| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Muhammed Ömer ASLAN |
| Baskı Tarihi | 2021/08 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 150 |
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR .................................................................................................. 5
İÇİNDEKİLER ............................................................................................. 9
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ............................................. 15
1. GİRİŞ ....................................................................................................... 17
2. ADALET
2.1. Adalet Kavramının Ortaya Çıkışı .................................................... 21
2.1.1. Tabii Hukuk Okuluna Göre Adalet Kavramı....................... 21
2.1.2. Hukuki Pozitivizme Göre Adalet Kavramı.......................... 22
2.2. Adalet Kavramının Tarihsel Gelişimi .............................................. 22
2.2.1. İlkel Toplumlarda Adalet..................................................... 22
2.2.2. Antik Yunan ve Roma İmparatorluğu’nda Adalet ............... 24
2.2.3. Aydınlanma Çağından Modern Anlayışlara Adalet ............ 26
2.3. Adalet Kavramının Unsurları ........................................................... 29
2.3.1. Akıl Unsuru ......................................................................... 30
2.3.2. Vicdan Unsuru (Ruhsal Unsur) ........................................... 30
2.4. Adalet Türleri ................................................................................... 31
2.4.1. Dağıtıcı Adalet ..................................................................... 32
2.4.2. Denkleştirici Adalet ............................................................. 33
2.4.3. Cezalandırıcı Adalet ............................................................ 33
2.4.4. Onarıcı Adalet ............................................................................... 35
2.4.5. Sosyal Adalet ................................................................................ 35
2.4.6. İlahi Adalet ................................................................................... 36
10
3. ONARICI ADALET
3.1. Onarıcı Adalet Kavramı ................................................................... 37
3.2. Onarıcı Adalet Kavramının Tarihsel Gelişimi ................................. 38
3.3. Onarıcı Adalet Uygulamaları ........................................................... 39
3.3.1. Aile Grup Konferansları ...................................................... 42
3.3.2. Mağdur Fail Uzlaşması (Uzlaştırma) .................................. 43
3.3.3. Cezalandırıcı Halka ............................................................. 43
3.3.4. Arabuluculuk ve diğer Uygulamalar ................................... 44
3.4. Onarıcı Adalet Sisteminin Faydalı ve Zararlı Yanları ..................... 46
3.5. Onarıcı Adalet ile Diğer Adalet Anlayışlarının Karşılaştırılması .... 52
3.5.1. Onarıcı Adalet ile Denkleştirici Adalet Anlayışının Karşılaştırılması ................................................................ 52
3.5.2. Onarıcı Adalet ile Tazmin Edici Adalet Anlayışının Karşılaştırılması ................................................................ 53
3.5.3. Onarıcı Adalet ile Cezalandırıcı Adalet Anlayışının Karşılaştırılması ................................................................ 54
3.6. Türk Hukuku ve Norveç Hukuku’nda Onarıcı Adalet Anlayışının Benimsendiği Uygulamalar ........................................................... 55
3.6.1. Türk Hukuku’nda Onarıcı Adalet Anlayışının Benimsendiği Uygulamalar ............................................... 56
a. 5237 Sayılı TCK Düzenlemeleri ................................. 56
b. 5271 Sayılı CMK Düzenlemeleri ................................ 60
3.6.2. Norveç Hukuku’nda Onarıcı Adalet Anlayışının Benimsendiği Uygulamalar ............................................... 67
4. UZLAŞTIRMA
4.1. Uzlaştırma Kavramı ......................................................................... 71
4.1.1. Uzlaştırmanın Kökeni .......................................................... 71
4.1.2. Uzlaştırma Uygulamasının Tarihi ....................................... 74
11
4.2. Uzlaştırmanın İlkeleri ...................................................................... 77
4.2.1. Temel İlkeler ....................................................................... 77
4.2.1.1. Gönüllülük İlkesi .................................................. 77
4.2.1.2. Aydınlatma İlkesi ................................................. 78
4.2.1.3. Menfaatlerin Korunması İlkesi ............................. 79
4.2.1.4. Uzlaştırmadaki Tarafların Belirgin Niteliklerinin Göz Önüne Alınması İlkesi ........ 79
4.2.1.5. Uzlaştırmanın Sirayet Etmezliği İlkesi................. 80
4.2.1.6. Delil Olamama İlkesi ........................................... 81
4.2.2. Etik İlkeler ......................................................................... 81
4.2.2.1. Uzlaştırmacının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı .... 81
4.2.2.2. Görevini Özenle Yerine Getirme Yükümlülüğü .. 83
4.2.2.3. Taraflara Nazik ve Saygılı Davranma Yükümlülüğü ..................................................... 83
4.2.2.4. Aynı Olayda Vekil veya Müdafi Olarak Görev Üstlenmeme ....................................................... 84
4.2.2.5. Gizlilik İlkesi ........................................................ 85
4.3. Uzlaştırma ile Diğer Benzer Müesseseler Arasındaki Benzerlik ve Farkların İncelenmesi ............................................................... 86
4.3.1. Uzlaştırma ile Arabuluculuk Müessesesi Arasındaki Benzerlikler ve Farklar ...................................................... 86
4.3.2. Uzlaştırma ile Şikâyetten Vazgeçme/Feragat Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar ............................................... 87
4.3.3. Uzlaştırma ile Ön Ödeme Müessesesi Arasındaki Benzerlikler ve Farklar ...................................................... 88
4.3.4. Uzlaştırma ile Tahkim Arasındaki Benzerlikler ve Farklar 89
4.3.5. Uzlaştırma ile Etkin Pişmanlık Arasındaki Benzerlikler ve Farklar .......................................................................... 91
4.3.6.1. Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usullerinin Uzlaştırma Kurumu İle Farkları ......................... 93
4.4. Uzlaştırma Uygulamasının Olumlu Yanları .................................... 95
12
5. UZLAŞTIRMANIN TÜRK HUKUKU VE NORVEÇ HUKUKUNDA DÜZENLENMESİ
5.1. Uzlaştırmanın Türk Hukuku’nda Düzenleniş ve Uygulanışı ......... 97
5.1.1. Türk Ceza Hukuku’na Genel Bakış ..................................... 97
5.1.2. Uzlaştırmanın Türk Hukuku’nda Düzenlenmesi ................. 98
5.1.2.1. 2005 Öncesi Yasalaşma Çalışmaları ve Değerlendirmeler ............................................... 99
5.1.2.2. 2005 Yılındaki Yasa Değişikliği ...................... 100
5.1.2.3. Takip Eden Değişiklikler ve Güncel Hali ........ 102
5.1.3. Uzlaştırmanın Şartları ..................................................... 104
5.1.3.1. Suçun İşlendiği Konusunda Yeterli Şüphenin Varlığı .............................................................. 104
5.1.3.2. Şikâyete Tabi Olan Suçlarda Mağdurun / Zarar Görenin Şikâyetçi Olması ...................... 105
5.1.3.3. Mağdur veya Suçtan Zarar Görenin Gerçek Kişi veya Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olması ..... 107
5.1.3.4. İsnat Edilen Suçun Uzlaştırma Kapsamın Giren Bir Suç Olması ....................................... 107
5.1.4. Uzlaştırmaya Tabi Suçlar ................................................ 107
5.1.4.1. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Suçlar ..................................................... 107
5.1.4.2. Etkin Pişmanlık Hükümlerine yer Verilen Suçlar ............................................................... 118
5.1.4.3. Uzlaştırma Kapsamı Dışında Kalan Suçlar...... 119
5.1.5. Uzlaştırma Usulü ............................................................. 122
5.1.5.1. Soruşturma Evresinde Uzlaştırma ................... 122
5.1.5.2. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma .................. 124
5.2. Uzlaştırmanın Norveç Hukuku’nda Düzenleniş ve Uygulanış Biçimleri ...................................................................................... 126
5.2.1. Norveç Ceza Hukuku Anlayışına Genel Bakış ............... 126
5.2.2. Uzlaştırmanın Norveç Hukuku’nda Düzenlenmesi ......... 127
13
5.2.2.1. Uzlaştırmanın Norveç Ceza Hukuku Sistemindeki Güncel Durumu .......................... 130
5.2.3. Uzlaştırmaya Tabi Suçlar ................................................ 131
5.2.4. Uzlaştırma Usulü ............................................................. 132
5.3. Türk ve Norveç Uzlaştırma Kurumları Arasındaki Farklar ......... 136
5.4. Türk ve Norveç Uzlaştırma Verileri ............................................ 138
5.4.1. Türkiye Uzlaştırma Verileri ............................................ 138
5.4.2. Norveç Uzlaştırma Verileri ............................................. 139
6. SONUÇ VE ÖNERİLER ...................................................................... 141
KAYNAKLAR .......................................................................................... 145
Ahmet Hulusi Akkaş, Suç Konusu Malın Değerinin Azlığının Ceza Sorumluluğuna Etkisi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi –İnÜHFD- Cilt:9 Sayı:1 Yıl 2018, s.347.
Akçay, Püren, “Onarıcı Adalet Modeli Çerçevesinde Uzlaştırma ve Çocuk Mahkemelerinde Uygulanması”, Püsbed, S.9, 2011, (S. 129-144).
Apaydın, Cengiz. Ceza Hukukunda Uzlaşma ve Uzlaştırmacılar İçin Ceza Hukuku, İstanbul: 2017
Arslan Soygüt, M.B., 2010, Ceza Hukukunda Mağdurun Korunması ve Onarıcı Adalet Anlayışı, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Özel Sayı 1, s.283.
Arslan Soygüt, Mualla., 2008, Türk Ceza ve Ceza Usul Hukukunda Uzlaşma Kurumu, İstanbul: Beta Basım, s.30.
Artuk, M. Emin, Gökcen, Ahmet ve Yenidünya, A. Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Bası, Ankara: Adalet Yayınevi, 2015
Bayındır, S., Hiperlink (Firm), & Ersöz, O. (2018). Uzlaştırma: sınava hazırlık kitabı: Vol. Birinci basım. İstanbul.
Baytaz, Abdullah Batuhan, “Onarıcı Adalete Genel Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Sayı:1, Yıl:2013, s.121.
Bıkmaz Raif, Ceza Muhakemesinde Alternatif Uyuşmazlık Çözümü ‘‘Uzlaştırma Kurumu’’, Şubat, 2018.
Bölükbaşı, H.H., 2017, 6763 Sayılı Kanun ile Değişen Uzlaşma Hükümleri, İstanbul Adliyesi Dergisi, Yıl 4, S.9, s.51-52.
146
Centel, Nur ve Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 13. Bası, İstanbul: Beta Yayıncılık, 2016, s. 88;
Commission Grotius II Criminal Programme 2002-03, Bologna, _taly, September 19-20, 2002, s. 3.
ÇEÇEN, Anıl, (1975), “Hukukta Norm ve Adalet”, AÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:32, Sayı:1, s. 71-115
Çetintürk, Ekrem (2009), Ceza Adalet Sisteminde Uzlaştırma, İzmir: HD Yayıncılık.
Çetintürk, Ekrem, Onarıcı Adalet ve Ceza Adalet Sisteminde Uzlaştırma, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
Çiftcioğlu Cengiz Topel, “Onarıcı Adalet Sistemine Dair Genel Bir İnceleme”, (38-49), Fasikül Hukuk Dergisi, C. 7, S. 66, Mayıs 2015.
Dolu Osman , Büker Hasanve Uludağ Şener, “Türk Ceza Adalet Sisteminin Caydırıcılık Kapasitesine İlişkin Eleştirel Bir Değerlendirme”, (69-106), AUHFD, C. 61, S. 1, 2012, s. 102.
Erdem Mustafa Ruhan-Eser Ferda- Özşahinli Pakize Pelin, 100 Soruda Uzlaştırma Uzlaştırmacının El Kitabı, Seçkin, Ankara, 2017.
Göçmen, Doğan, (2003). Karl Marx’ın, Ahlak Felsefesi ve Adalet Teorisiyle Olan İlişkisi Üzerine, Praksis: Üç Aylık Sosyal Bilimler Dergisi, no: 10, ss. 255-278
Gözler Kemal, "Tabiî Hukuk ve Hukukî Pozitivizme Göre Adalet Kavramı", Muhafazakar Düşünce, Yıl 4, Sayı 15, Kış 2008, s.77-90.
Gültekin, Ö., 2011, Ceza Hukukunda Uzlaşma ile Önödeme Kurumlarının Karşılaştırılması, Adalet Dergisi, S.39, s.132-164.
147
Güriz, Adnan (2001), Adalet Kavramı, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları
Gürkan, Ülker, (1988) Montesquieu ve Kanunların Ruhu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 40(1-4), 9-31.
İpek Ali İhsan-Parlak Engin, Ceza Muhakemesinde Uzlaşma, Adalet, Ankara, 2016.
İzzet Karadaş, 6100 Sayılı HMK’nda Düzenlenen Ulusal İç Tahkim, Adalet, Ankara, 2013, s. 45.
James Dignan, Understanding Victims And Restorative Justice, Open University Press, New York, 2005, s.94
Kaan Muharrem Yağcıoğlu, Yeni İş Mahkemeleri Kanunu Uyarınca Arabuluculuk Ve Arabuluculuğun İş Yargılamasına Etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, 2018, s. 465.
Kafes, Veli, “Ceza Hukukunda Mağdurun Zararının Giderilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, Yıl:2011, s.96.
Kaplan, Mahmut, “Onarıcı Adalet ve Türk Ceza Hukukun Yansımaları”, Aühfd, C.5, S.1, 2015, (S. 60-86).
Kaya, Mehmet, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma, Çankaya üniversitesi, sosyal bilimler enstitüsü, yüksek lisans tezi.
Kaymaz, Seydi ve Gökcan, Hasan Tahsin, Uzlaşma ve Ön ödeme, Seçkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2007.
Kemeny, Siri Ilona, Victim-Offender Mediation with Juvenile Offenders in Norway, European Commission Grotius 2 Criminal Programme, Bologna, Italy, 2002.
Knut Petterson, "Restorative Justice and the Role of the Judge, Restorative Justice and its Relation to the Criminal Justice
148
System", Second Conference of the European Forum for Victim-Offender Mediation and Restorative Justice, Oostende, Belgium, 2002, s. 1.
Mahmut Koca-İlhan Üzülmez, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016, s. 428.
Marshall Tony, “The Evolution of Restorative Justice İn Britain”, (21-43), European Journal on Criminal Policy and Research, Volume 4-4.
Miers, David, Willemsens, Jolien, "Mapping Restorative Justice, Developments in 25 European Countries", European Forum for Victim-Offender Mediation and Restorative Justice, Belgium, 2004.
Miers, David. An International Review of Restorative Justice, Crime Reduction Research Series Paper 10, Londra, 2001.
Mustafa Serdar Özbek, Soruşturma Evresinde Uzlaştırma Usulü (Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma Eğitim Kitabı, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı, Ankara, 2018, Yayın No:1 s. 91.
Özbay, İbrahim, “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. X, Sayı 3-4, 2006, s. 459-475.
ÖZBEK, Mustafa, (2005) “Çağdaş Ceza Adaleti Sisteminde Alternatif Çözüm Arayışları ve Arabuluculuk Uygulaması”, Arıkan Yayınları, İstanbul
Özbek, Mustafa, “Ceza Muhakemesi Kanununda Uzlaştırma”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:3, Yıl:2005, s.291 (Özbek-Uzlaştırma).
Öztürk, Bahri, Tezcan, Durmuş, Erdem, Mustafa Ruhan, Sırma, Özge, Kırıt, Yasemin F. Saygılar, Özaydın, Özdem, Akcan, Esra Alan ve Erden, Efser. Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi
149
Hukuku, Güncellenmiş 9. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
Özyiğit Ayata, Özlem. (2009), Türkiye’de Uzlaşma Kurumunun Yasal Çerçevesinin ve
Sarı, İbrahim (2016), Adalet, 1.Baskı, Net Medya Yayıncılık, İstanbul
Sezer, Ahmet, Öğreti ve Uygulamada Ceza Usul Hukukunda Uzlaşma, 1. Baskı, Ankara, 2010, s.24.
Siri Ilona Kemeny, “Victim-Offender Mediation With Juvenile Offenders In Norvey”, European
Sokullu Akıncı, Füsun, Kriminoloji, Beta Yayınları, 13. Baskı, İstanbul 2018.
Söğüt Mualla Buket, Türk Ceza Ve Ceza Usul Hukukunda Uzlaşma Kurumu, Galatasaray Üniversitesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2006.
Şentürk, Candide, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2009.
Topakkaya, Aslan (2009), “Aristoteles’te Adalet Kavramı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,2(6),628-633
Tuncay, A.Can (2018). Adalet Nedir?, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13, 171-172.
Uğur Eriş, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma Ve Uzlaştırma Eğitimi, TBB Dergisi 2018 S:137., s. 252.
Uludağ, Şener, “Onarıcı ve Cezalandırıcı Adalet: Paradigma Değişikliğini Tetikleyen Şartlar”, Polis Bilimleri Dergisi, C.13, S.4, 2011, (S. 127-152).
150
United Nations Office on Drugs and Crime, Handbook on Restorative Justice Programmes, Criminal Justice Handbook Series, United Nations, New York, 2006.
Uslu, Ferhat, “Çağdaş Ceza Adaleti İçinde Mağdur”, Ankara Barosu Dergisi, S.4, 2013., (S. 243-260).
Uygulamasının Onarıcı Adalet Prensipleriyle Değerlendirilmesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Van Ness Daniel W. and Strong Karen Heetderks, Restoring Justice: An Introduction to Restorative Justice, Fourth Edition, Anderson Publishing, Ohio, 2010.
Van Ness, Daniel W., (1996), “Restorative Justice and International Human Rights”, Burt Galaway ve Joe Hudson (Ed.), Restorative Justice: International Perspectives, pp.17-35, Kugler Publications.
Veli Özer Özbek-Koray Doğan-Pınar Bacaksız-İlker Tepe, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin, Ankara, 2018, s.758.
Yavuz Hakan A., Ceza İnfaz Sistemi ve Denetimli Serbestlik, Seçkin Yay., Ankara, 2018, s. 101, 102
Yavuz, Hakan A., 2015, Onarıcı Adalet ve Uzlaştırma Kurumu Bağlamında Ceza Adalet Sisteminde Mağdurun Konumu, TAAD, Yıl 6, S.23, s.85-115.
Yerdelen, Erdal, “Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma Usulü”, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma Eğitim Kitabı, Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2018, (S.149-156),
Yerdelen, Erdal/Altuntaş, Şeyda/Erdem, Özge/Özbek, Mustafa Serdar/Boz, Burak/Yılmaz, Berna Ayşen, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, 1. Baskı, Ankara, 2018
151
Yıldız, Ali Kemal, “Uzlaşma – Şikâyet İlişkisi (Y.TCK m. 73)’’, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma, İstanbul: 2005
Zehr Howard, “Commentary: Restorative Justice:Beyond Victim-Offender Mediation”, (305-315), Conflict Resolution Quarterly, Volume 22, Issue 1–2, Fall–Winter, 2004.,
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
