Medeni Yargılama Hukuku Bağlamında Ticari Defterlerin Delil Niteliği

-15%
Medeni Yargılama Hukuku Bağlamında Ticari Defterlerin Delil Niteliği
Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Dr. Öğr. Üyesi Önder TOPAL
ISBN: 9786050507607
Stok Durumu: Stokta var
76,50 TL 90,00 TL

Adet

 
Ayrıntılar
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Dr. Öğr. Üyesi Önder TOPAL
Baskı Tarihi 2020/12
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 327

Tİ192
Ticari Defterlerin Delil Niteliği
Önder TOPAL
2020/12  2.BaskI, 327 Sayfa 

Çağın gereklerine uygun olarak her alanda olduğu gibi hukuk alanında da elektronik sistem aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile yargıda elektonikleşme yaygın olarak kullanılmaktadır. Hatta, günümüzde yargısal faaliyet bağlamında işlemlerin Uyap sistemi kullanılarak yapılması; Uyap’ın kullanılamaması gibi hallerde ise işlemlerin fiziki ortamda yapılıp daha sonradan tekrar Uyap sistemine aktarılması esası benimsenmiştir. Elektronik sistemin bu derece yaygınlaşmasından ticari defterler de nasibini almıştır. Bir başka ifadeyle önceleri fiziki ortamda tutulan ticari defterler, dijitalleşme olgusuyla artık elektronik ortamda tutulabilecek, hatta bazı hallerde anılan defterlerin elektronik ortamda tutulması zorunlu hale gelmiştir. Bu çerçevede ticari defterlerin elektronik ortamda tutulmasına ilişkin olarak Elektronik Defter Genel Tebliği yürürlüğe girmiştir. Çalışmamızın bu baskısında elektronik ortamda tutulan ticari defterlere ayrıntılı bir şekilde yer verilmiş ve özellikle anılan ticari defterlerin davalarda delil olarak kullanılması halinde, fiziki ortamda tutulan ticari defterlerden farklılaşan yanlarının olup olmadığı üzerinde ayrıca durulmuştur.

Öte yandan, 7251 sayılı Kanun’nun 23’üncü maddesi ile birlikte HMK’nın 222’nci maddesinde değişiklikler yapılmıştır. Daha önceki baskıda HMK m. 222 hükmünde yapılması gerektiğine işaret ettiğimiz değişikliklerden bir kısmı 7251 sayılı kanun ile gerçekleştirilmiştir. Kanunda yapılan bu değişiklikler ticari defterlerin delil olarak kullanılmasında ortaya çıkanı önemli sorunları sona erdirecektir.

Bu çalışma “Ticari Defderlerin Delil Niteliği” isimli çalışmamızın, tümüyle gözden geçirilmiş, güncellenmiş, genişletilmiş ve önemli bır kısmı değiştirilmiş ikinci baskısıdır. Çalışmamızın bu baskısında medeni yargılama hukuku bağlamında ticari defterleri, yani ticari defterlerin delil niteliğini, uygulamada ortaya ortaya çıkmış ve çıkabilecek sorunlarla çözüm arayışlarını kapsar şekilde sistematik bir düzen içerisinde, tüm boyutları ile ele alıp inceledik. Bu inceleme yapılırken güncel kanun değişikliklerine, yüksek mahkeme kararalarına yer verdik ve bazı somut çözüm önerilerinde de bulunulmaya gayret ettik.

Fransız hukukunda ticari defterlerin delil olarak kullanılması ve delil niteliğine ilişkin Fransızca kaynakların temininde ve çevirisin çok büyük katkısı olan kıymetli kardeşim Paris II-Panthéon Assas Üniversitesi (Sorbonne Üniversitesi) Hukuk Fakültesinde doktora yapan Arş. Gör. Gökhan Avcı’ya teşekkür ederim.

Son olarak bu çalışmanın büyük bir özenle yayınlanmasını gerçekleştiren Yetkin Yayınevi sahiplerinden Muharrem Başer’e ve emeği geçen tüm yayınevi çalışanlarına teşekkür ederim.


2. BASIYA ÖNSÖZ.............................................................................. 9

İÇİNDEKİLER.................................................................................. 11

KISALTMALAR CETVELİ.............................................................. 17

GİRİŞ.................................................................................................. 21

 

BİRİNCİ BÖLÜM

TİCARİ DEFTERLERİN KURUMSAL ÇERÇEVESİ

 

§ 1. TİCARİ DEFTERLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER....... 27

A. Ticari Defter Kavramı.............................................................. 27

B. Ticari Defterlerin Tarihi Gelişimi............................................. 28

C. Ticari Defter Tutmanın Yararı ve Amacı.................................. 30

I..... Ticari Defter Tutmanın Yararı........................................... 30

II.... Ticari Defter Tutmanın Amacı.......................................... 35

D. Ticari Defterlerin Tutulması Hususunda Sistemler................... 36

III.. Serbesti Sistemi................................................................. 36

III.. Yasal Sistem..................................................................... 37

IV.. Karma Sistem.................................................................... 37

§ 2. TİCARİ DEFTERLERİN TUTULMASI VE SAKLANMASI... 39

A. Ticari Defter Tutma Yükümlülüğü........................................... 39

I..... Ticari Defter Tutma Yükümlülüğünün Başlaması ve Sona
Ermesi............................................................................... 39

1.. Genel Olarak................................................................ 39

2.. Gerçek Kişi Tacirler Bakımından................................. 40

3.. Tüzel Kişi Tacirler Bakımından.................................... 42

5.. Hâkim Teşebbüs ve Donatma İştiraki Bakımından....... 44

II.... Ticari Defter Tutmakla Yükümlü Olanlar......................... 44

1.. Genel Olarak................................................................ 44

2.. Gerçek Kişi Tacirler..................................................... 45

2.. Tüzel Kişi Tacirler........................................................ 49

3.. Hâkim Teşebbüs ve Donatma İştiraki........................... 50

5.. Esnafın Durumu........................................................... 51

III.. Ticari Defter Tutma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi 52

B. Tutulması Gereken Ticari Defterler.......................................... 54

C. Ticari Defterlerin Tutulma Usulü............................................. 63

I..... Genel Olarak..................................................................... 63

II.... Ticari Defterlerin İçeriğine Yönelik İşlemlerin Usulü........ 63

III.. Ticari Defterlerin Onaylanmasının Usulü.......................... 67

D. Ticari Defterlerin Saklanması ve Ziyaı..................................... 73

I..... Ticari Defterlerin Saklanması............................................ 73

II.... Ticari Defterlerin Ziyaı..................................................... 75

E.. Ticari Defterlerle İlgili Yükümlülüklere Uyulmamasının
Sonuçları.................................................................................. 80

I..... Cezai Sonuçlar.................................................................. 80

II.... Hukuki Sonuçlar............................................................... 81

§3. ELEKTRONİK ORTAMDA TUTULAN TİCARİ
DEFTERLER.............................................................................. 85

A. ... Elektronik Ortamda Tutulan Ticari Defterlerin Yasal Dayanağı    85

B. Elektronik Defterler Genel Tebliği Çerçevesinde Elektronik
Ortamda Tutulan Ticari Defterler............................................. 87

I..... Elektronik Defterler Genel Tebliği’nde Yer Alan Tanımlar 87

II.... e-Defter Uygulaması......................................................... 88

III.. e-Defter Uygulamasından Yararlanılması......................... 89

1.. e-Defter Uygulamasından Yararlanılması İçin
Başvuru........................................................................ 89

2.. e-Defter Dosyalarının Oluşturulması, Berat
Dosyalarının E-Defter Uygulamasına Yüklenmesi ve
Hukuki Sonuçları......................................................... 91

3.. e-Defter Dosyaları ile Berat Dosyalarının Muhafazası
ve Zayi Olması............................................................. 94

4.. e-Defter Uygulamasına İlişkin Sorumluluk.................. 96

 

İKİNCİ BÖLÜM

MEDENİ YARGILAMA HUKUKUNDA

TİCARİ DEFTERLERLE İSPAT USULÜ

 

§ 1. GENEL OLARAK İSPAT, DELİLLER VE SENETLE
İSPAT ZORUNLULUĞU......................................................... 101

A. İspata İlişkin Bazı Temel Kavramlar...................................... 101

I..... İspat ve İspatın Konusu.................................................. 101

II.... İspat Türleri.................................................................... 103

1.. Asıl İspat-Karşı İspat-Aksini İspat.............................. 103

2.. Doğrudan İspat-Dolaylı İspat (Emare İspatı/İlk
Görünüş İspatı).......................................................... 106

III.. Tam İspat-Yaklaşık İspat................................................ 107

IV.. İspatla İlgili Yükler......................................................... 109

1.. İspat Yüküne İlişkin Kavramlar................................. 109

2.. İddia ve Savunma Yükü............................................. 112

3.. Somutlaştırma Yükü................................................... 113

B. İspat Araçları (Deliller)........................................................... 115

I..... Delil Kavramı ve Delil Sistemleri.................................... 115

II.... Delil Türleri.................................................................... 120

1.. Kesin Deliller............................................................. 120

2.. Takdiri Deliller........................................................... 121

C. Senetle İspat Zorunluluğu....................................................... 122

I..... Genel Olarak Senet Kavramı ve Senet Çeşitleri............... 122

II.... Senetle İspat Kuralı ve İstisnaları.................................... 123

III.. Senede Karşı Senetle İspat Kuralı ve İstisnaları............... 128

§ 2. TİCARİ DEFTERLERLE İSPATIN SINIRLARI................... 131

A. Ticari Defterlerle İspatın Pozitif Dayanakları......................... 131

B. İspat Aracı Olarak Ticari Defter Kavramının Sınırları............ 133

C. Üçüncü Kişilerin Ticari Defterlerine Dayanılma Durumları... 136

III......................................................... Ticari Defterlerin İspat Alanı    139

C. Ticari Defterlere Delil Olma İşlevinin Verilmesinin Sebepleri 148

§3.. TİCARİ DEFTERLERİN İSPAT KUVVETİ........................... 151

A. Ticari Defterlerin Delil Olarak Hukuki Niteliği....................... 151

I..... Genel Olarak................................................................... 151

II.... Ticari Defterlerin Delil Olarak Hukuki Niteliğine İlişkin
Görüşler.......................................................................... 153

1.. TTK ve HMK’nın Yürürlüğe Girmesinden Önce İleri
Sürülen Görüşler........................................................ 153

a.. Ticari Defterleri Kesin Delil Olarak Kabul Eden
Görüşler................................................................. 154

b.. Ticari Defterleri Kesin Delil Olarak Kabul Etmeyen
Görüşler................................................................. 158

4.. TTK ve HMK’nın Yürürlüğe Girmesinden Sonra İleri
Sürülen Görüşler........................................................ 162

a.. Ticari Defterleri Kesin Delil Olarak Kabul Eden
Görüşler................................................................. 163

b.. Ticari Defterleri Kesin Delil Olarak Kabul Etmeyen
Görüşler................................................................. 166

c.. Yargıtay’ın Görüşü................................................ 168

b.. TTK ve HMK’daki Düzenlemeler Çerçevesinde
Kanaatimiz............................................................ 172

B. Ticari Defterlerin Delil Olma Durumları................................. 180

I..... Genel Olarak................................................................... 180

III.. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Delil Olması................. 182

1.. Genel Olarak.............................................................. 182

2.. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Delil Olması İçin
Gereken Şartlar.......................................................... 185

a.. Her İki Taraf Ticari Defter Tutma Yükümüne
Tabi Kişilerden Olmalıdır...................................... 185

a.. Uyuşmazlık Her İki Tarafın da Ticari Defterlerine
Geçirmesi Gereken Ticari Bir İşten
Kaynaklanmalıdır.................................................. 192

b.. Delil Oluşturması İstenen Ticari Defterler Kanuna
Uygun Şekilde Tutulmalıdır................................... 196

c.. Ticari Defter Kayıtları Birbirini Doğrulamalıdır..... 204

d.. Karşı Taraf İleri Sürülen İddiayı Kendi Ticari
Defter Kayıtları veya Diğer Kesin Delillerle
Çürütememiş Olmalıdır.......................................... 206

3.. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Delil Olmasının
Hukuki Sonuçları....................................................... 214

a.. Genel Olarak......................................................... 214

b.. İkrarın Bölünmezliği Kuralının Kanuna Uygun
Şekilde Tutulmuş Ticari Defterlere Uygulanması... 215

IV.. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Delil Olması.............. 220

1.. Genel Olarak.............................................................. 220

2.. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Delil Olması İçin
Gereken Şartlar.......................................................... 222

a.. Ticari Defterlerin Açılış veya Kapanış Onaylarının
Bulunmaması ve İçerdiği Kayıtların Birbirini
Doğrulamaması...................................................... 222

b.. Taraflardan Birinin Kendi Ticari Defterlerine
Dayanması............................................................. 223

c.. Taraflardan Birinin Karşı Tarafın Ticari
Defterlerine Dayanması......................................... 224

(1).. Genel Olarak.................................................. 224

(2).. Başka Delillerle Birlikte Karşı Tarafın Ticari
Defterlerine Dayanması.................................. 225

(3).. Delilin Karşı Tarafın Ticari Defterlerine
Hasredilmesi................................................... 227

4.. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Delil Olmasının
Hukuki Sonuçları....................................................... 237

a.. Genel Olarak......................................................... 237

b.. İkrarın Bölünmezliği Kuralının Kanuna Uygun
Şekilde Tutulmamış Ticari Defterlere
Uygulanmaması..................................................... 238

IV.. Elektronik Ortamda Tutulan Ticari Defterlerin Delil
Olması............................................................................ 240

C. Ticari Defterlerin Delil Sözleşmesine Konu Olması............... 242

I..... Genel Olarak Delil Sözleşmesi........................................ 242

VI.. Her İki Tarafın Ticari Defterlerinin Delil Sözleşmesine
Konu Olması................................................................... 246

VII. Yalnız Bir Tarafın Ticari Defterlerinin Delil Sözleşmesine
Konu Olması................................................................... 252

D. Ticari Defterlerin Delil Olarak Gösterilmesi ve İncelenmesi... 258

I..... Ticar Defterlerin Delil Olarak Gösterilmesi..................... 258

II.... Ticari Defterlerin İncelenmesi......................................... 265

1.. Genel Olarak.............................................................. 265

2.. TTK m. 83/1 ve HMK m. 222/1 Çerçevesinde Ticari
Defterlerin İbrazı........................................................ 266

3.. TTK m. 85 Çerçevesinde Ticari Defterlerin İbrazı
(Teslimi)..................................................................... 279

4.. Elektronik Ortamda Tutulan Ticari Defterlerin İbrazı. 281

5.. Ticari Defterlerin Dayanağı Olan Belgelerin İbrazının
Gerekip Gerekmediği................................................. 283

§4. TİCARİ DEFTERLERE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN ZAMAN
BAKIMINDAN UYGULANMASI............................................ 291

SONUÇ............................................................................................. 297

KAYNAKÇA            309

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
Etiketler: hmk ispat delil ticari defterler ttk Delil Başlangıcı delil sözleşmesi kesin delil ibraz
İlgili Yayınlar