İÇTİMA KARARLARININ ALINMASI 217

a. Genel Olarak 217

b. İçtima Uygulamasının Usul ve Esasları 220

c. Görevli Mercii 223

E. ADLİ KONTROL KARARININ ESASINA İLİŞKİN TALEPLER 223

a. Genel Olarak 223

b. Adli Kontrol Kararların İnfazı 225

F. KOŞULLU SALIVERME KARARI VERİLMESİ 225

a. Genel Olarak 225

b. Koşullu Salıverilmenin Koşulları 226

aa. Cezasının Belirlenen Kısmını Cezaevinde İnfaz Edilmiş Olması 115

aaa. Genel Olarak 226

bbb. Mükerrirlik Halinde Şartla Tahliye Tarihi 227

ccc. Suç İşlemek İçin Örgüt Kurmak veya Yönetmek ya da Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarda Koşullu Salıverme Tarihi 227

ddd. Seçenek Yaptırımlara Çevrilmiş Hapis Cezasının

İhlal Nedeniyle İnfazında Şartla Tahliye 228

eee. Çocukların Cezalarının İnfazında Koşullu Salıverilme Tarihi 229

bb. Hükümlünün İyi Halli Olması 230

c. Kararırın Verilmesi 232

d. Denetim Süresinin ve Tedbirlerinin Belirlenmesi 234

e. Koşullu Salıverilmeden Faydalanamayacaklar 235

f. Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınması 236

aa. Hükümlünün, Denetim Süresinde Hapis Cezasını Gerektiren Kasıtlı Bir Suç İşlemesi 236

bb. Hükümlünün Denetim Süresi İçerisinde Yükümlülüklere Aykırı Hareket Etmesi 239

cc. Geri Alma Kararının Sonuçları 240

dd. Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınmasına  Karar Verecek Mercii 243

G. ÖZEL İNFAZ USULLERİNİN UYGULANMASI TALEPLERİ 244

a. Genel Olarak 244

b. Özel İnfaz Usulleri 245

aa. Cezanın Hafta Sonu veya Geceleri İnfaz Edilmesi 245

bb. Cezanın Konutta İnfaz Edilmesi 245

c. Görevli Mahkeme 246

H. MÜDDETNAMEYE İTİRAZ 246

a. Genel Olarak Müddetname Kavramı 246

b. Müddetname Hesaplamaları ve İtiraz 247

İ. MAHSUP TALEPLERİ 252

a. Genel Olarak 252

b. Mahsubun Yasal Dayanakları 252

c. Hastanede Geçen Sürenin Cezadan İndirilmesi 258

d. Adli Para Cezalarının Mahsubu 258

J. MEMNU HAKLARIN İADESİ 259

a. Genel Olarak 259

b. Memnu Hakların İadesinin Koşulları 261

c. Görevli Mahkeme 263

d. Memnu Hakların İadesinin Sonuçları 265

K. HÜKÜMLÜNÜN MALVARLIĞINA İLİŞKİN İŞLEMLERDE YETKİLİ MAHKEME 265

L. TEKERRÜR ve MÜKERRİRLERE ÖZGÜ İNFAZ REJİMİ 266

a. Genel Olarak 266

b. Adli Para Cezası ve Seçenek Yaptırımlarda Mükerrirlik Durumu 276

c. Mükerrirlerin Cezalarının İnfazı ve Koşullu Salıverilme Tarihlerinin Belirlenmesi 276

SONUÇ 281

KAYNAKÇA 285

 

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER....................................................................................... 9

KISALTMALAR.................................................................................. 19

GİRİŞ................................................................................................... 21

I. BÖLÜM
İNFAZ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR ve  CEZALARIN İNFAZI USULÜ

A.. CEZA İNFAZ KAVRAMI VE TEMEL İLKELER..................... 25

a... Kavram............................................................................... 25

b... Ceza İnfaz Hukukunun Amacı............................................ 26

c... İnfaz Hukukunda Temel İlkeler.......................................... 29

d... Cezanın İnfazının Başlaması ve İnfazın Denetimi............... 31

B.. CEZALARIN İNFAZI USULÜ.. 33

a... Adli Para Cezalarının İnfazı 33

aa.. Adli Para Cezalarının Özellikleri.................................. 33

bb.. Adli Para Cezalarının İnfazı Usulü............................... 37

aaa. Adli Para Cezasının İnfazı İçin Tebliğ Edilmesi 37

bbb. Tebliğe Rağmen Adli Para Cezasının Ödenmemesi Nedeniyle Hapse Çevrilmesi 38

ccc. Adli Para Cezasından Çevrilen Hapsin İnfazına
Ara Verilmesi ve Koşulları 44

ddd. Tutuklulukta Geçen Sürenin Adli Para Cezasından Mahsubu. 45

b... Hapis Cezalarının İnfazı 45

aa. Hapis Cezalarının İnfazında Esas Alınacak Temel İlkeler 45

bb. Hapis Cezalarının İnfazı Usulü. 46

aaa.. Genel Olarak. 46

bbb.. Mevkufen İnfaz Durumu (Tutukta Geçirilen İnfaz) 47

ccc.. Hükümlü Hakkında Çağrı Kâğıdı veya
Yakalama Emri Düzenlenmesi 48

ddd. Hükümlünün Cezaevine Konulması 49

cc. Asker Kişilerin Hapis Cezalarının İnfazı 49

c... Çocukların Cezalarının İnfazında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 50

aa.. Genel Olarak. 50

bb.. Adli Para Cezasına veya Seçenek Yaptırımlara Çevrilen Kısa Süreli Hapis Cezalarının İnfazı 51

II. BÖLÜM
İNFAZ HAKİMLİĞİNİN GÖREV VE YETKİLERİ

A.. İNFAZ HAKİMLİĞİNİN KURULUŞ VE YARGI ÇEVRESİ 53

a... Genel Olarak İnfaz Hakimliği Kavramı ve Statüsü. 53

b... İnfaz Hakimliklerinin Kuruluş ve Yargı Çevresi 53

aa. İnfaz Hakimlerine Puan verilmesi 54

bb. Esas Defterine mi Yoksa Değişik İşler Defterine mi
Kayıt Yapılacağı Hususu. 55

cc. Mütalaanın Kimden Alınacağı Sorunu. 56

B.. İNFAZ HAKİMLİKLERİNİN GÖREVLERİ 57

a... Genel Olarak. 57

b... Görev Alanının İyi Belirlenmesi ve İdare Aleyhine
Yetki Gaspı Yapılmaması 58

c... İnfaz Hakimliklerine Talimat  Yazılması Yerine SEGBİS’in Kullanılması 58

d... İnfaz Hakimliği Kanunu’ndan Kaynaklanan Görevler 58

C.. HÜKÜMLÜLERİN HAKLARINA YÖNELİK İHLALLERDEN KAYNAKLANAN SORUNLAR VE İNFAZ HAKİMİNİN GÖREVİ 59

a... Genel Olarak. 59

b... Hükümlülerin Bulunduğu Koşullardan Kaynaklanan Sorunlar 61

c... Eşcinsel Hükümlülere Yönelik Tedbirlerden Kaynaklı
Şikâyetler 65

d... Hükümlünün Telefonla Görüşme Hakkı 69

e... Hükümlünün Mektup, Faks ve Telgrafları Alma ve
Gönderme Hakkı 74

f... Süreli veya Süresiz Yayınlardan Yararlanma Hakkı 78

g... Hükümlülerin Nakillerine İlişkin İşlem ve Kararlara Karşı Şikâyet Yoluna Başvurulabilmesi 80

aa. Genel Olarak. 80

bb. Nakillerde Alınacak Tedbirler 80

cc. Açık Cezaevlerine Nakillerde Yaşanan Sorunlar 81

h... Hükümlülerin Ziyaretçi Hakkı 82

aa. Genel Olarak. 82

bb. Avukatların Ziyareti 84

cc. Mahrem Görüşme. 85

dd. Ziyaretçi Değişimi ve Koşulları 85

i.... Yasak Eşya Sokma. 89

j.... Hediye Alma Hakkı 90

k... Hükümlülerin Açlık Grevine Başvurması 92

aa. Genel Olarak Açlık Grevi Kavramı 92

bb. Açlık Grevinden Dolayı Disiplin Cezası Verilmesinin Koşulları 94

l.... Hükümlülerin Dini İbadetleri 95

m.. Çocuk Hükümlülerin Durumunun Değerlendirilmesi 96

aa. Genel olarak. 96

bb. Çocuklara Uygulanacak Disiplin Tedbir ve Cezaları 99

cc. Cezaevindeki Çocuklara Karşı Zor Kullanılması 100

dd. Çocuklara Odaya Kapatma Cezası Verilmesi 103

ee. Kelepçe Takılması 104

ff. . Çıplak Arama. 104

n... Cezaevlerinin Denetiminin Hak İhlallerini Önlemede Etkisi 105

aa.. İdari Denetim.. 106

bb.. Ulusal Kurumlar Tarafından Yapılan Denetimler 107

aaa. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Tarafından Yapılan Denetim.. 107

bbb. Türkiye İnsan Hakları Kurumu Tarafından
Yapılan Denetim.. 108

cc. Uluslararası Kurumlar Tarafından Yapılan Denetimler 108

dd. Yargı Yoluyla Denetim.. 109

ee.. Sivil Toplum ve İzleme Kurulları Tarafından Yapılan Denetim.. 110

D.. İNFAZ HAKİMİNİN DENETİMLİ SERBESTLİK İNFAZ SİSTEMİNDEN KAYNAKLANAN GÖREVLERİ 111

a... Genel olarak Denetimli Serbestlik Kurumu. 111

b... Denetimli Serbestlik Yoluyla Cezaların
İnfazının Genel Şartları 113

aa. Cezanın Açık Ceza İnfaz Kurumunda İnfaz Ediliyor
Olması 113

aaa. Doğrudan Açık Ceza İnfaz Kurumuna Alınan Hükümlüler 114

bbb. Kapalı Ceza İnfaz Kurumundaki Hükümlülerin
Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılması 119

ccc. Hükümlünün Açık Cezaevinden Kapalı Cezaevine Alınması Kararının Onanması 121

ddd. Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılamayacak
Hükümlüler 125

bb. Açık Ceza İnfaz Kurumunda Altı Ay Kesintisiz Olarak Kalmış Olmak........... 129

cc. Hükümlünün Koşullu Salıverilmesine Bir Yıl veya
Daha Az Süre Kalması............................................... 130

dd. Hükümlünün İyi Halli Olması.................................... 133

ee. Hükümlünün Talepte Bulunması................................ 134

c... Bazı Özel Durumlar Bakımından Denetimli Serbestlik
Ceza İnfaz Usulü.............................................................. 135

aa. Çocuk Hükümlüler Hakkında Denetimli Serbestlik
Ceza İnfaz Usulünün Uygulanması............................ 135

bb. Küçük Çocuğu Bulunan Hükümlüler Hakkında
Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün
Uygulanması.............................................................. 136

cc. Hastalık, Engellilik Veya Kocama Nedeniyle Hayatlarını Yalnız İdame Ettiremeyen Hükümlüler Hakkında
Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün
Uygulanması.............................................................. 137

dd. Adli Para Cezalarından Ödenmemesinden  Dolayı Hükümlüler Hakkında Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünün Uygulanması..................................... 138

ee. Disiplin Hapislerinde Denetimli Serbestliğe Ayrılmanın Mümkün Olmaması... 139

d... Hükümlünün Denetimli Serbestliğe Ayrılmasına Karar Verme Görevi     140

aa. Genel olarak............................................................... 140

bb. Cumhuriyet Savcısından Görüş Alınıp Alınmayacağı
Sorunu........................................................................ 143

e... Denetimli Serbestlik Kararının Değiştirilmesi, Durdurulması veya Kaldırılması   144

f... Denetimli Serbestlik Tedbirini İhlal Nedeniyle Hükümlünün Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna Alınmasına Karar Verilmesi........................................................................... 147

aa. Genel olarak............................................................... 147

bb. Belirlenen Sürede Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne Müracaat Edilmemesi... 148

cc. Hükümlü İçin Belirlenen Yükümlülüklerin
İhlal Edilmesi............................................................. 148

dd. Hükümlünün Kendi İsteği ile Denetimli Serbestlik
Tedbiri Uygulanmak Suretiyle Cezasının İnfazından
Vazgeçmesi................................................................ 149

g... Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün İşlemlerine Karşı
İtiraz Yoluna Başvurulması............................................... 150

h... Hükümlünün Denetimli Serbestlik Ceza İnfaz Usulünü Tamamlaması    152

i.... Hükümlünün Denetimli Serbestlikte Cezasını İnfaz Ederken
Yeni Bir İlamının Gelmesi................................................. 152

j.... Hükümlünün Denetimli Serbestlikte Cezasını İnfaz Ederken
Yeni Bir Suçtan Tutuklanması........................................... 154

k... Denetimli Serbestliğe Ayrılan Hükümlünün
Vesayet Durumu............................................................... 154

E.. İNFAZ HAKİMİNİN DENETİMLİ SERBESTLİK
HİZMETLERİ KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN
DİĞER GÖREVLERİ.............................................................. 155

aa. Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinin Temel Görevleri
ve İnfaz Hakimliğine Yansımaları.............................. 155

aaa. Adli Kontrol Karlarının İnfazına İlişkin Görevleri 157

bbb. Esas Hükümle Birlikte Verilen Seçenek Yaptırımlar, Yükümlülükler ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazına İlişkin Görevleri................................... 157

ccc. Koşullu Salıverilme Sonrası Görevler................ 158

ddd.. Mükerrirlerin  Cezalarının İnfazı Konusundaki Görevleri....................... 158

bb. Denetimli Serbestlik Koruma Kurullarının
Temel Görevleri ve İnfaz Hakimliğine Yansımaları.... 159

F... HÜKÜMLÜLERE VERİLEN DİSİPLİN CEZALARI VE
İTİRAZ USULÜ...................................................................... 160

a... Genel Olarak..................................................................... 160

b... Disiplin Cezaları ve Tedbirleri........................................... 164

aa. Kınama Cezası........................................................... 165

bb. Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma.................... 165

cc. Ücret Karşılığı Çalışılan İşten Yoksun Bırakma.......... 166

dd. Haberleşme veya İletişim Araçlarından Yoksun Bırakma veya Kısıtlama........ 166

ee. Ziyaretçi Kabulünden Yoksun Bırakma..................... 167

ff. . Hücreye Koyma......................................................... 168

c... Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin
Tedbir ve Cezaları............................................................. 173

aa. Genel Olarak.............................................................. 173

bb. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek
Disiplin Cezaları......................................................... 174

d... Disiplin Soruşturmasının Usul ve Esasları......................... 178

aa.. Genel Olarak.............................................................. 178

bb.. Hükümlünün Savunmasının Alınması........................ 179

cc.. Disiplin Soruşturmasının Sonuçlandırılması............... 179

dd. Cezaevi İdaresince Geçici Tedbirler Alınması............ 183

e... Şikâyet ve İtiraz................................................................ 183

aa.. Genel Olarak.............................................................. 183

bb. Savunma Alınması Zorunluluğu................................. 186

f... Disiplin Cezalarının İnfazı................................................ 187

g... Disiplin Cezalarının Kaldırılması....................................... 188

h... Disiplin Cezasını Gerektiren Eylemlerin Tekrarı............... 189

i.... Disiplin Cezalarının Sonuçları........................................... 191

G.. İNFAZ HAKİMLİĞİNE YAPILACAK ŞİKÂYETLER VE
USULÜ................................................................................... 193

a... Genel Olarak..................................................................... 193

b... Şikâyet Yoluna Başvurunun İnfaza Etkisi......................... 195

c... İnfaz Hakimliğince Şikâyet Üzerine Verilen Kararlar........ 195

d... Duruşma Yapılması Gereken Haller.................................. 195

e... İnfaz Hakiminin Vereceği Kararlar ve Başvurulabilecek
Yasa Yolları...................................................................... 195

aa. İnfaz Hakimliğinin Vereceği  Karar Çeşitleri.............. 195

bb. İnfaz Hakimliğinin Kararlarına Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolları............ 198

f... İnfaz Hakimliği Kararlarında Vekâlet Ücretine
Hükmedilmesi................................................................... 199

III. BÖLÜM
İNFAZ SÜRECİNDE ESAS MAHKEMESİNİN
GÖREV VE YETKİLERİ

A.. GENEL OLARAK ESAS MAHKEMESİNİN İNFAZ AŞAMASINDAKİ GÖREVLERİ 201

B.. İNFAZDA TEREDDÜT VE UYARLAMA KARARLARININ ALINMASI 201

a... Genel Olarak. 201

b... Lehe Yasa ve Uyarlama Talepleri 202

c... İnfazda Tereddüt Halleri 206

C.. HAPİS CEZASININ İNFAZININ ERTELENMESİ 207

a... Genel Olarak İnfazın Ertelenmesi 207

b... Hapis Cezasının İnfazının Hastalık Nedeniyle Ertelenmesi 207

aa.. Akıl Hastalarının Durumu. 207

bb.. Hükümlünün Gebelik ve Doğum Durumu. 208

cc.. Hastalık Nedeniyle Hayatını Yalnız İdame Ettiremeyen Hükümlünün İnfazının Ertelenmesi 209

dd.. Erteleme Kararının Kaldırılması ve Erteleme Taleplerinin Reddi İle Başvurulabilecek Kanun Yolları 209

c... Hükümlünün İstemiyle İnfazın Ertelenmesi 210

aa.. Genel Olarak. 210

bb.. İnfaza Ara Verme. 210

cc.. Ertelemeye Karar Verecek Mercii 211

dd.. Erteleme Talebi Konusundaki Karara Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolu. 212

ee.. Erteleme Kararının Geri Alınması 214

ff... Güvence Talep Edilmesi 214

gg.. Erteleme Talep Edemeyecekler 215

hh.. Erteleme Talebinin Reddi ve
Başvurulabilecek Kanun Yolu. 215

d... Akıl Hastalığı Dışında Ruhsal Rahatsızlığı Olan
Hükümlülerin Cezalarının İnfazı 216

e... Asker Kişilerin Cezalarını Ertelenmesi 216

f... Hapse Çevrilen Adli Para Cezalarının Ertelenmesi Talebi 217

D.. İÇTİMA KARARLARININ ALINMASI 217

a... Genel Olarak. 217

b... İçtima Uygulamasının Usul ve Esasları 220

c... Görevli Mercii 223

E.. ADLİ KONTROL KARARININ ESASINA İLİŞKİN
TALEPLER............................................................................. 223

a... Genel Olarak. 223

b... Adli Kontrol Kararların İnfazı 225

F... KOŞULLU SALIVERME KARARI VERİLMESİ 225

a... Genel Olarak. 225

b... Koşullu Salıverilmenin Koşulları 226

aa. Cezasının Belirlenen Kısmını Cezaevinde İnfaz Edilmiş Olması 115

aaa. Genel Olarak. 226

bbb. Mükerrirlik Halinde Şartla Tahliye Tarihi 227

ccc. Suç İşlemek İçin Örgüt Kurmak veya Yönetmek
ya da Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen
Suçlarda Koşullu Salıverme Tarihi 227

ddd. Seçenek Yaptırımlara Çevrilmiş Hapis Cezasının
İhlal Nedeniyle İnfazında Şartla Tahliye. 228

eee. Çocukların Cezalarının İnfazında Koşullu
Salıverilme Tarihi 229

bb.. Hükümlünün İyi Halli Olması 230

c... Kararırın Verilmesi 232

d... Denetim Süresinin ve Tedbirlerinin Belirlenmesi 234

e... Koşullu Salıverilmeden Faydalanamayacaklar 235

f... Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınması 236

aa. Hükümlünün, Denetim Süresinde
Hapis Cezasını Gerektiren Kasıtlı Bir Suç İşlemesi 236

bb. Hükümlünün Denetim Süresi İçerisinde Yükümlülüklere Aykırı Hareket Etmesi 239

cc. Geri Alma Kararının Sonuçları 240

dd. Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınmasına
Karar Verecek Mercii 243

G.. ÖZEL İNFAZ USULLERİNİN UYGULANMASI TALEPLERİ 244

a... Genel Olarak. 244

b... Özel İnfaz Usulleri 245

aa. Cezanın Hafta Sonu veya Geceleri İnfaz Edilmesi 245

bb. Cezanın Konutta İnfaz Edilmesi 245

c... Görevli Mahkeme. 246

H.. MÜDDETNAMEYE İTİRAZ. 246

a... Genel Olarak Müddetname Kavramı 246

b... Müddetname Hesaplamaları ve İtiraz. 247

İ... MAHSUP TALEPLERİ 252

a... Genel Olarak. 252

b... Mahsubun Yasal Dayanakları 252

c... Hastanede Geçen Sürenin Cezadan İndirilmesi 258

d... Adli Para Cezalarının Mahsubu. 258

J... MEMNU HAKLARIN İADESİ 259

a... Genel Olarak. 259

b... Memnu Hakların İadesinin Koşulları 261

c... Görevli Mahkeme............................................................. 263

d... Memnu Hakların İadesinin Sonuçları................................ 265

K.. HÜKÜMLÜNÜN MALVARLIĞINA İLİŞKİN İŞLEMLERDE YETKİLİ MAHKEME         265

L.. TEKERRÜR ve MÜKERRİRLERE ÖZGÜ İNFAZ REJİMİ.... 266

a... Genel Olarak..................................................................... 266

b... Adli Para Cezası ve Seçenek Yaptırımlarda
Mükerrirlik Durumu.......................................................... 276

c... Mükerrirlerin Cezalarının İnfazı ve Koşullu Salıverilme Tarihlerinin Belirlenmesi          276

SONUÇ.............................................................................................. 281

KAYNAKÇA..................................................................................... 285


SONUÇ

İnsan hürriyetinin kısıtlanmasıyla doğrudan olan ilgisi ve hürriyeti kısıtlanan hükümlülerin tekrar topluma kazandırılması amacı birlikte değerlendirildiğinde cezaların infazında etkin yöntem ve çözümler büyük önem arz etmektedir. Tabiri caizse devletin cezalandırma yetkisinin toplum bakımından pozitif manada sonuç verebilmesi için etkili bir infaz rejimine ihtiyaç vardır. Bu infaz rejiminin etkin ve caydırıcı olması kadar ıslah edici olması da gerekmektedir. Toplum için bir geri dönüşüm merkezi niteliğinde olması gereken infaz kurumları, toplumun ve bireylerin ümidini kestiği hükümlüleri bile yeniden topluma kazandırma amaç ve hedefinde olmalıdır. Dolayısıyla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün yeniden topluma kazandırılmasını sağlamak için mevzuatın ve personel rejiminin gözden geçirilmesi gerekir.

İnfaz sisteminin etkin işleyebilmesi için, infaz kurumlarında görevli personel ve uzmanların infazın nihai amaç ve hedefleri konusunda iyi bir eğitime tabi tutulması gerekmektedir. Zira hükümlü özgürlüğünden mahrum kaldığı süre içerisinde muhatap olacağı personel ve uzmanlar, hükümlünün bir birey olarak topluma yeniden katılacağı ana kadar sosyalleşmesi, sorumluluk sahibi olabilmesi, suç ortamından uzak kalabilmesi için yapılması gerekenleri, bir plan dahilinde hükümlüye uygulaması gerekir.

Hükümlünün sosyalleşmesi ve cezaevi ortamında ıslah edilebilmesi için bu plan ve programlar büyük bir öneme sahiptir. Bu plan ve programlardan elde edilen veri ve sonuçlar esas alınarak hükümlünün iyi hal durumunun değerlendirilmesi gerekir. Dolayısıyla bu plan ve programlardan elde edilen sonuçların iyi hal değerlendirilmesinde esas olduğu kanısına varan hükümlü cezaevi ortamında daha dikkatli davranacak ve böylece infazdan beklenen amaç hasıl olacaktır. Diğer taraftan cezaevi koşullarında iyi hal gösteren ve göstermeyen hükümlülerin de durumu daha iyi ortaya çıkacak ve değerlendirme ona göre olacaktır. Aksinin kabulü halinde herhangi bir veri ve değerlendirme sonucu olmadan bütün hükümlülerin şartla tahliye tarihi geldiğinde “otomatik” olarak iyi halli kabul edildiği bir sitemde ıslahtan ve etkin bir infaz siteminden bahsetmek mümkün değildir. Maalesef bugün infaz sistemimizde gerek denetimli serbestlikten ve gerekse koşullu salıvermeden faydalanmak noktasında hükümlünün değerlendirilmesinde, iyi halli olup olmadığının tespitinde yeterli veriye yer verilmemektedir. Bu nedenle süre koşulunun oluşması ile birlikte hükümlüler kazanılmış bir hak gibi “otomatik” olarak iyi halli kabul edilerek tahliye edilmektedir. Bunun etkin bir infaz rejiminde yerinin olmadığı açıktır.

Koşullu salıvermenin ve denetimli serbestliğe ayrılmanın bir hak olmadığı ve aksine hükümlünün infaz sürecinde toplumla uyum sağlama adına çaba sarf ettiğinin ve suç işlenmesine ilişkin bakış açısının değiştiği ve toplumla bütünleşmeye hazır halde olduğunu gösterecek nitelikte iyi hal sergilemesi halinde bir ödül olarak verilebilecek bir uygulama olduğunun mevzuat hükümlerine işlenmesi gerekir. Hükümlülerin işlemiş olduğu disiplin suçlarının işlenmemiş sayıldığı ve rutin ve otomatik bir uygulamaymış gibi belirlenen sürelerin sonunda matbu yazılarla hükümlülere bu haklardan faydalandırılması önleyici ve caydırıcı ceza kültüründen uzak, etkisiz ve sorunları çözmeyen aksine suçlu hükümlülerin ortaya çıkmasına hizmet edecektir. Bu nedenle infaz sistemi bakımından zihniyet değişikliğine ihtiyaç bulunmaktadır.

Hükümlüler hakkında iyi halliliğine uygun olarak kademeli bir infaz sisteminin geliştirilmesi özellikle ödüllendirmenin artırılması, iyi halli hükümlüye gerekirse belli bir komisyon tarafından erken tahliye imkânının da sağlanılması ve bu konuda mevzuat düzenlemesinin yapılması da gerekir.

Kısa vadede cezaevlerinin boşalmasının hedeflendiği bir kısım yasal düzenlemelerde bugün infaz rejimin zaafa uğratmaktadır. Hükümlü hakkında sosyalleşme ve iyi hal değerlendirmesi sağlayacak bir bireyselleştirme yapma imkânı vermeden “girdi çıktı” şeklinde infaz uygulamaları örtülü af olarak nitelendirilmektedir. Bu şekildeki uygulamalar genel olarak ceza sisteminden ve buna bağlı olarak infaz sisteminden beklenen amaç ve hedeflerin hasıl olmasının önünde büyük engellerdir. Birey ve toplum bakımından kalıcı sonuçlar doğuran, istikrarlı, caydırıcı, onarıcı, infaz uygulamalarının oturabilmesi için bu şekilde popülist infaz mevzuatı değişikliklerinden uzak durulmalıdır. İnfaza yönelik yasa değişikliklerinin mahkemeler, Cumhuriyet başsavcılıkları, cezaevi yönetimleri, sivil toplum kuruluşları, bu alandaki uzmanlar ve üniversitelerin katılımının sağlandığı çalıştaylar neticesinde hazırlanması gerekmektedir. Ayrıca infaz hukukuna ilişkin sürekli yasal düzenlemeler yapılmasına karşın cezaların infazı bakımından önemli bir mevzuat olan Tüzüğün ve ilgili yönetmelik hükümlerinin de yürürlüğe giren mevzuat çerçevesinde aynı doğrultuda zaman kaybetmeden güncellenmesi gerekir.

Yargılamanın bütün aşamalarında ihtisaslaşma önem arz ettiği gibi teknik bir konu olan infazda da gerekli ihtisaslaşmanın sağlanması gerekmektedir. Bu kapsamda 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu yeniden ele alınarak, infaz hakimliğinin yetki ve görevlerinin genişletilmesini sağlayacak değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda ceza mahkemelerince karar verilip kesinleştikten ve ilam infaza verildikten sonra, ceza mahkemesi hakiminin dosyadan el çekerek infaz ile ilgili koşullu salıverme dahil tüm infaz işlemlerinin ihtisaslaşmış infaz mahkemelerince yapılmasına imkân veren değişikliklere ihtiyaç vardır. Zira mevcut durumda mahkûm haklarının ilerlemesi için bu konuda mesleki tecrübesi bulunmayan ve yetkileri yalnızca özgürlüklerinden yoksun olan, kişilerin oranıyla sınırlı olan eğitim almamış infaz hâkimlerinin etkin bir mekanizma sağlamaktan uzak olduğu görülmektedir. Bu bağlamda İnfaz Hakimliği Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı taslağıyla; ceza ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi sırasında verilen kararların infaz hâkimliği tarafından verilerek, yargılama yapan mahkemelerin iş yükünün azaltılması ve infazda ihtisaslaşmaya gidilmek suretiyle infaz hizmetlerinin etkinliğinin artırılması, ayrıca, infaz işlemlerine ilişkin görevlerin tek bir makamda toplanması amacıyla 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu ile ceza hükümleri içeren bazı kanunlarda değişiklik yapılması öngörülmektedir[1]. İnfaz sitemi bakımından önemli değişiklikler içeren bu tasarının yeniden gözden geçirilerek yasalaştırılması gerekir.

İhtisaslaşmanın sağlanması adına Yargıtay nezdinde de gerekli değişikliklerin yapılması gerekir. Zira bugün Yargıtay nezdinde infaza ilişkin sorunlara karar veren dairelerin birbirinden farklı ve çelişik uygulamaları bulunmaktadır. Bu mahkeme ve savcılıkların infaz uygulamalarında tereddütler yaşamasına ve uygulama farklılıklarına neden olmaktadır. Bunun önüne geçmek adına Yargıtay da infaza yönelik ihtisas dairesinin görevlendirilmesi ve infaza ilişkin kararların bu daireden çıkması sağlanmalıdır.

Bu noktada infazda karşılaşılan problemlerle ilgili olarak çözüm bulunabilmesi için idari işlemin itiraz yoluyla kesinleşmesi durumunda kanun yararına bozma yoluna da gidilerek uygulamayı rahatlatacak çözüm önerilerinin ortaya çıkmasını sağlamak uygulayıcıların görevdir.

İnfazdan beklenen amacın hasıl olabilmesi için etkin bir itiraz ve şikâyet siteminin de bulunması gerekmektedir. Hükümlülerin yapılan itiraz ve şikâyetlerde esastan bir incelemenin yapılmadığı ya da şikâyet etmenin faydasız olduğunu düşünmeleri infaz sistemi bakımından bir handikap olduğu kadar, temel hak ve hürriyetlerin telafisi imkânsız zararlara duçar kalmasına da sebep olabilir. Bu noktada yapılan itiraz ve şikayetlere ilişkin kararların ayrıntılı ve denetime imkan veren gerekçelerinin bulunması gerekir. Ayrıca cezaevlerinde hükümlülerin hangi konularda itiraz ve şikâyetlerde bulunabileceklerinin, cezaevlerinde sahip oldukları temel hakların neler olduğunun kendilerine anlatılması gerekmektedir. Bunun cezaevi girişinde matbu evrakların imzalanması şeklinde olmaktan ziyade alanında uzman olan kişiler tarafından bir plan dahilinde hükümlülere anlatılması gerekmektedir. Bu uygulama hükümlülerin sosyalleşmesi için önemli olduğu kadar cezaevlerindeki kötü idare ve suiistimallerin engellenmesi bakımından da bir gerekliliktir.

Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklular hakkında yapılan işlemler veya faaliyetlerin başta anayasa olmak üzere kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelere ayrıca ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere uygun olarak yürütülmesi hükümlü ve tutukluların daha sonra toplum hayatına uyum göstermeleri bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda infaz hâkimleri, savcıları ve ceza infaz personelinin de tutuklu veya hükümlü kişilerin haklarıyla ilgili hem uluslararası standartlar hem de ilgili iç hukuk kuralları hakkında eğitim almaları yerinde olacaktır.

Görüldüğü üzere ceza infaz sürecinde hükümlü odaklı bir infaz politikasına ihtiyaç vardır. Suç işlemiş kişilerin, sosyal hizmetlerden yeterli ölçüde faydalanması sağlanarak bu kişilerin sosyalleşmesine katkıda bulunacak önlemler alınmalıdır. İşlevsel bir iç ve dış denetim mekanizması, katılımcı bir yönetim anlayışı, sivil toplum kuruluşlarının dahil edildiği bir idari yapı, iyi eğitilmiş personel, elverişli bir fiziki altyapı ve kurumlar arası iyileştirilmiş koordinasyon bu yaklaşımın yerleşmesine katkıda bulunacaktır. Bireyselleşmiş programların geliştirilmesi, uygulanması ve bunların etki değerlendirmesinin yapılması bu süreçte önem kazanmaktadır. Cezaevi sonrası sürece gelindiğinde ise, özellikle iyi işleyen ve STK’ların yetkilendirildiği koruma mekanizmaları oluşturulmalıdır. Bu mekanizmalar aracılığıyla mahpusluk sonrası kişilerin sosyal yaşama yeniden uyumunu sağlamak için psiko-sosyal destek programlarına ve bireysel takibi sağlayacak koruma programlarına ihtiyaç vardır. Mevcut sistemdeki koruma kurullarının etkisinin sınırlı kalmasının temel sebebi, bu sürece gelindiğinde kişilere (cezaevi süresince) yeterli toplumsallaştırıcı müdahalelerin uygulanmıyor olması ve kişinin yeterli mesleki becerilerle donatılmamış olmasıdır. Aynı zamanda bütüncül toplumsallaştırıcı yaklaşımın, denetimli serbestlik bağlamında da geliştirilmesi ve bireysel psiko-sosyal programların daha hedef ve birey odaklı uygulanması gerekmektedir.[2]

 



[1]      Tasarı taslağının metnine aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilmektedir: http://www.kgm.adalet.gov.tr/Tasariasamalari/Gorus/Kanunlar/ihk.pdf

[2]      Mandıracı, Berkay: Türkiye’de Ceza İnfaz Politikaları ve Kurumlarına İlişkin Yapısal Sorunlar ve Çözüm Önerileri, TESEV Yayınları, İstanbul Şubat 2015, s.38

KAYNAKÇA

Akkaş, Ahmet Hulisi: “Koşullu Salıverilme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XII, Y.2008, S.1-2, s.305-335

Artuk, Mehmet Emin/Gökçen, Ahmet/Yenidünya, A. Caner: Ceza Hukuku Genel Hükümler Ankara 2006

Artuk, M. Emin/Alşahin, M. Emin: “Hükümlünün Hakları”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Armaganı C.l, Ankara 2008, s.447-448

Aras, Bahattin: Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Birbirine Etkisi, Ankara 2014

Arslan, Çetin: “Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi (5352 sayılı Adli Sicil Kanunu md.13/A)”, AÜHFD, Y.2007, C.56, S.4, s.1-53

Atalay, Osman: “Disiplin Soruşturması Yapılırken Dikkat Edilecek Hususlar”,http://www.infazhukuku.org/index.php?option=com_content& view=article&id=115:disiplin-soruturmas-yaplrken-dikkat-edilecek-hususlar&catid=45:mak&Itemid=53, İET:09/03/2015

Atalay, Osman/Özgelen, Mustafa Safa: İnfaz Hukuku Ders Kitabı, Türkiye Adalet Akademisi Yayını No: 25, Kasım 2013

Bakıcı, Sedat: 5237 Sayılı Yasa Kapsamında Ceza Hukuku Genel Hükümleri, Ankara 2007

Bayraktar, Bilal: Denetimli Serbestlik ve Bu Kavramın Ceza Adalet Sistemi İle Türk İnfaz Sistemine Getirdiği Yenilikler, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Projesi, Kahramanmaraş 2007

Bıçak, Vahit: Ceza Adaleti Yönetiminde Kalite ve Etkinlik, http://www.kriminoloji.com/Ceza_Adaletinde_Kalite_Yonetimi.Bicak.htm, İET:23/05/2015

Bıyıklı, Hasan: “Tutukluluk Süresinin Ceza Mahkûmiyetlerinden İndirilmesi”, Yargıtay Dergisi, C.IX, Y.1983, S.3, s.272-289

Cengiz, Serkan/Demirağ, Fahrettin/Ergul, Teoman/Mcbride, Jeremy/ Tezcan, Durmuş: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Işığında Ceza Yargılaması Kurum ve Kavramları, Şen Matbaa, Ankara 2008

Centel, Nur: “Denetimli Serbestlik”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Armağanı, Y. 2008, s. 531-554

Centel, Nur: Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama ve Yakalama, İstanbul 1992, (Tutuklama)

Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut Özlem: Türk Ceza Hukukuna Giriş, İstanbul 2005

Coyle, Andrew: Cezaevi Yönetimine İnsan Haklarını Göz Önüne Alan Bir Yaklaşım, Yayınlayan: Uluslararası Cezaevi Araştırmaları Merkezi, 2002

Çiçek, İbrahim: Açıklamalı Adli Sicil Kanunu, Kazancı Hukuk Yayınevi, İstanbul 2007

Çolak, Halûk/ Altun, Uğurtan: Türk Ceza Hukukunda Ceza ve Güvenlik Tedbirleri, Bilge Yayınevi, Ankara, Temmuz 2007

Çolak, Haluk/Altun, Uğurtan: “Bir Yaptırım Türü Olarak Para Cezalarının Teori ve Uygulamadaki Analizi”, TBBD, S.69, Y.2007, s.241-337, (APC)

Demirbaş, Timur: İnfaz Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2013

Demirbaş, Timur: “Ceza İnfaz Hukukunun Çağdaş İlkeleri Açısından 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun (CeGTİK) Değerlendirilmesi”, Ceza Hukuku Dergisi, Nisan 2008, s.101, (İlkeler)

Denizhan, Hüseyin: “Adlî Para Cezaları”, AD, Y.97, Mayıs 2006, S.25, s. 90

Doğru, Osman/Nalbant, Atilla: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar, C.1, Avrupa Konseyi - T.C. Yargıtay Başkanlığı Yayını, Ankara 2012, s. 148

Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C.III, 12. B., İstanbul 1999

Dönmezer, Sulhi : “Tutuklu Ve Hükümlülere Yaş, Cinsiyet Ve Suç Türlerine Göre Uygulanacak İnfaz Ve Islah Reformu”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Armaganı C.l, Ankara 2008, s.292-312

Döner, İsa : “Ceza Zamanaşımı”, AÜEHFD, C.IX, S.3-4, Y.2005, s.35-62

Feyzioğlu, Metin/Güngör, Devrim: “Cezaların Toplanması ve Koşullu Salıverilme İlişkisi”, TBBD, S.69, Y.2007, s.51-54

Feyzioğlu, Metin: “Tedavi ve Beslenmeyi Engelleme/Zorla Tedavi ve Zorla Besleme”, http://www.feyzioglu.av.tr/yayin/tedavi-ve-beslenmeyi-engelleme.html, İET: 24/02/2015

Gölcüklü, Feyyaz: Ceza Davasında Şahıs Hürriyeti, Ankara 1958

Günay, Erhan: Hükümlü Disiplin Ceza ve Tedbirleri-Duraksama Yaratan Sorunlar ve Yanıtlar-Lehe Kanun Uygulaması, Ankara 2010

Güngör, Devrim/Okuyucu-Ergün,Güneş: “Ceza Muhakemesinde Bekletici Sorun Kararının Dava Zamanaşımının Durmasına Etkisi”, TBBD, S.83, Y.2009, s.68-72

Hafızoğulları, Zeki: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, US-A Yayıncılık, Ankara 2008

Hakeri, Hakan: Ceza Hukuku Temel Bilgiler, Ankara 2008

Hukukun Evrensel İlkeleri ve Özel Görevli Mahkemeler, İstanbul Barosu Paneli, 18 Kasım 2011

Hukuki Müzakere Toplantıları, 21-24 Kasım 2013 Tekirdağ, http://hmt.hsyk. gov.tr/toplantilar/2013/adliyargi/guz/tekirdag/raporlar/Ceza%20Hukuku%2012.%20Grup.pdf, İET: 22/12/2014

İçel, Kayıhan: “Mevkufen Geçen Müddetin Ceza Mahkumiyetlerinden Mahsubu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.29, S.3, Y.1963, s.560-579

İçel, Kayıhan/Sokullu-Akıncı, Füsun/Özgenç, İzzet/Sözüer, Adem/ Mahmutoğlu, Fatih S./Ünver, Yener: İçel Yaptırım Teorisi, İstanbul 2000

İçel, Kayıhan/Sokullu-Akıncı/Füsun: “Cezaların İçtimaında (Birleştirilmesinde) İnfaz Edilebilirlik Sorunu”, İÜHFM, C.LVII, S.1-2, Y.1999, s.93-108

Jahic, Gamla: “Ceza Adaleti Sistemini Kullanarak Suçu Önlerken Adaleti Sağlamak”; Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, S.5, Günışığı Yayıncılık, İstanbul, Nisan 2005, s.167-175

Kafes, Veli: Hukukumuzda Şartla Salıverme ve Uygulamadaki Sorunlar, Ankara 1998

Kamer, Vehbi Kadri : Doktrinde ve Uygulamada İnfaz Hakimliği Kurumu, Ankara 2004

Karaarslan, Mehmet: “Suç ve Cezaların Memuriyete Etkisi”, AÜHFD, Y.2009, C.58, S.1, s.95-138

Karagülmez, Ali: Gün Para Cezası Sistemi, Kartal Yayınevi, Ankara 2005, s.24-32; s.3

Karakaş Doğan, Fatma : “Türk Ceza Hukukunda Cezaların İçtimaı Kurumunun Düzenlenmesi Gerektiği Üzerine”, Ankara Barosu Dergisi, Y.2011, S.3, s.85-104

Karakaş Doğan, Fatma : 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun Düzenlemesi Işığında Ceza İnfaz Hukuku, 12 Levha Yayınları, İstanbul 2013, (İnfaz Hukuku)

Kızılarslan, Hakan : Yeni Ceza İnfaz Sistemimizin Ana İlkeleri ve Uygulama, http://www.tchd.org.tr/Uploads/suc_ve_ceza/dosyalar/2008-2/1.YEN%C4%B0%20CEZA%20%C4%B0NFAZ%20S%C4% B0STEM%C4%B0M%C4%B0Z%20HAKAN%20KIZILASLAN.pdf, İET: 01/02/2015

Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler,
2. Baskı, Ankara 2009

Kubat, Adil: Denetimli Serbestlik ve Cezaların İnfazı, Ankara 2015

Mandıracı, Berkay: Türkiye’de Ceza İnfaz Politikaları ve Kurumlarına İlişkin Yapısal Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, TESEV Yayınları, İstanbul Şubat 2015

Nursal, Necati/Ataç, Selcen: Denetimli Serbestlik ve Yardım Sistemi, Yetkin, Ankara 2006

Osmanoğlu, Kerem: “Ceza Hukukunda Geriye Yürüme Yasağı”, EÜHFD, C. XIV, Y.2010, S. 3–4, s.89-116

Otacı, Cengiz: “Ceza Hukukunda Lehe Kanunun Tespiti Ve Bazı Sorunlar”, http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/mevzuat/Ceza_Hukukunda_lehe_ Kanun_ve_Baz%C4%B1_Sorunlar.doc, İET: 11/01/2015

Otacı, Cengiz: “Türk Ceza Hukukunda Suçların ve Cezaların İçtimaı”, http://www.yeniforumuz.biz/showthread.php?401399-T%C3%B Crk-ceza-hukukunda-su%C3%A7lar%C4%B1n-ve-cezalar%C4% B1ni%C3%A7tima%C4%B1(4 Ağustos 2011) (İçtima) İET: 14/03/2015

Özbek, Veli Özer : İnfaz Hukuku, 2.Bası, Seçkin, Ankara 2013

Özmen, Metin : İdare Hukuku Bilim Dalı Cezaevlerinin İdari Açıdan Denetimi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007

Özgenç, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Bası, Seçkin, Ankara 2013

Özgenç, İzzet: Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, Genel Hükümler, 3. Bası, Ankara 2006, (Gazi Şerhi)

Özgüven, A.Duygu: “Ceza Muhakemesi Kanunu Çerçevesinde “Adli Kontrol”, TBBD, S. 81, Y.2009, s.1-42

Öztürk, Bahri/Erdem Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Emniyet Tedbirleri Hukuku, Ankara 2005

Pekel Uludağlı, Nilay: “Hükümlülerin Denetiminde Ve Topluma Kazandırılmasında Yeni Bir Yöntem Olarak Elektronik İzleme”, AÜHFD, C.61 S.4, Y.2012, s.1337-1368

Sağlam, M. Yılmaz: Türk İnfaz Sistemi ve Ceza İnfaz Kurumları, Adalet Bakanlığı Yayınevi, Ankara 2001

Sökmen, Uğur: “Kamu İdaresinde Mahkûmiyeti Olanların Devlet Memuru Olmaları ve Memuriyet Statüsünü Kaybetmeleri”, Maliye Dergisi S.158, Ocak-Haziran 2010, s.618-639

Taşkın, Ahmet: “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da Beslenmenin Reddi”, TBBD, S.62, Y.2006, s.230-261

Taşkın, Ş. Cankat: Adli Para Cezası, http://cankattaskin.av.tr/wp-content/ uploads/2011/03/dergi-i%C3%A7in-pdf.pdf,İET:23/05/2015, (APC)

Tırtır, Mustafa: “Denetimli Serbestlik”, İstanbul Barosu Dergisi, C.80, S.4, Y.2006, s.1461-1472

Tok, Türker: “Ceza Muhakemesi Kanunundaki "İtiraz" İle İnfaz Hâkimliği Kanunundaki "İtiraz Ve Şikayet" Arasındaki Farklar”, Terazi Hukuk Dergisi, Ocak 2007, S.5, s.135

Tongür Ali Rıza: Ceza Hukukunda Yeni Boyutlarıyla Erteleme, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul 2008

TURHAN, Faruk/ALTIKAT, Abdurrahim: “Yeni Bir Ceza İnfaz Usulü Olarak Denetimli Serbestlik ve Bu Usulden Yararlanma Şartları”, S.D.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi C.2, S.2, Y. 2012, s.1-46

Türkiye İnsan Hakları Kurumu: 01.01.2014 Tarihinde Sincan Cezaevinde Meydana Gelen Olaylarla İlgili İnceleme Raporu, Rapor No: 2014/02, Rapor Tarihi: 10.07.2014, http://www.tihk.gov.tr/ tr/duyuru-ve-haberler/haberler/01012014-tarihinde-sincan-cezaevinde-meydana-gelen-olaylarla-ilgili-inceleme-raporu-yayinlandi/73, İET: 12/03/2015

Usta, İbrahim/Öztürk, Hakan: “Denetimli Serbestlik”, Ceza Hukuku Dergisi, S.13, Y.2010, s.7-46

UYAP Mevzuat-İçtihat Bilişim Sistemi

Ünal, Şeref : Cezaların İnfazı Sürecinde Tutuklu ve Hükümlülerin Dış Dünya İle Olan İlişkileri, İnfaz Hukukunun Sorunları, Sempozyum 24/25 Kasım 2000, Ankara 2001

Sağlam, M. Yılmaz : “İnfaz Ve İnfaz Hukuku Kavramları Üzerine Bir İnceleme (1)”, TBBD., Y.1995, S.4, s.578-591

Sevük, Handan Yokuş : “Avrupa İnsan Hakları Kararları Işığında Tutuklu ve Hükümlülerin Dış Dünya İle İletişimi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.VII, S.3-4, Y.2003, s.335-384

Sevük, Handan Yokuş: “Haberleşme Hakkının Kullanımının Türk Ceza Kanunu Hükümleri İle Korunması (TCK m.124, TCK m.298/1)”, http://www.dicle.edu.tr/Contents/a3dba4dd-975a-47d3-98c3-76e3fd469268.pdf, İET: 11.01.2015, s.197-227, (Haberleşme)

Şen, Ersan: “Cezaların Toplanması ve Lehe Yorum”, http://www.hukuki haber.net/cezalarin-toplanmasi-ve-lehe-yorum-makale,3163.html, İET: 08/02/2015

Şener, Esat : Tüm Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları,1926-1997, Seçkin Yayınevi, Ankara, Eylül 1997

Taşkın, Ahmet: “Hürriyeti Bağlayıcı Cezaların İnfazına Ara Verilmesi ve Ertelenmesi Halleri”, Yargıtay Dergisi, C.30, S.3, Temmuz-2004, s.265

Yakışır, Berivan : Türkiye’de Tutuklu Ve Hükümlülerin Yeniden Sosyalleştirilmesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Yüksek Lisans Programı (İnsan Hakları Hukuku), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008

Yenidünya, Ahmet Caner : Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Şartla Salıverme, İstanbul 2002

Yıldız, Ali Kemal : 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu, İstanbul 2007

Yılmaz, Zekeriya: “Hak Yoksunlukları ve Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi Kurumu Üzerine Bir Deneme”, Terazi Hukuk Dergisi (THD), Mart 2007, Sayı. 7, s. 87–97

 

 

GİRİŞ

Modern ceza infaz sisteminin temel amacı, hükümlünün sosyalleşmesini teşvik etmek, yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, üretken, kanunlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmak, böylece özel ve genel önlemeyi sağlamak ve toplumu suça karşı korumaktır. Ceza hukuku alanında insana değer veren düşüncenin etkinlik kazanmasıyla birlikte hapis cezalarının her zaman iyi sonuç vermediği, hükümlünün toplumla bütünleşmesini gerçekleştirmede yeterli etkiyi yapmadığı, infaz rejimlerinde hükümlünün iyileştirilmesi ve topluma yeniden kazandırılmasına imkân sağlayacak değişiklikler yapılması gerektiği yönündeki görüşler, 19’uncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren tartışılmaya başlanmıştır. Cezanın amacı ve nitelikleri konusundaki bu görüşler, yeni yöntem ve kurumların da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Tüm bu çabalara rağmen, kısa ve uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaların kötü etkileri ortadan kaldırılamamıştır. Yapılan kriminolojik araştırmalar da, hükümlünün kişiliğine bilimsel yöntemlerle yaklaşılması ve uygulamalarda değişiklikler yapılması gerektiği düşüncelerini doğrulayıp desteklemiştir.

Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin mevzuat hükümleri, ceza adalet sistemi içerisinde yapılan yargılama sonucunda verilen kararların, mevzuat hükümlerine göre kesinleşmesi sonucunda yerine getirilmesi, başka bir anlatımla infazına ilişkin usul ve esasları içeren düzenlemeleri oluşturmaktadır.

Ceza muhakemesi hukuku anlamında “hüküm” olarak adlandırılan kararlar, infaz hukukunun yetki alanı içerisinde kalmaktadır. Penoloji bilimi bakımından infaz makam veya mercilerince yerine getirilecek karar veya hükümler, icraî nitelikte olmak durumundadır. Esasen, ceza adalet sistemini tamamlayan ve bütünün bir parçası olarak kabul edilen penoloji biliminin bu niteliği, infaz makam ve mercilerince yapılacak işlem ve faaliyetlerin ayrıntılı olarak düzenlenmesini zorunlu kılmaktadır.

Maddî ceza hukuku anlamında işlenen bir suç karşılığı uygulanacak yaptırımın ne şekilde yerine getirileceği, infazla görevli makam ve mercilerce gözetilecektir. Ancak, hemen belirtmek gerekir ki infaz yetki ve görevi, sadece kesinleşmiş karar veya hükümlerle sınırlı değildir. Örneğin, ceza muhakemesinde soruşturma veya kovuşturma evrelerinde şüpheli veya sanığın özgürlüğünü kısıtlayan nitelikteki koruma tedbirleri bakımından da aynı esaslar uygulanacaktır. Soruşturma veya kovuşturma evrelerinde verilen hüküm ve kararlar bakımından mahkeme veya hâkimliklerin dar ve teknik anlamda madde itibariyle yetkilerinin kanunî düzenleme ile belirlenmesi ve bunun sonucu olarak da mahkeme veya hâkimliklerin kendi yetki alanları içerisinde fonksiyonel anlamda uzmanlaşmış merci statüsünde olmaları, ceza adalet sisteminin çok eskiden beri istediği bir amaçtır. Esasen, bu uzmanlaşma unsuru, ceza adalet sisteminin tamamlayıcı bir parçası olan infaz işlem ve faaliyetleri bakımından da zorunluluk arz etmektedir.

Nitekim bir cezaî uyuşmazlığın sonucunda verilmiş olan hüküm veya kararların kapsam, nitelik ve nicelik itibariyle ne şekilde yerine getirileceği, yerine getirilme sırasında doğabilecek tereddüt ya da sorunların ne şekilde çözüme kavuşturulabileceği tamamen teknik ve uzmanlık gerektiren bir hukuk bilgisini gerektirmektedir. Nitekim böyle bir uzmanlık gerektiren alanda kovuşturma makamı olarak görev yapan mahkeme veya hâkimliklerden aynı uzmanlığın gerektirdiği bilgi veya öngörüyü beklemek uygun olmayacaktır. Ülkemizde de infaz aşamasında verilecek kararların uzmanlaşmış mahkemelerce verilmediği ve uygulamada bazı eksiklikler ve tereddütlerin olduğu bilinmektedir.

Diğer taraftan 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu, infaz tüzüğü ve yönetmeliklerde ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin hükümler bulunmakla birlikte birçok farklı torba yasada da infazla ilgili hükümler yer almaktadır. Ancak bu durum uygulama birliğinde sıkıntılara yol açtığından infaz sistemimiz yeniden ele alınarak tek bir mevzuatta düzenlenmesi gerektiği de bir gerçekliktir.

İnfaz hukuku mevzuatında yapılan değişiklikler tüm Türkiye'de aynı cezayı almış hükümlüler hakkında aynı şekilde uygulanması temel amaçtır. Mevzuatta yer alan hükümlerin birbiri ile çelişmemesi de bir gerekliliktir. Bu noktada uygulama birliğini sağlayıcı değişiklikler yapılmasına özen gösterilmelidir.

Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenen temel amaç öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün yeniden topluma kazandırılmasını sağlamak olmalıdır. Bu amaçların gerçekleşebilmesi için infaz hukuku konusunda hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmeliklerin açık, net, anlaşılabilir, etkin ve uygulanabilir olması gerekir.

Mevzuatın güncel ve uygulanabilir olmasının yanında bu mevzuat hükümlerini uygulayacak mahkemelerin ve bu mahkemelerin verdikleri kararlara karşı yapılan itirazları inceleyecek mercilerin de bu alanlarda uzmanlaşması, uygulama birliğini sağlayıcı kararlar almaları, içtihat birliğini sağlamaları önem arz etmektedir. Türk ceza yargılamasında infaz aşamasında alınacak kararlar noktasında infaz hakimliğinin görevli kılındığı alanlar olduğu gibi esas mahkemesinin görevli kılındığı alanlar mevzuatta belirlenmiştir. Buna göre bir kısım işlemler infaz hakimliği tarafından bir kısım işlem ve kararlar ise esas mahkemesi tarafından yerine getirilmektedir.

İnfaz hukukuna ilişkin mevzuatın tek bir kanunda toplanmamış olması ve dağınık bir yapı arz etmesi uygulamada sorunlara neden olsa da buna ilişkin güncel bir mevzuat çalışması yapılıp özellikle infaz aşamasında karar mercii olacak merciin tekleştirilmesi sağlanması gerekmektedir. Bu noktada Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan “İnfaz Hakimliği Kanununda Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” önemli düzenlemeler içermektedir.

Mevcut çalışmada infaz hukukuna ilişkin mevzuat hükümleri dikkate alınmak suretiyle cezaların infaz aşamasında infaz hakimliğinin ve esas mahkemesinin görev alanlarına giren hususlar ele alınacaktır. Bu konular ele alınırken ilgili mevzuat hükümleri ile birlikte Yargıtay’ın uygulama ve içtihatları ile yeri geldiğince Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ilgili konuya ilişkin kararlarına yer verilecektir. Bu kapsamda birinci bölümde infaz hukukuna ilişkin temel kavramlar ve cezaların infazı usulü genel hatlarıyla ele alındıktan sonra ikinci bölümde infaz hakimliğinin görev alanına giren konular, üçüncü bölümde ise hükmü veren esas mahkemesinin görev alanına giren hususlar ele alınacaktır.

 

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar