İş Hukukunda Dinlenme ve İzin Hakları Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk İş Hukukunda

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Namık HÜSEYİNLİ
ISBN: 9786257802666
461,70 TL 513,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Namık HÜSEYİNLİ
Baskı Tarihi 2020/10
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 512

Çalışma hayatı açısından dinlenme hakları işçinin yaşam standardını yükseltecek ve insan onuruna yakışır asgari bir hayat düzeyi sağlayacak temel haklardandır. Çalışma süreci içinde ara dinlenmesi, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatiller ile yıllık ücretli izin gibi koruyucu haklar, işçinin temel gereksinimini karşılayacak, işçinin dinlenmesini, fiziki ve ruhsal sağlığının korunmasını sağlayacaktır. Bu çalışmada, dinlenme hakları içinde değerlendirilen haklar ile birlikte dinlenme hakları dışında kalan diğer izin hakları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Türk iş hukuku öğretisinde birçok bilimsel çalışmalarda ele alınmış dinlenme ve izin hakları düzenlemeleri ışığında, çok fazla araştırılmamış iki ayrı ülkenin, Azerbaycan ve Rusya Federasyonu çalışma mevzuatları incelenmiş ve karşılaştırmalı iş hukuku çalışmalarında çeşitli sorulara aranan cevaplar açısından farklı bir hukuk siteminin öngördüğü çözüm yolları iş hukuku öğretisinin dikkatine sunulmuştur.

ÖNSÖZ ..................................................................................................................................5

İÇİNDEKİLER ..........................................................................................................................7

KISALTMALAR .....................................................................................................................13

GİRİŞ ...................................................................................................................................15


BİRİNCİ BÖLÜM


DİNLENME HAKKI VE TARİHSEL GELİŞİMİ


§1. DİNLENME HAKKI..........................................................................................................19

I. DİNLENME HAKKI KAVRAMI ...................................................................................19

II. DİNLENME HAKKININ NİTELİĞİ VE AMACI...............................................................21

III. DİNLENME HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ ...................................................................28

A. Türk Hukukunda Dinlenme Hakkının Tarihi Gelişimi............................................... 28

B. Azerbaycan Hukukunda Dinlenme Hakkının Tarihsel Gelişimi.............................. 32

C. Rusya Hukukunda Dinlenme Hakkının Tarihsel Gelişimi ....................................... 38

§2. İZİN HAKKI ....................................................................................................................44


İKİNCİ BÖLÜM


İŞ HUKUKUNDA DİNLENME HAKLARINA İLİŞKİN


DÜZENLEMELER


§1. ARA DİNLENMESİ ..........................................................................................................45

I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA ARA DİNLENMESİ.................................................................45

A. Ara Dinlenmesinin Amacı...................................................................................... 45

B. Ara Dinlenmesinin Kullanılması ............................................................................ 48

C. Ara Dinlenmesi Süreleri ........................................................................................ 56

D. Ara Dinlenmesi Ücreti........................................................................................... 62

II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA ARA DİNLENMESİ ....................................................66

A. Ara Dinlenmesi Amacı........................................................................................... 66

B. Ara Dinlenmesinin Kullanılması ............................................................................ 67

1. Dinlenme ve Öğle Yemek Arası...................................................................... 67

2. İlave Ara Dinlenme Süreleri ........................................................................... 69

C. Ara Dinlenmesi Hükümleri.................................................................................... 72

III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA ARA DİNLENMESİ...............................................................73

A. Ara Dinlenmesinin Amacı...................................................................................... 73

B. Ara Dinlenmesinin Kullanılması ............................................................................ 74

1. Dinlenme ve Öğle Yemek Arası...................................................................... 75

2. Özel Çalışma Koşulları Nedeniyle Ara Dinlenmesi.......................................... 76

a. İşin Niteliği ve Çalışma Şartlarına Göre Ara Dinlenmesi ........................... 76

b. İklim Şartlarına Göre Ara Dinlenmesi ....................................................... 78

c. Diğer Özel Düzenlemelerle Verilen Ara Dinlenmesi ................................. 80

C. Ara Dinlenmesi Hükümleri.................................................................................... 81

IV. DEĞERLENDİRME ...................................................................................................85


8 İçindekiler

§2. HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER.....................................................89

I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER ...........89

A. Hafta Tatili Hakkı ...................................................................................................89

1. Hafta Tatili Kavramı ve Kapsamı.....................................................................89

2. Hafta Tatilinin Şartları ....................................................................................93

3. Hafta Tatilinin Uygulanması ...........................................................................97

4. Hafta Tatili Ücreti .........................................................................................103

B. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller ..........................................................................110

1. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kavramı ve Amacı......................................110

2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri...........................................................111

3. Ulusal Bayram ve Genel Tatillerin Uygulanması...........................................114

4. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti.............................................................117

II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL

TATİLLER ..............................................................................................................123

A. Hafta Tatili Hakkı .................................................................................................123

B. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri..................................................................124

C. Hafta Tatili ve Ulusal Bayram ve Genel Tatillere İlişkin Ortak Hükümler.............126

1. Hafta Tatili, Bayram ve Tatillerin Niteliği ve Kullanımı .................................126

2. Hafta Tatili, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti .........................................129

3. Hafta Tatiline İlişkin Özel Düzenleme (Kan Bağışçılarına (Donörlere)

Verilen Dinlenme Süresi) ..............................................................................131

III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER .......133

A. Hafta Tatili Hakkı .................................................................................................133

1. Hafta Tatilinin Şartları ..................................................................................135

2. Hafta Tatilinin Uygulanması .........................................................................137

3. Hafta Tatili Ücreti .........................................................................................140

B. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller ..........................................................................141

1. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kavramı .....................................................141

2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri...........................................................143

3. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinin Uygulanması ................................144

4. Federal Bölgelerde Ulusal Bayram ve Genel Tatil Uygulanması ...................145

5. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretleri.........................................................147

IV. DEĞERLENDİRME..................................................................................................148

§3. YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI...........................................................................................152

I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI .................................................152

A. Yıllık Ücretli İzin Hakkına İlişkin Düzenlemeler ....................................................153

B. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Hukuki Dayanağı ve Niteliği........................................156

C. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Şartları ...............................................................164

1. İş Kanunu’nun Uygulama Kapsamında Olması .............................................164

2. İşçinin En Az Bir Yıl Çalışmış Olması..............................................................170

3. Yıllık İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan Süreler ....................................180

D. Yıllık Ücretli İzin Süreleri......................................................................................185

1. Yıllık İzin Sürelerinden Mahsup Edilmeyen Süreler ......................................188

2. Yıllık İzin Süreleri İle Çakışan Süreler ............................................................190

a. Bayram ve Tatil Günleri ..........................................................................190

b. İşçinin Hastalık Süreleri...........................................................................191


İçindekiler 9

c. Grev ve Lokavtta Geçen Günler.............................................................. 192

d. Fesih Bildirim Süreleri ve Yeni İş Arama İzinleri...................................... 193

e. Çalışılmayan Cumartesi Günü................................................................. 195

E. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Uygulanması .............................................................. 196

1. Yıllık Ücretli İznin Kullanımı.......................................................................... 196

2. Salgın Hastalığı (COVİD19) Döneminde Yıllık İzin Uygulaması ..................... 201

3. Yıllık İzni Kullandırmamanın Sonuçları ......................................................... 205

4. Yıllık İzin Tarihinin Belirlenmesi ve Uygulanması ......................................... 210

5. Yıllık İznin Bölünmesi ................................................................................... 213

6. Yol İzni Verilmesi.......................................................................................... 215

7. Yıllık İzinde Çalışma Yasağı........................................................................... 216

F. Yıllık İzin Ücreti ................................................................................................... 218

1. Yıllık İzin Ücretinin Ödenmesi ...................................................................... 218

2. Sözleşmenin Sona Ermesi Halinde Yıllık İzin Ücreti...................................... 221

3. Yıllık İzin Ücretinde Zamanaşımı .................................................................. 231

G. Yıllık İzin Hakkına İlişkin Cezai Yaptırım............................................................... 234

II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI.....................................236

A. Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve Kapsamı...................................................................... 236

B. Yıllık İzin Türleri................................................................................................... 240

C. Yıllık Ücretli İzin Süreleri ..................................................................................... 241

1. Esas Yıllık Ücretli İzin Süreleri ...................................................................... 241

a. Yıllık Ücretli İznin Asgari Süresi............................................................... 241

b. Uzatılmış Yıllık Ücretli İzin Süreleri ......................................................... 246

aa. Pedagoji Alanında ve Bilimsel Faaliyetlerde Çalışanların Yıllık

İzin Süresi ....................................................................................... 247

bb. Fizyolojik Durumuna Göre Yıllık Ücretli İzin Süresi......................... 249

cc. Azerbaycan Halkı İçin Özel Hizmetleri Olan Çalışanların Yıllık

İzin Süresi ....................................................................................... 250

dd. Tiyatro ve Sahne İle Diğer Kurum Personellerinin Yıllık İzin Süresi. 251

2. İlave Yıllık Ücretli İzin Süreleri...................................................................... 251

a. Çalışma Koşulları ve İşin Niteliğine Göre İlave Yıllık İzin Süresi............... 253

b. İşçinin Kıdemine Göre İlave Yıllık İzin Süresi........................................... 255

c. Çocuklu Kadınlar İçin İlave Yıllık İzin Süresi ............................................ 260

D. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Koşulları............................................................ 263

1. Yıllık İznin Uygulanacağı İşyerleri ve Çalışanlar ............................................ 263

2. Yıllık İzin İçin Aranan Bekleme Süresi........................................................... 264

3. Bekleme Süresinin Hesaplanmasında Dikkate Alınan Süreler...................... 266

4. Yıllık İznin Kullanımında Sıra ........................................................................ 268

5. Esas ve İlave İzinlerin Birleştirilmesi............................................................. 272

6. Yıllık İznin Bölünmesi ................................................................................... 274

7. İşçinin Yıllık İzinden Geri Çağrılması............................................................. 275

8. Yıllık Ücretli İzni Fiilen Kullanılmadan Ücrete Dönüştürülmesi .................... 276

9. Yıllık İznin Uygulanmasının Resmi Usulü...................................................... 281

10. Toplu Yıllık İzin Kullanımı ............................................................................. 282

E. Yıllık İzin Ücreti ................................................................................................... 283

1. Yıllık İzin Ücreti Hesaplanmasında Esas Alınan Ücretler .............................. 283


10 İçindekiler

2. Yıllık İzin Ücretini Hesaplanması ve Ödenmesi.............................................286

3. Yıllık İzin İçin Sosyal ve Maişet Yardımlarının Ödenmesi ..............................287

F. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Hallerinde Yıllık İzin Ücreti ...................................289

G. Yıllık İzin Hakkına İlişkin Cezai Yaptırım ...............................................................297

III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI ...............................................299

A. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Kapsamı......................................................................301

B. Yıllık Ücretli İzin Süreleri......................................................................................303

1. Esas Yıllık Ücretli İzin Süreleri.......................................................................303

a. Yıllık Ücretli İznin Asgari Süresi ...............................................................303

b. Uzatılmış Yıllık Ücretli İzin Süreleri..........................................................304

aa. Pedagoji Alanında ve Bilimsel Faaliyetlerde Çalışanların Yıllık

İzin Süresi........................................................................................304

bb. Tiyatro ve Sahne Çalışanlarının Yıllık İzin Süresi...............................308

cc. Devlet Memurlarının Yıllık İzin Süresi .............................................309

dd. Diğer Çalışanlar İçin Yıllık Ücretli İzin Süresi....................................309

2. İlave Yıllık Ücretli İzin Süreleri ......................................................................313

a. Zararlı ve Tehlikeli İşlerde Çalışanların İlave Yıllık İzin Süresi..................314

b. Çalışmanın Niteliğine Göre İlave Yıllık İzin Süresi....................................317

c. Tiyatro ve Sahne İle Kültür Bakanlığı Çalışanlarının İlave Yıllık

İzin Süresi................................................................................................319

d. Sağlık Kurumları Çalışanlarının İlave Yıllık İzin Süresi..............................319

e. Düzensiz Çalışma Rejimi İle Çalışanların İlave Yıllık İzin Süresi................322

f. İklim ve Doğa Şartlarına Göre İlave Yıllık İzin Süresi ...............................324

g. İşçinin Kıdemine Göre İlave Yıllık İzin Süresi ...........................................325

h. Engellilik ve Meslek Hastalığı Nedeniyle İlave Yıllık İzin Süresi ...............328

i. Çernobil Kazazedeleri İçin İlave Yıllık İzin Süresi .....................................329

j. Diğer Çalışanlara İlave Yıllık İzin Süresi ...................................................330

C. Yıllık Ücretli İznin Uygulanması ...........................................................................331

1. Yıllık İznin Kullanımı......................................................................................331

2. Yıllık İzin Tarihinin Belirlenmesi....................................................................333

3. Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Dikkate Alınan ve Alınmayan Süreler.............337

a. Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Dikkate Alınan Süreler..............................337

b. Bekleme Süresine Dâhil Edilmeyen Süreler ............................................339

4. Yıllık İznin Kullanılması .................................................................................343

a. Yıllık Ücretli İzin Kullanımının Ertelenmesi veya Çakışması.....................345

b. Yıllık İznin Kullanımında Sıra ...................................................................347

c. Yıllık İznin Bölünerek Kullanılması ve İşçinin İzinden Çağrılması.............349

aa. Yıllık İznin Bölünmesi ......................................................................349

bb. İşçiyi İzinden Geri Çağırma ...............................................................349

d. Yıllık İznin Uygulanmasının Resmi Usulü.................................................351

e. Toplu Olarak Yıllık İzne Ayırma ...............................................................353

D. Yıllık İzin Ücreti....................................................................................................355

1. Yıllık İznin Fiilen Kullanılmadan Ücrete Dönüştürülmesi ..............................356

2. Yıllık İzin Ücreti Hesaplanmasında Dikkate Alınan Ücretler..........................357

3. Kısmi Süreli Çalışanların Yıllık İzin Hakkı .......................................................359

4. Ek İşlerde Çalışanların Yıllık İzin Hakkı ..........................................................359


İçindekiler 11

5. İzin Ücretinin İş Günü Olarak Hesaplandığı Durumlar.................................. 360

6. Yıllık İzin Ücreti Dışında İşçiye Yapılan Ödemeler ........................................ 361

a. İşçiye Sosyal/Maişet Yardımları Ödenmesi............................................. 361

b. İşçiye Yol Masraflarının Ödenmesi ......................................................... 362

E. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Hallerinde Yıllık İzin Hükümleri............................ 362

F. Yıllık İzin Hakkına İlişkin Cezai Yaptırım............................................................... 363

IV. DEĞERLENDİRME .................................................................................................365


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İŞ HUKUKUNDA DİĞER İZİN HAKLARI


§1. ANALIK VE MAZERET İZNİ............................................................................................371

I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA ANALIK VE MAZERET İZNİ ..................................................371

A. Türk İş Hukukunda Analık İzni............................................................................. 371

1. Hamilelik Süresince Periyodik Kontroller İçin Ücretli İzin Hakkı................... 372

2. Hamilelik ve Doğum İzin Hakkı..................................................................... 373

3. Yarım Çalışma İzni........................................................................................ 378

4. Doğum Sonrası Altı Aya Kadar Ücretsiz İzin ................................................. 382

5. Süt İzni ......................................................................................................... 385

6. Doğum/Evlat Edinme Sebebiyle Kısmi Süreli Çalışma.................................. 389

B. Türk İş Hukukunda Mazeret İzni ......................................................................... 391

II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA ANALIK VE MAZERET İZİNLERİ ...............................394

A. Azerbaycan İş Hukukunda Analık İzni (Sosyal Mezuniyyet)................................. 394

1. Hamilelik ve Doğum İzni .............................................................................. 395

2. Evlatlık Alan Annelere Doğum İzni............................................................... 397

3. Kısmi Ücretli İzin Hakkı................................................................................. 399

4. Süt İzni ......................................................................................................... 401

5. Kısaltılmış İş Haftası Rejimi .......................................................................... 403

6. Kısmi Süreli İşlerde Çalıştırma...................................................................... 404

B. Azerbaycan İş Hukukunda Mazeret İzni.............................................................. 405

III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA ANALIK ve MAZERET İZNİ..................................................406

A. Rusya İş Hukukunda Analık İzni........................................................................... 406

1. Hamilelik ve Doğum İzni .............................................................................. 406

2. Çocuk Bakım İzni.......................................................................................... 410

3. Evlatlık Alanların İzin Hakkı .......................................................................... 414

4. Süt İzni ......................................................................................................... 416

B. Rusya İş Hukukunda Mazeret İzni ....................................................................... 418

§2. ÜCRETSİZ İZİN HAKKI...................................................................................................420

I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA ÜCRETSİZ İZİN HAKKI .........................................................420

A. Kanundan Doğan Ücretsiz İzin Uygulaması......................................................... 420

B. İradi Ücretsiz İzin Uygulaması ............................................................................. 422

1. Ücretsiz İznin Amacı..................................................................................... 422

2. Ücretsiz İznin Uygulanması.......................................................................... 425

a. Ücretsiz İznin İşe Girişlerde Sözleşme İle Belirlenmesi........................... 425

b. Ücretsiz İznin İş İlişkisi İçinde Uygulanması ............................................ 425

aa. Kısa Çalışma Süresi İçinde Ücretsiz İzin .......................................... 426


12 İçindekiler


bb. Salgın Hastalığı (COVİD19) Sürecinde Kısa Çalışma ve

Ücretsiz İzin ....................................................................................427

cc. Tarafların Önerisi Üzerine Ücretsiz İzin...........................................430

c. Ücretsiz İznin Uygulama Şekli ve İspatı...................................................432

d. Ücretsiz İzin Süresi..................................................................................434

e. Ücretsiz İzne İlişkin SGK Primleri.............................................................435

II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA ÜCRETSİZ İZİN HAKKI.............................................437

A. Ücretsiz İzin Hakkı ...............................................................................................437

B. Ücretsiz İzin Hakkının Kapsamı............................................................................439

C. Ücretsiz İzin Süreleri............................................................................................440

D. Ücretsiz İznin Uygulanması .................................................................................441

E. Kanunda Düzenlenen Diğer Ücretsiz İzin Halleri .................................................444

1. İş Kanunu md. 110/2 Kapsamında Ücretsiz İzin ...........................................444

2. İş Kanunu md. 137 Kapsamında Ücretsiz İzin ...............................................444

3. İş Kanunu md. 146 Kapsamında Ücretsiz İzin ...............................................445

III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA ÜCRETSİZ İZİN HAKKI .......................................................446

A. Ücretsizi İzin Hakkı ..............................................................................................446

B. Ücretsiz İznin Uygulanması .................................................................................448

C. Ücretsiz İzin Süreleri............................................................................................449

§3. BİLİM FAALİYETLERİ ve EĞİTİM İZİNLERİ ......................................................................452

I. TÜRK HUKUKUNDA BİLİM FAALİYETLERİ VE EĞİTİM İZİNLERİ................................452

II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA BİLİM FAALİYETLERİ (YARATICILIK İZNİ) VE

EĞİTİM İZİNLERİ....................................................................................................454

A. Bilim Faaliyetleri (Yaratıcılık) İzinleri ve Süresi ....................................................454

B. Eğitim İzin Hakkı ..................................................................................................456

1. Eğitim İzni Süreleri........................................................................................456

2. Eğitim İzin Ücreti ..........................................................................................457

III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA BİLİM FAALİYETLERİ (YARATICILIK İZNİ) ve

EĞİTİM İZNİ ..........................................................................................................458

A. Bilim Faaliyetleri (Yaratıcılık) İzinleri ...................................................................458

1. Bilim Faaliyetleri İzinlerinin Konusu ve Uygulanması ...................................458

2. Bilim Faaliyetleri İzinlerinin Süresi ve İşverenin Yükümlükleri......................460

B. Eğitim İzin Hakkı ..................................................................................................462

1. Eğitim İzinlerinin Konusu..............................................................................462

2. Eğitim İzinlerinin Uygulanması .....................................................................463

3. Eğitim İzinlerinin Ücreti................................................................................466

§4. DEĞERLENDİRME ........................................................................................................468

SONUÇ ..............................................................................................................................473

KAYNAKÇA ........................................................................................................................485

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar