Medenî Usûl Hukuku Cilt II

Elinizdeki bu çalışma, dördüncü baskısı 2021 yılında yayımlanan “Medenî Usûl Hukuku Cilt I” isimli kitabımızın devamı niteliğindedir. Bu kitap, birinci baskısı, 2021 yılında gerçekleştirilmiş olan “Medenî Usûl Hukuku Cilt-II, Üst Derece Yargılamaları, Kesin Hüküm ve Bertaraf Edilmesi, Diğer Hukukî Çareler, Geçici Hukukî Korumalar, Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri ve İç Tahkim” isimli çalışmamızın, mevzuat değişiklikleri ile ilgili literatürdeki gelişmeler dikkate alınarak, tümüyle gözden geçirilmesi, güncellenmesi ve yer yer genişletilmesi suretiyle vücuda getirilmiştir. Bu çalışmanın, elektronik ortama aktarılmasında ve tashihlerinin yapılmasında, güncellenmesinde ve genişletilmesinde çok büyük emekleri geçen Pamukkale Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi öğretim elemanı Araştırma Görevlisi Fikret Sami Tiyek ile basım, yayım ve dağıtımını üstlenen Yetkin Basım Dağıtım ve Yayım Anonim Şirketinin değerli sahibi Muharrem Başer ve emeği geçen tüm personeline, göstermiş oldukları titizlik, özen ve duyarlılıktan ötürü, en içten teşekkürlerimi sunarım. Kitabın tüm okuyuculara yararlı olması dileğiyle.

İÇİNDEKİLER 

Sayfa

ÖNSÖZ ....................................................................................................................................7

İÇİNDEKİLER .......................................................................................................................9

BİBLİYOGRAFYA ..............................................................................................................23

KISALTMALAR CETVELİ................................................................................................37

§ 1. Hukuksal Çare ve Kanun Yolu Kavramları, Kanun Yollarının 

Ayırıcı Özellikleri, Amacı, Sınıflandırılması, Tabi Oldukları 

Ortak İlkeler ile İstinaf ve Temyiz Kanun Yolları 

A. Hukuksal Çare Kavramı ................................................................................................41

B. Kanun Yolu Kavramı ve Ayırıcı (Karakteristik) Özellikleri.......................................42

C. Kanun Yollarının Amacı ................................................................................................43

D. Kanun Yollarının Sınıflandırılması...............................................................................45

I. Olağan Kanun Yolu-Olağanüstü Kanun Yolu Ayrımı .............................................45 

II. Tam Kanun Yolu - Sınırlı Kanun Yolu Ayrımı .......................................................46 

III. Bozucu Kanun Yolu - Düzeltici Kanun Yolu Ayrımı..............................................47 

E. Kanun Yollarına Başvuru Bağlamında Geçerlilik Taşıyan Ortak İlkeler .................48

F. İstinaf Kanun Yolu .........................................................................................................54

I. Genel Olarak İstinaf Kavramı ve İstinaf Yargılamasının Karakteristik 

Özellikleri................................................................................................................54 

II. Aleyhine İstinaf Yoluna Gidilebilecek Olan Kararlar, Kimlerin İstinafa 

Başvurabileceği ve İstinaf Başvurusundan Feragat .................................................56 

1. Aleyhine İstinaf Yoluna Gidilebilecek Olan Kararlar .......................................56 

2. Kimlerin İstinaf Yoluna Başvurabileceği ..........................................................60 

3. İstinaf Başvurusundan Feragat ..........................................................................61 

III. İstinaf Sebepleri ve İstinaf Talebi ............................................................................63 

1. İstinaf Sebepleri.................................................................................................63 

2. İstinaf Talebi .....................................................................................................67 

10 İçindekiler 

IV. İstinaf Başvurusunun Şekli ve Katılma Yoluyla İstinaf .......................................... 67 

V. İstinaf Yoluna Başvuru Süresi ve Bu Yola Başvurunun Cebrî İcraya Etkisi........... 73 

1. İstinaf Yoluna Başvuru Süresi .......................................................................... 73 

2. İstinaf Yoluna Başvurunun Cebrî İcraya Etkisi ................................................ 74 

VI. İstinaf İncelemesi ve Bu İnceleme Sonucunda Verilebilecek Olan Kararlar........... 75 

1. İstinaf İncelemesi.............................................................................................. 75 

a) Ön İnceleme ............................................................................................ 75 

b) Asıl İnceleme........................................................................................... 76 

2. İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Olan Kararlar .............................. 84 

a) Genel Olarak ........................................................................................... 84 

b) Verilebilecek Olan Kararlar .................................................................... 86 

G. Temyiz Kanun Yolu ....................................................................................................... 88

I. Genel Olarak Temyiz Kavramı ve Ayırıcı Özellikleri ............................................ 88 

II. Aleyhine Temyiz Yoluna Gidilebilecek Olan Kararlar........................................... 90 

III. Temyiz Sebepleri .................................................................................................... 93 

IV. Temyiz Yoluna Başvurabilecek Olanlar ................................................................. 96 

V. Temyiz Süresi ......................................................................................................... 97 

VI. Temyiz Başvurusunun Şekli ................................................................................... 98 

VII. Temyiz Yoluna Başvurunun Cebrî İcraya Etkisi................................................... 102 

VIII. Temyiz İncelemesi................................................................................................ 103 

1. Ön İnceleme.................................................................................................... 103 

2. Asıl İnceleme.................................................................................................. 105 

3. Temyiz İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Olan Kararlar .......................... 107 

a) Genel Olarak ......................................................................................... 107 

b) Verilebilecek Olan Kararlar .................................................................. 107 

aa) Onama Kararı............................................................................... 107 

bb) Bozma Kararı............................................................................... 108 

aaa) Genel Olarak....................................................................... 108 

bbb) Bozmaya Uyma Kararı Verilmesi....................................... 110 

ccc) Direnme Kararı ................................................................... 112 

4. Kanun Yararına Temyiz.................................................................................. 112 

İçindekiler 11 

§ 2. Kesin Hüküm ve Bertaraf Edilmesi 

A. Şeklî Anlamda Kesin Hüküm.......................................................................................115

I. Genel Olarak..........................................................................................................115 

II. Şeklî Anlamda Kesinliğin Başlaması ve Sona Ermesi...........................................117 

B. Maddî Anlamda Kesin Hüküm....................................................................................119

I. Genel Olarak..........................................................................................................119 

II. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Etkileri ...............................................................124 

1. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Müspet Etkisi...............................................124 

2. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Menfî Etkisi .................................................128 

a) Genel Olarak ..........................................................................................128 

b) Kesin Hüküm İtirazı...............................................................................129 

III. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Sınırları ..............................................................134 

1. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Sübjektif Sınırları.........................................134 

2. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Objektif Sınırları..........................................139 

3. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Zaman İtibarıyla Sınırları.............................141 

IV. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Bertaraf Edilmesi ...............................................142 

1. Yargılamanın İadesi Davası.............................................................................142 

a) Genel Olarak ..........................................................................................142 

b) Aleyhine Yargılamanın İadesi Yoluna Gidilebilecek Olan Kararlar 

ile Gidilemeyecek Olan Kararlar............................................................145 

aa) Aleyhine Yargılamanın İadesi Yoluna Gidilebilecek Olan 

Kararlar.........................................................................................145 

bb) Aleyhine Yargılamanın İadesi Yoluna Gidilemeyecek Olan 

Kararlar.........................................................................................146 

c) Yargılamanın İadesi Sebepleri ...............................................................148 

aa) Mahkemenin Kanuna Uygun Bir Biçimde Teşekkül Etmemiş 

Olması...........................................................................................149 

bb) Davaya Bakması Yasak yahut Hakkındaki Ret Talebi 

Mercince Kesin Olarak Kabul Edilmiş Hâkimin Karar 

Vermiş veya Karara Katılmış ve Bu Kararın Kesinleşmiş 

Bulunması.....................................................................................150 

cc) Vekil veya Temsilci Olmayan Kimselerin Huzuruyla 

Davanın Görülmüş, Karara Bağlanmış ve Bu Kararın 

Kesinleşmiş Olması ......................................................................153 

12 İçindekiler 

dd) Yargılama Sırasında Aleyhine Hüküm Verilen Tarafın 

Elinde Olmayan Sebeplerle Elde Edilemeyen Bir Belgenin, 

Kararın Verilmesinden Sonra Ele Geçirilmiş Olması .................. 155 

ee) Karara Esas Alınan Senedin, Kesinleşmiş Bir Mahkeme 

Kararı ile Sahteliğine Karar Verilmiş yahut Senedin 

Sahteliğinin Mahkeme veya Resmî Bir Makam Huzurunda 

İkrar Edilmiş Olması.................................................................... 157 

ff) İfadesi Karara Esas Alınan Tanığın, Karardan Sonra Yalan 

Tanıklık Yaptığının Sabit Olması ................................................ 159 

gg) Bilirkişinin veya Tercümanın Hükme Esas Alınan Husus 

Hakkında Kasten Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunduğunun 

Sabit Olması................................................................................. 162 

hh) Lehine Hüküm Verilen Tarafın, Hükme Esas Alınan 

Yeminini, Yalan Yere Ettiğinin, İkrarı ya da Yazılı Delille 

Sabit Olması................................................................................. 163 

ıı) Karara Esas Alınan Bir Hükmün, Kesinleşmiş Bir Başka 

Hükümle Ortadan Kalkmış Olması .............................................. 165 

ii) Lehine Hüküm Verilmiş Olan Tarafın, Hükme Etki Eden 

Hileli Bir Davranışının Bulunması............................................... 166 

jj) Bir Dava Sonucunda Verilen Hükmün Kesinleşmesinden 

Sonra, Tarafları, Konusu ve Sebebi Aynı Olan İkinci Davada, 

Öncekine Aykırı Bir Hüküm Verilmiş ve Bu Hükmün de 

Kesinleşmiş Bulunması................................................................ 167 

kk) Hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya 

Dair Sözleşme’nin veya Eki Protokollerin İhlâli Suretiyle 

Verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 

Kesinleşmiş Kararıyla Tespit Edilmiş Olması veya Karar 

Aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Yapılan 

Başvuru Hakkında Dostâne Çözüm ya da Tek Taraflı 

Deklarasyon Sonucunda Düşme Kararı Verilmiş Olması ............ 170 

ll) Taraflarca, Alacaklılarını veya Davayı Kaybedenin Yerine 

Geçenleri Zarara Uğratacak Hileli Bir İşlem Yapılmış Olması.... 171 

mm) Anayasa Mahkemesince Bireysel Başvuru Üzerine İhlâlin 

ve Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması İçin Dava Dosyasının 

Mahkemesine Gönderilmesine Karar Verilmiş Olması................ 172 

d) Yargılamanın İadesini Talep Etmeye Hakkı Olanlar............................. 172 

e) Yargılamanın İadesi Talebinde Bulunma Süresi ................................... 175 

f) Yargılamanın İadesi Talebinde Bulunulacak Olan Mahkeme ............... 178 

g) Yargılamanın İadesi Talebinde Bulunulması Usûlü .............................. 179 

h) Yargılamanın İadesi Talebinin İncelenmesi ve Bu İnceleme 

Sonucunda Verilebilecek Olan Kararlar................................................ 181 

İçindekiler 13 

aa) Yargılamanın İadesi Talebinin İncelenmesi..................................181 

bb) Yargılamanın İadesi Talebinin İncelenmesi Sonucunda 

Verilebilecek Olan Kararlar..........................................................182 

2. Değişiklik Davası ............................................................................................186 

a) Genel Olarak ..........................................................................................186 

b) Değişiklik Davasının Yargılamanın İadesi Davası ile 

Karşılaştırılması .....................................................................................188 

§ 3. Diğer Hukuksal Çareler 

A. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru ..................................................................191

I. Genel Olarak..........................................................................................................191 

II. Bireysel Başvuru Talebinde Bulunulması..............................................................195 

III. Bireysel Başvuru Talebinin İncelenmesi ve Bu İnceleme Sonucunda 

Verilebilecek Olan Kararlar...................................................................................197 

B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru ...........................................202

I. Genel Olarak..........................................................................................................202 

II. Bireysel Başvuru Talebinde Bulunulması..............................................................202 

III. Bireysel Başvuru Talebinin İncelenmesi ve Bu İnceleme Sonucunda 

Verilebilecek Olan Kararlar...................................................................................206 

§ 4. Geçici Hukukî Korumalar 

A. Kavramsal Çerçevede Geçici Hukukî Koruma, Hukukî Dayanakları ve

Geçici Hukukî Korumaların Ortak Özellikleri ..........................................................211

I. Kavramsal Çerçevede Geçici Hukukî Koruma ve Hukukî Dayanakları ................211 

II. Geçici Hukukî Korumaların Ortak Özellikleri.......................................................214 

B. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Bağlamında Geçici Hukukî Koruma Türleri ........215

I. İhtiyatî Tedbir........................................................................................................215

1. İhtiyatî Tedbirin Tanımı ve Türleri..................................................................215 

2. İhtiyatî Tedbirin Şartları ..................................................................................217 

3. İhtiyatî Tedbir Talebinde Bulunulması............................................................219 

4. İhtiyatî Tedbir Talebinin İncelenmesi ve Bu İnceleme Sonucunda 

Verilebilecek Olan Kararlar.............................................................................220 

14 İçindekiler 

a) İhtiyatî Tedbir Talebinin İncelenmesi ................................................... 220 

b) İhtiyatî Tedbir Talebinin İncelenmesi Sonucunda Mahkemece 

Verilebilecek Olan Kararlar .................................................................. 222 

aa) İhtiyatî Tedbir Talebinin Kabulü Kararı....................................... 222 

bb) İhtiyatî Tedbir Talebinin Reddi Kararı......................................... 225 

5. İhtiyatî Tedbir Kararının Uygulanması ve İhtiyatî Tedbiri Tamamlayıcı 

İşlemler........................................................................................................... 226 

a) İhtiyatî Tedbir Kararının Uygulanması.................................................. 226 

b) İhtiyatî Tedbiri Tamamlayıcı İşlemler................................................... 229 

6. İhtiyatî Tedbir Kararına Karşı Konulması ...................................................... 230 

a) Yokluğunda İhtiyatî Tedbir Kararı Verilenin Bu Karara İtirazda 

Bulunması ............................................................................................. 230 

b) Teminat Karşılığında İhtiyatî Tedbirin Değiştirilmesi veya 

Kaldırılması Talebinde Bulunulması..................................................... 231 

c) Durum ve Şartların Değişmesi Sebebiyle İhtiyatî Tedbirin 

Değiştirilmesi veya Kaldırılması Talebinde Bulunulması ..................... 232 

7. Haksız İhtiyatî Tedbirden Dolayı Tazminat Davası........................................ 233 

8. İhtiyatî Tedbir ile Takip Hukukuna Özgü Geçici Bir Hukukî Koruma 

Türü Olan İhtiyatî Haciz Arasındaki Temel Farklılıklar................................. 235 

II. Delil Tespiti .......................................................................................................... 237

1. Delil Tespitinin Tanımı, Hukukî Niteliği, Tespit Davasıyla 

Karşılaştırılması ve Konusu............................................................................ 237 

2. Delil Tespiti İçin Varlığı Gerekli Olan Şartlar................................................ 238 

3. Delil Tespiti Talebinde Bulunulması .............................................................. 239 

4. Delil Tespiti Talebinin İncelenmesi, Karara Bağlanması ve İcrası ................. 240 

5. Noterlerin Tespit İşlemleri ve Delil Tespiti Bağlamında Durumunun 

İrdelenmesi ..................................................................................................... 241 

§ 5. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve 

Özellikle Arabuluculuk 

A. Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Kavramı, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm 

Yöntemlerinin Olumlu ve Olumsuz Yönleri .............................................................. 243

I. Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Kavramı.............................................................. 243 

II. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarının Olumlu ve Olumsuz Yönleri ............... 244 

1. Olumlu Yönleri............................................................................................... 244 

İçindekiler 15 

2. Olumsuz Yönleri .............................................................................................245 

B. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Türleri ........................................................................246

I. Genel Olarak..........................................................................................................246 

II. Türleri....................................................................................................................247 

1. Müzakere.........................................................................................................247 

2. Tarafsız Ön Değerlendirme .............................................................................247 

3. Vakıaların Saptanması Yöntemi......................................................................249 

4. Kısa Duruşma Yöntemi ...................................................................................251 

5. Kısa Jüri Yargılaması ......................................................................................252 

6. Hâkim Kiralama ..............................................................................................253 

7. Arabuluculuk-Tahkim Yöntemi.......................................................................254 

8. Arabuluculuk ve Uzlaştırma............................................................................255 

a) Kuramsal Çerçevede Arabuluculuk ve Uzlaştırma Kavramları..............255 

aa) Arabuluculuk ................................................................................255 

bb) Uzlaştırma.....................................................................................257 

cc) Arabuluculuk ile Uzlaştırma Arasındaki Temel Farklılıklar.........258 

dd) Arabuluculuğun Tasnifi ................................................................259 

aaa) Arabulucunun Niteliklerine ve Arabuluculuk Sürecinin 

Yürütümünde Tabi Olunacak Rejime Göre .........................259 

bbb) Arabuluculuk Faaliyetinin Taşımış Bulunduğu 

Özelliklere ya da Arabulucunun Süreç İçerisinde 

Üstlenmiş Olduğu İşlevin Niteliğine Göre ..........................260 

ccc) Süreç İçerisinde İşlev Üstlenen Arabulucunun Sayısına 

Göre.....................................................................................262 

ddd) Arabuluculuk Sürecinin İşleyişinde Kurumsal Bir 

Yapının Yardımının Alınıp Alınmamasına Göre.................263

b) Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun Öngördüğü 

Arabuluculuk Modelinin Kuramsal Bazda İrdelenmesi .........................263 

C. Arabuluculuk Kurumunun Uygulanma Alanı ...........................................................267

I. Genel Olarak..........................................................................................................267 

II. Belirli Hukukî Uyuşmazlık Tipleri ile İşlerin Durumunun Arabuluculuk 

Kurumunun Uygulanma Alanının Tâyini Bağlamında İrdelenmesi.......................268 

D. Arabuluculuk Kurumunun İşleyişine Egemen Olan İlkeler......................................272

I. İhtiyarîlik (İradîlik) İlkesi ......................................................................................272 

16 İçindekiler 

II. Tarafların Eşitliği İlkesi ........................................................................................ 272 

III. Gizlilik İlkesi ........................................................................................................ 273 

E. Arabulucu Sıfatıyla Faaliyet Gösterebilmek İçin Varlığı Aranan Koşullar............ 277

I. Genel Olarak......................................................................................................... 277 

II. Varlığı Aranan Koşullar........................................................................................ 278 

F. Arabuluculuk Kurumuna İşlerlik Kazandırılabilmesi İçin Yapılması Gereken 

Sözleşmeler, Arabulucunun Sayısı ve Seçimi............................................................. 280

I. Arabuluculuk Kurumuna İşlerlik Kazandırılabilmesi İçin Yapılması Gereken 

Sözleşmeler........................................................................................................... 280 

1. Genel Olarak................................................................................................... 280 

2. Yapılması Gereken Sözleşmeler ..................................................................... 280 

a) Arabuluculuk Sözleşmesi ...................................................................... 280 

aa) Genel Olarak ................................................................................ 280 

bb) Hukukî Niteliği ............................................................................ 281 

b. Arabulucu Sözleşmesi ........................................................................... 285 

aa) Genel Olarak ................................................................................ 285 

bb) Hukukî Niteliği ............................................................................ 285 

II. Arabulucunun Sayısı ve Seçimi ............................................................................ 291 

G. Arabulucuların Hakları............................................................................................... 292

H. Arabulucuların Yükümlülükleri................................................................................. 292

I. Arabulucuların Denetimi............................................................................................. 293

I. Genel Olarak......................................................................................................... 293 

II. Denetimin Kapsamı ile Denetim Sürecinin İşleyişi .............................................. 293 

İ. Arabuluculuğa Başvuru, Arabuluculuk Sürecinin Başlaması, Yürütülmesi 

ve Sona Ermesi ............................................................................................................. 296

I. Arabuluculuğa Başvuru ........................................................................................ 296 

II. Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ....................................................................... 297 

III. Arabuluculuk Sürecinin Yürütülmesi.................................................................... 297 

IV. Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi ................................................................... 304 

1. Genel Olarak................................................................................................... 304 

2. Tarafların Anlaşmasıyla Sona Ermesi............................................................. 305 

3. Tarafların Anlaşması Dışındaki Diğer Nedenlerle Sona Ermesi..................... 311 

İçindekiler 17 

J. Dava Şartı Arabuluculuk .............................................................................................312

I. Genel Olarak..........................................................................................................312 

II. Dava Şartı Arabuluculuğun Kapsamı ....................................................................314 

1. Genel Olarak ...................................................................................................314 

2. Kapsamı...........................................................................................................316 

a) İş Uyuşmazlıkları ...................................................................................316 

b) Ticarî Uyuşmazlıklar..............................................................................317 

c) Tüketici Uyuşmazlıkları.........................................................................318 

d) Münferit Bazı Davaların ve İşlerin Durumlarının İrdelenmesi...............319 

aa) Fikrî Mülkiyet Hukukuna İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan 

Davalar .........................................................................................320 

bb) Sınaî Mülkiyet Hukukuna İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan 

Davalar .........................................................................................321 

cc) İflâsa İlişkin Davalar.....................................................................321 

dd) Konkordatoya İlişkin Davalar.......................................................323 

ee) İtirazın İptali Davası .....................................................................324 

ff) Menfî Tespit Davası......................................................................326 

gg) Borçtan Kurtulma Davası .............................................................327 

hh) İstirdat Davası...............................................................................327 

ıı) İhtiyatî Tedbir ve İhtiyatî Haciz....................................................327 

III. Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ve Arabulucunun 

Görevlendirilmesi ..................................................................................................328 

1. Arabuluculuk Sürecinin Başlaması..................................................................328 

2. Arabulucunun Görevlendirilmesi ....................................................................329 

a) Genel Olarak ..........................................................................................329 

b) Arabulucunun Hukukî Statüsü ve Sorumluluğu.....................................330 

3. Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin İşleyişi ile Sevk ve İdaresi ......................333 

4. Dava Şartı Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi............................................335 

5. Dava Şartı Arabuluculukta Ücret ve Arabuluculuk Bürosu Tarafından 

Yapılan Zarurî Giderler ...................................................................................336 

6. Dava Şartı Arabuluculuğun, Dava Tipolojisi Bağlamında İrdelendiği 

Bazı Özel Durumlar.........................................................................................338 

a) Dava Şartı Arabuluculuk ve Kümülatif Dava Yığılması ........................338 

18 İçindekiler 

b) Dava Şartı Arabuluculuk ve Terditli Dava ............................................ 339 

c) Dava Şartı Arabuluculuk ve Seçimlik Dava.......................................... 340 

d) Dava Şartı Arabuluculuk ve Kısmî Dava .............................................. 341 

e) Dava Şartı Arabuluculuk ve Belirsiz Alacak Davası............................. 343 

f) Dava Şartı Arabuluculuk ve Karşı Dava................................................ 344 

g) Dava Şartı Arabuluculuk ve Topluluk Davası....................................... 345 

K. Arabuluculuğun Kurumsal Yapısı (Teşkilâtlanması) ............................................... 346

I. Genel Olarak......................................................................................................... 346 

II. Arabuluculuğun Kurumsal Yapısına Dahil Birimler............................................. 347 

1. Arabuluculuk Daire Başkanlığı....................................................................... 347 

2. Arabuluculuk Kurulu...................................................................................... 348 

3. Adliye Arabuluculuk Büroları ........................................................................ 351 

§ 6. Tahkim 

A. Kavramsal Olarak Tahkim ......................................................................................... 353

B. Tahkimin Türleri ......................................................................................................... 353

I. Tahkime Başvuruda Taraf İradesinin Etkili Olup Olmamasına Göre ................... 353 

1. Mecburî Tahkim ............................................................................................. 353 

2. İhtiyarî Tahkim............................................................................................... 355 

II. Tahkimin Belli Bir Kurumun Güvencesi ve Denetimi Altında, Onun 

Tarafından Önceden Genel Olarak Tespit Edilmiş Bulunan Kurallara 

Uygun Bir Surette Cereyan Edecek Olup Olmamasına Göre................................ 357 

1. Kurumsal Tahkim (Organize Tahkim)............................................................ 357 

2. Kurumsal Olmayan Tahkim (Ad Hoc Tahkim veya Arizî Tahkim)................ 358 

III. Tahkime Konu Teşkil Eden Uyuşmazlığın Türüne ya da Niteliğine Göre............ 359 

1. Alelâde (Adî) Tahkim..................................................................................... 359 

2. Ticarî Tahkim ................................................................................................. 360 

IV. Tahkimin Milletlerarası Bir Unsuru İçerip İçermemesine Göre............................ 361 

1. Millî Tahkim (İç Tahkim ya da Yerli Tahkim)............................................... 361 

2. Milletlerarası Tahkim ..................................................................................... 361 

C. Tahkimin Konusu (Tahkime Elverişlilik) .................................................................. 363

D. Tahkim Sözleşmesi ....................................................................................................... 365

İçindekiler 19 

I. Tahkim Sözleşmesinin Tanımı ..............................................................................365 

II. Tahkim Sözleşmesinin Şartları ..............................................................................365 

III. Tahkim Sözleşmesinin Hükümleri ve Bu Bağlamda Hukukî Niteliğinin 

Tâyini.....................................................................................................................370

1. Tahkim Sözleşmesinin Hükümleri ..................................................................370 

a) Tahkim Sözleşmesinin Menfî Hükmü....................................................370 

b) Tahkim Sözleşmesinin Müspet Hükmü..................................................375 

2. Tahkim Sözleşmesinin Hukukî Niteliği...........................................................375 

E. Hakemler .......................................................................................................................376

I. Genel Olarak..........................................................................................................376 

II. Hakemlerin Sayısı ve Seçimi.................................................................................377 

1. Hakemlerin Sayısı ...........................................................................................377 

2. Hakemlerin Seçimi ..........................................................................................378 

III. Hakem Sözleşmesi.................................................................................................380 

IV. Hakemlerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı ...............................................................384 

V. Hakemlerin Tahkim Yargılaması Bağlamında Hukukî Statüsü .............................388 

1. Hakemlerin, Tahkim Yargılamasında Üstlenmiş Olduğu İşlevin Niteliği .......388 

2. Hakemlerin, Tahkim Yargılamasında Üstlenmiş Oldukları İşlevin İcrası 

Sırasında Taşımış Oldukları Sıfat....................................................................389 

VI. Hakemlerin Hakları, Yükümlülükleri ve Yetkileri ................................................390 

1. Hakemlerin Hakları .........................................................................................390 

a) Ücret ve Sair Yargılama Giderlerini Talep Etme Hakkı.........................390 

b) Ücret ve Sair Yargılama Giderleri İçin Avans Talep Etme Hakkı .........392 

c) Hakemlik Görevini Kabul Edip Etmeme ve Bu Görevden 

Çekilebilme Hakkı .................................................................................392 

2. Hakemlerin Yükümlülükleri............................................................................393 

a) Görevini Şahsen (Bizzat) Yerine Getirme Yükümlülüğü.......................393 

b) Görevini Özenle Yerine Getirme Yükümlülüğü.....................................394 

c) Taraflara Eşit İşlemde Bulunma Yükümlülüğü......................................395 

d) Görevini Sadakatle Yerine Getirme Yükümlülüğü ................................396 

e) Sır Saklama Yükümlülüğü .....................................................................397 

f) Tarafları ya da İlgili Merciyi Bilgilendirmek Suretiyle Hakemlik 

Görevini Kabulden Kaçınma ve Üstlenilmişse Hakemlik 

Görevinden Çekilme Yükümlülüğü .......................................................398 

20 İçindekiler 

g) Hesap Verme Yükümlülüğü .................................................................. 398 

3. Hakemlerin Yetkileri ...................................................................................... 399 

a) Kendi Yetkileri Hakkında Karar Verebilme Yetkisi.............................. 399 

b) Bazı Geçici Hukukî Koruma (Tedbir) Taleplerini Karara 

Bağlayabilme Yetkisi ............................................................................ 401 

c) Tavzih, Düzeltme ve Tamamlayıcı Kararlar Alabilme Yetkisi.............. 404 

VII. Hakemlerin, Hukukî, Disiplin ve Cezaî Sorumlulukları ....................................... 404 

1. Hakemlerin Hukukî Sorumluluğu................................................................... 404 

2. Hakemlerin Disiplin Sorumluluğu.................................................................. 407 

3. Hakemlerin Cezaî Sorumluluğu...................................................................... 407 

F. Tahkim Yargılamasının Genel İlkeleri....................................................................... 410

I. Tahkim Yeri.......................................................................................................... 410 

II. Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme................................................................ 410 

III. Tahkim Süresi....................................................................................................... 411 

IV. Tahkim Yargılamasında Tebligat.......................................................................... 416 

V. Tarafların Eşitliği ve Hukukî Dinlenilme Hakkına Riayet Kuralına Uyma 

Zorunluluğu .......................................................................................................... 417 

VI. Tahkim Yargılamasında Uygulanacak Olan Usûlün Belirlenmesi........................ 421 

1. Genel Olarak................................................................................................... 421 

2. Tahkim Yargılaması Bağlamında Bazı İlkeler ile Kurumların 

Durumunun Özel Olarak İrdelenmesi ............................................................. 422 

a) Tahkim Yargılamasında Bazı İlkelerin Durumunun Özel Olarak 

İrdelenmesi............................................................................................ 422 

aa) Tasarruf İlkesi .............................................................................. 422 

bb) Taleple Bağlılık İlkesi.................................................................. 423 

cc) Taraflarca Getirilme İlkesi ........................................................... 423 

dd) Yargılamanın Hakem Tarafından Yürütülmesi İlkesi .................. 426 

ee) Yazılılık ve Sözlülük İlkeleri ....................................................... 427 

ff) Doğrudan Doğruyalık İlkesi......................................................... 427 

gg) Gizlilik İlkesi ............................................................................... 427 

hh) Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi............................... 428 

aaa) Genel Olarak....................................................................... 428 

bbb) Hukuka Aykırı Yollardan Elde Edilmiş Olan Delillerin 

Durumu............................................................................... 430 

İçindekiler 21 

ıı) “Hakem Hukuku Re’sen Uygular” İlkesi......................................430 

ii) Dürüstlük İlkesi ............................................................................431 

jj) Usûl Ekonomisi İlkesi...................................................................432 

b) Tahkim Yargılamasında Bazı Kurumların Durumunun Özel 

Olarak İrdelenmesi.................................................................................432 

aa) Davanın İhbarı ve Davaya Fer’i Müdahale...................................432 

bb) Davaya Aslî Müdahale..................................................................436 

cc) Dava Arkadaşlığı ..........................................................................437 

VII. Tahkimde Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Olan Hukukun Belirlenmesi .......438 

VIII. Tahkim Sürecinde Devlet Mahkemelerinin Yardımı ve Müdahalesi.....................441 

IX. Tahkimde Yargılama Giderleri..............................................................................443 

G. Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi .........................................................................444

H. Tahkim Yargılamasının İşleyişi ...................................................................................453

I. Genel Olarak..........................................................................................................453 

II. Hakemlerde Dava Açılması ...................................................................................453 

1. Genel Olarak ...................................................................................................453 

2. Davanın Açıldığı Tarih....................................................................................455 

3. Dava Açılmasının Sonuçları............................................................................455 

III. Davaya Cevap........................................................................................................457 

1. Genel Olarak ...................................................................................................457 

2. Karşı Dava Açılması........................................................................................458 

IV. Yargılamanın Dosya Üzerinden Yürütülmesi ve Duruşmalı Olarak İcrası ............459 

V. Delillerin Toplanması ............................................................................................461 

VI. Bilirkişi İncelemesi ve Keşif İcrası........................................................................462 

VII. Hakem veya Hakem Kurulunun Karar Vermesi ....................................................464 

1. Genel Olarak ...................................................................................................464 

2. Hakem Kararlarının Alınması, İçeriği ve Bildirilmesi.....................................467 

a) Hakem Kararlarının Alınması ................................................................467 

b) Hakem Kararının İçeriği ve Bildirilmesi................................................469 

c) Hakem Kararının Tavzihi, Düzeltilmesi ve Tamamlanması...................471 

aa) Hakem Kararının Tavzihi .............................................................471 

bb) Hakem Kararının Düzeltilmesi .....................................................472 

22 İçindekiler 

cc) Hakem Kararının Tamamlanması ................................................ 473 

d) Hakem Kararlarına Karşı Gidilebilecek Hukukî Bir Yol Olarak

İptal Davası ........................................................................................... 474 

aa) Genel Olarak ................................................................................ 474 

bb) İptal Sebepleri .............................................................................. 475 

cc) İptal Davası Bağlamında Görevli ve Yetkili Mahkeme ile 

Dava Açma Süresi........................................................................ 487 

dd) İptal İsteminin İncelenmesi ve Karara Bağlanması...................... 489 

aaa) İptal İsteminin Mahkeme Tarafından İncelenmesi ve 

Karara Bağlanması.............................................................. 489 

bbb) İptal İstemi ile İlgili Mahkeme Kararlarının Yargısal 

Denetimi ............................................................................. 492 

e) Hakem Kararlarının Maddî Anlamda Kesin Hüküm Oluşturması 

ve Yargılamanın İadesi Davasına Konu Kılınabilmesi.......................... 493 

aa) Hakem Kararlarının Maddî Anlamda Kesin Hüküm 

Oluşturması.................................................................................. 493 

bb) Hakem Kararlarının Yargılamanın İadesi Davasına Konu 

Kılınabilmesi................................................................................ 49

Akıllıoğlu, T. : İnsan Hakları Kavramı, Kaynaklar ve Koruma 

Sistemleri, 3.B., Ankara 2019, 

Akıncı, Z. : Milletlerarası Tahkim, 4. B., İstanbul 2016. 

Akkan, M. : Medeni Usul Hukukunda Tarafların Farklı Olması Durumunda Kesin Hükmün Kesin Delil 

Niteliği, (DEÜHFD., 2009 Özel Sayı, Prof. Dr. 

Bilge Umar’a Armağan, İzmir 2010, s.3-61). 

(Akkan- Kesin Hüküm) 

Akkan, M. : Arabuluculuk Faaliyeti Sonucunda Anlaşılan 

Hususlarda Dava Açılması Yasağı ve Sonuçları, (DEÜHFD., 2018/2, s.1-31). 

Akkaya, T. : Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Ankara 2009. 

Akkaya, T. : Medenî Usûl Hukukunda Hükmün (Nihai Kararların) Tamamlanması, (HBVÜHFD., 

2021/25, s.19-60). (Akkaya- Hükmün Tamamlanması) 

Aktepe Artık, S. : İstinaf Kanun Yolunda Kamu Düzeni Kavramı, 

(TBBD., 218/134, s.257-292). 

Akyol Aslan, L. : Medeni Usûl Hukukunda Davadan Feragat, 

Ankara 2011. (Akyol Aslan- Davadan Feragat) 

Akyol Aslan, L. : Medeni Usûl Hukukunda Delil Tespiti, Ankara 

2010. (Akyol Aslan- Delil Tespiti) 

∗ Metinde, birden fazla eserine yollama yapılmış bulunan yazarlarının eserlerinin, 

kısaltılmış şekilleri, bibliyografyada, parantez içinde gösterilmiştir. Bibliyografyada kısaltılmış şekilleri ayrıca gösterilmemiş olan eserler, ilke olarak, metinde 

yalnızca yazarlarının soyadı ile anılmıştır. Ayrıca, bir yazarın, birden fazla eserine atıf yapılmış olmasına rağmen, metinde yalnızca bir kez kullanılmış olan 

eserlerinin kısaltılmış şekillerine de, bibliyografyada, parantez içinde yer verilmemiştir. 

24 Bibliyografya 

Alangoya, Y. : Medeni Usûl Hukukunda Tahkimin Niteliği ve 

Denetlenmesi, İstanbul 1973. (Alangoya- Tahkim) 

Alangoya, Y. : Medeni Usûl Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, İstanbul 

1979. (Alangoya- Vakıalar) 

Albayrak, H. : Medenî Usûl ve İcra-İflas Hukukunda Yaklaşık 

İspat, Ankara 2013. 

Ansay, S.Ş. : Hukuk Yargılama Usulleri, 5. B., Ankara 1960. 

Aral, F. : Türk Borçlar Hukukunda Takas, 2. B., Ankara 

2010. 

Arslandoğan B. : Medeni Yargılama Hukukunda Delil Tespiti, 

İstanbul 2020. 

Arslan, R. : Medenî Usûl Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Ankara 1977. (Arslan- Yargılamanın 

Yenilenmesi) 

Arslan, R. : Medeni Usûl Hukukunda Dürüstlük Kuralı, 

Ankara 1989. (Arslan- Dürüstlük Kuralı) 

Arslan, R./Tanrıver, S. : Yargı Örgütü Hukuku Ders Kitabı, 2. B., Ankara 2001. 

Arslan, R./ Yılmaz E. 

/Taşpınar Ayvaz S./ 

Hanağası, E. : Medeni Usûl Hukuku, 6. B., Ankara 2020. 

Aslan, K. : Medeni Usûl Hukukunda Davanın Geri Alınması, Ankara 2016. 

Atalı, M. : Medenî Usûl Hukukunda Aleyhe Bozma Yasağı, Ankara 2014. (Atalı- Aleyhe Bozma) 

Atalı, M. : Medeni Usûl Hukukunda Davanın İhbarı, Ankara 2007. (Atalı- Davanın İhbarı) 

Atalı, M. : Zorunlu Arabuluculuğun Yargılama Hukuku 

Bağlamında Ortaya Çıkardığı Sorunlar (Arabuluculuğun Geliştirilmesi Uluslararası Sempozyumu, 6-7 Aralık 2018, Ankara 2019, s.137-

154). 

Bibliyografya 25 

Atalı, M./ Erdoğan, E. : Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A Maddesi Çerçevesinde Menfi Tespit Davaları Sorunu, 

(ÇÜHFD., 2020/1, Arş. Gör. Ceren Damar Şenel Armağanı, C.I, Ankara 2020, s.205-219). 

Atalı, M./Ermenek, İ. 

/Erdoğan E. : Medeni Usûl Hukuku, 3.B., Ankara 2020. 

Atasoy, H. : Türk Hukukunda Bireysel Başvuru, (TAAD., 

2012/9, s.71-98). 

Aydemir, F. : Türk Hukukunda Tahkim Sözleşmesi, İstanbul 

2017. 

Aykutalp, A. : İstinaf Yargılamasında Yapılamayacak Olan 

Taraf Usul İşlemleri, (HMK m.357 Bağlamında), İstanbul 2021. 

Azaklı Arslan, B. : Medeni Usûl Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk, Ankara 2018. 

Bahadır, N.T. : Hak Arama Hürriyeti Perspektifinden Arabuluculuk, Ankara 2022. 

Bahadır, Z. : Medeni Usûl Hukukunda Kısmî Karar, Ankara 

2018. 

Bötticher, E. : Kritische Beiträge zur Lehre von der 

materiellen Rechtskraft im Zivilprozess, Berlin 

1930. 

Beitzke, G. : Zustaendigkeitsstreit zwischen staatlichem 

Gericht und Schiedsgericht [ZZP., 1937/37, 

(60), 317 vd.] 

Bilge, N. : Medeni Yargılama Hukuku Dersleri, 2. B., 

Ankara 1967. 

Bilge, N./Önen, E. : Medenî Yargılama Hukuku Dersleri, 3.B., Ankara 1978. 

Boran-Güneysu, N. : Medeni Usûl Hukukunda Karar, Ankara 2014. 

Bosch, W. : Rechtskraft und Rechtshängigkeit im 

Schiedsverfahren, Tübingen 1991. 

Budak, A.C. : “Ticari Davalarda Dava Şartı Arabuluculuk” 

(Legal Mihder., 2019/1, s.25-40). 

26 Bibliyografya 

Budak, A.C. 

/Karaaslan, V. : Medeni Usûl Hukuku, 4. B., Ankara 2020. 

Calavros, C. : Urteilswirkungen zu Lasten Dritter, Bielefeld 

1978. 

Çelik, Y. : Türk Hukukunda Bireysel Başvuru ve Anayasa 

Mahkemesi Uygulaması, Ankara 2016. 

Çiçek, M. : İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk, Ankara 

2018. 

Çil, Ş. : İş Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk ve 7036 

sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Uygulaması – 

Tazminat ve Alacaklarda Hesaplamalar İş Güvencesi, Ankara 2018, 

Demir, Ş. : Arabulucunun Hukukî Sorumluluğu (Hukuk 

Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Sempozyumu I, İstanbul 2014, s.115-146). 

Deren-Yıldırım, N. : Türk İsviçre ve Alman Medeni Usûl Hukukunda Kesin Hükmün Subjektif Sınırları, İstanbul 

1996. 

Deynekli A./Kısa, S. : İtirazın İptali Davaları, İcra İnkâr ve Kötüniyet 

Tazminatı, Ankara 2013. 

Dişel, B. : Davayı Takip Yetkisi, İstanbul 2020. 

Doğan Yenisey, K. : İş Yargısında Zorunlu Arabuluculuk, (İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği 40. 

Yıl Uluslararası Toplantısı, İş Mahkemeleri 

Kanunu Tasarısı Taslağının Değerlendirilmesi, 

14 Mayıs 2016, İstanbul 2016, s.167-193). 

Domaniç, H. : Hukukta Kaziyyei Muhkeme ve Nisbi Kuvveti, 

İstanbul 1964. 

Dursun, H. İ. : Bireysel Başvuru Mekanizmasının Kabulü 

Sonrasında Genel Mahkemelerin İnsan Hakları 

Konusundaki Rolü ve Bu Bağlamda Anayasa’nın 90. Maddesinin Beşinci Fıkrası, 

(TBBD., 2014/112, s.297-322). 

Dür, O. : Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak 

ve Yükümlülükleri, Ankara 2017. 

Bibliyografya 27 

Ekmekçi, Ö. 

/Özekes, M./Atalı, M. 

/Seven, V. : Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, 2. B., 

İstanbul 2019. 

Ekşi, N. : Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Tahkim, İstanbul 2013. 

Ercan, İ. : Belirsiz Alacak ve Tespit Davası, Konya 2013. 

Erdoğan, E. : Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Etkisi, Ankara 2017. 

Erdoğan, E. 

/Erzurumlu, N. : Hukuk Uyuşmazlıklarında Türkiye’nin Arabuluculuk Tecrübesi ve Zorunlu Arabuluculuk 

Taslağı, Ankara 2016. 

Eren, F. : Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 8. B., Ankara 

2020. 

Erişir, E. : Geçici Hukukî Korumanın Temelleri ve İhtiyatî Tedbir, İstanbul 2013. 

Ermenek, İ. : Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru 

Üzerine Verdiği Kararların Medeni Yargılama 

Hukukuna Yansımaları ve Bu Alanda Ortaya 

Çıkan Bazı Özel Durumlar, (Legal MİHDER., 

2013/26, s.3-55). 

Giray, E. : Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukukunda Arabuluculuk (Ticarî Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuk, Ankara 2019, s.29-40). 

Gözler, K. : İnsan Hakları Hukuku, Bursa 2017. 

Gözübüyük, Ş. 

/Gölcüklü F. : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara 2016. 

Göztepe, E. : Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel 

Başvuru Hakkının, 6216 sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi, (TBBD., 2011/95, 

s.14-41). 

28 Bibliyografya 

Gündoğdu, S. B. : Medenî Yargıda Usûl Kurallarına Aykırılığın 

Anayasa Mahkemesi’nce Bireysel Başvuru Yoluyla Denetlenmesi, İstanbul 2021. 

Gürdoğan, B. : Medenî Usûl Hukukunda Kesin Hüküm İtirazı, 

Ankara 1960. 

Güvenalp, F. N. : Milletlerarası Tahkimde İddia ve Savunma 

Hakkının İhlali, İstanbul 2018. 

Habscheid, W. : Die Rechtskraft nach schweizerischem 

Zivilprozessrecht, (SJZ., 1978/3, s.201-206). 

Hanağası, E. : Davada Menfaat, Ankara 2009. 

Hanağası, E. : Medenî Yargılama Hukukunda Silahların Eşitliği, Ankara 2016. (Hanağası- Silâhların Eşitliği) 

Ildır, G. : Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara 2003. 

Işık, S. : MTK ve HMK Kapsamında Hakem Kararlarına Karşı İptal Davası, İstanbul 2022. 

Işıktaç, Y. : Türk Arabuluculuğunda Etik Modeli ve Etik 

İkilemler (Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Sempozyumu I, İstanbul 2014, s.53-76). 

İyilikli, A. : Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm, Ankara 

2016. 

Kalpsüz, T. : İnşaat Sözleşmelerinde Tahkimin Genel Esasları, İnşaat Sözleşmeleri, (Yönetici-İşletmeciMühendis ve Hukukçular İçin Ortak Seminer, 

18-19 Mart 1996, Ankara 1996, s.339-379). 

(Kalpsüz- Tahkimin Genel Esasları) 

Kalpsüz, T. : Milletlerarası Ticarette Uyuşmazlıkların Tahkim Yoluyla Halli, Ankara 1989. (KalpsüzMilletlerarası Ticaret) 

Kalpsüz, T. : Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, 2. B., Ankara 2010. (Kalpsüz- Milletlerarası Tahkim) 

Kanadoğlu, K. : Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, İstanbul 2015. 

Bibliyografya 29 

Kar, B. : İş Yargılama Usulü, Genişletilmiş 2. B., Ankara 2019. 

Karaca, O. U. : Dava Şartı Arabuluculuk Kapsamında Sınai 

Mülkiyet Uyuşmazlıkları (FMR., 2019/1, s.48-

55). 

Karadaş, İ. : 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda 

Düzenlenen Ulusal (İç) Tahkim, Ankara 2013. 

Kekeç, E. K. : Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, 3. B., Ankara 

2016. 

Keser Berber, L. : Uluslararası Ekonomik Tahkimde Çok Taraflı 

Tahkim Sorunu, İstanbul 1999. 

Kılıçoğlu, A. : Arabuluculuk Sözleşmeleri, Ankara 2020. 

Kiraz, T. Ö. : Yargı Kararlarıyla Birlikte İcra Mahkemesinde 

İtirazın Kaldırılması, 4. B., Ankara 2013. 

Koç, E. : Arabuluculuk Kanununun Uygulanmasına İlişkin Bazı Tespitler (Hukuk Uyuşmazlıklarında 

Arabuluculuk Sempozyumu I, İstanbul 2014, 

s.43-51). 

Koçyiğit, İ./ Bulur, A. : Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk, Ankara 2019. 

Konuralp, H. : İstinafta Kamu Düzeni, (Medenî Usûl ve İcra 

İflâs Hukukçuları Toplantısı VI, Medenî Usûl 

Hukukunda Kanun Yolları ve Arabuluculuk 

Kanun Tasarısı, İzmir-Çeşme, 19-20 Ekim 

2007, Ankara 2008, s.133-148). 

Koussolius, S. : Beiträge zur modernen Rechtskraftlehre, Köln 

1986. 

Korkmaz, R. : Medeni Usûl Hukuku Açısından Anayasa 

Mahkemesine Bireysel Başvuru, 2. B., İstanbul 

2020. (Korkmaz- Bireysel Başvuru) 

Korkmaz, R. : Haksız İhtiyatî Tedbir ve İhtiyatî Hacizden 

Kaynaklanan Tazminat Davası, İstanbul 2020. 

(Korkmaz- Haksız İhtiyatî Tedbir) 

30 Bibliyografya 

Kurt Konca, N. : Medeni Usûl Hukukunda Aleniyet İlkesi, Ankara 2011. 

Kurt Konca, N. : Ticarî Uyuşmazlıklarda Dava Şartı (Zorunlu) 

Arabuluculuk (SETA Perspektif, 2018/125, 

s.1-6). (Kurt Konca- Arabuluculuk) 

Kurt Konca, N. : Medenî Usûl Hukukunda Tarafların Doğruyu 

Söyleme Yükümlülüğü, Ankara 2016. (Kurt 

Konca- Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü) 

Kuru, B. : Dava Şartları (Ord. Prof. Dr. Sabri Şakir 

Ansay’ın Hatırasına Armağan, Ankara 1964, 

s.109-147). (Kuru- Dava Şartları) 

Kuru, B. : Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.IV, 5.B., İstanbul 1991. (Kuru- Usûl IV). 

Kuru, B. : Medeni Usûl Hukuku El Kitabı, C.II, Ankara 

2020. (Kuru- Usûl El Kitabı II). 

Kuru, B. : İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, 2. B., Ankara 

2013. 

Küçükgüngör, E. : Spor Uyuşmazlıklarında Tahkim ve Alternatif 

Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri (Batider., 

C.XXII, 14. Ayrı Bası, s.47-55). 

Meraklı Yayla, D. : Medeni Usûl Hukukunda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması, Ankara 

2014. 

Meriç, N. : Türk Hukukunda Maddi Anlamda Kesin Hükmün Objektif Sınırları (Mihder., 2007/2, s.377-

434). 

Namlı, M. : Türk ve Fransız Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, İstanbul 2014. 

Nomer, E. : Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizinde Hakem Mahkemesinin Bağımsızlığı (MHB., 

1989/4, s.29-31). 

Okumuş, N. : Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde 

Hakem Kararlarının İptali, İstanbul 2021. 

Bibliyografya 31 

Ökçün, G. : Devletler Hususî Hukukunun Kaynakları ve 

Kamu Düzeni, Ankara 1967. 

Önen, E. : Medeni Yargılama Hukukunda Sulh, Ankara 

1972. 

Önen, E. : İnşaî Dava, Ankara 1981 

Özbay, İ./Korucu, Y. : Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde 

Tahkim, Ankara 2016. 

Özbay, İ./ Erdem, M. : Ticari Uyuşmazlıklarda ve Tüketici Uyuşmazlıklarında İtirazın İptali Davasının Dava Şartı 

Arabuluculuk Kapsamında Bulunup Bulunmadığı, (YD., 2021/3, s.849-900). 

Özbek, M. S. : Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Ankara 2004. 

Özbek, M. S. : Tahkim Hukuku, C.I, Ankara 2022. (ÖzbekTahkim I) 

Özbek, M. S. : Tahkim Hukuku, C.II, Ankara 2022. (ÖzbekTahkim II) 

Özekes, M. : İcra ve İflâs Hukukunda İhtiyatî Haciz, Ankara 

1999. (Özekes- İhtiyati Haciz) 

Özekes, M. : Medenî Usûl Hukukunda Hukukî Dinlenilme 

Hakkı, Ankara 2003. (Özekes- Hukukî Dinlenilme Hakkı) 

Özekes, M./ 

Boran Güneysu, N. : Deliller ve Hüküm Eksikliği Yönünden İstinaf 

İncelemesi ve Kararı (HMK m.353/1-a-6), İstanbul 2021. 

Özekes, M./Erişir, E. : Konusu Para Alacağı Olan Geçici Hukuki Korumaların Karşılaştırılması ve Değerlendirilmesi (MİHDER., 2006/3, s.1235-1275). 

Özekes, M. : Pekcanıtez Medenî Usûl Hukuku, 15. B., İstanbul 2017. (Özekes- Pekcanıtez Usûl) 

Özekes, M./Çiftçi, P. : Menfi Tespit Davalarını Zorunlu Arabuluculuğa Dahil Saymanın Gereksizliği Üzerine (İstanbul BAM Kararları Örneğinden Bir Bakış) 

(TBBD., 2020/148, s.101-134). 

32 Bibliyografya 

Özkaya-Ferendeci, 

H. Ö. : Kesin Hükmün Objektif Sınırları, İstanbul 

1999. 

Özmumcu, S. : Arabulucunun Rolü Kolaylaştırıcı ve Değerlendirici Arabuluculuk, (İÜHFM., 2013/1, 

s.1369-1390). (Özmumcu- Arabulucunun Rolü) 

Özmumcu, S. : Arabuluculuk Modelleri, İstanbul 2021. 

(Özmumcu- Arabuluculuk Modelleri) 

Özsunay, E. : Tahkim Yargılamasında Mahremiyet (İBD., 

2004/2, s.541-560). 

Öztan, B. : Aile Hukuku, 6. B., Ankara 2015. 

Paslı, A. : Ticari İşletme ve Ticaret Şirketleri Bakımından 

Zorunlu Arabuluculuğun Değerlendirilmesi: 

Türk Ticaret Kanunu 5/A Maddesinin Yorumlanması, (Ticarî Uyuşmazlıklarda Zorunlu 

Arabuluculuk, Ankara 2019, s.13-25). 

Pekcanıtez, H. : Belirsiz Alacak Davası, Ankara 2011. 

(Pekcanıtez- Belirsiz Alacak Davası) 

Pekcanıtez, H. 

/Meriç, N. : Medenî Usûl Hukukunda Fer’i Müdahale, İstanbul 2020. 

Pekcanıtez, H. : Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri (HPD., 

2005/5, s. 12-16). (Pekcanıtez- Alternatif 

Uyuşmazlık Çözümleri) 

Pekcanıtez, H 

/Yeşilırmak, A. : Pekcanıtez Medenî Usûl Hukuku, 15. B., İstanbul 2017. (Pekcanıtez/Yeşilırmak- Pekcanıtez 

Usûl) 

Pekcanıtez, H. 

/Atalay, O. 

/Sungurtekin Özkan, M. 

/Özekes, M. : İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 5. B., İstanbul 2018. 

Bibliyografya 33 

Pekcanıtez, H. 

/Atalay, O. 

/Özekes, M. : Medeni Usûl Hukuku Ders Kitabı, 8.Bası, İstanbul 2020. 

Postacıoğlu, İ. : Medeni Usûl Hukuku Dersleri, 6. B., İstanbul 

1975. 

Rimmelspacher, B. : Zur Prüfung von Amts wegen im Zivilprozess, 

Göttingen 1966. 

Rechberger, W. 

/Simotta, D. A. : Zivilprozessrecht, Erkenntnisverfahren, 8. 

Aufl., Wien 2010. 

Sargın, F. : Milletlerarası Tahkim Kanunu’na Göre Hakem 

Kararının Kısmî İptali İmkânı (Batider., 

2015/2, s.39-96). 

Schlosser, P. : Das Recht der internationalen privaten 

Schiedsgerichtsbarkeit, Bd. I, Tübingen 1975. 

Simil, C. : Belirsiz Alacak Davası, İstanbul 2013. 

Soysal, T. : Türk Ceza Hukukunda Uzlaşma (Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma), İstanbul 2005, 

s.203-242). 

Subaşı, İ. : Toplu İş Hukukunda Arabuluculuk (Ünal 

Tekinalp’e Armağan, C.II İstanbul 2003, 

s.743-833). 

Sungurtekin Özkan, M. : İnşaî Karar ve Özellikleri (75. Yaşgünü İçin 

Prof. Dr. Baki Kuru’ya Armağan, Ankara 

2004, s.553-576). 

Sungurtekin Özkan, M. : Avukatlık Kanunu’nun 35/A Maddesi Çerçevesinde Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi 

(Legal Mihder., 2005/2, s. 353-369). 

(Sungurtekin Özkan- Uzlaşma Sağlama Yetkisi) 

Şahin Ceylan, Ş. : Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, İstanbul 2009. 

34 Bibliyografya 

Şanlı, C. : Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, İstanbul 1986. (Şanlı- Milletlerarası Ticari Tahkim). 

Şanlı, C. : Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve 

Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 7.B., İstanbul 

2019. (Şanlı- Uluslararası Ticari Akitler) 

Selçuk, S. : Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Hakem 

Kararlarının İptali, Ankara 2018. 

Takei, N. D. : Die Streitverkündung und ihre materiellen 

Wirkungen, Basel 2005. 

Tandoğan, H. : Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C.II, İstanbul 2010. 

Tanrıver, S. : Noterlik Açısından Vekâlet (Temsil), 2. B., 

Ankara 2001. 

Tanrıver, S. : Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri ve Tahkim (Makalelerim I, Ankara 2005, s.126-150). 

Tanrıver, S. : Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de 

Tenfizinde Kamu Düzeninin Rolü, (Makalelerim-I, 1985-2005, Ankara 2005, s.149-163). 

(Tanrıver- Kamu Düzeni) 

Tanrıver, S. : İlâmlı İcra Takibinin Dayanakları ve İcranın 

İadesi, Ankara 1996. (Tanrıver- İlâmlı İcra) 

Tanrıver, S. : Medenî Usûl Hukukunda Derdestlik İtirazı, 2. 

B., Ankara 2007. (Tanrıver- Derdestlik İtirazı) 

Tanrıver, S. : Noterlerin Tespit İşleri, (Makalelerim II, Ankara 2011, s.304-318). (Tanrıver- Tespit İşleri) 

Tanrıver, S. : Hukukumuzda Bilirkişilik, Ankara 2017. 

(Tanrıver- Bilirkişilik) 

Tanrıver, S. : Medenî Usûl Hukuku, C. I, 4. B., Ankara 2021. 

(Tanrıver- Usûl I) 

Taşdelen, N. : Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Alternatif 

Bir Çözüm Yolu Olarak Arabuluculuk, Ankara 

2021. 

Taşkın, A. : Hakem Sözleşmesi, Ankara 2000. 

Bibliyografya 35 

Taşpolat Tuğsavul, M. : Türk Hukukunda Arabuluculuk, Ankara 2012. 

Toraman, B. : Takip Hukukuna Özgü Bazı Davaların Dava 

Şartı Arabuluculuğa Tabi Olup Olmadığı Sorunu (ÇÜHFD., 2020/1, Arş. Gör. Ceren Damar Şenel Armağanı, C.III, Ankara 2020, 

s.3141-3167). 

Umar, B. : Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. B., 

Ankara 2014. 

Üstündağ, S. : Medenî Yargılama Hukuku, C.I-II, 7. B.; İstanbul 2000. (Üstündağ- Usûl) 

Üstündağ, S. : İhtiyatî tedbirler, İstanbul 1981. 

Üstündağ, S. : “Kısmî Davaya İlişkin Bazı Hukukî Sorunlar” 

Yargı Dünyası, 2003/89, s. 9-20). 

Yakıcı, Ö. : Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk, Ankara 

2019. 

Yardım, E. M. : Ticari Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuğa Başvuru, (Ticarî Uyuşmazlıklarda Zorunlu 

Arabuluculuk, Ankara 2019, s.89-110). 

Yazıcı Tıktık, Ç. : Arabuluculukta Gizliliğin Korunması, İstanbul 

2013. 

Yeğengil, R. : Tahkim, İstanbul 1974. 

Yener Keskin, C. : Milletlerarası Tahkim Anlaşmasının Kurulması 

ve Etkisi, İstanbul 2017. 

Yeşilırmak, A. : Uyuşmazlıkların, Arabuluculuk ve Tahkim 

Yollarının Birlikte Kullanılarak Çözümü, 

(Arabuluculuğun Geliştirilmesi Uluslararası 

Sempozyumu, Yargıtayın 150. Kuruluş Yıldönümü Etkinlikleri, Yargıtay ve AYBÜ Hukuk 

Fakültesi, Ankara 6-7 Aralık 2018, Ankara 

2019, s.181-188). 

Yeşilırmak, A. : Türkiye’de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların Etkin 

Çözümünde Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem-Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve 

Çözüm Önerileri, İstanbul 2011. (YeşilırmakDoğrudan Görüşme) 

36 Bibliyografya 

Yeşilırmak, A. : Geçerli Bir Tahkim Anlaşmasının Varlığına 

Rağmen Genel Haciz Yoluyla Takip Yapılabilir mi? (TBBD., 2011/96, s.205-228). (Yeşilırmak- Genel Haciz Yoluyla Takip) 

Yeşilova, B. : Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihaî Karardan 

Önce Mahkemelerin Yardım ve Denetimi, İzmir 2008. 

Yıldırım, F. : Arabuluculuk ve Ombudsman, Ankara 2019. 

Yılmaz, E. : Milletlerarası Ticarî Tahkime Dair Avrupa 

(Cenevre) Sözleşmesi ve Türk Tahkim Hukukunda Bazı Düşünceler (Avrupa- New York 

Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Hukuku Sempozyumu, Ankara 1991, s. 15-24). (YılmazMilletlerarası Ticari Tahkim) 

Yılmaz, E. : Noterlik İşlemlerinin Hukuk Davalarındaki ve 

İcra-İflâs Takiplerindeki Önemi (Noterlik Hukuku Sempozyumu I-II, Ankara 1997, s.41-62). 

Yılmaz, E. : Avukatın Uzlaşma Sağlama Yetkisi (75. Yaş 

Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru’ya Armağan, 

Ankara 2005, S.843-855). (Yılmaz- Uzlaşma 

Sağlama Yetkisi) 

Yılmaz, E. : Tahkimde İtirazın İptali Davası ve Tahkime 

Elverişlilik Kuralı (DEÜHFD., C.16, 2014 

Özel Sayı, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, C.I, İzmir 2015, s.531-554). 

Yılmaz, E. : Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri, C.I-II, Ankara 2001 (Yılmaz- Geçici Hukuki Himaye 

Tedbirleri II). 

Yılmaz, E. : Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi 2. B., Ankara 2013. (Yılmaz- Şerh) 

Yılmaz, E. : “Davada Takas ve Mahsup Talebi”, (Legal 

MİHDER., 2010/2, s. 247-284). 

Yönel, Ö. : İcra-İflâs Hukukunda İtirazın İptali Davası, 

Ankara 2013.