| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Yusuf TÜRKMEN |
| Baskı Tarihi | 2020/10 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
Medeni Yargılama Hukukunda Davada Teminat
Av. Yusuf TÜRKMEN
2020/10 1. Baskı, 134 Sayfa
ISBN 978-605-05-0632-7
Hak arama hürriyeti, demokratik hukuk sistemlerinin temelini oluşturur ve bunun sağlanması esas itibariyle yargı mercileri eliyle gerçekleştirilir. Hak arama hürriyeti ile, diğer tüm hak ve hürriyetlerin gerçekleşmesi ve denetimi sağlandığından hak arama hürriyeti, tüm hak ve hürriyetlerin anahtarı niteliğindedir. Hak ve hürriyetlerin gerçekleştirilmesinin temel aracı yargı olduğundan hak arama hürriyeti de yargı mercilerine yapılacak başvuru, diğer bir deyişle dava açma ve takip talebinde bulunma yoluyla kullanılır.
Hak arama hürriyeti kapsamında, yargı mercilerinde dava açma ve takipte bulunmanın; kural olarak herhangi bir sınırlamaya tabi olmaması esastır. Bununla birlikte kanun koyucu tarafından, yargılamada taraflar arasındaki menfaat dengesini sağlama veya ortaya çıkması muhtemel zararları telafi amacına yönelik olarak bu ana kurala bazı istisnalar öngörülmüştür. Teminat kurumu da bu anlamda hak arama hürriyetinin kullanımını sınırlayıcı nitelikte istisnalardan biridir. Teminat gösterilmesi bazen dava açılabilmesini, bazen açılan davada ve takipte talepte bulunulabilmesini ve bazen de verilen kararın icrai niteliğini sınırlamaktadır. Teminat kurumunun hak arama hürriyetini sınırlandırması itibariyle adil yargılanma hakkı bakımından da ele alınması ehemmiyet arz etmektedir.
Teminat, kanunlarda dağınık şekilde düzenlenmiştir. Ancak çalışmada Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 84 ila 98’uncu maddelerinde düzenlenen davada teminat kurumu, 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun teminata dair (md. 96-100) hükümleriyle birlikte mukayeseli olarak ele alınacaktır. Davada teminat yabancılar bakımından 27.11.2007 tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 48’inci maddesinde düzenlendiğinden çalışmada buna da yer verilecektir.
Çalışmada teminat kavramı, teminatın amacı, hukuki niteliği, teminat kurumunun hak arama hürriyeti ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında ele alınması ve teminat gösterilecek hâller ile mecburi dava arkadaşlığında teminat gösterilmesi; teminatı gerektirmeyen durumlar ile teminatın tutarı, şekli ve gösterilme zamanı; teminat gösterilmesinin sonuçları ve teminatın iadesi ile teminatın iadesi usulü konuları irdelenmiştir.
AKBAL, Mehmet, “Medeni Yargılama Hukukunda Adli Yardım”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 93, 2011, s. 147-173.
ALANGOYA, H. Yavuz; YILDIRIM, M. Kamil; DEREN – YILDIRIM, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, Beta, İstanbul, 2009.
ALTAY, Sümer, Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku, 1. Cilt, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2005.
Anayasa Mahkemesi kararları
ANSAY, Sabri Şakir; Hukuk Yargılama Usulleri, 7. Baskı, Güzel Sanatlar Matbaası, Ankara, 1960.
ARSLAN, Aziz Serkan, “HMK Hükümlerine Göre Teminat Kurumu ve Dava Şartı Niteliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı: 2014 (Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan), Basım Yılı: 2015, s. 943-974.
ARSLAN, İlyas, Milletlerarası Özel Hukukta Mutad Mesken Kavramı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, Ocak 2014.
ARSLAN, Ramazan, Medenî Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı, “S” Yayınları, Ankara, 1989.
ARSLAN, Ramazan; YILMAZ, Ejder; TAŞPINAR AYVAZ, Sema, Medenî Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2016.
ATALI Murat, “Türk Medeni Usul Hukuku Açısından Davada Yabancıların Durumu”, Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler, Editör: Kay Hailbronner, Bilgin TİRYAKİOĞLU, Esin KÜÇÜK, Katja Schneider, Türkiye Barolar Birliği, 2010, s. 545-561.
AYDIN, Mesut, “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Hak Arama Özgürlüğü”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 61, S. 3 (2006), s. 1-37.
AYDOĞMUŞ, Yasemin, “İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarındaki En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Kaydına İstinaden ICSID’e Başvuru İmkânı”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, C. 29, 2009, s. 21 – 84.
BALCI, Şakir, Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırma, Güncel Yayınevi, İzmir, 2006.
BALCI, Şakir, Türk Hukukunda Konkordato %, Güncel Yayınları, İzmir, 2007.
BAŞÖZEN, Ahmet, Müflisin Tasarruf Yetkisi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005.
BERKİ, Osman Fazıl, “Devletler Hususi Hukukunda Kanuna Karşı Hile”, AÜHFD, C. 1, S. 3, 1944, s. 406 – 423.
BERKİ, Osman Fazıl, Ecnebilerin Hukuk ve Vazifeleri Hakkındaki Muvakkat Kanunda Teminat”, AÜHFD, C. 3, S. 2-4, 1946, 403-422.
BİLGE, Necip / ÖNEN, Ergun; Medeni Yargılama Hukuku Dersleri, 3. Baskı, Sevinç Matbaası, Ankara, 1978.
ÇALIŞKAN, Zeynep, Milletlerarası Usul Hukukunda Teminat, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013.
ÇETİN, İbrahim, “Yargılamada Etkinlik Arayışları: Medeni Usûl Hukukunda Usûl Ekonomisi”, Sayıştay Dergisi, S. 78, Temmuz – Eylül 2010, s. 81 – 109.
DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Seçkin Yayınları, Ankara, 2010.
Explanatory Report to the European Convention on the Legal Status of Migrant Workers, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016800c9a6b, Erişim Tarihi: 20.11.2016
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref / GÖLCÜKLÜ, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 9. Bası, Turhan Yayınevi, Ankara, 2011.
HANEF, Melih, “Hukuk Yargılamaları Usulü Kanunu’nun 97. Maddesi Hükmüne Göre Teminat Gösterme Mecburiyeti”, Ankara Barosu Dergisi, 1964, S. 2, s. 137 – 142.
KIESTRA, Louwrens R., The Impact of the European Convention on Human Rights on Private International Law, Asser Press Springer, Hague, 2014.
KILIÇOĞLU, Mustafa; 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu El Şerhi, Legal Yayınevi, İstanbul, 2012.
KILINÇ, Ayşe, Medenî Usûl Hukukunda Adlî Yardım, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
KILINÇ, Ayşe, “Bir İnsan Hakkı Olarak ‘Adli Yardım’”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, C. 3, No: 1, 2011, ISSN: 2146-0817 (Online) s. 1-10.
KIYAK, Emre, Türkiye’de Mutad Meskeni Olmayan Türk Vatandaşları İçin Teminat Gösterme Yükümlülüğü, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVI, S. 1-2 (2012), s 225 - 246.
KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü El Kitabı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 1995.
KURU, Baki; ARSLAN, Ramazan; YILMAZ, Ejder; Medenî Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 24. Baskı, Ankara, 2013.
KURU, Baki; ARSLAN, Ramazan; YILMAZ, Ejder, İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, 27. Baskı, Ankara, 2013.
KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV, 6. Bası, İstanbul, 2001.
KURU, Baki, Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, Legal Yayınevi, İstanbul, 2015.
KÜTÜKÇÜOĞLU, Erol, Türk Hukuk Usulünde Teminat, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 1991.
MUTÇALI, Serdar, Arapça – Türkçe Sözlük, Dağarcık, İstanbul, 2015.
NOMER, Ergin, Devletler Hususî Hukuku, Beta Basım Yayım Dağıtım, 20. Bası, İstanbul, Nisan 2013.
OKUR, Mustafa, Adli Teminat, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.
ÖZDEN, Bülent, Türk Hukukunda Cautio Judicatum Solvi Kuralı”, MHB, C. 9, S. 1, 1989, s. 27 – 36.
ÖZDEN, Bülent, “Alman Hukukunda ‘Cautio Judicatum Solvi’ Kuralı”, MHB, C. 10, S. 1-2, 1990, s. 133-138.
ÖZDEN, Bülent, Türk Hukukunda Yabancı Şahısların Teminat Mükellefiyeti (Cautio Judicatum Solvi Kuralı) MÖHUK Madde 32, Alfa Yayınları, İstanbul, 1999.
PEKCANITEZ, Hakan; ATALAY, Oğuz, SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral; ÖZEKES, Muhammet, İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, 7. Bası, Ankara, 2009.
PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usûl Hukuk Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
POSTACIOĞLU, İlhan E., Medeni Usul Hukuku Dersleri, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 1986, Sulhi Garan Matbaası, 6. Baskı, İstanbul, 1975.
RÜZGARESEN, Cumhur, İflâs Sebepleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
RÜZGARESEN, Cumhur, Medeni Muhakeme Hukukunda Usul Ekonomisi İlkesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
ŞANLI, Cemal; ESEN, Emre; ATAMAN – FİGENMEŞE, İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013.
TEKİNALP, Gülören / UYANIK-ÇAVUŞOĞLU, Ayfer, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, Vedat Kitapçılık, 11. Baskı, İstanbul, 2011.
TANRIVER, Süha, Konkordato Komiseri, Yetkin Yayınları, Ankara, 1993.
TANRIVER, Süha; DEYNEKLİ, Adnan, Konkordatonun Tasdiki, Yetkin Yayınları, Ankara, 1996.
TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukukunda Derdestlik İtirazı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1998.
TANRIVER, Süha, HMK Tasarısının 1 ila 122. Maddelerinde Yer Alan Temel Düzenlemeler ve Bunların Genel Çerçevede Değerlendirilmesi, AÜHFD, C. 57, 2008, S. 3, s. 635-664.
TANRIVER, Süha, Medenî Usûl Hukuku, C. 1, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
TAŞPINAR AYVAZ, Sema, İcra - İflas Hukukunda Yeniden Yapılandırma, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
TURHAN, Turgut, “Davacının veya Davaya Katılanın Teminat Gösterme Yükümü”, Prof. Dr. Osman F. Berki’ye Armağan, Ankara, 1977, s. 853-905.
TÜTÜNCÜBAŞI, Uğur, “Milletlerarası Usul Hukukunda Teminat Gösterme Yükümlülüğü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 2, 2000 (Basım Yılı 2012), s. 183 – 223.
ULUKAPI, Ömer, Konkordatonun Feshi, Mimoza Yayınları, Konya, 1998.
UMAR, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı’na Katkı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 67, 2006, s. 121-162.
UMAR, Bilge, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Tasarısıyla Şimdiki HUMK Kurallarına Getirilmek İstenen Değişikliklerin Başlıcaları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 68, 2007, s. 321-342.
UMAR, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.
UYAR, Talih, “Takip Hukukunda Borç Ödemeden Aciz Vesikası”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 70, 2007, s. 345 – 358.
YILMAZ, Ejder, Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, 5. Baskı, Ankara, 1996.
YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2012.
YILMAZ, Ejder, “Davada İnanca”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 50. Yıl Armağanı, C. 1, 1977, s. 381-410.
YILMAZ, Ejder, “Usul Ekonomisi”, AÜHFD, 2008, C. 57, S. 1, s. 243 - 274.
YILMAZ, Ejder, “Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu’yla Getirilen Değişiklikler”, http://www.muglabarosu.org.tr/upload/userupload/file/hmkyenilikler.pdf Erişim Tarihi: 8.11.2016.
YILMAZ, Ejder, “Hukuk Muhakemeleri Kanununda Süreler”, s. 3167-3190, http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2014/01/29-Ejder-YILMAZ.pdf Erişim Tarihi: 28.11.2016.
İÇİNDEKİLER i
KISALTMALAR CETVELİ iv
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMİNAT VE TEMİNAT GÖSTERİLECEK HÂLLER
A. TEMİNAT 5
I. Teminat Kavramı 5
II. Teminatın Hukuki Niteliği 6
III. Teminatın Amacı 10
1. Davalı tarafın muhtemel yargılama masraflarını karşılama 10
2. Teminat yükümlüsünü düşünmeye sevk etme 11
3. Dürüst olmayan davranışları önleme 11
4. Tahsildeki güçlükleri önleme 12
5. Usul ekonomisinin gerçekleştirilmesine katkı sağlama 12
IV. Teminat ve Hak Arama Hürriyeti 14
V. Teminat ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 16
B. TEMİNAT GÖSTERİLMESİ GEREKEN HÂLLER 18
I. Türkiye’de Mutat Meskeni Olmayan Türk Vatandaşlarının Dava Açması, Davacı Yanında Davaya Müdahil Olarak Katılması veya Takip Yapması 23
II. Davacının Daha Önceden İflasına Karar Verilmiş, Hakkında Konkordato veya Uzlaşma Suretiyle Yeniden Yapılandırma İşlemlerinin Başlatılmış Bulunması; Borç Ödemeden Aciz Belgesinin Varlığı Gibi Sebeplerle, Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunduğunun Belgelenmesi 34
1. Davacının Daha Önceden İflasına Karar Verilmesi 36
2. Konkordato veya Uzlaşma Sureti İle Yeniden Yapılandırma İşlemlerine Başlanması 43
3. Borç Ödemeden Aciz Belgesinin Varlığı 48
4. Ödeme Güçlüğüne Delalet Eden Diğer Hâller 50
III. Dava Açan, Davaya Katılan veya İcra Takibinde Bulunanın Yabancı Gerçek veya Tüzel Kişi Olması 54
C. MECBURİ DAVA ARKADAŞLIĞI HÂLİNDE TEMİNAT GÖSTERİLMESİ 62
İKİNCİ BÖLÜM
TEMİNAT GEREKTİRMEYEN HÂLLER, TEMİNAT KARARI, TEMİNATIN TUTARI, ŞEKLİ VE GÖSTERİLME ZAMANI
A. TEMİNAT GEREKTİRMEYEN HÂLLER 64
I. Davacının Adli Yardımdan Yararlanması 64
II. Davacının, Yurt İçinde İstenen Teminatı Karşılamaya Yeterli Taşınmaz Malının veya Ayni Teminatla Güvence Altına Alınmış Bir Alacağının Bulunması 69
III. Davanın, Sırf Küçüğün Menfaatlerini Korumaya Yönelik Olarak Açılmış Olması 71
IV. İlâma Bağlı Alacak İçin İlamlı İcra Takibi Yapılmış Olması 71
V. Türkiye ile Yabancı Devlet Arasında Karşılıklılığın Bulunması 72
1. Türkiye ile Yabancı Devlet Arasında İki Taraflı Uluslararası Anlaşmaya Dayalı Karşılıklılığın Bulunması 78
2. Türkiye ile Yabancı Devlet Arasında Çok Taraflı Uluslararası Anlaşmaya Dayalı Karşılıklılığın Bulunması 84
3. Türkiye ile Yabancı Devlet Arasında Kanuni veya Fiili Karşılıklılığın Bulunması 87
B. TEMİNAT KARARI İLE TEMİNATIN TUTARI VE ŞEKLİ 91
I. Teminat Kararı 91
II. Teminatın Gösterilme Zamanı 94
III. Teminatın Tutarı 96
IV. Teminatın Şekli 100
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TEMİNAT GÖSTERİLMEMESİNİN SONUÇLARI VE TEMİNATIN İADESİ
A. TEMİNAT GÖSTERİLMEMESİNİN SONUÇLARI 108
I. Davanın Usulden Reddi 108
II. Müdahale Talebinden Vazgeçmiş Sayılma Kararı 112
III. Yabancıların Teminat Göstermemesinin Sonuçları 113
B. TEMİNATIN İADESİ 115
I. Teminat Gösterilmesini Gerektiren Hâllerin Ortadan Kalkması 117
1. Dava Açmada Gösterilen Teminatın İadesi 117
a. Davanın Kabulü Hâli 117
b. Davanın Reddi Hâli 119
c. Hâl ve Şartlarda Değişiklik Olması 120
II. Teminatın İade Usulü 121
SONUÇ 125
KAYNAKÇA 128
ÖZET……………………………………………………………………………...136
ABSTRACT……………………………………………………………………….138
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
