Mülteci Hukukunda Geçici Koruma

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Esra YILMAZ EREN
ISBN: 9789750270505
454,50 TL 505,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Esra YILMAZ EREN
Baskı Tarihi 2021/08
Baskı Sayısı 2
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 392

Dünyanın en büyük mülteci nüfusunu barındıran Türkiye, Suriyelilere ilk günden itibaren açık kapı politikası uygulamış ve 2013 tarihinde yürürlüğe giren Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile "geçici koruma" statüsü tanımıştır. Bu çalışma kapsamında silahlı çatışma veya yaygın insan hakları ihlalleri gibi sebeplerle ülkelerini terk etmek zorunda kalan ve kitleler halin¬de sığınma arayan kişilere sağlanan geçici koruma statüsünün içeriği ve koşulları incelenmektedir.

"Geçici koruma" statüsü acil durumlarda, kitlesel olarak sığınma ihtiyacı içinde bulunan kişilere koruma sağlanmasına hizmet eden ve sınırlı bir süre uygulanması gereken bir statüdür. Bu bağlamda kişilerin ülkelerinden ayrıl-malarına sebep olan durum sona erdiğinde ülkelerine dönmeleri, bu mümkün değilse kalıcı bir statüye geçişlerinin sağlanması, uluslararası mülteci hukuku ilkelerine uygun bir geçici koruma rejiminin ön şartını teşkil etmektedir.

Yaklaşık 4 milyona ulaşan kişinin tabi olduğu geçici koruma statüsünün şartları, kişilere tanınacak haklar, farklı ülkelerdeki uygulamalar bu çalışma kapsamında detaylı olarak ele alınmıştır. Özellikle geçici koruma statü nün en yakın tarihli uygulamasını teşkil eden Eski Yugoslavya ve Kosova Krizi karşısındaki Avrupa Birliği uygulaması ve Geçici Koruma Yönergesi incelenmiş; Avrupa ülkelerinin sığınmacılara sağladığı statüler, haklar ve uygulamalar karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.

Suriyelilerin ülkede kalışlarının 10. yılına gelinen bu aşamada özellikle Eski Yugoslavya örneği dikkate alınarak geçici koruma statüsünün uluslararası hukuka uygun bir biçimde nasıl sona erdirilmesi gerektiği ve Suriyelilere tanınabilecek kalıcı çözümler de çalışma bağlamında detaylı olarak incelen¬miştir. Böylece Avrupa Birliği bağlamında yaşanan kitlesel akınlara uygula¬nan geçici koruma rejiminin zaman içerisinde nasıl evrildiği ve korunma ihtiyacı içerisinde bulunan kişilere menşe ülkeye dönüş, yeniden yerleştir¬me ve yerel entegrasyon gibi kalıcı çözüm bulma çabaları örnekler bağla¬mında analiz edilmiştir. Bu karşılaştırmalı çalışmanın Türkiye'nin halihazırda yaşadığı uygulamaya ışık tutması ve hem teorisyenlere hem de uygulama¬cılara kaynak oluşturması temenni edilmektedir.

Konu Başlıkları
Uluslararası Korumaya İlişkin Temel Kavramlar
Avrupa Birliği Hukukunda Geçici Koruma
Karşılaştırmalı Hukukta Geçici Koruma
Türk Hukukunda Geçici Koruma
Geçici Korumanın Sona Ermesi
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz  5
Önsöz  7
Kısaltmalar Cetveli  15
Giriş  17
Birinci Bölüm
ULUSLARARASI KORUMAYA İLİŞKİN
TEMEL KAVRAMLAR
I. ULUSLARARASI HUKUKTA SIĞINMA  21
A. Uluslararası Hukukta Sığınmanın Gelişimi  21
1. Teorik Çerçeve  21
2. Tarihi Süreç  23
3. “Sığınma”nın Bir Hak Olup Olmadığı Sorunu  26
B. Sığınmaya İlişkin Temel Kavramlar  30
1. Mülteci  31
a. Mülteci Kavramı  31
b. Mülteci Statüsünün Unsurları  36
(1) Ülke Dışında Bulunmak  36
(2) Haklı Nedenlerle Zulüm Korkusu  36
i. Irka Dayalı Zulüm  37
ii. Dine Dayalı Zulüm  38
iii. Belli Sosyal Gruba Aidiyete Bağlı Zulüm  39
iv. Siyasi Görüş Nedeniyle Zulüm  40
c. Mültecilere Tanınan Haklar  41
(1) 1951 Cenevre Sözleşmesi’nde Tanınan Haklar  43
i. Fiziken Bulunmaya Bağlı Haklar  44
ii. Hukuka Uygun Bulunmaya Bağlı Haklar  45
iii. Hukuka Uygun Kalmaya Bağlı Haklar  45
iv. Sürekli Oturmaya Bağlı Haklar  46
(2) Sözleşme’de Düzenlenen Genel Muameleye İlişkin Standartlar  46
(3) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Tanınan Haklar  49
2. Sığınmacı (Asylum Seeker)  54
3. Göçmen (Migrant)  56
4. Yerinden Edilmiş Kişiler (Displaced Persons)  57
II. GEÇİCİ KORUMA (TEMPORARY PROTECTION)  62
A. Genel  62
B. 1951 Cenevre Sözleşmesi ve Koruma Boşlukları  63
C. Geçici Koruma Rejimi  67
1. Geçici Mülteci (Temporary Refugee) Kavramı  67
2. Hukuksal Çerçeve  73
3. Geçici Koruma Statüsü–Geri Gönderme Yasağı (Non–Refoulement) İlişkisi  75
4. Geçici Korumanın Kapsamı  83
5. Geçici Korumanın Unsurları  85
a. Kitlesel Akın (Mass Influx)  86
b. Kitlesel Akının Ani Gelişmesi  87
c. Devlet Kapasitesi  88
d. Bireysel Usullerin Yetersiz Kalması  89
III. GEÇİCİ KORUMA–ULUSLARARASI KORUMA İLİŞKİSİ  92
İkinci Bölüm
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMA
I. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN GÖÇ VE SIĞINMA POLİTİKASI  103
A. Avrupa Birliğinin İşleyişine Dair Antlaşmada Yer Alan Hükümler  103
B. AB Hukukunda Göç ve İlticaya İlişkin İkincil Mevzuat  109
1. Sorumlu Devletin Belirlenmesine İlişkin Konsey Tüzüğü  110
2. Avrupa Birliği Vasıf Yönergesi  112
II. AVRUPA BİRLİĞİ UYGULAMASINDA GEÇİCİ KORUMA  113
A. Genel Bakış  113
B. AB Geçici Koruma Yönergesi  121
1. Geçici Koruma Yönergesi’nin Hukuki Dayanağı  121
2. Geçici Koruma Yönergesi’nin Amacı ve Kapsamı  122
3. Yönerge Kapsamında Geçici Korumanın Unsurları  123
a. Kitlesel Akın/ Kitlesel Sığınma (Mass Influx) Kavramı  125
(1) Kitlesel Sığınmanın Önceden Belirlenip Belirlenemeyeceği Sorunu  127
(2) Kitlesel Akının İstisnai Niteliği  128
b. Geçici Koruma Sisteminin İşleyişi ile Sığınma Sisteminin Kitlesel Akın ile Baş Etme Kapasitesi  129
c. Muhtemel Bir Kitlesel Akın için Geçici Koruma Kararı Alınması  131
4. Geçici Koruma Yönergesi’nin Yürürlüğe Konması Usulü  133
5. Geçici Koruma Rejiminin Süresi  136
6. Geçici Korumadan Hariç Tutulma ve Geçici Koruma Rejiminin Sona Ermesi  137
a. Geçici Korumadan Hariç Tutulma  137
b. Yönerge Bağlamında Geçici Korumanın Sona Ermesi  138
7. Geçici Korumanın Sona Ermesinden Sonra Geri Dönüş  139
a. Gönüllü Geri Dönüş  140
b. Zorunlu Geri Dönüş/ Geri Gönderme  140
III. GEÇİCİ KORUMA SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ  141
A. Üye Devletlerin Geçici Korunanlara Yönelik Yükümlülükleri  141
1. Oturma İzni, Vize, Bilgi ve Geri Kabul  145
2. Kayıt Altına Alma ve Kişisel Verilerin Korunması  145
3. Ücretli ya da Serbest Meslek Sahibi Olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik  146
4. Konaklama ve Barınma  147
5. Sosyal Refahın ve Tıbbi Bakımın Sağlanması  148
6. Eğitim Olanakları Sağlama  149
7. Aile Birleşimi Sağlanması  150
8. Refakatsiz Küçüklere İlişkin Düzenlemeler  152
B. Uluslararası Belgelerden Doğan Diğer Yükümlülükler ve Sığınma Sistemine Erişim  153
C. Dayanışma ve Yük Paylaşımı  155
1. Mali Dayanışma  162
2. Fiziki Dayanışma  164
D. İdari İşbirliği  166
E. Yargısal Koruma  166
F. Değerlendirme  167
Üçüncü Bölüm
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA GEÇİCİ KORUMA
I. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ  175
A. ABD İltica Hukukuna Genel Bakış  175
1. ABD Hukukunda Mülteci (Refugee)  176
2. ABD Hukuku Bağlamında Sığınmacı (Asylee)  178
3. Ertelenmiş Zorunlu Ayrılma (Deferred Enforced Departure –DED)  180
4. Şartlı İzin (Parole)  180
B. ABD’de Geçici Koruma  181
C. ABD’de Geçici Korumanın Şartları  185
D. ABD’de Geçici Korumada Usul  188
II. BİRLEŞİK KRALLIK  192
A. Birleşik Krallık Sığınma Hukukuna Genel Bakış  192
B. Birleşik Krallık Sığınma Hukukunda Mülteci (Refugee)  193
C. Birleşik Krallık Sığınma Hukukunda Sığınmacı (Asylee)  195
D. Birleşik Krallık Sığınma Hukukunda İnsani Koruma (Humanitarian Protection)  197
E. Birleşik Krallık Sığınma Hukukunda Geçici Koruma  198
F. Birleşik Krallık’ta Geçici Koruma’nın Şartları  199
III. AVUSTRALYA  202
A. Avustralya Sığınma Hukukuna Genel Bakış  202
B. Avustralya Hukukunda Ülke Dışı Yeniden Yerleştirme  204
1. Mülteci Kategori Vizesi  204
2. Özel İnsani Program Kategori Vizesi  205
3. Topluluk Teklifi Pilot Uygulaması (Community Proposal Pilot)  206
C. Avustralya Hukukunda Ülke İçi– Onshore Koruma  207
D. Avustralya Hukukunda Geçici Koruma  207
IV. ALMANYA  214
A. Almanya Sığınma Hukukuna Genel Bakış  214
1. Alman Hukukunda Mülteci ve Sığınmacı  215
2. Alman Sığınma Hukukunda İkincil Koruma Statüsü  216
B. Sığınma Başvurusunda Usul  217
C. Alman Hukukunda Geçici Koruma  221
Dördüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMA
I. TÜRK HUKUKUNDA ULUSLARARASI KORUMA  229
A. YUKK’nin Yürürlüğünden Önceki Dönemde Türk Hukukunda Sığınma  231
1. Türk Sığınma Hukukuna Genel Bakış  231
a. Türk Hukukunda Coğrafi Kısıtlama ve Mülteci Statüsü  231
b. 1994 Yönetmeliği Döneminde Sığınma Uygulaması  234
c. Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinin Sığınma Hukukuna Etkisi  235
d. AİHM Kararlarının Türk Sığınma Hukukuna Etkisi  238
B. YUKK Sonrası Türkiye’de Sığınma Hukuku Uygulaması  239
1. YUKK’nin Getirdiği Değişiklikler  239
II. TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMANIN UYGULANMASI  242
A. Türk Hukuk Tarihinde Geçici Koruma  242
1. Tarihçe  242
2. Kuzey Iraklıların Hukuksal Statüleri  246
III. TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMA VE SURİYELİLER  249
A. Suriyelilerin Hukuki Statüsü  249
B. Geçici Koruma Yönetmeliği  251
1. Geçici Korumanın Öznesi  252
2. Geçici Korumada Usul  254
C. Geçici Koruma Statüsünün Sağladığı Haklar  256
1. Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma  259
3. Eğitim Hizmetleri  262
4. İş Piyasasına Erişim Hizmeti  267
5. Özel İhtiyaç Sahiplerine Yönelik Hizmetler  276
6. Olağan Sığınma Sistemine Erişim  277
7. Suriyeli Geçici Korunanların Türk Vatandaşlığını Kazanması  278
D. Suriyelilere Geçici Koruma Statüsünün Verilmemesi veya Geçici Koruma Statülerinin Sona Erdirilmesi  284
1. Geçici Koruma Statüsü Verilemeyecek yahut İptal Edilecek Kişiler  284
2. Geçici Korumanın Cumhurbaşkanı Kararıyla Sona Ermesi  284
3. Geçici Korumanın Bireysel Olarak Sona Ermesi  285
E. Geçici Koruma Yönetmeliğine İlişkin Değerlendirmeler  286
Beşinci Bölüm
GEÇİCİ KORUMANIN SONA ERMESİ
I. GENEL OLARAK  289
II. AB HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMANIN SONA ERMESİ  291
A. Geçici Korumanın Sona Ermesinden Sonra Yapılacak İşlemler  299
1. Geçici Koruma ve Bireysel Sığınma Sistemine Erişim  300
2. Koruma İhtiyacının Ortadan Kalktığının Belirlenmesi  302
B. Geçici Koruma Sonrası Kalıcı Çözümler  307
1. Menşe Ülkeye Geri Gönderme (Repatriation)  308
a. Gönüllü Geri Dönüş (Voluntary Return)  309
b. Menşe Ülkeye Zorunlu Gönderme (Repatriation)  315
2. Üçüncü Ülkeye Yerleştirme (Resettlement)  322
3. Yerel Entegrasyon (Integration)  324
III. ÖRNEKLEM OLARAK ESKİ YUGOSLAVYA KRİZİNE İLİŞKİN GEÇİCİ KORUMA’NIN SONA ERMESİ  326
A. Avrupa Birliği Ülkelerinde Eski Yugoslavya Krizi’nin Ele Alınması  326
1. Bosna–Hersek İç Savaşı Sonrası Geçici Koruma  326
2. Kosova Krizi Bağlamında Geçici Koruma  333
B. Avrupa Birliği Ülkelerinde Geçici Koruma Sonrası Menşe Ülkeye Dönüş  339
IV. TÜRK HUKUKUNDA GEÇİCİ KORUMANIN SONA ERMESİ  344
V. SURİYELİLERE İLİŞKİN GEÇİCİ KORUMANIN SONA ERMESİ ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER  346
SONUÇ VE ÖNERİLER  349
Kaynakça  357
Kavramlar Dizini  387
Özgeçmiş  391

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar