Çocuğun İadesi Talebinin Red Nedenleri

İ Ç İ N D E K İ L E R

ÖNSÖZ 7
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
KONUNUN KAPSAMI VE SINIRLARI 26

I. BÖLÜM
ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMANIN HUKUKİ YÖNLERİNE DAİR LAHEY SÖZLEŞMESİ

I. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN TARİHİ 29
II. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN NİTELİĞİ 34
III. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN AMACI 36
IV. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
UYGULAMA ALANI 40
A. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’nin Konu Bakımından
Uygulama Alanı 40
B. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’nin Zaman Bakımından
Uygulama Alanı 41
C. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’nin Taraf Devletler Bakımından
Uygulama Alanı 43
V. TÜRK HUKUKUNDA ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN MEVZUAT 47
A. 5717 Sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın
Yön ve Kapsamına Dair Kanun 47
1. Kanun’un Niteliği 47
2. Kanunun Amacı 48
3. Kanunun Uygulama Alanı 48
4. Kanun’un Olumlu Yönleri 56
5. Kanuna Getirilen Eleştiriler 60
a. Temsil 60
b. Gönüllü Çözüm 63
c. Yoğunlaştırılmış Yargı Yetkisi 66
d. Bekletici Mesele 68
e. Gizlilik 70
f. Taahhüt Verilmesi (Undertakings) ve
Ayna Kararı (Mirror Order) 71
g. Masraflar 72
B. 65/2 Sayılı “Uluslararası Çocuk Kaçırmanın
Hukuki Kapsamı ve Uygulaması” Adlı Genelge 73
VI. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NDE
YER ALAN KAVRAMLAR 73
A. Çocuk 73
B. Başvuru Sahibi 76
C. Mutad Mesken 77
1. Türk Hukukunda Mutad Mesken 77
2. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’ne Göre Mutad Mesken 80
3. Mutad Mesken Tespitine İlişkin Görüşler 81
a. Mutad Meskenin Velâyet Sahibi
Ebeveyne Bağlı Olarak Belirlenmesi 81
b. Mutad Meskenin Çocuğa Bağlı Olarak Belirlenmesi 81
D. Velâyet Hakkı/Koruma Hakkı (Custody Right) 83
1. Türk Hukukunda Velâyet Hakkı 84
2. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’ne Göre Velâyet Hakkı
(Koruma Hakkı) 85
3. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’ne Göre
Velâyet/Vesâyet (Koruma Hakkı) Hakkının İhlal Edilmesi 88
4. Velâyet/Vesâyet Hakkının Etkin Kullanımı 89
5. İade Başvurusunun Velâyete İlişkin Davalarda
Bekletici Mesele Yapılması 90
VII. ŞAHSİ İLİŞKİ KURMA HAKKI/ZİYARET HAKKI
(ACCESS RIGHT) 91
VIII. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN TEMELİNDE
YER ALAN “ÇOCUĞUN ÜSTÜN MENFAATİ” İLKESİ 92
IX. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
DOSTANE ÇÖZÜME VERDİĞİ ÖNEM 96
X. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NDE
YER ALAN SÜRE VE SONUÇLARI 97

II. BÖLÜM
ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMANIN HUKUKİ YÖNLERİNE DAİR LAHEY SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA İADE TALEPLERİNİN RED NEDENLERİ

I. GENEL OLARAK 99
II. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
12/2 MADDESİ UYARINCA İADENİN REDDİ 100
A. Bir Yıllık Süre 100
B. Haksız Yer Değiştirmenin veya Alıkoymanın Tespiti 103
C. Çocuğun Yeni Yerine İntibak Etmesi 104
D. AİHM Kararları Işığında Konunun Değerlendirilmesi 105
III. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN 13/1(a) MADDESİ
UYARINCA İADENİN REDDİ 110
A. Yer Değiştirmeye Veya Alıkoymaya İzin Veya
İcazet Verilmesi 110
B. Velâyet/Vesâyet Hakkının Etkin Bir Şekilde
Kullanılıyor Olmaması 112
C. AİHM Kararları Işığında Konunun Değerlendirilmesi 113
IV. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
13/I(b) MADDESİ UYARINCA İADENİN REDDİ 114
A. Genel Olarak 114
B. Çocuğun Fiziki Tehlikeye Maruz Kalmasına İlişkin
Ciddi Riskin Bulunması 115
C. Çocuğun Psikolojik Tehlikeye Maruz Kalmasına
İlişkin Ciddi Riskin Bulunması 116
D. Çocuğun Başkaca Müsamaha Edilemeyecek
Bir Duruma Düşmesine İlişkin Ciddi Riskin Bulunması 121
E. Koruma Tedbirleri 123
F. Ciddi Riskin Kapsamı 124
G. “Aile İçi Şiddet” Faktörünün Madde Kapsamında
Yorumlanması 126
H. “Cinsel İstismar” Faktörünün Madde Kapsamında
Yorumlanması 129
İ. Merkezi Makamın Rolü 131
J. Mahkemelerin Rolü 133
K. AİHM Kararları Işığında Konunun Değerlendirilmesi 133

1. Maumousseau ve Washington v. France 135
a. Başvurunun Özeti 135
b. AİHM’nin Değerlendirmesi 136
2. Neulinger ve Shuruk v. Switzerland 138
a. Başvurunun Özeti 138
b. AİHM’nin Değerlendirmesi 139
3. X v. Latvia 143
a. Başvurunun Özeti 143
b. AİHM’nin Değerlendirmesi 145
4. Sözleşme’nin 13/I(b) Maddesi Çerçevesinde
AİHM Kararlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi 146
V. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
13/2 MADDESİ UYARINCA ÇOCUĞUN GÖRÜŞÜ
NEDENİYLE İADENİN REDDİ 150
A. Çocuğun Görüşünün İadeye Etkisi 150
B. Çocuğun Görüşünün Alınması İçin Gereken
Yaş Ve Olgunluk 152
C. AİHM Kararları Işığında Konunun Değerlendirilmesi 154
1. Blaga v. Romania 154
a. Başvurunun Özeti 154
b. AİHM’nin Değerlendirmesi 156
VI. ÇOCUĞUN İADE EDİLMESİNE TALEPTE
BULUNULAN DEVLETİN İNSAN HAKLARINA VE
TEMEL HÜRRİYETLERE İLİŞKİN İLKELERİNİN
İZİN VERMEMESİ HALİNDE İADENİN REDDİ
(20’NCİ MADDE) 158
A. Talepte Bulunulan Devletin İnsan Haklarına ve
Temel Hürriyete İlişkin İlkelerinin Yorumlanması 158
B. AİHM Kararları Işığında Konunun Değerlendirilmesi 163
VII. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN 27’NCİ MADDESİ
UYARINCA MERKEZİ MAKAMLARIN BAŞVURUYU
KABUL ETMEME YETKİSİ 164

III. BÖLÜM
TÜRKİYE AÇISINDAN İADE RED NEDENLERİNİN UYGULANMASI
I. GENEL OLARAK 167
II. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
12/2 MADDESİ UYARINCA İADENİN REDDİ 168
A. Genel Olarak 168
B. Mahkeme Kararları Kapsamında Konunun
Değerlendirilmesi 169
C. İstatistiki Bilgi 172
III. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
13/I(a) MADDESİ UYARINCA İADENİN REDDİ 172
A. Genel Olarak 172
B. Mahkeme Kararları Kapsamında Değerlendirilmesi 173
C. İstatistiki Bilgi 178
IV. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
13/I(b) MADDESİ UYARINCA İADENİN REDDİ 179
A. Genel Olarak 179
B. Mahkeme Kararları Kapsamında Konunun
Değerlendirilmesi 180
C. İstatistiki Bilgi 193
V. ÇOCUK KAÇIRMA SÖZLEŞMESİ’NİN
13/2 MADDESİ UYARINCA ÇOCUĞUN GÖRÜŞÜ
NEDENİYLE İADENİN REDDİ 194
A. Genel Olarak 194
B. Mahkeme Kararları Kapsamında Konunun Değerlendirilmesi 194
C. İstatistiki Bilgi 197
VI. Çocuğun İade Edilmesine Talepte Bulunulan
Devletin İnsan Haklarına ve Temel Hürriyetlere İlişkin
İlkelerinin İzin Vermemesi Halinde İadenin Reddi
(20’nci Madde) 198
A. Genel Olarak 198
B. Mahkeme Kararları Kapsamında Değerlendirilmesi 198
C. İstatistiki Bilgi 200
VII. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’nin 27’nci Maddesi
Uyarınca Merkezi Makamların Başvuruyu
Kabul Etmeme Yetkisi 200

SONUÇ 203

EKLER 209
I. ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMANIN HUKUKİ VEÇHELERİNE DAİR SÖZLEŞME 209
II. ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMANIN HUKUKİ YÖN VE KAPSAMINA DAİR KANUN 221
III. GENELGE 229
ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMANIN HUKUKİ KAPSAMI VE UYGULAMASI” ADLI ADALET BAKANLIĞI GENELGESİ 229
Ek 1: Taraf Devletler Listesi 236
Ek 2: Talep Formu (İngilizce, Fransızca) 239
Ek 3: Yetki Belgesi (Vekâletname)
(İngilizce, Fransızca, Almanca) 251
Ek 4: Sözleşmeye Dil Yönünden Çekince Koyan Devletler 254

KAYNAKÇA 255

KAYNAKÇA

 Adalet Bakanlığı Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü/TAIEX,  :  “1980 Tarihli Lahey Çocuk Kaçırma Sözleşmesi ve Uygulamasa Semineri”, Özel Hukuk Meselelerinde Adli İşbirliği Çalıştayı, Ankara, 22-23 Şubat 2013.

Akıncı, Ziya/

Demir Gökyayla, Cemile    :  Milletlerarası Aile Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.

Akıntürk, Turgut/

teş Karaman, Derya            :  Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku,          2. Cilt, 14. Bası, Beta, İstanbul 2012.

Alston, Philip                     :  “The Best Interests Principle: Towards a Reconciliation of Culture and Human Rights”, UNICEF, Oxford University Press, Oxford 1994.

Altuntaş, İlknur                  :  Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi, Bilge, Ankara 2006.

Anton, A. E.                       :  “The Hague Convention on International Child Abduction”, International and Comparative Law Quarterly, Volume 30, Issue 03, Cambridge, Temmuz 1981 ( (537-567).

Armstrong, Sarah               :  “Is the Jurisdiction of England and Wales Correctly Applying the 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction?”, International and Comparative Law Quarterly, Volum 51, Issue 02, Cambridge, Nisan 2002, (427-435), http:// journals.cambridge.org/ILQ, (Erişim 1/9/2014).

Ataman-Figanmeşe, İnci:    :  “Çocukların Uluslararası Kaçırılmasının Hukuki Yönlerine Dair 1980 Tarihli Lahey Sözleşmesi”, Prof. Dr. Nihal Uluocak’a Armağan, MHB, İstanbul 1999 (55-100).

Avrupa İnsan Hakları

Mahkemesi                         : “Çocuk Kaçırma” Bilgi Notu (Maumousseau, §67), Basın Birimi, http://www.echr.coe.int/ Documents/FS_Parental_TUR.pdf, (Erişim 10.02.2014).

Aytaç, Mehlika                   :  “Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesinin Uygulanması ve Karşılaşılan Sorunlar”, Adalet Dergisi, Adalet Bakanlığı, Yıl 96, Eylül 2004, S. 20 (34-65).

Baker, John                        :  International Conventions on Child Abduction and Related Issues, An FNF Statement, London, 1996.

Balfour, Ian                        :  “There’s an Abducted Child in the Waiting-room”, Journal of the Law Society of Scotland, August 1992 (292-298).

Balo, Yusuf Solmaz           :  Çocuk Koruma Hukuku, Seçkin, Ankara 2003.

Balo, Yusuf Solmaz           :  Uluslararası İlişkiler Işığında Çocuk Koru­ma Kanunu ve Uygulaması, 2. Bası, Seçkin, Ankara 2009.

Bates, Frank                       :  “The Child Abduction Convention: Troubles in Australia”, International Family Law, Mart 2007 (24).

Beaumont, Paul B.             :  “European Court of Human Rights Cases Concerning The Hague Convention on International Child Abduction’’, Recueil des Cours, 1998.

Beaumont, Paul/

McEleavy, Peter                 :  The Hague Convention on International Child Abduction, (ed.) P.B. Carter QC, Oxford Monographs in Private International Law, Oxford University Press, New York 1999.

Blynn, Esther Levy            :  “In re: International Child Abduction v. Best Interest of the Child: Comity Should Control”, University of Miami Inter-American Law Review, Vol 18, University of Miami, 1987 (353-383) (Westlaw)

Bodenheimer, Brigitte M.:  “The Hague Draft Convention on International Child Abduction”, Family Law Quarterly, Volume XIV, S. 2, 1980 (99-113).

Bogdan, Michael:               :  “Some Reflections on the Treatment by the ECtHR of the Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction”, Entre Bruselas y La Haya, Liber Amicorum Alegría Borrás, 2013 (213-224).

Boggs, Danny J.                 :  “Remarks on the 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction”, Journal of International Law and Politics, Volume 33, S. 1, New York University, 2000 (43-48).

Bozdağ, Gonca Gülfem      :  “Family Reunification as the Most Common Form of Immigration in the Member States”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt IX, S. 1, Kayseri 2014 (133-147).

Bozdağ, Gonca Gülfem      :  “The Protection of Refugees and Displaced Persons in International Law”, LLM in International Human Rights Law, University of Essex, Essex 2009.

Brieger, Sabine                   :  “The Netherlands”, The Judges’ Newsletter on International Child Protection, Vol. XX, Summer-Autumn 2013, HCCH Publications, The Netherlands 2014, http://www.hcch.net/ upload/newsletter/nl2013tome20en.pdf, (Erişim 8/9/2014).

Bruch, Carol S.                   :  “Religious Law, Secular Practices and Children’s Human Rights in Child Abduction Cases Under the Hague Child Abduction Convention” (Children’s Human Rights in Child Abduction Cases), Symposium Issue Celebrating Twenty Years: The Past and Promise of the 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction, New York University Journal of International Law and Politics, Volume 33, Issue 1, 2000 (49) (Westlaw).

               “                          :  “The Central Authority’s Role under the Hague Child Abduction Convention: A Friend in Deed” (A Friend in Deed), Family Law Quarterly, American Bar Association, Vol. 28, Issue 1, 1994 (Westlaw).

               “                          :  “International Child Abduction Cases: Experience under the 1980 Hague Convention” (International Child Abduction Cases) (revised), North American Symposium on International Child Abduction: How to Handle Int'l Child Abduction Cases, Panel IV (P. Hoff, ed.), ABA Center on Children and the Law, 1993.

               “                          :  “The Hague Child Abduction Convention: Past, Accomplishments, Future Challenges” (Past, Accomplishments, Future Challenges), European Journal of Law Reform, Vol. 1, Issue 1-2, 1999 (33-52).

Bulut, Harun                      :  Aile Hukukunda Boşanma Dâvaları ve Yabancı Unsurlu Dâvalar, Beta, İstanbul 2007.

Burak, HUYSAL                :  Devletler Özel Hukukunda Velayet, İstanbul 2005.

Cardin, Lara                       :  “The Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction as Applied to Non-signatory Nations: Getting to Square One”, Houston Journal of International Law, Vol. 20, 1997(141-172) (Westlaw).

Chamberland, Jacques       :  “Whither the ‘best interests of child’ in the 1980 Child Abduction Convention”, Features-International Family Law, Mart 2012 (27-30).

Clemens, C. Laura :            “International Parental Child Abduction: Time For The United States to Take a Stand”, Syracuse Journal of International Law, Vol. 30, S.1, 2003.

Committee of Ministers of the

Council of Europe              :  “Guidelines of the Committee of Ministers of the Council of Europe on child-friendly Justice”, Monograph 5, 2010.

Coester-Waltjen, Dagmar   :  “The Future of the Hague Child Abduction Convention: The Rise of Domestic and International Tensions- The European Perspective”, New York University Journal Of International Law and Politics, Volum 33, S. 1, 2000 (59-82) (Westlaw).

Council of Europe,

Parliamentary Assembly     :  Recommendation (1979) on a European Charter on the Rights of the Child, http://assembly. coe.int/Main.asp?link=/Documents/AdoptedText/ta79/EREC874.htm, (Erişim 12.05.2014).

Craıg P./Graınne de B.        :  EU Law; Text, Cases and Materials, 3rd ed., Oxford University Press, New York, 2008.

Crouch, Richard E.             :  “Resolving International Custody Disputes in the United States”, Journal of the American Academy of Matrimonial Lawyers, Vol. 13, Winter 1996 (229) (Westlaw).

Curtis, Lindsay                   :  “The Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction: the Australian experience”, The Commonwealth Law Bulletin, Commonwealth Secretariat, London 1989.

Çelikel, Aysel/

Erdem, Bahadır                  :  Milletlerarası Özel Hukuk, 12. Bası, Beta, İstanbul 2012.

Dallmann, Peggy D.           :  “The Hague Convention on Parental Child Abduction: An Analysis of Emerging Trends in Enforcement by U.S. Courts”, Indiana International & Comparative Law Review, Vol. 5, Fall 1994 (171) (Westlaw).

DeHart, Gloria F.                :  International Enforcement of Child Support and Custody, Reciprocity and Other Strategies, American Bar Association, USA 1986.

Doğan, İzzet                       :  Öğretide ve Uygulamada Milletlerarası Aile Hukuku ve Milletlerarası Usul Hukuku, Seçkin, Ankara 2010.

Doğan, Vahit                      :  Milletlerarası Özel Hukuk, 2. Baskı, Seçkin, Ankara 2013.

Dorosin, Mark                    :  “You Must Go Home Again: Friedrich v. Friedrich, The Hague Convention and The International Child Abduction Remedies Act”, North Carolina Journal of International Law and Commercial Regulation, Vol. 18, Summer 1993 (743-756) (Westlaw).

Duncan, William                :  “Action in Support of the Hague Child Abduction Convention: A View From the Permanent Bureau”, New York University Journal of International Law & Politics, Vol 33, Fall 2000 (Westlaw).

Duncan, William                :  “The Hague Conference on Private International Law and its Current Programme of Work Concerning the International Protection of Children and Other Aspects of Family Law” (The Hague Conference on Private International Law), Yearbook of Private International Law, Volume 2, Kluwer Law International & Swiss Institute of Comparative Law, Hollanda 2000 (41-54).

Dyer, Adair                        :  “Childhood’s Rights in Private International Law”, Prensentation for the First International Congress “Childhood and Society’, Madrid, 23 Kasım 1989.

Finan, Cara L.                    :  “Convention on the Rights of the Child: A Potentially Effective Remedy in Cases of International Child Abduction”, Santa Clara Law Review 1007, Vol 34, 1994 (Westlaw).

Garbolino, Hon. James D.  :  “International Child Custody Cases: Handling Hague Convention Cases in U.S. Courts”, National Judicial College, Nevada 2000.

Gelgel, Günseli                   :  Devletler Özel Hukukunda Çocuk Hukukun­dan Doğan Problemler, Beta, İstanbul 2012.

Gelgel, Günseli Öztekin     :  “Devletler Özel Hukukunda Velayet, Çocuk Kaçırmaları, Evlat Edinmeye İlişkin Problemler”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 4, S. 8, 2005 (119-148).

Giray, Faruk Kerem           :  Milletlerarası Özel Hukukta Kaçırılan ve ya Alıkonan Çocukların İadesi, Beta, İstanbul 2010.

Grilli, Regan Fordice          :  “Domestic Violence: Is It Being Sanctioned by the Hague Convention?”, Southwestern Journal of Law and Trade in the Americas, Vol. 4, Spring 1997 (Westlaw).

Groenendıjk, K.                 :  “Family Reunification as a Right Under Community Law”, European Journal of Migration and Law 8, the Netherlands 2006 (215-230).

Hatemi, Hüseyin/

Serozan, Rona                    :  Aile Hukuku, Filiz Kitapevi, İstanbul 1993.

HCCH                                :  “Acceptances of Accessions”, Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, http://www. hcch.net/upload/abductoverview_e.pdf, (Erişim 20.04.2014).

        “                                 :  “Attachment to Working Document No 3 distributed 17 March 1997 Document submitted by the delegation of Australia” (Working Document No 3), Guide to Good Practice- Central Authority.

        “                                 :  “Germany Country Profile”, Country Profiles, Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction http://www.hcch.net/upload/abduct2013cp_de. pdf (Erişim 11.08.2014).

         “                                :  “Mediation”, Guide to Good to Good Practice under the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, (Guide to Good Practice-Mediation), http://www.hcch.net/upload/ guide28mediation_en.pdf, (Erişim 12.06.2014).

       “                                  :  “Part I – Central Authority Practice”, Guide to Good to Good Practice under the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, (Guide to Good Practice- Central Authority), http://www.hcch.net/upload/abdguide_e.pdf, (Erişim 12.06.2014).

             “                            :  “Part II – Implementing Measures”, Guide to Good to Good Practice under the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, (Guide to Good Practice- Implementing Measures), http://www.hcch.net/upload/ abdguide2_e.pdf, (Erişim 12.06.2014).

              “                           :  “Part IV – Enforcement”, Guide to Good to Good Practice under the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, (Guide to Good Practice-Enforcement), http://www. hcch.net/upload/guide28enf-e.pdf, (Erişim 12.06.2014).

             “                            :  “Report of the Special Commission Meeting to Reviw the Operation of the Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction Held 18-21 January 1993” (Second Special Commission Meeting), Publications, the Hague, 1993.

            “                             :  “Reservations”, Hague Conference on Private International Law, http://www.hcch.net/ index_ en.php?act=status.comment&csid=650&disp=resdn, (Erişim 11.6.2014).

          “                               :  “Statistical Analysis of Applications made in 1999 under the 1980 Convention - Part I” (Prel. Doc. No 3 of November 2001), Statistics, Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, Conventions, http://www.hcch. net/index_en.php?act=publications.details&pid=2268&dtid=32, (Erişim 12.04.2014).

           “                              :  “Status Table”, Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction, http://www.hcch.net/index_ en.php?act=conventions.status&cid=24, (Erişim 20.04.2014).

            “                              :  “What’s the Permanent Bureau of the Hague Conference?”, Hague Conference on Private International Law, http://www.hcch. net/index_en.php?act=faq.details&fid=30, (Erişim 4.1.2014).

Helmers, Ralf                     :  “Almanya’da Aile Mahkemelerinde Görülen Uluslar arası Çocuk Kaçırma Davalarının Adli Prosedürü ve Alman Konunlarındaki Konuya İlişkin Hukuki Düzenlemeler-İrtibat Hakimlerinin Rolü” 1980 Tarihli Lahey Çocuk Kaçırma Sözleşmesi ve Uygulaması Semineri-Özel Hukuk Meselelerinde Adli İşbirliği Çalıştayı, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü/ TAIEX, Ankara, Şubat 2013.

Hilton, William M.             :  “The Effect of Judicial Delay in Proceedings under the Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction”, American Journal of Family Law, Vol. 9, 1995 (155-159).

Hodgkin, Rachel/

Newell, Peter                      :  Implementation Handbook for the Convention on the Rights of the Child, United Nations Children’s Fund (UNICEF), İsviçre 1998.

Hutchinson, Anne-Marie/

Roberts, Rachel/

Setright, Henry                   :  International Parental Child Abduction, Family Law, Bristol 1998.

International Court of Justice: “International Organizations: Summary of Activities: I”, United Nations, Volum 11, Issue 04, Ağustos 1957 (671-673), http:// journals.cambridge.org/action/displayAbstract;jsessionid=06C8B9ACFD33B6BE0599B5ECA6134C1A.journals?fromPage=online&aid=4300924, (Erişim 8.2.2014).

Kaye, Miranda                   :  “The Hague Convention and the flight from domestic violence: how women and children are being returned by coach and four”, International Journal of Law, Policy and the Family, S. 1, 1999 (Westlaw) (191-212).

Kearney, Richard D.          :  “Developments in Private International Law”, American Journal of International Law, Vol. 81, 1987 (724) (Westlaw).

Kenworthy, B.S.                 :  “The Un-Common Law: Emerging Differences Between the United States and the United Kingdom on the Children's Rights Aspects of the Hague Convention on International Child Abduction”, Indiana International Law and Comparative Law Review, Volume 12, 2002.

Kofman E./Phızacklea A./

Raghuram P./Sales R.         :  Gender And International Migration In Europe, Routledge, London, 2000, http:// books.google.com/books?id=syu02qezLQC&dq=GENDER+AND+INTERNATIONAL+MIGRATION+IN+EUROPE&printsec=frontcover&source=bn&hl=tr&ei=Fw_xSaNkx4P4Bo3N6MgP&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4, (Erişim 15 Mart 2009).

Köseoğlu, Bilal                   :  Uluslararası Çocuk İadesi ve Uluslararası Nafaka Alacakları Davaları, TBB, Ankara 2007.

Köseoğlu, Bilal/

Kocaağa, Köksal                :  Aile Hukuku ve Uygulaması, 2. Basım, Ekin Yayınevi, Bursa 2011.

Lewis, Jeanine                    :  “The Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction: When Domestic Violence and Child Abuse Impact the Goal of Comity’’, The Transnational Lawyer, Vol 13, 2000.

Lortie, Philippe                   :  “Overview”, The Judges’ Newsletter on International Child Protection, Vol. XX, Summer-Autumn 2013, HCCH Publications, The Netherlands, 2014, http://www.hcch.net/ upload/newsletter/nl2013tome20en.pdf, (Erişim 8/9/2014).

Lowe, Nigel                        :  “A Statistical Analysis of Applications Made in 2008 under the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction Part I- National Reports”, http://www.hcch.net/upload/wop/ abduct2011pd08c.pdf (Erişim 1/2/2004).

Lowe, Nigel/

Everall QC, Mark/

Nicholls, Michael               :  The New Brussels II Regulation, A Supplement to International Movement of Children, Family Law, Jordan Publishing Limited, Bristol 2005.

McClean, David                 :  International Co-operation in Civil and Criminal Matters, Oxford University Press, New York 2005.

McClean, David                 :  “‘Return’ of internationally abducted children” (Return), Law Quarterly Review, 1990 (375-379) (Westlaw).

Mcleavy, Peter                   :  “Lahey Çocuk Kaçırma Sözleşmesi Kapsamında Mutad Mesken- Sözleşmenin 3’üncü Maddesinde Tanımlandığı Şekliyle Mutad Mesken İfadesinin Anlamına Karşılaştırmalı Yaklaşım” (Mutad Mesken), 1980 Tarihli Lahey Çocuk Kaçırma Sözleşmesi ve Uygulaması Semineri-Özel Hukuk Meselelerinde Adli İşbirliği Çalıştayı, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü/TAIEX, Ankara, Şubat 2013.

             “                            :  “The Brussels II Regulation: How the European Community has Moved into Family Law” (The Brussels II Regulation), International and Comparative Law Quarterly, Vol. 51, Issue 4, 2002 (883-908).

Ministry of Security and

Justice                                :  Guide to the International Child Abduction Procedure “Central Authority for International Child Abduction”, http://www. kinderontvoering.org/sites/default/files/media/en/docs/downloads/formulieren/Handreikingkinderontvoering-ENG.pdf, (Erişim 6/6/2014).

Mole, Nuala                       :  “The Hague Convention and Article 8 of the European Convention on Human Rights”, International Family Law, 2000 (121-124).

Moskowitz, Galit                :  “The Hague Convention on International Child Abduction and the Grave Risk of Harm Exception Recent Decisions and their Implications on Children from Nations in Political Turmoil”, Family Court Review, Ekim 2003, (580-590) (Westlaw, s. 5).

Nanos, Rania                      :  “The Views of a Child: Emerging Interpretation and Significance of the Child’s Objection Defense Under the Hague Child Abduction Convention”, Brooklyn Journal of International Law, Vol. 22, 1996 (437-464).

Nebioğlu Öner, Şebnem     :  “Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi: Amacı, Uygulaması ve Kısa bir İçtihat Analizi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi (477-516) http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2014-115-1438, (Erişim 12/8/2014).

Nomer, Ergin/Şanlı, Cemal :  Devletler Hususi Hukuku, 17. Bası, Beta, İstanbul 2009.

Nuhoğlu, Ayşe                   : “Sünnet ve Ceza Hukuku” (Circumcision and Criminal Law), Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırma Dergisi, Özel Sayı, Yıl: 2013, S. 2, C. 19 (211-220).

Odman, M. Tevfik             : Çocuk Hakları Bağlamında Çocuk Mülteciler, Çağ Üniversitesi Yayınları, Tarsus 2008.

Olland, Annette C.             :  “The Netherlands”, The Judges’ Newsletter on International Child Protection, Vol. XX, Summer-Autumn 2013, HCCH Publications, The Netherlands, 2014, http://www.hcch.net/ upload/newsletter/nl2013tome20en.pdf, (Erişim 8/9/2014).

Ökçün, Gündüz                  :  Devletler Hususi Hukuku’nun Kaynakları ve Kamu Düzeni, 2. Baskı, Sermaye Piyasası Kurulu, Ankara 1997.

Özbek Hadimoğlu, Nimet   :  Milletlerarası Usul Hukukunda Geçici Hukuki Koruma, Yetkin, Ankara 2013.

Özkan, Işıl                          :  Devletler Özel Hukukunda İkametgâh, Mu­tad Mesken ve İşyeri Bağlama Noktalarının Yeniden Değerlendirilmesi, Naturel, Ankara 2003.

Özuğur, Ali İhsan               :  Nafaka Hukuku, Legal, Ankara 2004.

Ruhi, Ahmet Cemal            :  Nafaka Hukuku, 3. Baskı, Seçkin, Ankara 2010.

Ruhi, Ahmet Cemal            :  Türk Hukukunda Boşanma, Boşanmanın Sonuçları, Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi (Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi), Seçkin, Ankara 2004.

Ruxton, Sandy                   :  Children in Europe, Published by NCH Action For Children, London 1996.

Sachs, Christina                  :  Child Abduction, Guide and Practice Series, (ed.) Cretney, Stephen, Jordan and Sons Ltd., Bristol 1987.

Sargın, Fügen                     :  “Yetişkinlerin Milletlerarası Planda Korunmasına Dair La Haye Sözleşmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 52, S. 2, Ankara 2003 (1-76).

Schulz, Andrea                   :  “The 1980 Hague Child Abduction Convention and the European Convention on Human Rights”, Symposium Families and Children in International Law, Transnational Law & Contemporary Problems, Vol. 12, University of Iowa, 2002 (355-390) (Westlaw).

Schuz, Rhona                     :  “The Hague Child Abduction Convention and Children’s Rights”(Children’s Rights), Transnational Law & Contemporary Problems, Vol. 12, S. 2, 2002 (393-451).

       “                                  :  “The Hague Child Abduction Convention: Family Law and Private International Law” (The Hague Child Abduction Convention), International and Comparative Law Quarterly, Volum 44, Issue 4, 1995, (771-802), http:// journals.cambridge.org/abstract_S0020589300 058322, (Erişim 17/02/2014).

Schwartz, Philip                 :  “Introduction”, International Child Abductions, (ed.) Dehart, Gloria F., American Bar Association, Chicago, 1989.

Serozan, Rona                    :  Çocuk Hukuku, Beta, İstanbul, 2000.

      “                                   : Çocuk Hukuku 2. Bası, Vedat, İstanbul, 2005.

Silberman, Linda                :  “Hague Convention on InternationalChild Abduction: A Brief Overview and Case Law Analysis” (Hague Convention on InternationalChild Abduction), Family Law Quarterly, Vol. 28, S. 1, 1994 (9-34) (Westlaw).

     “                                    :  “Hague International Child Abduction Convention: A Progress Report”(A Progress Report), Law and Contemporary Problems, Vol. 57, S. 3, 1994 ( 209-269).

Special Commission on Child

Abduction                          :  “Overall Conclusions of the Special Commission of October 1989 on the Operation of the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction”, Permanent Bureau, Lahey 1989.

Standley, K.                       :  Family Law, 6. Basım, Palgrave Macmillian, New York 2008.

Stotter, Lawrence N.           :  “History”, International Child Abductions, (ed.) Dehart, Gloria F., American Bar Association, Chicago 1989.

Stranko, Major W.A.          :  “International Child Abduction Remedies”, Army Law., 1993, (28-36) (Westlaw).

Şanlı, Cemal/Esen, Emre/

Ataman-Figanmeşe, İnci     :  Milletlerrarası Özel Hukuk, Vedat, İstanbul 2013.

Şanlı, Cemal                       :  “Türk Hukukunda Çocukların Velayetine ve Korunmasına İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi”, MHB, Yıl 16, S. 1-2; 1996 (71-82).

Tanrıbilir, Feriha Bilge       :  Çocuk Haklarının Uluslararası Korunması ve Koruma Mekanizmaları, Yetkin, Ankara 2011.

Tanrıbilir, F. Bilge              :  “Velayete İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Velayetin İadesine Dair 20 Mayıs 1980 Tarihli Avrupa Sözleşmesi”, MHB, Yıl 16, S. 1-2, 1996, (83-92).

Tanrıver, Süha                    :  Türk Aile Mahkemeleri, Yetkin, Ankara 2014.

Tekinalp, Gülören              :  Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 10. Bası, Vedat, İstanbul 2009.

TBMM                               :  Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu (1/337), Dönem: 23, Yasama Yılı: 2, S. Sayısı: 47, http://www.tbmm. gov. tr/sirasayi/donem23/yil01/ss47.pdf (Erişim 23.09.2012).

TBMM                               :  “Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Kanun Tasarısı”nın Gerekçesi, http://www2.tbmm.gov.tr/d23/1/1-0315.pdf, (Erişim 3.4.2014).

Tiryakioğlu, Bilgin             :  Çocukların Korunmasına İlişkin Milletlerarası Sözleşmeler ve Türk Hukuku (Milletlerarası Sözleşmeler), T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Ankara 1991.

Tiryakioğlu, Bilgin             :  Milletlerarası Özel Hukukta Çocuklara İlişkin Kurallar (Kurallar), T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Ankara 1991.

Uluslararası Hukuk ve

Dış İlişkiler Genel

Müdürlüğü                         :  “Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Kapsamı ve Uygulaması”, http://www. uhdigm.adalet.gov.tr/genelgeler/genelgeler. html, (Erişim 12/9/2014).

Uluocak, Nihal                   :  “Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Tedbirleri Hakkında Yetkiye Uygulanan Kanuna Tanıma Tenfize ve İşbirliğine Dair Sözleşme Tasarısının Değerlendirilmesi (Nihai Metin, 19 Ekim 1996)”, MHB, Yıl 16,S. 1-2, 1996, (119-127).

Umar, Bilge                        :  Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin, Ankara 2011.

United Nations High

Commissioner for Refugees

(UNHCR)                           :  Guidelines on Determining the Best Interests of the Child, UNHCR, İsviçre 2008.

Van Loon, H.                     :  “The Implementation and Enforcement of the Hague Convention of 25 October 1980 on the Civil Aspects of International Child Abduction in comparative perspective: It's Japan's move!”(It’s Japan’s move), Gender Law and Policy Annual Review, Vol. 2, S. 2, 2004 (189-209).

             “                            :  “The Increasing Significance of International Co-operation for the Unification of Private International Law”(the Unification of Private International Law), Fourty Years On: The Evolution of Postwar Private International Law in Europe, Symposium in Celebration of the 40^th Anniversary of the Centre of Foreign Law and Private International Law on 27 October 1989, University of Amsterdam, Deventer 1990.

             “                            :  “Unification and Co-operation in the Field of International Family Law: A Perspective from The Hague”, E Pluribus Unum. Liber Amicorum Georges A.L. Droz, The Hague/ Boston/London 1996 (173-190).

Vera, Elisa Pérez                :  Explanatory Report, http://www.hcch.net/ upload/expl28.pdf

Walker, Lara                      :  “The Impact of the Hague Abduction Convention on the Rights of the Family in the Case-Law of the European Court of Human Rights and the UN Human Rights Committee: The Danger of Neulinger”, Journal of Private International Law, Vol. 6, S. 3, 2010 (649-682).

Weiner, Merle H.                :  “International Child Abduction and the Escape from Domestic Violence” (Escape from Domestic Violence), Fordham Law Review, Volume 69, S. 2, Kasım 2000 (593-706) (Westlaw).

Weiner, Merle H.                :  “Navigating the Road between Uniformity and Progress: The need for Purposive Analysis of the Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction”, Columbia Human Rights Law Review, Volume 33, 2002 (275-362) (Westlaw).

Wilkinson, A.B./

Norrie, K. McK..                :  Parent and Child “The Law Relating to Parent and Child in Scotland”, 2. Bası, Scottish Universities Law Institute LTD, Edinburg 1999.

Yurtcan, Erdener                :  Çocuk Koruma Kanunu ve Yorumu, Kare Yayınları, İstanbul 2006.

SEÇİLMİŞ BAZI KARARLAR

Thompson v. Thompson, Kanada Yüksek Mahkemesi, [1994] 3 SCR 551, 119 DLR 4th 253, 6 RFL (4th) 290,

http://www.hcch.net/incadat/fullcase/0011.htm, (Erişim 12.4.2014).

N. v. N. [1995] 1 FLR 107,

http://www.incadat.com/index.cfm?act=search.detail&cid=19&lng=1&sl=1, (Erişim 12.02.2014).

Friedrich v. Friedrich, 78 F.3d 1060 (6th Cir. 1996), Amerika Temyiz Mahkemesi,

http://www.hcch.net/incadat/fullcase/0082.htm, (Erişim 14.04.2014).

Blondin v. Dubois, 238 F.3d 153, 2d Cir. 2001, Amerika Temyiz Mahkemesi,

http://www.hcch.net/incadat/fullcase/0585.htm, (Erişim 12.04.2014).

Pollastro v. Pollastro, 31 Mart 1999, Ontario Temyiz Mahkemesi,

http://www.hcch.net/incadat/fullcase/0373.htm, (Erişim 12.04.2014).

Freier v. Freier, 969 F. Supp. 436 (E.D. Mich. 1996), Amerika Bölge Mahkemesi,

http://www.hcch.net/incadat/fullcase/0133.htm, (Erişim 15.04.2012).

Sneersone ve Kampanella v. Italy, Başvuru No. 14737/09, INCADAT, HC/E/1152,

http://www.incadat.com/index.cfm?act=search.detail&cid=1152&lng=1&sl=2, (Erişim 12.06.2014).

Eskinazi ve Chelouche v. Türkiye, Başvuru No. 14600/05, INCADAT, HC/E/742,

http://www.incadat.com/index.cfm?act=search.detail&cid=742&lng=1&sl=2, (Erişim 13.04.2014).

Wojcik v. Wojcik, 959 F. Supp. 413 (E.D. Mich. 1997), INCADAT cite: HC/E/USf 105,

http://www.incadat.com/index.cfm?act=search.detail&cid=105&lng=1&sl=2, (Erişim 25.6.2014).

ÖNSÖZ

Uluslararası ilişkilerin artması ile farklı kültürden, dinden veya etnik kökenden gelen bireylerin evlenmeleri, uluslararası özel hukukta bazı düzenlemelerin yapılması ihtiyacını doğurmuştur. Küreselleşmenin bir sonucu olan uluslararası ilişkilerin yoğunlaşmasının sosyal yansıması olarak yapılan bu evliliklerden ya da birlikteliklerden doğan çocuklar, taraflar arasında çıkan anlaşmazlıklarda birer silah olarak kullanılmaktadır. İhtilafa düşen bireyler, boşanmaya veya ayrılmaya karar verdiklerinde, çocuklarını da alıp çoğunlukla etnik kökenlerinin bulunduğu devlete giderek, bu devletin koruması altına girmeyi arzulamaktadır. Özellikle velayetin ortak kullanıldığı durumlarda, çocuğun birinci derecede bakımını üstlenen ebeveyn, çocuğu kendisi ile birlikte başka bir devlete götürmekte bir sakınca görmemekte; bu hakkın, sahip olduğu velayet hakkından kaynaklandığını düşünmektedir. Çocuğu haksız olarak götüren tarafın yanılgıya düştüğü husus ise, kendi velayet hakkını kullanırken diğer ebeveynin velayet hakkını ihlal edemeyeceği gerçeğidir. Zira hukuksuz götürme veya alıkoyma, diğer tarafın velayet ya da vesayet hakkının ihlal edilmesinden kaynaklanmaktadır. Böyle bir ihlalin mevzuu bahis olması durumunda, “Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi” uyarınca statükonun iadesinin, bir diğer ifade ile çocuğun mutad meskeni devletine derhal iadesinin sağlanması gerekmektedir.

Çocuk Kaçırma Sözleşmesi kapsamında açılan davaların, çocuğun velayetinin tespitine ilişkin olmadığı hususu önemle üzerinde durulması gereken bir diğer konudur. Zira, Sözleşme’ye göre, çocuğun velayetine karar verecek makam, mutad mesken devleti yetkili mahkemesidir ve teorik olarak iade davası kesinleşmeden çocuğun mutad meskeni devletinin neresi olduğu da muğlak bir konudur.

Çocuğun menfaati gereği mutad meskenine iadesinin reddini gerektiren durumlar, Sözleşme’de uzun müzakereler sonucunda sınırlı sayıda kabul edilmiştir. Çocuğun götürüldüğü veya alıkonduğu devletin yetkili makamı, karar verirken söz konusu maddeler ışığında derinlemesine bir inceleme yapmalıdır. Yetkili makam tarafından bu inceleme yapılırken unutulmaması gereken husus, Sözleşme uyarınca başvurunun en hızlı şekilde sonuçlandırılmasının gerekliliğidir. Aslında, Sözleşme’nin hassas dengeler üzerine kurulduğu söylenebilir. Bir taraftan haksız olarak götürülen veya alıkonulan çocuğun derhal mutad meskenine iadesini sağlamak hedeflenirken, diğer taraftan istisnai maddeler ışığında dikkatle inceleme yapılarak sağlam gerekçelere dayanan bir karar verilmesi gerekmektedir. Dahası, bütün bu incelemeler, çocuğun menfaati gereği sürecin uzamasına da sebep olmamalıdır.

Türkiye açısından, Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’nin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 5717 sayılı Kanun ise 2007 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, bu konuya ilişkin 65/2 sayılı Adalet Bakanlığı (UHDİGM) Genelgesi ile uygulamaya ilişkin ayrıntılar düzenlenmiştir. Çocuk Kaçırma Sözleşmesi’nin uygulanmasına ilişkin yapılanların yanı sıra halen atılması gereken adımlar bulunmaktadır. Bu çerçevede, Sözleşme’ye dair Türkiye uygulama Kanunu olan 5717 sayılı Kanun revize edilerek, özellikle “temsil”, “arabuluculuk” ve “yoğunlaştırılmış yargı yetkisi” (concentrated jurisdiction) konularında önemli adımların atılması gerekmektedir.

Çocuk kaçırma olaylarında, çocukların maruz kaldıkları trajedi, bu konunun sosyal boyutunu oluşturmakta olup, böyle bir insani sorunun çözümünün sadece yapılan düzenlemeler ile başarılması mümkün değildir. Sözleşmenin Açıklayıcı Raporunda da belirtildiği üzere, statükonun iadesi kuralı ile ebeveynlerin, çocuğun haksız olarak götürülmesi veya alıkonması fiilini işlemeden önce caymalarını sağlamak amaçlanmaktadır.  Bu nedenle, işlenecek fiilin sonucundan haberdar olunması açısından Sözleşme’ye ilişkin toplumsal bilincin artırılması da oldukça önemlidir.

Bu vesilelerle yazmış olduğum eseri hazırlama düşüncesinin ilk tohumları, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nde (UHDİGM) hâkim olarak çalışmaya başladığım yıllarda atılmış olup, geçen 11 senede edinilen tecrübeler çerçevesinde gelişip olgunlaşmıştır. Özellikle, uluslararası çocuk kaçırma dosyalarına baktığım ilk günlerde bilgisi ve mesleki birikimi ile bu konuya ilgi duymama neden olan eski Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Mehlika Aytaç’a çok teşekkür ederim.

Uzun yıllar birlikte çalıştığım ve eserimin şekillenmesinde katkılarını benden esirgemeyen UHDİGM Çocuk Hukuku Bürosu, Sözleşmeler Bürosu ve Bilgi İşlem Bürosu çalışanlarına ayrıca teşekkür etmek isterim.

Eserin hazırlanmasında, Essex Üniversitesi’nde yüksek lisans çalışmamı yaparken geçirdiğim bir yıl büyük önem taşımaktadır. Uluslararası çocuk kaçırma konusunda yabancı kaynakların taranmasında büyük fayda sağlayan bu eğitim imkânını veren Jean Monnet Burs Projesi sağlayıcılarına ve bu vesileyle Adalet Bakanlığı’na teşekkürü bir borç bilirim. Yine, Lahey’de geçirdiğim süre zarfında, uygulamaya yönelik tecrübe paylaşımına ve kaynak araştırmasına katkıda bulunan Lahey Özel Hukuk Konferansı Kıdemli Hukuk Danışmanı Kerstin Bartsch’a ve Bilişim Yönetimi Görevlisi Marie-Charlotte Darbas’a çok teşekkür ederim.

Akademik çalışmalara ilgi duymama ve hayatıma bu çerçevede yön ver­meme neden olan Doktora Tez Danışmanım değerli hocam Prof. Dr. İhsan Erdoğan’a teşekkürlerimi ifade etmek isterim. Ayrıca, uluslararası özel hukuk alanındaki bilgi birikimi, konulara olan hâkimiyeti ve alçak gönüllüğü ile örnek aldığım değerli hocam Prof. Dr. Fügen Sargın’a teşekkürlerimi sunarım.

Eserin hazırlanma sürecinde maddi ve manevi desteklerini benden hiç esirgemeyen ve her an yanımda olan bütün dostlarıma ve çalışma arkadaşlarıma teşekkürü bir borç bilirim.

Son olarak, haklarını asla ödeyemeyeceğim sevgili anne ve babama, sabrı ve sonsuz anlayışı ile yanımda olan eşim Ünal’a, onlardan çaldığım vakitten dolayı her zaman pişmanlık duyacağım yavrularım Emre’me ve Burak’ıma sonsuz şükranlarımı sunarım.

Dr. Gonca Gülfem Bozdağ

Ankara 2014