Marka Hukukunda Karıştırılma Tehlikesi

Marka Hukukunda Karıştırılma Tehlikesi

Av. Hazal MİNTAŞ (LLM)

2019/09 1. Baskı, 192 Sayfa

ISBN 978-975-02-5608-0

Günümüz şartları ve piyasalarında, marka hukukunda tecavüz çokça yaşanmaktadır. Marka hakkına yönelik bu tecavüz ise büyük ölçüde iltibas yani karıştırılma tehlikesiyle gerçekleşmektedir. Karıştırılma tehlikesinin, kötü niyetli mal veya hizmet sahibi tarafından yaratılması ise markalar arasında karışıklığa yol açıp, ilgili markanın statüsüyle tüketicileri yanıltarak, tercih edilen olarak, ekonomik kâr amacı güdülmektedir.

Karıştırılma tehlikesi ile gerçekleşen tecavüz, diğer tecavüz hallerine kıyasla daha zor tespit edilmektedir. Tespitte, tescilli markalar için Marka Hukuku, tescilsiz markalar için ise Haksız Rekabet Hukuku hükümlerinden faydalanılmıştır. Bu bağlamda karıştırılma tehlikesinin açıklanması, karıştırılma tehlikesi ile marka hakkına tecavüzün nasıl gerçekleştiği ve tespit edilebildiğinin belirlenmesi gerekmektedir.

Bu kitap ilk olarak Marka Hukuku'nun temel unsurlarını hem 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hem de 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca incelenmiştir. Devamında marka hukukunda karıştırılma tehlikesi kavramı, hukuki düzenlemeler, karıştırılma tehlikesinin tespiti hususları açıklanmıştır. Hak sahiplerine ışık tutmak adına ise son bölümde, karıştırılma tehlikesinin varlığı halinde marka sahibinin haklarına ve davalara yer verilmiştir. 

Marka hukukunda karıştırılma tehlikesi kavramının açıklanarak, bu vesileyle gerçekleşen marka hakkına tecavüzün nasıl gerçekleşip, tespit edildiğini ve tecavüz akabinde marka sahibinin haklarının neler olduğunu, her aşamada Yargıtay kararları ışığında açıklamayı, Eser kendine ilke edinmiştir.

Konu Başlıkları

	Her Yönüyle Marka
	Yeni Marka Formları
	Ulusal ve Uluslararası Marka Hukuku Düzenlemeleri ile Markanın Korunması
	Karıştırılma İhtimali ve Halleri
	Karıştırılma Tehlikesi
	Marka Sahibinin Hakları
	Haksız Rekabet
	Ulusal ve Uluslararası Kararlar, Yargıtay Kararları

İÇİNDEKİLER

İçindekiler

Önsöz  7

Kısaltmalar  15

Giriş  17

Birinci Bölüm

MARKA KAVRAMI

I. MARKA KAVRAMI  19

A. Marka Olabilecek İşaretler  19

B. Unsurları  20

1. İşaret  20

2. Ayırt Edicilik  22

C. Marka Türleri  24

1. Kullanım Amacı ve İşlevine Göre Marka  24

a. Ticaret Markası  24

b. Hizmet Markası  25

c. Garanti Markası  25

d. Koruyucu Marka  26

2. Hak Sahiplerine Göre Marka  26

a. Ferdi Marka  26

b. Vekil Markası  27

c. Ortak Marka  27

3. Bilinirliğe Göre Marka  27

a. Alelade Marka  27

b. Tanınmış Marka  28

D. Markanın Fonksiyonları  29

1. Ayırt Edicilik Fonksiyonu  29

2. Kalite / Garanti Fonksiyonu  30

3. Kaynak Gösterme Fonksiyonu  31

4. Reklam Fonksiyonu  31

II. MARKA OLARAK SEÇİLEBİLECEK İŞARETLER  32

A. Genel Olarak  32

B. SMK’da Açıkça Belirtilmiş Olanlar  33

1. Kişi Adları  33

2. Sözcükler  34

3. Harfler ve Sayılar  36

4. Şekiller  37

5. Ses  37

a. Kavram  37

b. Seslerin Marka Olarak Tescil Edilebilirliği  38

6. Renk  42

a. Kavram  42

b. Renklerin Marka Olarak Tescil Edilebilirliği  43

C. SMK’da Açıkça Belirtilmemiş Olanlar  48

1. Genel Olarak  48

2. Reklam Sloganları  49

a. Kavram  49

b. Reklam Sloganlarının Marka Olarak Tescil Edilebilirliği  50

3. Koku  53

a. Kavram  53

b. Kokuların Marka Olarak Tescil Edilebilirliği  54

4. Tat  56

a. Kavram  56

b. Tatların Marka Olarak Tescil Edilebilirliği  56

5. Üç Boyutlu Cisimler  58

a. Kavram  58

b. Üç Boyutlu Cisimlerin Marka Olarak Tescil Edilebilirliği  59

III. MARKAYA İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER  63

A. Türk Hukuku’ndaki Düzenlemeler  63

B. Uluslararası Düzenlemeler  65

1. Madrid Protokolü ve Madrid Anlaşması  65

2. Paris Sözleşmesi ve Nis Anlaşması  67

3. TRIPS  68

IV. MARKA HAKKI VE HUKUKEN KORUNMASI  69

A. Tescilli Markalar Yönünden  70

B. Tescilsiz Markalar Yönünden  75

1. SMK’ya Göre Koruma  76

a. Tanınmış Markalar  76

b. Kullanım Sonucu Ayırt Edicilik Kazanmış Markalar  77

c. Rüçhan Hakkı  79

d. Gerçek Hak Sahipliği  79

2. TTK Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Koruma  81

İkinci Bölüm

KARIŞTIRILMA TEHLİKESİ

I. KAVRAM VE KAPSAM  83

A. Genel Olarak  83

B. Kapsam  86

1. Dar (Doğrudan) Anlamda Karıştırılma İhtimali  86

2. Dolaylı Karıştırılma İhtimali  87

3. Geniş Anlamda Karıştırılma İhtimali  87

C. Terminoloji  89

D. Karıştırılma Tehlikesi Kavramının Anlamı ve Hukuki Sonuçları  90

E. Tescil Edilmiş veya Tescil Başvurusu Yapılmış Bir Marka veya İşaret ile Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Olan Markalar (KHK m.7/1–b, SMK m.5/1–c)  93

F. Karıştırılma Tehlikesi Kavramına İlişkin Yasalar Düzenlemeler  96

1. KHK ve SMK Kapsamındaki Düzenlemeler  96

2. Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Düzenlemeler  98

3. Borçlar Kanunu Kapsamındaki Düzenlemeler  99

II. KARIŞTIRILMA TEHLİKESİNİN UNSURLARI  100

A. İki İşaret, Ürün veya Hizmetin Varlığı  100

B. Aynı ve Benzer Olma Durumu  100

1. Genel Olarak  100

2. İşaretler Arasındaki Aynı veya Benzer Olma Durumu  100

a) Görsel Benzerlik  102

b) İşitsel Benzerlik  105

c) Kavramsal Benzerlik  107

3. Mal ve Hizmetlerin Aynı ya da Benzer Olup Olmadığı  110

C. Benzerliğin Alıcılar Arasında Karıştırılma Tehlikesine Neden Olması  121

1. Alıcı Kavramı  121

2. Markanın Kullanıldığı Ürün veya Hizmetin Niteliğine Göre  122

a. Ortalama Tüketici  122

b. Uzman Alıcı Grubu  124

D. Marka Sahibinin Markasının Hukuken Haklı ve Öncelik Taşıyan Bir Kullanım Niteliği Taşıması  127

III. KARIŞTIRILMA TEHLİKESİNİN DENETİMİ YÖNÜNDEN MARKAYA İLİŞKİN ÖLÇÜTLER  128

A. Markanın Ayırt Edicilik Derecesi Yönünden: Güçlü Marka – Zayıf Marka  128

B. Markanın Unsurları Yönünden: Esas Unsur – Yardımcı Unsurlar  130

C. Markanın Tanınmış Olup Olmaması Yönünden  134

IV. MARKANIN FARKLI TANITICI İŞARETLERLE KARIŞTIRILMASI  135

A. Ticaret Unvanı ve İşletme Adı Yönünden  135

1. Ticaret Unvanı  135

2. İşletme Adı  137

B. İnternet Alan Adı Yönünden  138

Üçüncü Bölüm

KARIŞTIRILMA TEHLİKESİNİN VARLIĞI HALİNDE

MARKA SAHİBİNİN HAKLARI

I. TESCİLLİ MARKA YÖNÜNDEN  141

A. Genel Olarak  141

B. Markaya Tecavüz Halleri (KHK m.61 / SMK m.29)  142

1. Marka Hakkına Tecavüz Koşulları  143

2. Marka Hakkına Tecavüz Sayılan Haller  143

a. Tescilli Markanın Aynını Kullanarak Markayı Taklit Etmek Yoluyla Tecavüz  143

b. Taklit Markayı Taşıyan Ürünü Satmak, Dağıtmak veya Başka Bir Şekilde Ticari Alana Çıkarmak Yoluyla Tecavüz  144

c. Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Olarak Genişletmek veya Devretmek Yoluyla Tecavüz  145

3. Marka Hakkına Tecavüz Halinde Açılabilecek Davalar  147

a. Genel Olarak  147

b. Tespit Davası  148

c. Menfi Tespit Davası  148

d. Tecavüzün Durdurulması ve Önlenmesi (Men’i) Davası  149

e. Tecavüzün Giderilmesi (Ref’i) Davası  151

f. Tazminat Davaları  153

aa. Maddi Tazminat Davası  153

bb. Manevi Tazminat Davası  156

cc. İtibar Tazminatı  157

C. Marka Hakkı İhlalinin Suç Sayıldığı Haller (KHK m.61/A / SMK m.30)  158

1. Korunan Hukuki Değer  159

2. Suçun Unsurları  159

a. Maddi Unsur  159

aa. Fiil  159

bb. Fail  161

cc. Mağdur  162

dd. Suçun Konusu  162

b. Manevi Unsur  163

3. Yaptırım  163

4. Yargılama  164

II. TESCİLSİZ MARKA YÖNÜNDEN  165

A. Genel Olarak  165

B. Haksız Rekabet Hükümleri Kapsamında Açılabilecek Davalar  165

1. Hukuki Yönden  165

a. Genel Hususlar  166

b. Haksız Rekabetin Tespiti Davası  168

c. Haksız Rekabetin Önlenmesi Davası  169

d. Haksız Rekabetin Giderilmesi ve Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması  170

e. Maddi ve Manevi Tazminat Davası  171

aa. Maddi Tazminat Davası  171

bb. Manevi Tazminat Davası  173

f. Haksız İhtiyati Tedbir Nedeniyle Tazminat  173

2. Cezai Yönden  174

Sonuç  177

Kaynakça  185

Kavramlar Dizini  189