Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR..........................................................................xv

ÖNSÖZ....................................................................................... xvii

GİRİŞ...............................................................................................1

BİRİNCİ BÖLÜM

TARİHÇE

I. GENEL OLARAK...................................................................5

A. Eski Çağlarda Mağlûpların Durumu ...................................9

B. Eski Milletlerde Mağlûpların Durumu..............................10

C. Yahudilerde Mağlûpların Durumu....................................11

D. Hıristiyanlıkta ve Ortaçağda Mağlûpların Durumu ..........12

E. İslâmiyette Mağlûpların Durumu......................................14

II. ESKİ ÇAĞIN SAVAŞ ANLAYIŞI VE DAYANDIĞI

HUKUKÎ İLKE......................................................................16

III. SAVAŞ ANLAYIŞINDA DEĞİŞİKLİK .............................21

IV. SAVAŞTA HASTA VE YARALILARIN KORUNMASI

FİKRİ......................................................................................25

A. Düşman Hasta ve Yaralılarının Korunması Fikri .............25

B. Solferino Savaşı ................................................................30

C. “Bir Solferino Hatırası” ....................................................31

D. Jean Henry Dunant’ın İki Önerisi .....................................32

V. SAVAŞIN İNSANÎLEŞTİRİLMESİ GAYRETLERİ .........32

A. Cenevre Halk Menfaatleri Derneği ve Beşler Komitesi ...33

1. Genel Olarak................................................................33

2. 1863 Cenevre Milletlerarası Konferansı .....................33

3. 1863 Cenevre Milletlerarası Konferansının

Kararları.......................................................................34

B. 1864 Cenevre Konferansı..................................................35

ii Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

1. Genel Olarak...............................................................35

2. 22 Ağustos 1864 tarihli Cenevre Sözleşmesi .............36

3. Sözleşmeyi İmzalayan ve Sözleşmeye Katılan Devletler

ile Türkiye ...................................................................37

4. Sözleşmenin Devletler Hukuku Kodifikasyonu

Bakımından Önemi .....................................................39

C. 1864 Cenevre Sözleşmesi’nin Değiştirilmesi Projeleri ....40

1. 1868 Cenevre Projesi ..................................................40

2. 1874 Brüksel Projesi ...................................................40

D. 1899 I. La Haye Barış Konferansı ....................................41

1. 1864 Cenevre Sözleşmesi’nin Deniz Savaşlarında da

Uygulanmasına Dair 29 Temmuz 1899 Tarihli

Sözleşme .....................................................................41

a. 29 Temmuz 1899 Tarihli Sözleşme

Hükümleri............................................................. 42

b. Sözleşmeyi İmzalayan ve Sözleşmeye Katılan

Devletler ............................................................... 42

2. 864 Cenevre Sözleşmesinin Değiştirilmesi Önerisi....42

E. 6 Temmuz 1906 Tarihli Cenevre Sözleşmesi...................43

1. Genel Olarak ...............................................................43

2. Sözleşmeyi İmzalayan ve Sözleşmeye Katılan

Devletlerle Türkiye’nin İhtirazî Kaydı........................43

3. 1906 Cenevre Sözleşmesi’nin 1864 Cenevre

Sözleşmesi’yle Karşılaştırılması .................................45

F. 1907 II. La Haye Barış Konferansı...................................49

1. Genel Olarak ...............................................................49

2. 1906 Cenevre Sözleşmesi’nin Deniz Savaşlarında da

Uygulanmasına Dair 18 Ekim 1907 Tarihli

Sözleşme .....................................................................52

3. 18 Ekim 1907 Tarihli X. La Haye Sözleşmesi

Hükümleri ...................................................................52

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri iii

G. 1911 yılında Osmanlı İmparatorluğu Tarafından Orduya 

Yayınlanan “Beyanname”.................................................54

H. 1918 Tarihli Kızılhaç Komitesi Kararı .............................58

İ. 27 Temmuz 1929 Cenevre Sözleşmesi .............................60

1. Genel olarak ................................................................60

2. Sözleşmeyi İmzalayan ve Sözleşmeye Katılan Devletler 

ile Türkiye ...................................................................61

3. Sözleşmenin Devletler Hukukundaki Önemi ..............61

4. 1906 ve 1929 Cenevre Sözleşmelerinin 

Karşılaştırılması...........................................................62

İKİNCİ BÖLÜM

KARADA VE DENİZDE HASTA, YARALI VE 

KAZAZEDELERİN VAZİYETLERİNİN ISLAHI 

HAKKINDA 1949 CENEVRE SÖZLEŞMELERİ’NİN 

HAZIRLANMASI VE KABULÜ

I. 1949 CENEVRE SÖZLEŞMELERİ HAZIRLIK 

KONFERANSLARI..............................................................67

A. 27 Temmuz 1929 Cenevre Sözleşmesinin Değiştirilmesi 

Teşebbüsü..........................................................................67

B. 1945 Yılı Toplantısı ..........................................................68

C. 1946 Yılı Toplantıları........................................................69

1. Oxford Toplantısı ........................................................69

2. Cenevre Hazırlık Konferansı.......................................69

D. 1947 Yılı Milletlerarası Kızılhaç Komitesi Toplantısı .....70

E. 1948 Yılı Stockholm Konferansı ......................................71

F. 1949 Yılı Cenevre Konferansı ..........................................71

II. 12 AĞUSTOS 1949 TARİHLİ CENEVRE 

SÖZLEŞMELERİ .................................................................73

A. Kabûl Edilen Sözleşmeler.................................................73

iv Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

B. Sözleşmeleri İmzalayan ve Sözleşmelere Katılan

Devletler............................................................................74

III. 1949 CENEVRE SÖZLEŞMELERİ’NİN DEVLETLER

HUKUKUNUN KODİFİKASYONUNDAKİ ÖNEMİ ......75

IV. 1949 CENEVRE SÖZLEŞMELERİ’NİN

KARAKTERİSTİĞİ VE GENEL HÜKÜMLERİ.............77

A. Sözleşmelerin Karakteristiği.............................................77

B. Sözleşmelerin Genel ve Müşterek Hükümleri..................78

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

“HARP HALİNDEKİ SİLÂHLI KUVVETLERİN HASTA VE 

YARALILARININ VAZİYETLERİNİN ISLAHI HAKKINDA 

12 AĞUSTOS 1949 TARİHLİ CENEVRE SÖZLEŞMESİ”NİN 

İNCELENMESİ

I. SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINI

GEREKTİREN HALLER....................................................79

A. Sözleşmenin Zaman Bakımından Uygulanmasını

Gerektiren Haller ..............................................................79

1. Sulh Zamanı ................................................................79

2. Harp Zamanı ve Silâhlı Anlaşmazlık ..........................82

B. Sözleşmenin Yer İtibariyle Uygulanmasını Gerektiren

Hâl.....................................................................................85

II. SÖZLEŞMEYİ UYGULAYACAK OLANLAR..................85

A. Sözleşmeye Bağlı Kalacak Olanlar...................................85

1. Âkidler.........................................................................85

2. Sözleşmeye Taraf Olmayan Bir Muharibin Katıldığı

Anlaşmazlıkta Âkidler ................................................86

B. Anlaşmazlığa Katılmamış Olan Devletler........................86

1. Temsilci Devletler (Hâmi Devletler) ..........................87

2. Tarafsız Devletler........................................................88

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri v

C. Sözleşmeyi Diğer Uygulayacak Olanlar...........................89

1. İnsanî Teşekküller .......................................................89

a. Milletlerarası Kızılhaç Komitesi (I.C.R.C.) 

(C.I.C.R.) ..............................................................92

b. Birleşmiş Kızılhaç Heyeti.....................................94

c. Kızılhaç Dernekleri Birliği (L.S.C.R.) (Şimdiki 

adıyla Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri 

Federasyonu).........................................................95

d. Millî Kızılhaç Dernekleri....................................100

aa. Kızılhaç Dernekleri.......................................101

bb. Kızılay Derneği ............................................102

cc. Kızılaslan ve Güneş Derneği ........................110

2. Halk ve Yardımcı Dernekler .....................................110

III. SÖZLEŞME İLE HİMAYE GÖRECEK OLANLAR.....112

A. Himaye Görecek Kişiler..................................................112

1. Muharebe Etmeyenler ...............................................113

2. Yaralı ve Hastalar......................................................113

3. Seyyar Sağlık Birlikleri.............................................115

a. Seyyar Sağlık Birliklerinin Korunması Şartı......116

b. Koruma Şartının Tahakkukuna Engel 

Sayılmayacak Haller...........................................116

4. Sağlık İşlerinde Çalışan Personel ..............................117

a. Sağlık İşleri ile İlgili Personel ............................117

b. Sağlık İşleri için Eğitilmiş Askerler ...................120

c. Sağlık İşleri ile İlgili Derneklerin Personeli .......122

aa. Millî Yardım Dernekleri Personeli ..............122

bb. Bir Tarafsız Memlekette Bulunan Yardım 

Dernekleri Personeli....................................124

5. Silâhlı Kuvvetlere Mensup İmam ve Rahipler..........125

vi Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

6. Himaye Altındayken Düşman Eline Düşenler..........127

B. Himaye Görecek Müessese ve Eşyalar...........................127

1. Sağlık Servisine Bağlı Sabit Müesseseler.................127

2. Hastane Gemileri.......................................................128

3. Sıhhiye Uçakları........................................................128

4. Sağlık Malzemesi, Bina ve Depolar..........................130

C. Sıhhî Nakliyat .................................................................130

D. Ölüler..............................................................................131

IV. HİMAYE GÖRENLER İÇİN ALINACAK TEDBİRLER

VE YAPILACAK İŞLER ...................................................131

A. Yaralı ve Hastalar için Alınacak Tedbirler ve

Yapılacak İşler................................................................131

B. Ölüler için Yapılacak Muameleler..................................133

1. 1906 Cenevre Sözleşmesi .........................................133

2. 1929 Cenevre Sözleşmesi .........................................133

3. 1949 Cenevre Sözleşmesi .........................................134

4. Gömülme Hakkı........................................................135

C. Yaralı ve Ölülerin Toplanması Hakkında Uygulama .....136

V. HİMAYE GÖRECEK KİŞİLERE, MÜESSESE VE

EŞYALARA YAPILMAYACAK MUAMELELER........137

A. Kişilere Yapılmayacak Muameleler ...............................137

1. Muharebe Etmeyenlere Yapılmayacak

Muameleler ...............................................................137

2. Hasta ve Yaralılar Hakkında Yapılmayacak

Muameleler ...............................................................137

3. Sağlık Personeli ile Din Adamlarına Yapılmayacak

Muameleler ...............................................................139

4. Personele Yapılmayacak Muameleler.......................140

B. Müessese ve Eşyalara Yapılmayacak Muameleler.........140

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri vii

1. Sabit Sağlık Müesseseleri ve Seyyar Sıhhiye 

Birlikleri ....................................................................140

2. Hastane Gemileri ......................................................140

3. Sıhhiye Uçakları........................................................141

4. Sağlık Malzeme ve Depoları .....................................141

5. Yardım Cemiyetlerinin Malı .....................................141

VI. HİMAYE EDİLECEK KİŞİLERİN TÂBİ OLACAKLARI 

STATÜ..................................................................................142

A. Harp Esiri Sayılacak Olanlar...........................................142

B. Harp Esiri Sayılmamakla Beraber Harp Esirlerine Ait 

Sözleşme Hükümlerinden Yararlanacak Olanlar............142

VII. SAĞLIK MAHAL VE BÖLGELERİ .............................143

A. Sağlık Bölgelerinin Sahip Olması Gereken Şartlar ..........144

B. Sağlık Bölgelerinin Tâbi Tutulacakları Hükümler............145

VIII. ALÂMETİ FÂRİKA (BELİRTİCİ İŞARET)................145

A. Alâmeti Fârikanın Şekli ..................................................146

1. Kızılhaç (Salibiahmer) ..............................................146

2. Kızılay (Hilâliahmer) ................................................147

3. Kızılaslan ve Güneş (Şîr ve Hurşidi Sürh)................149

4. Davut’un Kalkanı ......................................................149

B. Alâmeti Fârikanın Bulunacağı Yerler ve Alâmeti Fârikayı 

Taşıyacak Teşekküller.....................................................150

C. Alâmeti Fârikayı Taşıyacak Personel .............................151

D. Alâmeti Fârikanın Kötüye Kullanılmasının Men’i .........152

IX. SÖZLEŞMENİN TARAFLARA “ÖZEL ANLAŞMALAR” 

YAPMA HAKKINI TANIMASI........................................155

A. Genel Olarak ...................................................................155

B. Sözleşmenin Özel Anlaşma Yapılmasını Uygun Gördüğü 

Haller...............................................................................157

C. Özel Anlaşmaların Kapsamı ...........................................158

viii Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

X. 1949 CENEVRE SÖZLEŞMESİ’NİN GETİRDİĞİ

YENİLİKLER .....................................................................158

A. Hasta ve Yaralılar Bakımından.......................................158

B. Sağlık ve Din Personeli Bakımından..............................160

C. Sağlık Bölgeleri, Müesseseleri ve Kuruluşları

Bakımından.....................................................................160

D. Sağlık Taşıtları Bakımından ...........................................161

E. Korunma İşaretleri Bakımından......................................162

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

“SİLÂHLI KUVVETLERİN DENİZDEKİ HASTA, YARALI 

VE KAZAZEDELERİNİN DURUMLARININ ISLAHI 

HAKKINDA 12 AĞUSTOS 1949 CENEVRE 

SÖZLEŞMESİ”NİN İNCELENMESİ

I. GENEL OLARAK..................................................................163

A. 22 Ağustos 1864 tarihli Cenevre Sözleşmesi Kurallarının

Deniz Muharebelerine Uygulanması Hakkında

Düzenlenen 1899 Tarihli Sözleşme ................................163

B. Savaş Halindeki Orduların Yaralı ve Hastalarına

Müteallik Cenevre Sözleşmesi Prensiplerinin Deniz

Muharebelerine de Uygulanmasına Dair 18 Ekim

1907 Tarihli X. La Haye Sözleşmesi..............................164

C. Deniz Savaşları ile İlgili Bağımsız Bir Sözleşme

Hazırlanmasının Sebepleri..............................................165

D. Silâhlı Kuvvetlerin Denizdeki Hasta, Yaralı ve

Kazazedelerinin Vaziyetlerinin Islahı için 12 Ağustos

1949 Tarihli Cenevre Sözleşmesi ...................................166

E. Deniz Sözleşmesinin Bazı Özel Hükümleri....................166

II. 12 AĞUSTOS 1949 DENİZ SÖZLEŞMESİNİN KARA

SÖZLEŞMESİNDEN FARKLI HÜKÜMLERİ...............167

A. Deniz Kazazedeleri.........................................................167

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri ix

B. Harp Gemilerinin Yaralı, Hasta ve Kazazedelerini İsteme 

Hakkı...............................................................................167

C. Himaye Göreceklerin Tâbi Olacağı Statü .......................168

D. Himaye Görecek Deniz Vasıtaları ..................................168

1. Hastane Gemileri.......................................................168

a. Askerî Hastane Gemileri.....................................169

b. Özel Hastane Gemileri........................................169

c. Tarafsız Ülkelerin Hastane Gemileri ..................169

2. Diğer Deniz Araçları .................................................170

a. Her Çeşit Tarafsız Gemiler.................................170

b. Tahlisiye Sandalları ............................................170

c. Sahil Tahlisiye Tekneleri....................................170

d. Sağlık Ulaştırma Vasıtaları.................................170

3. Hasta Revirleri (Hasta Kamaraları)...........................171

E. Himaye Görmenin Şartları .............................................171

1. Bildirme Şartı ............................................................171

2. Tonaj Şartı .................................................................171

3. Belirtici İşaret Taşıma Şartı.......................................172

4. Diğer Şartlar ..............................................................173

5. Tarafsızlığı İhlâl Etmemek........................................173

F. Himayenin Sağlayacağı Ayrıcalıklar ..............................173

III. SÖZLEŞMENİN GETİRDİĞİ YENİLİKLER ................174

BEŞİNCİ BÖLÜM

İNSANCIL HUKUK VE EK PROTOKOLLER

I. GENEL OLARAK...............................................................177

II. TERMİNOLOJİ ..................................................................180

III. ULUSLARARASI İNSANCIL HUKUK VE İNSAN 

HAKLARI HUKUKU .........................................................182

x Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

IV. ULUSLARARASI İNSANCIL HUKUKUN

UYGULANMA ZAMANI ..................................................184

V. EK PROTOKOLLER.........................................................188

VI. 12 AĞUSTOS 1949 TARİHLİ CENEVRE

SÖZLEŞMELERİNE EK ULUSLARARASI

SİLÂHLI ÇATIŞMALARIN MAĞDURLARININ

KORUNMASINA İLİŞKİN 8 HAZİRAN 1977

TARİHLİ I NO’LU PROTOKOL.....................................190

A. Genel İlkeler ve Uygulanma Zamanı..............................190

1. I. Protokolün Genel İlkeleri.......................................190

2. I. Protokolün Uygulanma Zamanı.............................191

3. I. Protokolün 1. Maddesinin 4. Fıkrası......................191

4. Nitelikli Kişiler (md.6)..............................................192

B. Yaralılar, Hastalar ve Deniz Kazazedeleri Bakımından

Genel Koruma.................................................................193

1. Tanımlar....................................................................193

2. Uygulama Alanı ........................................................193

a. Bu hükümlerin uygulanacağı şahıslar ................ 193

b. Bu hükümleri uygulayacak olanlar..................... 196

3. Koruma ve Bakım .....................................................196

4. Kişilerin Korunması..................................................197

5. Sıhhî Birimlerin Korunması......................................198

6. Sivil Sıhhî Birimlerin Korunmasının Sona

Ermesi .......................................................................199

7. Sivil Sıhhî Birimlere El Konulmasına Getirilen

Sınırlamalar...............................................................200

8. Sivil Sıhhî ve Dinî Personelin Korunması ................201

9. Genel Olarak Tıbbî Misyonun Korunması................202

10. Sivil Halkın ve Yardım Kuruluşlarının Rolü............202

11. Teşhis Etme...............................................................203

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri xi

C. Sıhhî Nakliyat .................................................................203

1. Korunacak Olan Sıhhî Araçlar ve Personel...............204

a. Hastane Gemileri ve Sahil Kurtarma Tekneleri..204

b. Diğer Sıhhî Gemiler ve Tekneler........................204

2. Sıhhî Hava Taşıtlarının Yere İnmesi ve Teftişi.........205

D. Kayıp ve Ölü Kişiler .......................................................207

1. Kayıp Kişiler .............................................................207

2. Ölüler.........................................................................209

E. Kızılhaç ve Diğer İnsancıl Kuruluşların Faaliyetleri ......209

F. Değerlendirme.................................................................210

VII. 12 AĞUSTOS 1949 TARİHLİ CENEVRE 

 SÖZLEŞMELERİNE EK ULUSLARARASI OLMAYAN

SİLÂHLI ÇATIŞMA MAĞDURLARININ 

 KORUNMASINA İLİŞKİN 8 HAZİRAN 1977 TARİHLİ 

 II NO’LU PROTOKOL ....................................................211

A. Uygulama Alanı ..............................................................211

1. Maddî Uygulama Alanı.............................................211

2. Kişisel Uygulama Alanı ............................................212

B. Özgürlükleri Sınırlandırılan Kişiler ................................212

C. Koruma ve Bakım ...........................................................213

D. Arama..............................................................................213

E. Tıbbî ve Dinî Personelin Korunması ..............................214

F. Tıbbî Görevlilerin Genel Olarak Korunması ..................214

G. Tıbbî Birimlerin ve Tıbbî Nakliye Araçlarının 

Korunması.......................................................................214

H. Ayırt edici İşaret..............................................................215

İ. Değerlendirme.................................................................215

xii Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

VIII. 12 AĞUSTOS 1949 TARİHLİ CENEVRE

SÖZLEŞMELERİNE EK ve İLÂVE BİR AYIRDEDİCİ

AMBLEME İLİŞKİN 8 ARALIK 2005 TARİHLİ III

NO’LU PROTOKOL..........................................................217

A. Ayırt Edici İşaretler ........................................................217

B. Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Uluslararası Kızılhaç

ve Kızılay Örgütleri Federasyonu...................................218

C. Birleşmiş Milletler Koruması Altına Verilen

Misyonlar........................................................................218

D. Kötüye Kullanımın Yasaklanması ve

Cezalandırılması .............................................................218

E. Değerlendirme ................................................................219

ALTINCI BÖLÜM

MÜEYYİDELER, ÖNERİLER VE SONUÇ

I. GENEL OLARAK .............................................................221

II. EVRENSELLİK PRENSİBİ.............................................223

III. MÜEYYİDELERİN UYGULANMASI ŞARTI..............224

A. Sözleşmelerin Vahim Şekilde İhlâli ...............................224

B. Ağır Suç Sayılan Haller..................................................225

IV. TÜRK HUKUKUNDA MÜEYYİDELER .......................225

A. Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Müeyyideler..............225

B. Askerî Ceza Kanunu’nda Yer Alan Müeyyideler...........226

V. GENEL DEĞERLENDİRME...........................................227

VI. SÖZLEŞMELERİN TÜRKÇE METİNLERİ.................229

VII. ÖNERİLERİMİZ..............................................................230

VIII. SONUÇ..............................................................................232

KAYNAKÇA ..............................................................................235

1972 yılında doktora seminer ödevi olarak, çok severek hazırladığım ve tam not aldığım bu çalışmayı sonraki yıllarda dünyamızın birçok yerinde savaşlar, iç savaşlar, silâhlı çatışmalar çoğalınca yeniden ele almayı düşündüm. O zaman yazdığım tarihçeye, sözleşmelerin geçirdiği aşamalara ve 1949 Cenevre Sözleşmelerini yorumladığım bölümlere hiç dokunmayacaktım. 1977 ve 2005 yıllarında hazırlanan Ek-Protokolleri yeni bir bölüm olarak ekleyecektim. Güncelliğini kaybetmiş bazı bilgileri yenileyip hemen bitirecektim. Ancak bu iş hiç de kolay değildi. Elimden geldiğince yapıyordum ama aradan tam 44 yıl geçmişti. Öncelikle daktiloyla yazılmış orijinal ödevin bilgisayara geçirilmesi, ondan sonra diğer bilgilerin eklenmesi gerekiyordu. Bu yenileme çalışmasına 2016 yılında karar vermiştim. Daktilodaki metinle bilgisayardaki metnin karşılaştırmasını babamla yaptım, çalışmamı hemen bitirip bastıracak, babama sürpriz yapacaktım. O sırada babamı kaybettim. Sonra araya yoğun ders yükü, bildiriler, makaleler ve başka kitaplarım girdi. Nihayet bu yıl Ek Protokolleri “İnsancıl Hukuk” başlığı altında ekleyebildim. xviii Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ Bu kitabımın araştırmacılara bir temel olmasını ve halen günümüzde devam eden silâhlı çatışmalarda I. ve II. Cenevre Sözleşmelerinin ne dereceye kadar uygulandıklarına dair bir inceleme yapılmasını çok arzu etmekteyim. Ayrıca savaş esirleri ile sivil ahalinin durumunu düzenleyen diğer iki sözleşmenin de yorumlanarak yazılması gerektiğini düşünüyorum. Ancak bu kitabın birkaç yerinde tekrarlayacağım üzere gönlüm ister ki; dünyanın hiçbir yerinde savaş çıkmasın ve bu sözleşmelere de hiçbir zaman ihtiyaç duyulmasın. Yetkin Yayınevi sahibi ve yöneticisi sayın Muharrem BAŞER ve personeline teşekkürlerimi burada sunmak isterim. Okuyuculara faydalı olması dileğiyle…

ACCIOLY, Hildebrando: Traité de Droit International, 3 Cilt 

(trad.P.Goulé), Paris 1940.

AHMET MİTHAT: Hilâl-i Ahmer, İstanbul 1286 [1870].

AKİPEK, Ömer İlhan: Devletler Hukuku Kaynaklarından ve 

Belgelerinden Örnekler (Devletler Hukuku Metinleri ), Ankara 

1966.

AKİPEK, Ömer İlhan: Devletler Hukuku, Birinci KitapBaşlangıç, İkinci Bası, Ankara 1965.

ALSAN, Zeki Mesud: “1949 Cenevre Sözleşmeleri”, Ankara 

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1 Mayıs 1950, 7 (3), s. 37-

57.

ALSAN, Zeki Mesud: Yeni Devletler Hukuku, C.II- Milletlerarası Camianın Düzenlenmesi, Ankara 1951.

AMALRİK, Andrei: Sovyet Rusya 1984 Yılına Kadar Yaşayabilir mi?, İstanbul 1971, [Kitabın iç kapağı: Sovyetler Birliği 1984 

Yılına Kadar Yaşayabilecek mi?], ix+96 sayfa, Çağdaş Yayınları.

BARDOUX, Jacques: 21 Nisan 1936 tarihli Le Temps.

BELİK, Mahmut R.: “Devletler Hukuku Dokümanları, Harp 

Esirleri, Yaralılar ve Hastalar”, İ.H.F.M., C.IX, İstanbul 1943.

BİLMEN, Ömer Nasuhi: “Hukuku İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye” Kamusu, C.III, İstanbul 1951.

236 Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

BİLSEL, Cemil: Birleşmiş Milletler – I, San Francisco Çalışmaları, İstanbul 1946, XII+297 sayfa, İstanbul Üniversitesi Devletler Hukuku Türk Enstitüsü Yayınlarından: 8, Telif Serisi: No.2.

BİLSEL, Cemil: Devletler Hukuku- Giriş, İkinci Bası, İstanbul 

1940, XVI+311 sayfa, İstanbul Üniversitesi Yayınları No.137, Hukuk Fakültesi No.29.

BİLSEL, Cemil: Devletler Hukuku, Birinci Kitap- Devletler, 

İstanbul 1941, XXXIV+356 sayfa, İstanbul Üniversitesi Yayınları 

No.150, Hukuk Fakültesi No.32.

BİLSEL, Cemil: Devletler Hukuku, Üçüncü Kitap- Devletler 

Arasında Andlaşmalar, İstanbul 1936, XII+407 sayfa, İstanbul 

Üniversitesi Yayınları No:21.

BİLSEL, Cemil: Devletler Hukukunda Evrensel Özel Telâkkiler ve Ulusal Mektepler, Ankara 1939, 30 sayfa, Hukuk İlmini 

Yayma Kurumu Konferanslar Serisi:51.

“Birleşmiş Milletler Muhtelit Kızılhaç Heyetinin Kore’deki 

Çalışmalarına Ait Rapor-1953”, Kore’de Esir Mübadelesi 1953, 

Ankara 1954, Türkiye Kızılay Cemiyeti Umumî Merkezi Neşriyatı.

CASTREN, Erik: “The Present Law of War and Neutrality”, 

Reviews of Books, D.J.L. Brown, B.Y.I.L., V. XXXI, 1954. 

Cinevre Mukavelenamesi (1929 Temmuzunda Cinevre’de toplanan beynelmilel siyasî konferansta kabul olunan ve 1906 Mukavelenamesi makamına kaim bulunan:), Ankara [Basım Yılı Yok], 

119 sayfa, Türkiye Hilâliahmer Cemiyyeti Neşriyatından – I.

COURSİER, Henri: Milletlerarası Kızılhaç, Ankara 1964, 78 

sayfa, Türkiye Kızılay Derneği [Yayını].

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri 237

CROZAT, Charles: Devletler Umumî Hukuku, C.I- Umumî 

Prensipler ve Tarihçe, (Çev. Edip F. Çelik), İstanbul 1950, 

XV+530 sayfa, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:461, Hukuk Fakültesi No:102.

DEMOLDER, Paul: “1929 Cenevre Konferansına Sunulan 

Rapor”, Cinevre Mukavelenamesi (1929 Temmuz’unda Cinevre’de 

toplanan beynelmilel siyasî konferansta kabul olunan ve 1906 Mukavelenamesi makamına kaim bulunan:), Ankara [Basım Yılı Yok], 

119 sayfa, Türkiye Hilâliahmer Cemiyyeti Neşriyatından– I.

DRAPER, G.I.A.D.: The Red Cross Conventions, London 

1958, viii+228 sayfa, Stevens and Sons Limited.

DUNANT, J. Henry: Solferino Hatırası, (Çev. Nermin Arpacıoğlu), Ankara 1964, Türkiye Kızılay Derneği Yayını.

Efrad-ı Askeriyeye Mahsus Kavanin ve Âdat-ı Harbiyeye dair 

Beyanname, Matbaai Askeriye- Süleymaniye, İstanbul 1327 

[1911].

ERTUĞ, Hasan Refik: “ Büyük Hukuk Bilgini Hugo Grotius”, 

Siyasal Bilgiler Okulu Dergisi, C.I, Ankara 1946.

FARRERE, Claude: Türklerin Manevî Gücü, (Çev. Orhan Bahaeddin), Tercüman 1001 Temel Eser–10.

GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref - Feyyaz GÖLCÜKLÜ - Abdurrahman SAYGILI: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 

Tamamen Yenilenmiş 12. Bası, Ankara Aralık 2019, XVII+668 

sayfa, Turhan Kitabevi Yayınları.

238 Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

GROTİUS, Hugo: Savaş ve Barış Hukuku (De İure Belli Ac 

Pacis) Seçmeler, (Çev. Seha L.Meray), Ankara 1967, xi+325 sayfa, 

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No.222-

204.

GUGGENHEIM, Paul: Traité de Droit International Public, V. 

I, Genéve 1953, V. II, Genéve 1954.

GÜNDÜZ, Aslan: Milletlerarası Hukuk, Konu Anlatımı – Temel Belgeler – Örnek Kararlar (Editör: Reşat Volkan GÜNEL), 

Güncellenmiş ve Genişletilmiş 9. Baskı, Ankara Ekim 2018, 

xxiv+686+[10] sayfa, Savaş Yayınevi.

GÜNEL, Reşat Volkan: İnsancıl Hukuk (Humanitarian Law), 

Onuncu Bölüm, s.411-439, Gündüz, Aslan: Milletlerarası Hukuk –

Konu Anlatımı – Temel Belgeler – Örnek Kararlar isimli kitabın 

içinde bölüm (Editör: Reşat Volkan Günel), Güncellenmiş ve Genişletişmiş 9. Baskı, Ankara Ekim 2018, xxiv+686+[10] sayfa, Savaş Yayınevi.

JENKS, C.Wilfred: “The Scope of International Law”, 

B.Y.I.L., V. XXXI,1954.

KANT, Immanuel: “Metaphysische Anfangsgründe des Rechtlehre-Hukuk Doktrininin Metafizik Prensipleri, Das Völkerrecht -

Milletler Hukuku, 1797”, (Çev.Seha L.Meray), Siyasal Bilgiler 

Okulu Dergisi, C.IV, Ankara 1949.

KATIMAN, Esra: “Yardım Kuruluşu Olmanın Ötesinde Bir 

Örgüt: Uluslararası Kızılhaç Komitesi (An Organisation Beyond 

Being A Relief Agency: International Committee Of The Red 

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri 239

Cross)”, Y. Ocak-Şubat 2015, TBB Dergisi, S. 116, s. 387-416, 

uluslararası kızılhaç komitesi.tbb.pdf (Erişim: 17.10.2021)

KAYA, İslâm Safa-Süleyman Zahit KARA: “Uluslararasılaşmış Silâhlı Çatışmalarda İşlenen Savaş Suçları: Suriye Örneği”, 

Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi ( Bahçeşehir University Law Review), C.10, S.131-132, Temmuz-Ağustos 2015, 

s.35-51.

KERSE, Ahmet: Harbde İnsanî Davranış Kurallarının Uygulanması (Cenevre ve La Haye Sözleşmeleri Üzerinde Bir İnceleme), Ankara1967, V+68 sayfa, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, (Donanma Dergisi 458. sayısının ekidir).

KERSE, Ahmet: Harp Hukuku ve İlgili Mevzuat, Cilt II, Deniz 

Harbi Kaideleri (Bir Deneme), İstanbul 1965, XVI+240 sayfa, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Meslek Kitapları.

Kızılay İnsanlık Hizmetinde (Hazırlayan: Sabahattin ÇANKAYA), [Basım yeri ve yılı yok], 16 sayfa.

Kızılay ve Kızılhaçın Milletlerarası Kaynakları, SözleşmelerTüzükler-Kararlar, Ankara 1964, 324 sayfa, Türkiye Kızılay Derneği.

Kore’de Esir Mübadelesi 1953, Ankara 1954, 32 sayfa, Türkiye Kızılay Cemiyeti Umumî Merkezi Neşriyatı.

KRAMER, Andrew E. - Anton TROIANOVSKI: Azerbaijan 

and Armenia Agree to Cease-Fire in Nagorno-Karabakh, 09.10.

2020 tarihli New York Times, https://www.nytimes.com/2020/10/ 

09/world/middleeast/nagorno-karabakh-cease-fire-russia.html#:~:

240 Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

text=fire%2Drussia.html-,Azerbaijan%20and%20Armenia%20Ag

ree%20to%20Cease%2DFire%20in%20Nagorno%2DKarabakh,de

ad%2C%20Russia's%20foreign%20minister%20said.

Kriegsvölkerrecht, Das Recht der Verwundeten, Kranken und 

Schiffbrüchigen, Bonn 1959 ZDv 15/6.

Kriegsvölkerrecht, Sammlung der Abkommenstexte, 1959, 

Bonn ZDv. 15/3.

Kur’an.

LAUTERPACHT, H. : “The Problem of the Revision of the 

Law of War”, B.Y.I.L., V. XXIX, 1952, s.360-382.

LEVIE, H.S.: “Prisoners of War and the Protecting Powers”, 

A.J.I.L., 1961, C.15, s.374-397.

LISSNER, Iver: Uygarlık Tarihi, (Çev. Adlî Moran), İstanbul 

1973.

LÜTEM, İlhan: Harp Suçları ve Devletlerarası Hukuk, Ankara 

1951.

MERAY, Seha L.: Devletler Hukukuna Giriş, Birinci Cilt, 

(Gözden Geçirilmiş İkinci Bası), Ankara 1960, xxx+542 sayfa, 

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları Sayı:117-

99, Yüzüncü Yıl Yayınları Sayı:38.

MERAY, Seha L.: Devletler Hukukuna Giriş, İkinci Cilt, (Yeniden Gözden Geçirilmiş Üçüncü Bası), Ankara 1965, XXIX+659 

sayfa, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları 

No.195-177.

Mevad-ı Müzeyyeleli Askerî Ceza Kanunnamei Hümayunu, 

İlâvat-ı müteferrıayı camidir. Tab’ı Sâni, İstanbul 1333 [1917]. 

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri 241

Meydan-Larousse Büyük Lûgat ve Ansiklopedi, C.I-XII, İstanbul 1969–1973.

MONAS, Sidney: “Amalrik’in Sonu, Görüşü”, Yorum, s. 67-

90, AMALRİK, Andrei: Sovyet Rusya 1984 Yılına Kadar Yaşayabilir mi?, İstanbul 1971, [Kitabın iç kapağı: Sovyetler Birliği 1984 

Yılına Kadar Yaşayabilecek mi?], ix+96 sayfa, Çağdaş Yayınları.

MONTESQUIEU: Ruhûlkavanin, (Çev. Hüseyin Nâzım), C.II, 

İstanbul 1339 [1923]. 

NUSSBAUM, Arthur: A Concise History of the Law of Nations, 2nd Edition, New York 1954.

ODYAKMAZ, Cevad : “Seferberlikte İnsanlar ve Mallar 

Aleyhine İşlenen Cürümler”, Askerî Adalet Mecmuası, Ankara 

1955.

ODYAKMAZ, Cevad: Askerî Ceza Hukuku – Hususî Kısım 

(Askerî Suçlar) ve Askerî Muhakeme Usulü Hukuku, Ankara 1959. 

OPPENHEIM, L.: International Law A Treatise, V. II- Disputes, War and Neutrality (Edited by H.Lauterpacht), Seventh Edition, London, liii+941 sayfa, Longmans, Green and Co. Ltd.

ÖZCAN, Leylâ : “Türk Kızılay Müessesesinin Cenevre Sözleşmelerini Gaye Olarak Kabul Etmiş Olması ve Milletlerarası Kızılhaç Doktrini (Prensipler)”, İ.H.F.M., C.XXXII, İstanbul 1967.

PAZARCI, Hüseyin: Uluslararası Hukuk, Gözden Geçirilmiş, 

Güncelleştirilmiş 19. Baskı, Ankara Eylül 2020, XXXVIII+732 

sayfa, Turhan Kitabevi Yayınları.

PICTET, M.Jean S.(General Editor): Commentary on The Geneva Conventions of 12 August 1949, V.I, Geneva Convention for 

242 Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armed Forces in the Field, Geneva 1952, vi+466 pages, International 

Committee of the Red Cross, Reviews of Books, G.I.A.D. Draper, 

B.Y.I.L., pp.558-561, V. XXX, 1952.

QUÉGUINER, Jean-François: Background Paper, June 2, 

2003 expert meeting on "Direct Participation in Hostilities under 

International Humanitarian Law", 32 sayfa, https://www.icrc.org/

en/doc/assets/files/other/2003-02-background-document-icrc.pdf.

ROSER, Max: “War and Peace”, published online at Our

WorldInData.org, 2016, https://ourworldindata.org/war-and-peace.

ROUSSEAU, Charles: Droit International Public, Paris 1953.

RÖLİNG, B.V.A.: “The Law of War and the National Jurisdiction Since 1945”, Recueil des Cours, V. II,1960.

RUSSELL, Bertrand: Vietnam’da Savaş Suçları (Türkçesi: Niyazi Atakoğlu), Birinci Bası, Ankara Temmuz 1967, 224 sayfa, 

Bilgi Yayınları:50, Deneme, Anı, İnceleme Yazısı:10.

SAV, Özden: Uluslararası İnsancıl Hukuk Açısından Savaş ve 

Barış Hukuku, Ankara Temmuz 2015, 224 sayfa, Türkiye Barolar 

Birliği Yayınları:296.

SAV, Özden: Uluslararası İnsancıl Hukuk, Ankara Şubat 2020, 

XII+179 sayfa, Turhan Kitabevi.

SCELLE, Georges: Précis de Droit des Gens, Cilt I, Paris 

1932.

SCELLE, Georges: Précis de Droit des Gens, Cilt II, Paris 

1934.

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri 243

SCHWARZENBERGER, G.: The Judgement of Nuremberg 

“Tulane Law Review” , C.XXI, 3 Mart 1947.

SEYHUN, Gülhan: “Kızılay’ın Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı Döneminde Askerî Sağlık Hizmetlerine Yönelik Faaliyetleri 

(Red Crescent Activities For Military Health Services During The 

Second World War in Turkey)”, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi 

Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, Y. 2020, C.10, 

S. 2, s.209-221.

Silâhlı Çatışma Hukuku Ders Kitabı, Ankara Temmuz 2001, 

T.C. Genelkurmay Başkanlığı.

STONE, Julius: Legal Controls of International Conflict A 

Treatise on the Dynamics of Disputes and Law-War, London 1954.

ŞEHSUVAROĞLU, Bedii N.: “Kızılay”, 25.6.1973 tarihli 

Tercüman Gazetesi.

TAKATS, S. : Macaristan Türk Âleminden Çizgiler, (Çev. 

Sadrettin Karatay), Birinci Basılış, İstanbul 1970, Devlet Kitapları.

TAŞKIN, Rıfat: Millî Müdafaa Hukuku ve Devletler Harp Hukuku, Ankara 1943. 

Tevrat.

[TURNAGİL], Ahmet Reşid: Hukuku Umumiye-i Düvel, İstanbul 1932, 302 sayfa, Hukuk Fakültesi Neşriyatından.

TURNAGİL, Ahmet Reşid: İslâmiyet ve Milletler Hukuku, İstanbul 1943, 173 sayfa.

Türkçe Sözlük: Genişletilmiş 4. baskı, Ankara Mart 2018, 

1814 sayfa, Dil Derneği Yayınları: 25.

244 Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

Türkiye Kızılay Derneği 73 Yıllık Hayatı 1877–1949, Ankara 

1950, Türkiye Kızılay Derneği 16 sayfa.

TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur: İnsancıl Hukuka Giriş, İstanbul 2006, 

Beta.

Uluslararası İnsancıl Hukuk, Sorularınıza Cevaplar, (ICRCInternational Humanitarian Law: Answers to Your Questions), 

Ref.0703, İngilizce Orijinal Baskı Ekim 2002, İkinci Baskı Aralık 

2004’ten Türkçeye çevrilmiştir, 48 sayfa, Türk Kızılayı ICRC.

ÜNAL, Şeref: Uluslararası Hukuk, Ankara 2005, 416 sayfa, 

Yetkin Yayınları.

VATTEL, Emer de: Le Droit des Gens (The Law of Nations), 

ou Principes de la loi naturelle, appliqués à la conduite et aux affaires des Nations et des Souverains, C. I, Londres, 1758.

VATTEL, Emer de: Le Droit des Gens (The Law of Nations), 

ou Principes de la loi naturelle, appliqués à la conduite et aux affaires des Nations et des Souverains, C. II, Londres, 1758. 

VAULTIER, Roger Paul: Cenevre Konferansının Ecdadı, 

Presse Médicale, 9 Mayıs 1931, Paris.

WILSON, Robert R.: “Andlaşmalarda Devletler Umumî Hukuku”, İ.H.F.M., C.XV, İstanbul 1949. 

Yeni Tarih Dergisi, İstanbul 1957–1958.

YINGLING, Raymund T.- Robert W. GIANNE: “The Geneva 

Conventions of 1949”, A.J.I.L., V. 46, 1952.

100 Yıl İnsanlık Hizmetinde 1863-1963, İstanbul 1964, 58 sayfa, Kral Matbaası.

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri 245

12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri (Yayına Hazırlayanlar: Doç.Dr. Melike Batur YAMANER, Doç. Dr. A. Emre 

ÖKTEM, Ar. Gör. Bleda KURTDARCAN, Ar. Gör. Mehmet C. 

UZUN), İstanbul 2009, IV+298 sayfa, Galatasaray Üniversitesi 

Hukuk Fakültesi Yayınları:42.

“500 Resimle Yarım Asır – 1900- 1950”, Yeni Tarih Dergisi 

1957 ve 1958 yılları ilâvesi.

22.09.1947 tarihli ve 3/6434 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Anatüzüğü, 21 Ekim 1947 tarihli ve 6738 sayılı RG.

20.12.1951 tarihli ve 3/14121 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Anatüzüğü'nün 35, 61, 62, 63 -

a, 94 üncü maddeleriyle 142. maddesinin 1 inci fıkrasının ilişik şekilde değiştirilmesi ve Anatüzüğe geçici üç madde eklenmesi hakkında karar, 10 Ocak 1952 tarihli ve 8004 sayılı RG.

17.7.1965 tarihli ve 6/4940 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü, 2 Eylül 1965 tarihli ve 

12090 sayılı RG.

27.07.1973 tarihli ve 7/6910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünün Bazı Maddelerinin 

Değiştirilmesine Dair Tüzük, 22 Ağustos 1973 tarihli ve 14633 sayılı RG.

22.09.1973 tarihli ve 7/7239 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünün bazı maddelerinin 

değiştirilmesine dair Tüzük, 19 Ekim 1973 tarihli ve 14690 sayılı 

RG.

246 Prof. Dr. Zehra ODYAKMAZ

22.04.1977 tarihli ve 7/13348 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünün Bazı Maddelerinin 

Değiştirilmesi ve Bir Geçici Madde Eklenmesine Dair Tüzük, 28 

Nisan 1977 tarihli ve 15922 sayılı RG.

21.03.1985 tarihli ve 85/9267 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü'nün Bazı Maddelerinin 

Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine Dair Tüzük, 24 

Nisan 1985 tarihli ve 18734 sayılı RG.

06.04.1993 tarihli ve 93/4397 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 

onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü, 22 Mayıs 1993 tarihli 

ve 21588 sayılı RG.

28.11.2000 tarihli ve 2000/1726 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 

ile onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzük, 23 Aralık 2000 tarihli ve 24269 sayılı RG.

06.02.2004 tarihli ve 2004/6800 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 

ile onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzük, 25 Şubat 2004 tarihli ve 25384 sayılı RG.

02.02.2009 tarihli ve 2009/14633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü, 19 Şubat 2009 

tarihli ve 27146 sayılı RG.

EKLER

I. 21.1.1953 tarihli ve 6020 sayılı Harb Felâketzedelerinin Himayesine Dair 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerinin 

Onanması Hakkında Kanun’la kabul edilen ve 30 Ocak 1953 tarihli 

ve 8322 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Harb Halindeki Silâhlı 

Tarih İçinde Cenevre Sözleşmeleri 247

Kuvvetlerin Hasta ve Yaralılarının Vaziyetlerinin Islahı Hakkında 

12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmesi.

II. 21.1.1953 tarihli ve 6020 sayılı Harb Felâketzedelerinin 

Himayesine Dair 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerinin 

Onanması Hakkında Kanun’la kabul edilen ve 30 Ocak 1953 tarihli 

ve 8322 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Silâhlı Kuvvetlerin Denizdeki Hasta, Yaralı ve Kazazedelerinin Vaziyetlerinin Islahı 

Hakkında 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmesi

III. Harb Halindeki Silâhlı Kuvvetlerin Hasta ve Yaralılarının 

Vaziyetlerinin Islahı Hakkında 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre 

Sözleşmesine Ek: I Sağlık Bölge ve Mahallerine Mütaallik Anlaşma Projesi