İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklere Uymamanın Sonuçları

İS328
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklere Uymamanın Sonuçları (İşveren Açısından)
Ali EKİN
2010 Baskı, 152 Sayfa 
ISBN 978-975-464-573-6

Günümüzde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik ihtiyaçlar hızla artmaktadır. Çalışmada iş sağlığı ve güvenliğinin önemi vurgulanarak, işverenin iş sağlığı ve güvenliğine yönelik yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde karşılaşacağı yaptırımlar üzerinde durulmuştur. Bu yaptırımlar Doktrindeki görüşler ve Yargıtay’ın konuyla ilgili kararları ışğı altında incelenerek çalışma tamamlanmıştır. (Önsöz'den)

Çalışmanın birinci bölümünde, iş sağlığı ve güvenliği kavramının henüz ortaya atılmadan önceki tarihin durumunu ele alacağız. Daha sonra yavaş yavaş gelişme gösteren iş sağlığı ve güvenliğinin ülkemizdeki ve uluslararası alandaki durumunu karşılaştırarak konunun daha güzel anlaşılmasına çalışacağız.

Çalışmanın ikinci bölümünde ise işverenin, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uymaması sonucu işyerinde meydana gelen iş kazalarında veyahut meslek hastalıklarında işverenin sorumluluğu hakkındaki öğreti ve çeşitli kanunlardaki görüşlere değineceğiz. Hemen sonrasında ise, işverenin kusuruyla iş kazasına veya m eslek hastalığına uğrayan işçinin, devletin öngördüğü yaptırımlar çerçevesinde işverenden isteyebileceği tazminatlara değineceğiz. Bu tazminatlar ayrıntılı olarak anlatılacak, Yargıtay ve öğretideki görüşler ışığında değerlendirilecektir. Çalışmamıza konu olan tazminatlar ise sırasıyla; maddi tazminat, manevi tazminat ve destekten yoksun kalma tazminatı olmak üzere üç tanedir. Bazı durumlarda işçinin zararlarını öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu karşılamakta daha sonra ise işverenin kusuru oranında işverene rücu etmektedir. Biz de ikinci bölümün sonunda Sosyal Güvenlik Kurumunun işverene rücu hakkını ayrıntılı olarak anlatarak konunun daha iyi anlaşılmasına çalışacağız.

Çalışmanın son bölümü olan üçüncü bölümde ise işverene devletin uygulayacağı idari para cezalarından bahsedeceğiz. İdari para cezaları ve idari para cezalarına karşı itiraz yolu çoğu zaman tartışmalara yol açmış, bu tartışmaların sona ermesi için birkaç kez kanun değişikliğine gidilmiştir. Her ne kadar kanun değişiklikleri olsa da öğretide hala net bir görüş yoktur. İdari para cezaları yönünden gelişen süreci en rahat anlaşılacak şekilde bölümlere ayırarak anlatmaya çalışacağız. Üçüncü bölümün son kısmında ise iş sağlığı ve güvenliğine uymama sonucu meydana gelen kazalarda işverene uygulanacak Türk Ceza Kanununda yer alan, taksirle yaralama ve taksirle adam öldürme hükümlerini anlatacağız. (Giriş'ten)

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
§ 1. İŞ SAĞLIĞI, İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMLARI 19
I. Genel olarak 19
II. İş Sağlığı Kavramı 21
III. İş Güvenliği Kavramı 22
IV. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı 23
1- Dar Anlamda İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı 23
2- Geniş Anlamda İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı 24
§ 2. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ 25
§ 3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 27
I- Dünyadaki Gelişimi 27
II- Türkiye’deki Gelişimi 31
§ 4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN KAYNAKLARI 35
I- Uluslararası Kaynaklar 35
II- Ulusal Kaynaklar 36
§ 5. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN İŞLEYİŞİ 38
I- İş Sağlığı ve Güvenliği Örgütü 38
II- İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi 39

İKİNCİ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN HUKUKİ YAPTIRIMLARI
§ 6. GENEL OLARAK 41
§ 7. İŞVERENİN, İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN HUKUKİ BOYUTU 42
I. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerini Alma Borcunun Hukuki Dayanağı 42
II. İşverenin Hukuki Sorumluluğunun Niteliği 45
1- Genel Olarak 45
2- Kusursuz Sorumluluk Görüşü 46
3- Kusur Sorumluluğu Görüşü 50
4- Kusurun Objektifleştirilmesi 52
5- Sözleşmeden Doğan Sorumluluk ile Haksız Fiil
Sorumluluğunun Yarışması 54
6- Zararın Sosyal Sigortalar Tarafından Karşılanması Gereği 55
III. İşverenin Hukuki Sorumluluğunun Sınırı ve Çerçevesi 57
IV. İlliyet Bağının Bulunması Zorunluluğu 58
1- Genel Olarak 58
2- İlliyet Bağının İşverenin Sorumluluğunun Sosyal Güvenlik
Kurumunun Sorumluluğundan Ayrılmasındaki Önemi 59
3- İlliyet Bağının Kesilmesi 60
§ 8. MADDİ TAZMİNAT 64
I. Maddi Tazminatın Kapsamı 64
1- Çalışma Gücünün Kaybından Doğan Zararlar 65
2- Ekonomik Geleceğin Kaybından Doğan Zararlar 67
3- Tedavi Masrafları 69
II. Maddi Tazminatın Belirlenmesi 70
1- Genel Esaslar 70
2- Meslekte Kazanma Gücü Kaybı 71
3- İş Görebilme Çağının ve Yaşam Süresinin Belirlenmesi 72
4- Ücretin Belirlenmesi 73
5- Tarafların Kusur Durumunun ve Hakkaniyetin Tazminata Etkisi 74
§ 9. MANEVİ TAZMİNAT 76
I. Hukuki Dayanağı 76
II. Manevi Tazminatın Şartları 77
III. Manevi Tazminat İsteyebilecek Kişiler 79
1- İş Kazası Ölümle Sonuçlanmamışsa 79
2- İş Kazası Ölümle Sonuçlanmışsa 82
IV. Manevi Tazminatın Takdiri 85
§ 10. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI 89
I. Hukuki Dayanağı 89
II. Destek ve Desteklenen Kavramları 91
III. Bakım Gücü ve Bakım İhtiyacı 93
IV. Bakım Süresi 95
V. Zararın ve Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Tespiti 96
1- Desteğin Geliri 96
2- Yardım Miktarı 97
3- Zarardan Yapılacak İndirimler 97
VI. Tazminat Talep Edebilecek Kişiler 98
1- Destekten Yoksun Kalan Eş 98
2- Destekten Yoksun Kalan Nikahsız Eş 99
3- Destekten Yoksun Kalan Çocuklar 100
4- Destekten Yoksun Kalan Ana, Baba ve Kardeşler 101
§ 11.SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN RÜCUU 102
I. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Açısından Rücu Davaları 102
II. İşverenlerin Rücu Tazminatından Sorumlu Tutulmasına Yol Açan Durumlar 108
1- İş kazası veya meslek hastalığının gerçekleşmesinde işverenin kastı 108
2- İşverenin suç sayılır eylemi 110
3- İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatına Aykırı Tutumu 111
III. Rücunun Zamanaşımı 112

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN İDARİ VE CEZAİ YAPTIRIMLARI
§ 12. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN İDARİ YAPTIRIMLARI 113
I. Genel Olarak 113
II. İdari Yaptırımların Çeşitleri 114
1. İdari Para Cezaları 114
A) İş Kanunu Çerçevesindeki Dönem 116
B) Kabahatler Kanunu Çerçevesindeki Dönem 118
C) 5728 Sayılı Kanun Çerçevesindeki Dönem 120
D) 5763 Sayılı Kanun Çerçevesindeki Dönem 121
2. İşin Durdurulması veya İşyerinin Kapatılması 123
3. İşçilerin Çalışmaktan Alıkonulması 126
§ 13. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN CEZAİ YAPTIRIMLARI 129
I. Genel Olarak 129
II. Taksirle Yaralama 129
III. Taksirle Öldürme 132

SONUÇ 135

KAYNAKÇA

AKIN, Levent, : İş Sağlığı ve Güvenliğinde İş ve-renin Cezai Sorumluluğu, Tisk Akademi, C:3, 2008/1 (İşverenin Cezai Sorumluluğu).
AKIN, Levent, : İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu ve Bundan Doğan Tazminat Da vaları Açısından Yargıtayın 2002 Yılı Kararlarının Değer len dir me si, Ankara 2004 (De ğer len dirme).
AKTAY,Nizamettin/ARICI,Kadir/ KAPLAN-SENYEN,Tuncay : İş Hukuku, 3.Baskı, Ankara 2009.
AKYİĞİT, Ercan, : 4857 sayılı İş Kanunu’nda İdari Para Cezaları, 2.Baskı, Sakarya 2005 (İdari Para Cezaları).
AKYİĞİT, Ercan, : İdari Para Cezaları Bakımından İş.K 108’deki Kanun Yolu Hala Yürürlüktedir. Legal YKİ, Tem muz 2007.
AKYİĞİT, Ercan, : İdari Para Cezalarında Görevli Yargı Yeri, MESS Sicil, Haziran 2006.
AKYİĞİT, Ercan, : İş Kanunu Şerhi, 3.Baskı, Ankara 2008, C:2 (İş Kanunu Şerhi).
AKYİĞİT, Ercan, : İş Yasası’ndaki İdari Para Ce za la-rında Görevli Yargı Yeri Değişti, MESS Sicil, Mart 2008 (Yargı Yeri).
AKYİĞİT, Ercan, : Kabahatler Yasası’nı İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararı Üze ri-ne, MESS Sicil, Aralık 2006.
ALPAR, Bülent, : Uluslararası Çalışma Teşkilatının Yapısı, Çalışmaları ve Denetimi, Kamu-İş (İş Hukuku ve İktisat Dergisi), Ocak 1999, C:4, S:4.
ALPAR, M. Bülent, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ve Ça-lışma Ortamı Hakkında 155 Sayılı ILO Sözleşmesi İle İlgili Çalışma Hayatı Mevzuatı, C: 7, S:2, Ankara 2003.
ANDAÇ, Faruk, : İş Hukuku, Ankara 2008.
ANDAÇ, Faruk, : Yeni İş Kanununun Getirdikleri Se-mineri, Türkiye İşveren Sen di-kaları Konfederasyonu, İzmir, 3 Temmuz 2003.
ARASLI, Utkan, : İdari Para Cezalarının Yargısal Denetimi, Kamu-İş Dergisi, Resul Arslanköylü’ye Armağan, 2004/3.
ARASLI, Utkan, : Sosyal Güvenlik ve Sosyal Sigor-talar, C:1 ve C:2, Ankara 2002.
ARICI, Kadir, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ders-leri, Ankara 1999.
ARSEVEN, Faik, : Yeni İş Kanunun İş Sağlığı ve Gü-venliği Yaklaşımı, İşveren, C:42, S:7, Nisan 2004.
ARSEVEN, Faik, : Yeni İş Kanununun İş Sağlığı ve Güvenliği Yaklaşımı, TİSK İş ve ren Dergisi, C:42, S:7, Nisan 2004.
ARTUNÇ, Mustafa, : Taksirle insan Öldürme Suçu, Te -razi Aylık Hukuk Dergisi,Yıl: 2,S: 9, Mayıs 2007.
ASLANKÖYLÜ, Resul, : Sosyal Sigortalar Kanunu Yo ru mu, Ankara 2003.
AYHAN, Abdurrahman, : Çalışma Hayatımız Bakımından İşyerlerinde İşçi Sağlığı ve Gü ven-liği Kurullarının Oluş tu rul ma sı ve Önemi, Kamu-İş, C:7, S:2, Ankara 2003.
BAKIRCI, Kadriye, : İşçinin Desteğinden Yoksun Kal ma Davası, Kamu-İş Dergisi, Tem muz 1991.
BAŞBUĞ, Aydın, : Sosyal Sigortalar Kurumunun İş-ve rene ve Üçüncü Kişiye Rücuu, Kamu-İş, Ankara 1992.
BAŞTERZİ, Süleyman, : Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2001, Ankara 2003.
BATUR, Erhan, : İş Sağlığı ve Güvenliğinde Ge liş-me ler, TİSK İşveren Der gisi, C:42, S:7, Nisan 2004.
BAYRAM, Fuat, : İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarı Taslağı Üzerine, Legal İSGHD, 2007/16.
BAYRAM, Fuat, : Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Mev-zua tımızda Hakim Olan İlkeler, Legal İSGHD, 2005/7.
BENOKAN, Ömer, : İş Sağlığı ve Güvenliği’nde Eği tim, www.messegitim.com.tr (5.12.2008).
BOSTANCI, Yalçın, : İşverenin İş Sağlığı ve Gü ven li ği ne İlişkin Yüküm lü lüklerini Ye rine Getirmemesi ve Yap tı rım la rı, SÜHFD 2004, C:12, S:1-2 (İş Sağlığı).
BOSTANCI, Yalçın, : Yargıtay Kararları Işığında İş Kazası Kavramı, Kamu-İş, 2005/8.
CANİKLİOĞLU, Nurşen, : 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Ka nu nu nun Kısa Vadeli Sigorta Kol la rı na İliş-kin Hükümlerinin Kısa Bir De ğer-len dirmesi, İşveren, Aralık 2006.
CENTEL, Tankut, : Çocuklar İle Gençlerin İş Gü ven li-ği, İstanbul 1982.
CENTEL, Tankut, : İş Hukuku, C: I, İstanbul 1994, s.267; İBD., 2007/5 (İş Hu ku-ku).
CENTEL, Tankut, : İş Sağlığı ve Güvenliği Ala nın da ki Son Gelişmeler, MESS Sicil, Eylül 2006.
CENTEL, Tankut, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Mevzuatı, İstanbul 1997.
CILGA, Ertan, : İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yeni Dönem, MESS Mercek, S:34, Nisan 2004.
CILGA, Ertan, : Kabahatler Kanununa Anayasa Mahkemesinden İptal, MESS İş ve-ren Gazetesi, Eylül 2006.
ÇALIŞMA ve SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile İl-gili Genel Bilgiler Ankara 1993/30.
ÇELİK, Nuri, : İş Hukuku Dersleri, 22.Baskı, İstanbul 2009.
ÇENBERCİ, Mustafa, : İş Kanunu Şerhi, Ankara 1986 (Şerh).
ÇENBERCİ, Mustafa, : Sosyal Sigortalar Şerhi, Ankara 1985.
ÇEVİK, Öktem Seda, : İşverenin İş Kazalarından Doğan Sorumluluğu, Legal Yargı Ka rar ları İnceleme Dergisi, 2007–5.
DEMİR, Fevzi, : İş Güvencesi ve 4857 sayılı İş Kanununun Başlıca Yenilikleri, Tes-İş Sendikası, Ankara 2003.
DEMİR, Fevzi, : İş Hukuku ve Uygulaması, 4.Bas-kı, İzmir 2005.
DEMİRBİLEK, Tunç, : İş Güvenliği Kültürü, İzmir 2005.
DEMİRCİOĞLU, Murat/ CENTEL, Tankut, : İş Hukuku, 12.Baskı, İstanbul 2007.
EKİN, Nusret, : Endüstri İlişkileri, 5.Baskı, İstanbul 1989.
EKMEKÇİ, Ömer, : “Özel Hukukta Vücut Bü tün lü ğü-nün İhlali ve Ölüm Hallerinde Maddi Zarar Hesabının Un sur la rı” Galatasaray Üniversitesi ve İs-tanbul Barosu İş Hukukuna İliş kin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 1996 Yılı Toplantısında Sunulan Tebliğ, İstanbul 1996( Maddi Za rar).
EKMEKÇİ, Ömer, : 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İşyeri Örgütlenmesi, İstanbul 2005 (İşyeri Örgütlenmesi).
EKMEKÇİ, Ömer, : İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarısı Taslağı’nın Değer len di ril-mesi, MESS Sicil, Mart 2007 (İş Sağlığı).
EKMEKÇİ, Ömer, : Yeni İş Kanununun ve Yö net me lik-lerinin İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Olarak İşverenlere Ge tir diği Yükümlülükler, İstanbul 2005.
EKONOMİ, Münir/ ULUCAN, Devrim, : İş Hukuku Uygulaması, Kararlar ve İncelemeleri, C:I-IV, İstanbul 1975-1989, İş.K. 14, No:24.
EREN, Fikret, : Borçlar Hukuku Genel Hü küm ler, 8.Baskı, İstanbul 2003.
EREN, Fikret, : Borçlar Hukuku ve İş Hukuku Açısından İşverenin İş Kazası ve Me slek Hastalığından Doğan So-rumluluğu, Ankara 1974.
ERKUL, İhsan, : Sosyal Politika Dersleri, Eskişehir 1988.
ERTAŞ, Şeref, : Manevi Tazminatın Hukuki Ni te liği ve Miktarının Tespiti, Pos ta-cıoğlu’na Armağan, İstanbul 1990.
EYRENCİ, Öner/TAŞKENT, Savaş/ULUCAN, Devrim, : Bireysel İş Hukuku, 3.Baskı, İstanbul 2006.
FİŞEK, Gürhan, : Çok Bilimli Eksende İş Sağlığı ve Güvenliği, AÜSBFD., (Ziya T. GÜNEŞ’e Armağan), Haziran/ Aralık 1995.
GEÇER, Bekir, : İş Kazası ve Meslek Has ta lık la-rında İşverene Rücu, www.lebibyalkin. com.tr (22.12.2008) (İşverene Rücu).
GEÇER, Bekir, : İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı, Ankara 2004.
GENÇLER, Ayhan, : İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin Uygulamaların Tarihsel Gelişimi, www. parisbus. tr (18.10.2007) (Tarihsel Gelişim).
GENÇLER, Ayhan, : İş Sağlığı ve İş Güvenliği ala nın da mevzuatımızda bulunan dü zen le-melerden doğan yü küm lü lük ler, HESME Eğitim Treni Paneller Se ri-si, 24 Mayıs 2002.
GENÇLER, Ayhan, : İş Sağlığı ve İş Güvenliği Ala nın da Mevzuatımızda Bu lu nan Dü zen-lemelerden Do ğan Yü küm lü lükler, İş Sağlığı ve Gü venliği Dergisi, Temmuz-Ağustos 2002, S:8 (İş Sağlığı).
GEREK, Nüvit, : Türkiye’de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Türk Metal Sendikası Yayınları, Ocak 1988.
GÖKYAYLA, K. Emre, : Destekten Yoksun Kalma Taz-minatı, İzmir 2004.

GÜLAN, Aydın, : İdari Para Cezalarına Karşı İş Ka-nunu’nun Düzenlediği Yar gı sal Yol, MESS Mercek Dergisi, Ocak 2004.
GÜLER, Fatma Berfu, : İşverenin Sorumluluğunun Hu ku ki Niteliği, Kocaeli Üni ver sitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Kasım 1997.
GÜNAY, Cevdet İlhan, : Şerhli İş Kanunu, Ankara 1998, C:2.
GÜVEN, Ercan/AYDIN, Ufuk, : Bireysel İş Hukuku, 2.Baskı, Eskişehir 2007
GÜZEL, Ali, : “Dünyada ve Ülkemizde İşyeri Hekimliğine Yaklaşım, Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Türk Ta bip ler Birliği, (Uluslararası ve Ulusal Hukuk Sisteminde İşyeri He kim li ği Sempozyumu), 24 Mayıs 2003, Ankara.
GÜZEL, Ali, : 5510 sayılı Yasa ile İşverenlere Getirilen Önemli Ek Sosyal Si gor ta Yükümlülükleri, İşveren, Aralık 2006.
GÜZEL, Ali, : Sosyal Sigortalar Kurumunun İş-verene Rücuu ve Uygulamada Or-taya Çıkan Sorunlar, Destekten Yoksunluk ve Cismani Za rar lar da Sorumluluk ve Taz mi nat, Ga la ta-saray Üni ver si te si ve İstanbul Ba-rosu Semineri, İstanbul 1996 (İşverene Rücu).
GÜZEL, Ali, : Yargıtayın 1985 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, İstanbul 1987.
GÜZEL, Ali, : Yargıtayın 1990 Yılı Kararları Değerlendirilmesi, İstanbul 1992 (Yargıtayın 1990 Yılı).
İNCİROĞLU, Lütfi, : 2007 Yılında İş Kanununda Uy gu-lanacak İdari Para Cezaları, www.calısmahayati.net,(15.04.08)
İNCİROĞLU, Lütfi, : İş Sağlığı ve Güvenliği’nde İşçi ve İşverenin Hukuki ve Cezai Sorumlulukları, 2.Baskı, İstanbul 2008.
İREN, Ertan, : Anayasa Mahkemesinin İptal Ka-rarından Sonra Para Cez a la rı na İliş kin Uyuş maz lık la rın Çözüm Yeri Hakkında Dü şünceler, Çi mento İşveren Dergisi, Mayıs 2003.
İZVEREN, Adil, : Sosyal Politika ve Sosyal Sigortalar, Ankara 1968.
KAPLAN, Emine Tuncay, : İşverenin Hukuki Sorumluluğu, Ankara 1992 (Sorumluluk).
KARABULUT, Mustafa, : İdari Yaptırımların Hukuki Ni te liği ve Anayasa Mah ke me si-nin Kabahatler Kanunu Hak-kındaki Kararı, Türk Hukuk Dergisi, Ka sım 2006.
KARAHASAN, Mustafa Reşit, : Sorumluluk ve Tazminat Hukuku 1989, C:2.
KARAHASAN, Mustafa Reşit, : Tazminat Hukuku, Maddi Taz mi-nat- Manevi Tazminat, İs tanbul 1996 (Manevi Taz mi nat).
KARAHASAN, R.Mustafa, : Sorumluluk ve Tazminat Hukuku C:II, Ankara 1989.
KARAKAŞ, İsa, : İş Kazası ve Meslek Hastalıkları İhtilafları Yolları, Ankara 2006.
KARSLI, Abdürrahim, : Usul Hukuku Açısından Rücu Davaları, İstanbul 1994.
KESER, Hakan, : İşverenin İşçiyi Gözetme Bor cu nun Geçici İş İlişkilerine Yan sı ması, Legal İSGHD 2006, S:9, s.72.
KESKİN, O. Kadri, : Taksirle Ölüme ve Yaralanmaya Sebep Olma, Ankara 1994.
KILIÇ, Leyla, : İşverenin İş Sağlığı ve Gü ven li ği ni Sağlama Yü küm lü lüğü ve So rum-luluğu, Ankara 2006.
KILIÇOĞLU, Ahmet, : Manevi Tazminatın Hukuki Ni te li-ği, Ankara Barosu Dergisi, 1984, S:1.
KILIÇOĞLU, Ahmet, : Türk Borçlar Hukukunda Kanuni Halefiyet, Ankara 1979.
KILIÇOĞLU, Mustafa, : İş Kanunu Şerhi, Ankara 1999 (İş Ka nunu).
KILIÇOĞLU, Mustafa, : Tazminat Esasları ve Hesap Yöntemleri, Ankara 1997.
KUDAT, Arkın, : Cismani Kazalardan Doğan Zarar Nasıl Değerlendirilir?, Ankara 1975.
KURT, Resul, : İş Hukuku ve Sosyal Sigorta Mev-zuatında Usul ve Esaslar, 2.Baskı, İstanbul 2003.
MAHMUTOĞLU, F. Selami, : Kabahatleri Suç Olmaktan Çı kar-ma Eğilimi ve Düzene Aykırılık Hukukunda Yaptırım Rejimi, İstanbul 1985.
MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi, : Hizmet Sözleşmesi (Kuruluş-İçe rik - Sona Erme) Ankara 1995 (Kuruluş-İçerik-Sona Erme).
MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi, : İş Hukuku, 3.Baskı, Ankara 2008.
ODAMAN, Serkan, : Fransa’da ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının Yapıları ve İşlevleri, A.CAN TUNCAY’a Armağan, İstanbul 2005.
ODAMAN, Serkan, : İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Tarafların Önemli Hak ve Yü küm-lülükleri İle Uluslar arası Standart, Legal İSGHD 2006, S:11.
OĞUZMAN, Kemal, : İş Kazası ve Meslek Has ta lık la-rından Doğan Zararlardan İş ve re-nin Sorumluluğu, İÜHF. Mec muası 1969, C:34, S:1-4.
OKUR, Ali Rıza, : Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararların Değerlendirilmesi 1989, İstanbul 1991.
ÖYKEN, Halil Kağan, : SSK Başkanlık Sigorta Müfettişi, www.alomaliye.com/iskazaları.htm (3.9.2008).
ÖZBEK, Veli Özer, : Yeni Türk Ceza Kanununun An la-mı, C: 2, Ankara 2008.
ÖZDEMİR, Namık Kemal, : İş Sağlığı ve Güvenliği, İstanbul Barosu Yayınları Şubat 2004.
ÖZTÜRKLER, Cemal, : Ölüm ve Bedeni Zarar Hallerinde Maddi Tazminatın Hesaplanması Teknikleri, Ankara 2003.
ÖZVERİ, Murat, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde İş-v erenin Sorumluluğu: Ulus lar arası Çalışma Örgütü ile Dünya Sağlık Örgütü’nün Ortak Ko mis yon Ka-rarı, Legal YKİ, 2008/7.
PİYAL, Bülent, : Meslek Hastalıkları ve İş Kazaları Sempozyumu, Türk Harb-İş Sen-di kası Yayınları, 28 Nisan-1 Mayıs İstanbul 2004.
SABUNCU, H. Hilmi, : İş Sağlığı ve Hizmetlerinin Dünü, Legal İSGHD 2006, S:9 (İş Sağ-lığı).
SABUNCU, H. Hilmi, : İş Sağlığı ve Güvenliğine Evrensel Yaklaşım, Legal İSGHD, 2005/5.
SERATLI, Gaye Burcu, : 4857 Sayılı İş Kanununa Göre İş Sağlığı ve Güvenliği, Legal İSGHD, 2005/7 (İş Sağlığı).
SERATLI, Gaye Burcu, : İş Kazasından Doğan Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, Ankara 2003 (Destekten Yoksun Kalma).
SEZER, Ahmet Necdet, : Destekten Yoksun Kalma Taz mi-natının Hesaplanmasında Göz Önünde Tutulacak Eserler, YHD., Eylül 1980
SOKULLU, A. Füsun, : Rücu Davalarında Tazminat He sa bı ve AY. Mahkemesi Ka rar la rı, İstanbul Barosu Dergisi, Nisan-Haziran 1987.
SOYASLAN, Doğan, : Ceza Hukuku özel Hükümler, 5.Baskı, Ankara 2005.
SÜMER, Haluk Hadi, : İş Hukuku, 14. Baskı, Konya 2008.
SÜMER, Haluk Hadi, : İş Hukuku Uygulamaları, 3. Bas kı, Konya 2009.
SÜZEK, Sarper, : “Destekten Yoksunluk ve Cismani Zararlardan İşverenin Özel Hu-kuktan Doğan Sorumluluğu, Des-tekten Yoksunluk ve Cismani Za-rarlarda Sorumluluk ve Taz mi nat” Galatasaray Üniversitesi ve İs tan-bul Barosu İş Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Öne ri le ri 1996 Yılı Toplantısında Su nu lan Tebliğ, İstanbul 1996.
SÜZEK, Sarper, : İş Güvenliği Hukuku, Ankara 1985 (İş Güvenliği).
SÜZEK, Sarper, : İş Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 2006 (3.Baskı).
SÜZEK, Sarper, : : İş Hukuku, 5. Baskı, İstanbul 2009.
SÜZEK, Sarper, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ko nu-sunda Somut Çözüm Önerileri Ankara 2000 (İşçi Sağlığı).
SÜZEK, Sarper, : İşçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Hakları ve Yü küm lü-lükleri, Legal İSGHD, S:6, Nisan-Mayıs-Haziran 2005, s.61.
SÜZEK, Sarper, : İş Hukuku Yaptırımları, İş Hu ku ku Dergisi, C: 3, S: 2, Nisan-Ha zi ran 1993.
ŞAHLANAN, Fevzi, : İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin İdari Para Cezaları Ko nu-sunda Son Gelişmeler. MESS Sicil, Mart 2006.
ŞAKAR, Müjdat, : İş Hukuku Uygulaması, 5.Baskı, İstanbul 2003.
ŞARDAN, Serdar, : Yeni İş Kanunu ile Birlikte İş Sağ-lığı ve Güvenliği Konusunda Ge ti-rilen Değişiklik, Çimento İş veren Dergisi, S: 1, C: 18, Ocak 2004.
TANDOĞAN, Haluk, : Borçlar Hukuku, Özel Borç İliş ki-leri C:II, B:3, Ankara 1987.
TANDOĞAN, Haluk, : Üçüncü Şahsın Zararının Tazmini, Ankara 1963.
TAŞKENT, Savaş, : İş Kazası Kavramı, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, C:2, İstanbul 2001
TEKİNAY, S.Sulhi/ AKMAN, Sermet/ BURCUOĞLU, Haluk/ ALTOP, Atilla, : :
Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7.Baskı, İstanbul 1993.
TEKİNAY, S.Sulhi, : Ölüm Sebebiyle Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, İstanbul 1963.
TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa/ ÖNOK, Murat, : Teorik ve Pratik Ceza Özel Hu ku-ku, 5.Baskı, Ankara 2007.
TUNA, Orhan/YALÇINTAŞ, : Nevzat, Sosyal Siyaset, İstanbul 1981.
TUNCAY, A. Can/EKMEKÇİ, Ömer: Sosyal Güvenlik Hukuku’nun Esasları, 2.Baskı, İstanbul 2009.
TUNCAY, A. Can, : İş Kazasının Unsurları ve İş ve re nin İş Kazasından Doğan So rum luluğu İHU, 1982/1, SSK. 11 (no.2).

TUNCAY, A. Can, : “Yeni İş Kanununda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği”, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, İşve-ren Dergisi, Temmuz 2003.
TUNCAY, A. Can, : Kurumu İşverene Rücu-Olayda Ka-çınılmazlık Durumu, MESS Sicil Aralık 2006 (İşverene Rücu).
TUNCAY, A. Can, : Yeni İş Kanununda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, TİSK İşveren Der gi si, Temmuz 2003.
TUNCAY, A.Can, : Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde İş Sağlığı ve Güvenliği Mev zua tı-nın Uyumu ve Yeni Yö netmelikler, TİSK ve PERYÖN düzenlenen “İş Sağlığı ve Güvenliği Mev zua tın daki De ği şik likler ve İşveren Yü-kümlülükleri” Semineri, TİSK Ya-yın No: 241, İstanbul 2004.
TUNÇOMAĞ, Kenan/ CENTEL, Tankut, : İş Hukukunun Esasları, 5.Baskı, İstanbul 2008.
TURAN, Ercan, : Anayasa Mahkemesi’nin 2003/10 E., 2006/106 K., 23.11.2006 Ta-rih li Kararı Karşısında 506 Sa yılı Yasa’nın 26. Maddesine Dayalı Rücuen Tazminat Davaları, MESS Sicil, Haziran 2007.
TURAN, Kamil, : İş Hukukunun Genel Esasları, Ankara 1990.
TURAN, Kamil, : Milletlerarası Sendikal Hareketler, A.İ.T.A Yayını, Ankara 1979.
UÇAKHAN, S. Güleç, : Maddi Tazminat Esasları ve He-saplanması, 3.Baskı, Ankara 1994.
ULUSAN, İhsan, : Özellikle Borçlar Hukuku ve İş Hukuku Açısından İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu, Bundan Doğan Hukuki Sorumluluğu, İstanbul 1990 (Gözetme Borcu).
UŞAN, M. Fatih, : İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, C:1, Ankara 2006.
UŞAN, M. Fatih, : Türk Sosyal Güvenlik Hukukunun Temel Esasları, 2.Baskı, Ankara 2009 (Sosyal Güvenlik).
UYGUR, Turgut, : Borçlar Kanunu, Genel Hükümler, C:1, Ankara 1990.
YAZICI, Erdinç, : Osmanlıdan Günümüze Türk İşçi Hareketi, Ankara 1996.
YILMAZ, Gürbüz, : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi, www.isgüvenligi.net (15.10.2007).