İnfaz Hukuku

İnfaz Hukuku

İÇİNDEKİLER 

ÖNSÖZ ..................................................................................................................... 7 

İÇİNDEKİLER ........................................................................................................ 9 

GİRİŞ ...................................................................................................................... 23 

CEZA HUKUKU YAPTIRIMLARI VE İNFAZI............................................... 23 

BİRİNCİ BÖLÜM 

CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ 

I. CEZALAR....................................................................................................... 25 

A. Karakterleri ................................................................................................ 25 

1. Kanunsuz Ceza Olmaması.................................................................... 25 

2. Eşitlik ................................................................................................... 26 

3. Şahsîlik................................................................................................. 28 

B. Cezanın Fonksiyonları ............................................................................... 29 

II. GÜVENLİK TEDBİRLERİ ............................................................................ 30 

III. CEZALAR VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN BİRBİRLERİNDEN 

FARKLARI ..................................................................................................... 31 

IV. CEZA İLE GÜVENLİK TEDBİRİNİN BİRBİRİNE YAKINLIKLARI........ 32 

V. CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN BİRLİKTE 

MEVCUDİYETLERİ...................................................................................... 33 

VI. CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI ............ 34 

A. Hukukî Sınıflandırmalar ............................................................................ 34 

1. Ağırlıklarına Göre Cezalar ................................................................... 34 

2. Fonksiyonlarına Göre Cezalar.............................................................. 35 

a) Asıl cezalar: .................................................................................... 35 

b) Fer’i cezalar:................................................................................... 35 

10 İçindekiler 

c) Tamamlayıcı (mütemmim) cezalar: ................................................35 

B. Kriminolojik Açıdan Sınıflandırmalar........................................................36 

1. Takip Edilen Amaca Göre Sınıflandırma..............................................36 

2. Kullanılan Vasıtaya Göre Sınıflandırma...............................................36 

VII. CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN ZAMAN BAKIMINDAN 

UYGULANMASI ............................................................................................37 

İKİNCİ BÖLÜM 

CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ VE 

BUNLARIN İNFAZ REJİMLERİ 

I. ÖLÜM CEZASI ...............................................................................................40 

II. HAPİS CEZALARI..........................................................................................40 

III. HAPİSHANELERİN DOĞUŞU......................................................................43 

A. Batılı Ülkelerde ..........................................................................................43 

B. Türkiye’de ..................................................................................................48 

III. GENEL OLARAK HAPİS CEZALARININ İNFAZ REJİMİ ........................51 

IV. TÜRKİYE’DE HAPİS CEZALARININ İNFAZI REJİMİ..............................54 

A. Kapalı Cezaevleri .......................................................................................55 

B. Açık Cezaevleri ..........................................................................................56 

C. Çocuk Eğitimevleri.....................................................................................57 

D. Cezaevlerinde İş - İşsizlik...........................................................................58 

VII. KISA SÜRELİ HAPİS CEZALARI YERİNE UYGULANABİLECEK 

CEZA VE TEDBİRLER, ÖZEL İNFAZ REJİMLERİ ....................................59 

VIII. MALA İLİŞKİN CEZA - PARA CEZASI ......................................................62 

IX. ONUR KIRICI CEZA - HÜKMÜN İLANI.....................................................67 

X. GÜVENLİK TEDBİRLERİ.............................................................................68 

A. Hak ve Özgürlüklere İlişkin Güvenlik Tedbirleri.......................................69 

1. Erginlere İlişkin Güvenlik Tedbirleri....................................................69 

a) Akıl hastaları, uyuşturucu ve alkol bağımlıları için hürriyetten 

mahrum eden güvenlik tedbirleri.....................................................69 

İçindekiler 11 

b) Hürriyeti kısıtlayıcı tedbirler .......................................................... 70 

c) Haklardan mahrumiyeti gerektiren güvenlik tedbirleri................... 71 

aa) Asıl cezanın infazıyla birlikte infaz edilen tedbirler............... 71 

bb) Asıl cezanın infazından sonra da uygulanacak tedbirler ........ 72 

aaa) Kasıtlı suçlar ............................................................... 72 

bbb) Taksirli suçlar.............................................................. 73 

2. Küçük Suçlulara Uygulanan Güvenlik Tedbirleri ................................ 73 

a) Güvenlik tedbiri seçimi................................................................... 74 

b) Küçüklere uygulanacak tedbirler .................................................... 75 

aa) Korumaya yönelik tedbirler.................................................... 75 

bb) Disiplin altına almaya yönelik tedbirler ................................. 75 

B. Mala İlişkin Güvenlik Tedbiri - Müsadere................................................. 76 

1. Suç Araçları ve Suçtan Elde Edilen Eşyanın Müsaderesi..................... 76 

2. Suçtan Elde Edilen Kazancın Müsaderesi............................................ 77 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

CEZAEVİNDEKİ İNSANLAR VE 

CEZAEVİNE GİRMENİN SONUÇLARI – MAHPUSLUK 

I. HAPİS CEZASININ İNFAZININ BAŞLAMASI – CEZAEVİNE GİRİŞ..... 79

II. CEZAEVİ NÜFUSU ....................................................................................... 80 

III. CEZAEVİNE GİRMENİN KİŞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ............................... 83 

IV. CEZAEVİNE GİRMENİN AİLE ÜZERİNDE ETKİSİ ................................. 84 

V. CEZAEVİNE GİRMENİN DEVLET İÇİN SONUÇLARI............................. 85 

12 İçindekiler 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

İNFAZ MEVZUATININ 

GENEL UYGULAYICISI - İNFAZ HÂKİMİ 

I. İNFAZ HÂKİMLİKLERİNİN KURULUŞU VE YETKİSİ............................87 

II. İNFAZ HÂKİMLERİNİN NİTELİKLERİ VE ATANMALARI ....................88 

III. İNFAZ HÂKİMLİKLERİNİN GÖREVLERİ .................................................89 

IV. İNFAZ HÂKİMLİĞİNE ŞİKÂYET VE USULÜ............................................90 

V. İNFAZ HÂKİMLİĞİNCE ŞİKÂYET ÜZERİNE VERİLEN 

KARARLAR....................................................................................................91 

VI. İNFAZ HÂKİMİNİN KARARINA İTİRAZ ...................................................92 

BEŞİNCİ BÖLÜM 

HÜKÜMLÜLERİN GÖZLEM VE 

SINIFLANDIRILMASI – KURUMLARA YERLEŞTİRİLMESİ 

I. GÖZLEM VE SINIFLANDIRMA ..................................................................95 

II. HÜKÜMLÜLERİN İNFAZ KURUMLARINA AYRILMALARI .................95 

III. HÜKÜMLÜLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ...................................................96 

A. Kendilerinin ve Başkalarının Hayat ve Sağlıklarını Koruma 

Yükümlülüğü..............................................................................................97 

B. Çalışmak Yükümlülüğü..............................................................................98 

1. Kurum İçinde Çalışma ..........................................................................98 

2. Kurum Dışında Çalışma........................................................................98 

3. Kurum Hizmetinde Çalışma..................................................................99 

İçindekiler 13 

ALTINCI BÖLÜM 

İNFAZ HUKUKUNUN AMACI VE 

TEMEL İLKELER 

YEDİNCİ BÖLÜM 

KISA SÜRELİ HAPİS CEZASINA 

SEÇENEK YAPTIRIMLAR – ÖZEL İNFAZ ŞEKİLLERİ 

I. HAFTASONU VE GECELERİ İNFAZ........................................................ 105 

II. KONUTTA İNFAZ ....................................................................................... 106 

III. GECELERİ, HAFTASONU VE KONUTTA İNFAZDAN 

YARARLANAMAYACAK HÜKÜMLÜLER............................................. 108 

SEKİZİNCİ BÖLÜM 

İNFAZIN ERTELENMESİ 

I. HASTALARIN CEZASININ İNFAZININ ERTELENMESİ....................... 112 

A. Akıl Hastalarının Cezasının Ertelenmesi ................................................. 112 

B. Diğer Hastaların ve Engellilerin Cezasının İnfazının Ertelenmesi........... 113 

C. Hamilelik veya Doğum Nedeniyle Erteleme ........................................... 113 

II. HAPİS CEZASININ HÜKÜMLÜNÜN İSTEMİYLE ERTELENMESİ...... 114 

A. İnfaz Başlamadan Önce Erteleme ............................................................ 114 

B. İnfaz Başladıktan Sonra Hükümlünün İstemiyle İnfazın Ertelenmesi ..... 115 

III. CEZASININ İNFAZI ERTELENMEYECEK HÜKÜMLÜLER ................. 116 

IV. MAHKEMECE İNFAZIN ERTELENMESİ VE DURDURULMASI ......... 116 

14 İçindekiler 

DOKUZUNCU BÖLÜM 

CEZA İNFAZ KURUMLARI 

I. KAPALI CEZA İNFAZ KURUMLARI........................................................118 

A. Erkekler İçin Kapalı İnfaz Kurumları.......................................................119 

1. Normal Güvenlikli Kapalı Cezaevleri.................................................119 

2. Yüksek Güvenlikli Kapalı İnfaz Kurumları ........................................119 

B. Kadınlar İçin Kapalı İnfaz Kurumları.......................................................121 

C. Çocuk Kapalı İnfaz Kurumları .................................................................121 

D. Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumları ......................................................122 

E. Çocuk Eğitimevleri...................................................................................123 

II. AÇIK CEZA İNFAZ KURUMLARI.............................................................123 

A. Cezası Doğrudan Açık Cezaevinde İnfaz Edilenler..................................124 

B. İki Yıldan Fazla Hapse Mahkûm Olanlar .................................................124 

C. İdare ve Gözlem Kurulu Kararı ve İnfaz Hâkiminin Onayı ile 

Açık Ceza İnfaz Kurumuna Geçiş ............................................................125 

D. İdare ve Gözlem Kurulu Kararıyla Kapalı İnfaz Kurumuna Gönderme...125 

E. İdare ve Gözlem Kurulu Kararı ile Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna

Gönderme .................................................................................................126 

III. HÜKÜMLÜLERİN GRUPLANDIRILMASI ...............................................126 

IV. AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET HAPİS CEZASININ İNFAZI.................127 

ONUNCU BÖLÜM 

CEZA İNFAZ KURUMLARINDA DÜZEN VE 

GÜVENLİK, HÜKÜMLÜNÜN HAKLARI 

I. DİSİPLİN CEZA VE TEDBİRLERİ, ÖDÜLLENDİRME............................130 

A. Yetişkinler İçin Disiplin Cezaları ve Tedbirleri........................................131 

1. Kınama................................................................................................132 

2. Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma............................................132 

İçindekiler 15 

3. Ücret Karşılığı Çalışılan İşten Yoksun Bırakma ................................ 133 

4. Haberleşme veya İletişim Araçlarından Yoksun Bırakma veya 

Kısıtlama ............................................................................................ 134 

5. Ziyaretçi Kabulünden Yoksun Bırakma............................................. 134 

6. Hücreye Koyma.................................................................................. 135 

B. Çocuklar İçin Disiplin Cezaları ve Tedbirleri.......................................... 138 

II. DİSİPLİN SORUŞTURMASI VE CEZALANDIRMA................................ 144 

III. DİSİPLİN CEZASINI GEREKTİREN EYLEMİN TEKRARI 

(Erginler İçin) ................................................................................................ 146 

IV. DİSİPLİN CEZALARININ İNFAZI............................................................. 147 

V. ERGİNLER HAKKINDA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARININ 

KALDIRILMASI .......................................................................................... 147 

VI. ÇOCUK HÜKÜMLÜLER HAKKINDA VERİLEN DİSİPLİN 

CEZALARININ KALDIRILMASI............................................................... 148 

VII. DİSİPLİN SORUŞTURMASI DOLAYISIYLA İDARE 

TARAFINDAN ALINACAK TEDBİRLER................................................. 149 

VIII. ZORLAYICI ARAÇLARIN KULLANILMASI .......................................... 150 

IX. YETİŞKİN VE ÇOCUK HÜKÜMLÜLERİN ÖDÜLLENDİRİLMESİ....... 150 

ONBİRİNCİ BÖLÜM 

HÜKÜMLÜLERİN NAKİLLERİ 

I. KENDİ İSTEKLERİ İLE NAKİL ................................................................. 153 

II. DİSİPLİN NEDENİYLE NAKİL.................................................................. 154 

III. ZORUNLU NEDENLERLE NAKİL............................................................ 155 

IV. HASTALIK NEDENİYLE NAKİL .............................................................. 155 

V. NAKİLLERDE ALINACAK TEDBİRLER ................................................. 156 

16 İçindekiler 

ONİKİNCİ BÖLÜM 

CEZA İNFAZ KURUMUNDA HÜKÜMLÜNÜN HAKLARI 

I. KURUM DIŞI İLE İLGİLİ HAKLARI .........................................................157 

A. Avukat ve Noterle Görüşme Hakkı ..........................................................157 

B. Yabancı Ülke Vatandaşı Avukatların Hükümlülerle Görüşmesi..............160 

C. Kültür ve Sanat Etkinliklerine Katılma ve İfade Özgürlüğü.....................161 

D. Kütüphaneden Yararlanma .......................................................................161 

E. Süreli veya Süresiz Yayınlardan Yararlanma Hakkı ................................162 

II. GÜNLÜK YAŞAMINDA HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ..............162

A. Hükümlülerin Barındırılması ve Yatırılması ............................................162 

B. Hükümlünün Bakıma Muhtaç Çocuklarının Barındırılması.....................163 

C. Hükümlünün Telefon ile Haberleşme Hakkı ............................................164 

D. Hükümlünün Radyo, Televizyon Yayınları ile İnternet 

Olanaklarından Yararlanma Hakkı ...........................................................165 

E. Hükümlünün Mektup, Faks ve Telgrafları Alma ve Gönderme Hakkı.....166 

F. Dışarıdan Gönderilen Hediyeyi Kabul Hakkı...........................................167 

G. Din ve Vicdan Özgürlüğü.........................................................................167 

H. Hükümlünün Muayene ve Tedavisi..........................................................168 

I. Hükümlünün Beslenmesi..........................................................................168 

ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

HÜKÜMLÜLERE UYGULANAN PROGRAMLAR, 

KURUM DIŞINA ÇIKIŞLAR 

I. İYİLEŞTİRME PROGRAMLARININ BELİRLENMESİ ............................171 

II. HÜKÜMLÜNÜN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE TIBBİ 

MÜDAHALELER .........................................................................................172 

III. HÜKÜMLÜNÜN KENDİSİNE VERİLEN YİYECEK İÇECEKLERİ 

REDDETMESİ VE AÇLIK GREVİ..............................................................173 

İçindekiler 17 

IV. KURUM DIŞI İLE İLİŞKİLER .................................................................... 174 

A. Vatandaş Hükümlüyü Yakınların Ziyareti ............................................... 175 

B. Yabancı Hükümlüleri Ziyaret .................................................................. 176 

C. Kurum, Kurul ve Kuruluşların Ziyareti – Bakanlığın İzni....................... 176 

D. Ziyaret ve Görüşlerde Uyulacak Esaslar.................................................. 177 

V. KURUMDA BOŞ ZAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ............................ 179 

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

KURUMDAN SALIVERMEYE HAZIRLAMA 

I. HÜKÜMLÜLERİN İYİ HALİNİN BELİRLENMESİ ................................. 181 

II. KURUM DIŞINA ÇIKMA HALLERİ.......................................................... 182 

A. Salıvermeye Hazırlık ve İş Bulmaya Yardım .......................................... 183 

B. Duruşmalara Katılmak, Hastane İşlemleri, Aile Bireylerini 

Ziyaret vb. Sebepler................................................................................. 183 

C. Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarla İlgili Soruşturma 

veya Kovuşturma ..................................................................................... 184 

III. İZİNLER........................................................................................................ 185 

A. Mazeret İzni ............................................................................................. 186 

B. Ölüm ve Ağır Hastalık İzni...................................................................... 186 

C. Aile Ziyaret İzni....................................................................................... 187 

D. İş Arama İzni ........................................................................................... 188 

E. İzinden Dönmeme veya Geç Dönme ....................................................... 188 

18 İçindekiler 

ON BEŞİNCİ BÖLÜM 

İNFAZLA İLGİLİ KARARLAR 

I. MAHKÛMİYET HÜKMÜNÜN YORUMUNDA VEYA 

ÇEKTİRİLECEK CEZANIN HESABINDA DURAKSAMA ......................189 

II. BİRDEN FAZLA HÜKÜMDEKİ CEZALARIN TOPLANMASI................190 

III. HASTANEDE GEÇEN SÜRENİN CEZADAN İNDİRİLMESİ ..................190 

IV. İNFAZ SIRASINDA VERİLECEK KARARLARIN MERCİİ VE 

USULÜ ..........................................................................................................190 

ONALTINCI BÖLÜM 

İNFAZ KURUMUNA DIŞ YARDIMLAR VE HÜKÜMLÜLER 

ARASI YARDIMLAŞMALAR 

ONYEDİNCİ BÖLÜM 

DENETİMLİ SERBESTLİK VE YARDIM MERKEZİ İLE 

KORUMA KURULLARI 

ONSEKİZİNCİ BÖLÜM 

KOŞULLU SALIVERİLME 

I. ADİ SUÇLARDAN (ÖRGÜTLÜ OLMAYAN SUÇLARDAN) 

HÜKÜMLÜLER............................................................................................198 

A. Cezasının Yarısını Çektikten Sonra Koşullu Salıverilenler......................198 

B. Cezasının Üçte İkisini Çektikten Sonra Koşullu Salıverilenler ................198 

C. Birden Fazla Mahkûmiyeti Olanların Koşullu Salıverilmesi....................200 

D. Suç İşlemek İçin Örgüt Kurmak veya Yönetmek, Örgütlü 

Suçlar-Örgüt Faaliyeti İçinde İşlenen Suçlar, Devlete Karşı 

Suçlardan Mahkûm Olanlar......................................................................200 

E. Terörle Mücadele Kanunu Kapsamında Hükümlüler ...............................201 

1. Ağırlaştırılmış Müebbet veya Müebbet Hapse Mahkûmlar ................201 

İçindekiler 19 

2. Süreli Hapis Cezasına Mahkûm Olanlar ............................................ 201 

3. Koşullu Salıverilmeden Yararlanamayacak Olanlar .......................... 202 

F. Hükümlünün Denetim Altına Alınması ................................................... 202 

G. Hükümlünün Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün Denetimine 

Verilmesi.................................................................................................. 203 

H. İnfaz Hâkiminin Yükümlülükleri Kaldırması .......................................... 204 

I. Ceza İnfaz Kurumunun İnfaz Hâkimine Rapor Göndermesi ................... 204 

J. Koşullu Salıverme Kararının Geri Alınması............................................ 205 

II. MÜKERRİRLERİN KOŞULLU SALIVERİLMESİ.................................... 205 

III. ÇOCUĞA KARŞI İŞLENEN SUÇTAN AĞIRLAŞTIRILMIŞ 

MÜEBBET VEYA MÜEBBET HAPSE MAHKÛM OLANLARIN 

KOŞULLU SALIVERİLMESİ ..................................................................... 207 

IV. BAZI SUÇLARDAN HÜKÜMLÜ OLANLARIN KOŞULLU 

SALIVERİLMESİ......................................................................................... 208 

ONDOKUZUNCU BÖLÜM 

CEZA YERİNE GEÇEN TEDBİRLER 

I. KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA ........................................ 211 

II. DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ UYGULANARAK 

CEZANIN İNFAZI........................................................................................ 211 

A. Denetimli Serbestlikten Küçük Çocuk Sahibi Annelerin, Hastaların, 

Engellilerin ve Yaşlıların Yararlanması................................................... 212 

B. Denetimli Serbestlik İnfazına Tabi Tutulan Hükümlülere Yüklenen 

Yükümlülükler ......................................................................................... 213 

C. Hükümlünün Açık Cezaevine Geri Gönderilmesi ................................... 213 

D. Hükümlünün Firar Etmiş Sayılması......................................................... 214 

E. Koşullu Salıvermeye İlişkin Müdürlük Raporu ....................................... 214 

20 İçindekiler 

YİRMİNCİ BÖLÜM 

UYUŞTURUCU MADDE KULLANAN KULLANDIRTAN, 

SATIN ALAN, SATAN, NAKLEDENLERE, BULUNDURANLARA 

UYGULANACAK TEDBİRLER 

YİRMİBİRİNCİ BÖLÜM 

ASKER KİŞİLERİN CEZASININ İNFAZI 

YİRMİ İKİNCİ BÖLÜM 

TUTUKLULUK REJİMİ 

I. TUTUKLAMA KARARININ YERİNE GETİRİLDİĞİ KURUMLAR .......219 

A. Tutukevine Kabul .....................................................................................220 

B. Tutukluların Odalara Ayrılması................................................................220 

II. TUTUKLULARIN HAKLARI......................................................................220 

III. ÖLÜM NEDENİYLE ZİYARET İZNİ..........................................................221 

IV. AĞIR HASTALIK NEDENİYLE ZİYARET İZNİ.......................................221 

V. ÖLÜM VEYA AĞIR HASTALIK ZİYARETİNDE BARINMA .................222 

VI. TEHLİKELİ TUTUKLULARA UYGULANAN KISITLAYICI 

ÖNLEMLER..................................................................................................222 

VII. TUTUKLULARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ..................................................223 

VIII. DEVLETE KARŞI SUÇ İŞLEMEKTEN SANIK VE 

HÜKÜMLÜLERİN DURUŞMA KIYAFETLERİ........................................224 

İçindekiler 21 

YİRMİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

KİŞİ İLE DEVLET ARASINDAKİ CEZA İLİŞKİSİNİN 

SONA ERMESİ 

I. ÖLÜM ........................................................................................................... 226 

II. ŞİKÂYET, VAZGEÇME VE UZLAŞMA ................................................... 226 

A. Şikâyet ..................................................................................................... 226 

B. Şikâyetten Vazgeçme............................................................................... 227 

C. Uzlaşma ................................................................................................... 228 

III. KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİ ............................ 228 

IV. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ ERTELENMESİ ..................................... 229 

V. GENEL VE ÖZEL AFLAR........................................................................... 230 

A. Genel Af................................................................................................... 230 

B. Özel Af..................................................................................................... 231 

VI. DAVA VEYA CEZANIN DÜŞMESİNİN ETKİLERİ................................. 232 

VII. ZAMANAŞIMI ............................................................................................. 232 

A. Dava Zamanaşımı .................................................................................... 235 

1. Dava Zamanaşımı Süreleri ................................................................. 236 

2. Dava Zamanaşımının Durması........................................................... 238 

3. Dava Zamanaşımının Kesilmesi......................................................... 239 

4. Zamanaşımının Kesilmesinin Sonuçları............................................. 241 

B. Ceza Zamanaşımı..................................................................................... 241 

1. Ceza Zamanaşımı Süreleri.................................................................. 243 

2. Ceza Zamanaşımının Durması ........................................................... 244 

3. Ceza Zamanaşımının Kesilmesi ......................................................... 244 

VIII. ÖNÖDEME ................................................................................................... 245 

1. Kamu Davası Açılmadan Yapılan Ödeme.......................................... 247 

2. Kamu Davası Açıldıktan Sonra Ödeme.............................................. 247 

IX. ADLİ SİCİL................................................................................................... 248 

KAYNAKÇA........................................................................................................ 251 

EKLER ................................................................................................................. 253