Osmanlı–Türk Anayasal Gelişmelerinde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Cansu PİŞKİNPAŞA KÖKLÜ
ISBN: 9789750268939
Stok Durumu: Tükendi
256,50 TL 285,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Cansu PİŞKİNPAŞA KÖKLÜ
Baskı Tarihi 2021/05
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 174

Egemenlik yetkisinin üç farklı organ tarafından kullanılmasına dayanan kuvvetler ayrılığı ilkesi, 18. yüzyılın sonlarına doğru şekillenmiştir. Yasama, yürütme ve yargı erklerini birbirlerinden ayıran kuvvetler ayrılığı prensibi, anayasal devlet için zorunlu bir unsur haline gelerek anayasal hareketlerin de esin kaynağı olmuştur. Hükümet sistemleri, devletlerin bu sistemleri benimseyiş tarzı, gün geçtikçe toplumun gereksinimlerine göre şekillenmiştir. Fakat tarih boyunca kabul gören önemli bir gerçek vardır ki; yasama, yürütme ve yargı organlarının kuvvetler ayrılığı ilkesiyle bağdaşmayacak şekilde konumlanmaması ve bu erklerin meşru yetki alanlarının dışında yetkilerle donatılmaması gerekliliğidir. Kuvvetler arasındaki denge sistemi her zaman korunmalı, hiçbir erk sahip olması gerektiğinden fazla güç kazanmamalıdır.

Çalışma; kuvvetler ayrılığı ilkesinin, özellikle yasama ve yürütme erkleri arasındaki ilişki temel alınarak, Osmanlı-Türk Anayasal gelişmelerindeki yolculuğunu irdelemeye çalışmaktadır. Bu yolculukta; Osmanlı- Türk Anayasaları ve anayasa değişiklikleri ile kuvvetler ayrılığı ilkesinin hükümet sistemleri üzerindeki etkileri incelenmiştir.

Konu Başlıkları
Osmanlı – Türk Anayasal Gelişmelerinde Yasama Lehine Düzenlenen Kuvvetler Ayrılığı
Osmanlı – Türk Anayasal Gelişmelerinde Yürütme Lehine Düzenlenen Kuvvetler Ayrılığı
Osmanlı – Türk Anayasal Gelişmelerinde Kuvvetler Birliğine Dayalı İstisnai Dönem
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar  13
GİRİŞ  14
ÖN BÖLÜM
KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ VE UYGULAMALARI
I. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİNİN GELİŞİMİ  17
A. Arısto’nun Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Bakışı  17
B. Locke’un Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Bakışı  20
C. Montesquıeu’nun Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Bakışı  24
II. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ  28
A. Kuvvetler Ayrılığı  28
1. Genel Olarak  28
2. Maddi ve Şekli Kritere Göre Kuvvetler Ayrılığı  29
3. Günümüzde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi  31
B. Kuvvetler Ayrılığı İlkesine Yöneltilen Eleştiriler  35
III. YASAMA–YÜRÜTME İLİŞKİLERİ TEMELİNDE KUVVETLER AYRILIĞI  37
A. Ilımlı Kuvvetler Ayrılığı ve Parlamenter Sistem: İngiltere Örneği  37
1. Ilımlı Kuvvetler Ayrılığı ve Parlamenter Sistem  37
2. İngiltere Örneği  39
B. Sert Kuvvetler Ayrılığı ve Başkanlık Sistemi: Amerika Birleşik Devletleri(Abd) Örneği  41
1. Sert Kuvvetler Ayrılığı ve Başkanlık Sistemi  42
2. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Örneği  43
C. Kuvvetler Birliğine Dayalı Sistemler  45
1. Kuvvetlerin Yürütme Organında Toplanması: Mutlak Monarşi ve Diktatörlük  46
2. Kuvvetlerin Yasama Organında Toplanması: Meclis Hükümeti Sistemi  47
a. Meclis Hükümeti Sistemi  47
b. İsviçre Örneği  50
SONUÇ  52
BİRİNCİ BÖLÜM
OSMANLI–TÜRK ANAYASAL GELİŞMELERİNDE
YASAMA LEHİNE DÜZENLENEN KUVVETLER AYRILIĞI
I. YASAMANIN ÜSTÜNLÜĞÜNE DAYANAN KUVVETLER AYRILIĞI: 1924 ANAYASASI  55
A. 1924 Anayasası Öncesi  55
B. 1924 Anayasası’nın Genel Özellikleri  56
C. 1924 Anayasası’nda Yasamaya Bağlı Hükümet Sistemi  57
1. Yasama  58
2. Yürütme  59
3. Anayasanın Karma Hükümet Sistemi ve Yumuşayan Güçler Birliği Yapısı  61
4. Yasamanın Yargı Üzerindeki Etkisi  63
D. Uygulamada Öne Çıkan Yürütme  66
1. Tek Parti Dönemi  66
2. Çok Partili Dönem  67
II. YASAMAYA BAĞLI KUVVETLER AYRILIĞINA DAYALI ANAYASA: 1961 ANAYASASI  69
A. 1961 Anayasası Öncesi  69
1. 1960 Darbesi  69
2. Geçici Dönem  70
3. Anayasanın Hazırlanması Süreci  71
B. Parlementer Sistemin Tesisi: 1961 Anayasası  73
1. 1961 Anayasası’nın Genel Özellikleri  73
2. İki Meclisli Yasama  75
a. Meclislerin Özellikleri  76
b. Meclisin Kanunları Yorumlama Yetkisini Devri  80
3. ‘Görev’ Olarak Düzenlenen Yürütme  81
a. Cumhurbaşkanı: Yasama ve Yürütme İlişkisine Etkisi  81
b. Yürütmenin Sorumlu Kanadı: Bakanlar Kurulu  85
4. Yasama–Yürütme Eklerinin Dengesi ve Parlamenter Sistemin Tesisi  87
5. Bağımsızlaşmış Yargı  88
6. Yumuşak Kuvvetler Ayrılığına Dayanan 1961 Anayasası’nın Uygulanması  91
7. 1961 Anayasası Değişiklerinin Kuvvetler Ayrılığına Etkisi  92
İKİNCİ BÖLÜM
OSMANLI–TÜRK ANAYASAL GELİŞMELERİNDE
YÜRÜTME LEHİNE DÜZENLENEN KUVVETLER AYRILIĞI
I. KUVVETLER BİRLİĞİNDEN KUVVETLER AYRILIĞINA  97
A. Kanun–i Esasi Öncesi  97
1. Selim Dönemi  97
2. Mahmut Dönemi  99
3. Sened–i İttifak  100
B. Kanun–i Esasi: Şekli Kuvvetler Ayrılığından Maddi Kuvvetler Ayrılığına  100
1. 1876 Kanun–i Esasi  101
2. 1909 Değişiklikleri  103
C. Cumhurbaşkanı Merkezli Kuvvetler Ayrılığı: 1982 Anayasası  105
1. 1982 Anayasası Öncesi  105
a. 1980 Darbesi  105
b. 1982 Anayasası’nın Hazırlanması Süreci  106
c. Kurucu Meclis  107
d. Anayasanın Kabulü  110
2. 1982 Anayasası’nda İki Dönem  111
a. 1982 Anayasası’nın Genel Özellikleri  111
b. Tek Meclisli Yasamaya Dönüş ve Milletvekili Sayısı  112
aa. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Göreve Başlaması ve Görev Süresi  113
bb. Yasamanın Görev ve Yetkileri  115
cc. Yasamanın Bilgi Edinme ve Denetim Yolları  117
dd. Yasama Bağışıklıkları  120
c. ‘Yetki’ olarak düzenlenen Yürütme  123
aa. Cumhurbaşkanı  126
aaa. Cumhurbaşkanının Yetkileri  128
bbb. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu  132
bb. ‘Hükümet’  134
aaa. 2017 değişikliklerinden önce: Bakanlar Kurulu  134
bbb. 2017 Değişiklerinden Sonra: Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar  137
cc. Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri  138
aaa. 2017 Değişiklikleri Öncesi: Kanun Hükmünde Kararname Dönemi  139
bbb. 2017 Değişiklikleri: Cumhurbaşkanı Kararnamesi Dönemi  141
d. Yargının Diğer Kuvvetler Üzerindeki Denetiminin Azalması  145
e. 1982 Anayasa Değişiklerinin Kuvvetler Ayrılığına ve Hükümet Sistemine Etkisi  149
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI– TÜRK ANAYASAL GELİŞMELERİNDE
KUVVETLER BİRLİĞİNE DAYALI İSTİSNAİ DÖNEM
I. KUVVETLERİN YASAMADA TOPLANMASI: TEŞKİLAT–I ESASİYE KANUNU (1921 ANAYASASI)  153
A. Teşkilat–ı Esasiye Öncesi  153
1. Kongreler Dönemi  153
2. Güçlü Meclis  155
B. Teşkilat–ı Esasiye Kanunu  156
1. Teşkilat–ı Esasiye Kanunu’nun Kabulü ve Genel Özellikleri  156
a. 1921 Anayasası’nda Kuvvetler Birliğine Dayalı Meclis Hükümeti Sistemi  158
aa. 1921 Anayasası’nda Yasama ve Yürütme  158
bb. Meclis Hükümeti Sistemi  159
b. Yargıda İstiklal Mahkemeleri Sorunu: Yargı Karşısında Üstün Yasama  162
c. 1921 Anayasası Değişiklikleri: Kuvvetler Birliğinden Ilımlı Kuvvetler Ayrılığına Doğru  163
SONUÇ  165
Kaynakça  167
Kavram Dizini  173

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.