Nemo Tenetur İlkesi Bağlamında Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Çiğdem ADAR ÖZDEMİR
ISBN: 9789750260865
243,00 TL 270,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Çiğdem ADAR ÖZDEMİR
Baskı Tarihi 2020/08
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

Nemo Tenetur İlkesi Bağlamında Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması

Çiğdem ADAR ÖZDEMİR

2020/09 1. Baskı, 142 Sayfa

ISBN 978-975-02-6086-5

Ceza muhakemesinin amacı hukuka uygun deliller vasıtasıyla maddi gerçeğe ulaşmaktır. Bu kapsamda yapılan yargılamada, gerçek ne pahasına olursa olsun ortaya çıkarılmayacak, şüpheli ve sanığın hakları korunacaktır.

Günümüz dünyasında teknolojinin gelişmesiyle hem suç işleme şekilleri hem de yargılama sırasında başvurulan delil elde etme yöntemleri farklılaşmış ve fazlalaşmıştır. Yargılamada başvurulan delil elde etme yöntemlerinden biri beden muayenesi ve vücuttan örnek alınmasıdır. Bu tedbir, insan bedeni üzerinde inceleme yapılması ve örnek alınması sebebiyle şüpheli ve(ya) sanığın vücut bütünlüğü başta olmak üzere kişilik hakları bakımından birtakım sonuçlar doğurmaktadır. Bu sebeple tedbirlere başvurulurken kişilerin haklarının ihlal edilmemesi adil bir yargılamanın en önemli şartıdır.

Nemo Tenetur İlkesi, kişinin kendisi ve yakınlarını suçlayıcı beyanda veya bu yolda delil göstermeye zorlanamaması, hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hem Anayasa kaynağında şüpheli ve(ya) sanığın haklarını koruyan en temel ilkelerden biridir, adil yargılanma hakkı içerisinde yer alır. Bu noktada, beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması tedbirinin nemo tenetur ilkesine aykırı şekilde uygulanması durumunda adil bir yargılamadan söz edilemeyecek, elde edilen delillerin hukuka uygunluğundan bahsedilemeyecektir. Bu sebeple ilkenin sınırları çizilerek tedbirlerin hangi koşullarda ve hangi şekillerde uygulanması gerektiği ortaya çıkarılmalıdır.

Konu Başlıkları
Nemo Tenetur İlkesinin (Kişinin Kendisini Suçlamaya Zorlanamaması İlkesi) Kapsam ve Sınırları
AİHM Kararları İncelemeleri
Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması Koşulları
Delilin Elde Edilmesine ve Yargılamada Kullanılmasına İlişkin Temel Sorunlar


İçindekiler

Önsöz  7

Kısaltmalar  13

GİRİŞ  14

BİRİNCİ BÖLÜM

NEMO TENETUR İLKESİ

1. GENEL OLARAK  15

2. İLKENİN KAYNAĞI VE TARİHSEL GELİŞİMİ  19

3. İLKENİN KAPSAMI (AİHM KARARLARI ÇERÇEVESİNDE)  23

3.1. Beyan Delilleri ve Susma Hakkı  23

3.2. Belge ve Eşya Delilleri  28

3.3. Beden Muayenesine Konu Olan Deliller  31

4. İLKENİN DİĞER İLKELERLE OLAN İLİŞKİSİ  36

4.1. Hukuk Devleti İlkesi  36

4.2. Adil Yargılanma Hakkı  38

4.3. Silahların Eşitliği İlkesi  39

4.4. İşkence ve Kötü Muamele Yasağı  40

5. İLKENİN NORMATİF KAYNAKLARI  41

5.1. Uluslararası Metinlerde  41

5.2. Türk Hukukunda  43

5.2.1. 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Mülga Ceza Muhakemesi Kanunu)  44

5.2.2. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu  45

5.2.3. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu  50

5.2.4. Diğer Düzenlemeler  52

İKİNCİ BÖLÜM

BEDEN MUAYENESİ VE VÜCUTTAN ÖRNEK ALINMASI

1. GENEL OLARAK  55

2. HUKUKİ NİTELİĞİ  61

2.1. Beden Muayenesinin Bilirkişi İncelemesi ve Keşif İlişkisi  62

2.2. Beden Muayenesi ve Arama İlişkisi  67

2.3. Beden Muayenesinin Koruma Tedbiri Niteliği  73

3. ÇEŞİTLERİ VE UYGULANMA KOŞULLARI  81

3.1. Şüpheli/Sanığın Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması  81

3.1.1. Genel Olarak  81

3.1.2. Şüpheli/Sanığın Dış Beden Muayenesi  82

3.1.2.1. Kavram ve Kapsamı  82

3.1.2.2. Tedbirin Koşulları  85

3.1.2.2.1. Tedbirin Uygulandığı Suçlar /Şüphe Derecesi  85

3.1.2.2.2. Tedbire Karar Verecek Makam  86

3.1.2.2.3. Tedbiri Uygulayacak Kişi Veya Makam  87

3.1.2.2.4. Tedbirin Uygulanmasına İlişkin Koşullar  88

3.1.2.2.5. Oranlılık/Ölçülülük  89

3.1.3. Şüpheli/Sanığın İç Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması  90

3.1.3.1 Kavram ve Kapsamı  90

3.1.3.2 Tedbirin Koşulları  93

3.1.3.2.1. Tedbirin Uygulandığı Suçlar /Şüphe Derecesi  93

3.1.3.2.2. Tedbire Karar Verecek Makam  95

3.1.3.2.3. Tedbiri Uygulayacak Kişi Veya Makam  96

3.1.3.2.4. Tedbirin Uygulanmasına İlişkin Koşullar  96

3.1.3.2.5. Oranlılık/Ölçülülük  97

3.2. Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması  99

3.2.1 Genel Olarak  99

3.2.2. Tedbirin Koşulları  102

3.2.2.1. Tedbirin Uygulandığı Suçlar/ Şüphe Derecesi  102

3.2.2.2. Tedbire Karar Verecek Makam  103

3.2.2.3. Tedbiri Uygulayacak Kişi Veya Makam  104

3.2.2.4. Tedbirin Uygulamasına İlişkin Koşullar  104

3.2.2.5. Oranlılık/Ölçülülük  106

3.2.2.6. Çocuğun Soybağının Araştırılması Durumu  106

3.3. Kadının Muayenesi  107

4. ÖNLEYİCİ NİTELİKTE UYGULANMASI SORUNU  109

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

NEMO TENETUR İLKESİ BAĞLAMINDA BEDEN MUAYENESİ VE VÜCUTTAN ÖRNEK ALINMASINA İLİŞKİN TEMEL SORUNLAR

1. DELİL ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN SORUNLAR  113

1.1. Şüpheli /Sanığın Katlanma Yükümlülüğü: Şüpheli/Sanık Vücudunun İncelenmesine Katlanmaya Mecbur mudur?  113

1.1.1. Katlanma Yükümlülüğü  113

1.1.2. Katlanma Yükümlülüğünün Sınırları  114

1.1.3. Değerlendirme  118

1.2. Rıza Meselesi: Suç Şüphesi Altındaki Kişinin İradesi/ Rızasının Geçerliliği Sorunu  119

1.2.1. Genel Olarak Rıza Kavramı  119

1.2.2. Şüpheli/Sanık Bakımından Rıza  119

1.3. İşkence, Kötü Muamele ve Onur Kırıcı Davranış Yasağı Kapsamında Beden Muayenesi: Zorla Muayene Kötü Muamele Yasağını İhlal Eder mi?  122

2. ELDE EDİLEN DELİLİN YARGILAMADA KULLANILMASINA İLİŞKİN SORUNLAR  126

2.1. Delil Niteliği ve Hukuka Aykırı Delil Tartışması: Şüpheli/Sanığın Karşı İradesine Rağmen Elde Edilen Delillerin Kullanılması Nemo Tenetur İlkesine Aykırılık Oluşturur mu?  126

2.2. Tanıklıktan Çekinme: Tanıklıktan Çekinme ve Tedbirin Uygulanmasını Reddetme Hakkı  130

Sonuç  133

Kaynakça  139

 

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.