Medeni Yargıda Usul Kurallarına Aykırılığın Anayasa Mahkemesi'nce Bireysel Başvuru Yoluyla Denetlenmesi

Medeni yargıda usul kurallarına riayet edilmemesi nedeniyle temel hak ve özgürlüklerin bizzat mahkemelerce ihlal edilmesi halinde, ihlalin Anayasa Mahkemesi'nce ele alınış şekli, Anayasa Mahkemesi'nin incelemesinin kapsamı ve sınırı çalışmamızın esasını oluşturan konulardır. Medeni yargıda usul kurallarına aykırılığın bireysel başvuru yoluyla denetimine özgülenen çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuruları inceleme sürecine, medeni usul hukuku perspektifinden bakılarak bireysel başvuruda uygulama alanı bulan usul hukuku kurumlarına Anayasa Mahkemesi'nin yaklaşım biçimi ortaya konulmaktadır. İkinci bölümde ise medeni yargıda usul kurallarına aykırılıklar sebebiyle adil yargılanma hakkı yanında, bağlantılı hak ve ilkelerin ihlal edildiğine ilişkin iddialar neticesinde Anayasa Mahkemesi'nce verilen kararlar ele alınmaktadır. Her ne kadar Anayasa Mahkemesi'nin derece mahkemeleri gibi bir inceleme gerçekleştirmediği açık olsa da usule aykırılıkların dikkate alınması noktasında, derece mahkemeleri ile Anayasa Mahkemesi arasındaki yaklaşım farklılıklarının somutlaştırılmasının gerek uygulama gerekse literatür bakımından büyük önemi haiz olduğu izahtan varestedir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK BİREYSEL BAŞVURU VE BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA İLİŞKİN USULİ SORUNLAR
1. GENEL OLARAK BİREYSEL BAŞVURU
1.1. Bireysel Başvuru Kavramı
1.2. Bireysel Başvurunun İşlevi
1.2.1. Subjektif İşlevi
1.2.2. Objektif İşlevi
1.2.3. Genel Eğitici İşlevi
1.3. Bireysel Başvurunun Actio Popularis'den Farkı
1.4. Bireysel Başvurunun Hukuki Niteliği
1.4.1. Dava Olduğu Görüşü
1.4.2. Kanun Yolu Olduğu Görüşü
1.4.3. Hukuki Çare Olduğu Görüşü
1.4.4. Görüşümüz ve Değerlendirme

BİREYSEL BAŞVURU USULÜ VE İNCELEMESİ
1.5. Bireysel Başvuru Usulü
1.5.1. Başvuru Şekli
1.5.2. Başvuru Süresi
1.5.3. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması
1.6. Bireysel Başvuru İncelemesi
1.6.1. Ön İnceleme Aşaması
1.6.2. Kabul Edilebilirlik İncelemesi
1.6.3. Esas İncelemesi
1.6.4. Bireysel Başvuru İncelemesinde Verilebilecek Kararlar

BİREYSEL BAŞVURU YOLUNA İLİŞKİN USULİ SORUNLAR
1.7. Taraf Ehliyeti
1.7.1. Cenin Adına Bireysel Başvurunun Mümkün Olup Olmadığı
1.7.2. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Topluluklar
1.7.3. Ölen Kimse Adına Bireysel Başvurunun Sürdürülmesi
1.8. Başvuru Ehliyeti
1.9. Takip Yetkisi
1.10. Taraf Sıfatı
1.10.1. Doğrudan Mağdur
1.10.2. Dolaylı Mağdur
1.10.3. Potansiyel Mağdur
1.11. Temsil
1.12. Birlikte Başvuru
1.13. Başkan ve Üyelerin Reddi ile Çekinmesi
1.14. Eski Hale Getirme
1.15. Adli Tatil
1.16. Feragat
1.17. Başvurunun Takipsiz Bırakılması
1.18. Derdestlik
1.19. Kesin Hüküm ve Bağlayıcılık
1.20. Tashih
1.21. Yargılamanın Yenilenmesi
1.22. Adli Yardım

İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ'NİN BİREYSEL BAŞVURU YOLU ÜZERİNE VERDİĞİ USUL HUKUKUNA İLİŞKİN KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
1. MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKINA İLİŞKİN KARARLAR
1.1. Genel Olarak Mahkemeye Erişim Hakkı
1.2. Mahkemeye Erişim Hakkına Yönelik Sınırlamalara İlişkin Verilen Kararlar
1.2.1. Usuli Şartlara İlişkin Verilen Kararlar
1.2.2. Zaman Sınırlamalarına İlişkin Verilen Kararlar
1.2.3. Yargılama Giderlerine İlişkin Verilen Kararlar
1.2.4. Adli yardıma İlişkin Verilen Kararlar
1.2.5. Yargı Kararlarının Yerine Getirilmesine İlişkin Kararlar
1.2.6. Mahkemeye Erişim Hakkına İlişkin Verilen Diğer Kararlar
1.3. Mahkemeye Erişim Hakkına İlişkin Verilen Kararların Değerlendirilmesi

BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ MAHKEMEDE YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN KARARLAR
1.4. Genel Olarak Bağımsız ve Tarafsız Mahkemede Yargılanma Hakkı
1.4.1. Bağımsız Mahkeme
1.4.2. Tarafsız Mahkeme
1.4.3. Kanuni Hakim Güvencesi
1.5. Bağımsız Mahkemede Yargılanma Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.6. Tarafsız Mahkemede Yargılanma Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.6.1. Genel Olarak
1.6.2. Hakimin Yasaklılığı ve Reddine İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.7. Kanuni Hakim Güvencesine İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi

HAKKANİYETE UYGUN YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN KARARLAR
1.8. Silahların Eşitliği İlkesine İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.8.1. Genel Olarak Silahların Eşitliği İlkesi
1.8.2. Taraflar Arasındaki Dengenin Yasama Faaliyeti Neticesinde Bozulmasına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.8.3. Duruşmada Hazır Bulunma Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.9. Hukuki Dinlenilme Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.9.1. Bilgilenme Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.9.2. İspat Hakkına ve Delillerin İncelenmesine İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.9.3. Dikkate Alınma Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.10. Çelişkili Karar Verme Yasağı ve Hukuki Güvenlik İlkesine İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi

MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN KARARLAR
1.11. Genel Olarak Makul Sürede Yargılanma Hakkı
1.12. Makul Sürenin Hesaplanmasına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararları ve Değerlendirilmesi
1.12.1. Makul Sürenin Başlangıcı
1.12.2. Makul Sürenin Sona Ermesi
1.12.3. Makul Sürenin Belirlenmesinde Dikkate Alınan Kriterler
1.13. Tazminat Komisyonu Kararı Sonrası Verilen Kararlar ve Değerlendirilmesi

ALENÎ YARGILANMA HAKKINA İLİŞKİN KARARLAR
1.14. Genel Olarak Aleni Yargılanma Hakkı
1.15. İlk Derece Mahkemelerinde Aleniyete İlişkin Verilen Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.16. Kanun Yolunda Aleniyete İlişkin Verilen Kararlar ve Değerlendirilmesi
1.17. Aleni Karar Hakkına İlişkin Kararlar ve Değerlendirilmesi
SONUÇ

KAYNAKÇA