Susma hakkı, kişinin kendini suçlamaya zorlanamaması ilkesinden neşet eden, adil yargılanma ve dolayısıyla savunma hakkına içkin bir insan hakkıdır. Temel hak ve özgürlüklere saygılı bir biçimde maddi gerçeğe ulaşmayı hedefleyen günümüz ceza muhakemesi hukukunda, ispat yükü iddia makamının üzerindedir. Kesin hükme kadar masum sayılan bireylerin, kendi aleyhlerine yürütülen davaya aktif olarak katkıda bulunma ve ispata yardımcı olma yükümlülükleri yoktur. Ancak ceza muhakemesinin sağlıklı yürütülebilmesi ve sonuca ulaşabilmesi için bireylerin temel haklara müdahale niteliği taşıyan bazı işlem ve tedbirlere katlanmaları beklenmektedir. Bu noktada susma hakkı, katlanma yükümlülüğünün bir sınırını oluşturup, aynı zamanda bir delil yasağı olarak da gündeme gelmektedir.

Galatasaray Üniversitesi Kamu Hukuku Yüksek Lisans Programı kapsamında tez olarak hazırlanan bu çalışma, kavramsal yapısı, tarihçesi, karşılaştırmalı hukuktaki yeri, kişi, konu, yer, zaman bakımından kapsamı ve güncel hukuktaki tartışmalı yönleri ile susma hakkını geniş bir perspektiften ele almayı hedeflemiştir. Susma hakkının tanıklar ve tüzel kişiler bakımından uygulanması, hukuk muhakemesi ve idari yargıdaki görünümü, belge delilleri, kimlik bilgileri, beden muayenesi ve sosyal medya gibi hususlarda nasıl gündeme geldiği tahlil edilmiştir. Hakkın hangi hallerde ihlal edilmiş sayılacağı ve bu ihlalin sonuçlarına da ifade alma ve sorgu kuralları ile delil hukuku çerçevesinde yer verilmiştir. Çalışma, Alman ve Amerikan hukukları dikkate alınarak karşılaştırmalı olarak ortaya konmuştur.

Konu Başlıkları

	Susma Hakkının Kavramsal Yapısı, Tarihsel Gelişimi ve Karşılaştırmalı Hukuktaki Yeri
	Susma Hakkının Kapsam ve Sınırları
	Susma Hakkının Tartışmalı Olduğu Alanlar
	İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller
	Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi Sorunu

İÇİNDEKİLER

İçindekiler

Önsöz 7

Kısaltmalar 17

GİRİŞ 21

SUSMA HAKKININ KAVRAMSAL YAPISI,

TARİHSEL GELİŞİMİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ

1.1. Kavram 23

1.1.1. Tanım ve Diğer Kavramlarla İlişki 23

1.1.1.1. Tanım 23

1.1.1.2. Diğer Kavramlarla İlişki 26

1.1.1.2.1. Hukuk Devleti İlkesi 26

1.1.1.2.2. İnsan Onuru ve İşkence Yasağı 26

1.1.1.2.3. Adil Yargılanma Hakkı 28

1.1.1.2.4. İfade Özgürlüğü 31

1.1.2. Susma Hakkının Temellendirilmesi 31

1.1.2.1. Sisteme İlişkin Gerekçeler 31

1.1.2.1.1. Delil Güvenliğinin Sağlanması 31

1.1.2.1.2. Sosyal Sözleşme Teorisi 33

1.1.2.1.3. Devletle Sanık Arasındaki Adil Dengeyi Korumak 34

1.1.2.1.4. İtham Sisteminin Korunması 35

1.1.2.2. Bireye İlişkin Gerekçeler 36

1.1.2.2.1. Özel Hayatın Gizliliği 36

1.1.2.2.2. Acımasız Üçlem 37

1.1.2.2.3. Bireysel Otonominin Korunması 38

1.2. TARİHÇE 39

1.2.1. Anglosakson Hukuku 40

1.2.2. Kıta Avrupası Hukuku 44

1.2.3. Türk Hukuku 45

1.3. ULUSLARARASI HUKUK 47

1.3.1. Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi 47

1.3.2. Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Ad Hoc Mahkeme Statüleri 48

1.3.3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 49

1.4. KARŞILAŞTIRMALI HUKUK 53

1.4.1. Birleşik Krallık 53

1.4.2. Amerika Birleşik Devletleri 56

1.4.3. Almanya 61

1.4.4. Fransa 64

1.5. TÜRK HUKUKU 65

SUSMA HAKKININ KAPSAMI VE SINIRLARI

2.1. KİŞİ BAKIMINDAN 69

2.1.1. Şüpheli ve Sanık 69

2.1.2. Tanık 71

2.1.2.1. Tanığın Kendisi Açısından 71

2.1.2.2. Tanığın Yakınları Açısından 73

2.1.3. Tüzel Kişiler 78

2.2. KONU BAKIMINDAN 84

2.2.1. İdari Yargıda 85

2.2.1.1. İdari Yargılama Öncesi Aşama 85

2.2.1.2. İdari Yargı Aşamasında 89

2.2.2. Hukuk Muhakemesinde 90

2.3. ZAMAN BAKIMINDAN 91

2.3.1. Ceza Muhakemesi Öncesi Safha 91

2.3.2. Soruşturma Evresi 93

2.3.3. Kovuşturma Evresi 96

2.3.4. İnfaz Aşaması 97

2.4. YER BAKIMINDAN 98

2.5. SUSMA HAKKININ TARTIŞMALI OLDUĞU ALANLAR 100

2.5.1. Belge Niteliğinde Deliller 101

2.5.2. Kimlik Bilgileri 108

2.5.3. Parmak İzleri 111

2.5.4. Teşhis 114

2.5.5. Keşif ve Yer Gösterme 115

2.5.6. Beden Muayenesi 116

2.5.7. Kendiliğinden Yapılan Açıklamalar 121

2.5.8. Kamu Güvenliğinin Gerektirdiği Hallerde İstisnalar 121

2.5.9. Koruma Tedbirleri 123

2.5.9.1. Arama, Muhafaza Altına Alma ve Elkoyma 123

2.5.9.2. İletişimin Denetlenmesi 125

2.5.9.3. Teknik Araçla İzleme 128

2.5.9.4. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 129

2.5.10. Sosyal Medya 132

SUSMA HAKKINA AYKIRILIK VE SONUÇLARI

3.1. SUSMA HAKKINA AYKIRILIK OLUŞTURAN DURUMLAR 137

3.1.1. Hakkın Hatırlatılmaması 137

3.1.2. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 141

3.1.2.1. İşkence 142

3.1.2.2. Kötü Davranma 144

3.1.2.3. İlaç Verme 145

3.1.2.4. Yorma 146

3.1.2.5. Aldatma 146

3.1.2.6. Cebir ve Tehditte Bulunma 149

3.1.2.7. Kanuna Aykırı Yarar Vaadinde Bulunma 150

3.1.2.8. Bazı Araçlar Kullanma 150

3.1.2.9. Diğer Yasak Yöntemler 153

3.1.3. İfade Alma ve Sorguda Yasal Usuller 154

3.2. SUSMA HAKKINA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI 157

3.2.1. Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi 158

3.2.1.1. Mutlak Kabul Yaklaşımı 158

3.2.1.2. Mutlak Ret Yaklaşımı 159

3.2.1.3. Nispi Yaklaşım 161

3.2.1.4. Susma Hakkına Aykırılık Hallerinin Değerlendirilmesi 163

3.2.1.4.1. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller Bakımından 164

3.2.1.4.2. Susma Hakkının Hatırlatılmaması Bakımından 164

3.2.1.4.3. Diğer Haller 166

3.2.2. Hukuka Aykırı Delillerin Uzak Etkisi 169

3.2.3. İtiraz Çözümü 171

3.2.4. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Hukuka Aykırı Delillerin Akıbeti 172

3.2.5. Hukuka Aykırı Delillerin Dosyada Kalması Sorunu 175

SONUÇ 177

Kaynakça 183

Kavram Dizini 201

Özgeçmiş 207

İlgili Yayınlar

Stoklara Girince Haber Ver

Susma Hakkı

Yorum Yap

Bilgiler

Müşteri Servisi

Ekstralar

Hesabım

Onay