Yargıtay Kararlarında

Sigorta Tahkimi

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Halil AKKANAT - Murat ATALI - Vural SEVEN

ISBN: 9786050511390

722,50 TL 850,00 TL

Adet

 
    0 yorum   |   Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Halil AKKANAT, Murat ATALI, Vural SEVEN
Baskı Tarihi 2022/02
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 1005

Yargıtay Kararlarında Sigorta Tahkimi

Prof. Dr. Halil AKKANAT, Porf. Dr. Murat ATALI, Prof. Dr. Vural SEVEN

Mahkeme önüne gelebilecek tüm uyuşmazlıkların halli bakımından önem taşıyan her hususun, önceden öngörülmek suretiyle soyut bir kurala bağlanması, Kıta Avrupası hukuk sistemini benimsemiş ülkeler açısından dahi beklenebilecek ve önerilecek bir durum değildir. Buna her şeyden evvel sosyal olayların çeşitliliği ve dinamikliği izin vermez. Kaldı ki hukuku bütünüyle donduracak böyle bir durum şayanı tavsiye de değildir. Bu noktada yargı kararlarının Kıta Avrupası hukuk sisteminde hukukun yardımcı kaynağı olmaklığı ön plana çıkar. Şöyle ki, somut bir hayat olayına uygulanacak hukuk kuralının mevcut bulunmayışı ve bu eksikliğin giderilmesi için kanun koyucunun harekete geçmesinin söz konusu olmadığı durum-larda kendisi bir kural koymak durumunda olan hâkim, bilimsel görüşler yanında, yargı kararlarından da yararlanır. Asıl önemlisi ise mevcut soyut hukuk kurallarının anlamlandırılarak somut olaya uygulanmasında yargı kararlarına ihtiyaç duyul-masıdır. Nihayet soyut hukuk kurallarının benzer olaylarda aynı şekilde uygulanmasının sağlanabilmesi bakımından özellikle içtihat niteliğindeki yargı kararları vazgeçilmez bir konumda yer alırlar. Bu aynı zamanda hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkelerinin de bir gereği olması itibariyle de önemlidir.

Öte yandan yargı kararlarını, soyut hukuk kuralının somutlaşmış hali olarak nitelendirmek kanımızca yanlış olmayacaktır. Her ne kadar Türk hukukunun da içinde yer aldığı Kıta Avrupası hukuk sisteminde kural, yargı kararlarının hukukun birincil değil, ancak ikincil kaynağı olması ise de bu durum yargı kararlarının uygu-lamada daha az önemsenmesini gerektirmez. Hele söz konusu olan bir yüksek mahkeme kararı ise ve bu kararın bir içtihat olarak nitelendirilebilmesi mümkünse, o artık bir “emsal karar” olmanın ötesinde, soyut kanun hükmünün uygulamada nasıl anlaşıldığını göstermesi itibariyle, bazen ilgili hükmün soyut anlamının dahi ötesinde pratik bir önem kazanır.

Yargı kararlarının önemi, sigorta tahkimi uygulamasında, diğer alanlara kı-yasla daha belirgindir. Zira bir taraftan usule ilişkin kurallar açısından yaşanan belirsizlik, diğer taraftan maddi sigorta hukukunun uygulanması sadedinde ortaya çıkan olaylardaki çeşitlilik, uygulayıcıları zaman zaman tereddüde düşürmektedir. Bunun yanında mevcut kuralların benzer olaylarda aynı şekilde anlamlandırılması ve yeknesak olarak uygulanması ihtiyacı, neredeyse her somut olayda kendini gösterir.

Bu bağlamda Yargıtay kararları özel bir önemi haizdir. Zira ilk derecesini sigor-ta hakemlerinin, ikinci (bir tür istinaf) aşamasını ise itiraz hakemlerinin oluşturduğu sigorta tahkiminde, kararlarının takibinin daha kolay olması, içtihatlarının ağırlığı-nın ve bağlayıcı görülme hissinin fiilen daha yaygın ve daha güçlü olması, Yargıtay içtihatlarını daha önemli kılan sebeplerden bazılarıdır.

“Karar derlemesi” niteliğindeki çalışmamızın halihazır haliyle yayınlanması-na, bu düşüncelerin yön verdiğini belirtmek isteriz. Bu çerçevede sigorta tahkimine ilişkin olarak Yargıtay’ın ilgili dairelerince son yıllarda verilmiş yaklaşık üç bin karar tek tek incelenerek, bunlar arasından, yukarıdaki açıklamalarımıza paralel düşen ve emsal değeri taşıyan 298 adet karar tespit edilmiştir. Seçilen bu kararlar önce anonimleştirilmek suretiyle kişisel verilerden arındırılmış; bilahare metin, olayın/sorunun ve Yargıtay’ın çözümünün ne olduğunun anlaşılmasına yetecek kadar kısaltılmaya gayret edilmiştir. Sıralama önce usul hukuku, daha sonra ise maddi sigorta hukuku şeklinde belirlenmiş; her iki kısım da konu başlıklarına göre sınıf-landırılmıştır. Kararlardan bir kısmının konu ve benimsenen görüş itibariyle büyük ölçüde benzerlik taşıdığı hallerde bunlardan sadece bir veya iki tanesine yer verilmiştir. Usule ilişkin kararların sıralamasında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun sistematiği esas alınmış; maddi sigorta hukukuna ilişkin kararların sistematize edil-mesinde ise büyük ölçüde Türk Ticaret Kanunu’nun Altıncı Kitabı ile paralellik kurulmaya gayret edilmiştir.

En son 2020 yılı için yayınlanan Sigorta Tahkim Komisyonu Faaliyet Rapo-runa bakıldığında da görüleceği üzere; poliçe türleri bazında Komisyona yapılan başvuruların % 97’lik kısmı (Trafik % 90, Kasko % 7) kara araçları kasko ve so-rumluluk sigortalarından doğan uyuşmazlıklara ilişkindir. 2019 yılında trafik poli-çelerinden doğan uyuşmazlıklara ilişkin başvuruların tüm başvurular içindeki payı % 87 iken 2020 yılında % 3’lük bir yükselişle % 90 olmuştur. Kasko sigortalarına ilişkin yapılan başvurular ise 2019 yılında % 10 iken 2020 yılında % 7 olarak ger-çekleşmiştir. Bu bakımdan Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvuruların çok büyük bir çoğunluğunu, zorunlu trafik sigortası ve kara araçları kasko sigorta-sından kaynaklanan uyuşmazlıklar oluşturmaktadır. Bu nedenlerle, maddi sigorta hukukuna ilişkin kararların daha çok bu alanlardan seçilmesine gayret edilmiştir.

Derlemenin en başında, bir “ÖZETLİ İNDEKS”e yer verilmiştir. Bununla, derlemeye alınan tüm kararların nihai sonucuna sıra numarası altında yer verilerek, kaç numaralı kararın hangi konuya ilişkin bulunduğunun ve nihai sonucunun ne olduğunun bilgisine kolayca ulaşılmasının sağlanması amaçlanmıştır.


İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 5

İÇİNDEKİLER 7

ÖZETLİ İNDEKS 11


Birinci Bölüm

SİGORTA TAHKİMİ YARGILAMA USÛLÜ

I. SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUNUN GÖREV ALANIYLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 1) 87

II. BAŞVURU AŞAMASIYLA İLGİLİ KARARLAR 89

A. Genel Olarak (Karar No: 2) 89

B. Önce Sigorta Şirketine Başvuru Yapma Zorunluluğu (Karar No: 3-10) 91

C. Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurulmadan Önce Arabuluculuğa Başvurulmasının Zorunlu Olup Olmadığı (Karar No: 11) 121

D. Daha Önce Tüketici Hakem Heyetine veya Mahkemeye Başvurulmuş Olması (Karar No: 12-14) 123

E. Talepte Bulunabilecek Kişiler (Karar No: 15-20) 131

III. ISLAHLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 21-22) 149

IV. İSPAT VE DELİLLERLE İLGİLİ KARARLAR 155

A. Genel (Karar No: 23-46) 155

B. Bilirkişi (Karar No: 47-82) 237

C. Maluliyetin/Zararın Tespitinde Dikkate Alınacak Belgeler 

(Karar No: 83-95) 349

D. Keşif (Karar No: 96-98) 399

E. Ticari Defterlerin İncelenmesi (Karar No: 99-100) 407

F. Tanık Dinlenmesi (Karar No: 101) 413

V. TEBLİGATLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 102-108) 417

VI. USÛL HUKUKUNA İLİŞKİN DİĞER MESELELERLE İLGİLİ KARARLAR 435

A. Genel Olarak Yapılacak İnceleme (Karar No: 109-114) 435

B. Yargılamaya Hâkim Olan İlkeler (Karar No: 115-127) 457

C. Usûlî Müktesep Hakla İlgili Kararlar (Karar No: 128-134) 493

D. Bekletici Mesele (Karar No: 135-136) 519

E. Ceza Yargılamasının Etkisi (Karar No: 137-139) 527

F. Anayasa Mahkemesi Kararının Etkisi (Karar No: 140-141) 537

G. Yargılama Esnasında Meydana Gelen Değişikliklerin Yargılamaya Dahil Edilmesi (Karar No: 142) 547

Ğ. Yargılama Sırasında Alacağın Devri (Karar No: 143) 551

VII. TAHKİM SÜRESİYLE İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 144-150) 553

VIII. KARAR AŞAMASIYLA İLGİLİ KARARLAR 575

A. Karar Verilirken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar (Karar No: 151-152) 575

B. Hükmün Tashihi-Tavzihi-Tamamlanması (Karar No: 153) 583

C. Kararın Kesin Hüküm Teşkil Etmesi (Karar No: 154-158) 585

IX. KANUN YOLU AŞAMASIYLA İLGİLİ KARARLAR 599

A. İtiraz Hakem Heyeti Kararına Karşı İstinaf mı Yoksa Temyiz Yoluna mı Gidileceği (Karar No: 159) 599

B. Kesinlik Sınırı 627

1. Fazlaya İlişkin Hakların Saklı Tutulmuş Olması Durumu 

(Karar No: 160-164) 627

2. Diğer (Karar No: 165-171) 637

C. Parasal Sınır Dikkate Alınmadan Temyize Gitme İmkânı 

(Karar No: 172) 655

D. İtiraz (Karar No: 173-179) 659

E. Temyiz 675

1. Doğrudan Temyiz Yoluna Başvurulmuş Olması (Karar No: 180-190) 675

2. Temyiz Başvurusu 697

a. Temyiz süresi (Karar No: 191-193) 697

b. Eksiklikler 703

(i) Harç (Karar No: 194-196) 703

(ii) Diğer (Karar No: 197-204) 711

c. Temyiz Başvurusundan Feragat (Karar No: 205-206) 727

3. Temyiz İncelemesi (Karar No: 207-209) 731

4. Temyiz Aşamasında Davadan Feragat-Sulh (Karar No: 210-214) 737

5. Aleyhe Bozma Yasağı (Karar No: 215-216) 747

F. Karar Düzeltme (Karar No: 217-219) 751

G. İptal Davası (Karar No: 220-225) 757

X. YARGILAMA GİDERLERİYLE İLGİLİ KARARLAR 769

A. Vekâlet Ücretine İlişkin Kararlar 769

1. Davacı Lehine Hükmedilecek Vekâlet Ücreti (Karar No: 226-233) 769

2. Maktu Vekâlet Ücretinin Altında Vekâlet Ücretine Hükmedilmiş Olması (Karar No: 234-237) 789

B. Diğer Giderlere İlişkin Kararlar (Karar No: 238-239) 797


İkinci Bölüm

MADDİ SİGORTA HUKUKU

I. MAL SİGORTALARIYLA İLGİLİ KARARLAR 801

A. Hırsızlık Sigortası (Karar No: 240) 801

B. Kasko Sigortası (Karar No: 241-244) 805

II. SORUMLULUK SİGORTALARIYLA İLGİLİ KARARLAR 817

A. İşveren Sorumluluk Sigortası (Karar No: 245) 817

B. Mesleki Sorumluluk Sigortası (Karar No: 246) 821

C. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası (Karar No: 247-249) 825

D. Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası (Karar No: 250-251) 837

E. Taşıyıcı Mali Sorumluluk Sigortası (Karar No: 252) 845

III. CAN SİGORTALARIYLA İLGİLİ KARARLAR 847

A. Hayat Sigortası (Karar No: 253-256) 847

B. Ferdi Kaza Sigortası (Karar No: 257) 859

C. Sağlık Sigortası (Karar No: 258-259) 863

IV. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATIYLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 260-266) 871

V. İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATIYLA İLGİLİ KARARLAR 

(Karar No: 267-271) 901

VI. MANEVİ TAZMİNATLA İLGİLİ KARARLAR 

(Karar No: 272-273) 917

VII. MUNZAM ZARARLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 274) 921

VIII. HATIR TAŞIMASIYLA İLGİLİ KARARLAR 

(Karar No: 275-278) 923

IX. MÜTERAFİK KUSURLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 279-283) 939

X. FAİZ-TEMERRÜTLE İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 284-288) 953

XI. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE-ZAMANAŞIMIYLA İLGİLİ 

KARARLAR (Karar No: 289-294) 967

XII. MÜTESELSİL SORUMLULUKLA İLGİLİ KARARLAR 

(Karar No: 295-296) 987

XIII. BAKİYE YAŞAM SÜRESİNİN HESAPLANMASIYLA İLGİLİ KARARLAR (Karar No: 297-298) 993


KAVRAM İNDEKSİ 1001


Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
Etiketler: SİGORTA-TAHKİM