İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ

Bu çalışmaya başlarken uluslararası kamu hukuku alanı ile hukuk felsefesi ve sosyolojisi alanları arasında kalan ve çok zor ve tartışmalı bir konuyu seçtiğimin farkındaydım. Ancak yabancı literatürde konunun ele alınmış olması bana bu konuda bir cesaret vermişti. Kitabın ilk baskısından itibaren geçen, yaklaşık üç yıl boyunca tarafıma ulaşan olumlu ve olumsuz eleştiriler doğrultusunda, çalışma tekrar gözden geçirilmiştir. Gerçekten de yanlış anlaşılmaya müsait bazı başlık ve ifadelerin varlığını tespit ettim. Bu başlıklar ve içerikteki değişikliklerin yanında yeni okumalar sonucunda oluşan görüş ve bilgiler de bu ikinci baskıya yansıtılmaya çalışılmıştır. Şüphesiz, eserler eleştirilerle olgunlaşır. Bu anlamda katkıda bulunan herkese teşekkürü bir borç bilirim.

 Dr. Öğr. Üyesi Süleyman DOST      

            Isparta / Mart-2019 

İÇİNDEKİLER

TEMEL KAVRAMLAR,
METİNLER VE KARARLAR BAĞLAMINDA
ULUSLARARASI HUKUKTA ADALET

İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ7

ÖNSÖZ9

İÇİNDEKİLER15

KISALTMALAR19

GİRİŞ23

I. BÖLÜM:
ADALET VE ULUSLARARASI ADALET KAVRAMI

1.GENEL OLARAK27

2.ADALET KAVRAMI31

3.ADALET KAVRAMININ SINIFLANDIRILMASI42

4.HUKUK VE ADALET İLİŞKİSİ43

5.ULUSLARARASI ADALET KAVRAMI46

a. Uluslararası Hukukun Varlığı Tartışması46

b. Uluslararası Hukuk ve Ulusal Egemenliğin Değişimi49

c. Uluslararası Adalet Kavramı53

d. Uluslararası Adalet Kavramının Sınıflandırılması60

II. BÖLÜM:
ULUSLARARASI ADALETİN ESASLARI

1. DEVLET İRADESİ63

2. MEŞRUİYET67

3. EŞİTLİK70

4. AHDE VEFA VE İYİNİYET74

5. GÜÇLER AYRILIĞI79

6. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ82

7. İNSAN HAKLARI83

a. Genel Olarak83

b. Adaletin Temeli Olarak İnsan Hakları88

c. İnsan Hakları, Egemenlik ve Adalet90

8. ULUSLARARASI HUKUKUN KODİFİKASYONU VE
ADALET91

9. JUS COGENS VE ADALET94

III. BÖLÜM:
ULUSLARARASI ADALETİ AŞINDIRAN KAVRAMLAR

1. AF101

2. GEÇİŞ DÖNEMİ ADALETİ103

3. YARGI BAĞIŞIKLIĞI108

a. Devletin Yargı Bağışıklığı108

b. Devlet Başkanının Yargı Bağışıklığı110

c. Yabancı Askerlerin Yargı Bağışıklığı112

4. DİPLOMATİK DOKUNULMAZLIK VE AYRICALIKLAR113

a. Genel Olarak113

b. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkların Amacı114

c. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkların Kötüye Kullanılması ve
Adalet116

d. Değerlendirme119

5. MÜTEKABİLİYET120

a. Genel Olarak120

b. Mütekabiliyet ve Uluslararası Adalet123

6. TANIMA126

7. TARAFSIZLIK127

8. AZINLIKLAR128

IV. BÖLÜM:
ULUSLARARASI MÜCADELE VE ADALET

1. KUVVET KULLANMA VE ADALET133

2. ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALAR VE ADALET138

3. İNSANCIL HUKUK VE ADALET144

a. Genel Olarak144

b. İnsancıl Hukuk ile İnsan Hakları İlişkisi145

c. İnsancıl Hukukun Uygulanması ve Adalet150

4. MİSİLLEME, ZARARLA KARŞILIK VE ADALET152

5. TERÖRİZMLE MÜCADELE VE ADALET156

6. ULUSLARARASI SORUMLULUK, TAZMİNAT VE
ADALET162

a.Genel Olarak162

b.Uluslararası Sorumluluk ve Tazminat164

c.İsnadiyet ve Adalet167

d.Uluslararası Sorumluluk, Tazminat ve Adalet174

7. SELF DETERMİNASYON VE ADALET174

V. BÖLÜM:
ULUSLARARARASI ÖRGÜTLER VE ADALET

1. GENEL OLARAK ULUSLARARASI ÖRGÜTLER181

2. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ VE ADALET185

a. Genel Olarak185

b. Genel Kurulun Yapısı ve Adalet190

c. Genel Kurul Kararları ve Adalet192

d. Güvenlik Konseyinin Yapısı ve Adalet193

e. Güvenlik Konseyi Kararları ve Adalet195

aa. İnsani müdahale kararları ve adalet197

bb. Yaptırım kararları ve adalet202

3. AVRUPA BİRLİĞİ VE ADALET204

4. NATO (KUZEY ATLANTİK ANDLAŞMASI ÖRGÜTÜ) VE ADALET210

a. Genel Olarak Ortak Savunma210

b. NATO ve Ortak Savunma211

c. NATO ve Adalet İlişkisi: Kosova Müdahalesi Örneği213

5. ADALET İÇİN NASIL BİR ULUSLARARASI ÖRGÜT?217

VI. BÖLÜM:
ULUSLARARASI YARGI VE ADALET

1. ULUSLARARASI ADALET DİVANI YAPISI VE ADALET226

2. ULUSLARARASI ADALET DİVANI KARARLARI VE
ADALET229

3. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ YAPISI VE ADALET236

a. Genel Olarak236

b. UCM Dışındaki Diğer Uluslararası Ceza Mahkemeleri240

c. UCM’nin Yapısı, Yargılama Süreci ve Yargıçlık Teminatları247

d. UCM’nin Yargılama Yetkisinin Kapsamı252

aa. Konu açısından yetki252

bb. Yer ve zaman açısından yetki254

cc. Kişi açısından yetki255

e. UCM ve Adil Yargılama256

4. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ KARARLARI VE ADALET257

5. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU MAHKEMESİ VE
ADALET260

6. AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI VE ADALET264

7. BÖLGESEL İNSAN HAKLARI MAHKEMELERİ VE
ADALET265

8. ULUSLARARASI TAHKİM VE ADALET267

9. YETKİ ÇATIŞMASI VE ADALET270

10. ADALET İÇİN NASIL BİR ULUSLARARASI YARGI?277

SONUÇ YERİNE281

KAYNAKLAR295

KAYNAKLAR

• ACAR, Zeynep Selin, “Doktrinleşme Sürecindeki İnsani Müdahale: NATO’nun Kosova Müdahalesi ve Koruma Sorumluluğu Kavramı”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, 2015, (s.113-131).
• ACER, Yücel / KAYA, İbrahim, Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, (5.Baskı), 2014.
• ACER, Yücel, “Uluslararası Adalet Divanı’nın Zorunlu Yargı Yetkisini Tanımada Çekinceler ve Geçerlilikleri”, AÜSBF Dergisi, C:1, S:58, (s.11-27).
• ACER, Yücel, “Uluslararası Hukukta Saldırı Suçu Kavramının Temel Unsurları: Tanım Çalışmaları ve Yansımalar”, UHP Dergisi, Cilt:1, No:3, 2005, (s.15-42).
• AKÇAPAR, Burak, “Birleşmiş Milletler deniz Hukuku Sözleşmesi’nde Deniz Hukuku Uluslararası Mahkemesi”, AÜSBF Dergisi, Cilt:51, Sayı:1, 1986, (s.19-42).
• AKDOĞAN, Muzaffer “Avrupa Birliği ve Birlik Üyesi Devletler Arasında Egemenlik İlişkisi”, UHP Dergisi, Cilt:6, Sayı:24, 2010, (s.55-76).
• AKGÜL, Mehmet Emin, “Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Dönüşümü ve Günümüz Demokratik Rejimlerindeki Anlamı” Ankara Barosu Dergisi, Yıl:68, Sayı:2010/4, (s.79-101).
• AKI, İrem, “Hukukun İç Ahlâkı” AÜHFD, Cilt:64 (1), 2015, (s.1-35).
• AKIL, Abdulkadir, “Yeni Dünya Düzeninde Birleşmiş Milletler ve Geleceği”, AÜEHFD, C:VII, S:3-4, 2003, (s.425-462).
• AKİPEK, İlhan, “Kuvvetler Ayrılığı Nazariyesinin Doğmasında Amil Olan Fikirler”, AÜHFD, Cilt:9, Sayı:1, 1952. (s.168-182).
• AKKUTAY, Berat Lale, “1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesi Kapsamında Çekinceler ve İhtiyari İstisnalar”, MHB, Yıl:31, Sayı:1, 2011, (s.1-27).
• AKKUTAY, Berat Lale, “Devletin Jus Cogens Normlara Aykırı Fiillerinden Dolayı Hukuki Yargı Bağışıklığı” TBB Dergisi, Sayı:113, 2014, (s.99-125).
• AKSAR, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-I, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• AKSAR, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-II, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• ARMSTRONG, David, “Evolving conceptions of justice in international law”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:05, 2011, (s.2121 – 2136).
• ARSAVA, A. Füsun, Azınlık Kavramı ve Azınlık Haklarının Uluslararası Belgeler ve Özellikle Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin 27. Maddesi Işığında İncelenmesi, AÜSBF Yayın No:579, Ankara, 1993.
• ARSAVA, Füsun, “Egemenlik ve Koruma Sorumluluğu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:XV, S:1, 2011.
• ARSAVA, Füsun, “Halkların Kendi Kaderini Tayin Etme Hakkının Tarihçesi ve Günümüzde Getirdiği Problemler”, Yaşar Üniversitesi Dergisi (Aydın Zevkliler Armağanı), Cilt:8, 2013, (s.387-404).
• ARSAVA, Füsun, “Kosova, Güney Osetya, Abhazya Ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Örneklerinde Kendi Kaderini Tayin Etme Hakkının Değerlendirilmesi”, http://www.usak.org.tr/dosyalar/dergi/Pk97HxtFHJsbU4MzbhhXEibtocoooi.pdf (Erişim tarihi: 15.04.2016).
• ARSAVA, Füsun, “Libya Örneğinde İnsan Haklarının Korunması için Yapılan Askeri Müdahale” TAAD, Yıl:4, Sayı:12, Ocak-2013.
• ASHFORD, Nigel, Özgür Toplumun İlkeleri, (Çeviren: Can Madenci), Liberte Yayınevi, 2015.
• ASLAN, Yasin, “Savaş Hukukunun Temel Prensipleri”, TBB Dergisi, Sayı:79, 2008. (s.235-274)
• AZARKAN, Ezeli “Uluslararası İnsancıl Hukuk ve Birleşmiş Milletler Askeri Operasyonları”, EÜHFD Cilt:X, Sayı:1-2, 2006.
• BASSIOUNI, M. Cherif, “International Crimes: Jus Cogens and Obligatio Erga Omnes”, Law And Contemporary Problems,  Vol:59, No:4, Autumn-1996, (s.63-74).
• BATIR, Kerem, “Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Uyarınca Uyuşmazlıkların Çözümü: Mox Plant Davası ve Yargı Yetkilerinin Örtüşmesi” UHP Dergisi, Cilt:4, No:16, 2008, (s.57-77).
• BAYILLIOĞLU, Uğur, “Uluslararasılaşmış Kosova Mahkeme Sistemi”, AÜHFD, Cilt:62 (2), 2013, (s.407-440).
• BİRSEL, Haktan, “Başlangıçtan Günümüze NATO Sorunsalı: Madalyonun İki Yüzü”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 25,  Mayıs-2012, (s.109-124).
• BMGK, “8 Ekim 2013 tarihli A/HRC/RES/24/12 Kararı”, (Çeviren: Ahmet Ulutaş), Küresel Bakış, Yıl:5, Sayı:19, Ekim-2015, (s.1-8).
• BOZKURT, Enver / KÜTÜKÇÜ, Mehmet Akif / POYRAZ, Yasin, Devletler Hukuku, Yetkin Yayınları, (8.Baskı), Ankara, 2015. 
• BRILMAYER, Lea, “International Justice and International Law”, Yale Law School, Faculty Scholarship Series, Paper:2441, 1996, http://digitalcommons.law.yale.edu/fss_papers/2441, (Erişim Tarihi:15.04.2016).
• BUCHANAN, Allen, Justice, Legitimacy and Self-Determination: Moral Foundations for International Law, Oxford University Press, 2004.
• CANEY, Simon, Justice Beyond Borders: A Global Political Theory, Oxford University Press, 2005.
• CAŞIN, M. Hakkı, Modern Uluslararası Hukukun Temel Esasları, İstanbul, Legal Yayınevi, 2013.
• CAŞIN, Mesut H., Uluslararası Terörizm, Nobel Yayınları, Ankara, 2008.
• CİN, Turgay, “Türkiye ile Yunanistan’daki Azınlık Vakıflarının Hukuki Düzenlemelerinin Karşılaştırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:9, Özel Sayı, 2007, (s.1111-1143).
• CRIDDLE, Evan J. / FOX-DECENT, Evan, “A Fiduciary Theory of Jus Cogens”, The Yale Journal Of International Law, Vol:34, 2009, (s.331-387).
• ÇEÇEN, Anıl, “İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk”, Yaşar Üniversitesi Dergisi (Aydın Zevkliler Armağanı), Cilt:8, 2013, (s.809-830).
• ÇEÇEN, Anıl, İnsan Hakları, Seçkin Yayınları, Ankara, 2015.
• DALAR, Mehmet, “Uluslararası Haksız Eylemlerden Dolayı Devletin Sorumluluğu: Birleşmiş Milletler Taslak Belgesinin Değerlendirilmesi”, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7, Sayı:2, Aralık-2006, (s.113-150). 
• DEĞER, Ozan, “Soykırım Suçu ve Devletin Sorumluluğu: Uluslararası Adalet Divanı’nın Bosna-Hersek v.  Sırbistan-Karadağ Kararı”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt:6, Sayı:22, Yaz-2009, (s.61-95).
• DEĞİRMENCİ, Olgun / HAZAR, Erdal, “Mülkilik İlkesinin İstisnası Olarak NATO Kuvvetler Statüsüne Tabi Personel Üzerindeki Yargı Yetkisi ve Uluslararası Ceza Mahkemesinin Söz Konusu Yargı Yetkisine Etkisi”,  Ankara Barosu Dergisi, Sayı:2, 2013, (s.19-72).
• DEMİRCİ, Mustafa, “İklim Değişikliği ve Dağıtıcı Adalet”, Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), Ekim-2013, (s.183-203).
• DEMİREL, Naim, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde Reform Arayışları”, (Reform), TAAD, Yıl:4, Sayı:12, Ocak-2013, (s.131-151).
• DEMİREL, Naim, “Uluslararası Hukukta İnsani Müdahale ve Hukuki Meşruiyet Sorunu”, (Müdahale), FSM İlmi Araştırmalar ve İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı:1, Bahar-2013, (s.152-172).
• DENK, Erdem, “Uluslararası Antlaşmalar Hukukunda Jus Cogens Kurallar”, AÜSBF Dergisi, 56/2, 2001, s.43-70.
• DIETSCH, Peter, “Rethinking sovereignty in international fiscal policy”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:05, December-2011, (s.2107-2120).
• DİNÇKOL, Abdullah, “Kopenhag Kriterlerinin Türk Pozitif Hukuku’na Etkileri”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:5, Sayı:10, Güz-2006/2, (s.25-48).
• DOĞAN, İlyas, Devletler Hukuku, Astana Yayınları, Ankara, 2015.
• DONELLY, Jack, İnsan Hakları, (Çeviren: Mustafa Erdoğan - Levent Korkut), Yetkin Yayınları, Ankara, 1995.
• DOST, Süleyman, Yabancı Yatırım Uyuşmazlıkları ve ICSID Tahkimi, Asil Yayın, Ankara, 2006.
• DURAN, Hasan, “Yeni Bir Müdahale Şekli: İnsani Müdahale”, SDÜ-İİBF Dergisi, C:6, S:1, 2001, (s.28-94).
• ERGİN, Ayşe Dicle, (2010) “Azınlık Dillerinin Kullanımı Konusunda Türkiye Nerede Duruyor?” AÜHFD, Cilt:59, Sayı:1, (s.1-34).
• ERKİNER, Hakan, “Devletin Haksız Fiilden Dolayı Uluslararası Sorumluluğunda Uluslararası Hukuk Komisyonu’nun Tespit Ettiği İsnat Kuralları”, MÜHF-HAD, C:13, S:3-4, 2007, s.145-180.
• FEYZİOĞLU, Turhan, “Kuvvetlerin Ayrılığı Nazariyesi”, AÜSBFD, Cilt:2, Sayı:1, 1947, (s.50-60).
• GARCIA, Frank J., “Globalization and the Theory of International Law”, June-2005, Boston College Law school Legal Studies Paper Series 75: http://ssrn.com/abstract=742726 (Erişim tarihi:15.04.2016), (s.1-12).
• GOLDGEIER, James M., The Future of the NATO, Council on Foreing Relations Report No:51,  New York, Washington, 2010. (www.cfr.org).
• GOTTESMAN, Michael D., “Reciprocity and War: , University of California, Davis Journal of International Law and Policies, 2008, (s.147-183).
• GÖÇER, Mahmut, “Uluslararası Hukuk ve Uluslararası Anayasa Kavramı” AÜSBF Dergisi, Cilt:57, Sayı:2, 2002, (s.1-16).
• GÖZEN, Ramazan, “Uluslararası İlişkilerde Güç ve Adalet”, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Yıl:4, Sayı:15, Kış-2008, (s.207-228).
• GÖZLER, Kemal, “Tabii Hukuk ve Hukuki Pozitivizme Göre Adalet”, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Yıl:4, Sayı:15, Kış-2008, (s.77-90).
• GÖZLÜGÖL, Said Vakkas, “Diplomatik Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkların Kötüye Kullanılması”, MÜHF-HAD, C:19, S:1, 2013, (s.99-127).
• GÜLENER, Serdar, “Çatışmacı Bir Geçmişten Uzlaşmacı Bir Geleceğe Geçişte Adalet Arayışı: Geçiş Dönemi Adaleti ve Mekanizmalarına Genel Bir Bakış”, UHP Dergisi, Cilt:8, Sayı: 32, 2012, (s.43-76).
• GÜLGEÇ, Yahya Berkol, Uluslararası Adalet Divanı’nın Yargı Yetkisi ve Yargı Yetkisini Genişletme Çabalarının Eleştirisi, TBB Dergisi, Sayı:117, 2015.
• GÜNDOĞAN, Ali Osman, “Hak ve Adâlet”, Hukuk Felsefesi ve Sosyoloji Arşivi, Muğla Üniversitesi, Felsefe Günleri Adâlet Sempozyumu Bildirileri, (9-12 Ekim 2003), (Haz: Hayrettin ÖKÇESİZ), İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2005, (s.82-87).
• GÜNDÜZ, Aslan, Milletlerarası Hukuk, Reşat Volkan Günel (ed.), Beta Yayıncılık, 6. Baskı, İstanbul, 2013.
• GÜNEŞ, Ahmet M., “Lizbon Antlaşması Sonrasında Avrupa Birliği”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:XII, S:1-2, 2008, (s.739-772).
• GÜNEYSU, Gökhan, “Askeri Gereklilik İlkesi ve Uluslararası İnsancıl Hukuk”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı:2012/4, (s.91-108).
• GÜRİZ, Adnan, “Adalet Kavramı” Anayasa Mahkemesi Dergisi, Cilt:7, 1990, (s.13-20).
• HIBBERT, Neil, “Global Justice and Institutional Scope”, Canadian Political Science Association Annual Conference 2010 Papers: https://www.cpsa-acsp.ca/papers-2010/Hibbert.pdf, (Erişim Tarihi:15.04.2015).
• İSKİT, Temel, Diplomasi Tarihi, Teorisi, Kurumları ve Uygulaması, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2011.
• KABADAYI, Talip, “Hakkaniyet Adaletin temelidir” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:15, 2013, (s.49-57).
• KALKIŞIM, Muhsin, “Kutadgu Bilig’de Adalet Değeri” GŞÜ Mavi Atlas Edebiyat Fakültesi Dergisi, S:1, Güz-2013, (s.91-98).
• KAPTAN, Faik Eren, “Erdem Merkezli Bir Adalet Teorisi”, İÜHFM, Cilt: LXXII, Sayı:1, 2014, (s.759-804).
• KARABULUT, Bilal, “Uluslararası Yaptırımların Hukuksal Bir Analizi”, UHP Dergisi, Cilt:3, Sayı:12, 2007, s.15-40.
• KARAGÖZ, Yıldız, “Liberal Öğretide Adalet, Hak ve Özgürlük”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:26, Aralık-2002, (s.267-295).
• KARAKOÇ, İrem, “Uluslararası Hukukta Emredici Kural Olgusuna Tarihsel Bir Yaklaşım”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:1, 2006, (s.87-122).
• KARTAL, Filiz, “Suyun Metalaşması, Suya Erişim Hakkı ve Sosyal Adalet”, TMH, 454, 2009/2, (s.65-69).
• KAYAOĞLU, İsmet, “İslam’da Adalet Kavramı” AÜHFM, Cilt:27, Sayı:1, 1986, (s.201-206).
• KEDİKLİ, “Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Politikaları ve Hukuki Boyutu”, UHP Dergisi, Cilt:2, No:7, 2006, (s.54-79).
• KELLER, Linda M., “Achieving Peace With Justice: The International Criminal Court and Ugandan Alternative Justice Mechanisms” Connecticut Journal of International Law, Vol:23, 2008, (s.209-279).
• KELSEN, Hans, “Adalet Nedir?”, (Çeviren: Ali Acar), TBB Dergisi, Sayı:107, 2013, (s.431-454)
• KESKİN, Funda, “1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’nden Doğan Sorunların Çözülmesinde Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi”, AÜSBF Dergisi, Cilt:53, Sayı:1, 1998, (s.185-205).
• KOLLER, Peter, “International and Global Justice”, Legitimacy, Justice and International Public Law, (Ed: Lukas H. Meyer), Cambridge University Press, 2009, (s.186-206).
• KÖCHLER, Hans, Küresel adalet mi, küresel intikam mı?: dönüm noktasındaki uluslararası cezai yargı, Alkım Kitabevi, İstanbul, 2004.
• KUMM, M. “The Legitimacy of International Law: a Constitutionalist Framework of Analysis”, The European Journal of International Law, Vol:15, 2004, (s.907-931).
• KURŞUN, Günal, 101 Soruda UCM, İHGD Yayını, Ankara, 2011.
• KÜÇÜK, Adnan, “Adalet Kavramı ve Adalete İlişkin Bazı Teoriler”, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Yıl:4, Sayı:15, Kış-2008, (s.91-120).
• LU, Bingbin, “Reform of the International Court of Justice: A Jurisdictional Perspective, Perspective, Vol:5, No:2, June-2004, (s.1-13).
• MACKLEM, Patrick, “Minority Rights in International Law” University of Toronto Faculty of Law Legal Studies Research Series, July-2008, http://ssrn.com/abstract=1262967 (Erişim Tarihi: 15.04.2016)
• MECKLED-GARCIA, Saladin, “International law and the limits of global justice”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:05,  December-2011, (s.2073-2088).
• MEYER, Lukas H. / SANKLECHA, Pranay, “Legitimacy, Justice, And Public International Law. Three Perspectives On The Debate”, Legitimacy, Justice and International Public Law, (Ed: Lukas H. Meyer),  Cambridge University Press, 2009, (s.1-28).
• MOORE, Margaret R., “Justice Within Different Borders: A Review of Caney's Global Political Theory”, Journal of Global Ethics, Vol:3, No:2, 2007, (s.255-268).
• MORROW, James D., How Does Reciprocity Work? Evidence from the Laws of War, University of Michigan, https://www.law.berkeley.edu/files/spring05_Morrow.pdf, s.1-3, (Erişim Tarihi:31.12.2015)
• NAGEL, Thomas, “The Problem of Global Justice”, Philosophy and Public Affairs, 33 (2), 2005, (s.113-147).
• NARDIN, Terry, “Justice and authority in the global order”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:05, December-2011, (s.2059-2072).
• NIETO-NAVIA, Rafael, “International Peremptory Norms (Jus Cogens) and International Humanitarian Law”, Man's Inhumanity to Man: Essays on International Law in Honour of Antonio Cassese, (Editors: Lai Chand Vorahs and Others) Kluwer Law International, 2003, (s.595-640).
• O’BREIN, John, International Law, Cavendish Publishing Ltd., London-Sydney, 2001.
• OĞUZMAN, Kemal / BARLAS, Nami, Medeni Hukuk, Vedat Kitapçılık, İstanbul-2013.
• ORRÙ, Elisa / RONZONI, Miriam, “Which supranational sovereignty? Criminal and socioeconomic justice compared”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:05, December-2011, (s.2089-2106).
• OVALI, Ali Şevket, “Westfalyan Adaletten İnsan Merkezli Adalete: Uluslararası Adalet ve Adaletsizliğin Gündemi”, Ege Akademik Bakış, Cilt:10, Sayı:3, 2010, (s.911-931).
• ÖĞÜT, Selman, “Egemen Eşitlik Prensibine Modern Uluslararası Hukuk Açısından Bir İstisna Hali Olarak Yaklaşma”, MÜHF-HAD, C:19, S:3, (s.147-162).
• PARIS, Francesco / GHEI, Nita “The Role of Reciprocity in International Law”, Cornell International Law Journal, Vol:36, Iss:1, 2003, (s.93-123).
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, Ankara, (Gözden Geçirilmiş 14. Bası), 2015.
• POSNER, Eric A., “Erga Omnes Norms, Institutionalization, and Constitutionalism in International Law”, The Law School of University of Chicago, Public Law and Legal Theory Working Paper Series: http://www.law.uchicago.edu/academics/publiclaw/index.html, 2008, (s.1-29).
• POSNER, Eric A., “The Decline of the International Court of Justice”, The Law School of University of Chicago,  Public Law and Legal Theory Working Paper:81, December-2004, http://www.law.uchicago.edu/Lawecon/index.html (Erişim tarihi:15.04.2016)
• RATNER, Steven R., The Thin Justice of International Law: A Moral Reckoning of the Law of Nations, Oxford University Press, 2015.
• RAWLS, John, “The Law of Peoples”, Critical Inquiry, Vol:20, 1993, (s.36-68).
• RAWLS, John, A Theory of Justice, Harward University Press, Cambridge, Massachusetts, Revised Edition, 1999.
• RAZ, Joseph, “Kelsen’in Temel Norm Kuramı”, (Çeviren: Şule Şahin Ceylan), AÜHFD, Cilt:62, Sayı:4, 2013, (s.1169-1193).
• REISMANN, Michael W.; “Kosovo’s Antimonies in Editorial Comments: NATO’s Kosovo Intervention”, The American Journal of International Law, Issue:93, Vol:4, September-1999.
• REİSOĞLU, Safa, Türk Borçlar Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, 2012
• SAĞLAM, Rabia, Liberal “Adaletin İki Farklı Görünümü: John Rawls ve Robert Nozick, Hakkaniyet Olarak Adalet Eleştirisinden Yetkisel Adalet Eleştirisine”, EÜHFD, C:XI, S:1-2, 2007, (s.181-217).
• SALOMON, Margot E., “Why should it matter that others have more? Poverty, inequality, and the potential of international human rights law”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:05, 2011, (s.2137-2155).
• SANCAR, Mithat, Geçmişle Hesaplaşma Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne, İletişim Yayınları, İstanbul, 2. Baskı 2010.
• SCHMIDTZ, David, Adaletin Unsurları, (Çeviren: Hayrettin Özler), Liberte Yayınları, Ankara, 2010.
• STERIO, Milena, “The Evolution of International Law”, Boston College International and Comparative Law Review, Vol:31, Issue:2, 2008, (s.213-256).
• SUR, Melda, Uluslararası Hukukun Esasları, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• SUTCH, Peter, “Normative IR Theory and the Legalization of International Politics: The Dictates of Humanity and of Public Conscience as a Vehicle for Global Justice”, Journal of International Political Theory, Vol:8(1-2), 2012, (s.1–24).
• T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB’ye Genel Bakış, Ankara. http://www.ab.gov.tr/files/rehber/02_rehber.pdf, (Erişim Tarihi:15.04.2016)
• TAŞDEMİR, Fatma, “İnsan Hakları Hukuku ve İnsancıl Hukuk Açısından Türkiye’nin Ayrılıkçı Terör Örgütü PKK ile Mücadelesi”, (İnsan Hakları…), GÜHFD, C:XVI, S:1, 2012, (s.107-151).
• TAŞDEMİR, Fatma, Uluslararası Terörizme Karşı Kuvvete Başvurma Yetkisi, USAK Yayını, Ankara, 2006.
• TEITEL, Ruti, “The Law and Politics of Contemporary Transitional Justice”, Cornell International Law Journal, Vol:38, 2005, (s.837-862).   
• TOPAKKAYA, Arslan, “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması”, Felsefe Dergisi, Sayı:6, 2008, (s.27-47).
• TOPAKKAYA, Arslan, “Aristotales’te Adalet Kavramı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,  Cilt/Sayı:2/6, Kış-2009, (s.628-633).
• TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• UZUN, Ertuğrul / UZUN, Elif, “Uluslararası Hukukun Temelleri ve Fransisco De Vitario” UHP Dergisi, Cilt:5, Sayı:18, 2009, (s.39-60). 
• UZUN, Ertuğrul, “İngiliz Analitik Hukuk Teorisi ve John Austin”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2003/2, (s.1-24).
• VALENTINI, Laura / TORESSI, Tiziana, “Introduction – International law and global justice: a happy marriage”, Review of International Studies, Vol:37, Issue:5, December-2011, (s.2035-2041).
• VARDEN, Helga, “A Kantian conception of global justice”, Review of International Studies,  Vol:37, Issue:05, December-2011, (s.2043-2057).
• WATTS, Sean, “Reciprocity and the Law of War”, Harvard International Law Journal, Vol:50, No:1, Summer-2009.
• WET, Erika de, “The Prohibition of Torture as a International Norm of Jus Cogens and Its Implications for Natioanl and Customary Law”, EJIL, Vol:15, No:1, 2004, (s.97-121).
• WIENS, David, “Demands of Justice, Feasible Alternatives, and the Need for Causal Analysis”, Ethical Theory and Moral Practice, 16 (2), 2013, (s.325-338).
• YAPICI, Utku, “Uluslararası Hukukta Terörizme Karşı Kuvvet Kullanımı Sorunu”, UHP Dergisi, Cilt:2, No:7, 2006, (s.21-40).
• YEŞİL, Feyzullah, “İnsancıl Hukuk Açısından Suriye İç Savaşı”, Yasama Dergisi, Sayı:24, 2013, (s.103-114).
• YILMAZ,  Alper Çağrı, “6302 Sayılı Kanun Hükümleri Uyarınca Yabancı Gerçek Kişilerin Türkiye’de Taşınmaz Edinimi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:XVII, S.1-2, 2013.
• YILMAZ, Ejder, Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2006.
• ZEMANEK, Karl, “New Trends in the Enforcement of Erga Omnes Obligations”, Kluwer Law International Max Planck UNYB, Vol:4, 2000, (s.1-52). 
• ZYBERI, Gentian, “Self-Determination through the Lens of the International Court of Justice”, Netherlands International Law Review, Vol:56, 2009, (s.429-453).

KARARLAR, TEMEL METİNLER VE BELGELER İÇİN BAŞVURULAN İNTERNET SİTELERİ[1]

• AB, organları, temel andlaşmalar ve kararlar için bakınız: http://europa.eu/european-union/index_en
• Birleşmiş Milletler bünyesinde yapılmış andlaşmaların Türkçe metinleri için bakınız: http://www.unicankara.org.tr/tr/belgeler/
• Birleşmiş Milletler bünyesindeki her türlü andlaşma, karar ve belge için bakınız: http://www.un.org/en/documents/index.html
• Birleşmiş Milletler Genel Kurul kararları için bakınız: http://www.un.org/en/sections/documents/general-assembly-resolutions/index.html
• Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları için bakınız: http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/
• Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu kararları için bakınız: http://legal.un.org/ilc/publications/yearbooks/index. shtml
• Doğu Timor’da İşlenen Ciddi Suçlar için kurulan Özel Mahkeme (The Special Panels for Serious Crimes –SPSC- in East Timor) için bakınız: http://www.ibanet.org/Committees/WCC_ EastTimor.aspx
• Eski Yugoslavya için Uluslararası Ceza Mahkemesi Kararları için bakınız: http://www.icty.org/
• GATT ve WTO hukuki metinleri için bakınız: https://www.wto. org/english/docs_e/legal_e/legal_e.htm
• NATO (Kuzey Atlantik) Andlaşmasına Taraf Devletler Arasında Kuvvetlerin Statüsüne Dair Sözleşme’nin Türkçe metni için bakınız:http://www.basarmevzuat.com/dustur/ms/3/6375nato.htm
• NATO ve faaliyetleri için bakınız: http://www.nato.int/
• Olağanüstü Afrika Ceza Mahkemesi (Hissene Habre yargılaması) için bakınız: https://www.hrw.org
• Rwanda Uluslararası Ceza Mahkemesi ve ele aldığı davalar hakkında bakınız: http://ictrcaselaw.org/
• Sierra Leone Özel Mahkemesi (The Special Court for Sierra Leone) için bakınız: http://www.rscsl.org/
• Terörizmin Önlenmesine dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi (Council of Europe Convention on the Prevention of Terrorism) metni için bakınız: http://www.coe.int/en/web/counter-terrorism/legal-instruments
• Terörizmin önlenmesine dair Birleşmiş Milletler’in girişimleri için bakınız: http://www.un.org/en/counterterrorism/
• UAD’nin ele aldığı devam eden ve sona eren bütün uyuşmazlıklarla ilgili karar ve belgeler ile danışma görüşleri için bakınız: http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p1=3
• UCM’de devam eden ön inceleme, kovuşturma ve yargılamalarla ilgili olarak: https://www.icc-cpi.int/pages/situations.aspx
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ana sayfası için bakınız: http://www.ilo.org/global/lang--en/index.htm
• Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi, temel metinler, kararlar ve ilgili dokümanlar için bakınız: https://www.itlos.org/ en/top/home/
• Uluslararası İnsancıl Hukuk Sözleşme (1949) ve Protokolleri(1977)’nin  (1949 Geneva Conventions on International Humanitarian Law and 1977 Protocols) metinleri için bakınız: https://www.icrc.org/en/war-and-law/treaties-customary-law/geneva-conventions
• Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ana sayfası için bakınız: http://www.itu.int/en/Pages/default.aspx