| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Ömer YOLDAŞ |
| Baskı Tarihi | 2021/01 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 142 |
Satış sözleşmesinin kurulduğu sırada var olan, üçüncü kişiye ait bir hak nedeniyle satılanın tamamı veya bir kısmının alıcının elinden alınması durumunda alıcıya özel koruma imkanı sağlayan satıcının zapttan doğan sorumluluğu TBK’nın 214 vd. maddelerinde düzenlenmiştir.
Alıcı, zapt tehlikesini sözleşmenin yapıldığı sırada biliyor ise satıcının bu durumu ayrıca üstlenmemesi halinde alıcı zapttan doğan sorumluluk hükümlerinden yararlanamaz.
Satıcının üçüncü kişinin hakkını gizlemesi durumunda ise, sorumluluğun kaldırılması ya da sınırlandırılması yönünde akdedilen sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Satış sözleşmesinde satım konusunun üçüncü kişi tarafından zaptı halinde zaptın sonuçları bakımından Türk Borçlar Kanunu iki hükme yer vermiştir. Bunlardan ilki üçüncü kişinin satım konusunu tamamen zaptı halinde uygulanacak olan TBK m. 217, ikincisi ise kısmi zapt halinde uygulanacak olan TBK m. 218 hükmüdür. İki hüküm arasındaki ilişkinin ve bu hükümlerin diğer hükümlerle olan ilişkisinin ortaya konulması suretiyle satış sözleşmesinde zaptın sonuçlarının incelenmesi gerekmektedir.
TBK m. 217. hükmünde satış konusunun zaptı halinde sözleşmenin sona ereceği belirtilmekle satıcının sorumluluğu düzenlenmiş, bu sorumluluk kapsamında alıcı ve satıcının iade taleplerine yer verilmiştir. TBK m. 217/2 hükmünde satıcı aleyhine kusur karinesi getirilerek satıcının kusurlu olmadığını ispat etmedikçe doğan diğer zararlardan da sorumlu olacağı belirtilmiştir.
TBK m. 218 hükmünde satış konusunun kısmen zaptı halinde doğacak sonuçlar düzenlenmiştir. Birinci fıkrada, satıcının alıcının uğradığı zararları tazminle yükümlü olduğu, ikinci fıkrada ise tam zapttan farklı olarak sözleşmenin sona ermesi için mahkeme kararının gerektiği belirtilmiştir.
ÖZET ....................................................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER............................................................................................................................ 7
KISALTMALAR ....................................................................................................................... 11
GİRİŞ.............................................................................................................................. 13
I. KONUNUN TAKDİMİ VE ÖNEMİ ............................................................................... 13
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI .............................................................................. 14
BİRİNCİ BÖLÜM
SATIŞ SÖZLEŞMESİ
I. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE KONUSU ............. 15
1. Tanımı ...................................................................................................................... 15
2. Satış Sözleşmesinin Unsurları................................................................................... 17
a. Satılan ................................................................................................................ 17
b. Bedel.................................................................................................................. 19
c. Anlaşma ............................................................................................................. 21
3. Satış Sözleşmesinin Hukuki Niteliği .......................................................................... 23
a. Satış Sözleşmesinin Borç Doğuran Bir Sözleşme Olması .................................... 23
b. Satış Sözleşmesinin Rızai Bir Sözleşme Olması................................................... 23
c. Satış Sözleşmesinin Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Bir Sözleşme Olması............ 24
d. Satış Sözleşmesinin Ani Edimleri İçeren Bir Sözleşme Olması............................ 25
e. Satış Sözleşmesinin Sebebe Bağlı Bir Sözleşme Olması...................................... 25
f. Satış Sözleşmesinin Karşılıklı Borç Doğuran Bir Sözleşme Olması ...................... 26
İKİNCİ BÖLÜM
SATICININ ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN
TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ, ŞARTLARI
I. GENEL OLARAK ........................................................................................................ 27
II. TANIMI .................................................................................................................... 29
III. ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN TARİHİ GELİŞİMİ .............................................. 30
A. Roma Hukukunda Zapttan Doğan Sorumluluk ......................................................... 30
1. Auctio Auctoritas ............................................................................................... 32
8 İçindekiler
2. Stipulatio Habere licere – Stipulatio Duplae.......................................................33
3. Stipulatio Empti..................................................................................................34
B. Eski Hukukumuzda Zapttan Doğan Sorumluluk........................................................35
IV. ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ ............................................. 36
A. Genel Olarak.............................................................................................................36
B. Zapttan Doğan Sorumluluğun Taşıdığı Özellikler Açısından Hukuki Niteliği .............41
1. Zapttan Doğan Sorumluluğun Kanuni Bir Borç Olması .......................................41
2. Zapttan Doğan Sorumluluğun İkinci Derecede Bir Borç Olması..........................42
3. Zapttan Doğan Sorumluluğun Kusura Dayanmaması .........................................42
4. Zapttan Doğan Sorumluluğu Düzenleyen Hükümlerin Kamu Düzenine
İlişkin Olmaması .................................................................................................44
V. ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN BENZER HUKUKİ DURUMLAR İLE
KARŞILAŞTIRILMASI.................................................................................................. 47
VI. ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN UYGULAMA ALANI........................................... 50
A. Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin Uygulandığı Haller ..................................50
1. Satış Sözleşmelerinde Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.......................................................................................................50
a. Taşınır Satışlarında Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.................................................................................................51
b. Taşınmaz Satışlarında Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.................................................................................................51
c. Artırma ile Satışlarda Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.................................................................................................54
d. Ard Arda Teslimli Satış Sözleşmelerinde Zapttan Doğan Sorumluluk
Hükümlerinin Uygulanması..........................................................................55
2. Kamulaştırmada Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin Uygulanması .........56
3. Mal Değişim Sözleşmelerinde Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.......................................................................................................58
4. Adi Şirkette Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin Uygulanması .................59
5. Eser Sözleşmelerinde Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.......................................................................................................60
6. Yayım Sözleşmelerinde Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.......................................................................................................61
7. Miras Taksim Sözleşmelerinde Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin
Uygulanması.......................................................................................................63
B. Zapttan Doğan Sorumluluğun Uygulama Alanının Sınırlandırılması .........................64
VII. ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN ŞARTLARI......................................................... 67
A. Maddi Şartlar............................................................................................................67
1. Satıcı ile Alıcı Arasında Geçerli Bir Satış Sözleşmenin Olması .............................67
İçindekiler 9
2. Satılanın Alıcıya Teslim Edilmiş Olması .............................................................. 70
3. Üçüncü Kişinin Satılanı Zapt Etmesinin Üstün Bir Hakka Dayanması ................. 71
a. Mülkiyet Hakkı............................................................................................. 73
b. Rehin Hakkı.................................................................................................. 75
c. İrtifak Hakları ............................................................................................... 78
a.a. Şahıs Lehine Kurulan İrtifak Hakları ..................................................... 79
a.a.a. İntifa Hakkı ............................................................................... 79
b.b.b. Oturma (Sükna) Hakkı .............................................................. 80
b.b. Taşınmaz Lehine Kurulan İrtifak Hakları .............................................. 81
d. Tapu Siciline Şerh Verilen Kişisel Haklar ...................................................... 82
4. Üçüncü Kişinin Üstün Hakkının Sözleşmenin Yapıldığı Anda Var Olması............ 83
5. Alıcının Zapt Tehlikesini Bilmemesi.................................................................... 84
B. Şekli Şartlar .............................................................................................................. 86
1. Davanın Satıcıya İhbar Edilmesi ......................................................................... 86
a. Üçüncü Şahsın Satılan Üzerindeki Hakkının Bir Dava Konusu Olarak
Ortaya Çıkması Sorunu ................................................................................ 87
b. İhbarın Şekli ................................................................................................. 93
c. İhbarın Zamanı............................................................................................. 94
d. İhbarın Yapılmamasının Sonuçları ............................................................... 94
e. İhbarın Yapılmasının Sonuçları..................................................................... 95
2. Alıcının Zaptın Varlığını İspat Yükü..................................................................... 97
3. Alıcının Zapttan Doğan Haklarını Zamanaşımı Süresi İçinde Kullanması ............ 98
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ZAPTTAN DOĞAN SORUMLULUĞUN HUKUKİ SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK ........................................................................................................ 99
II. ZAPT HALİNDE ALICININ HAKLARI ...........................................................................100
A. Tam Zapt Halinde Alıcının Hakları .......................................................................... 100
1. Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi.......................................................... 100
2. Satıcının Kusursuz Olması Halinde Alıcının Hakları .......................................... 104
a. Ödenmiş Olan Satış Bedelinin Faizi İle Birlikte Geri İstenmesi................... 105
b. Alıcının Üçüncü Kişiden İsteyemeyeceği Giderlerin İstenmesi................... 112
c. Davanın Satıcıya Bildirilmesi ile Kaçınılabilecek Olanlar Dışında Kalan
Bütün Yargılama Giderleri ile Yargılama Dışındaki Giderlerin İstenmesi....... 113
10 İçindekiler
d. Satılanın Tamamen Alıcının Elinden Alınması Yüzünden Doğrudan
Doğruya Uğranılan Diğer Zararların İstenmesi ...........................................114
3. Zapt Sebebiyle Meydana Gelen Zararda Satıcının Kusurlu Olması Halinde
Alıcının Hakları..................................................................................................120
B. Kısmi Zapt Halinde Alıcının Hakları .........................................................................120
1. Kısmi Zapt Halinde Uğranılan Zararın Tazmininin İstenmesi ............................123
2. Alıcının Sözleşmenin Sona Erdirilmesini Talep Etmesi......................................126
III. AYIPTAN DOĞAN SORUMLULUK SONUÇLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI..................... 127
IV. ZAMANAŞIMI......................................................................................................... 129
SONUÇ.................................................................................................................................133
KAYNAKÇA...........................................................................................................................137
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
